POWIATOWY URZĄD PRACY W KARTUZACH 83-300 Kartuzy ul. Mściwoja II 4 tel. (0-58)681-46-50 fax (0-58)681-42-19 II część raportu MONITORING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W 2011 ROKU Opracowała: Magdalena Szymańska Doradca zawodowy I stopnia Kartuzy, sierpień 2012
Spis treści Wstęp... Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. I. Analiza absolwentów szkół wyższych według szkół i grup kierunków za rok akademicki 2011/2012... 4 II. Absolwenci zarejestrowani w PUP według szkół i zawodów w roku 2011 oraz przewidywani absolwenci w roku 2012... 5 III. Struktura zawodowa absolwentów według poziomu wykształcenia w powiecie kartuskim w latach 2011 i 2012... 9 IV. Struktura zawodowa absolwentów według zawodów w powiecie kartuskim w latach 2011 i 2012... 10 V. Katalog zawodów deficytowych i nadwyżkowych do raportu powiatowego (prognoza)*... 12 WNIOSKI... 14 2
Wstęp W drugiej części raportu z monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych za 2011 rok znajdują się wyniki oparte na badaniach GUS oraz danych o uczniach z Systemu Informacji Oświatowej (SIO) MEN. Celem badań sondażowych w szkołach ponadgimnazjalnych jest uzyskanie informacji o liczbie absolwentów według zawodów, którzy ukończyli szkołę w bieżącym roku oraz o przewidywalnej liczbie absolwentów według zawodów w roku następnym. Dane zamieszczone w tym monitoringu mają wspomóc szkoły, instytucje szkoleniowe, pracodawców oraz urzędy pracy w planowaniu otwarcia nowych kierunków kształcenia czy też kierunków szkoleń. Dane te mają pełnić rolę pomocy, nie mają być jedynym źródłem doboru kształcenia czy szkolenia, ale jednym z czynników wspierających w zaplanowaniu celów zawodowych. Placówki oświatowe powinny korzystać z tego rodzaju informacji, gdyż na ich podstawie widać jakich zawodów na lokalnym rynku pracy jest za dużo w połączeniu z analizą lokalnego rynku pracy. Natomiast instytucje szkoleniowe mogą zaplanować kierunki szkoleń pod kątem uzupełnień braków w kwalifikacjach zawodowych absolwentów. Powiatowy Urząd Pracy analizę tych wyników może wykorzystać do zaplanowania listy szkoleń na najbliższy rok oraz wskazać, głównie bezrobotnym absolwentom, kierunki przekwalifikowania się, które pomogą szybko wejść na rynek pracy. Powiat kartuski jest specyficzny pod względem cech charakterystycznych na lokalnym rynku pracy. Od paru lat sytuacja jest podobna. Jest dużo szkół ponadgimnazjalnych, które kształcą w różnych kierunkach i zawodach. Niestety najwięcej osób, pozostających bez pracy, posiada wykształcenie średnie ogólnokształcące. Świadczy to o tym, iż nie mają uprawnień do wykonywania konkretnego zawodu. Posiadanie odpowiednich kwalifikacji zawodowych zwiększa szansę na znalezienie odpowiedniego zatrudnienia. W tym celu warto zapoznać się z poniższym raportem, aby wiedzieć, jakich absolwentów, z jakim zawodem, jest najwięcej na lokalnym rynku pracy. Jeśli zaś chodzi o szkoły zawodowe, to najwięcej absolwentów wciąż jest z tytułem tych samych zawodów, czyli w zawodzie: sprzedawca oraz mechanik pojazdów samochodowych. Należałoby to zmienić i wziąć pod uwagę dane 3
