Środowiskowe aspekty wydobycia gazu z łupków Małgorzata Woźnicka - Perspektywy gazu niekonwencjonalnego w Polsce 18 listopad 2011 r.
Analiza presji na środowisko naturalne
Szczelinowanie hydrauliczne, czyli wycisnąć skałę Źródło: ProPublica, www.probublica.org.
Płyn szczelinujący woda + substancje chemiczne + propant 1 500 m 3 40 m 3 100 t
Specyfika procesu wydobycia gazu z łupków Powierzchnia terenu od 0,5 do 3 ha Liczba odwiertów poziomych wykonanych z pojedynczej lokalizacji od 10 do 20 Duże zbiorniki na płyny technologiczne Infrastruktura drogowa Infrastruktura do przesyłu gazu
Kluczowe elementy procesu wydobycia gazu z łupków
Potencjalne oddziaływanie na środowisko naturalne Atmosfera Powierzchnia terenu Gleby Wody powierzchniowe Wody podziemne Elementy przyrody ożywionejo Człowiek Źródło: Lane Energy
Atmosfera Emisja hałasu Emisja gazów i pyłów z urządzeń wiertniczych Emisja gazów i pyłów z transportu kołowego Emisja migrującego gazu w strefie przyotworowej Źródło: ALL Consulting, za: Modern Shale Gas Development in the United States: A Primer, U.S. Department of Energy, NETL
Powierzchnia terenu i krajobraz Czasowe wyłączenie terenu z normalnego użytkowania Znaczne obszary konieczne do zagospodarowania złoża Źródło: Mayka Kennedy, BC Oil & Gas Commission
Gleba i grunt Degradacja warstwy gleby Kompakcja warstw podglebia pod wpływem długotrwałego obciążenia Możliwość zanieczyszczenia przez awaryjne wycieki płynów technologicznych, paliw oraz olejów i smarów
Wody powierzchniowe i podziemne Duże potrzeby wodne możliwy znaczny pobór wód w krótkim czasie Możliwe zanieczyszczenie na skutek migracji produktu w strefie przyotworowej Możliwe zanieczyszczenie na skutek infiltracji z powierzchni terenu i spływu powierzchniowego Konieczność zagospodarowania znacznych ilości płynu zwrotnego 2 3 1
Potencjalne źródła zaopatrzenia w wodę Wody powierzchniowe Wody podziemne płytko występujące pierwszy poziom wodonośny (PPW) Wody podziemne głębszych poziomów - użytkowe poziomy wodonośne, w tym GUPW Wody poprodukcyjne (technologiczne) Solanki Oczyszczony płyn zwrotny
System zarządzania potrzebami wodnymi Zaopatrzenie Transport Wykorzystanie Oczyszczanie
Odpowiednia konstrukcja otworów Źródło: ALL Consulting, za: Modern Shale Gas Development in the United States: A Primer, U.S. Department of Energy, NETL
Woda w procesie szczelinowania hydraulicznego
Elementy przyrody ożywionej Natura 2000 Inne obszary chronione Okresy lęgowe i ochronne
Człowiek
Dedykowany monitoring badawczy środowiska Monitoring ilościowy Monitoring chemiczny (jakości) Monitoring procedur Punkt do oznaczeń metanu w strefie aeracji Pobór próbki płynu zwrotnego
Jak ograniczyć presję na środowiska? Ograniczenie wielkości terenu zajmowanego pod wiertnie i drogi dojazdowe Zagospodarowanie obszaru prowadzenia prac poszukiwawczych Zastosowanie barier ochronnych, odpowiednich konstrukcji zbiorników na płyn szczelinujący i zwrotny Stosowanie nowoczesnych technologii niskoemisyjnych Racjonalne prowadzenie gospodarki wodnej Minimalizacja potrzeb wodnych (powtórne użycie płynu zwrotnego) Prowadzenie właściwej gospodarki odpadami Przestrzeganie przepisów BHP Analiza wrażliwości poszczególnych elementów środowiska
Jak wydobyć gaz i nic nie stracić?
Źródło: archiwum PGNiG S.A.