Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 29 Nazwa kwalifikacji: Projektowanie i programowanie urządzeń i systemów mechatronicznych Oznaczenie kwalifikacji: E.9 Wersja arkusza: X E.9-X-9.6 Czas trwania egzaminu: 6 minut EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 29 CZĘŚĆ PISEMNA Instrukcja dla zdającego. Sprawdź, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 5 stron. Ewentualny brak stron lub inne usterki zgłoś przewodniczącemu zespołu nadzorującego. 2. Do arkusza dołączona jest KARTA ODPOWIEDZI, na której w oznaczonych miejscach: wpisz oznaczenie kwalifikacji, zamaluj kratkę z oznaczeniem wersji arkusza, wpisz swój numer PESEL*, wpisz swoją datę urodzenia, przyklej naklejkę ze swoim numerem PESEL. 3. Arkusz egzaminacyjny zawiera test składający się z 4 zadań. 4. Za każde poprawnie rozwiązane zadanie możesz uzyskać punkt. 5. Aby zdać część pisemną egzaminu musisz uzyskać co najmniej 2 punktów. 6. Czytaj uważnie wszystkie zadania. 7. Rozwiązania zaznaczaj na KARCIE ODPOWIEDZI długopisem lub piórem z czarnym tuszem/ atramentem. 8. Do każdego zadania podane są cztery możliwe odpowiedzi: A, B, C, Odpowiada im następujący układ kratek w KARCIE ODPOWIEDZI: 9. Tylko jedna odpowiedź jest poprawna.. Wybierz właściwą odpowiedź i zamaluj kratkę z odpowiadającą jej literą np., gdy wybrałeś odpowiedź A :. Staraj się wyraźnie zaznaczać odpowiedzi. Jeżeli się pomylisz i błędnie zaznaczysz odpowiedź, otocz ją kółkiem i zaznacz odpowiedź, którą uważasz za poprawną, np. 2. Po rozwiązaniu testu sprawdź, czy zaznaczyłeś wszystkie odpowiedzi na KARCIE ODPOWIEDZI i wprowadziłeś wszystkie dane, o których mowa w punkcie 2 tej instrukcji. Pamiętaj, że oddajesz przewodniczącemu zespołu nadzorującego tylko KARTĘ ODPOWIEDZI. Powodzenia! * w przypadku braku numeru PESEL seria i numer paszportu lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość
Zadanie. Na którym z rysunków przedstawiono prawidłowo strukturę kinematyczną OOP (RRT) urządzenia manipulacyjnego? Zadanie 2.. 2. 3. 4. Na schemacie należy uwzględniać szczegółowe wymiary poszczególnych części układu. Schemat układu mechanicznego powinien przedstawiać sposób działania mechanizmu. Schemat musi zawierać dodatkowe rzuty konstrukcyjne układu mechanicznego. Użyte symbole nie muszą być zgodne z obowiązującymi normami, jeżeli schemat zawiera ich objaśnienia. Które z wymienionych zasad należy stosować przy tworzeniu schematów układów mechanicznych? i2 i3 3i4 2i4 Strona 2 z 5
Zadanie 3. Wskaż niewłaściwe sformułowanie odnoszące się do obowiązujących zasad rysowania schematów układów elektrycznych. Symbole zestyków rysuje się w stanie wzbudzonym. Schemat ideowy jest planem połączeń poszczególnych urządzeń. Schematy pełne rysuje się tylko w przypadku prostych układów stykowych. Gałęzie układów sterowania elektrycznego rysuje się w układzie pionowym. Zadanie 4. Który z rysunków przedstawia prawidłowo narysowany i opisany symbol graficzny przełącznika z zestykiem NC, przełączanym przez przekręcenie? Zadanie 5. W którym miejscu schematu należy umieścić informację o zestykach przekaźnika KT? W miejscu A nad gałęzią, w której znajdują się zestyki przekaźnika. W miejscu B nad gałęzią, w której znajduje się cewka przekaźnika. W miejscu C w dowolnym miejscu pod rysunkiem schematu. W miejscu D pod cewką tego przekaźnika. Strona 3 z 5
