EDUKACJA W SPOŁECZEŃSTWIE RYZYKA 3 BEZPIECZEŃSTWO JAKO WARTOŚĆ Matylda GWOŹDZICKA-PIOTROWSKA Jarosław WOŁEJSZO Andrzej ZDUNIAK (redakcja naukowa) Poznań 2007
5 SPIS TREŚCI ZAMIAST WSTĘPU Znaczenie pracy w życiu człowieka 9 (Maria SZYMAŃSKA) R O Z D Z I A Ł I SPOŁECZEŃSTWO RYZYKA WIELORAKIE PERSPEKTYWY 20 Społeczeństwo informacyjne jako społeczeństwo ryzyka 20 (Piotr SIENKIEWICZ) Bezpieczeństwo publiczne w przestrzeni zurbanizowanej 27 (Jadwiga MAZUR) Społeczeństwo ryzyka a kształtowanie świadomości regionalnej na 36 przykładzie PiMBP w Pile (Ewa KAMIŃSKA) Poczucie umiejscowienia kontroli a efektywność zawodowa 44 (Małgorzata RYBARCZYK) Kompetencje menedżera Bezpieczeństwa i Higieny Pracy 49 (Katarzyna GÓRECKA) Ergonomiczne uwarunkowania przystosowania wyrobów codziennego 54 użytku do cech fizycznych i psychicznych człowieka (Jerzy OLSZEWSKI) Przygotowanie uczniów do bezpiecznego funkcjonowania w środowisku 63 technicznym (Marta CIESIELKA) Młodzi i mało doświadczeni pracownicy wnioski wynikające z analizy 70 wypadków uczniów i wypadków przy pracy oraz oceny ryzyka zawodowego (Marcin KRAUSE) Pracownik młodociany kształcenie teoretyczne i praktyczne w 77 regulacjach krajowych i wspólnotowych (Agnieszka PYSZKOWSKA) Młodzi i mało doświadczeni pracownicy wytyczne adaptacji zawodowej 82 dla potrzeb wymagań w dziedzinie Bezpieczeństwa i Higieny Pracy (Marcin KRAUSE) Informacja jako fetysz w społeczeństwie wiedzy i w społeczeństwie 92 ryzyka (Barbara KAMIŃSKA-CZUBAŁA) Percepcja zagrożeń bezpieczeństwa w społeczeństwie ryzyka 100 (Piotr SIENKIEWICZ, Halina ŚWIEBODA) Wołanie o poprawę sytuacji kobiety upadłej w Anglii Wiktoriańskiej 118 Elizabeth Gaskell na podstawie powieści Ruth (Beata ŻELECHOWSKA) Gdzie ci mężczyźni, czyli o kryzysie męskiej tożsamości 124 (Karolina IZDEBSKA) O nieadekwatności płci w ujęciu psychoanalitycznym i socjologicznym 130 (Anita MACHAJ, Edyta ŁOPACKA-SĘCZYK) R O Z D Z I A Ł I I NIE TYLKO CHCIANE OBLICZA RZECZYWISTOŚCI EDUKACYJNEJ 138 Młodzież w sytuacji kryzysu kategorie młodzieńczego buntu oraz 138 strategie budowania własnej tożsamości (Ewa WYSOCKA) Wychowanie w świecie przemocy 158 (Grażyna MIŁKOWSKA) Przemoc w szkole i próby jej ograniczenia 169
6 (Eugeniusz KAMEDUŁA) Niektóre przyczyny agresji wśród młodzieży szkolnej (Kazimierz ŻEGNAŁEK) Agresja w szkole obraz sprawcy i ofiary (Krzysztof KRUSZKO) Doświadczenia wojska w walce z patologiami życia społecznego i możliwości ich wykorzystania w systemie edukacji (Wojciech LACH) Uczeń i nauczyciel: walka, rywalizacja czy partnerstwo (Małgorzata WASILEWSKA) Programy profilaktyczne szansą na uzdrowienie sytuacji polskiej szkoły na przykładzie realizacji szkolnego programu profilaktyki agresji (Katarzyna POTACZAŁA) Od emocji do afektów wyższego rzędu - edukacja relacji społecznych (Stanisław SADURSKI) Dialog skutecznym warunkiem współdziałania oraz tworzenia więzi między podmiotami edukacji (Katarzyna DĄBROWSKA) System ekspercki elementem wspomagającym rozwiązanie sytuacji konfliktowych w procesie dydaktycznym (Marian KOPCZEWSKI) W szponach racjonalności absolutnej. Nowa matura jako system decyzyjny (Łukasz WIŚNIEWSKI) Korepetycje we współczesnej rzeczywistości edukacyjnej (Renata RECLIK) Obraz białostockiego wolontariusza raport z badań (Marta WYSZYŃSKA) R O Z D Z I A Ł I I I DZISIEJSZA SZKOŁA NASZĄ SZKOŁĄ? 248 Opieka i wychowanie w przestrzeni życia szkoły 248 (Mirosława ŻMUDZKA) Patologie w oświacie czy oświecona patologia? 258 (Andrzej BOROWSKI) Nauczyciel i uczeń w wychowawczo-edukacyjnej współczesności 262 (Marian KOPCZEWSKI, Ryszard SKRZYPNIAK) Wychowanie patriotyczne przedmiot czy działanie kompleksowe? 270 (Paweł CIEŚLA, Jan Rajmund PAŚKO) O braku przemian w dobie przemian refleksje o szkole wiejskiej 274 (Katarzyna MROCZKOWSKA) Edukacja domowa / nauczanie domowe w USA 278 (Steven WALLETT) Łatwe tematy a edukacja 286 (Agnieszka GOŁĘBIEWSKA, Alina NOWAK) Prawa dziecka z uwzględnieniem praw ucznia 292 (Matylda GWOŹDZICKA-PIOTROWSKA) Nauczyciel gimnazjum sprawcą dialogu 297 (Ewa CZAJA) Dialog jako metoda eliminowania napięć i zagrożeń w procesie 302 edukacyjnym (Maria BUTRYMOWICZ) Animacja kultury partnerstwo w wychowaniu jako alternatywa 309 dekonstrukcji postmodernistycznej (Marek MATYJEWICZ) 176 182 190 194 198 206 213 217 225 233 240
7 Komunikacja interpersonalna w procesie dydaktyczno-wychowawczym (Marian KOPCZEWSKI, Ryszard SKRZYPNIAK) Szansa na porozumienie w diadzie nauczyciel uczeń a poznanie preferencji modalnych dziecka (Katarzyna KRASOŃ, Barbara MAJKUT-CZARNOTA) Aktywność komunikacyjna uczniów nauczanych w systemie integracyjnym (Małgorzata ROZENBAJGIER) Szkoła jako obiekt uczniowskich antypatii w opiniach nauczycieli (Anna KOSSOBUCKA, Ryta SUSKA-WRÓBEL) Transfer ujemny jako jedna z przyczyn niepowodzeń uczniów i niechęci do uaktualniania treści nauczania (Jan Rajmund PAŚKO) Współdziałanie rodziców i nauczycieli w szkole XXI wieku (Lucyna SMÓŁKA) Propozycja zmian ramowego programu nauczania dla liceum ogólnokształcącego (Krzysztof KOPEĆ) Wykorzystanie strategii rozwoju turystyki województwa podkarpackiego w kształceniu proekologicznym (Elżbieta RADOCHOŃSKA-WASIEWICZ) R O Z D Z I A Ł I V RÓŻNORODNOŚĆ PERSPEKTYW UCZELNI WYŻSZEJ 378 Ryzyko wolności akademickiej 378 (Małgorzata FURMAŃSKA) Postmodernizm w procesie edukacji akademickiej 382 (Danuta WIŚNIEWSKA) Klimat społeczny i środowisko pracy na wyższej uczelni 389 (Ireneusz KOWALEWSKI) Jakość kształcenia: kształcenie humanistyczne na studiach trzeciego 397 stopnia w Akademii Medycznej im. Piastów Śląskich we Wrocławiu (Żanetta KACZMAREK) Refleksje na temat