Samodzielna Pracownia Kosmetologii / Zakład Kosmetologii Specjalistycznej SKRYPT DO ĆWICZEŃ Z KOSMETOLOGII PIELĘGNACYJNEJ II Część II: Zabiegi pielęgnacyjne: twarz, szyja, dekolt Dla Studentów Kierunku Kosmetologia Białystok 2019/2020 1
Spis treści Rodzaje cer... 5 CERA NORMALNA. DEMAKIJAŻ. WYWIAD KOSMETYCZNY. PEELING ENZYMATYCZNY. KREM KOSMETYCZNY.... 6 Demakijaż... 6 Kosmetyki do demakijażu... 6 Kosmetyki do demakijażu oczu... 8 Tonizacja... 9 Demakijaż twarzy szyi i dekoltu... 10 Etapy wykonywania demakijażu... 10 Wywiad kosmetyczny... 12 Karta klienta... 15 Peeling enzymatyczny... 18 Krem kosmetyczny... 18 CERA SUCHA. PEELING GOMMAGE. SERUM NAWILŻAJĄCE. MASKA KREMOWA. ZABIEG NAWILŻAJĄCY Z MASAŻEM TWARZY.... 24 Cera sucha... 24 Peeling gommage... 25 Ampułka... 25 Serum... 26 Maska kremowa... 26 Masaż twarzy, szyi i dekoltu... 27 Protokół zabiegu nawilżającego... 34 CERA MIESZANA. CERA TŁUSTA. TRĄDZIK POSPOLITY. MASKI ROZPULCHNIAJĄCE. MASKI ŚCIĄGAJĄCE. ZABIEG OCZYSZCZAJĄCY.... 36 Cera mieszana... 36 Cera tłusta... 36 Trądzik pospolity... 37 Sposoby rozpulchniania naskórka... 42 Manualne usuwanie zanieczyszczeń... 45 Dezynfekcja skóry po oczyszczaniu... 45 Maska ściągająca... 46 Maska glinkowa... 46 Lampa sollux... 47 2
Darsonwalizacja... 48 Protokół zabiegu oczyszczającego... 52 GALWANIZACJA... 55 Protokół zabiegu galwanizacji... 59 JONOFOREZA (JONTOFOREZA, JONIZACJA)... 63 Protokół zabiegu jontoforezy... 66 CERA WRAŻLIWA. CERA NACZYNIOWA. PEELING KAWITACYJNY. SONOSOREZA. MASKA ŻELOWA. MASKA ALGOWA. ZABIEG DO CER WRAŻLIWYCH Z ZASTOSOWANIEM ULTRADŹWIĘKÓW.... 71 Cera wrażliwa... 71 Cera naczyniowa... 73 TELEANGIEKTAZJE... 75 TRĄDZIK RÓŻOWATY... 75 PEELING KAWITACYJNY... 78 SONOFOREZA (UTRAFONOFOREZA, ULTRASONOFOREZA)... 79 MASKA ŻELOWA... 80 MASKA ALGOWA... 80 Protokół zabiegu kojąco-łagodzącego do cer wrażliwych... 81 CERA DOJRZAŁA. PIELĘGNACJA OKOLIC OCZU. PŁATY KOLAGENOWE. MASKA LIFTINGUJĄCA. ZABIEG DO CERY DOJRZAŁEJ.... 84 CERA DOJRZAŁA... 84 PIELĘGNACJA OKOLIC OCZU... 91 Protokół zabiegu do cery dojrzałej.... 95 EKSFOLIACJA (CHEMOEKSFOLIACJA)... 97 Protokół zabiegu eksfoliacji z kwasem askorbinowym... 98 Protokół zabiegu z kwasem migdałowym... 100 Protokół zabiegu z kwasem glikolowym... 102 Protokół zabiegu z kwasem ferulowym... 104 Protokół zabiegu z kwasem azelainowym... 106 MIKRODERMABRAZJA DIAMENTOWA... 108 Protokół zabiegu mikrodermabrazji... 110 KOSMETYKI DO ZABIEGÓW... 114 Demakijaż... 114 Peeling... 118 Ampułki, serumy, koncentraty... 119 3
Maski kosmetyczne... 121 Kremy kosmetyczne... 128 Eksfoliacja... 130 INNE... 132 LITERATURA... 134 4
Rodzaje cer Cera to skóra twarzy. Na jej stan (wygląd) mają wpływ cechy dziedziczne, wiek, klimat, rasa i płeć, tryb życia oraz sposób pielęgnacji. Podstawą właściwego postępowania kosmetycznego jest ustalenie rodzaju cery. Zależnie od rozmieszczenia gruczołów łojowych na twarzy i ich aktualnego stanu czynnościowego odróżniamy 4 podstawowe typy cer: 1. normalną 2. suchą 3. tłustą 4. mieszaną Pozostałe rodzaje cer, powstające na skutek działania czynników zewnątrz i wewnątrzpochodnych: odwodniona wrażliwa naczyniowa dojrzała atroficzna męska palacza trądzikowa 5
CERA NORMALNA. DEMAKIJAŻ. WYWIAD KOSMETYCZNY. PEELING ENZYMATYCZNY. KREM KOSMETYCZNY. Cera normalna cera normalna jest matowa, gładka, lekko zaróżowiona, napięta i jędrna nie stwierdza się nadmiernego jej wysuszenia lub nadmiernego przetłuszczenia naskórek złuszcza się w granicach fizjologicznych pozbawiona rozszerzonych naczyń krwionośnych, rozszerzonych ujść gruczołów łojowych, brak zmarszczek czy plam barwnikowych reakcja na środki oczyszczające (woda, mydło, kremy, mleczka) oraz kosmetyki upiększające prawidłowa wpływ czynników atmosferycznych, typu: mróz, wiatr, silne nasłonecznienie nie wywołuje reakcji negatywnych występuje u dzieci do okresu pokwitania, znacznie rzadziej u dorosłych Demakijaż Demakijaż to chemiczne oczyszczanie skóry ze środków pielęgnacyjnych i kosmetyków kolorowych, a także z kurzu, potu, łoju, bakterii oraz zrogowaciałego naskórka. Ma na celu ułatwienie penetracji w głąb skóry składników aktywnych zawartych w preparatach kosmetycznych. Kosmetyki do demakijażu Warunkiem wykonania dobrego demakijażu jest staranny dobór kosmetyków. Preparaty nie mogą powodować reakcji alergicznych i powinny być dobrane do rodzaju makijażu i cery klienta. Płyn micelarny Zawiera micele zawieszone w roztworze wodnym. Micele tworzą związki chemiczne o własnościach amfifilowych: zewnętrzne cząsteczki miceli mają właściwości hydrofilowe 6
(przyciągają wodę i odpychają tłuszcze), natomiast cząsteczki tworzące wnętrze miceli (estry kwasów tłuszczowych) posiadają właściwości hydrofobowe (odpychają wodę i doskonale wiążą się z tłuszczami). W związku z tym micele działają jak magnes - "przyciągają" oraz pochłaniają tłuszcz w postaci nadmiaru sebum czy cząsteczki wodoodpornego tuszu do rzęs i jednocześnie rozpuszczają w roztworze wodnym pozostałe zanieczyszczenia. Płyn micelarny nie narusza przy tym bariery ochronnej skóry, czyli warstwy hydrolipidowej naskórka. Płyn micelarny jest wzbogacony w liczne substancje aktywne, które wspomagają jego działanie. Mają one różne właściwości, np. kwas hialuronowy silnie nawilża i pozostawia skórę miękką, d-panthenol, czyli pro-witamina B5, to substancja łagodząca i kojąca, która penetruje głębsze warstwy komórek naskórka i wpływa na prawidłowy proces ich regeneracji. W skład większości płynów micelarnych wchodzą także ekstrakty z roślin (np. orchidei czy świetlika), które dodają witalności i blasku. To dzięki tym składnikom pomocniczym płyn micelarny działa jak mleczko do demakijażu, które zmywa makijaż i nawilża skórę, żel i pianka do mycia twarzy, które zmywają wszelkie zanieczyszczenia i działają antyseptycznie, tonik, który odświeżają skórę i neutralizuje jej ph, oraz płyn do demakijażu oczu (także wodoodpornego). Zaletą płynu micelarnego jest brak kompozycji zapachowych i barwników. Ponadto płyn zawiera minimalną ilość konserwantów, dlatego można go stosować do pielęgnacji każdego rodzaju skóry, również wrażliwej, alergicznej, a także atopowej i trądzikowej. Żele do demakijażu Polecane są osobom ze skórą tłustą, mieszaną i normalną oraz tym wszystkim, które preferują użycie wody. Po ich zastosowaniu zalecane jest dokładne spłukanie skóry wodą, ze względu na obecność w produkcie większej ilości środków powierzchniowo czynnych. Bardzo skuteczne są antybakteryjne żele dla cery trądzikowej, które dzięki zawartości triclosanu (najbardziej popularny składnik antybakteryjny) idealnie usuwają zanieczyszczenia. Należy zwrócić uwagę, aby żele nie były zagęszczane chlorkiem sodu (Sodium Chloride), który absolutnie nie powinien być stosowany w preparatach do twarzy. Składnik ten działa drażniąco i wysusza delikatną skórę twarzy. Należy również sprawdzać, aby żele nie zawierały SLS (SodiumLaureth Sulfate), który jest środkiem powierzchniowo-czynnym. 7