z monitoringu, aby kształcić przyszłych absolwentów w zawodach, na które jest większe zapotrzebowanie w powiecie kartuskim. Polskie służby zatrudnienia stanowią instytucje realizujące zadania państwa w zakresie aktywizacji zawodowej, promocji zatrudnienia oraz łagodzenia skutków bezrobocia. W sytuacji utraty pracy i poszukiwania nowego zatrudnienia można korzystać z usług świadczonych przez te instytucje, m. in. z: pośrednictwa pracy, poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej, pomocy w aktywnym poszukiwaniu pracy oraz organizacji szkoleń. I. Analiza absolwentów szkół wyższych według szkół i grup kierunków za rok akademicki 2011/2012 Z danych GUS dotyczących absolwentów szkół wyższych według szkół i grup kierunków (łącznie z cudzoziemcami) za rok akademicki 2011/2012 wynika, iż na terenie powiatu kartuskiego rynek pracy nie zasilili absolwenci szkół wyższych. Wynika to przede wszystkim z tego, iż na terenie powiatu kartuskiego nie funkcjonują szkoły wyższe, znajduje się jedynie filia Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi - tam, więc zostaną wykazani absolwenci. Spośród absolwentów zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Kartuzach w końcu roku 2011 z wykształceniem wyższym było 69 osób. Największą liczbę stanowią osoby w zawodzie: pedagog (6 osób), matematyk (4 osoby), specjalista ds. organizacji usług gastronomicznych, hotelarskich i turystycznych (4 osoby), specjalista bankowości (3 osoby), specjalista administracji publicznej (3 osoby), nauczyciel przedszkola (3 osoby). W 2010 roku absolwentów z wykształceniem wyższym zarejestrowanych w powiatowym Urzędzie Pracy w Kartuzach było 77 osób. Największą liczbę stanowiły osoby w zawodzie: technik ekonomista (6 osób), sprzedawca (6 osób), specjalista ds. organizacji usług gastronomicznych, hotelarskich i turystycznych (6 osób), pedagog (4 osoby). 4
II. Absolwenci zarejestrowani w PUP Kartuzy według szkół i zawodów w roku 2011 oraz przewidywani absolwenci w roku 2012 W poniższej tabeli umieszczono szkoły oraz zawody, w których było bądź będzie przynajmniej 10 absolwentów uzyskujących wykształcenie w danych zawodach. Tabela 1 Absolwenci zarejestrowani w PUP Kartuzy według szkół i zawodów w roku 2011 oraz przewidywani absolwenci w roku 2012 Nazwa szkoły Kod zawodu Nazwa zawodu Absolwenci, którzy ukończyli szkołę w roku 2011 Bezrobotni absolwenci zarejestrowani w PUP w końcu roku 2011 Przewidywani absolwenci w roku 2012 1 2 3 4 5 6 7 Policealna Szkoła dla Dorosłych Matrix w Kartuzach Państwowa Szkoła Muzyczna I Stopnia w Kartuzach um w Sierakowicach 334306 administracji* Szkoły policealne Szkoły średnie techniczne (technika, licea zawodowe) (5)/(4) 6 0 12 0,00% 343602 Muzyk* 0 0 22 x 322002 331402 żywienia i gospodarstwa domowego* 26 6 30 23,08% agrobiznesu* 22 2 19 9,09% 5
um w Somoninie um nr 2 w Kartuzach 343403 422402 331403 522305 organizacji usług gastronomicznych* 18 5 0 27,78% hotelarstwa* 29 5 38 17,24% ekonomista* 59 17 61 28,81% handlowiec* 32 8 28 25,00% um Uzupełniające dla Dorosłych Nr 2 w Kartuzach um nr 1 w Kartuzach um w Żukowie um w Przodkowie 522305 handlowiec* 18 0 0 0,00% 311204 budownictwa* 25 1 29 4,00% 311303 elektryk* 0 0 22 x 311504 mechanik* 24 5 22 20,83% 331403 ekonomista* 29 3 30 10,34% 351203 informatyk* 24 5 21 20,83% 314207 rolnik* 20 2 15 10,00% żywienia i 322002 gospodarstwa 12 2 16 16,67% domowego* 351203 informatyk* 27 8 26 29,63% 512001 Kucharz* 18 2 0 11,11% Licea ogólnokształcące Licea ogólnokształcące 000000 Bez zawodu 500 95 541 19,00% 6
