P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w Z a b r z u RANKING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W ZABRZU ZA ROK 2008 POWIATOWY RAPORT ROCZNY II/P/2008 CZĘŚĆ DIAGNOSTYCZNA Zabrze 2009
Raning zawodów deficytowych i nadwyżowych w Zabrzu w 2008 Opracowanie dla Powiatowego Urzędu Pracy w Zabrzu Ośrode Doradztwa Zawodowego i Badania Rynu Pracy dla Eduacji Centrum Kształcenia Pratycznego i Ustawicznego w Zabrzu Autor: Andrzej Kaspere Opracowanie redacyjne i sład omputerowy: Andrzej Kaspere
Raning zawodów deficytowych i nadwyżowych w Zabrzu w 2008 SPIS TREŚCI str Wstęp... 5 I. Założenia ogólne do monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżowych... 6 II. Analiza i diagnoza.... 10 1. Bezrobocie i oferty pracy..... 10 2. Zawody deficytowe i nadwyżowe... 15 3. Podsumowanie... 19 IV. Wniosi...... 20 Załącznii... 21 Załączni nr 1. T-II/P-1. Bezrobotni według zawodów w Zabrzu. Stan na oniec rou 2008 rou Załączni nr 2. T-II/P-2. Napływ bezrobotnych według zawodów w Zabrzu w 2008 rou. Załączni nr 3. T-II/P-3. Oferty pracy według zawodów w Zabrzu w 2008 rou Załączni nr 4. T-II/P-4. Zawody deficytowe i nadwyżowe w Zabrzu w 2008 rou Załączni nr 5. T-II/P-7. Raning zawodów generujących długotrwałe bezrobocie w Zabrzu w 2008 rou Załączni nr 6. T-II/P-11. Raning zawodów zgłoszonych w ofertach pracy w Zabrzu w 2008 rou ze względu na wsaźni szansy uzysania oferty Powiatowy Urząd Pracy w Zabrzu 3
Raning zawodów deficytowych i nadwyżowych w Zabrzu w 2008 Powiatowy Urząd Pracy w Zabrzu 4
Raning zawodów deficytowych i nadwyżowych w Zabrzu w 2008 WSTĘP Ustawa z dnia 20 wietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynu pracy w artyule 9.1. mówi, iż do zadań samorządu powiatu w zaresie polityi rynu pracy należy m.in.: opracowywanie analiz rynu pracy i badanie popytu na pracę, w tym prowadzenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżowych oraz doonywanie ocen dotyczących rynu pracy na potrzeby powiatowej rady zatrudnienia oraz organów zatrudnienia (pt 9). Opierając się na powyższych zapisach ustawy oraz systemie statystyczno-sprawozdawczym z rynu pracy (sprawozdania: MPiPS-01, MPiPS-02, MPiPS-04, MPiPS-05 i MPiPS-06) wprowadzono do pratyi działania powiatowych i wojewódzich urzędów pracy oraz szół ponadgimnazjalnych jednolitej metody, służącej bieżącej oordynacji szolenia bezrobotnych oraz ierunów ształcenia zawodowego z potrzebami rynu pracy, o nazwie: Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżowych 1. Wdrożenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżowych pozwala w szczególności na: oreślenie ierunów i natężenia zmian zachodzących w struturze zawodowo-walifiacyjnej na loalnych, regionalnych i rajowym rynu pracy, stworzenie bazy informacyjnej dla opracowania przyszłych strutur zawodowowalifiacyjnych w uładzie loalnym, regionalnym i rajowym, oreślenie odpowiednich ierunów szolenia bezrobotnych, zapewniając więszą efetywność organizowanych szoleń, bieżącą oretę poziomu, strutury i treści ształcenia zawodowego (dotyczy władz oświatowych oraz dyrecji szół), usprawnienie poradnictwa zawodowego poprzez wsazanie zawodów deficytowych i nadwyżowych, usprawnienie pośrednictwa pracy poprzez uzysanie informacji o planowanych ofertach pracy na ro przyszły oraz przewidywanej liczbie absolwentów według zawodów, ułatwienie realizacji programów specjalnych dla atywizacji osób długotrwale bezrobotnych w celu promowania ich ponownego zatrudnienia. 1 Zalecenia metodyczne do prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżowych Departament Rynu Pracy Ministerstwa Gospodari, Pracy i Polityi Społecznej, Warszawa 2003 Powiatowy Urząd Pracy w Zabrzu 5
Raning zawodów deficytowych i nadwyżowych w Zabrzu w 2008 I. ZAŁOŻENIA OGÓLNE DO MONITORINGU ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH 2 Prezentowana metoda wyorzystuje istniejące w tym zaresie dotychczasowe doświadczenia w raju, w tym w szczególności: Wojewódziego Urzędu Pracy w Poznaniu, Międzygminnego Ośroda Doradztwa i Orientacji Zawodowej Gliwic, Zabrza, Knurowa i Pysowic (esperyment gliwici), 3 projet prof. M. Kabaja opubliowany w siążce pt. Strategie i programy przeciwdziałania bezrobociu (Wydawnictwo Nauowe SCHOLAR, Warszawa 1997), Krajowego Urzędu Pracy w zaresie pilotażowego wdrożenia monitoringu zawodów w wybranych