Emulsje Podział emulsji: typu o/w (olej w wodzie) - w tych kosmetykach każda cząsteczka oleju otoczona jest cząsteczkami wody. Z reguły 5 30% fazy olejowej. Lekkie emulsje, nie tłuszczące. Korzystne ekonomicznie (zawierają dużo wody); typu w/o (woda w oleju) - w tego typu preparatach każda cząsteczka wody otoczona jest cząsteczkami tłuszczu, stosuje się je do usuwania zanieczyszczeń hydrofobowych, czyli odpornych na działanie wody. Ze względu na własności fizyczne emulsji kosmetycznych można podzielić je na następujące grupy: kremy śmietanki mleczka Pod względem zastosowań emulsje kosmetyczne można podzielić na: oczyszczające natłuszczające nawilżające odżywcze ochronne Kosmetyki do demakijażu oczu Płyny do demakijażu oczu Ich podstawowymi składnikami są oleje mineralne, do których wprowadza się oleje hydrofilowe oraz wodne roztwory środków powierzchniowo czynnych. Preparaty bezwodne do demakijażu oczu Są to mieszaniny woskowo-olejowe, które usuwają makijaż i zanieczyszczenia o właściwościach hydrofobowych. 8
Płyn dwufazowy do demakijażu oczu Składem przypomina mleczko kosmetyczne, z tą różnicą, że nie zawiera emulgatorów, dzięki czemu nie powstaje emulsja, a płyn z widocznym rozdzieleniem faz. Na górze znajduje się warstwa olejowa, natomiast na dole faza wodna. Przed użyciem taki płyn należy wstrząsnąć, dzięki czemu otrzymamy jednorodną mieszaninę, którą należy natychmiast wykorzystać. Tonizacja Odczyn skóry jest kwasowy (4,5 6,2). Tylko taki gwarantuje jej ochronę przed grzybami, bakteriami i drobnoustrojami chorobotwórczymi oraz negatywnym wpływem czynników atmosferycznych. Za utrzymanie kwasowego ph odpowiada obecny w pocie kwas mlekowy i jego sole (mleczany), a także naturalna flora bakteryjna skóry i wolne nienasycone kwasy tłuszczowe zawarte w łoju. Toniku używamy zawsze po kontakcie skóry z wodą. Tonik Preparat, którego zadaniem jest przywrócenie skórze naturalnego ph i utrzymanie prawidłowego funkcjonowania jej bariery ochronnej. Działa on: oczyszczająco odświeżająco odtłuszczająco pielęgnacyjnie Rodzaje toników: bezalkoholowe zawierają substancje aktywne (np. wyciągi z ziół: arniki, białej herbaty, lukrecji, łopianu, a także allantoinę, witaminy: A,E,F, B6, koenzym Q10). Są przeznaczone do każdego rodzaju cery; wodno alkoholowe (20-50 % etanolu lub izopropanolu) w ich skład wchodzą m.in. substancje czynne (np. wyciągi z owoców, warzyw, ziół), substancje ściągające, chłodzące, nawilżające lekko natłuszczające oraz regulatory kwasowości (np. kwas 9
cytrynowy). Są przeznaczone głownie do cery tłustej, niezalecane jednak z uwagi na duży stopień przesuszenia skóry w przypadku niewłaściwego stosowania. Demakijaż twarzy szyi i dekoltu Demakijaż twarzy, szyi i dekoltu wykonujemy przed każdym zabiegiem pielęgnacyjnym. Jeśli klient przychodzi do gabinetu z wykonanym makijażem zmywamy zarówno oczy, jak i twarz, szyję, dekolt, a jeżeli klient jest nieumalowany demakijaż polega na usunięciu resztek porannego kremu, kurzu, sebum i potu, za pomocą mleczka kosmetycznego i wody. Po kontakcie z wodą nie zapominamy o tonizacji skóry. Nie wystarczy dobranie idealnych preparatów do demakijażu i tonizacji skóry, trzeba jeszcze zastosować odpowiednią technikę wykonania tego zabiegu. Ważna jest kolejność poszczególnych czynności. Najpierw wykonujemy demakijaż oczu i ust, a dopiero potem całej twarzy, szyi i dekoltu. Etapy wykonywania demakijażu Oczy Nanieś odpowiednim preparat kosmetyczny na zwilżone wodą płatki kosmetyczne i na kilkanaście sekund przyłóż delikatnie do zamkniętej powieki, lekko przyciskając ruchem pulsacyjnym w celu rozpuszczenia kosmetyków (1). Zmywamy ruchem z góry na dół. Czynność powtarzamy, zmieniając płatki do momentu, aż kolejne użyte płatki pozostaną czyste (2). Następnie prosimy klientkę o otworzenie oczu i zmywamy tusz z dolnych rzęs i skóry od zewnętrznego do wewnętrznego kąta oka (3). 1 2 3 10
Usta Płatek kosmetyczny zwilżony wodą, nasączamy odpowiednim preparat kosmetycznym, a następnie kładziemy na zamkniętych ustach, lekko dociskając trzecim i czwartym palcem. Czekamy chwilę, po czym ruchem zbierającym składamy płatek na połowę, w ten sposób zdejmujemy pomadkę najpierw z wargi dolnej, a następnie z górnej. W razie potrzeby czynność powtarzamy, używając drugiego płatka kosmetycznego. Twarz, szyja i dekolt Dobieramy kosmetyk w zależności od rodzaju cery: Oczyszczający płyn micelarny do demakijażu oczu, twarzy, szyi i dekoltu Płyn dwufazowy do demakijażu oczu i ust Oczyszczającym płynem micelarnym wykonujemy demakijaż oczu, twarzy, szyi i dekoltu. W razie trudności przy zmyciu kosmetyków kolorowych na okolicę oczu można zastosować płyn dwufazowy. Mleczko Niewielką ilość mleczka kosmetycznego nanosimy na swoją rękę, w celu lekkiego podgrzania preparatu. Następnie rozprowadzamy go ruchami masażu: głaskania i kolistymi (lekkiego rozcierania) na oczyszczanej powierzchni kolejno na dekolcie, szyi i twarzy. Potem preparat zmywamy wodą za pomocą chusty do demakijażu. W razie potrzeby czynność powtarzamy. Kolejność wykonania czynności demakijażu: dekolt - zmywamy od linii środkowej obojczyka w kierunku linii środkowej pachy i barku szyję - zmywamy ruchami do góry od obojczyka do żuchwy twarz - zmywamy kolejno: - od środka brody i okolicy podżuchwowej do katów żuchwy - od kącika ust do ucha - od górnej krawędzi wargi do skroni - od bruzdy nosowej do skroni - od nozdrzy w kierunku mięśnia obniżającego brwi - od czubka nosa wzdłuż grzbietu w kierunku mięśnia obniżającego brwi 11
