STUDIUM STUDIUM WYKONALNOŚCI Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej 2007-2013 Załącznik 9: Atrakcje turystyczne województwa podlaskiego w bezpośrednim otoczeniu Trasy rowerowej Trasy Rowerowe w Polsce Wschodniej WOJEWÓDZTWO PODLASKIE Tebodin Poland Sp. z o. o. ul. Taśmowa 7 02-677 Warszawa info@tebodin.pl T +48 22 334 41 11 F +48 22 334 41 12 OPTIMA Baca Robert ul. Przy Lesie 3 87-134 Zławieś Mała baca@optimaconsulting.com.pl T +48 609 608 238; +48 22 398 78 31 F +48 22 398 78 32 Projekt i wykonanie 2007 OPTIMA Baca Robert Warszawa, kwiecień 2012
Wykonawca przeprowadził w 2010 r. badania ankietowe na etapie IIa Wykonalności, wśród rowerzystów 1, z których wynika, że turysta rowerowy wskazał atrakcyjność krajobrazową oraz ilość zabytków kulturowych jako dwa najważniejsze czynniki wpływające na atrakcyjność trasy rowerowej. Aktywna forma spędzania wolnego czasu, jaką jest turystyka rowerowa, idzie w parze z chęcią nawiązania kontaktu z naturą oraz chęcią poznania bogatej historii regionu. O znacznej atrakcyjności krajobrazowej obszaru objętego projektem świadczy ilość parków krajobrazowych oraz obszarów chronionych NATURA 2000, które przecina projektowana trasa rowerowa. Przebieg trasy przez takie miasta jak Suwałki, Augustów czy Białystok pozwolą turyście poznać historię regionu, skorzystać z bogatej oferty kulturalnej oraz odpocząć od uciążliwości długiej jazdy na rowerze. Atrakcje województwa podlaskiego zlokalizowane w otoczeniu trasy rowerowej Poniższa tabela poniżej przedstawia atrakcje turystyczne oraz zabytki zlokalizowane bezpośrednio przy Trasie rowerowej lub w jej otoczeniu. l.p. Nazwa Miasto Ulica X Y Km Trasy 1 Cmentarz ewangelicki Szeszupka 713665 749272 23 km 2 Molenna staroobrzędowców Wodziłki 715093 750030 3 Kompleks archeologiczny Zamkowa Góra Szurpiły 7133971 752774 ok. 1,5 km na 24km ok. 1,5 km na 27km 4 Drewniany kościół Jeleniewo 711476 755068 30 km 5 Cmentarz żydowski z XVIII w. Jeleniewo 711476 755068 30 km 6 Obiekty geomorfologiczne, głazowiska objęte ochroną Jeleniewo 711476 755068 30 km 7 Cerkiew z początku XX w. Suwałki 701297 756836 47 km 8 Cerkiew z XIX w. Suwałki Zarzecze 4 699810 756111 47 km 9 Kaplica cmentarna neogotycka z XIX w. Suwałki 701297 756836 47 km 10 Kościół ewangelicki z XIX w. Suwałki Kościuszki 12 699455 756826 47 km 11 Kościół klasycystyczny z początku XIXw. Suwałki pl. Piłsudskiego 700136 756734 47 km 12 Molenna staroobrzędowców z początku XXw. Suwałki 701297 756836 47 km 13 Muzeum M. Konopnickiej Suwałki Kościuszki 31 699780 756716 47 km 14 Ratusz klasycystyczny z XIX w. Suwałki Mickiewicza 699850 756403 47 km 15 Resursa obywatelska z początku XX w. Suwałki 701297 756836 47 km 16 Muzeum Wigier Stary Folwark 697952 766532 ok, 0,5 km na 57km 17 Zespół klasztorny z XVII. wieku Wigry 697052 767240 61 km 18 Kościół Matki Boskiej Szkaplerznej Augustów A1km 19 Budynek dawnej poczty z XIX w. Augustów Wybickiego 1 671274 762556 A13km 20 Kanał Augustowski - Śluza Augustowska Augustów 671714 761603 A15km 21 Muzeum "Ziemi Augustowskiej" Augustów 671714 761603 A13km 22 Młyn wodny