Zadania Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Mielcu w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie
Przemoc w rodzinie (Ustawa z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej - Art.7) trudna sytuacja życiowa obowiązek podjęcia interwencji i udzielenia wsparcia ze strony instytucji pomocy społecznej, w celu przezwyciężenia trudnej sytuacji życiowej, której osoba/rodzina nie jest w stanie pokonać wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości
Każdorazowo przyjęcie przez MOPS zgłoszenia skutkuje podjęciem działań podyktowanych dobrem osób, wobec których stosowana była przemoc. Również w przypadku mieszkańców Mielca, nie korzystających ze świadczeń pomocy społecznej, wobec których stosowana jest przemoc, pracownik przyjmujący zgłoszenie podejmuje działania.
Powzięcie informacji przez MOPS: podczas przeprowadzania rodzinnego wywiadu środowiskowego zgłoszenie telefoniczne podczas rozmowy z ofiarą lub świadkiem przemocy w wyniku zgłoszenia problemu przez inne osoby (np. dalszą rodzinę, sąsiadów, pracodawców, znajomych)
przyjęcie zawiadomienia od przedstawicieli innych grup zawodowych (Policja, Straż Miejska, kurator, pedagog szkolny, psycholog, przedstawiciele służby zdrowia czy innych instytucji publicznych) zgłoszenie anonimowe
Statystyka Rok 2009 Skala przemocy oraz częstotliwość występowania Tab. 1. Rodziny z problemem przemocy Ogółem Częstotliwość 1 raz w roku Od 2 do 5 razy w roku 6 razy i więcej 122 26 63 33
Tab. 2. Ofiary przemocy w rodzinie - 2009 rok Ogółem Kobiety Mężczyźni Dzieci (do 18 r.ż) 322 168 62 102 Tab. 3. Sprawcy przemocy w rodzinie 2009 rok Ogółem Kobiety Mężczyźni 149 5 144
Statystyka Rok 2010 - pierwsze półrocze Skala przemocy oraz częstotliwość występowania Tab. 1. Rodziny z problemem przemocy Ogółem Częstotliwość 1 raz w roku od 2 do 5 razy w roku 6 razy i więcej 122 29 60 33
Tab. 2. Ofiary przemocy pierwsze półrocze 2010 Ogółem Kobiety Mężczyźni Dzieci (do 18 r.ż.) 291 166 42 83 Tab. 3. Sprawcy przemocy w rodzinie - pierwsze półrocze 2010 Ogółem Kobiety Mężczyźni 126 4 122
Tendencja Rok Liczba rodzin 2009 122 Pierwsze półrocze 2010 122 Rok Ofiary przemocy w rodzinie Kobiety Mężczyźni Dzieci (do 18 r.ż.) Ogółem 2009 168 62 102 332 Pierwsze półrocze 2010 166 42 83 291 Rok Sprawcy przemocy Kobiety Mężczyźni Ogółem 2009 5 144 149 Pierwsze półrocze 2010 4 122 126
Postępowanie pracowników Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Mielcu wobec przypadków przemocy w rodzinie. W 2009 roku w celu uporządkowania podejmowanych interwencji została opracowana autorska procedura dotycząca zasad postępowania pracowników w sytuacji podejmowania interwencji wobec przypadków przemocy w rodzinie.
Wspólne, jednolite dla wszystkich pracowników socjalnych zasady postępowania ułatwiły współdziałanie pracowników oraz zapewniły systemowe realizowanie czynności przeciwdziałających przemocy domowej.
W każdym przypadku działaniami zostają objęci członkowie rodziny doświadczający przemocy (ofiary) oraz stosujący przemoc (sprawcy). Do realizacji zadań w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie w MOPS w Mielcu został utworzony Zespół ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, w skład którego wchodzi 13 przeszkolonych pracowników. Pracę Zespołu koordynuje Kierownik Działu Specjalistycznej Pracy Socjalnej.
