Zespół Analiz Ekonomicznych: Marta Petka - Zagajewska. Główny Ekonomista tel. (22) 585 24 61 marta.petka-zagajewska@raiffeisen.pl Dorota Strauch, CFA Analityk Rynków Finansowych (rynek walutowy) tel. (22) 585 29 44 dorota.strauch@raiffeisen.pl Tomasz Regulski, CFA Starszy Analityk Rynków Finansowych (rynek giełdowy) tel. (22) 585 33 24 tomasz.regulski@raiffeisen.pl Michał Burek. Młodszy Ekonomista (rynek obligacji) tel. 609 921 092 michal.burek@raiffeisen.pl KOMENTARZ EKONOMICZNY GUS zrewidował wskaźnik CPI za listopad do -0,6% r/r, co jest kolejnym rozczarowaniem biorąc pod uwagę szybki szacunek na poziomie -0,5% oraz konsensus rynkowy, który przed publikacją szybkiego szacunku zakładał wzrost inflacji do -0,4%. Zważywszy na październikowy odczyt na poziomie -0,7%r/r można stwierdzić, że proces wychodzenia z deflacji ponownie jest wolniejszy od założeń. Zgodnie z przewidywaniami wzrostowi wskaźnika sprzyjało odbicie cen paliw, jakie miało miejsce na stacjach benzynowych w tym czasie (+1,0% m/m). Ze względu na fakt, iż analogiczny okres ubiegłego roku charakteryzował się silnymi spadkami tej kategorii, efekt niskiej bazy spotęgował odbicie jej rocznej dynamiki do -12,8% r/r z -16,4%. O zaskoczeniu można natomiast mówić w przypadku cen żywności (-0,4% m/m), które po przejściowym okresie wzrostów wywołanych efektem suszy powróciły do spadków w relacji miesięcznej, kształtując się wyraźnie poniżej sezonowego trendu, jak i dynamiki sprzed roku. Obserwując kształtowanie się wskaźnika CPI z dużym prawdopodobieństwem można stwierdzić, iż okres deflacji w Polsce będzie trwać co najmniej do końca tego roku, a na dodatnie odczyty będziemy musieli poczekać co najmniej do stycznia/lutego. Póki co można mówić jedynie o zmniejszaniu się tendencji deflacyjnych, jednak o wzrostowej presji cen nie ma mowy. Oprócz wspomnianego odbicia cen paliw, większość kategorii odnotowała w listopadzie spadki bądź stagnację, czego wyrazem była miesięczna dynamika na poziomie - 0,1%. Biorąc pod uwagę tendencje na rynku surowców oraz utrzymującą się nadpodaż żywności trend wzrostowy wskaźnika CPI może kształtować się poniżej wcześniejszych oczekiwań również w kolejnych miesiącach, co będzie wodą na młyn dla wyhamowujących w ostatnim czasie spekulacji o obniżkach stóp procentowych na początku przyszłego roku. Dzisiaj o 14:00 Główny Urząd Statystyczny przedstawi kolejną porcję danych. Tym razem dotyczyć one będą głównych charakterystyk rynku pracy zatrudnienia i wynagrodzenia. Oczekujemy, że listopad przyniósł marginalny wzrost liczby etatów (około 2,5 tys.) co oznaczałoby, że zatrudnienie było o 1,1% wyższe niż w analogicznym okresie minionego roku. Zakładamy, że przeciętne wynagrodzenie wzrosło natomiast o 4,2% r/r nominalnie i 4,8% r/r realnie. Nasza prognoza zatrudnienia jest zgodna z rynkowym konsensusem. W odniesieniu do dynamiki wynagrodzeń jesteśmy bardziej optymistyczni od mediany prognoz, która sięga 3,8% r/r. Także dziś o 14:00 Narodowy Bank Polski przedstawi dane o inflacji bazowej. Na podstawie przedstawionych wczoraj danych o inflacji sądzimy, że jej główna miara inflacja z wyłączeniem wahań cen żywności i energii utrzymała się na poziomie 0,3% r/r odnotowanym także w październiku. EUR/PLN 4,3180-1,1% USD/PLN 3,9473-0,6% EUR/USD 1,0942-0,6% WIG 20 1772,0 1,0% DJ Euro Stoxx50 3241,5 3,3% DAX 10450,4 3,1% S&P500 2043,4 1,1% Kluczowym wydarzeniem dzisiejszego dnia będzie decyzja amerykańskiej Rezerwy Federalnej odnośnie poziomu stóp procentowych. Podobnie jak rynkowy konsensus sądzimy, że amerykańskie władze monetarne zdecydują się na pierwszą od czerwca 2006r. podwyżkę stóp procentowych. W