Białobrzegi 698312 761550 133km 23 Molenna staroobrzędowców 24 Wiatrak z XIX w Gabowe Grądy Dolistowo Stare 661826 761035 139 km 638648 758584 164 km 1 Badania zostały przeprowadzone w dniach 1-3.05.2010 r. w Osowcu, Augustowie, Białowieży, Supraślu, a także podczas badań w pociągach (w wagonach pociągów przystosowanych do przewozu rowerów w relacji łączonej Warszawa Siedlce Augustów Suwałki Ełk Czeremcha.), ze względu na wzmożony ruch rowerowy oraz turystyczny (weekend majowy). 2
25 Kościół neobarokowy z XX w. Goniądz 631471 747697 180 km 26 Kapliczka św. Floriana z XIX w. Goniądz 631471 747697 180 km 27 Drewniany młyn z XIX w. Goniądz 631471 747697 180 km 28 Neogotycka kaplica cmentarna z XX w. Goniądz 631471 747697 180 km 29 Twierdza Osowiec 30 Grób kpt. Raginisa 31 Schron dowódcy kpt. Raginisa Osowiec- Twierdza Góra Strękowa Góra Strękowa 629378 742679 185 km 599867 734065 599867 734065 ok. 3 km na zachód od L1km ok. 3km na zachód od L1km 32 Cmentarz rzymskokatolicki (XIXw.) Bronowo 592452 721215 ok. 3,5 km na L23km 33 Dwór Lutosławskich, obecnie Muzeum Przyrody Drozdowo 592396 712098 ok. 2 km na wschód od L43km 34 Muzeum Okręgowe Łomża Dworna 22c 594955 705840 L48 km 35 Ratusz klasycystyczny Łomża pl. Żeglickiego 14, 594880 705890 L48 km 36 Kamieniczki z podcieniami Łomża Dworna 594821 705671 L48 km 37 Kościół i Klasztor Kapucynów Łomża Krzywe Koło 3 594967 705951 L48 km 38 Neobarokowy gmach sądu Łomża Polowa 1 594792 705726 L48 km 39 Późnogotycki Kościół Katedralny Łomża Dworna 25 594655 705873 L48 km 40 Kaplica św. Krzyża, klaysycystyczna Łomża Zawadzka 55 592202 705523 L50 km 41 Zamek Tykocin Puchalskiego 3 600838 751688 ok. 0,5 km na 238km 42 Synagoga Tykocin Kozia 2 599937 751482 238 km 43 Zespół klasztorny z kościołem Św. Trójcy Tykocin Duży Rynek 600057 751927 238 km 44 Cmentarz katolicki z kaplicą Grotgerów Tykocin Zagumienna 600147 572485 238 km 45 Zespół klasztoru Bernardynów Tykocin Klasztorna 599858 752057 238 km 46 Cerkiew Choroszcz Lipowa 1/1 593962 766694 47 Stajnia Moesa Choroszcz 593836 766624 48 Zespół klasztoru Dominikanów z XVIII w. Choroszcz 593836 766624 49 Pałac Branickich Choroszcz 593836 766624 259km 259km 259km 259km 50 Bożnica z XIX w. Białystok Piękna 3 593319 778692 271 km 51 Budynek teatru z 1938r. Białystok Elektryczna 12 593319 778692 271 km 52 53 54 55 Cerkiew filialna pw. św. Marii Magdaleny z XVIII w. Cerkiew katedralna pw. św. Mikołaja Cudotwórcy z XVIII w. Cerkiew pw. Zaśnięcia NMP zbudowana II połowie XX w. Klasztor Sióstr Miłosierdzia św. Wincentego a Paulo Białystok 593319 778692 271 km Białystok Lipowa 15 593419 777606 271 km Białystok Węgierska 15 593319 778692 271 km Białystok Rynek Kościuszki 5 593319 778692 271 km 56 Kościół katedralny p.w. WNMP z XVII w. Białystok Kościelna 4 593386 778503 271 km 3