Procedura powzięcie informacji wprowadzenie do rejestru (data przyjęcia zgłoszenia, dane osoby/instytucji zgłaszającej informację, dane osoby pokrzywdzonej oraz dane sprawcy)
Procedura c.d. lokalizacja zgodnie z rejonizacją zawiadomienie pracownika socjalnego z właściwego rejonu zlecenie podjęcia działań pomocowych, w tym przeprowadzenia wywiadu środowiskowego z osobą doznającą przemocy w rodzinie
Procedura c.d. zawiadomienie pracownika podejmującego działania wobec sprawców zlecenie podjęcia działań interwencyjnych oraz przeprowadzenia wywiadu środowiskowego z osobą stosującą przemoc w rodzinie
dokumentowanie podejmowanych działań (korespondencja, kwestionariusz wywiadu środowiskowego, notatki służbowe, protokoły, itp.). analiza sporządzonej dokumentacji (Kierownicy Działów: Specjalistycznej Pracy Socjalnej i Środowiskowej Pracy Socjalnej) decyzja o przyjęciu dalszego trybu sposobu postępowania:
a) gdy krzywdzeni członkowie rodziny podjęli już działania w celu uzyskania specjalistycznej pomocy (m.in. zawiadomienie policji, prokuratury; wykonanie obdukcji lekarskiej; skorzystanie z pomocy prawnej, psychologicznej, terapeutycznej, socjalnej), mają zabezpieczone schronienie; nie zachodzi niebezpieczeństwo utraty zdrowia lub życia zapewnienie wsparcia i pomocy w działaniach oraz monitorowanie sytuacji osoby/rodziny.
b) gdy działania nie zostały podjęte zwołanie Zespołu (Kierownik Działu Specjalistycznej Pracy Socjalnej, Kierownik Działu Środowiskowej Pracy Socjalnej, pracownik pracujący z ofiarą, pracownik pracujący ze sprawcą; w zależności od indywidualnych potrzeb inne osoby (np. psycholog, pedagog szkolny, kurator, dzielnicowy, itp.)
Do zadań Zespołu należy: wspólna analiza sytuacji osoby/rodziny (diagnoza) opracowanie planu działania realizacja planu działania prowadzenie i przechowywanie dokumentacji przypadku. monitorowanie efektów podejmowanych działań.
Przyjęliśmy również zasadę, iż raz w tygodniu odbywają się spotkania robocze Zespołu ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, na których omawiane są na bieżąco dane przypadki oraz ustalane ewentualne, zależnie od potrzeb, dalsze działania.
Czynności realizowane przez pracowników MOPS w Mielcu w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie: przeprowadzanie wywiadów środowiskowych (diagnoza sytuacji w rodzinie) wypełnianie formularza,,niebieska Karta stanowiącego załącznik do wywiadu opracowywanie planu pomocy pomaganie w załatwianiu spraw urzędowych (np. zawiadomienie do prokuratury, wniosek o przymusowe leczenie odwykowe)
Realizowane czynności - c.d. udzielanie szeroko rozumianego poradnictwa - wskazywanie miejsc, w których można uzyskać specjalistyczną pomoc (prawną, terapeutyczną, medyczną, psychologiczną) w środowisku lokalnym, w tym możliwości otrzymania schronienia np. w schroniskach, hostelach, ośrodkach udzielanie informacji o przysługujących świadczeniach i formach pomocy w uzasadnionych przypadkach - udzielanie pomocy finansowej, materialnej lub rzeczowej
Realizowane czynności - c.d zwracanie się do policji o podjęcie działań prewencyjnych wobec sprawcy, zgodnie z kompetencjami policji w przypadku stwierdzenia bądź podejrzenia popełnienia przestępstwa powiadamianie organów ścigania współpraca z innymi instytucjami (Policja, Straż Miejska, Sąd Rejonowy, OPiTU, GKRPA, placówki oświatowe, placówki służby zdrowia, jednostki organizacyjne pomocy społecznej i inne) prowadzenie monitoringu efektów podjętych działań
