PROTOKÓŁ Z PRZEBIEGU V POSIEDZENIA REGIONALNEJ SIECI TEMATYCZNEJ PO KL

PROTOKÓŁ Z PRZEBIEGU V POSIEDZENIA REGIONALNEJ SIECI TEMATYCZNEJ PO KL dla Województwa Świętokrzyskiego 21 września 2012r. godz.10ºº Sala konferencyjna ul. Jagiellońska 70 w Kielcach W posiedzeniu uczestniczyło 29 osób: siedemnastu Członków RST z prawem do głosowania, pięciu Zastępców Członków RST, w tym pięciu z prawem do głosowania, ekspert, dwóch opiekunów projektów innowacyjnych, sekretarz RST oraz trzech zaproszonych gości: Lista osób, które wzięły udział w posiedzeniu: 1. Piotr Żołądek - Z-ca Przewodniczącego RST WŚ, Członek Zarządu Województwa Świętokrzyskiego, 2. Krzysztof Szczypiór, 3. Adrian Adamski, 4. Aleksandra Marcinkowska, 5. Anna Lizis, 6. Roman Białek, 7. Bogumiła Sedor, 8. Elżbieta Drogosz, 9. Jacek Sułek, 10. Marianna Poddębniak, 11. Magdalena Salwerowicz, 12. Anna Sabat, 13. Kamila Jacewicz - Marciniak, 14. Jolanta Mindewicz, 15. Anna Dąbrowska, 1

16. Barbara Matysik, 17. Sergiusz Gałwiaczek, 18. Katarzyna Nawrot, 19. Iwona Witecka, 20. Grzegorz Orawiec, 21. Marta Mosiołek, 22. Tomasz Krutina, 23. Artur Jopek, 24. Anna Kaczor, 25. Łukasz Bilski, 26. Grzegorz Ślęzak, 27. Anna Michalska, 28. Sławomir Meresiński, 29. Paweł Chalik. Obradom przewodniczył Pan Piotr Żołądek, Członek Zarządu Województwa Świętokrzyskiego - Wiceprzewodniczący RST PO KL WŚ. Rozpoczynając spotkanie powitał wszystkie przybyłe na posiedzenie osoby. Następnie skierował do zebranego gremium zapytanie, czy są zgłoszenia lub ewentualne uwagi co do przedstawionego porządku posiedzenia lub propozycje wprowadzenia dodatkowych punktów lub tematów. Członkowie Regionalnej Sieci Tematycznej nie wnieśli uwag do agendy, w związku z powyższym porządek obrad został jednogłośnie przyjęty. Pan Piotr Żołądek, Wiceprzewodniczący RST PO KL WŚ techniczną stronę poprowadzenia obrad przekazał Panu Krzysztofowi Szczypiórowi, Zastępcy Dyrektora ds. Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Kierownikowi Biura PO KL. 1. Pan Krzysztof Szczypiór, Zastępca Dyrektora ds. Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Kierownik Biura PO KL powitał również przybyłych na obrady członków RST WŚ, Panią Ekspert Barbarę Matysik, Beneficjentów, którzy są już w trakcie realizacji swoich projektów innowacyjnych, przedstawicieli Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Kielcach oraz przedstawicieli Kuratorium Oświaty w Kielcach. Kolejno poinformował o zmianach personalnych, jakie zaszły w składzie RST WŚ, w tym o przyjęciu na nowego członka Pana Łukasza Bilskiego, Prezesa Świętokrzyskiego Centrum Innowacji i Transferu Technologii w Kielcach w miejsce Pana Grzegorza Orawca Dyrektora Departamentu Polityki Regionalnej, który pozostał nadal członkiem RST WŚ lecz z ramienia Urzędu Marszałkowskiego. Następnie zgodnie z przyjętym porządkiem obrad poprosił Pana Grzegorza Ślęzaka, kierownika projektu o przedstawienie ogólnych informacji na temat strategii wdrażania projektu innowacyjnego, pt. Akademia kariery realizowanego przez Miejski Zespół Poradni Psychologiczno- Pedagogicznych w Kielcach. 2

2. Pan Grzegorz Ślęzak w pierwszych słowach swojej wypowiedzi poinformował, że realizowany projekt dotyczy wypracowania systemowego modelu pracy dynamizująco - terapeutycznej z dziećmi od 3 roku życia, przejawiającymi różnorodne opóźnienia i deficyty rozwojowe. Wskazał na argumenty świadczące o konieczności realizacji działań ujętych w projekcie. Podkreślił, iż zachodzi konieczność zdiagnozowania powyższych problemów i pokazania ich na szeroką skalę w naszym województwie. Opisał problemy merytoryczne, jakie napotyka aktualnie istniejąca Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Kielcach. Szczegółowo poinformował, iż innowacja będzie służyła dzieciom, pomagając im pokonywać opóźnienia i deficyty rozwojowe, specjalistom z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej, rodzicom dzieci z zaburzeniami i deficytami rozwojowymi oraz kadrze pedagogicznej placówek wychowania przedszkolnego. Jako innowacyjne produkty finalne zostaną wprowadzone dobre praktyki wykonywania badań przesiewowych: mowy, funkcjonowania poznawczego i społecznego dzieci trzyletnich przez MZ PPP w Kielcach oraz inne poradnie psychologicznopedagogiczne woj. świętokrzyskiego, szerszy zakres ilościowy diagnozy indywidualnej dzieci trzyletnich, strukturalny model rozwoju dzieci 3/4/5 letnich, model diagnozy funkcjonalnej dzieci 3/4/5 letnich, innowacyjny model działań dynamizująco-wspierających rozwój małego dziecka z deficytami i opóźnieniami rozwojowymi, kompleksowa wielospecjalistyczna terapia małego dziecka - 6 rodzajów terapii specjalistycznych. W latach następnych będzie stopniowo wprowadzany model diagnozy funkcjonalnej dzieci czteroletnich z zaburzeniami i opóźnieniami rozwojowymi oparty o wypracowany strukturalny model rozwoju dziecka, model diagnozy funkcjonalnej dzieci pięcioletnich z zaburzeniami i opóźnieniami rozwojowymi, model długoterminowych wielospecjalistycznych oddziaływań dynamizująco-terapeutycznych: logopedycznych, pedagogicznych, psychologicznych, rehabilitacyjnych, integracji zmysłów, Projekt przewiduje wprowadzenie innowacyjnego modelu pedagogizacji rodziców, między innymi Szkołę dla Rodziców szkolenia, warsztaty, publikacja: Akademia Kariery drogą do sukcesu. porady - Punkt Konsultacyjny, grupowe zajęcia otwarte dla rodziców. Praktykowany będzie model rozwoju zawodowego specjalistów: logopedów, pedagogów, psychologów, kursy kwalifikacyjne, zewnętrzne szkolenia i warsztaty doskonalące, doskonalenie wewnętrzne - zajęcia otwarte, a także spotkania z ekspertami. Podsumował, że innowacja będzie służyła: Dzieciom, pomagając im pokonywać opóźnienia i deficyty rozwojowe. Specjalistom z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Rodzicom dzieci z zaburzeniami i deficytami rozwojowymi. Kadrze pedagogicznej placówek wychowania przedszkolnego. Przedmiotem upowszechniania i włączania do polityki będzie model opieki psychologicznopedagogicznej nad dzieckiem w wieku: 3 5 lat, a w szczególności: model badań przesiewowych dzieci trzyletnich, model indywidualnej diagnozy funkcjonalnej dzieci z opóźnieniami i zaburzeniami rozwojowymi w wieku: 3 5 lat, model wieloaspektowej pracy dynamizująco-terapeutycznej z dziećmi z opóźnieniami i zaburzeniami rozwojowymi w wieku: 3 5 lat. Planuje się upowszechnienie produktu finalnego na poziomie ponadregionalnym. Zostanie on zaprezentowany poradniom psychologiczno-pedagogicznym oraz pracownikom przedszkoli z przyległych powiatów sąsiednich województw w czasie konferencji podsumowującej I etap projektu. Produkt finalny w postaci programu, w tym scenariuszy, komentarzy metodycznych będzie służył zarówno nauczycielom, pracownikom poradni psychologiczno-pedagogicznych, jak i rodzicom, którzy otrzymają konkretne wskazówki i narzędzia do pracy z dziećmi z deficytami i opóźnieniami rozwojowymi. 3