województwach, Międzyresortowego Zespołu do Prognozowania Popytu na Pracę, działającego przy Rządowym Centrum Studiów Strategicznych, w zaresie analizy dorobu metodologicznego oraz efetywności pratycznej monitoringu rynu pracy według zawodów, stosowanego w różnych ośrodach w raju 4. Jednocześnie przy opracowaniu zasad organizacji i funcjonowania systemu monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżowych przyjęto założenie o masymalnym wyorzystaniu informacji zbieranych w ramach obowiązującej sprawozdawczości o rynu pracy. Podstawowe definicje monitoring zawodów deficytowych i nadwyżowych, to proces systematycznego obserwowania zjawis zachodzących na rynu pracy dotyczących ształtowania popytu na pracę i podaży zasobów pracy w przeroju terytorialno zawodowym oraz formułowania na tej podstawie ocen, wniosów i rótotrwałych prognoz niezbędnych dla prawidłowego funcjonowania systemów: szolenia bezrobotnych oraz ształcenia zawodowego. zawód deficytowy, to zawód, na tóry występuje na rynu pracy wyższe zapotrzebowanie niż liczba osób poszuujących pracy w tym zawodzie. 2 Rozdział ten został opracowany na podstawie Zaleceń metodycznych do prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżowych, przesłanych wszystim urzędom pracy przez Departament Rynu Pracy Ministerstwa Gospodari, Pracy i Polityi Społecznej w rou 2005 3 A.Kaspere Kształcenie a ryne pracy w Zabrzu w latach 1994-97. Analiza i monitoring zawodów deficytowych i nadwyżowych, Międzygminny Ośrode Doradztwa i Orientacji Zawodowej Gliwic, Zabrza, Knurowa i Pysowic, Gliwice 1999 4 Szerzej: B.Łuaszewicz Analiza dorobu metodologicznego oraz efetywności pratycznej monitoringu rynu pracy według zawodów, stosowanego w różnych ośrodach w raju; Studia i materiały Tom IX, Rządowe Centrum Studiów Strategicznych Warszawa 2002 Powiatowy Urząd Pracy w Zabrzu 6
Raning zawodów deficytowych i nadwyżowych w Zabrzu w 2008 zawód nadwyżowy, to zawód, na tóry występuje na rynu pracy mniejsze zapotrzebowanie niż liczba osób poszuujących pracy w tym zawodzie. zawód wyazujący równowagę (zrównoważony), to zawód, dla tórego liczba ofert pracy równoważy liczbę osób poszuujących pracy. Źródła informacji monitoringu Podstawowymi źródłami informacji do prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżowych są dane zgromadzone w powiatowych urzędach pracy, dotyczące osób bezrobotnych oraz zgłoszonych ofert pracy według zawodów i specjalności, a taże zgłoszonych ofert pracy według Polsiej Klasyfiacji Działalności (PKD) oraz informacje oparte na badaniach sondażowych w załadach pracy dotyczących obecnego stanu zatrudnienia oraz przewidywanych przyjęć i zwolnień pracowniów według zawodów w ciągu najbliższego rou, ja również informacje oparte na badaniach sondażowych w szołach ponadgimnazjalnych w zaresie przewidywanej liczby absolwentów według zawodów w danym rou szolnym. SZCZEGÓŁOWE ZALECENIA METODYCZNE DO OPRACOWANIA ROCZNEGO RAPORTU POWIATOWEGO (RAPORT II/P - CZĘŚĆ DIAGNOSTYCZNA) Źródła informacji Źródłem informacji do opracowania części diagnostycznej RAPORTU II/P/2008 są: Wygenerowane przy pomocy omputerowego programu Syriusz dane z załącznia 3 Bezrobotni oraz oferty pracy według zawodów i specjalności za 2008 rou i załącznia 2 Bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy oraz oferty pracy. Stan za 2008 rou do sprawozdania MPiPS-01. dane zawarte są w tabelach załączonych do raportu. Półroczne i roczne powiatowe raporty Raning zawodów deficytowych i nadwyżowych w Zabrzu za lata 2005-2008. Miernii stosowane do monitoringu 1) Średnia miesięczna nadwyża (deficyt) podaży siły roboczej w zawodzie ( N I ) gdzie: N I BI OI (1) B I - średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych w zawodzie w danym rou, O I - średnia miesięczna liczba zgłoszonych ofert pracy w zawodzie w danym rou, Powiatowy Urząd Pracy w Zabrzu 7