- od mięśnia obniżającego brwi w kierunku przez brzusiec czołowy do linii włosów - od mięśnia obniżającego brwi w kierunku wzdłuż łuku brwiowego i mięśnia okrężnego oka Tonizacja Dobieramy kosmetyk w zależności od rodzaju cery. Dwa płatki kosmetyczne nasączamy tonikiem. Przemywamy nimi kolejno: dekolt, szyję i następnie twarz, zaczynając od brody przez policzki, nos, a kończąc na czole. Wywiad kosmetyczny Skuteczność zabiegów kosmetycznych w znacznym stopniu zależy od umiejętności prawidłowej oceny skóry klienta. Prawidłowe określenie jej rodzaju, funkcji oraz aktualnego stanu jest podstawą doboru procedur pielęgnacyjnych. Taka ocena powinna być przeprowadzana przed każdym zabiegiem kosmetycznym. Pierwszy kontakt z klientem wymaga dużego wyczucia oraz taktu. Staramy się przeprowadzić wywiad kosmetyczny w taki sposób, aby nie wywołać u klienta negatywnych emocji czy nie spowodować, że nie będzie chciał szczerze odpowiadać na pytania. Obserwujemy klienta w czasie rozmowy, analizujemy jego komunikaty werbalne i nie werbalne, a potem w zależności od reakcji podejmujemy decyzję o ewentualnym uzupełnieniu wywiadu w trakcie kolejnych wizyt. 12
Wywiad przeprowadzamy dwuetapowo: pierwsze pytania zadajemy jeszcze przed zabiegiem, aby wykluczyć ogólne przeciwwskazania, takie jak: ogólny stan zdrowotny i samopoczucie (czy nie jest chory, nie ma gorączki), czy jest pod opieką lekarza/lekarza specjalisty (czy w związku z tym przyjmuje jakieś leki, które mogłyby być p/wskazaniem do zabiegu, cukrzyca, nowotwory, inne schorzenia, które mogą być p/wskazaniem do wykonania zabiegu); drugi etap pytań następuje po demakijażu, podczas obserwacji skóry pod lampą lupą. Wtedy pytamy o cerę, pielęgnację, problemy ze skórą, styl życia i sposób odżywiania. Diagnoza kosmetyczna W kosmetyce jest to ocena stanu i funkcji skóry za pomocą wzroku, dotyku i specjalistycznej aparatury. Ocena cech skóry i wybrany sposób jej badania pozwalają na określenie typu skóry, jej aktualnej kondycji i potrzeby pielęgnacji. Diagnozę kosmetyczną skóry twarzy, szyi i dekoltu wraz z wywiadem przeprowadzamy po dokonaniu demakijażu, na czystej skórze, przed każdym zabiegiem. Formy przeprowadzenia diagnozy: bez przyrządowo, tylko z wykorzystaniem zmysłu wzroku i dotyku ocena subiektywna z użyciem specjalistycznej aparatury diagnostycznej ocena obiektywna Najpewniejszą i najdokładniejszą diagnozę uzyskujemy, jeśli w badaniu łączymy różne sposoby i metody. Etapy diagnozy: demakijaż dokładne obejrzenie skóry pod lampą lupą przeprowadzenie wywiadu kosmetycznego ocena stanu skóry zapisanie oceny w karcie klienta 13
Efektem diagnozy kosmetycznej jest pełna informacja na temat stanu skóry klienta, jego potrzeb, preferencji, co do zabiegu. Dzięki diagnozie opracowujemy właściwy zabieg, który pomoże w pielęgnacji skóry i zminimalizowaniu problemów skórnych. Wygląd zewnętrzny skóry uwarunkowany jest wieloma czynnikami, które należy uwzględnić przy ocenie skóry. Na wygląd skóry składa się: koloryt karnacja rzeźba elastyczność napięcie nawilżenie (wilgotność) natłuszczenie Cechy te można określić różnymi metodami: wzrokowo: koloryt rodzaj cery defekty dotykowo: gładkość naskórka elastyczność skóry napięcie mięśni grubość podściółki tłuszczowej za pomocą aparatów diagnostycznych: lampa bezcieniowa z lupą powiększenie obrazu 3-3,5 dioptrii korneometr - aparat do oceny stanu nawilżenia skóry kutometr - aparat do oceny wiotkości i elastyczności skóry 14
pehametr - ocenia w jakim stopniu i na jak długo preparat zmienia odczyn naskórka. Odczyn powinien być wykonany co najmniej 5 godzin ( u niektórych nawet 12 godzin ) po ostatniej aplikacji mydła lub kosmetyku. sebumetr- pomiar łoju lampa Wooda zawiera filtr niklowo kobaltowy, emituje promieniowanie nadfioletowe o określonej długości fali (warunkiem badania jest całkowite zaćmienie), co powoduje powstawanie fluorescencji: - skóra normalna fluorescencja fioletowa - skóra łojotokowa fluorescencja ciemna - skóra sucha fluorescencja bladofioletowa - skóra gruba, zrogowaciała fluorescencja biaława - łojotok, zapalenie skóry kolor biały - skóra nawilżona kolor ciemnofioletowy - ropne krosty, trądzik kolor zielono-kawowy Karta klienta 15
Imię i nazwisko Dane kontaktowe Data urodzenia 1. Czy jest Pan/Pani pod opieką lekarza specjalisty jeśli tak, proszę o informacje jakiego? 2. Czy w chwili obecnie stosuje pani/pan jakieś leki, jeśli tak jakie: antybiotyki doustnie, antybiotyki miejscowo na skórę, sterydy miejscowo na skórę, retinoidy doustnie, retinoidy miejscowe, preparaty przeciwtrądzikowe miejscowe, chemioterapia, leki immunosupresyjne, leki rozrzedzające krew, zioła: 3. Czy pali pani/pan papierosy? 4. Czy ma pani/pan tendencje do pojawiania się opryszczki? 5. Czy ma pani/pan tendencje do pojawiania się przebarwień? Proszę je opisać 6. Czy cierpi pani/pan z powodu alergii? Jakiej? 7. Czy jest pani/pan uczulona/y na jakieś substancje? Jakie? 8. Czy kiedykolwiek wystąpiła u pani/pana reakcja alergiczna na jakikolwiek składnik kosmetyku? 9. Czy kiedykolwiek wystąpiły jakieś działania niepożądane po zabiegu dermokosmetycznym? Proszę opisać? 10. Jak pielęgnuje pani/pan skórę na co dzień, jakich kosmetyków pani/pan używa? Rano:. Wieczorem:... 11. Czy kiedykolwiek poddawał/a się pan/pani zabiegom z zakresu medycyny estetycznej? Kiedy? Proszę je wymienić. 16
Stan zdrowia: Ciąża Karmienie piersią Rozrusznik serca Aparat ortodontyczny Implanty metalowe Klaustrofobia Choroby tarczycy Soczewki kontaktowe Choroby nowotworowe Nadciśnienie tętnicze Choroby serca Cukrzyca Epilepsja Informacje dodatkowe o stanie zdrowia klienta: Czy używa pani/pan na co dzień kremu ochronnego z filtrem?. Czy korzysta pani/pan z opalania w solarium? Czy w najbliższym czasie zamierza się pani/pan opalać? Czy uprawia pani/pan aktywnie sport? Ocena stanu skóry w dniu konsultacji: * Potwierdzam, że miałem/am możliwość zadania pytań oraz przeczytałem/am cały formularz i w pełni go rozumiem. * Będę również przestrzegać wszelkich zaleceń przed i pozabiegowych. Podpis klienta. Data. 17
Peeling enzymatyczny Wskazany do rodzajów cer: normalnej suchej mieszanej dojrzałej wrażliwej naczyniowej Wskazania do stosowania peelingu enzymatycznego: Złuszczanie martwego naskórka za pomocą enzymów nie podrażnia skóry dlatego jest szczególnie wskazane w przypadku cery wrażliwej ze skłonnością do pękających naczynek. W przeciwieństwie do peelingów mechanicznych, zawierających ścierające drobinki, peeling enzymatyczny nie wymaga masażu twarzy oraz tarcia, dzięki czemu znacznie zmniejsza się ryzyko rozsiewu bakterii i rozwoju stanów zapalnych, co ma duże znaczenie w przypadku pielęgnacji cery tłustej i trądzikowej. Krem kosmetyczny To preparat, którego używamy na zakończenie każdego zabiegu kosmetycznego. Służy też do codziennej pielęgnacji zalecanej w warunkach domowych. Funkcje kremu Celem stosowania kremu w codziennej pielęgnacji i podczas zabiegu jest: poprawienie elastyczności skóry nawilżenie warstwy rogowej ochrona przed utratą wody ochrona przed szkodliwymi czynnikami atmosferycznymi wygładzenie powierzchni skóry spłycenie zmarszczek pojędrnienie skóry 18