Pan Grzegorz Ślęzak przedstawił plan działań w procesie testowania produktu finalnego: wypracowanie systemowego modelu pracy dynamizująco-terapeutycznej z dziećmi od 3 roku życia, przejawiającymi różnorodne opóźnienia i deficyty rozwojowe. Do udziału w testowaniu wstępnego produktu zostanie zaproszonych 153 dzieci, wyłonionych w badaniach przesiewowych, których wyniki zweryfikowała diagnoza indywidualna. Będą to dzieci z deficytami i opóźnieniami rozwojowymi. Mówca podkreślił, iż w odniesieniu do opracowanej strategii upowszechniania produktu finalnego projektu celem działań upowszechniających jest promowanie inicjatyw podjętych w realizowanym projekcie. Informacje na temat produktu finalnego przekazywane będą odbiorcom indywidualnym, w tym rodzicom, specjalistom pracującym z małym dzieckiem, instytucjom udzielającym pomocy i wsparcia małym dzieciom, poradniom psychologiczno-pedagogicznym, przedszkolom i placówkom wychowania przedszkolnego (samorządowym i prywatnym), uczelniom kształcących przyszłych pedagogów. Działania zaś w zakresie upowszechniania skierowane są do następujących grup docelowych: 34 przedszkola samorządowe i 10 przedszkoli prywatnych w Kielcach, 18 powiatowych poradni psychologiczno-pedagogicznych z województwa świętokrzyskiego, 5 poradni psychologiczno-pedagogicznych z województwa małopolskiego, 2 z województwa lubelskiego, 4 - z mazowieckiego, 2 z łódzkiego oraz 2 z województwa śląskiego, 256 specjalistów pracujących z małym dzieckiem (logopedzi, pedagodzy, psycholodzy, terapeuci integracji sensorycznej i rehabilitanci), 294 rodziców dzieci z deficytami rozwojowymi. Narzędziem wykorzystywanym w tym celu będą biuletyny dla rodziców i pedagogów rozsyłane do przedszkoli i do poradni, zamieszczane na bieżąco na stronie internetowej Akademii Kariery materiały i informacje, audycje radiowe, artykuły prasowe, plakaty i ulotki informacyjne. W odniesieniu do strategii włączenia do głównego nurtu polityki produktu finalnego projektu, celem działań włączających jest wprowadzenie produktu finalnego do założeń i praktyki realizacji polityki oświatowej państwa i lokalnej polityki oświatowej. Produkt finalny w powszechnej praktyce ma ogromne szanse na wdrożenie. Produkt powstał jako odpowiedź na potrzeby dzieci z opóźnieniami i deficytami rozwojowymi, ich rodziców, specjalistów: pedagogów, logopedów, psychologów, pracujących z nimi, nauczycieli placówek do których uczęszczają dzieci. Planowane do realizacji działania transferowane będą do grup docelowych horyzontalnie i wertykalnie. Testowany produkt już po pierwszych publikacjach biuletynów i konferencji promującej produkt będzie rozpowszechniany i wykorzystywany w praktyce przez pedagogów jako gotowe narzędzie. Poza tym produkt będzie dostępny na naszej stronie internetowej w wersji elektronicznej a tym samym będzie upowszechniany w całym kraju. Produkt może być stosowany (scenariusze zajęć) w przedszkolach przez nauczycieli specjalistów opiekujących się 3-latkami. Produkt ten będzie dla pedagogów, nauczycieli idealnym narzędziem pracy.zastosowanie innowacyjnego podejścia terapeutycznego - terapii integracji sensorycznej w połączeniu z terapią logopedyczną, pedagogiczną, psychologiczną, rehabilitacją ruchową i EEG Biofeedbeck przygotuje komplementarną propozycję funkcjonowania zespołów wczesnej interwencji przy poradniach psychologiczno-pedagogicznych i przedszkolach. 3. W toku dalszej części obrad Pan Krzysztof Szczypiór poprosił o zabranie głosu Panią Barbarę Matysik, która jako niezależny ekspert z listy ekspertów Ministerstwa Rozwoju Regionalnego sporządziła opinię oceniającą strategię wdrażania projektu pt. Akademia kariery. 4

4. Pani Barbara Matysik w sposób syntetyczny przedstawiła swoją opinię na temat sporządzonej przez beneficjenta strategii wdrażania realizowanego przez niego projektu. Dodała, iż przed dokonaniem oceny strategii zapoznała się wybiórczo ze statutami przedszkoli kieleckich, a także ze stosowanymi metodami pracy w poradni psychologiczno-pedagogicznej. Podkreśliła, iż oceny dokonała na podstawie zgodności z wytycznymi programu operacyjnego Kapitał Ludzki oraz zaleceniami KIW-u. Wskazała potrzebę zwrócenia uwagi członków RST na wymagany aspekt innowacyjności projektu celem uznania go za nowatorski. Zauważyła, że w strategii brak jest definicji operacyjnych np. czym jest deficyt rozwojowy, a czym jest opóźnienie rozwojowe oraz jakie są pomiędzy nimi różnice i jak dobierane będą wówczas metody pracy wobec dzieci. Sporządzając opinię przedłożonej przez beneficjenta strategii wdrażania stwierdziła, iż beneficjent w odpowiedzi na opis sytuacji problemowej przedstawił nowe narzędzia pracy z dziećmi od 3 roku życia w województwie świętokrzyskim celem kompensacji ich deficytów rozwojowych i wyrównywania ich szans edukacyjnych. Jednakże wskazane w opinii do strategii błędy, braki i uchybienia ze strony projektodawcy dyskwalifikują produkty cząstkowe do przejścia do procesu testowania i implementacji. Analizując treść strategii wdrażania projektu innowacyjnego pt. Akademia Kariery zauważa się, że na wstępie beneficjent nie uzasadnia rzeczowo dalszej potrzeby realizacji projektu innowacyjnego(tj. nie wskazuje skutków przerwania jego realizacji oraz potencjalnie utraconych korzyści w sferze innowacji edukacyjnych w skali regionu i kraju). Uchybienie to ma istotne znaczenie dla podjęcia ostatecznej decyzji w sprawie przedłożonej strategii. Ponadto uzasadnienie nie zawiera szczegółowych wyników badań uzasadniających potrzebę realizacji projektu innowacyjnego testującego, w szczególności dotyczących problemów projektu. Z kolei problemy te nie zostały scharakteryzowane za pomocą wskaźników ilościowych i jakościowych, zaś wskazanie ich przyczyn koncentruje się na brakach, dla których nie występują dane umożliwiające weryfikację stanu rzeczywistego i przedstawienie obrazu podejmowanych działań standardowych. W opiniowanej strategii brakuje wskazania przyczyn sytuacji problemowej w odniesieniu do problemu nazwanego przez beneficjenta brak jest danych dotyczących skali i opóźnień rozwojowych dzieci trzyletnich-ta populacja nie była objęta badaniami przesiewowymi, co sprawia, że dzieci z nieharmonijnym i opóźnionym rozwojem zbyt późno trafiają do specjalistów. Nie przedstawiono powodów tego stanu rzeczy. Następnie przedstawiono ogólnie kolejne problemy, nie zostały opisane przeprowadzone badania i analizy pogłębione. Jedynie problem znajduje odzwierciedlenie w przedłożonym raporcie. Zgodnie z zaleceniami Krajowej Instytucji Wspomagającej: beneficjent powinien zwięźle przedstawić, na czym polegała przeprowadzona przez niego analiza, jakie zastosowano metody i jakie zagadnienia zostały poddane diagnozie. Analiza problemu powinna uwzględniać nowe informacje, uzyskane w wyniku realizacji pierwszego etapu projektu innowacyjnego testującego (diagnoza i analiza) oraz odnosić się do wszelkich dostępnych aktualnych źródeł wiedzy z odwołaniem do aktualnie wdrażanej polityki i jej priorytetów. Oznacza to, że beneficjent podaje najistotniejsze dane i kluczowe informacje statystyczne obrazujące przedstawiane tezy. Powinien przedstawić, w jaki sposób przeprowadzone badania wzbogaciły wiedzę o obszarze problemowym, w jaki sposób zmieniły podejście do problemu i czy potwierdzają konieczność realizacji projektu w zaproponowanej w strategii. Celem diagnozy prowadzonej w trakcie projektu jest pogłębienie wiedzy o sytuacji problemowej, zwłaszcza w tych dziedzinach, obszarach oraz w odniesieniu do grup docelowych, które nie są jeszcze dobrze rozpoznane. 5