kształcenia nauczycieli wychowania fizycznego 401 (Zofia KUCZYŃSKA) Komercja w edukacji 404 (Józef ZIELIŃSKI) Głową muru nie przebijesz - refleksje nad studenckimi trudnościami 408 z rekonstruowaniem wiedzy osobistej o nauczaniu (Iwona MAJCHER, Teresa SADOŃ-OSOWIECKA) Uczestnictwo w kulturze studentów - przyszłych nauczycieli geografii 412 elementem holistycznego przygotowania do pracy w szkole (Danuta PIRÓG) Przygotowanie studentów historii i wiedzy o społeczeństwie do roli liderów 420 ścieżki międzyprzedmiotowej Edukacja regionalna dziedzictwo kulturowe w regionie na przykładzie Uniwersytetu im. Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy (Ewa PULS) Czy kształcenie studentów przedmiotów przyrodniczych przygotowuje ich 425 do roli wychowawcy? (Małgorzata NODZYŃSKA) Z telefonem komórkowym na zajęciach w uczelni 430 (Iwona KIJOWSKA) Problematyka wiktymologiczna na studiach prawniczych 436 (Małgorzata KUĆ) 316 323 333 340 350 355 362 371
8 Rola wiedzy w procesie kształcenia studenta w szkole wyższej 440 (Seweryn CICHOŃ) Lęki i radzenie sobie ze stresem przez przyszłych pedagogów 442 (Krystyna ŚMIETAŁO) Umiejętności empatyczne nauczyciela wobec potrzeb współczesnej 449 edukacji (Katarzyna SZORC) Ewaluacja procesu kształcenia i dokształcania nauczycieli w uczelniach 455 wyższych szanse i zagrożenia (Anna TYL) R O Z D Z I A Ł V Z PALETY MEDIÓW DLA EDUKACJI POCZĄTKU XXI WIEKU 463 Publicystyka J.I. Kraszewskiego z lat 1866-1879 wobec zagrożeń polskiej 463 oświaty a edukacja globalna XX/XXI wieku ideały wychowania (Jadwiga RAKOWSKA) Drukarnie i ich początki na Ziemi Szamotulskiej 473 (Marek Piotr URBAŃSKI) Retoryka reklamy telewizyjnej 477 (Krzysztof STANIKOWSKI) Z telefonem komórkowym pod ławką 481 (Irena SOROKOSZ) Profilaktyka nałogu komputerowo-sieciowego 487 (Małgorzata PRZYBYSZ-ZAREMBA) Internet w kreowaniu przedsiębiorczości studentów 492 (Elżbieta RAHNEFELD) Kształcenie umiejętności pracy w zespole wśród studentów informatyki 500 (Tadeusz RATAJCZAK) Multimedialny pakiet edukacyjny dla potrzeb kształcenia słuchaczy 505 WSOWL z zakresu budowy i eksploatacji czołgu (Tomasz SMAL) Multimedialny program nauczający wspomagający naukę języka 516 migowego (Agata ŻEBROWSKA, Siergiej NOVIKOW) Kompetencje projektowania i wykorzystywania multimedialnych materiałów 526 dydaktycznych w zakresie oprogramowania komunikat z badań (Eunika BARON-POLAŃCZYK) Czy nowoczesność musi budzić lęk? Przyjazne interfejsy oraz e-edukacja 535 szansą obywateli nowego społeczeństwa na przełom w bezpieczeństwie (Paweł NIEDZIEJKO, Ireneusz KRYSOWATY) Media w kreowaniu wizerunku człowieka dziś oraz w wieku XIX na 541 przykładzie publicystyki J.I Kraszewskiego z lat 1863-1887 (Jadwiga RAKOWSKA) W MIEJSCE ZAKOŃCZENIA Zawiść i duma w edukacyjnej codzienności 552 (Andrzej ZDUNIAK)