zmatowienie jej (jeśli błyszczy nadmiernie) spowolnienie procesów starzenia skóry złagodzenie podrażnień pobudzenie procesu przemiany materii. Podział kremów do codziennej pielęgnacji Możemy wyróżnić następujące kremy do codziennego stosowania: na dzień ochronne na noc pod oczy do masażu Kremy na dzień Zaleta kremów na dzień jest to, że szybko się wchłaniają i długo utrzymują nawilżenie skóry. Stosujemy je pod makijaż. Ich zadaniem jest: - całodniowa ochrona skóry przed czynnikami atmosferycznymi - stymulowanie procesów odnowy naskórka - zabezpieczenie przed szkodliwym działaniem. Przykładowe substancje biologiczne aktywne w kremach na dzień: - witamina A, C, E, H - NNKT - flawonoidy - ekstrakty roślinne Krem nawilżający Krem przeznaczony dla skóry suchej i odwodnionej. Preparat przywraca właściwą wilgotność we wszystkich warstwach naskórka, usuwa nieprzyjemnie uczucie napięcia. Po zastosowaniu kremu skóra odzyskuje blask i świeżość. 19
Krem tłusty Kremy tłuste odżywiają skórę, uelastyczniają i wygładzają. Kremy tłuste stosowane są głównie do pielęgnacji skóry suchej, a główne ich zadanie polega na dostarczeniu dużej ilości substancji odżywczych i nawilżeniu suchej cery. Krem matujący Reguluje wydzielanie sebum, szczególnie polecany dla cer tłustych i mieszanych. Zastosowane w preparacie składniki antybakteryjne przeciwdziałają powstawaniu zanieczyszczeń tj.: zaskórniki. Przy regularnym stosowaniu kremu cera jest oczyszczona, nabiera ładnego kolorytu, nie błyszczy się. Krem regenerujący, odżywczy Bogaty w substancje aktywne preparaty, polecany dla cery dojrzałej. Krem skutecznie przywraca odpowiedni poziom nawilżenia i natłuszczenia, wygładza drobne zmarszczki, poprawia jędrność i elastyczność skóry, a także mobilizuje odnowę komórkową. Krem odżywczy Opóźniający procesy starzenia, preparat przeznaczony dla cer suchych. Krem skutecznie i długotrwale nawilża, jednocześnie nawilżając skórę, eliminuje szorstkość naskórka, zwiększa zdolność skóry do magazynowania wilgoci, a także chroni ją przed czynnikami zewnętrznymi. Krem redukujący zaczerwienienia Zmniejszający zaczerwienienie skóry preparat przeznaczony dla osób o cerze wrażliwej, ze skłonnością do rozszerzania naczynek. Dzięki flawonoidom krem uelastycznia i wzmacnia kruche ściany naczyń krwionośnych, ma właściwości kojące i łagodzące. Krem liftingujący Preparat przeznaczony do pielęgnacji cery ze zmarszczkami mimicznymi, objawami zwiotczenia i starzenia się. Krem poprawia poziom napięcia skóry, nawilża i ujędrnia skórę, a także stymuluje produkcje kolagenu. 20
Kremy ochronne Kremy przeciwsłoneczne z SPF (Sun Protect Factor) Idealny preparat do ochrony i pielęgnacji po zabiegu eksfoliacji. Regeneruje, poprawia wygląd i przynosi ulgę podrażnionej skórze. Zastosowany w preparacie układ filtrów UVA i UVB chroni przed szkodliwym działaniem promieniowania słonecznego. Chronią skórę przed poparzeniami słonecznymi. Zawierają środki promieniochronne blokery słoneczne, które powodują pochłanianie energii i jednocześnie odbijają promienie słoneczne. Kremy ochronne na zimę Zawierają więcej składników tłuszczowych i tworzą na powierzchni skóry warstwę osłaniającą przed niskimi temperaturami, wiatrem i chronią przed utratą wody. Zalecane są dla każdego rodzaju cery, a szczególnie dla suchej naczyniowej i wrażliwej. Dla cery tłustej zalecane są emulsje, ale nie beztłuszczowe. Przykładowe substancje biologiczne aktywne w kremach na zimę: - wyciąg z jeżówki - allantoina - witamina E - olej z passiflory. Synergizm działania wymienionych składników powoduje podniesienie odporności skóry na szkodliwe działanie czynników zewnętrznych. Składniki te wzmacniają warstwę lipidową naskórka, zabezpieczają przed odmrożeniem. Jednocześnie łagodzą zaczerwienienia i podrażnienia wywołane działaniem niskiej temperatury i wiatru, regenerują, wygładzają i odżywiają skórę. Kremy na noc Ich działanie regenerujące jest silniejsze niż kremów na dzień, ich zadaniem jest odżywienie i regeneracja Przykładowe substancje biologiczne aktywne w kremach na noc: - witamina A,E - oleje roślinne: z wiesiołka, winogron i ogórecznika 21
- fitohormony - fitosterole - białka zawierające np. cystynę, metioninę, tryptofan. Kremy i żele pod oczy Są to preparaty kosmetyczne wysokiej jakości, niezawierające składników, które mogłyby działać drażniąco na rogówkę lub spojówkę. Zadaniem ich jest: - nawilżanie skóry powodują zatrzymanie wody w głębszych warstwach - zapobieganie powstawaniu zmarszczek - pobudzanie przemiany materii w tkankach - ochrona przed promieniowaniem słonecznym. Przykładowe substancje biologiczne aktywne w kremach pod oczy: - kolagen, - elastyna - biotyna - gliceryna - glikole - mocznik - kwas hialuronowy - sorbitol - ceramidy - sterole - oleje silikonowe - kwas mlekowy 22
Kremy do masażu Podobnie jak kremy ochronne, pozostawiają na skórze film zapewniający poślizg, który zabezpiecza ja przed skutkami tarcia. Przykładowe substancje biologiczne aktywne w kremach do masażu: - oleje i tłuszcze roślinne, np.: olej z awokado, migdałowy, z oliwek, kiełków pszenicy, masło kakaowe - woski, tłuszcze i oleje zwierzęce, np. lanolina, wosk pszczeli - witamina A, E - lecytyna - olejki eteryczne: eukaliptusowy, cedrowy, cytrynowy - tłuszcze i oleje mineralne: olej parafinowy, wazelina - emulgator, np. cholesterol, alkohole tłuszczowe. 23