Poza wskazaniem i opisaniem problemów beneficjent powinien ustalić i scharakteryzować jego przyczyny, co rzutuje na szanse osiągnięcia trwałego rozwiązania. W raporcie z badań, na podstawie badań przesiewowych została przedstawiona skala problemu oraz jego natężenie w sferze : mowy, funkcjonowania, poznawczego i społecznego dzieci trzyletnich. Jednakże nie zostały zaprezentowane badania dotyczące stwierdzonych problemów. Zaleca się, aby beneficjent uzupełnił wskazane braki, stosując przy tym do Rekomendacji KIW oraz Instrukcji opracowania Strategii Wdrażania Projektu Innowacyjnego. W odniesieniu do celu projektu - jest taki sam, jak zadeklarowane przez beneficjenta w strategii brzmienie celu cytowanego z wniosku o dofinansowanie. Co do prawidłowości zdefiniowania wskaźników ekspert zauważa, iż beneficjent ogólnie określa stan pożądany po wprowadzeniu innowacji oraz sposób weryfikacji osiągnięcia celów. Pożądany stan docelowy całkowicie nie został skwantyfikowany tj. np. nie wskazano liczby poradni psychologiczno-pedagogicznych, które wdrożą oferowany model, liczby dzieci objętych badaniami przesiewowymi, specjalistyczną diagnozą oraz terapią. Nie wskazano także terminów osiągnięcia wskaźników planowanych zmian. Brakuje odniesienia do pomiaru skuteczności celów np. badania dzieci 5 letnich na zakończenie edukacji przedszkolnej, czy też starszych na starcie edukacji szkolnej np. celem potwierdzenia słuszności przedstawionych w projekcie. Dostrzega się także brak określenia wskaźników weryfikujących osiągnięcie celu głównego. Ponadto nie określono wartości początkowych dla zakładanych wskaźników. Beneficjent założył pomiar za pomocą wskaźników ilościowych, brakuje natomiast jakościowych wskaźników pomiaru. Nie wszystkie wskaźniki są dobrane adekwatnie do celów. Nie wskazano rzeczowo terminu osiągnięcia przedstawionych wskaźników. Nie przedstawiono w jakim konkretnie etapie wprowadzania innowacji będą stosowane zaproponowane wskaźniki. Nie przedstawiono w opisie sposobu weryfikacji osiągania celów - liczebności grupy użytkowników i odbiorców docelowych w fazie testowania i w fazie upowszechniania. Zaleca się określenie przez wnioskodawcę dla przedstawionych wskaźników wartości docelowych, wskazanie terminu ich osiągnięcia, doprecyzowanie opisu narzędzi pomiaru, źródeł weryfikacji oraz wskazanie osób i podmiotów odpowiedzialnych za ich pomiar. Wskazano zbyt ogólnie narzędzia pomiaru i sposoby weryfikacji wskaźników. Wartości docelowe zostały poprawnie określone. Dla pomiaru wskaźników nie wskazano jego czasookresu. Rekomenduje się uzupełnienie brakujących zapisów. Narzędzia pomiaru oraz sposoby weryfikacji nie zostały trafnie wskazane dla poszczególnych celów projektu. Wobec powyższego wskazanym jest, aby wnioskodawca trafnie i miarodajnie określił metody i sposób pomiaru oraz źródła weryfikacji wartości docelowych przedstawionych wskaźników. Zaleca się także zaproponowanie przez beneficjenta w Strategii Wdrażania wskaźników pomiaru dla zmian jakościowych. Beneficjent nie wskazuje, na czym polega proponowane rozwiązanie i czym różni się od dotychczas stosowanego, gdyż o ile w Kielcach nie stosowane są badania przesiewowe wobec grup dzieci w wieku 3 lat, to takie badania prowadzone są kraju w wybranych obszarach tj. badania psychologiczne, pedagogiczne, logopedyczne (źródło: ORE, wybrane Poradnie Psychologiczno-Pedagogiczne). Stwierdzenie, że wobec wybranej grupy nie były podejmowane żadne działania, a więc, że proponowanego produktu nie można z niczym porównać nie stanowi opisu innowacji. Nie odwołano się do wymiaru innowacyjności produktu tj. wymiaru uczestnika projektu, problemu oraz formy wsparcia, zgodnie z Wytycznymi Ministra Rozwoju Regionalnego w zakresie wdrażania projektów innowacyjnych i współpracy ponadnarodowej w ramach PO KL. 6