centrum uwagi inwestorów znajdzie się jednak nie tylko decyzja odnośnie poziomu kosztu pieniądza dziś, ale także przedstawiona przez przedstawicieli Fed ścieżka jego potencjalnych działań w kolejnych miesiącach. Zostanie ona ujęta w towarzyszącej decyzji cokwartalnej projekcji prezentującej oczekiwane przez władze monetarne tempo wzrostu gospodarczego, poziom inflacji, bezrobocia i optymalną w ich ocenie reakcję polityki pieniężnej na powyższe parametry. Sądzimy, że o tym jakie przełożenie dzisiejsze posiedzenie będzie miało na rynki i jak zostanie zinterpretowane w większym stopniu może zdecydować nawet nie sama decyzja o poziomie stóp, ale właśnie nakreślona ścieżka działań na kolejne kwartały. W projekcjach z września ponad 80% członków FOMC 1
opowiadało się za co najmniej trzema podwyżkami stóp procentowych w przyszłym roku. Dla prawie 60% optymalnym scenariuszem były wtedy co najmniej cztery ruchy. Podwyżka, której towarzyszyć będzie przesunięcie preferencji Fedu w stronę wolniejszego podnoszenia stóp procentowych w 2016r. może zostać zinterpretowana gołębio, podczas gdy utrzymanie dotychczasowej ścieżki prezentowanej przez Fed, przełożyć by się mogło na gwałtowne uwzględnienie w rynkowych wycenach (obecnie zakładają one jedynie dwie podwyżki w 2016r.) silniejszego cyklu zacieśniania polityki pieniężnej. Według zaprezentowanych przez Ministerstwo Finansów danych odnośnie szacunkowego wykonania budżetu na koniec listopada, poziom realizacji dochodów budżetowych sięgnął 88,8% pierwotnego całorocznego planu (budżet jeszcze w wersji przyjętej przez stary rząd) i był o 3% niższy od harmonogramu realizacji dochodów budżetowych. Niezmiennie źródłem odchylenia w dół jest najniższa od szeregu lat (jako % całorocznego planu) realizacja dochodów z podatków pośrednich, przede wszystkim VAT. Na przeciwstawnym biegunie plasują się dochody z podatku od osób prawnych, których realizacja jest najbardziej zaawansowana od 2004r. Zrealizowane wydatki stanowią 87,4% całorocznego planu i plasują się o 4% poniżej założonego harmonogramu. Niższe zaawansowanie wydatków niż dochodów sprawia, że zrealizowany na koniec listopada deficyt stanowi 78,4% całorocznego planu i jest o 13% niższy niż zakładał harmonogram. KOMENTARZ RYNKOWY Wtorkowa sesja przyniosła ogólne ocieplenie nastrojów na rynkach, co objawiło się wyraźnymi wzrostami na rynkach akcji (WIG20 i S&P500 zyskały 1%, DAX 3%) i umocnieniem walut rynków wschodzących, w tym złotego. Kurs EURPLN zanotował imponujący 5-groszowy spadek, który wyhamował w rejonie 4,31. Zgodnie z panującą od jakiegoś czasu tendencją eurodolar zareagował na poprawę nastrojów spadkiem, przez co kolejny raz nie udało się pokonać oporów nad 1,10 i dzisiejsze notowania rozpoczynają się w okolicy 1,0950. Kluczowym wydarzeniem dzisiejszej sesji będzie oczywiście wieczorne posiedzenie i konferencja Fed. W tle pozostaną natomiast poranne odczyty indeksów PMI dla strefy euro. Ponieważ rynki wyceniają szanse na podwyżkę stop w USA dziś na niemal 80%, taka decyzja nie będzie zaskoczeniem i dla reakcji rynków istotniejsze powinno być to, jaką perspektywę dalszej ścieżki stop przedstawi Fed. Dotychczasowe komentarze sugerują, że raczej będzie on dążył do stonowana oczekiwań na szybkie kolejne podwyżki i jeżeli się to potwierdzi (zwłaszcza w tzw. wykresie kropkowym stóp na koniec kolejnych lat) byłby to sygnał do utrwalenia dobrych nastrojów. W takim wypadku umocnienie PLN powinno zostać utrwalone i niewykluczone, że eurozłoty przetestowałby barierę 4,30. Krótkoterminowo do wzrostów mógłby wrócić eurusd, jednak ostatecznie oczekujemy dalszych spadków i niezmiennie