CERA SUCHA. PEELING GOMMAGE. SERUM NAWILŻAJĄCE. MASKA KREMOWA. ZABIEG NAWILŻAJĄCY Z MASAŻEM TWARZY. Cera sucha Cera sucha ma jasny kolor, jest cienka i mało elastyczna. Ma skłonność do przebarwień, rozszerzonych naczyń krwionośnych, plam rumieniowych oraz łuszczenia się. Łatwo ulega uszkodzeniu wskutek działania promieni słonecznych, wiatru i mrozu. Reaguje zaczerwienieniem na wodę i mydło. Podstawowym problemem cery suchej jest trudność w wyprodukowaniu przez gruczoły łojowe odpowiedniej ilości tłuszczów odpowiedzialnych między innymi za utrzymanie wody w skórze. Zbyt mała ilość płaszcza lipidowego przyczynia się do odwodnienia skóry i prowadzi do obniżenia jej elastyczności oraz jędrności. Tkanka łączna u osób z cera suchą jest słaba, co dodatkowo przyczynia się do tworzenia fałd i cienkich linijnych zmarszczek wokół oczu, ust i na szyi. Z wiekiem proces ten nasila się, skóra staje się coraz bardziej wiotka. Szybko starzeje się a niewłaściwie pielęgnowana przechodzi w cerę starczą. Cera sucha występuje na ogół po 35 roku życia na skutek fizjologicznego obniżania czynności pracy gruczołów łojowych i potowych, co prowadzi do zmniejszenia ilości płaszcza tłuszczowego na powierzchni skóry obniżenia zdolności jego regeneracji. Zalecenia pielęgnacyjne Demakijaż skóry twarzy mleczkiem kosmetycznym Tonizowanie skóry twarzy tonikiem do cery suchej Aplikacja pod oczy żelu pielęgnacyjnego Aplikacja na szyję i dekolt emulsji pielęgnacyjnej Aplikacja na twarz kremu pielęgnacyjno regeneracyjnego Aplikacja preparatu o przedłużonym działaniu nawilżającym Ochrona skóry przed promieniami UVA i UVB w lecie Ochrona skóry w okresie zimowym przed działem mrozu i wiatru 24
Zakazy pielęgnacyjne Demakijaż skóry twarzy wodą i mydłem Nadmierna ekspozycja skóry na słońce Peeling gommage Jest to peeling w formie kremu, daje efekt powierzchownego złuszczania, które uzyskujemy dzięki działaniu enzymów zawartych w preparacie oraz dzięki mechanicznemu tarciu - gumkowaniu", rolowaniu preparatu na skórze. Przeznaczony jest do każdego typu cery przede wszystkim do cery suchej, naczyniowej i wrażliwej (przy cerze naczyniowej i wrażliwej peelingu NIE GUMKUJEMY - zmywamy wodą). Sposób użycia: aplikujemy kremowy peeling na skórę cienką warstwą i pozostawiamy do wyschnięcia, na około 10 minut. Po tym czasie "gumkujemy" zaschnięty peeling, a pozostałości preparatu na skórze zmywamy wodą. Przy cerze naczyniowej i wrażliwej preparatu NIE GUMKUJEMY - tylko zmywamy wodą. Ampułka i serum To preparaty kosmetyczne, które zawierają skoncentrowane składniki aktywne w stężeniu większym i nie są przeznaczone do codziennego stosowania. Mają lekką konsystencję. Skoncentrowane składniki aktywne występują w formie serum lub ampułek. Ampułka to pojemniki szklane zamykane próżniowo. Zawierają koncentraty wrażliwe na działanie tlenu. Są to substancje czynne stosowane jako środki uzupełniające w kosmetyce. Skutecznie poprawiają wygląd skóry i minimalizują defekty kosmetyczne między innymi: utratę elastyczności, suchość i niedobór wilgoci spowodowany nadmierną ekspozycją na słońce, przebarwienia i trądzik oraz nadwrażliwość na czynniki zewnętrzne. Substancje czynne w ampułkach mają najczęściej formę liposomów lub nanocząsteczek. Jedna ampułka jest przeznaczona do jednego zabiegu i powinna być całkowicie zużyta, ponieważ koncentrat w niej zamknięty nie zawiera środków konserwujących. Substancje czynne rozpuszczalne w wodzie, o małej masie cząsteczkowej i zdolności do dysocjacji można 25
wprowadzić w skórę za pomocą jonoforezy lub ręcznie. Wówczas preparat wmasowuje się w skórę podczas masażu. Serum Ma przeważenie konsystencję emulsji lub żelu, a jego opakowanie wystarcza na kilka/ kilkanaście aplikacji. Substancje aktywne w serum maja większe rozmiary cząstek, przez co przenikają przez barierę skórną w mniejszym stopniu niż substancje aktywne z ampułek Maska kremowa Łatwo rozsmarowujące się emulsje typu o/w lub w/o. warstwa rogowa jest nawilżona co sprawia że, powierzchnia skóry staje się gładsza i delikatniejsza. Zawiera substancje pudrowe takie jak: skrobia kukurydziana, pszenna i ryżowa, glinka kaolinowa, dwutlenek cynku, dwutlenek tytanu, które zwiększają zdolność absorpcyjną masek w stosunku do lipidów i zrogowaciałych komórek naskórka. W zależności od stanu i rodzaju skóry do maseczek kremowych dodaje się: - substancje biologiczne czynne: wit. A, D, K, B, lecytynę, mleczko pszczele, żel z aloesu, alantoina, wyciągi z awokado, arniki, dziurawca, rumianku, olej z jojoby, migdałów, olej macadamia, pantenol, masło z masłosza - substancje higroskopijne: sorbitol, kwas hialuronowy, kolagen, olejki eteryczne. Pozostają miękkie, nie zastygają Nadmiar odsącza się chusteczką lub zmywa się ze skóry wilgotnym płatkiem/ chustą kosmetyczną Polecane dla skóry zwiotczałej, suchej i zmęczonej Nie musi być z twarzy zmywana może pozostawać na całą noc lub dzień Może być stosowana jako podkład pod makijaż Może być stosowana 2-3 razy w tygodniu 26
Masaż twarzy, szyi i dekoltu Czas trwania masażu twarzy: 20-30min. Poszczególne ruchy masażu należy wykonywać min. 3- krotnie. Częstotliwość: 1-3 x w tygodniu. Głaskanie 1. Dekolt - prawą dłonią rozpoczynając od lewego ramienia do prawego i z powrotem, przytrzymując w tym czasie lewą dłonią prawe ramię, naprzemiennie wykonujemy te same ruchy zaczynając od prawego ramienia lewą dłonią. 2. Szyja - całą dłonią przesuwając ją od obojczyka w kierunku żuchwy, ręka za ręką. 3. Żuchwa - całą dłonią przesuwając od lewego do prawego kąta żuchwy, naprzemiennie. 4. Mięsień okrężny ust - palcami od środka łuku amora do środka brody i z powrotem, po obu stronach jednocześnie. 5. Mięsień śmiechowy - palcami od kącika ust do ucha, po obu stronach jednocześnie. 6. Mięsień jarzmowy większy - palcami od nozdrzy do skroni, po obu stronach jednocześnie. 7. Mięsień żwacz - dłonią od kąta żuchwy do skroni, po obu stronach jednocześnie. 8. Mięsień śmiechowy- palcami od kącika ust do ucha, ręka za ręką; raz z jednej strony, potem z drugiej. 9. Mięsień jarzmowy większy - palcami od nozdrzy do skroni, ręka za ręką; raz z jednej strony, potem z drugiej. 10. Mięsień żwacza - dłonią od kąta żuchwy do skroni, ręka za ręką; raz z jednej strony, potem z drugiej. 11. Fałd śmiechowy - palcami od środka żuchwy do marszczyciela brwi; raz z jednej strony, potem z drugiej. 12. Nos palcami wskazującymi, od skrzydełka nosa w górę, po obu stronach jednocześnie a następnie palec za palcem; raz z jednej strony, potem z drugiej. 13. Grzbiet nosa - palcami od czubka nosa do marszczyciela brwi. 14. Czoło - ręce naprzemiennie głaszczą od prawej do lewej skroni. 15. Mięsień okrężny oka - od zewnętrznego kąta oka przez dolną powiekę do wewnętrznego kąta oka na łuk brwiowy w kierunku zewnętrznym. 16. Czoło - od linii brwi do linii włosów, dłoń za dłonią. 17. Ruch kończący głaskanie - ześlizgujemy się od skroni przez szyję na dekolt przez mięsień żuchwowy i mostkowo-obojczykowo-sutkowy. 27