Realizowane czynności c.d. sporządzanie dokumentów potwierdzających występowanie przemocy domowej (np. notatki służbowe, protokoły, oświadczenia stron, itp.) występowanie z wnioskiem do Prokuratury o wszczęcie postępowania przygotowawczego w sprawie o znęcanie się nad rodziną występowanie z wnioskiem o skierowanie na przymusowe leczenie odwykowe
Realizowane czynności c.d. udzielanie informacji na temat praw przysługujących ofiarom przemocy oraz prawnych konsekwencji stosowania przemocy w rodzinie dla sprawców motywowanie i kierowanie sprawców przemocy do podjęcia leczenia odwykowego motywowanie sprawców przemocy do udziału w programie korekcyjnym dla sprawców przemocy domowej
Realizowane czynności c.d. edukacja osób uwikłanych w problem przemocy w rodzinie w zakresie zjawiska przemocy występowanie w charakterze świadka w sprawach o popełnienie przestępstwa z art. 207 kk., (o znęcanie się nad rodziną) w postępowaniu przygotowawczym i postępowaniu karnym realizacja programów dla ofiar oraz sprawców przemocy w rodzinie
Formy działań wobec ofiar przemocy - statystyka Podjęte działania Rok 2009 Liczba osób Pierwsze półrocze 2010 Interwencja w kryzysie 291 234 Monitoring sytuacji w rodzinie 291 332 Podejmowanie kontaktów z instytucjami 291 332 Współpraca z dzielnicowym 291 332 Wsparcie emocjonalne na rzecz poprawy sytuacji w rodzinie 135 234 Poradnictwo psychologiczne 42 106 Pomoc w rozwiązywaniu konfliktów rodzinnych 107 102 Poradnictwo rodzinne 96 122 Edukacja i poradnictwo w zakresie pełnienia ról rodz. 33 78 Motywowanie do udziału w grupie psychoed. dla ofiar przem. 90 64
Formy działań wobec ofiar statystyka - c.d. Podjęte działania Rok 2009 Liczba osób Pierwsze półrocze 2010 Poradnictwo prawne 37 46 Edukacja w zakresie problemu przemocy w rodzinie 120 234 Powiadomienie prokuratury o podejrzeniu popełnienia przestępstwa 3 13 Pomoc w uzyskaniu bezpłatnej obdukcji 8 8 Pomoc materialna 113 88 Wypełnienie,,Niebieskich Kart 14 20 Pomoc w uzyskaniu pomocy medycznej 3 14 Współpraca z pedagogiem szkolnym 31 24 Informowanie o możliwościach skorzystania ze specjalistycznej pomocy w lokalnych instytucjach 127 122
Formy działań wobec ofiar statystyka - c.d. Podjęte działania Skierowanie do Ośrodka/Punktu interwencji Kryzysowej Rok 2009 Liczba osób Pierwsze półrocze 2010 19 11 Edukacja w zakresie problemu uzależnień 105 34 Pomoc w uzyskaniu specjalistycznej pomocy terapeutycznej dla dziecka 8 24 Pomoc w uzyskaniu lokalu socjalnego 4 8 Współpraca z OPiTU/terapia osoby uzależnionej 28 18
Formy działań wobec sprawców przemocy - statystyka Podjęte działania Rok 2009 Liczba osób Pierwsze półrocze 2010 Interwencja kryzysowa 149 126 Współpraca z instytucjami 149 126 Współpraca z kuratorami sądowymi 36 34 Współpraca z dzielnicowym 149 126 Poradnictwo rodzinne 124 114 Pomoc w rozwiązywaniu konfliktów 114 125 Skierowanie do prokuratury zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa z art. 207 kk. 13 4 Pomoc w uzyskaniu pomocy prawnej 16 29 Pomoc w uzyskaniu pomocy psychologicznej 29 44 Współpraca z placówkami prowadzącymi terapię uzależnień 126 44
Formy działań wobec sprawców przemocy c.d. Podjęte działania Udzielania wsparcia w realizacji działań na rzecz poprawy sytuacji w rodzinie Motywowanie do uczestnictwa w programie korekcyjnoedukacyjnym dla sprawców przemocy Rok 2009 Liczba osób Pierwsze półrocze 2010 124 125 149 113 Motywowanie do podjęcia leczenia odwykowego 134 106 Udzielanie informacji o możliwościach skorzystania ze specjalistycznej pomocy w lokalnych instytucjach Psychoedukacja uświadamianie sprawcy o własnej odpowiedzialności za stosowane czyny i zachowania Motywowanie do uczestnictwa w grupie edukacyjnej, terapeutycznej 149 125 137 120 149 114 Edukowanie w zakresie problemu przemocy domowej 137 125