Zadanie 6. Urządzenie na schemacie pneumatycznym lub hydraulicznym zobrazowane za pomocą dwóch lub więcej symboli podstawowych powinno być (o ile nie ma innych zaleceń) obramowane cienką linią punktową. kreskową. łamaną. ciągłą. Zadanie 7. Którego z symboli literowych należy użyć do oznaczenia przyłącza ciśnienia sterującego w zaworze przedstawionym na rysunku? P T X Y Zadanie 8. Której czynności projektowej nie można wykonać w oprogramowaniu typu CAM? Zadanie 9. Opracowania instrukcji (G-CODE) dla maszyn typu Rapid Prototyping. Symulowania obróbki obiektu w wirtualnym środowisku. Opracowania dokumentacji technologicznej wyrobu. Wygenerowania kodu dla obrabiarki CN Połączenie kilku podsystemów linii produkcyjnej w celu scentralizowania sterowania i nadzoru nad całością wymaga przede wszystkim uwzględnienia w projekcie Zadanie. dodatkowych sterowników PLC pobierających informację z podsystemów. konieczności wymiany urządzeń wykonawczych w podsystemach. konieczności wymiany urządzeń sensorycznych w podsystemach. wdrożenia odpowiednio dostosowanego systemu sieciowego. Zadaniem układu elektrohydraulicznego ma być precyzyjne osadzanie trzpieni w otworach konstrukcyjnych z możliwością regulacji głębokości osadzania. W tym celu należy w projekcie układu uwzględnić zastosowanie zaworów wielopołożeniowych. proporcjonalnych. suwakowych. dławiących. Strona 4 z 5
Zadanie. Którą z niezbędnych cech funkcjonalnych powinien posiadać projektowany system sterowania układem nawrotnym silnika elektrycznego? Blokadę przed jednoczesnym załączeniem w obu kierunkach. Podtrzymanie kierunku obrotów silnika napędowego. Ograniczenie czasowe pracy silnika napędowego. Sygnalizację kierunków obrotu silnika. Zadanie 2. W urządzeniu mechatronicznym przewiduje się zastosowanie sieci polowej AS-i w wersji 2.. Jaką maksymalną liczbę urządzeń podporządkowanych może obsłużyć jedno urządzenie nadrzędne (master)? 24 urządzenia. 3 urządzeń. 32 urządzenia. 64 urządzenia. Zadanie 3. Oznaczenie IP X IP X IP 2X IP 3X IP 4X IP 5X IP 6X Stopnie ochrony IP zgodnie z normą PN-EN 6529 Ochrona przed wnikaniem do Oznaczenie Ochrona przed wodą urządzenia brak ochrony IP X brak ochrony obcych ciał stałych IP X kapiącą o średnicy > 5 mm obcych ciał stałych IP X2 kapiącą odchylenie obudowy urządzenia do o średnicy > 2,5 mm 5 obcych ciał stałych IP X3 opryskiwaną pod kątem odchylonym max. 6 o średnicy > 2,5 mm od pionowego obcych ciał stałych IP X4 rozpryskiwaną ze wszystkich kierunków o średnicy > mm pyłu w zakresie IP X5 laną strumieniem nieszkodliwym dla urządzenia pyłu w pełnym zakresie IP X6 laną mocnym strumieniem IP X7 przy zanurzeniu krótkotrwałym Jaka będzie różnica w warunkach pracy urządzenia mechatronicznego, jeżeli zamiast sensorów w obudowie IP 44 zastosowane będą sensory o takich samych parametrach, lecz w obudowie IP 54? Lepsza ochrona przed wodą rozpryskiwaną. Gorsza ochrona przed wodą rozpryskiwaną. Lepsza ochrona przed pyłem. Gorsza ochrona przed pyłem. Strona 5 z 5
Zadanie 4. Projektowana maszyna manipulacyjna ma strukturę kinematyczną typu PPP (TTT). Każdy z członów ma zasięg ruchu m. Oznacza to, że efektor manipulatora będzie mógł realizować operację technologiczną w przestrzeni o wymiarach Zadanie 5. xx m x2x m 2xx m xx2 m Jaka jest różnica między sposobem realizacji działań w kroku w stosunku do kroku 2? Zadanie 6. Y2 może nigdy nie przyjąć stanu, a Y tak. Y może nigdy nie przyjąć stanu, a Y2 tak. Y2 przyjmie stan wcześniej niż Y. Y przyjmie stan wcześniej niż Y2. Jakie mogą być skutki w funkcjonowaniu urządzenia mechatronicznego, realizującego sekwencję działań przedstawionych w algorytmie? Brak możliwości załączenia cewki stycznika K Brak możliwości załączenia cewki stycznika K2 Nieprzerwana praca cewki stycznika K Nieprzerwana praca cewki stycznika K2 Strona 6 z 5