Licea zaoczne/ uzupełniające dla dorosłych x x 201 15 349 7,46% Zasadnicza Szkoła Zawodowa Specjalna Zasadnicze Szkoły Zawodowe 752205 Stolarz* 3 1 3 33,33% Zasadnicza Szkoła 512002 Kucharz małej gastronomii* 17 5 19 29,41% Zawodowa w Somoninie 723103 Mechanik pojazdów 12 3 7 25,00% samochodowych* Zasadnicza Szkoła Zawodowa nr 1 w Kartuzach Zasadnicza Szkoła Zawodowa nr 2 w Kartuzach Zasadnicza Szkoła 522301 Sprzedawca* 56 17 46 30,36% 752205 Stolarz* 29 6 23 20,69% 512002 Kucharz małej gastronomii* 14 4 12 28,57% 514101 Fryzjer* 19 7 22 36,84% 522301 Sprzedawca* 26 15 15 57,69% 722204 Ślusarz* 14 2 10 14,29% Mechanik 723103 pojazdów 20 8 20 40,00% samochodowych* 741103 Elektryk* 24 5 22 20,83% 512002 Kucharz małej gastronomii* 13 2 15 15,38% 7
Zawodowa w Żukowie 514101 Fryzjer* 12 2 11 16,67% 522301 Sprzedawca* 20 5 22 25,00% 723103 Mechanik pojazdów samochodowych* 13 5 15 38,46% Analizując powyższą tabelę można stwierdzić, iż w roku 2011 najwięcej absolwentów ukończyło liceum ogólnokształcące, nie uzyskując żadnego tytułu zawodowego. Spośród absolwentów szkół technicznych największą grupę stanowią absolwenci um nr 2 w Kartuzach w zawodach: technik ekonomista (59) i technik handlowiec (32). Dużą grupę stanowią również absolwenci um w Somoninie w zawodzie technik hotelarstwa (29), um w Żukowie w zawodzie technik ekonomista (29) oraz um w Przodkowie - technik informatyk (27). Największa liczba absolwentów spośród zasadniczych szkół zawodowych ukończyła Zasadniczą Szkołę Zawodową nr 1 w Kartuzach w zawodach: sprzedawca (56) oraz stolarz (29). Sporą grupę stanowią także absolwenci Zasadniczej Szkoły Zawodowej nr 2 w Kartuzach także w zawodzie sprzedawca (26). Zakłada się, iż w roku 2012 najwięcej absolwentów szkół średnich technicznych ukończy um nr 2 w Kartuzach w zawodzie technik ekonomista (61), um w Somoninie - technik hotelarstwa (38), um z Żukowie - technik ekonomista (30), um nr 1 w Kartuzach- technik budownictwa (29). Jeśli zaś chodzi o zasadnicze szkoły zawodowe, największą liczbę absolwentów przewiduje się z Zasadniczej Szkoły Zawodowej nr 1 w zawodzie sprzedawca (46). 8
III. Struktura zawodowa absolwentów według poziomu wykształcenia w powiecie kartuskim w latach 2011 i 2012 W tej części umieszczono wykres, za pomocą którego można zanalizować strukturę zawodową absolwentów według poziomów wykształcenia w powiecie kartuskim w latach 2011 i 2012. W 2011 roku najliczniejszą grupę stanowią absolwenci z wykształceniem średnim ogólnokształcącym, następnie absolwenci z wykształceniem zasadniczym zawodowym, na kolejnym miejscu znajdują się absolwenci z wykształceniem policealnym i średnim technicznym. 9