Raning zawodów deficytowych i nadwyżowych w Zabrzu w 2008 przy czym wielości te są obliczane według wzorów: gdzie: B I O I 6 i 1 B 12 6 i 1 i O 12 i (2) (3) B i - liczba zarejestrowanych bezrobotnych w i-tym miesiącu w zawodzie O i - liczba zgłoszonych ofert pracy w i-tym miesiącu w zawodzie 2) Wsaźni intensywności nadwyżi (deficytu) zawodów ( W n, I ) gdzie: O I W ni, dla BI OI 0 i BI 0 (4) O I, B I są oreślone wzorami (2) i (3) Przyjęto, że zawody o wsaźniu: W n, I < 0,9 to zawody nadwyżowe, 0,9 W n, I 1,1 to zawody zrównoważone (wyazujące równowagę na rynu pracy), W n, I > 1,1 to zawody deficytowe Ponadto: - w przypadu, jeżeli wsaźni intensywności jest równy 0 lub MAX tzn. liczba bezrobotnych albo liczba ofert pracy jest równa 0, to dla oreślenia, czy zawód jest deficytowy lub nadwyżowy bierze się pod uwagę średnią miesięczną nadwyżę (deficyt) podaży siły roboczej ( N I ), tzn. dla: N I > 1, zawód jest nadwyżowy, N I < -1, zawód jest deficytowy, -1 N I 1, zawód jest zrównoważony - zawody, tóre pojawiły się w statystyach, dla tórych zawalifiowane do zawodów wyazujących równowagę, O I =0 i B I =0, zostały 3) Wsaźni szansy uzysania oferty w zawodzie ( W s, I ) gdzie: I PO W s, I (5) PBI Powiatowy Urząd Pracy w Zabrzu 8
Raning zawodów deficytowych i nadwyżowych w Zabrzu w 2008 PO I - średnia miesięczna liczba ofert pracy w zawodzie w rou, będąca w dyspozycji powiatowego urzędu pracy, obliczana według wzoru: POO t1 I PO I (6) 12 przy czym POt 1 - liczba ofert pracy w zawodzie, będąca do dyspozycji powiatowego urzędu pracy w ońcu poprzedniego rou (t-1) O I - liczba ofert pracy w zawodzie, zgłoszona do powiatowego urzędu pracy w danym rou oraz PB I - średni miesięczny poziom rejestrowanego bezrobocia w zawodzie w rou obliczany metodą uproszczoną według wzoru: PBPB t1 I PB I (7) 2 przy czym: PBt 1 - liczba zarejestrowanych bezrobotnych w zawodzie w ońcu poprzedniego rou PB I - liczba zarejestrowanych bezrobotnych w zawodzie w ońcu danego rou. 4) Wsaźni długotrwałego bezrobocia w zawodzie ( W d, I ) B di, W di,. 100 % (8) BI gdzie: B d, I - liczba zarejestrowanych bezrobotnych w zawodzie, pozostających bez pracy powyżej 12 miesięcy, według stanu na oniec danego rou, B - liczba zarejestrowanych bezrobotnych w zawodzie według stanu na oniec danego rou. I Przyjęto następujące założenia dotyczące podziału zawodów według wyształcenia: wyształcenie wyższe - grupy wielie 1 i 2, wyształcenie średnie - grupy wielie 3, 4 i 5, wyształcenie zasadnicze zawodowe - grupy wielie 6,7,8 i 9 Przyjęto również, że oreślenie absolwent odnosi się do osób, tóre nie później niż 12 miesięcy temu. uończyły nauę, Powiatowy Urząd Pracy w Zabrzu 9
Raning zawodów deficytowych i nadwyżowych w Zabrzu w 2008 II. ANALIZA I DIAGNOZA 1. BEZROBOCIE I OFERTY PRACY W Zabrzu na oniec rou 2008 było 5500 zarejestrowanych osób bezrobotnych (spade o 60 % w porównaniu z ońcem 2005 rou), z czego 65% stanowiły obiety (wzrost o 4 punty procentowe w porównaniu z ońcem 2005 rou). Zmniejszył się odsete osób długotrwale bezrobotnych (pozostających w rejestrze urzędu pracy łącznie przez ores ponad 12 miesięcy w oresie ostatnich 2 lat). Stanowiły one 28% ogółu bezrobotnych (w 2005 rou - 46%). Prawie 70% tej grupy osób to obiety (patrz Tabela 1). Tabela 1. Strutura bezrobocia w Zabrzu na oniec rou 2008 ogółem w tym absolwenci powyżej 12 miesięcy obiety razem obiety razem obiety liczba bezrobotnych 5500 3559 191 118 1530 1060 odsete w stosunu do ogółu bezrobotnych 100% 65% 3% 2% 28% 19% odsete obiet w stosunu do danej 100% 65% 100% 62% 100% 69% grupy bezrobotnych źródło: dane PUP w Zabrzu (system omputerowy SYRIUSZ) lp. Tabela 2. Raning i strutura 10 zawodów o najwięszej liczbie bezrobotnych w Zabrzu na oniec rou 2008 od nazwa ogółem obiety w tym* osoby długotrwale absolwenci bezrobotne razem obiety razem obiety 1 000000 Bez 19,8% 22,7% 36,6% 35,6% 5,9% 6,6% 2 522107 Sprzedawca 10,3% 15,0% 7,9% 12,7% 12,2% 16,5% 3 913207 Sprzątacza 4,6% 7,0% 0,5% 0,8% 5,6% 8,0% 4 932104 5 419101 Robotni pomocniczy w przemyśle przetwórczym Pracowni biurowy [Zawód szolny: Techni prac biurowych] 3,8% 3,6% 1,0% 0,8% 7,5% 7,5% 2,5% 3,7% 2,1% 2,5% 3,5% 4,8% 6 931301 Robotni budowlany 2,3% 0,0% 0,0% 0,0% 1,7% 0,1% 7 722204 Ślusarz 1,7% 0,2% 0,0% 0,0% 2,0% 0,4% 8 913206 Salowa 1,6% 2,5% 0,5% 0,8% 2,4% 3,5% 9 914103 Robotni gospodarczy 1,6% 1,2% 0,0% 0,0% 1,1% 0,8% 10 915202 Dozorca 1,4% 1,6% 0,0% 0,0% 1,6% 1,6% Razem 10 zawodów 49,7% 57,6% 48,7% 53,4% 43,6% 49,8% * odsete liczony w odniesieniu do danej grupy bezrobotnych źródło: dane PUP w Zabrzu (system omputerowy SYRIUSZ) Dziesięć zawodów o najwięszej liczbie zarejestrowanych bezrobotnych (przyjmując, że osoby bez tworzą na potrzeby statystyi grupę bez ) generuje prawie 50% zarejestrowanych Powiatowy Urząd Pracy w Zabrzu 10