Zadanie 7. Który symbol używany na diagramach drogowych nie przedstawia urządzenia sygnalizacyjnego? Zadanie 8. Który opis zależności przedstawionych na cyklogramie jest nieprawidłowy? Wsuwanie tłoczyska siłownika A2 rozpoczyna się przed upływem 2 sekund od momentu przesterowania zaworu V. Przesterowanie zaworu V realizowane jest pod warunkiem naciśnięcia przycisku S i zadziałania czujnika B. Do wzbudzenia cewki K dochodzi wtedy, gdy zawór V zostanie przesterowany. Wysuwanie tłoczyska siłownika A2 kończy się, gdy zadziała czujnik B5. Strona 7 z 5
Zadanie 9. Który z diagramów czasowych przedstawia działanie bloku czasowego TON? Zadanie 2. Jakie będą konsekwencje zastosowania napędu hydraulicznego w miejsce napędu pneumatycznego o takich samych wymiarach? Większe wartości realizowanych przemieszczeń. Mniejsza masa elementów wykonawczych. Mniejsza liczba elementów sterujących. Większa wrażliwość na przeciążenia. Zadanie 2. Który z regulatorów zapewni układowi najszybsze ustalenie wartości regulowanej na poziomie wartości zadanej z zerowym uchybem, przy prawidłowo dobranych parametrach? P PI PD PID Strona 8 z 5
Zadanie 22. Który z koniecznych warunków musi spełniać układ regulacji automatycznej, aby mógł działać w pełnym zakresie zmian wartości zadanej? Zadanie 23. Zerowy uchyb w stanie ustalonym. Minimalne przeregulowanie. Minimalny czas regulacji. Stabilność. Który z podsystemów informatycznych należy uwzględnić w projekcie urządzenia mechatronicznego w celu zapewnienia nadrzędnego sterowania i przetwarzania danych? Zadanie 24. CAD/CAM SCADA MES HMI Według której zasady należy w układzie sterowania zaprojektować działanie, umożliwiające wyłączenie systemu mechatronicznego sterowanego przez sterownik PLC? Zadanie 25. Zasady przerwy roboczej podanie stanu na wejście sterownika. Zasady prądu roboczego podanie stanu na wejście sterownika. Zasady blokady programowej sygnałów wejściowych. Zasady blokady sprzętowej sygnałów wyjściowych. W celu szybkiej zmiany wymiarów projektowanego elementu w oprogramowaniu typu CAD należy zastosować technikę modelowania Zadanie 26. powierzchniowego. parametrycznego. bezpośredniego. bryłowego. Która z podanych funkcji nie jest przydatna przy tworzeniu w programie sterowniczym PLC zależności przyczynowych uzależnionych od czasu? TOF TON RTC MOV Strona 9 z 5
Zadanie 27. Wskaż prawidłowy sposób zaadresowania zmiennej 32-bitowej w obszarze pamięci markerów sterownika PL MW MD ID IB Zadanie 28. Którą z wymienionych zależności logicznych należy uwzględnić w programie sterowniczym, aby możliwe było każdorazowe zasygnalizowanie zadziałania tylko jednego z trzech sensorów podłączonych do kolejnych wejść sterownika? Alternatywę wykluczającą. Równowartość. Alternatywę. Koniunkcję. Zadanie 29. ANDN %I. %I. %T.IN CAL AND T(PT:=T#2s) %M. %T.Q %Q. Program sterowniczy Czego dowodzi fakt użycia instrukcji TON w przedstawionym programie sterowniczym? Odliczanie czasu 2 sekund realizowane przez instrukcję T nastąpi wtedy, gdy zmienna %I. przyjmie wartość. Zmienna %Q. może przyjąć wartość po czasie 2 sekund od uaktywnienia instrukcji T. Zmienna bitowa instrukcji T będzie równa, gdy wartość czasu nie przekroczy 2 sekund. Wartość przypisana do zmiennej %I. blokuje możliwość uruchomienia instrukcji T. Strona z 5
Zadanie 3. Co jest powodem błędnego działania przedstawionego programu, który w przypadku jednoczesnego uaktywnienia zmiennych %I3., %I4. oraz %M.7 powinien zmiennej %Q.7 przypisać wartość? Zadanie 3. Brak negacji zmiennych %I3. i %I4. na wejściach instrukcji B Podwójna negacja wyniku działania instrukcji B Negacja zmiennej %M.7 na wejściu instrukcji B2 Negacja wyniku działania instrukcji B Który z podanych związków występuje między zmiennymi %M. i %M. w przedstawionym programie sterowniczym? Zadanie 32. Zmienna %M. przyjmie wartość po czasie T = sekunda od uaktywnienia zmiennej %M. Stan zmiennej %M. podczas wykonywania programu jest negacją stanu zmiennej %M. Gdy zmienna %M. zmieni stan z na, wówczas zmienna %M. przyjmie wartość Zmienna %M. przyjmuje wartość, gdy zmienna %M. zmieni swój stan z na Która z wymienionych funkcji umożliwia efektywne opracowanie programu sterowniczego, zliczającego pojazdy znajdujące się aktualnie na terenie parkingowym? Detekcja zbocza. Przerzutnik SR. Licznik CTU Zegar TP. Strona z 5