Zakłada się, iż w 2012 roku struktura ta ulegnie zmianie: najwięcej absolwentów uzyska wykształcenie zasadnicze zawodowe. Co więcej, liczba absolwentów, zarówno z wykształceniem zasadniczym zawodowym, jak również średnim ogólnokształcącym, zasadniczo wzrośnie, co może oznaczać również wzrost liczb absolwentów, którzy zarejestrują się w Powiatowym Urzędzie Pracy w Kartuzach. IV. Struktura zawodowa absolwentów według zawodów w powiecie kartuskim w latach 2011 i 2012 W kolejnej tabeli zamieszczono dane przedstawiające liczbę absolwentów ze względu na uzyskany zawód, którzy ukończyli szkołę w 2011 roku i których liczba wynosiła co najmniej 15 osób. Tabela 2 Struktura zawodowa absolwentów według zawodów w powiecie kartuskim w latach 2011 i 2012 Bezrobotni Absolwenci, absolwenci którzy Przewidywani zarejestrowani Kod zawodu Nazwa zawodu ukończyli absolwenci w (4)/(3) w % w PUP w szkołę w roku roku 2012 końcu roku 2011 2011 1 2 3 4 5 6 Wykształcenie policealne i średnie zawodowe 331403 ekonomista* 88 21 91 23,86% 351203 informatyk* 51 13 47 25,49% 522305 handlowiec* 50 8 28 16,00% 322001 żywienia i gospodarstwa domowego* 38 8 46 21,05% 10
422402 hotelarstwa* 29 5 38 17,24% 311204 budownictwa* 25 1 29 4,00% 311504 mechanik* 24 6 22 25,00% 331402 agrobiznesu* 22 2 19 9,09% 314207 rolnik* 20 2 15 10,00% 512001 Kucharz* 18 3 0 16,67% Wykształcenie średnie ogólnokształcące 000000 Bez zawodu 701 98 890 13,98% Wykształcenie zasadnicze zawodowe 522301 Sprzedawca* 120 44 98 36,67% 723103 Mechanik pojazdów 60 25 61 41,67% samochodowych* 512002 Kucharz małej gastronomii* 55 14 68 25,45% 752205 Stolarz* 50 11 46 22,00% 514101 Fryzjer* 46 15 59 32,61% 741103 Elektryk* 35 7 35 20,00% 712604 Monter instalacji i urządzeń 21 4 25 19,05% sanitarnych* 711202 Murarz* 21 3 16 14,29% 722204 Ślusarz* 19 3 19 15,79% Analizując powyższe dane można zauważyć, iż najwięcej osób kończy szkołę nie uzyskując żadnego zawodu (701). Następną pozycję zajmuje sprzedawca (120). Kolejne miejsca zajmują następujące zawody: technik ekonomista (88), mechanik pojazdów samochodowych (60), kucharz małej gastronomii (55), technik informatyk (51), technik handlowiec (50), stolarz (50). 11
Zakłada się, iż w roku 2012 największą liczbę stanowić będą absolwenci w zawodach: sprzedawca (98), technik ekonomista (91), kucharz małej gastronomii (68), mechanik pojazdów samochodowych (61), fryzjer (51). Powyższe dane pokazują, że duży procent absolwentów w tych zawodach rejestruje się w Powiatowym Urzędzie Pracy po ukończeniu szkoły. V. Katalog zawodów deficytowych i nadwyżkowych do raportu powiatowego (prognoza)* W poniższej tabeli zamieszczono katalog zawodów deficytowych i nadwyżkowych oraz prognozę na rok 2012. Tabela 3 Katalog zawodów deficytowych i nadwyżkowych w latach 2011 i 2012 Stan bezrobocia w końcu roku 2011 Nazwa zawodu ogółem w tym Przewidywany Prognoza stanu napływ bezrobocia w absolwenci absolwentów w końcu roku 2012 roku 2012 Bez zawodu 840 213 890 1730 Cukiernik* 39 0 13 52 Ekonomista* 31 3 0 31 Fryzjer* 68 16 59 127 Kelner* 41 4 0 41 Krawiec* 77 5 3 80 Kucharz małej gastronomii* 84 19 68 152 Kucharz* 99 11 0 99 Magazynier 37 1 0 37 Mechanik pojazdów samochodowych* 68 24 61 129 12