28
Rozcieranie 1. Dekolt - od środka mostka w kierunku barku, po obu stronach jednocześnie. 2. Szyja- od obojczyka do kąta żuchwy, po obu stronach jednocześnie. 3. Żuchwa - od środka brody do kąta żuchwy, po obu stronach jednocześnie. 4. Mięsień okrężny ust - palcami wskazującym i środkowym od środka brody do kącików ust unosząc je ku górze i od środka łuku amora do kącików ust unosząc je ku górze, po obu stronach jednocześnie. 5. Mięsień śmiechowy - palcami od kącika ust do ucha, po obu stronach jednocześnie. 6. Mięsień jarzmowy większy - palcami od nozdrzy do skroni, po obu stronach jednocześnie. 7. Mięsień żwacz- od kąta żuchwy do skroni, po obu stronach jednocześnie. 8. Fałd śmiechowy - palcami od środka żuchwy do marszczyciela brwi; po obu stronach jednocześnie. 9. Nos - palcem wskazującym, od grzbietu do jego nasady, po obu stronach jednocześnie. 10. Mięsień okrężny oka - palcem wskazującym lub środkowym (lub dwoma) krążymy wokół oczu ruchami spiralnymi, od wewnętrznego kącika oka nad brwiami przez dolna powiekę 11. Następnie jedną ręką podtrzymujemy skórę na skroni, a drugą wykonujemy ruch wokół oczu w kształcie leżącej ósemki - kończymy na skroni, rozcieramy zmarszczki mimiczne przy zewnętrznym kąciku oka. 12. Kurze łapki - obejmujemy je palcami: środkowym i wskazującym, w kształcie litery V, wykonujemy ósemki poziome i pionowe, kółeczka, po czym przechodzimy na drugą stronę twarzy. 13. Czoło od środka w kierunku skroni, po obu stronach jednocześnie. 14. Ruch kończący rozcieranie - ześlizgujemy się od skroni przez szyję na dekolt przez mięsień żuchwowy i mostkowo-obojczykowo-sutkowy. 29
30
Ugniatanie 1. Dekolt - od środka mostka w kierunku barku, po obu stronach jednocześnie - wykonując opuszkami palców ucisk, zwolnienie ucisku, przesunięcie i tak na całej linii ruchu powtarzamy. 2. Szyja - chwytem szczypcowym od obojczyka do kąta żuchwy, po obu stronach jednocześnie. 3. Żuchwa - chwytem szczypcowym od środka brody do kąta żuchwy, po obu stronach jednocześnie, następnie ugniatamy po obu stronach jednocześnie. 4. Mięsień okrężny ust - ruch szczypcowy od środka do kącików ust, po obu stronach jednocześnie. 5. Mięsień śmiechowy - ruchem szczypcowym palcami od kącika ust do ucha, po obu stronach jednocześnie. 6. Mięsień jarzmowy większy - palcami (ruchem szczypcowym) od nozdrzy do skroni, po obu stronach jednocześnie. 7. Mięsień żwacz -ruchem szczypcowym palcami żuchwy do skroni, po obu stronach jednocześnie. 8. Fałd śmiechowy - palcami od środka żuchwy do marszczyciela brwi; po obu stronach jednocześnie. 9. Grzbiet nosa ruchem zygzakowatym, palcami wskazującymi, naprzemiennie. 10. Mięsień okrężny oka - dookoła oka od zewnętrznego jego kąta z uciskiem dołka brwiowego. 11. Przegłaskanie łuku brwiowego, wykonując opuszkami palców ucisk, zwolnienie ucisku, przesunięcie i tak na całej linii łuku powtarzamy. 12. Czoło - ucisk od linii środkowej czoła, w kierunku lewej i prawej skroni, po obu stronach jednocześnie. 13. Ruch kończący ugniatanie - ześlizgujemy się od skroni przez szyję na dekolt przez mięsień żuchwowy i mostkowo-obojczykowo-sutkowy. 31
32
Oklepywanie 1. Dekolt - ruch fortepianowy. 2. Szyja - ruch fortepianowy. 3. Żuchwa (wersja 1) tzw.: łódeczka lub łyżeczka. 4. Żuchwa (wersja 2) - miotełki. 5. Mięsień okrężny ust, Mięsień śmiechowy, Mięsień jarzmowy większy, Mięsień żwacz, Fałd śmiechowy, Grzbiet nosa, Mięsień okrężny oka i Czoło ruch fortepianowy po obu stronach jednocześnie. Wibracja (opcjonalnie) 1. Dekolt - obie dłonie przylegają do dekoltu, ruch wykonujemy po obu stronach jednocześnie, od środka mostka do barku. 2. Szyja -dłonie przykładamy po obu stronach do mięśni szyi i wykonujemy ruch w kierunku żuchwy. 3. Mięśnie twarzy - obie dłonie kładziemy na policzkach, wykonujemy ruch w kierunku ucha, a następnie dłonie przesuwamy na czoło i wykonujemy ruch wibracji od środka czoła do skroni. 4. Ruch kończący wibrację - ześlizgujemy się od skroni przez szyję na dekolt przez mięsień żuchwowy i mostkowo-obojczykowo-sutkowy. Głaskanie końcowe Powtarzamy ruchy głaskania początkowego. Zakończenie masażu 1. Przykładamy obie dłonie do twarzy, jedną dłoń na czoło, drugą na brodę, uciskamy przez 2-3 sekundy. 2. Przykładamy obie dłonie do twarzy, robimy domek, chwilę przytrzymujemy, po czym ruchem głaskania wracamy na barki. 3. Obie dłonie obejmują barki, przytrzymujemy i kończymy masaż. 33
Protokół zabiegu nawilżającego Zestaw kosmetyków do zabiegu: płyn dwufazowy do demakijażu oczu i ust płyn micelarny do demakijażu twarzy i oczu mleczko nawilżające z algami morskimi tonik nawilżający z algami morskimi peeling enzymatyczny z bioenzymami i algami morskim żel do ultradźwięków intensywnie nawilżający preparat kosmetyczny do masażu twarzy (orientalny olejek wygładzający do cer suchych/dojrzałych lub żel do masażu twarzy z minerałami z morza Martwego, zieloną herbatą i bambusem do cer tłustych/mieszanych) maska kremowa z minerałami z Morza Martwego i kwasem hialuronowym maska algowa (opcjonalnie) krem dotleniająco - nawilżający krem ochronny SPF Wskazania: Skóra sucha, szorstka, brak elastyczności, uczucie ściągnięcia po demakijażu Częstotliwość zabiegów: Kurację należy dopasować do stanu skóry. Zaleca seria 5-10 zabiegów raz w tygodniu. Efekty zabiegu: uczucie nawilżonej skóry, brak uczucia ściągnięcia i suchości naskórka, zmniejszenie okresowego łuszczenia skóry, wygładzenie drobnych zmarszczek 34