Formy działań wobec sprawców przemocy c.d. Podjęte działania Dostarczanie wiedzy o sposobach rozwiązywania konfliktów bez przemocy Edukacja dot. problemu uzależnień oraz jego skutków społecznych Wyjaśnianie działań wynikających z procedury,,niebieskiej Karty Edukowanie w zakresie prawidłowej komunikacji interpersonalnej Edukacja i poradnictwo w zakresie prawidłowego pełnienia roli rodzicielskiej Monitorowanie zachowań sprawcy przemocy w rodzinie i podejmowanych przez niego działań Wydobywanie i wzmacnianie zasobów przydatnych do pozytywnej zmiany Rok 2009 Liczba osób Pierwsze półrocze 2010 137 113 134 109 149 95 137 101 112 87 149 126 137 109
STOP PRZEMOCY Grupa psychoedukacyjna dla kobiet doświadczających przemocy domowej Okres trwania 3 miesiące Cel: zmiana przekonań modyfikacja stereotypów dotyczących przemocy zapoznanie ze skutecznymi strategiami zatrzymującymi przemoc
STOP PRZEMOCY Spotkania edukacyjne dla młodzieży Spotkania edukacyjne w zakresie przeciwdziałania przemocy dla młodzieży klas szóstych wybranych szkół podstawowych
STOP PRZEMOCY Spotkania edukacyjne dla młodzieży Cele: Edukacja w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie Przekazanie informacji o instytucjach wspierających osoby doznające przemocy dyskusja dotycząca postrzegania problemu przemocy w rodzinie przez młodzież W spotkaniach wzięło ponad 350 uczniów z 17 klas szóstych.
,,Przełam Przemoc Zajęcia edukacyjne dla osób stosujących przemoc w rodzinie Cele: dostarczenie wiedzy na temat problemu przemocy w rodzinie; uświadomienie czym jest przemoc uzyskania świadomości własnych zachowań przemocowych wobec bliskich nauka rozpoznawania sygnałów ostrzegawczych zapowiadających zachowania przemocowe u sprawcy
,,Przełam Przemoc Zajęcia edukacyjne dla osób stosujących przemoc w rodzinie Zakres merytoryczny: Nauka nowych umiejętności służących rozwiązywaniu konfliktów Nauka konstruktywnego wyrażania uczuć Nauka technik zapobiegających zachowaniom przemocowym
,,Przełam Przemoc Zajęcia edukacyjne dla osób stosujących przemoc w rodzinie Cykl spotkań grupowych 8 bloków tematycznych/8 sesji/po 2 godz. Formy pracy: Miniwykłady Projekcja filmów ( praca na zobrazowanych sytuacjach) Warsztaty konkretnych umiejętności,,zadania domowe ( podanie do przeanalizowania zagadnień) dyskusja,,,burza mózgów
,,Przełam Przemoc II Zajęcia edukacyjne dla ofiar przemocy Poszerzenie wiedzy na temat zjawiska przemocy i jej skutków Propagowanie rozwiązań (merytorycznych, organizacyjnych i prawnych) Motywowanie do działań egzekwujących prawa przysługujące ofiarom Przekazanie bazy danych instytucji (osób, miejsc) udzielających pomocy Uczestniczki otrzymały opracowany na potrzeby programu,,mały poradnik edukacyjny dla osób doświadczających przemocy w rodzinie
PRZEMOC KARMI SIĘ MILCZENIEM Przestępstwo przemocy domowej określane jest mianem przestępstwa tzw. czterech ścian. Z jednej strony jest ofiara, z drugiej sprawca. Niestety, często osoby wiedzące o rozgrywającej się za ścianą tragedii w rodzinie, mówią: To nie nasza sprawa, nie wtrącajmy się, to sprawa rodzinna. Takie podejście to nic innego jak dawanie przyzwolenia sprawcy na kontynuowanie PRZEMOCY! Dziękuję za uwagę!