odsete bezrobotnych miejsce w raningu odsete bezrobotnych miejsce w raningu odsete bezrobotnych miejsce w raningu odsete bezrobotnych miejsce w raningu Raning zawodów deficytowych i nadwyżowych w Zabrzu w 2008 bezrobotnych. Równocześnie w tych zawodach zarejestrowanych jest prawie 44% osób długotrwale bezrobotnych (patrz Tabela 2). Tabela 3. Raning dziesięciu zawodów o najwięszej liczbie zarejestrowanych bezrobotnych na oniec rou 2008 w Zabrzu i ich strutura w latach 2005-2008 2005 2006 2007 2008 od nazwa 000000 Bez 18,3% 1 20,1% 1 19,1% 1 19,8% 1 522107 Sprzedawca 9,9% 2 10,8% 2 10,4% 2 10,3% 2 913207 Sprzątacza 2,8% 4 3,3% 4 4,4% 4 4,6% 3 932104 Robotni pomocniczy w przemyśle przetwórczym 4,3% 3 4,2% 3 4,4% 3 3,8% 4 419101 Pracowni biurowy [Zawód szolny: Techni prac biurowych] 1,6% 7 1,7% 7 2,1% 5 2,5% 5 931301 Robotni budowlany 2,0% 6 2,1% 6 1,9% 7 2,3% 6 722204 Ślusarz 2,6% 5 2,2% 5 2,0% 6 1,7% 7 913206 Salowa 0,9% 20 1,01% 14 1,7% 8 1,6% 8 914103 Robotni gospodarczy 0,6% 32 0,86% 19 1,5% 9 1,6% 9 915202 Dozorca 0, 9% 16 0,95% 17 1,2% 12 1,4% 10 źródło: dane PUP w Zabrzu (system omputerowy SYRIUSZ) Podobnie ja w poprzednich latach zdecydowanie najwięszą grupę zarejestrowanych bezrobotnych stanowią osoby bez (prawie 20%). W pierwszej 10 zawodów o najwięszej liczbie osób bezrobotnych, aż 7 utrzymuje się w niej od rou 2005 (patrz Tabela 3). Tabela 4. Strutura i raning 10 zawodów 5 o najwięszej liczbie długotrwale bezrobotnych w Zabrzu na oniec rou 2008 Kod Nazwa Liczba bezrobotnych ogółem długotrwale Odsete bezrobotnych długotrwale w stosunu do ogółu zarejestrowanych bezrobotnych długotrwale Wsaźni długotrwałego bezrobocia 522107 Sprzedawca 567 187 12,2% 33% 932104 Robotni pomocniczy w przemyśle przetwórczym 208 114 7,5% 55% 000000 Bez 1091 91 5,9% 8% 913207 Sprzątacza 255 86 5,6% 34% 419101 Pracowni biurowy [Zawód szolny: Techni prac biurowych] 137 53 3,5% 39% 913206 Salowa 90 37 2,4% 41% 722204 Ślusarz 94 31 2,0% 33% 412190 Pozostali pracownicy do spraw finansowostatystycznych 36 29 1,9% 81% 931301 Robotni budowlany 128 26 1,7% 20% 915202 Dozorca 75 25 1,6% 33% 413103 Magazynier 68 25 1,6% 37% źródło: dane PUP w Zabrzu (system omputerowy SYRIUSZ) 5 Dla dwóch zawodów liczba długotrwale bezrobotnych była identyczna Powiatowy Urząd Pracy w Zabrzu 11
Raning zawodów deficytowych i nadwyżowych w Zabrzu w 2008 W grupie zawodów o najwięszej liczbie długotrwale bezrobotnych aż 9 (sprzedawca, robotni pomocniczy w przemyśle przetwórczym, sprzątacza, pracowni biurowy, ślusarz, magazynier, pozostali pracownicy do spraw finansowo-statystycznych, robotni budowlany oraz bez ) utrzymuje się w pierwszej 10 od 2005 rou. (patrz Tabela 4). Spośród 737 zawodów generujących bezrobocie na rynu pracy w Zabrzu na oniec 2008 rou, dla 101 wsaźni długotrwałego bezrobocia wyniósł 100%. Ale aż 88% z nich to zawody, w tórych zarejestrowano tylo 1 osobę bezrobotną. W pozostałych 12% zawodów, zarejestrowane były 2 lub 3 osoby bezrobotne (patrz Załączni 5).. l.p. Tabela 5. Raning zawodów* według wsaźnia długotrwałego bezrobocia w Zabrzu na oniec 2008 rou (fragment) Kod Nazwa Liczba bezrobotnych ogółem długotrwale odsete bezrobotnych długotrwale w stosunu do ogółu zarejestrowanych bezrobotnych długotrwale Wsaźni długotrwałego bezrobocia 1 412190 Pozostali pracownicy do spraw finansowo-statystycznych 36 29 1,9% 81% 2 931102 Robotni naziemny [górnictwo] 12 9 0,6% 75% 3 712301 Cieśla 14 10 0,7% 71%. 28 522107 Sprzedawca 567 187 10,3% 33% 63 000000 Bez 1091 91 19,8% 8% * w raningu umieszczono zawody (68), w tórych zarejestrowano co najmniej 10 osób bezrobotnych źródło: dane PUP w Zabrzu (system omputerowy SYRIUSZ) Duża liczba osób długotrwale bezrobotnych nie mających, nie przełożyła się na wysoi wsaźni długotrwałego bezrobocia. W grupie zawodów, w tórych zarejestrowano co najmniej 10 osób bezrobotnych, nie ma zawodów, dla tórych wsaźni długotrwałego bezrobocia wyniósł 0%. Tabela 6. Strutura i raning 6 zawodów 6 o najwięszej liczbie bezrobotnych absolwentów w Zabrzu na oniec rou 2008 Kod Liczba bezrobotnych Odsete absolwentów Nazwa do ogółu ogółem absolwentów zarejestrowanych absolwentów 000000 Bez 1091 70 36,6% 6% do liczby bezrobotnych w zawodzie 522107 Sprzedawca 567 15 7,9% 3% 419101 Pracowni biurowy [Zawód szolny: Techni prac biurowych] 137 4 2,1% 3% 932103 Paowacz 44 4 2,1% 9% 341503 Przedstawiciel handlowy [przedstawiciel regionalny] 26 3 1,6% 12% 514201 Hostessa 7 3 1,6% 43% Razem dla 6 zawodów 52% * głównie absolwenci liceów ogólnoształcących i profilowanych źródło: dane PUP w Zabrzu (system omputerowy SYRIUSZ) 6 W olejnych 12 zawodach zarejestrowano po 2 bezrobotnych absolwentów Powiatowy Urząd Pracy w Zabrzu 12