Zadanie 33. Tabela wyników testu działania programu Zależności logiczne realizowane przez program Stan S S2 S3 Y Y2 2 3 4 5 6 7 8 W wyniku testowania działania programu otrzymano wyniki zapisane w tabeli. Który stan wskazuje na błąd w programie, jeżeli powinien on realizować zależności logiczne? Stan 3. Stan 4. Stan 5. Stan 6. Zadanie 34. ANDN ANDN %I. %I. %I.3 %Q. AND %Q. %I.2 %Q. Operand absolutny %I. %I. %I.2 %I.3 %Q. %Q. Tabela przyporządkowania Operand Opis symboliczny S Przycisk NO S2 Przycisk NC B Czujnik indukcyjny NC B2 Czujnik optyczny NO Y Cewka elektrozaworu EZ Y2 Cewka elektrozaworu EZ Program Co należy zrobić, aby przetestować działanie fragmentu programu odpowiedzialnego za włączenie cewki Y2? Nacisnąć równocześnie przyciski S i S2 Najpierw uaktywnić czujnik B, a później wcisnąć przycisk S2 Najpierw wcisnąć przycisk S2, a później uaktywnić czujnik B Najpierw uaktywnić czujniki B i B2, a później wcisnąć przycisk S Strona 2 z 5
Zadanie 35. wykorzystana ścieżka utworzona bryła Na rysunkach przedstawiono ścieżkę oraz bryłę utworzoną wzdłuż tej ścieżki. Którą z wymienionych operacji wykonano w programie CAD w celu uzyskania bryły? Obrót. Fazowanie. Odsunięcie. Przeciągnięcie. Zadanie 36. Który program napisany w postaci listy instrukcji odpowiada przedstawionemu na rysunku programowi napisanemu w języku drabinkowym? N %I. AN %I.2 %Q. N %I. O %I.2 %Q. %I. ON %I.2 %Q. Strona 3 z 5 %I. A %I.2 %Q.
Zadanie 37. Program Schemat połączeń Warunkiem zatrzymania silnika sterowanego za pośrednictwem stycznika K podłączonego do zaprogramowanego sterownika PLC jest wciśnięcie przycisku S przy aktywności czujnika B w określonym przedziale czasowym. S2 przy aktywności czujnika B w określonym przedziale czasowym. S przy braku aktywności czujnika B w określonym przedziale czasowym. S2 przy braku aktywności czujnika B w określonym przedziale czasowym. Zadanie 38. Która z funkcji użyta jednorazowo w trakcie modyfikacji programu, umożliwi reakcję sterownika PLC na zmianę wartości logicznej zmiennej bitowej z na? Identyfikacji poziomu. Zbocza narastającego. Zbocza opadającego. Negacji. Strona 4 z 5
Zadanie 39. OR AND (%I. %M.) %I.2 %M. CAL CAL ANDN T(PT:=T#par) T2(PT:=T#par2) %M. %T2.Q %T.IN AND %M. %T.Q %T2.IN ANDN ANDN %M. %T.Q %T2.Q %Q. Program Symbole bloków funkcji timera w języku graficznym Schemat połączeń W jaki sposób i który z parametrów w programie należy zmodyfikować, aby wydłużyć czas świecenia sygnalizatora H? Zmniejszyć wartość przypisaną do zmiennej par Zmniejszyć wartość przypisaną do zmiennej par2 Zwiększyć wartość przypisaną do zmiennej par Zwiększyć wartość przypisaną do zmiennej par2 Zadanie 4. Której modyfikacji wymaga przedstawiony program, aby mimo występowania chwilowych logicznych stanów na wejściu %I.2 przy stanie logicznym zmiennej %M. wyjście %Q.7 miało stan logiczny przez czas 5 minut od pierwszego uaktywnienia %I.2? Należy w miejsce instrukcji zegara TON wstawić instrukcję TONR Należy w miejsce instrukcji zegara TON wstawić instrukcję TP Należy uzupełnić program o instrukcję podtrzymania stanu I.2 Należy zmienić instrukcję AND na instrukcję OR Strona 5 z 5