57 Kościół, modernistyczny pw. Chrystusa Króla i św. Rocha z początku XX w. Białystok Abramowicza 1 593565 777251 271 km 58 Muzeum rzeźby Alfonsa Karnego Białystok Świętojańska 17 592544 778725 271 km 59 Pałac Lubomirskich z początku XIX w. Białystok Dojlidy Fabryczne 26 590966 781315 271 km 60 Pałacyk fabrykancki Białystok Świętojańska 592744 778930 271 km 61 Ratusz z XVIII w. Białystok 62 Zbrojownia hetmańska z II połowy XVIIIw. Białystok Rynek Kościuszki 10 Rynek Kościuszki 593309 778079 271 km 593313 778208 271 km 63 Zespół pałacowo-parkowy Branickich Białystok Kilińskiego 6 593356 778628 271 km 64 Muzeum Wojska Białystok Białystok 593319 778692 271 km 65 Klasztor męski ZNMP Supraśl Klasztorna 1 602722 789566 289 km 66 Dom ogrodnika z XVIII w. Supraśl 602086 789663 289 km 67 Kościół św. Trójcy z XIX w. Supraśl Piłsudskiego 9 602104 789607 289 km 68 Pałac Buchholtzów (obecnie Liceum Plastyczne) 69 Kaplica św. Anny z XIX w. Supraśl pl. Kościuszki 1 600798 780817 289 km Królowy Most 595867 798899 południe od 302km 70 Park dworski z XIX w. Waliły 595580 807243 311 km 71 Cmentarz żydowski Gródek 592007 810949 318 km 72 Kościół pw. Serca Pana Jezusa Gródek 591400 811830 73 Cerkiew pw. Narodzenia Bogurodzicy Gródek 591281 811810 74 Grodzisko Gródek 591297 813083 75 Zabytkowy układ urbanistyczny Michałowo 584291 808833 76 Cerkiew Siemianówk a ok. 0,5 km na wschód od 318km ok. 0,5 km na wschód od 319km ok. 1,5 km na wschód od 319km ok. 0,5 km na zachód od 326km 570623 825317 357 km 77 Cerkiew św. Mikołaja Narewka 562522 820668 78 Cmentarz żydowski Narewka 562522 820668 79 Galeria Sztuki Regionu Pogranicza "Kresy" ok. 2 km na zachód od 365km ok. 2 km na zachód od 365km Pogorzelca 550669 824392 B1 80 Carski dwór myśliwski Białowieża 548347 828730 B5 81 Skansen architektury drewnianej Ludności Rosyjskiej Podlasia Białowieża 548347 828730 B5 82 Cerkiew Św. Mikołaja Białowieża Sportowa 9 548904 827697 B5 83 Rezerwat Pokazowy Żubrów Białowieża 548347 828730 B5 84 Cerkiew Św. Jana Chrzciciela Hajnówka 550653 810168 397 km 85 Kościół z XX w. Hajnówka 552009 809079 397 km 86 Sobór p.w. świętej Trójcy z XX w. Hajnówka Dziewiatowskieg o 15 552078 808884 397 km 4
87 Cerkiew Werstok 536366 803127 zachód od 418km 88 Drewniana dzwonnica Kleszczele 531731 792952 432 km 89 Zabytkowa cerkiew Kleszczele 531731 792952 432 km 90 Cerkiew św. Kosmy i Damiana z XIX w Czeremcha 525474 794799 443km 91 Kościół pw. MB Królowej Polski Czeremcha 525474 794799 443km 92 Kolejowy zespół dworcowy z XIX w. 93 Cerkiew prawosławna p.w. Przemienienia Pańskiego, Nurzec- Stacja 518541 777491 465 km Grabarka 513169 771600 479 km 94 Cmentarz prawosławny Grabarka 513169 771600 479 km 95 Sanktuarium prawosławne Grabarka 513169 771600 479 km 96 Bożnica Mielnik 503833 775548 494 km 97 98 Cerkiew prawosławna cmentarna drewniana Cerkiew prawosławna Narodzenia Bogurodzicy z XIXw. Mielnik 503833 775548 494 km Mielnik 503833 775548 494 km 99 Grodzisko na Górze Zamkowej Mielnik 503833 775548 494 km 100 Brama - dzwonnica z XIX w. Mielnik 503833 775548 494 km 101 Grodzisko nad Bugiem Mielnik 503833 775548 494 km 102 Kościół wczesnoklasycystyczny z XVIII w. Mielnik 503833 775548 494 km 5