Opisując wymiary innowacyjności należy odnieść się do działań realizowanych/niezrealizowanych w Polsce. Ponadto beneficjent nie scharakteryzował grupy docelowej w kontekście użytkowników, którzy otrzymają do stosowania nowe metody, jak i odbiorców, których problemy będą skuteczniej rozwiązywane dzięki nowej metodzie (tj. nie podano informacji o wielkości obu grup docelowych oraz ich kluczowych charakterystyk, istotnych z punktu widzenia rodzaju problemu). Grupy te powinny być przedstawione w wymiarze docelowym. Wobec tego nie znana jest skala wdrożenia. Beneficjent nie przedstawił przynajmniej ogólnych skutków i kosztów zaniechania działań oraz kosztów wdrożenia. Ponadto nie zostały określone warunki i szanse wdrożenia produktu finalnego do powszechnej praktyki. W opisie produktu finalnego brakuje informacji o tym, kto powinien wykonywać proponowane działania, jakie warunki wstępne muszą być spełnione, aby go stosować. Projektodawca nie przedstawił występujących w województwie świętokrzyskim barier, które uniemożliwiają stosowanie proponowanego rozwiązania bez wsparcia środków przeznaczonych na realizację projektów innowacyjnych. Opis wartości dodanej projektu innowacyjnego w strategii nie występuje. Brakuje także szczegółowego opisu, komu ma służyć produkt finalny. Nie wskazano w strategii liczby użytkowników produktu w poszczególnych wymiarach (docelowym, upowszechniania i włączania testowania). Warunki, jakie powinny zostać spełnione, aby produkt działał właściwie nie zostały wskazane wobec Systemowego Modelu. Pominięto aspekt możliwości finansowych potencjalnych użytkowników produktu i możliwości zastosowania programu bez wsparcia w ramach projektu PO KL. Wskazanym jest, aby projektodawca uzupełnił wskazane braki. Opis testowania nie zawiera wszystkich wymaganych elementów. Beneficjent nie przedstawił prawidłowo sposobu doboru grup docelowych oraz przebiegu testowania. Nie został opisany sposób monitorowania testowania (lecz wskazano osobę odpowiedzialną za monitorowanie ), co rzutuje na rzetelność testu produktu finalnego. Nie została także rzeczowo przedstawiona grupa użytkowników na etapie testowania i jej kryteria doboru. Z zapisów w strategii wynika jedynie liczba uczestników testowania. Nie został wskazany termin i osoba odpowiedzialna za nabór do testowania proponowanych narzędzi. Koniecznym jest uzupełnienie przez projektodawcę wskazanych braków. W treści Strategii występują braki precyzyjnego określenia mierników odnoszących się do monitoringu w fazie testowania np. liczba badań, liczba respondentów, termin przeprowadzenia badania, sposób ich przeprowadzenia. Monitoring w fazie testowania nie jest tożsamy z ewaluacją. Nie zaproponowano konkretnych narzędzi monitoringu, nie wskazano rzeczowo częstotliwości monitoringu tj. konkretnych terminów. Nie zaplanowano monitoringu testowania produktów cząstkowych w trakcie trwania projektu. Przedstawiono natomiast zadania w zakresie ewaluacji wewnętrznej. Nie określono także konkretnych i specyficznych zadań w zakresie ewaluacji zewnętrznej zleconej zewnętrznemu wykonawcy dla wyboru, którego nie zostały określone konkretne kryteria. Ponadto w opisie brakuje dokładnego opisu sposobu przeprowadzenia ewaluacji zewnętrznej, zaś opis wykorzystania wyników ewaluacji zewnętrznej produktu finalnego nie występuje. Ogólnie została przedstawiona efektywność i skuteczność projektu, gdyż nie przypisano jej wskaźników ilościowych i jakościowych. Z treści strategii nie wynika czy i jak zostanie dokonany pomiar przydatności i efektywności oferowanego Systemowego modelu pracy dynamizująco-terapeutycznej z dziećmi od 3 roku życia, przejawiającymi różnorodne opóźnienia i deficyty rozwojowe. Przedstawione Kamienie milowe przedstawiają jedynie terminy planowanych działań, a nie uzyskiwane w ciągu chronologicznym efekty działań. 7

Wymaganym jest od projektodawcy uzupełnienie wskazanych braków. Beneficjent przedstawił cel strategii upowszechniania jako promowanie inicjatyw podjętych i realizowanych w projekcie oraz grupy docelowe podejmowanych działań. Został także przedstawiony plan działań w tym zakresie, w tym, z podziałem na poszczególne etapy realizacji projektu innowacyjnego testującego. Nie uwzględniono możliwości dotarcia, wpływu i oddziaływania na osoby decydujące o przyjęciu i realizacji określonych programów edukacyjnych, posłów, senatorów, Komisji Sejmowych. Nie założono możliwości przedłożenia wyników testowania - Ministerstwu Edukacji Narodowej, Kuratorium Oświaty, Ośrodkom Doskonalenia Nauczycieli, Federacji Inicjatyw Oświatowych oraz Ośrodkowi Rozwoju Edukacji. Plan działań upowszechniających nie zawiera terminów ich realizacji. Upowszechnienie produktów założono w postaci ogólnie przedstawionych działań. Zaproponowany przez projektodawcę sposób upowszechnienia produktów nie daje pełnej gwarancji możliwości włączenia do głównego nurtu polityki czy wprowadzenia, trwałych kompleksowych i systemowych rozwiązań w obszarze wspierania uczniów o indywidualnych potrzebach edukacyjnych. Nie opisano wewnętrznego i zewnętrznego znaczenia adresatów działań upowszechniających dla projektu. Nie wiadomo co ma być miarą sukcesu tego projektu. Rekomenduje się uzupełnienie przez beneficjenta wskazanych uchybień. Adresaci włączania produktu do głównego nurtu polityki zostali wskazani ogólnie, lecz prawidłowo. Nie uwzględniono osób i instytucji wpływających na realizowaną politykę edukacyjną. Beneficjent przedstawił ogólny plan działań w zakresie włączania produktów projektu do głównego nurtu polityki w ramach mainstreamingu wertykalnego i horyzontalnego. W opisie nie występują odniesienia do wymagających odpowiednich zmian przepisów prawa oraz źródeł finansowania. Rekomenduje się, by w przypadku niniejszego projektu, którego celem jest wypracowanie rozwiązań o charakterze systemowym, uwzględnienie znaczenia mainsteamingu wertykalnego, polegającego na inicjowaniu zmian o charakterze administracyjnym, politycznym, prawnym, angażowaniu otoczenia politycznego i decydentów różnych szczebli w celu przekonania ich do włączenia produktów projektu do systemu wpływającego lub współtworzącego główny nurt polityki. Projektodawca powinien skorygować wskazane braki. Beneficjent ogólnie przedstawiła adresatów strategii włączania do głównego nurtu. Został zaprezentowany plan działań w zakresie wertykalnego i horyzontalnego mainstreaming u. Projektodawca wskazał ogólnie czynniki ryzyka dla nie osiągnięcia celów projektu. Określił ich rangę tj. wagę punktową oraz prawdopodobieństwo wystąpienia. Nie przedstawiono konkretnych sposobów ich niwelacji. Nie opisano ryzyk dla poszczególnych etapów realizacji projektu oraz celów szczegółowych. Projektodawca powinien dokonać szczegółowej analizy ryzyka z podziałem na cele projektu, określeniem stopnia zagrożenia oraz etapy realizacji projektu. Z opisu analizy ryzyka nie wynikają określone metody zaradcze i alternatywne scenariusze postępowania w sytuacji zagrożenia nie osiągnięcia celów projektu. Brakuje także rzeczowego opisu systemu pomiaru, kontrolowania i nadzorowania wystąpienia ryzyka. Wskazuje się by beneficjent przedstawił syntetyczny opis konkretnych działań naprawczych w sytuacji wystąpienia ryzyka nie osiągnięcia celów projektu. Wstępna wersja produktu finalnego i zarys produktów cząstkowych są spójne z założeniami opisanymi w PI i strategii. Jednakże w zaprezentowanej formie nie powinna być poddawana testowaniu. 8