Raning zawodów deficytowych i nadwyżowych w Zabrzu w 2008 Absolwenci szół lub uczelni stanowią tylo 3% ogólnej liczby bezrobotnych. Są zarejestrowani w 86 zawodach, ale tylo 6 zawodów generuje ponad 50% bezrobotnych w tej grupie. Grupa absolwentów bez - głównie liceów ogólnoształcących lub profilowanych stanowi prawie 37% wszystich absolwentów. Fatem pozytywnym jest zmniejszająca się corocznie ich liczba (2005 111, 2006 106, 2007 91, 2008-70). Wyres 1. Bezrobotni i oferty pracy w Zabrzu w latach 2005-2008 16000 14000 12000 10000 8000 6000 4000 2000 0 14404 1255 13375 1546 12874 liczba bezrobotnych liczba ofert I półrocze 2005 II półrocze 2005 1997 I półrocze 2006 11739 2446 II półrocze 2006 9490 3724 I półrocze 2007 3739 7897 II półrocze 2007 6482 4392 I półrocze 2008 5500 3361 II półrocze 2008 źródło: dane PUP w Zabrzu (system omputerowy SYRIUSZ) Od rou 2005 utrzymuje się spade liczby bezrobotnych, przy równoczesnym wzroście ofert pracy (2005 2801, 2006 4443, 2007 7463, 2008-7753). Najwięsze zapotrzebowanie (prawie 6% wszystich ofert) dotyczyło Sprzedawca 522107. Poszuiwani byli również Pracownicy biurowi 419101 oraz. Górnicy esploatacji podziemnej 711101. Kod Tabela 6. Raning i strutura 10 zawodów o najwięszej liczbie ofert pracy w Zabrzu w rou 2008 Nazwa Liczba ofert Odsete ofert w zawodzie do ogółu ofert 522107 Sprzedawca 445 5,74% 419101 Pracowni biurowy [Zawód szolny: Techni prac biurowych] 424 5,47% 711101 Górni esploatacji podziemnej 376 4,85% 931301 Robotni budowlany 357 4,60% 913207 Sprzątacza 240 3,10% 722204 Ślusarz 208 2,68% 712102 Murarz 197 2,54% 515902 Pracowni ochrony mienia i osób [zawód szolny: Techni ochrony fizycznej osób i mienia] 161 2,08% 721290 Pozostali spawacze i porewni 147 1,90% 914103 Robotni gospodarczy 147 1,90% Razem dla 10 zawodów 35% źródło: dane PUP w Zabrzu (system omputerowy SYRIUSZ) Powiatowy Urząd Pracy w Zabrzu 13
Raning zawodów deficytowych i nadwyżowych w Zabrzu w 2008 Spośród 10 zawodów o najwięszym zapotrzebowaniu na rynu, aż dla pięciu (pracowni biurowy, pracowni ochrony mienia i osób, robotni budowlany, sprzedawca, ślusarz) utrzymuje się ono wysoie niezmiennie od 2005 rou. Analiza strutury bezrobotnych i ofert pracy w rou 2008 według secji Polsiej Klasyfiacji Działalności (PKD) wsazuje, iż najwięsza liczba bezrobotnych - podobnie ja w latach poprzednich - była ostatnio zatrudniona w załadach pracy należących do secji: Działalność usługowa, omunalna, społeczna, indywidualna ponad 36%, Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów mechanicznych, motocyli oraz artyułów użytu osobistego i domowego ponad 21%, oraz Przetwórstwo przemysłowe - ponad 15%. Najwięcej ofert pracy zgłoszono z załadów pracy należących do secji Przetwórstwo przemysłowe ponad 23%, Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów mechanicznych, motocyli oraz artyułów użytu osobistego i domowego - ponad 17% oraz Budownictwo prawie 17% ofert pracy (patrz Tabela 7). Tabela 7. Bezrobotni wg rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy oraz oferty pracy w Zabrzu w 2008 rou Secja PKD Bezrobotni zarejestrowani w 2008r. stan w ońcu 2008r. Oferty pracy zgłoszone w 2008r. stan w ońcu 2008r. Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo 23 13 21 0 Rybactwo 0 0 0 0 Górnictwo 190 117 516 451 Przetwórstwo przemysłowe 1495 682 1822 96 Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię eletryczną, gaz, wodę 56 29 49 1 Budownictwo 743 300 1309 180 Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, motocyli oraz artyułów użytu osobistego i domowego 2071 931 1359 76 Hotele i restauracje 159 67 296 34 Transport, gospodara magazynowa i łączność 194 117 332 9 Pośrednictwo finansowe 100 39 89 2 Obsługa nieruchomości, wynajem i usługi związane z prowadzeniem działalności gospodarczej 509 250 803 67 Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązowe ubezpieczenia społeczne i powszechne ubezpieczenie zdrowotne 95 60 452 21 Eduacja 173 112 197 15 Ochrona zdrowia i pomoc społeczna 322 198 210 7 Działalność usługowa omunalna, społeczna i indywidualna, pozostała 3525 1417 298 18 Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowniów 0 1 0 0 Organizacje i zespoły esterytorialne 3 3 0 0 Działalność nie zidentyfiowana 7 0 0 0 źródło: dane PUP w Zabrzu (system omputerowy SYRIUSZ) Powiatowy Urząd Pracy w Zabrzu 14