prognozujemy test tegorocznych minimów pod 1,05. Warto jednak mieć na uwadze fakt, iż ryzyko jastrzębiej interpretacji komunikatu Fed i odwrotnych ruchów na wspomnianych parach jest równie wysokie, a sama konferencja może przynieść wahania w obie strony. Przede wszystkim należy więc się nastawić na wysoką zmienność dziś wieczorem. W przypadku rynku akcji ewentualne gołębie sygnały z Fed prawdopodobnie utrwaliłyby dobre nastroje. Warto jednak mieć na uwadze fakt, iż zakończenie ery zerowych stóp w USA oznacza spore wyzwanie dla amerykańskiego parkietu, dla którego warunkiem do dalszych wzrostów będzie kondycja gospodarki i wyniki spółek. W tym kontekście natomiast ostatnie sygnały pogorszenia kondycji sektora przemysłowego mogą utrudniać dalsze wzrosty amerykańskiej giełdy. 2
3
Godz. Kraj Wskaźnik PONIEDZIAŁEK 14 GRUDNIA Kalendarium Ostateczna dana Prognoza Raiffeisen Średnia oczekiwań Poprzedni 11:00 EA Produkcja przemysłowa (Październik, %, m/m) 0,6 0,4 0,30-0,30 14:00 PL Podaż pieniądza M3 (Listopad, %, r/r) 9,8 8,9 9,3 9,2 14:00 PL Rachunek bieżący (Październik, mln. EUR) -113-925 -595-959 14:00 PL Eksport (Październik, %, r/r) 3,0 3,7 3,2 4,1 14:00 PL Import (Październik, %, r/r) -2,3 1,5 2,3 5,8 WTOREK 15 GRUDNIA 10:30 UK Inflacja CPI (Listopad, %, r/r) 0,1 0,1-0,1 11:00 DE Indeks ZEW - syt. bieżąca (Grudzień, pkt.) 55,0 54,1 54,4 11:00 DE Indeks ZEW - oczekiwania (Grudzień, pkt.) 16,1 17,0 15,0 10,4 14:00 PL Inflacja CPI (Listopad, %, r/r) -0,6-0,5-0,5-0,70 14:00 HU Decyzja Banku Węgier w sprawie stóp procentowych (%) 1,35 1,35 1,35 1,35 14:30 US Inflacja CPI (Listopad, %, r/r) 0,4 0,5 0,2 ŚRODA 16 GRUDNIA 09:00 FR Wstępny indeks PMI dla przemysłu (Grudzień, pkt) 50,0 50,6 50,6 09:30 DE Wstępny indeks PMI dla przemysłu (Grudzień, pkt) 52,5 52,8 52,9 10:00 EA Wstępny indeks PMI dla przemysłu (Grudzień, pkt) 52,3 52,8 52,8 11:00 EA Inflacja CPI - ost. (Listopad, %, r/r) 0,1 0,1 0,1 14:00 PL Inflacja bazowa (Listopad, %, r/r) 0,4 0,3 0,3 14:00 PL Wynagrodzenia (Listopad, %, r/r) 4,2 3,9 3,30 14:00 PL Zatrudnienie (Listopad, %, r/r) 1,1 1,1 1,1 14:30 US Rozpoczęte budowy (Listopad, w tys.) 1120 1140 1060 14:30 US Pozwolenia na budowę (Listopad, w tys.) 1160 1160 1150 15:45 US Wstępny indeks PMI dla przemysłu (Grudzień, pkt) 52,6 52,8 20:00 US Decyzja Fed w sprawie stóp procentowych (%) 0,25-0,50 0,25-0,50 0,00-0,25 20:30 US Konferencja prezes Fed J. Yellen CZWARTEK 17 GRUDNIA 10:00 DE Indeks koniunktury Ifo 109,0 109,0 109,0 14:00 PL Publikacja minutek z ostatniego posiedzenia NBP 14:00 PL Produkcja przemysłowa (Listopad, %, r/r) 5,7 5,7 2,4 14:00 PL Sprzedaż detaliczna (Listopad, %, r/r) 3,1 2,2 0,8 14:30 US Nowe wnioski o zasiłek dla bezrobotnych (Sierpień, %, m/m) 270,0 282,0 PIĄTEK 18 GRUDNIA Brak istotnych wydarzeń i publikacji makro 4
Raiffeisen Polbank ul. Piękna 20. 00-549 Warszawa Departament Sprzedaży Rynków Finansowych Telefon: + 48 22 585 37 86 Faks: + 48 22 585 33 68 www.raiffeisenpolbank.com Dealing: Bydgoszcz tel.: (22) 585 37 73 Gdańsk tel.: (22) 585 37 71 Katowice tel.: (22) 585 37 69 Kielce tel.: (22) 585 37 70 Kraków tel.: (22) 585 37 70 Lublin tel.: (22) 585 37 75 Łódź tel.: (22) 585 37 75 Poznań tel.: (61) 655 47 51 Rzeszów tel.: (22) 585 37 75 Szczecin tel.: (22) 585 37 71 Toruń tel.: (22) 585 37 72 Warszawa tel.: (22) 585 37 79 Wrocław tel.: (22) 585 37 74 Zielona Góra tel.: (22) 585 37 73 Klauzula Ograniczenia Odpowiedzialności Raiffeisen Bank Polska SA: Niniejsza wiadomość została przesłana zgodnie z Pani/Pana zleceniem. Informujemy, że zgoda na otrzymywanie informacji może zostać w każdej chwili odwołana. Jeżeli nie życzy sobie Pani/ Pan