Mechanik samochodów 44 2 0 44 osobowych Murarz* 80 3 16 96 Robotnik budowlany 71 2 0 71 Robotnik gospodarczy 112 3 0 112 Robotnik pomocniczy w przemyśle 64 0 0 64 przetwórczym Rolnik produkcji roślinnej i zwierzęcej 43 0 0 43 pracujący na własne potrzeby Rolnik* 35 0 5 40 Sprzątaczka biurowa 37 1 0 37 Sprzedawca* 615 73 98 713 Stolarz* 74 11 46 120 Ślusarz* 101 4 19 120 ekonomista* 139 24 91 230 handlowiec* 56 11 28 84 informatyk* 34 18 47 81 mechanik* 33 8 22 55 prac biurowych* 53 0 0 53 13
żywienia i gospodarstwa domowego* 55 9 46 101 W powiecie kartuskim najwięcej zarejestrowanych bezrobotnych mamy bez zawodu. W roku 2011 było ich ogółem 840, w tym 213 absolwentów. Na drugim miejscu znajduje się zawód sprzedawca. Przewidywany napływ absolwentów w 2012 roku wynosi 98 osób. W roku 2011 było 615 osób, w tym 73 absolwentów. Na trzecim miejscu mamy technika ekonomistę. W 2011 było ogółem 139 osób, w tym 24 absolwentów. Przewidywany napływ absolwentów w 2012 roku wynosi 91 osób. Struktura ta w 2010 roku przedstawiała się w bardzo zbliżony sposób. Dane dotyczące zawodów deficytowych i nadwyżkowych do raportu powiatowego nie mogą być w pełni rzetelne, ponieważ brak w katalogu informacji z podmiotów gospodarczych dotyczących przewidywanych przyjęć w roku 2012 osób ogółem i absolwentów. Nie są zawarte też dane na temat przewidywanych zwolnień w roku 2012. Są to istotne informacje, bez których analiza tych danych nie jest wystarczająca i trudno jest wywnioskować prognozę stanu bezrobocia w końcu 2012 roku. WNIOSKI Na zakończenie analizy absolwentów zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Kartuzach oraz ich struktury zawodowej można wysunąć następujące wnioski: Duża liczba bezrobotnych absolwentów nie posiada żadnych kwalifikacji zawodowych. Znaczna część posiada zawód sprzedawcy, na który nie ma wystarczającego zapotrzebowania na lokalnym rynku pracy. 14
Szkoły otwierają kierunki kształcenia, które nie pokrywają zapotrzebowania na rynku pracy. Szkoły kontynuują duży nabór na te same kierunki, pomimo tego, iż wysoki odsetek absolwentów tych kierunków rejestruje się w PUP Kartuzy po ukończeniu szkoły. Absolwenci rejestrując się w PUP Kartuzy nie dostarczają wszystkich świadectw ukończenia szkół oraz dokumentów potwierdzających posiadane kwalifikacje. Ukończone przez bezrobotnych absolwentów praktyki zawodowe nie są wystarczające do szybkiego odnalezienia się na rynku pracy oraz nie są dobrze postrzegane przez potencjalnych pracodawców. Wskazania: Współpraca wszystkich instytucji zajmujących się organizacją edukacji w celu ulepszenia kształcenia uczniów. Udział w zajęciach aktywizacyjnych lub poradach grupowych, które są prowadzone w Powiatowych Urzędach Pracy przez doradców zawodowych. Udział w trzytygodniowym szkoleniu: Aktywne poszukiwanie pracy z zakresu umiejętnego poszukiwania pracy w Klubie Pracy prowadzonym przez Liderów Powiatowych Urzędów Pracy. Udział w stażach czy przygotowaniach zawodowych, które są organizowane przez pracodawców za pośrednictwem PUP Kartuzy. Udział w szkoleniach indywidualnych i grupowych w celu nabycia lub podwyższenia kwalifikacji zawodowych bądź przekwalifikowania się. Dzięki tym formom wsparcia z Powiatowego Urzędu Pracy absolwenci zwiększą swoją szansę znalezienia zatrudnienia na lokalnym rynku pracy. 15