Raning zawodów deficytowych i nadwyżowych w Zabrzu w 2008 2. ZAWODY DEFICYTOWE I NADWYŻKOWE Analizując dane uzysane z systemu Syriusz 7 dla Zabrza, dotyczące zawodów deficytowych i nadwyżowych (Tabela T-II/P-4), zidentyfiowano w 2008 rou 308 elementarnych grup zawodowych oraz 880 zawodów/specjalności. W 82% (721) zawodów wystąpiły rejestracje bezrobotnych, natomiast w 50% (436) zarejestrowano oferty pracy. Wyres 2. Zmiana strutury zawodów deficytowych i nadwyżowych na rynu pracy Zabrza w latach od 2005 do 2008 zawody 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 5% 10% 15% 15% 72% 68% 66% 64% 22% 22% 20% 21% 2005 2006 2007 2008 deficytowe wyazujące równowagę nadwyżowe źródło: dane PUP w Zabrzu (system omputerowy SYRIUSZ) Spośród zidentyfiowanych zawodów wyodrębniono zawody deficytowe i nadwyżowe oraz wyazujące równowagę 8. Zawody wyazujące równowagę stanowią 64% ogólnej liczby zawodów. Tabela 8. Strutura zawodów według poziomu wyształcenia w Zabrzu w rou 2008 poziom wyształcenia zawody ogółem* deficytowe nadwyżowe wyższe 24% 1,6% 5,5% średnie 27% 3,6% 6,6% zasadnicze zawodowe 49% 9,9% 8,4% bez 0,23% - 0,11% 100% 15,1% 20,6% razem zawodów 880 133 181 * wartości dla zawodów: deficytowych, nadwyżowych i równoważnych źródło: dane PUP w Zabrzu (system omputerowy SYRIUSZ) Nie wpływają one w zdecydowany sposób na zmiany na rynu pracy. W ponad 48% z tych zawodów odnotowano w badanym oresie pojedyncze rejestracje bezrobotnych przy całowitym 7 8 Patrz: www.mz.praca.gov.pl/puls2/ Patrz str. 8 Powiatowy Urząd Pracy w Zabrzu 15
Raning zawodów deficytowych i nadwyżowych w Zabrzu w 2008 brau ofert albo odwrotnie, pojedyncze rejestracje ofert pracy przy całowitym brau zarejestrowanych bezrobotnych (patrz Wyres 2 i Tabela 8). Zawody deficytowe stanowiły 15% wszystich zawodów, natomiast zawody nadwyżowe stanowiły ponad 20% wszystich zawodów. Spośród nich najwięszą grupą zarejestrowanych bezrobotnych były osoby bez. Prawie 65% zawodów deficytowych, to zawody na poziomie wyształcenia zasadniczego zawodowego. Wśród zawodów nadwyżowych również najwięszy odsete stanowią zawody na poziomie wyształcenia zasadniczego (patrz Tabela 9). Tabela 9. Strutura zawodów deficytowych i nadwyżowych według poziomu wyształcenia w Zabrzu w rou 2008 poziom wyształcenia zawody ogółem* deficytowe nadwyżowe wyższe 24% 11% 27% średnie 27% 24% 32% zasadnicze zawodowe 49% 65% 41% bez 0,23% - 0,55% razem zawodów 100% 100% 100% 880 133 181 * wartości dla zawodów: deficytowych, nadwyżowych i równoważnych źródło: dane PUP w Zabrzu (system omputerowy SYRIUSZ) Tabele 10 i 11 przedstawiają 30 najbardziej nadwyżowych zawodów. Wśród nich 8 jest na poziomie wyształcenia wyższego, a 9 na poziomie wyształcenia średniego. Kod Tabela 10. Raning zawodów nadwyżowych w Zabrzu w rou 2008 (według wsaźnia intensywności nadwyżi (deficytu) równego zero) Nazwa liczba ofert pracy Średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych nadwyża podaży siły roboczej wsaźni intensywności nadwyżi (deficytu) 000000 Bez 0 258,25 258,25 0 421301 Asystent usług pocztowych 0 2,33 2,33 0 912102 Rozlepiacz afiszy 0 2,17 2,17 0 915206 Woźny 0 2,17 2,17 0 244204 Politolog 0 1,75 1,75 0 422101 Informator handlowy 0 1,75 1,75 0 247901 Specjalista administracji publicznej 0 1,58 1,58 0 414101 Listonosz 0 1,42 1,42 0 932101 Konserwator części 0 1,42 1,42 0 512202 Kucharz małej gastronomii 0 1,33 1,33 0 321390 Pozostali technicy technologii żywności 0 1,25 1,25 0 321402 Techni żywienia i gospodarstwa domowego 0 1,25 1,25 0 241915 Specjalista do spraw organizacji usług gastronomicznych, hotelarsich i turystycznych 0 1,17 1,17 0 Powiatowy Urząd Pracy w Zabrzu 16