Produktom cząstkowym brakuje instrukcji dla użytkownika, niektórym z nich rzeczowego wskazania ich adresatów, biuletyn rodziców nie uwzględnia ich zróżnicowanego potencjału, zasobów wiedzy i wykształcenia. Badania własne i uzasadnienie dalszej potrzeby realizacji projektu opiera się na niepełnej analizie sytuacji problemowej oraz wskazaniu jej przyczyn. Wobec powyższego implementacja jedynie załączonych do strategii produktów cząstkowych jest niemożliwa. Przedłożona wersja strategii wdrażania PI oraz ww. braki dotyczące produktów cząstkowych nie uprawniają projektodawcy do przejścia do kolejnego etapu wdrażania projektu innowacyjnego. Wstępna wersja produktu nie powinna podlegać testowaniu z uwagi na szereg braków wskazanych w kolejnych pkt. listy sprawdzającej, gdyż m.in. beneficjent na wstępie Strategii nie uzasadnia w rzetelny i wiarogodny sposób dalszej potrzeby realizacji PI, a proponowane rozwiązanie prezentuje w sposób niekompletny, co umożliwia rzeczywistą ocenę jego innowacyjnej wartości w sferze oddziaływania na uczniów o indywidualnych. Zauważa się, że strategia wdrażania PI Systemowego modelu pracy dynamizująco-terapeutycznej z dziećmi od 3 roku życia, przejawiającymi różnorodne opóźnienia i deficyty rozwojowe, nie została poprawnie przygotowana pod względem metodycznym i metodologicznym. Wnioskodawca przygotowując Strategię Wdrażania ww. projektu powinien zastosować się do treści Instrukcji strategii wdrażania projektu innowacyjnego testującego oraz Wytycznych MRR i rekomendacji KIW. Uwzględniając treść oceny, odrzuca opiniowaną strategię z uwagi na: Braki w rzetelnym i wiarygodnym uzasadnieniu dalszej potrzeby realizacji projektu, Niezupełny opis innowacji, Wstępne wersje produktów cząstkowych PI, których część nie spełnia wymogu funkcjonalności i nie jest adekwatna dla jego użytkowników, Braki w zagwarantowaniu rzetelnego monitoringu i ewaluacji ( tj. poprawnego zdefiniowania wskaźników, przedstawienia wskaźników, zwłaszcza dotyczących zmian jakościowych, celu i sposobu ich pomiaru), Niepoprawny opis sposobu testowania, Niepełny opis działań w ramach mainstreamingu horyzontalnego i w ramach mainstreamingu wertykalnego, Uchybienia w analizie ryzyka nie osiągnięcia celów PI, Nieuwzględnienia promocji i lobbingu proponowanych produktów u szerszej grupy adresatów niż przedstawiona w strategii. Wstępna wersja produktu finalnego nie jest adekwatna do założeń opisanych w strategii. Braki we wstępnej wersji produktu finalnego uniemożliwiające jego testowanie. Wobec powyższego, uwzględniając treść oceny Pani Barbara Matysik odrzuciła przedstawioną przez beneficjenta strategię wdrażania realizowanego projektu. Pani ekspert podkreśliła, iż zaletą strategii i jej załączników, pomimo wydania negatywnej oceny, jest jednak zwrócenie uwagi na znaczenie wczesnego wspomagania rozwoju dzieci 3-letnich celem wyrównywania ich szans edukacyjnych i nabywania kompetencji kluczowych. 9

W stosunku do tej grupy docelowej zaletą jest także oparcie uzasadnienia wdrożenia produktu w oparciu o dane dotyczące przeprowadzonej diagnozy dzieci w kontekście ich wybranych problemów oraz oferowane im specjalistyczne wsparcie. Proponowane rozwiązania wskazują na nowe podejście do problemu w regionie oraz oferują w nim nowy produkt. Jednakże z uwagi na to, że systemowy model i jego komponenty nie są w pełni poprawnie metodycznie i metodologicznie przygotowane, to przy obecnym kształcie i zawartości nie mogą być implementowane. Na koniec swojej wypowiedzi Pani Barbara Matysik dodała, iż powyższa opinia, którą sporządziła stanowi ocenę ekspercką, zaś członkowie RST mają prawo wydać swoją nawet odmienną ocenę. 5. Następnie Pan Krzysztof Szczypiór podziękował Pani ekspert za wypowiedź i zachęcił zebrane gremium do podjęcia dyskusji nad założeniami strategii i wnioskami wynikającymi z opinii eksperta. Jako pierwszego o zabranie głosu poprosił projektodawcę, aby ustosunkował się do wydanej oceny. 6. Pan Grzegorz Ślęzak, kierownik omawianego projektu innowacyjnego, szczegółowo odniósł się kolejno do wszystkich uwag zawartych w liście sprawdzającej eksperta i wyjaśnił, że w rozumieniu wymogów ze strony przepisów i zaleceń KIW-u strategia wdrażania ma być uzupełnieniem wniosku aplikacyjnego, jest zwięzłym przedstawieniem wdrażania PI oraz przedstawieniem nowych wyników badań, pozyskanych w I etapie realizacji projektu. Przy sporządzaniu dokumentu, o którym mowa kierował się właśnie powyższą zasadą oraz obowiązkiem spełnienia wymogów proceduralnych stawianych przez KIW. Na pokrycie powyższych faktów przedłożył obecnym na posiedzeniu członkom RST do wglądu aktualny wniosek aplikacyjny, który przedstawia rzetelnie przeprowadzone badania łącznie z wynikami z gimnazjum, a następnie jak to przedstawia się na studiach. Beneficjent za najistotniejsze uznał przeprowadzenie badań przesiewowych. Potrzebę realizacji projektu obrazuje wniosek aplikacyjny. Co do raportu z badań przesiewowych, projektodawca nie mógł porównać z innymi, gdyż takowe nie są dostępne w naszym regionie. Porównanie opracowanych wyników będzie możliwe za dwa lata, gdy przebadana zostanie ta sama populacja. Poza tym odniesienie do działań standardowych opisane zostało w załączniku dotyczącym modelu strukturalnego rozwoju dziecka. Wskaźniki jakościowe, jak i ilościowe zawarte są w raporcie z badań przesiewowych. Wskaźniki zapisano w strategii w postaci tabelarycznej i odnoszą się one do zapisanych celów projektu. Pożądany stan docelowy wprowadzonej innowacji to: 34 przedszkola samorządowe i 10 przedszkoli prywatnych w Kielcach; 18 powiatowych poradni psychologiczno-pedagogicznych z województwa świętokrzyskiego, 5 poradni psychologiczno-pedagogicznych z województwa małopolskiego, 2- z województwa lubelskiego, 4 - z mazowieckiego, 2 z łódzkiego oraz 2 z województwa śląskiego; 256 specjalistów pracujących z małym dzieckiem (logopedzi, pedagodzy, psycholodzy, terapeuci integracji sensorycznej i rehabilitanci), 294 rodziców dzieci z deficytami rozwojowymi. 10