Etapy zabiegu Preparat Czynności Demakijaż i tonizacja Złuszczanie Pielęgnacja Oczyszczający płyn micelarny do demakijażu oczu, twarzy, szyi i dekoltu / Płyn dwufazowy do demakijażu oczu i ust Tonik nawilżający z algami morskimi Peeling enzymatyczny z bioenzymami i algami morskimi (lub peeling kawitacyjny) Tonik nawilżający z algami morskimi Żel do ultradźwięków nawilżający Preparat kosmetyczny do masażu twarzy (orientalny olejek wygładzający do cer suchych/dojrzałych lub żel do masażu twarzy z minerałami z morza Martwego, zieloną herbatą i bambusem do cer tłustych/mieszanych) Tonik nawilżający z algami morskimi Maska kremowa nawilżająca Maska algowa (opcjonalnie) Tonik nawilżający z algami morskimi Oczyszczającym płynem micelarnym wykonujemy demakijaż oczu, twarzy, szyi i dekoltu. W razie trudności przy zmyciu kosmetyków kolorowych na okolicę oczu można zastosować płyn dwufazowy. Za pomocą płatków kosmetycznych na skórę twarzy, szyi i dekoltu należy nałożyć tonik (omijając okolice oczu i ust) i pozostawić do wchłonięcia. Aplikujemy na skórę równomierną warstwę peelingu enzymatycznego i wykonujemy delikatny, kilkuminutowy masaż. Następnie zmywamy letnią wodą i osuszamy. lub wykonujemy peeling kawitacyjny (w opcji z ultradźwiękami). Delikatnie przecieramy skórę płatkami nasączonymi tonikiem. Nanosimy na skórę i wykonujemy sonoforezę lub delikatnie wmasowujemy. Wybieramy preparat kosmetyczny do masażu twarzy w zależności od rodzaju cery. Nanosimy na skórę twarzy i szyi (i dekoltu), wykonujemy masaż. Delikatnie przecieramy skórę płatkami nasączonymi tonikiem, usuwając nadmiar kremu do masażu. Nakładamy maskę i pozostawiamy na ok. 5 minut. Nadmiar maski odsączyć chusteczką. W celu zintensyfikowania efektów zabiegu na maskę kremową nakładamy maskę algową. Po 20-25 minutach zdejmujemy maskę w całości. Delikatnie przecieramy skórę płatkami nasączonymi tonikiem, usuwając pozostałości maski algowej i ewentualny nadmiar maski nawilżającej. Krem pod oczy (opcjonalnie) Krem nawilżający lub/i krem SPF Na okolicę oczu delikatnie nakładamy krem i wmasowujemy ruchami okrężnymi Na zakończenie zabiegu aplikujemy krem 35
CERA MIESZANA. CERA TŁUSTA. TRĄDZIK POSPOLITY. MASKI ROZPULCHNIAJĄCE. MASKI ŚCIĄGAJĄCE. ZABIEG OCZYSZCZAJĄCY. Cera mieszana występują strefy łojotokowe (strefa T) oraz nie łojotokowe (przeważnie policzki- strefa U) charakteryzuje się zaburzoną pracą gruczołów łojowych w strefie T (czoło, nos, broda) w strefach nie łojotokowych może mieć cechy skóry normalnej lub suchej może występować u nastolatków lub u osób w wieku dojrzałym, u których w przeszłości zdiagnozowano skórę tłustą cera mieszana z jednej strony ma tendencję do łojotoku z drugiej zaś jest wrażliwa na działanie warunków atmosferycznych, wody i mydła oraz preparatów chemicznych. Stan ten objawia się podrażnieniem w postaci zaczerwienienia, uczucia pieczenia i napięcia skóry. Cera tłusta jest gruba, lśniąca, barwy szarożółtej; szarawy koloryt związany jest z pogrubionym naskórkiem obserwuje się liczne rozszerzone ujścia gruczołów łojowych i zaskórniki występuje najczęściej u osób młodych w wieku dojrzewania, rzadziej u osób dorosłych, wyjątkowo u starszych związana z nadmierną aktywnością gruczołów łojowych na całym obszarze twarzy, a także w centralnej części pleców i klatki piersiowej nadmierne wydzielanie sebum jest przyczyną błyszczenia i świecenia się skóry wygląd skóry tłustej poprawia się w okresie letnim. Ciepło sprzyja upłynnianiu wydzieliny gruczołów łojowych, dzięki czemu płaszcz lipidowy wydostaje się na zewnątrz, równomiernie pokrywa skórę i nie blokuje porów. 36
Zaskórniki - rodzaje: zamknięte: ujście mieszka jest zatkane, spod skóry prześwituje biaława grudka czop łojowo-rogowy otwarte: mieszek włosowy jest częściowo zamknięty, widoczny jest czarny punkt, którym jest utleniony czop rogowo-tłuszczowy. Mechanizm powstania zaskórników: 1. Powiększenie gruczołów łojowych i nasilenie wydzielania łoju. 2. Nadmierne rogowacenie ujścia mieszka włosowego, powodem powstania czopa rogowego, który wypełnia mieszek włosowy. Dochodzi do zablokowania wydzielania łoju i powstaje zaskórnik (comedo). 3. Następuje gwałtowny wzrost bakterii beztlenowych dla których łój stanowi idealną pożywkę. Trądzik pospolity Wykwity trądzikowe umiejscawiają się na twarzy, plecach, dekolcie, okolicach między łopatkowych. Niekorzystnie wpływa na psychikę osób chorych. Stan ten może utrzymać się do 30 roku życia. U mężczyzn przebieg ostrzejszy. Przebieg trądziku jest długotrwały i nawrotowy. Charakterystyka: rozwija się na podłożu cery tłustej. Warstwa rogowa zgrubiała, słabo ukrwiona, koloru szaro-żółtego pierwsze zmiany mogą wystąpić u dziewczynek już w wieku 10-11 lat, a u chłopców ok. 13 roku życia. Początek wraz z okresem dojrzewania testosteron i androgeny pobudzają produkcję łoju, estrogeny hamują. Przyczyny: zaburzenia hormonalne aktywność gruczołów łojowych skóry stymulowana jest przez androgeny (męskie hormony) czynniki genetyczne mogą wystąpić rodzinne skłonności do występowania trądziku 37
bakterie - w skórze tłustej występuje podwyższona ilość bakterii na skutek zmiany odczynu skóry z kwaśnego na zasadowy. Odmiany trądziku pospolitego: zaskórnikowy charakteryzuje się dużą ilością zamkniętych i otwartych zaskórników zwłaszcza na twarzy (linia T), na plecach i dekolcie. grudkowy - przeważają czerwone grudki i zaskórniki, nie pozostawiają śladów krostkowy - zmiany mają charakter wypełnionych ropą krostek, mogą po ustąpieniu pozostawić drobne wciągnięte blizny. grudkowo-krostkowy Oprócz trądziku pospolitego w jego najprostszej formie istnieją jeszcze inne odmiany kliniczne: młodzieńczy - przewaga zaskórników i grudek ropowiczy - torbiele ropne skupiony - głębokie torbiele i nacieki ropne bliznowcowy - w obrębie wykwitów trądzikowych tworzą się blizny stanowiące defekt kosmetyczny trądzik z objawami ogólnymi o ciężkim przebiegu trądzik zawodowy - charakterystyczne są wykwity grudkowe, zaskórniki oraz rogowacenie przymieszkowe. Występuje u osób które mają do czynienia z dziegciem, naftą, smarami, smołą węglową substancjami zawierającymi chlor (np. farby, lakiery), woda chlorowana może wywołać zmiany skórne. Występuje na kończynach górnych, wewnętrznych powierzchniach ud, plecach, pośladkach. trądzik polekowy wywołany przede wszystkim przez kortykosterydy (szczególnie fluorowane) stosowane doustnie bądź zewnętrznie. Wywołują go leki, które wydzielając się przez gruczoły łojowe powodują ich drażnienie; pod wpływem dłuższego zażywania leków np. niektórych środków nasennych i uspokajających, leków rozkurczowych, tetracykliny, witaminy B6, B12, wewnętrzne i zewnętrzne stosowanie preparatów zawierających kortyzon. 38