Raning zawodów deficytowych i nadwyżowych w Zabrzu w 2008 311402 Techni teleomuniacji 0 1,17 1,17 0 413190 Pozostali magazynierzy i porewni 0 1,17 1,17 0 714103 Malarz tapeciarz 0 1,17 1,17 0 źródło: dane PUP w Zabrzu (system omputerowy SYRIUSZ) Kod Tabela 11. Raning zawodów nadwyżowych w Zabrzu w rou 2008 (według wsaźnia intensywności nadwyżi (deficytu) różnego od zera) Nazwa liczba ofert pracy Średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych nadwyża podaży siły roboczej wsaźni intensywności nadwyżi 913206 Salowa 0,17 10,17 10,00 0,02 933102 Ładowacz 0,08 4,00 3,92 0,02 914101 Gospodarz domu 0,08 3,25 3,17 0,03 241990 Pozostali specjaliści do spraw eonomicznych i zarządzania gdzie indziej nieslasyfiowani 0,08 2,83 2,75 0,03 932104 Robotni pomocniczy w przemyśle przetwórczym 1,08 27,50 26,42 0,04 122901 Kierowni wewnętrznej jednosti działalności podstawowej gdzie indziej nieslasyfiowany 0,25 4,00 3,75 0,06 723190 Pozostali mechanicy pojazdów samochodowych 0,33 4,92 4,58 0,07 723390 Pozostali mechanicy monterzy maszyn i urządzeń 0,25 3,42 3,17 0,07 121102 Dyretor wyonawczy 0,08 1,08 1,00 0,08 122401 Kierowni wewnętrznej jednosti działalności podstawowej w handlu hurtowym i detalicznym 0,42 5,08 4,67 0,08 131401 Kierowni małego przedsiębiorstwa w handlu hurtowym i detalicznym 0,08 1,00 0,92 0,08 713690 Pozostali monterzy instalacji i urządzeń sanitarnych 0,08 1,00 0,92 0,08 412190 Pozostali pracownicy do spraw finansowostatystycznych 0,25 2,83 2,58 0,09 341902 Asystent eonomiczny [zawód szolny: Techni eonomista] 0,50 5,33 4,83 0,09 źródło: dane PUP w Zabrzu (system omputerowy SYRIUSZ) Tabele 12 i 13 przedstawiają 30 najbardziej deficytowe zawody. Wśród nich tylo trzy (Letor języa angielsiego 235912, Pozostali specjaliści do spraw społecznych 244590, Inżynier eletry - 214301) są na poziomie wyształcenia wyższego. Również trzy zawody są na poziomie wyształcenia średniego. Kod Tabela 12. Raning zawodów deficytowych w Zabrzu w rou 2008 (przy zarejestrowanych bezrobotnych) Nazwa Średnia miesięczna wsaźni intensywności deficytu liczba nadwyża liczba ofert zarejestrowanych podaży siły pracy bezrobotnych roboczej 828403 Monter wyrobów z tworzyw sztucznych 5,00 0,08-4,92 60,00 821190 Pozostali operatorzy maszyn i urządzeń do obróbi metali 4,25 0,17-4,08 25,50 731102 Mechani automatyi przemysłowej i urządzeń precyzyjnych 4,17 0,17-4,00 25,00 828105 Monter maszyn i urządzeń przemysłowych 1,75 0,08-1,67 21,00 921103 Pomocniczy robotni przy onserwacji terenów zieleni 3,25 0,17-3,08 19,50 Powiatowy Urząd Pracy w Zabrzu 17
Raning zawodów deficytowych i nadwyżowych w Zabrzu w 2008 911202 Sprzedawca na telefon 1,50 0,08-1,42 18,00 831212 Ustawiacz 2,92 0,17-2,75 17,50 722390 Pozostali ustawiacze-operatorzy obrabiare srawających do metali 1,33 0,08-1,25 16,00 214301 Inżynier eletry 1,08 0,08-1,00 13,00 712904 Monter rusztowań 1,67 0,17-1,50 10,00 933109 Wagowy 0,83 0,08-0,75 10,00 512390 Pozostali elnerzy i porewni 1,50 0,17-1,33 9,00 831203 Manewrowy 3,33 0,42-2,92 8,00 723307 Mechani silniów spalinowych 1,25 0,17-1,08 7,50 724205 Eletromonter maszyn i urządzeń górnictwa podziemnego 2,92 0,42-2,50 7,00 811203 Operator maszyn i urządzeń do przeróbi mechanicznej węgla 2,92 0,42-2,50 7,00 341990 Pozostali pracownicy do spraw finansowych i handlowych gdzie indziej nieslasyfiowani 0,58 0,08-0,50 7,00 721304 Blacharz budowlany 0,58 0,08-0,50 7,00 Pozostali robotnicy budowlani robót 713990 wyończeniowych i porewni gdzie indziej 1,00 0,17-0,83 6,00 nieslasyfiowani 931290 Pozostali robotnicy pomocniczy w budownictwie drogowym, wodnym i porewni 1,00 0,17-0,83 6,00 724203 Eletromonter maszyn eletrycznych 0,50 0,08-0,42 6,00 311302 Techni eletry 2,42 0,42-2,00 5,80 412102 Asystent rachunowości [zawód szolny: Techni rachunowości] 2,42 0,42-2,00 5,80 źródło: dane PUP w Zabrzu (system omputerowy SYRIUSZ) Kod Tabela 13. Raning zawodów deficytowych w Zabrzu w rou 2008 (przy brau zarejestrowanych bezrobotnych) Nazwa liczba ofert pracy Średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych nadwyża podaży siły roboczej wsaźni intensywności nadwyżi (deficytu) 344203 Urzędni podatowy 4,83 0-4,83 MAX 713502 Monter żaluzji 4,17 0-4,17 MAX 916290 Pozostali zamiatacze i porewni 2,08 0-2,08 MAX 831102 Maszynista pojazdu tracyjnego 1,75 0-1,75 MAX 741390 Pozostali robotnicy w producji wyrobów mleczarsich 1,67 0-1,67 MAX 724301 Eletromonter instalacji eletrycznych 1,42 0-1,42 MAX 235912 Letor języa angielsiego 1,25 0-1,25 MAX 244590 Pozostali specjaliści do spraw społecznych 1,08 0-1,08 MAX źródło: dane PUP w Zabrzu (system omputerowy SYRIUSZ) Powiatowy Urząd Pracy w Zabrzu 18