dalszego otrzymywania materiałów przygotowanych przez Zespół Analiz Ekonomicznych Raiffeisen Bank Polska S.A (dalej: RBPL lub Bank) lub niniejszy materiał został wysłany na Pani/Pana adres przez pomyłkę, prosimy o przesłanie e-maila o tytule "REZYGNACJA" na skrzynkę e-mailową: ekonomistarez@raiffeisen.pl. Opracowanie to nie stanowi oferty w rozumieniu art. 66 Kodeksu Cywilnego i zostało przesłane na podstawie ustnej zgody, która w każdej chwili może być odwołana. Ma ono charakter wyłącznie informacyjny. Powielanie bądź publikowanie go lub jego części bez pisemnej zgody Banku jest zabronione. Decyzja inwestycyjna w odniesieniu do papieru wartościowego, produktu finansowego lub inwestycji powinna być podjęta na podstawie opublikowanego prospektu emisyjnego lub kompletnej dokumentacji dla papieru wartościowego, produktu finansowego lub inwestycji. Ostateczna decyzja zawarcia transakcji należy wyłącznie do Klienta. Bank nie występuje w roli pośrednika ani przedstawiciela Klienta. Przed zawarciem każdej transakcji Klient powinien nie opierając się na informacjach przekazanych przez Bank określić jej ryzyko, potencjalne korzyści oraz straty z nią związane, jak również w szczególności charakterystykę, konsekwencje prawne, podatkowe i księgowe transakcji oraz konsekwencje zmieniających się czynników rynkowych, a także w sposób niezależny ocenić czy jest w stanie sam lub po konsultacjach ze swoimi doradcami podjąć takie ryzyko. Niniejszy dokument nie stanowi rekomendacji, porady inwestycyjnej i nie jest związany ze świadczeniem usług doradztwa inwestycyjnego. Dokument, ani żadna z jego części nie stanowi podstawy do zawarcia jakiejkolwiek umowy lub powstania zobowiązania. Opracowanie to nie zastępuje niezbędnych porad odnośnie zakupu lub sprzedaży papieru wartościowego, inwestycji lub innego produktu finansowego. Analiza oparta jest na informacjach publicznie dostępnych do jej sporządzenia nie wykorzystano żadnych informacji poufnych. Wyrażane opinie są niezależnymi opiniami Banku. W opracowaniu wykorzystano źródła informacji, które Bank uważa za wiarygodne i dokładne, lecz nie istnieje gwarancja, że są one wyczerpujące i w pełni odzwierciedlają stan faktyczny. Wykresy i diagramy przestawione w niniejszym opracowaniu mają charakter wyłącznie ilustracyjny oraz nie są doradztwem inwestycyjnym ani prognozą. Informacje zawarte w tej publikacji są aktualne na datę utworzenia dokumentu i mogą ulec zmianie w przyszłości. Analitycy zatrudnieni przez RBPL nie są wynagradzani z tytułu konkretnych transakcji inwestycyjnych zawartych w związku z niniejszym opracowaniem. Wynagrodzenie autorów niniejszego raportu oparte jest na ogólnym zysku RBPL, który obejmuje między innymi przychody z bankowości inwestycyjnej i innych transakcji RBPL. W ogólności RBPL zabrania swoim analitykom i osobom raportującym do analityków dokonywania transakcji papierami wartościowymi lub innymi instrumentami finansowymi przedsiębiorstwa, które jest przedmiotem opracowania analitycznego, o ile transakcja ta nie była wcześniej zaakceptowana przez właściwą jednostkę RBPL. RBPL wdrożył rozwiązania organizacyjne i administracyjne, włączając w to bariery informacyjne przeciwdziałające powstawaniu konfliktów interesów związanych z rekomendacjami. Jeżeli jakiekolwiek postanowienie niniejszej Klauzuli okaże się niezgodne z prawem, nieważne lub niewykonalne na mocy obowiązujących przepisów prawa, postanowienie takie, o ile da się je oddzielić od pozostałych postanowień, może być pominięte z niniejszej Klauzuli, Postanowienie takie nie będzie w żaden sposób wpływać na legalność, ważność i wykonalność pozostałych postanowień. 5