trądzik kosmetyczny - systematyczne stosowanie kosmetyków zawierających np.: lanolinę, olej parafinowy, niektóre rodzaje olejów roślinnych, kwasów tłuszczowych może sprzyjać powstawaniu wykwitów. trądzik niemowlęcy - wywołują go hormony płciowe matki, które w życiu płodowym przedostały się do organizmu dziecka; pojawia się w pierwszych miesiącach życia dziecka. trądzik przedmiesiączkowy - jest częsty u młodych kobiet. W drugiej połowie cyklu menstruacyjnego. Regularnie tworzą się zapalne, czerwone wykwity na brodzie i bocznych partiach policzków; równocześnie wzmaga się nadczynność gruczołów łojowych, dochodzi do nadmiernego przetłuszczania się włosów. androgenowy trądzik kobiecy - występuje parę tygodni po wycofaniu pigułki antykoncepcyjnej; początkowo dochodzi do wzmożonego przetłuszczania się skóry (szczególnie głowy), następnie powstają zmiany przypominające zmiany trądzikowe; podczas zażywania pigułki antykoncepcyjnej organizmowi zostały dostarczone dodatkowe hormony kobiece; w tym okresie jajniki zaprzestają własnej produkcji hormonów; po odstawieniu pigułki musi upłynąć pewien czas aby organizm wznowił wytwarzanie hormonów; w tym okresie jest zaburzona równowaga pomiędzy kobiecymi i produkowanymi w niewielkiej ilości hormonami męskimi. acne majorka - ten rodzaj trądziku obserwuje się przede wszystkim u osób spędzających urlop na terenach o silnym nasłonecznieniu. występuje na zewnętrznych powierzchniach ramion, plecach i dekolcie, rzadziej na twarzy; powstają zapalne zaczerwienione, dość duże krostki utrzymujące się przez wiele miesięcy). Domowa pielęgnacja cery trądzikowej Należy położyć nacisk na zmniejszenie grubości warstwy rogowej i regulację wydzielania gruczołów łojowych. Podczas pielęgnacji cery tłustej/trądzikowej należy: unikać środków działających agresywnie, zdolnych naruszać naturalną florę bakteryjną, zmienić odczyn kwaśny na zasadowy 39
nie stosować mydeł przetłuszczonych; kremowych. środki do mycia skóry tłustej powinny mieć odczyn kwaśny lub neutralny (dobre są mydła syntetyczne, czyli syndety lub specyfiki zawierające siarkę, metioninę i cysteinę, mogą one zawierać także składniki ściągające i zmniejszające łojotok np. tymianek, szałwię, cytrynę) twarzy nie należy myć i przecierać płynami i tonikami z dużą zawartością alkoholu, wody kolońskiej i spirytusu salicylowego. W przypadku cery tłustej nie są wskazane zbyt okluzyjne i komeodogenne (zaskórnikotwórcze) kosmetyki pielęgnacyjne i upiększające. nie powinny one zawierać składników nasilających powstawanie zaskórników, np. olejów mineralnych, wazeliny, wosków i większości olejów roślinnych. zachowanie daleko idącej higieny. stosować żele do mycia, toniki bezalkoholowe. wskazane są płyny zawierające kwasy owocowe, m.in. kw. mlekowy i cytrynowy. toniki do cery łojotokowej (ściągające) często zawierają niewielką ilość składników bakteriobójczych np. Triclosan, preparaty siarki, (mydło siarkowe). można spotkać toniki zawierające ekstrakty z oczaru wirginijskiego, tymianku, dziurawca, szałwii dieta. specjaliści twierdzą, że zarówno czekolada i tłuszcze zwierzęce nie odgrywają znaczącej roli zaostrzenia zmian trądzikowych. do każdego pacjenta trzeba podchodzić indywidualnie, zdarza się, że ostre przyprawy, marynaty, używki zaostrzające objawy. mleczka do demakijażu o odczynie kwaśnym. p/wskazaniem są peelingi typu scrub w stanie ostrym trądziku. kremy specjalne do cery trądzikowej o działaniu ściągającym, p/łojotokowym i antyseptycznym, mogą zawierać kaolin, talk, skrobię, pochodne cynku, miedź, witaminę b6. w pielęgnacji cery trądzikowej mają zastosowanie preparaty z kwasem salicylowym, wit. A, kw. owocowymi, kremy nawilżające z witaminą B. maseczki ważna grupa kosmetyków działających oczyszczająco i ściągająco. mogą zawierać substancje absorbujące łój(sole glinu, wyciągi ziołowe), enzymy, papaina, pankreatyna, które rozpuszczają kreatynę. 40
świeże liście kapusty w formie okładów umyte i osuszone liście (wykroić nerw główny) rozwałkować do chwili ukazania się soku, położyć na miejsce chorobowo zmienione. okłady wykonuje się 3 x w tygodniu. sok z kapusty działa przeciwzapalnie, p/bakteryjnie. herbatki ziołowe bratek, dziurawiec (uwrażliwia na słońce), dzika róża, bez czarny. Leczenie trądziku: antybiotyki Decyzje podejmuje lekarz indywidualnie. Najczęściej składnikiem takiej terapii są doustne preparaty zawierające tetracyklinę ogólne: retinoidy np.: preparat ROACCUTAN (Isotretinoinum) Należy do grupy pochodnych witaminy A, która poprzez chemiczne procesy zatraciła charakter witaminy A i działa jako lekarstwo. Jest środkiem o najsilniejszym działaniu p/trądzikowym. Ze względu na jego działanie uboczne jest stosowany tylko w najcięższych przypadkach i niemożliwych do leczenia innymi metodami. Preparat: hamuje wzmożoną produkcję łoju zapobiega tworzeniu się zaskórników hamuje procesy zapalne skóry Działanie uboczne: w przypadku ciąży może wywołać uszkodzenie płodu(w czasie trwania terapii zalecane jest stosowanie antykoncepcji; nie wpływa na płodność mężczyzn, i nie uszkadza cech dziedzicznych); hamuje czynność wydzielania gruczołów łojowych, może dojść do wysuszenia skóry twarzy i łuszczenia się; czasem dochodzi do podrażnienia spojówki oka, krwawienia z nosa, świądu oraz wypadania włosów; może dojść do zakłócenia funkcji wątroby i poziomu tłuszczu we krwi. 41
leczenie hormonalne Powinno być poprzedzane badaniem ginekologicznym w celu wyeliminowania p/wskazań. leczenie miejscowe Jeżeli na skórze dominują zaskórniki. Powierzchniowe krostki i grudki, a nie ma zmian zapalnych to możemy zastosować leczenie miejscowe: nadtlenek benzoilu dostępny w preparatach: Benzacne, Brevoxyl, EFFACLAR DUO La Roche-Posay, Clerasil, retinoidy - Retin A, (adapalen, izotretynoina, tazaroten, tretynoina) kwas azelainowy Skinoren (działanie p/łojotokowe, antybakteryjne, rozjaśniające) antybiotyki (należy unikać długiego stosowania, np.: Davercin, Dalacin T) kwas salicylowy olejek z drzewa herbacianego zioła papka p/trądzikowa Jadwiga Sposoby rozpulchniania naskórka Rozpulchnianie skóry należy dobrać indywidualnie, wykluczyć przeciwwskazania do lampy Sollux, wapozonu, masek, masażu. Etap ten dobieramy w zależności od stanu skóry, wskazań i przeciwwskazań do zastosowania poszczególnych sposobów rozpulchniania. Maska ziołowa: podstawą tych masek są zioła o działaniu śluzorodnym: siemię lniane, len, lipa, otręby pszenne, płatki owsiane w zależności od typu cery dodaje się do nich zioła o działaniu bakteriostatycznym, bakteriobójczym, przeciwzapalnym, np. rumianek, przeciwłojotokowym np. rozmaryn, szałwia do maski ziołowej można dodać skrobi, mleka w proszku, żółtko, łyżkę miodu co wzbogaci jej działanie odżywczo-pojędrniające do zrobienia tej maski potrzebujemy: sproszkowanych ziół, szpatuły, ligniny, zioła (2 łyżki stołowe) zalewamy gorącą wodą. Maska powinna mieć konsystencję papki tak aby łatwo 42