Atrakcje przyrodnicze województwa podlaskiego w bezpośrednim otoczeniu trasy rowerowej Przedmiotowa trasa rowerowa prowadzi przez atrakcyjne przyrodniczo obszary województwa. Ponad 66% trasy przebiega przez różnorodne krajobrazowo i przyrodniczo obszary chronione Natura 2000. Ponad połowa długości trasy przechodzi przez obszary leśne. Rysunek 1: Obszary leśne w województwie podlaskim. Źródło: Opracowanie własne. 6
Trasa rowerowa w województwie podlaskim prowadzi przez trzy Parki Krajobrazowe: Suwalski Park Krajobrazowy, Łomżyński Park Krajobrazowy i Park Krajobrazowy Puszczy Knyszyńskiej oraz cztery parki narodowe: Wigierski Park Narodowy, Biebrzański Park Narodowy, Narwiański Park Narodowy, Białowieski Park Narodowy. Rysunek 2: Parki Krajobrazowe i Narodowe w województwie świętokrzyskim. Źródło: Opracowanie własne. 7
Trasa przechodzi po granicy bądź przez obszary Natura 2000 w następującej kolejności (20 obszarów): - Ostoja Suwalska (SOO) w sumie na długości 15,9 km (przez obszar trasa przechodzi na długości 2,9 km, po granicy trasa przechodzi na długości 13,0 km); - Jeleniewo (SOO) w sumie na długości 2,2 km (po granicy trasa przechodzi na długości 2,2 km); - Ostoja Wigierska (SOO) w sumie na długości 22,2 km (przez obszar trasa przechodzi na długości 18,5 km, po granicy trasa przechodzi na długości 3,7 km); - Puszcza Augustowska (OSO) w sumie na długości 89,6 km (przez obszar trasa przechodzi na długości 88,2 km, po granicy trasa przechodzi na długości 1,4 km); - Ostoja Augustowska (SOO) w sumie na długości 61,2 km (przez obszar trasa przechodzi na długości 59,6 km, po granicy trasa przechodzi na długości 1,7 km); - Ostoja Biebrzańska (OSO) w sumie na długości 77,5 km (przez obszar trasa przechodzi na długości 71,1 km, po granicy trasa przechodzi na długości 6,4 km); - Dolina Biebrzy (SOO) w sumie na długości 76,5 km (przez obszar trasa przechodzi na długości 64,7 km, po granicy trasa przechodzi na długości 11,8 km); - Bagno Wizna (OSO) w sumie na długości 34,1 km (przez obszar trasa przechodzi na długości 26,0 km, po granicy trasa przechodzi na długości 8,1 km); - Przełomowa Dolina Narwi (OSO) w sumie na długości 18,8 km (przez obszar trasa przechodzi na długości 12,0 km, po granicy trasa przechodzi na długości 6,8 km); - Przełomowa Dolina Narwi (SOO) w sumie na długości 15,7 km (przez obszar trasa przechodzi na długości 7,4 km, po granicy trasa przechodzi na długości 8,3 km); - Bagienna Dolina Narwi (OSO) w sumie na długości 10,2 km (przez obszar trasa przechodzi na długości 5,1 km, po granicy trasa przechodzi na długości 5,1 km); - Narwiańskie Bagna (SOO) w sumie na długości 1,2 km (po granicy trasa przechodzi na długości 1,2 km); - Ostoja Knyszyńska (SOO) w sumie na długości 42,3 km (przez obszar trasa przechodzi na długości 38,0 km, po granicy trasa przechodzi na długości 4,3 km); - Puszcza Knyszyńska (OSO) w sumie na długości 42,6 km (przez obszar trasa przechodzi na długości 40,1 km, po granicy trasa przechodzi na długości 2,5 km); - Dolina Górnej Narwi (OSO) w sumie na długości 4,7 km (przez obszar trasa przechodzi na długości 3,4 km, po granicy trasa przechodzi na długości 1,3 km); - Ostoja w Dolinie Górnej Narwi (SOO) w sumie na długości 12,2 km (przez obszar trasa przechodzi na długości 9,4 