3. PODSUMOWANIE Raning zawodów deficytowych i nadwyżowych w Zabrzu w 2008 Na oniec rou 2008 liczba osób bezrobotnych z terenu Zabrza zarejestrowanych w PUP wynosiła niecałe 5500 (spade o 60 % w porównaniu z ońcem 2005 rou). 65% bezrobotnych stanowiły obiety. Od 2005 rou stale maleje liczba bezrobotnych. Najwięszą grupę zarejestrowanych bezrobotnych podobnie ja w poprzednich latach - stanowią osoby bez (prawie 20%). Dziesięć zawodów o najwięszej liczbie zarejestrowanych bezrobotnych generuje prawie 50% zarejestrowanych bezrobotnych. W pierwszej 10 zawodów o najwięszej liczbie osób bezrobotnych, aż 7 utrzymuje się w niej od rou 2005 Zmniejszył się odsete osób długotrwale bezrobotnych. Stanowiły one 28% ogółu bezrobotnych (w 2005 rou - 46%).. Prawie 70% tej grupy osób to obiety. W grupie zawodów o najwięszej liczbie długotrwale bezrobotnych aż 9 utrzymuje się w pierwszej 10 od 2005 rou. Tylo 3% ogólnej liczby bezrobotnych stanowili absolwenci szół lub uczelni. Grupa absolwentów bez stanowi prawie 37% wszystich absolwentów. Od rou 2005 utrzymuje się spade liczby bezrobotnych, przy równoczesnym wzroście ofert pracy. W rou 2008 zarejestrowano 7753 oferty pracy. Najwięsze zapotrzebowanie (prawie 6% wszystich ofert) dotyczyło Sprzedawca. Spośród 10 zawodów o najwięszym zapotrzebowaniu na rynu, aż dla pięciu utrzymuje się ono wysoie niezmiennie od 2005 rou. Najwięsza liczba bezrobotnych (według secji PKD) - podobnie ja w rou 2006 - była ostatnio zatrudniona w załadach pracy należących do secji: Działalność usługowa, omunalna, społeczna, indywidualna (ponad 36%). Na podstawie wygenerowanych danych z systemu Syriusz dla Zabrza, dotyczących zawodów deficytowych i nadwyżowych zidentyfiowano w 2008 rou 308 elementarnych grup zawodowych oraz 880 zawodów/specjalności. Zawody wyazujące równowagę nie wpływające na zmiany na rynu pracy stanowią 64% wszystich zawodów. W ponad 48% z tych zawodów odnotowano w badanym oresie pojedyncze rejestracje bezrobotnych przy całowitym brau ofert albo odwrotnie, pojedyncze rejestracje ofert pracy przy całowitym brau bezrobotnych. Powiatowy Urząd Pracy w Zabrzu 19
Raning zawodów deficytowych i nadwyżowych w Zabrzu w 2008 Zawody deficytowe stanowiły 15% wszystich zawodów. Zawody nadwyżowe stanowiły 20% ogólnej liczby zawodów. Najbardziej nadwyżową grupą jest grupa osób Bez. Ponad 65% zawodów deficytowych czyli poszuiwanych na rynu pracy, to zawody na poziomie wyształcenia zasadniczego zawodowego. Najwięszy odsete (41%) zawodów nadwyżowych stanowią zawody na poziomie wyształcenia zasadniczego zawodowego. Spośród 30 najbardziej nadwyżowych zawodów aż 17, to zawody na poziomie wyształcenia wyższego i średniego. W grupie 30 najbardziej deficytowych zawodów tylo 6 jest na poziomie wyształcenia wyższego i sześć na poziomie wyształcenia średniego. IV. WNIOSKI 1. Najwięszą grupę zarejestrowanych bezrobotnych podobnie ja w ońcu 2005 rou - stanowią osoby bez (20%). Grupę tę charateryzuje znaczna flutuacja, o czym świadczy niewieli wsaźni długotrwałego bezrobocia. Pozytywnym fatem jest zmniejszająca się corocznie liczba absolwentów w tej grupie. 2. Należy zmienić struturę ształcenia w tym ształcenia zawodowego i ształcić w zawodach deficytowych, a nie nadwyżowych. 3. W porównaniu z ońcem rou 2005, w dalszym ciągu wśród zawodów nadwyżowych o wysoim wsaźniu intensywności nadwyżi oraz znaczącej nadwyżce podaży siły roboczej znajdowały się głównie zawody na poziomie wyształcenia średniego lub wyższego, natomiast wśród zawodów deficytowych o wysoim wsaźniu intensywności deficytu oraz znaczącym deficycie podaży siły roboczej znajdowały się zawody robotnicze. 4. Szczegółowe wniosi dotyczące monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżowych będzie można sformułować dopiero po opracowaniu raportu rocznego zawierającego oprócz analizy zawodów deficytowych i nadwyżowych za miniony ro alendarzowy (2 badania) również analizę zawodów deficytowych i nadwyżowych w oparciu o badania sondażowe przeprowadzone w załadach pracy i szołach. Wynia to z definicji monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżowych, tóry należy rozumieć jao proces systematycznego obserwowania zjawis zachodzących na rynu pracy dotyczących ształtowania popytu na pracę i podaży zasobów pracy. Powiatowy Urząd Pracy w Zabrzu 20