A/522667 Wojciech Gizicki Polityczne uwarunkowania bezpieczeństwa europejskiego
Spis treści Wykaz skrótów 9 Wstęp 11 ROZDZIAŁ I. Teoretyczne aspekty bezpieczeństwa międzynarodowego 19 1. Istota i zakres pojęciowy bezpieczeństwa 19 1.1. Bezpieczeństwo a filozofia 19 1.2. Leksykalne ujęcie bezpieczeństwa 28 1.3. Bezpieczeństwo w naukach społecznych 31 2. Ewolucja wiedzy o bezpieczeństwie 33 2.1. Wymiar indywidualny 34 2.2. Wymiar narodowy (państwowy) 35 2.3. Wymiar międzynarodowy 39 2.4. Bezpieczeństwo w teoretycznych wizjach stosunków międzynarodowych 40 2.4.1. Teoria realistyczna 41 2.4.2. Teoria liberalna 46 3. Charakter bezpieczeństwa we współczesnym świecie 52 3.1. Podmiot bezpieczeństwa 53 3.2. Przedmiot bezpieczeństwa 54 3.3. Zmienność bezpieczeństwa 55 4. Modele bezpieczeństwa międzynarodowego 56 4.1. Tradycyjne modele bezpieczeństwa międzynarodowego 56 4.1.1. Równowaga sił 56 4.1.2. Koncert mocarstw 58 4.1.3. Bezpieczeństwo zbiorowe 59 4.1.4. Dwubiegunowość i odstraszanie 62
4.2. Współczesne modele bezpieczeństwa międzynarodowego 64 4.2.1. Bezpieczeństwo globalne 65 4.2.2. Bezpieczeństwo regionalne (euroatlantyckie) 68 ROZDZIAŁ II. Rozwój idei bezpieczeństwa w procesie integracji europejskiej 72 1. Bezpieczeństwo a historyczne granice Europy 72 2. Początki kształtowania idei bezpieczeństwa europejskiego 77 3. Bezpieczeństwo w jednoczącej się Europie 82 3.1. Powstanie Wspólnot Europejskich 84 3.2. Przystąpienie Danii, Irlandii i Wielkiej Brytanii do Wspólnot Europejskich 96 3.3. Przystąpienie Grecji do Wspólnot Europejskich 99 3.4. Przystąpienie Hiszpanii i Portugalii do Wspólnot Europejskich 100 4. Jednolity Akt Europejski 102 5. Traktat o Unii Europejskiej z Maastricht 106 5.1. Przystąpienie Austrii, Finlandii i Szwecji do Unii Europejskiej 107 5.2. Bezpieczeństwo europejskie w Traktacie z Maastricht 108 6. Traktat Amsterdamski 111 6.1. Bezpieczeństwo europejskie w Traktacie Amsterdamskim 112 7. Traktat z Nicei 113 7.1. Bezpieczeństwo europejskie w Traktacie z Nicei 113 8. Przystąpienie Cypru, Czech, Estonii, Litwy, Łotwy, Malty, Polski, Słowacji, Słowenii i Węgier do Unii Europejskiej 114 9. Traktat Konstytucyjny Unii Europejskiej 118 9.1. Bezpieczeństwo europejskie w Konstytucji Europejskiej 118 10. Traktat Lizboński 120 10.1. Bezpieczeństwo europejskie w Traktacie Lizbońskim 120 11. W kierunku nowych granic Unii Europejskiej. Ku nowym poszerzeniom? 123 ROZDZIAŁ III. Rola organizacji międzynarodowych w kształtowaniu bezpieczeństwa europejskiego 127 1. Pojęcie i istota organizacji międzynarodowych 128 2. Organizacja Narodów Zjednoczonych 132 2.1. Geneza i struktura ONZ 132 2.2. Cele ONZ 134 2.3. ONZ a bezpieczeństwo europejskie 135 2.3.1. Rada Bezpieczeństwa ONZ 136 3. Pakt Północnoatlantycki - NATO 144 3.1. Geneza i struktura NATO 144 3.1.2. Rada Północnoatlantycka 147 3.1.3. Komitet Planowania Obrony 148
3.1.4. Komitet Planowania Nuklearnego 148 3.1.5. Sekretarz Generalny oraz Sekretariat Międzynarodowy 149 3.2. Cele NATO 150 3.3. NATO a bezpieczeństwo europejskie 150 4. Unia Europejska 158 4.1. Geneza i struktura UE 159 4.2. CeleUE 160 4.3. UE a bezpieczeństwo europejskie 161 4.3.1. Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa 163 4.3.2. Europejska Polityka Bezpieczeństwa i Obrony 172 5. Organizacja bezpieczeństwa i współpracy w Europie 180 5.1. Geneza i organy OBWE 180 5.2. Cele OBWE 183 5.3. OBWE a bezpieczeństwo europejskie 185 6. Rada Europy 191 6.1. Geneza i organy Rady Europy 191 6.2. Cele Rady Europy 194 6.3. Rada Europy a bezpieczeństwo europejskie 194 ROZDZIAŁ IV. Zagrożenia bezpieczeństwa europejskiego 197 1. Zagrożenie regionalne 199 1.1. Geneza, podłoże i przebieg wojny w Jugosławii 204 1.2. Wojna w Słowenii 207 1.3. Wojna w Chorwacji 208 1.4. Wojna w Bośni 213 1.5. Wojna w Kosowie 221 2. Zagrożenie globalne 229 2.1. Istota i zakres pojęciowy terroryzmu 230 2.2. Terroryzm a bezpieczeństwo europejskie 234 2.2.1. Terrorystyczne zagrożenia bezpieczeństwa europejskiego 234 2.2.1.1. Irlandzka Armia Republikańska - IRA 236 2.2.1.2. Kraj Basków i Wolność - ETA 239 2.2.1.3. Terroryzm w konflikcie izraelsko-palestyńskim 241 2.2.1.4. Baza - Al-Kaida 248 2.3. Zwalczanie terrorystycznych zagrożeń bezpieczeństwa europejskiego 251 2.3.1. Formalno-prawne przedsięwzięcia antyterrorystyczne 252 2.3.1.1. ONZ : 253 2.3.1.2. NATO 255 2.3.1.3. OBWE 256 2.3.1.4. UE 257 2.3.1.5. Rada Europy 260
2.4. Praktyczne zwalczanie współczesnego terroryzmu - wojna z terroryzmem 262 2.4.1. Inwazja na Afganistan 264 2.4.2. Inwazja na Irak 268 ROZDZIAŁ V. Polska a bezpieczeństwo europejskie 272 1. Geopolityczne uwarunkowania bezpieczeństwa Polski 273 2. Polska polityka bezpieczeństwa międzynarodowego 276 2.1. Członkostwo w NATO 283 2.2. Członkostwo w Unii Europejskiej 289 2.2.1. Polska a Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa 293 3. Polska a inne organizacje międzynarodowe 295 3.1. ONZ : 296 3.2. OBWE 299 3.3. Rada Europy 301 4. Polska a bezpieczeństwo regionalne 303 4.1. Grupa Wyszehradzka 304 4.2. Trójkąt Weimarski 306 4.3. Współpraca Bałtycka 309 4.4. Udział w rozwiązywaniu konfliktu jugosłowiańskiego 311 5. Polska a bezpieczeństwo globalne 313 5.1. Polityczna aktywność Polski w zwalczaniu terroryzmu 313 5.2. Militarna aktywność Polski w zwalczaniu terroryzmu 317 5.2.1. Polska a konflikt w Afganistanie 318 5.2.2. Polska a konflikt w Iraku 319 Zakończenie 321 Bibliografia 325