km, po granicy trasa przechodzi na długości 2,8 km); - Puszcza Białowieska (SOO) w sumie na długości 63,3 km (przez obszar trasa przechodzi na długości 59,7 km, po granicy trasa przechodzi na długości 3,6 km); - Puszcza Białowieska (OSO) w sumie na długości 63,3 km (przez obszar trasa przechodzi na długości 59,7 km, po granicy trasa przechodzi na długości 3,6 km); - Jelonka (SOO) w sumie na długości 3,6 km w całości po granicy - Dolina Dolnego Bugu (OSO) w sumie na długości 20,9 km (przez obszar trasa przechodzi na długości 6,0 km, po granicy trasa przechodzi na długości 14,9 km); - Ostoja Nadbużańska (SOO) w sumie na długości 13,3 km (przez obszar trasa przechodzi na długości 4,1 km, po granicy trasa przechodzi na długości 9,2 km); 8
Rysunek 3: Obszary Natura 200 w województwie podlaskim (kolor niebieski OSO, kolor pomarańczowy SOO, kolor czerwony OSO/SOO podwójny status, linia zielona przebieg trasy). Źródło: Opracowanie własne 9
Ponadto Trasa rowerowa przechodzi w okolicy następujących rezerwatów (w kolejności występowania na trasie): - Jezioro Hańcza Gmina Przerośl, ok. 1 km od planowanej trasy; - Głazowisko Łopuchowskie Gmina Jeleniewo, ok. 2,5 km od planowanej trasy; - Głazowisko Bachanowo nad Czarną Hańczą Gmina Jeleniewo, ok. 0,5 km od planowanej trasy; - Rutka Gmina Jeleniewo, graniczy z planowaną trasą; - Cmentarzysko Jaćwingów Miasto Suwałki, ok. 1,5 km od planowanej trasy; - Perkuć Gmina Płaska, ok. 0,5 km od planowanej trasy; - Stara Ruda Gmina Płaska, ok. 1 km od planowanej trasy; - Brzozowy Grąd Miasto Augustów, ok. 0,5 km od planowanej trasy; - Jezioro Kolno Gmina Augustów, ok. 2 km od planowanej trasy; - Bagno Wizna I Gmina Rutki, graniczy z planowaną trasą; - Bagno Wizna II Gmina Rutki, ok. 2 km od planowanej trasy; - Wielki Dział Gmina Łomża, ok. 2 km od planowanej trasy; - Kalinowo Gmina Piątnica, ok. 2 km od planowanej trasy; - Krasne Gmina Supraśl, graniczy z planowaną trasą; - Krzemienne Góry Gmina Supraśl, ok. 2 km od planowanej trasy; - Las Cieliczański Gmina Supraśl, ok. 1 km od planowanej trasy; - Rabinówka Gmina Gródek, ok. 2 km od planowanej trasy; - Lasy Naturalne Puszczy Białowieskiej Gmina Narewka, Białowieża, Hajnówka, ok. 1,5 km od planowanej trasy, 0,5 km od planowanej trasy, trasa przechodzi przez obszar; - Pogorzelce Gmina Białowieża, ok. 1,5 km od planowanej trasy; - Podolany Gmina Białowieża, ok. 1,5 km od planowanej trasy; - Wysokie Bagno Gmina Białowieża, ok. 3 km od planowanej trasy; - Rezerwat Krajobrazowy im. Prof. Władysława Szafera Gmina Białowieża, trasa przechodzi przez obszar; - Dębowy Grąd Gmina Hajnówka, trasa przechodzi przez obszar; - Szczekotowo Gmina Hajnówka, ok. 3 km od planowanej trasy; - Głęboki Kąt Gmina Hajnówka, ok. 1,5 km od planowanej trasy; - Czechy Orlańskie Gmina Dubicze Cerkiewne, ok. 2 km od planowanej trasy; - Jelonka Miasto Kleszczele, ok. 1 km od planowanej trasy; - Sokóle Gmina Nurzec Stacja, ok. 0,5 km od planowanej trasy; - Grąd Radziwiłłowski Gmina Mielnik, ok. 2,5 km od planowanej trasy; - Góra Uszeście Gmina Mielnik, ok. 0,5 km od planowanej trasy 10