Projektodawca wskazał zebranym na procentowe wskaźniki osiągnięcia pożądanego stanu docelowego tj.: ocenę rozwoju małego dziecka w oparciu o model diagnozy funkcjonalnej: w 40% poradni psychologiczno-pedagogicznych woj. Świętokrzyskiego; wykorzystanie modelu pracy terapeutycznej z małym dzieckiem przez specjalistów z 40% poradni psychologiczno-pedagogicznych woj. świętokrzyskiego i nauczycieli; z 10 przedszkoli kieleckich; wykorzystanie opracowanych scenariuszy (64 scenariusze) pracy terapeutycznej z małym dzieckiem przez 30 specjalistów; pedagogizację rodziców w oparciu o wypracowany model - w 40% poradni psychologiczno-pedagogicznych woj. świętokrzyskiego; pozostałe wskaźniki ilościowe zgodne z wnioskiem aplikacyjnym zawarte są w tabeli. Wskaźniki osiągnięcia celu głównego są zgodne ze wskaźnikami zapisanymi we wniosku aplikacyjnym, zaś wartości początkowe wskaźników są również w nim zawarte. Zostały wskazane narzędzia pomiaru wskaźników tj : badania przesiewowe, ankiety, arkusze ewaluacyjne, wywiady z rodzicami, raporty, recenzje ekspertów, raport z ewaluacji zewnętrznej, diagnoza funkcjonalna, a także diagnoza indywidualna. Pan Grzegorz Ślęzak podkreślił, iż opisano systemowy model pracy terapeutycznej z dziećmi, wraz z podaniem elementów i etapów tejże pracy. Proponowane przez projektodawcę rozwiązania mają charakter innowacyjny, a przez to różni się od dotychczas stosowanych np. skierowanie działań psychologiczno-pedagogicznych do dzieci w wieku 3 lat, systemowe podejście do problemów dziecka, zarówno w obszarze diagnozy, jak i terapii, wczesne rozpoznawanie zaburzeń i opóźnień rozwojowych, model diagnozy funkcjonalnej dziecka, spójność diagnozy i terapii, wielospecjalistyczna terapia model oddziaływań, terapeutycznodynamizujących. Do udziału w testowaniu wstępnego produktu zostanie zaproszonych 153 dzieci, wyłonionych w badaniach przesiewowych, których wyniki zweryfikowała diagnoza indywidualna. Dla tych dzieci przygotowana zostanie pierwsza diagnoza funkcjonalna, objęte zostaną systemowymi wielospecjalistycznymi oddziaływaniami dynamizująco-terapeutycznymi. Zaproszonych zostanie także 184 rodziców tych dzieci, które objęte będą pedagogizacją. Zatrudnionych będzie 38 specjalistów: logopedów, pedagogów, psychologów, terapeutów SI, terapeutów EEG-biofeedback oraz rehabilitant. Zaproszone zostaną te dzieci, które mają już diagnozy indywidualne, dlatego też nie podano terminu i osoby odpowiedzialnej za nabór do testowania proponowanych narzędzi. Barierami uniemożliwiającymi realizację rozwiązań wymienionymi we wniosku projektowym są: niewystarczający dostęp do wiedzy z zakresu wykrywania deficytów rozwojowych w pierwszych latach życia dziecka, obawa rodziców przed uzyskaniem diagnozy ( z moim dzieckiem jest coś nie tak ) niskie nakłady finansowe na badania w tym zakresie, znikoma liczba specjalistów zajmująca się problematyką, niewystarczająca ilość adekwatnych narzędzi do diagnozy, nie wypracowany, skuteczny model pracy 11

Wartością dodaną w stosunku do obecnej praktyki są: promocja pracy z dziećmi z deficytami rozwojowymi we wczesnym etapie rozwojowym, wzbogacanie warsztatu pracy specjalistów poradni psychologiczno- pedagogicznych, wzrost jakości świadczonych usług, wsparcie rozwoju dziecka przygotowującego na kolejne etapy edukacyjne, kontakty i współpraca z pracownikami naukowymi, praktyki studenckie (przyjmowanie studentów na praktyki), wykorzystywanie zakupionego sprzętu w następnych latach pracy z dziećmi powołanie zespołu ds. wczesnego wspomagania rozwoju dobry start w przyszłość zawodową beneficjentów grupa wsparcia dla rodziców, wypracowanie modelu pracy: rodzic-dziecko. Terminy działań upowszechniających zostały przez beneficjenta opisane wcześniej w spodziewanych efektach innowacji oraz we wskaźnikach ilościowych. Projektodawca zauważył, że Podręcznik KIW nie zaleca wykazywać, co stanowi o sukcesie działań wdrażających i włączających. Głównym nurtem upowszechniania praktycznego jest docieranie do następujących grup docelowych: rodzice dzieci z deficytami, pracownicy przedszkoli w Kielcach, specjaliści poradni psychologiczno- pedagogicznych województwa Świętokrzyskiego i powiatów ościennych, dyrektorzy PS i poradni PP. Projektodawca będzie współpracował z wykładowcami wyższych uczelni (wydziałami pedagogicznymi),wydziałem Edukacji i Sportu w Kielcach, Kuratorium Oświaty, a także z Urzędem Marszałkowskim. Następnie mówca podkreślił, iż cel szczegółowy został już zrealizowany, tym samym nie potrzeba określania ryzyka zagrożeń niezrealizowania. Ponadto cel szczegółowy tj. zapobieganie skutkom deficytów rozwojowych określono jako niską frekwencję dziecka z powodu choroby. W odniesieniu do podnoszenia kwalifikacji specjalistów, aplikujący nie widzi tutaj żadnego ryzyka, gdyż wszyscy specjaliści wyrazili chęć doskonalenia zawodowego. Wyjaśnił, iż żadne z analizowanego ryzyka nie uzyskało wagi punktowej 4, co zgodnie z zaleceniami KIW-u nie obliguje do szczegółowego opisania działań naprawczych. Opis monitorowania ryzyka zapisano że zgodnie z harmonogramem działań Zarząd projektu zdiagnozuje poziom potencjonalnego ryzyka i zagrożeń przy ewaluacji. Odniósł się również do zalecenia KIW, który to nie wskazuje potrzeby podania instrukcji dla użytkownika oraz wskazania adresatów ich części, gdyż przypadku projektodawcy są one oczywiste i wynikają ze strategii i ich treści. 7. W toku dalszej części obrad Pan Krzysztof Szczypiór podziękował projektodawcy za wypowiedź i zachęcił członków RST do dalszej dyskusji oraz zadawania pytań w odniesieniu do omawianej strategii wdrażania projektu innowacyjnego. 8. Jako pierwszy głos w dyskusji zabrał Pan Łukasz Bilski, reprezentujący Świętokrzyskie Centrum Innowacji i Transferu Technologii, i przedstawił zebranym swoje stanowisko. 12

