Katedra Inżynierii Rolniczej i Informatyki Akademia Rolnicza im. Hugona Kołłątaja w Krakowie Opinia małopolskich rolników na temat zastosowania komputerów w produkcji rolniczej Michał Cupiał
W roku 2005 w Katedrze Inżynierii Rolniczej i Informatyki Akademii Rolniczej w Krakowie przeprowadzone zostały badania potrzeb informatycznych rolników. Rozprowadzonych zostało 120 ankiet dla losowo wybranych gospodarstw rolnych na terenie południowej Polski. Z tej liczby, po zebraniu i sprawdzeniu, pozostało 88 prawidłowo wypełnionych, które posłużyły do późniejszej analizy. Istotą badania było uzyskanie jak najpełniejszej informacji o obecnym wykorzystaniu komputerów w rolnictwie, a równocześnie określenie zapotrzebowania polskich rolników na programy komputerowe wspomagające zarządzanie gospodarstwem. Pytania dotyczyły umiejętności obsługiwania komputera, konfiguracji, używanych systemów operacyjnych, dostępu do zasobów sieciowych oraz używanego oprogramowania. Zbadana została również opinia na temat komputeryzacji w rolnictwie w chwili obecnej i w przyszłości.
Gospodarstwa posiadające komputer Na rysunku przedstawiono wyposażenie gospodarstw w komputery. Średnio posiada je ponad 61% gospodarstw. Nawet w grupie obszarowej najmniejszych obiektów połowa ankietowanych deklarowała posiadanie komputera i odsetek ten zwiększał się wraz ze wzrostem powierzchni by osiągnąć 78% w gospodarstwach największych.
Obsługa komputera w gospodarstwie Jak wynika z badań 58% właścicieli gospodarstw umie obsługiwać komputer, jednak tylko 21% określa tą umiejętność jako dobrą. Należy tu dodać, że jest to ocena subiektywna, lecz określenie tej umiejętności przy pomocy obiektywnych wskaźników jest możliwe, ale zwiększyłoby znacznie objętość kwestionariusza, jednocześnie niosąc niewiele informacji. Należy więc przyjąć, że osoba, która uważa się za umiejącą obsługiwać komputer może być bardzo szybko przeszkolona i poszerzyć te umiejętności. Najsłabiej radzą sobie z komputerem właściciele gospodarstw najmniejszych, znacznie lepiej w większych. Szczególnie wyraźnie widać zwiększanie się tych umiejętności wraz ze wzrostem powierzchni gospodarstwa wśród osób, które deklarują dobrą znajomość obsługi komputera.
Dostęp do internetu W czasie gdy lansowana jest opinia, że jedynie komputer podłączony do internetu jest pełnym komputerem aż 46% badanych komputerów dostępu do internetu nie posiada Kolejnym niepokojącym zjawiskiem jest to, że przeważająca większość posiadających dostęp do sieci używa modemu analogowego. Jest to rozwiązanie przestarzałe, bardzo wolne i w sumie dość kosztowne. Niestety na terenach wiejskich jest to często jedyna alternatywa. Na pewno odbija się to na typie programów, jaki rolnicy ci mogą używać.
Czy rolnik potrzebuje programów komputerowych 66% pytanych osób odpowiedziało że rolnik potrzebuje programów komputerowych. Odsetek przekonanych o tym jest najmniejszy w I grupie obszarowej (50%), a największy w IV (83%). Prawdopodobnie związane to jest z tym, że właściciele większych gospodarstw w większym stopniu są zainteresowani tym aby ich produkcja była jak najbardziej efektywna. Dodatkowym czynnikiem na to wpływającym jest również posiadanie przez nich większej liczby komputerów oraz lepszą umiejętność ich obsługi. W grupie gospodarstw największych nie wystąpiły osoby, które uważają, że programy komputerowe są rolnikowi niepotrzebne. Należy jednocześnie zadać pytanie: dlaczego w całej badanej populacji aż co piaty ankietowany uważa, że tak nie jest.
Opinia na temat komputerów Opinia na temat komputerów, przedstawiona na rysunku, obrazuje, że 47% rolników jest przekonanych o potrzebie wykorzystania komputerów w gospodarstwie. Kolejne 42% uważa, że mogą się przydać, lecz nie są konieczne. Jedynie 2% uznało je za niepotrzebne. O tym, że komputery mogą być zastosowane w rolnictwie przekonani są więc zarówno posiadający je jak i ci, którzy (jeszcze) ich nie mają. O tym, że są potrzebne przekonać mogą rolników jedynie liczne aplikacje, które używającym je przynoszą wymierne korzyści. Te korzyści mogą mieć wymiar ekonomiczny (polepszenie opłacalności) lub inny (np. poprawienie komfortu pracy, skrócenie czasu pracy itp.).