Poinformował, iż poziom uzyskiwanych wskaźników innowacyjności w naszym województwie w porównaniu z innymi województwami nie jest zadowalający. Jego zdaniem czternaście pytań zawartych w liście kontrolnej, którą posiłkuje się przy sporządzaniu opinii ekspert, przy uzyskanych odpowiedziach na tak lub nie nie poświadcza o innowacyjności danego produktu. Poinformował, że w porównaniu z projektami Unii Europejskiej oraz po kilku wizytach i rozmowach w Brukseli, zauważa zbyt sformalizowaną w naszym kraju procedurę oceniania projektów innowacyjnych, w odróżnieniu do prostych metod stosowanych w innych krajach. Zaproponował w związku z tym, aby członkowie sieci podeszli do tematu bardziej problemowo i zasugerował konieczność poprawienia dotychczas funkcjonującego systemu oceny. Natomiast stwierdził, że z uwagi na zawarte w projekcie, bardzo ważne dla grupy docelowej problemy, należy przyjąć przedłożoną przez aplikującego strategię. Wyraził aprobatę co do podjętych dotychczasowych działań beneficjenta zawartych w projekcie i pożyczył mu dalszych sukcesów przy jego realizacji. Dodał, że jest to projekt regionalny i warty wprowadzenia na teren naszego województwa. 9. Kolejno w dyskusji głos zabrała Pani Marta Mosiołek reprezentująca Wyższą Szkołę Ekonomii, Turystyki i Nauk Społecznych w Kielcach i podzieliła się informacją, że uczelnia w roku 2007 zajmowała się w ramach projektu Logopedicus dziećmi 3-5 letnimi, ale tylko w bardzo wąskim aspekcie logopedycznym. Sam fakt, iż grupą docelową była grupa dzieci w powyższym zakresie wiekowym przekonał uczelnię, jak duża jest potrzeba ingerencji wielopłaszczyznowej wobec nich. Dlatego też, niezależnie od oceny formalnej projektu wydanej przez członków RST, mówczyni widzi zasadność i konieczność uruchomienia działań zawartych w projekcie, gdyż jest przekonana o wieloaspektowym wówczas oddziaływaniu specjalistów na dzieci 3-letnie. Zauważyła, że beneficjent już włożył bardzo duży wkład pracy jako specjalistyczna poradnia, a dopracowanie formalne tego wniosku jest w interesie zarówno odbiorców jak i beneficjenta. Zaapelowała, aby nie pozbawiać szansy niesienia pomocy w tak ważnych potrzebach 3-5 latkom. 10. Następnie w dyskusji wystąpił Pan Jacek Sułek reprezentujący Świętokrzyski Urząd Wojewódzki i poruszył trzy kwestie. Po pierwsze stwierdził, że nie podważałby innowacyjności projektu, nawet jeżeli proponowane przez projektodawcę narzędzia nie są nowe. A jeśli nie były one stosowane w sposób systemowy na naszym terenie, to już przez to nabierają charakter narzędzi innowacyjnych i warto je wypróbować. Dopiero po ich zastosowaniu da się stwierdzić, czy ten projekt faktycznie był innowacyjny, czy też nie. W drugiej kwestii zwrócił się do Pani ekspert i częściowo zgodził się z jej oceną, gdyż jak zauważył pewne rzeczy w strategii są nie dopracowane i to nie ulega wątpliwości, a co za tym idzie wnioskodawca zobowiązany jest do dokonania wskazanych uzupełnień. W trzeciej kwestii Pan Jacek Sułek zwrócił się do wnioskodawcy z uwagą, iż owszem, projektodawca zajął się dosyć ważnym społecznie tematem, niemniej jednak we wniosku brakuje zastosowania tzw. języka projektowego. Zasugerował w związku z tym, aby aplikujący ponownie zapoznał się dokładniej z obowiązującym podręcznikiem KIW lub zatrudnił osobę, która mu pomoże w kwestiach typowo projektowych, sam zaś Beneficjent powinien zająć się stroną merytoryczną projektu. 11. Do dyskusji włączył się Pan Adrian Adamski, przedstawiciel ŚBRR i w pierwszych słowach stwierdził, że projekt jest wart dalszej jego realizacji, choć wymaga on wprowadzenia dużej ilości poprawek zgodnie z zaleceniami Pani ekspert. Podkreślił przy tym, że nie należy zapominać o tym, co jest najważniejsze, czyli o innowacyjności projektu. Jako przedstawiciel Instytucji Pośredniczącej w tym zakresie podzielił się swoim spostrzeżeniem, iż zbytnie ograniczenia formalne są przeszkodą dla innowacji. Dodał, że według niego innowacjom sprzyja różnorodność, a to, co zostało wytworzone w procesie kształtowania się systemu realizacji 13

PO KL, występowanie tej różnorodności czasami utrudnia. W związku z tym chciałby widzieć taką innowacyjność, która miałaby szansę się rozwinąć, a patrząc na sam trzon projektu przedstawiony przez beneficjenta zauważa, że w tym projekcie innowacyjność w rozumieniu definicji PO KL istnieje, choćby w wymiarze grupy docelowej. Należy pamiętać, że Krajowa Instytucja Wspomagająca zezwala i rozumie innowacyjność w PO KL -u jako dotyczącą obszaru, a w odniesieniu do omawianego projektu można odnieść się do tego przypadku. Podzielił się również informacją ze spotkania na Forum Innowacji podczas Targów-Kielce, podczas którego można było wysłuchać ciekawego jego zdaniem wykładu profesora światowej klasy Pana Alojzego Nowaka na temat istoty rozumienia szeroko pojętej innowacji bez zbędnych ograniczeń. Dodał, że innowacja według Alojzego Nowaka to zawsze pewnego rodzaju ryzyko, którego nie należy się przesadnie obawiać. Według Pana Adriana Adamskiego w PO KL - u procedurę powstawania projektów innowacyjnych stworzono jako już z założenia odrębną właśnie po to, aby dopuszczać więcej w nich swobody i aby te drobne, formalne niedociągnięcia przyjąć, jeśli widzimy ważny do osiągnięcia cel, realne potrzeby i potwierdzoną innowacyjność przedsięwzięcia.. Podsumowując swoją wypowiedź opowiedział się za warunkowym przyjęciem przedłożonej przez beneficjenta strategii wdrażania projektu innowacyjnego. 12. Następnie zabrał głos Pan Piotr Żołądek, Wiceprzewodniczący RST PO KL WŚ i wskazał na bardzo ważny fakt, iż projekt jest adresowany wprost do dzieci wieku 3-5 letnim w istotnym dla nich okresie rozwoju. Zwrócił uwagę na niski poziom możliwości dostępności do przedszkoli, w porównaniu ze statystyką w naszym kraju, który pokazuje również analiza przedstawiona w projekcie przez wnioskodawcę. Uważa, że projekt powinien mieć szansę dalszego powodzenia i realizacji pod warunkiem, że wszystkie niedociągnięcia oraz uwagi wskazane podczas posiedzenia zarówno przez Panią ekspert jak i poprzednich mówców zostaną wyeliminowane. Zwrócił uwagę na konieczność dbania o właściwe wydatkowanie i gospodarowanie środkami publicznymi podczas realizacji projektu, co jest również wymogiem do spełnienia wobec Komisji Europejskiej. Na koniec swojej wypowiedzi wyraził swoje stanowisko i opowiedział się za warunkowym przyjęciem strategii wdrażania omawianego projektu innowacyjnego, a następnie poprosił zebrane gremium o wyrażenie swojej opinii drogą głosowania. 13. W wyniku przeprowadzonego przez Pana Piotra Żołądka, Wiceprzewodniczącego RST PO KL WŚ jawnego głosowania wszyscy członkowie RST WŚ opowiedzieli się za warunkowym przyjęciem strategii wdrażania projektu innowacyjnego pt. Akademia kariery. W związku z powyższym podjęto stosowną uchwałę nr 12/2012 RST PO KL WŚ, zaś uwagi, jako warunki do wypełnienia przez beneficjenta zostały ujęte w Załączniku Nr 1 do niniejszej uchwały. 14. W toku dalszej części obrad Pan Krzysztof Szczypiór podziękował Pani Barbarze Matysik za sporządzenie opinii strategii wdrażania PI oraz beneficjentowi za podjęcie się realizacji poważnych przedsięwzięć. Dodał, że rolą eksperta jest nadanie pewnego kierunku i wskazanie na ile innowacyjność wpisuje się w dany obszar. W związku z powyższym życzył projektodawcy dalszej owocnej pracy. 15. Pan Grzegorz Ślęzak, Kierownik projektu podsumował, iż warto realizować tego typu projekty dla wspólnego dobra i podziękował wszystkim zebranym na posiedzeniu za wydanie obiektywnej oceny dotyczącej strategii wdrażania projektu innowacyjnego. 16. Pan Adrian Adamski zwrócił uwagę członkom RST WŚ na konieczność sformułowania podczas posiedzenia warunków do spełnienia przez beneficjenta w odniesieniu do treści podjętej Uchwały Nr 12/2012. Zaproponował przyjęcie uwag i warunków przedstawionych przez eksperta i skierował do zebranego gremium pytanie, czy wyrażają zgodę na takie rozwiązanie. 14

Wszyscy członkowie RST WŚ na powyższą propozycję wyrazili aprobatę. Pan Adrian Adamski zauważył jednak, że Pani ekspert w sporządzonej przez siebie opinii nie odniosła się za pomocą komentarza do dwóch ostatnich punktów listy sprawdzającej co do produktu finalnego-nie nadała powyższym punktom rekomendacji, a dokonała jedynie ich odrzucenia. Zaproponował w związku z tym, (także zgodnie ze zdaniem Pani ekspert ), aby przeformułować na podstawie ustaleń w dyskusji dwa ostatnie punkty listy sprawdzającej, o których powyżej mowa. Członkowie RST wyrazili zgodę na zastosowanie tego typu przeformułowania. 17. W toku dalszej części obrad zgodnie z przyjętym porządkiem, Pan Krzysztof Szczypiór przeszedł do realizacji kolejnego punktu agendy i poprosił Panią Annę Michalską, przedstawicielkę beneficjenta realizującego projekt-kuratorium Oświaty w Kielcach, o zabranie głosu i przedstawienie opisu produktu finalnego realizowanego projektu innowacyjnego pt. Stworzenie systemu motywowania do innowacyjności nauczycieli w zakresie tworzenia nowych, innowacyjnych programów, metod, technik i narzędzi nauczania. 18. Pani Anna Michalska na wstępie przypomniała zebranym o tym, iż wcześniej tj. około półtora roku temu przedstawiała na posiedzeniu strategię wdrażania realizowanego projektu innowacyjnego, która została zaakceptowana przez członków RST WŚ bezwarunkowo. Od tego czasu produkt został poddany testowaniu, dokonane zostały konieczne, lecz niewielkie korekty w założonych w strategii działaniach. Pomimo obawy, zaznaczonej w strategii jako ryzyko zewnętrzne, na pięć przypadków, tylko w jednym napotkano się z barierą związaną z ustaleniami ze związkami zawodowymi w odniesieniu do regulaminu wynagradzania. Pani Anna Michalska przypomniała, iż projekt realizowany przez Kuratorium Oświaty w Kielcach rozpoczął się w 2010 roku i prowadzone były badania do produktu finalnego do testowania. Został wdrożony system, który zawierał: Program szkolenia dyrektorów szkół w zakresie stosowania nowoczesnych metod zarządzania i motywowania nauczycieli do innowacyjności. Program szkolenia nauczycieli z zakresu zastosowania nowoczesnych, innowacyjnych programów nauczania, innowacyjnych metod, technik i narzędzi nauczania w szkole podstawowej i gimnazjum. Regulamin przyznawania dodatków motywacyjnych, uwzględniający działania nauczycieli w zakresie tworzenia nowych, innowacyjnych programów, metod, technik i narzędzi nauczania. Koncepcję funkcjonowania platformy e-learningowej, która będzie służyła jako narzędzie do współpracy nauczycieli z wizytatorami i metodykami nauczania. Regulamin wręczania przez Świętokrzyskiego Kuratora Oświaty certyfikatu i statuetki LIDER innowacyjności w szkole. Innowacją jest stworzenie systemu opracowanego wspólnie przez zespół ekspertów(psycholog, ekspert do spraw zarządzania zasobami ludzkimi, metodyk nauczania) za pomocą, którego nauczyciele byli motywowani do innowacyjności w zakresie tworzenia nowych, innowacyjnych programów, metod, technik i narzędzi nauczania. System ten oparty jest o wyniki badań przeprowadzonych i poddanych analizie w I etapie realizacji projektu. Innowacja polega na zmianie podejścia do motywowania nauczycieli w zakresie podejmowania działań innowacyjnych w szkole, organów kształtujących warunki pracy nauczycieli ( dyrektor szkoły, organ prowadzący, Kuratorium Oświaty). Trzonem systemu jest inna niż dotychczas systemowa współpraca zawiązana pomiędzy Kuratorium Oświaty w Kielcach a gminami - organami prowadzącymi szkoły podstawowe, gimnazjalne oraz dyrektorami szkół oraz nauczycielami, którzy pisali innowacyjne programy nauczania dostosowane do potrzeb i możliwości uczniów, 15

w ich realizacji stosowali nowoczesne metody, formy i narzędzia nauczania (są one opublikowane na platformie edukacyjnej). Kuratorium Oświaty w Kielcach jako jedyne w Polsce zastosowało innowacyjne narzędzie w postaci platformy e-learningowej w zakresie wspierania i wspomagania nauczycieli w podejmowaniu działań innowacyjnych (pomoc przy opracowaniu programów nauczania, konsultacje w zakresie konstruowania konspektów lekcji z wykorzystaniem innowacyjnych metod, technik i narzędzi nauczania, wskazywanie dobrych praktyk z innych krajów UE - tłumaczenia z języka angielskiego, zorganizowana została baza z innowacyjnymi programami nauczania, nagraniami lekcji z wykorzystaniem innowacyjnych metod, technik i narzędzi nauczania -do których można dodawać komentarze). Dla najlepszych nauczycieli podejmujących działania innowacyjne w szkole przyznawane są przez Kuratora Oświaty certyfikaty i statuetki Lider Innowacyjności w Szkole jako wyróżnienie). Zorganizowane były szkolenia dla dyrektorów szkół z zakresu nowoczesnego zarządzania zasobami ludzkimi (zaplanowano w projekcie dwa szkolenia, ale w trakcie realizacji powstała potrzeba modyfikacji i przeprowadzono 5 szkoleń dla dyrektorów). Zorganizowane zostały szkolenia dla nauczycieli z zakresu pisania innowacyjnych programów nauczania i zastosowania innowacyjnych metod, technik i narzędzi nauczania. Organy prowadzące zastosowały nowy, opracowany przez ekspertów system wynagradzania z promowaniem podejmowania działań innowacyjnych w szkole (4 organy zastosowały, jeden organ zmagał się ze związkami zawodowymi i system nie został w pełni wprowadzony). Dyrektorzy szkół zostali przeszkoleni, zastosowali nowoczesne metody zarządzania zasobami ludzkimi z uwzględnieniem przygotowanego przez ekspertów i skonsultowanego z nauczycielami regulaminu przyznawania dodatku motywacyjnego. Wysoko oceniane były działania innowacyjne podejmowane w szkołach z wykorzystaniem tablic interaktywnych wraz z oprogramowaniem. Produkt finalny przyczynia się do zwiększenia aktywności nauczycieli w zakresie podejmowania innowacyjnych rozwiązań w edukacji, lepszego przygotowania pedagogów do wykorzystywania nowości technicznych w edukacji, do zastosowania innowacyjnych programów nauczania, ciekawego o bardziej przystępnego dla uczniów prowadzenia zajęć, a co za tym idzie do poprawy wyników nauczania. Produkt finalny przyczynia się do rozwiązywania problemów dyrektorów szkół i nauczycieli. Proponuje system szkoleń, jasno sprecyzowany i zrozumiały regulamin wynagradzania oraz przyznawania wyróżnień w myśl zasady większe zaangażowanie, lepsze efekty pracy. Pani Anna Michalska podzieliła się informacją, iż w 50 szkołach, w których testowany był system, w różnym stopniu został on praktycznie wprowadzony, a zależne to było od podejścia do powyższego zagadnienia poszczególnych dyrektorów szkół oraz kadry pedagogicznej. Często zaproponowane na szkoleniach np. z zakresu zarządzania dyrektorów nowoczesne a zarazem innowacyjne działania zostały następnie przez nich promowane jak bardzo pozytywne i wprowadzane do szkół. Zdarzało się jednak, że czasami nie udało się przekonać kadry dyrektorskiej do praktycznego zastosowania innowacyjnych działań na terenie swojej placówki. Niemniej jednak podczas realizacji projektu wytworzyła się grupa dyrektorów, którzy bardzo chętnie współpracowali z Kuratorium Oświaty w Kielcach, i chętnie tworzyli formę płaszczyzny nauczycielom do tego, żeby ich działania były wyróżniane i promowane, a zarazem dawały im satysfakcję w pracy. Podkreśliła również, że celem projektodawcy było danie motywów do wdrażania proponowanych nowych technologii w szkołach, np. tablic interaktywnych oraz 16