PRACE NAUKOWE POITECHNIKI WARSZAWSKIEJ z. 77 Transport 2011 Mariusz Kostrzewski Wydzia Transportu Politechniki Warszawskiej SYMUACYJNE BADANIA GEOMETRII MAGAZYNU PRZY WYKORZYSTANIU PAKIETU KOMPUTEROWEGO O09 Rkopis dostarczono, wrzesie 2010 Streszczenie: W artykule przedstawiono podsumowanie bada nad wpywem geometrii wariantowo projektowanego obiektu logistycznego na ilociowe wskaniki oceny obiektu. Badania, oparte o koncepcj symulacji, zostay wykonane przy wykorzystaniu pakietu komputerowego O09 zaprogramowanego przez autora artykuu. Sowa kluczowe: obiekt logistyczny, symulacja, proces magazynowy 1. WSTP Artyku stanowi podsumowanie bada dotyczcych wpywu geometrii obiektu logistycznego (magazynu), wyraonej poprzez podstawowe jego wymiary, na wskaniki oceny projektowanego obiektu. Poprzez wymiary obiektu logistycznego rozumie si jego szeroko, dugo i wysoko. Posta bryy obiektu bada zostaa ograniczona do prostopadocianu (w skrajnych przypadkach szecianu). Wród wskaników oceny zawarte zostay take: wskanik wykorzystania wydajnoci kosztowy i wskanik wykorzystania wydajnoci rzeczowy. Wskaniki wykorzystania wydajnoci s nowo opracowanymi wskanikami oceny projektu obiektu logistycznego (2008 r., [4]) i nie byy badane do tej pory pod tym ktem. Badania zostay zrealizowane przy wykorzystaniu pakietu komputerowego O09. Pakiet komputerowy stanowi wspomaganie dla technologicznego projektowania fragmentu systemu logistycznego (moe by nim obiekt logistyczny typu: magazyn, centrum przeadunkowe, centrum dystrybucyjne itp.). Badania w zaoeniu miay charakter symulacyjny. Zaoono, e badania bd przeprowadzone dla magazynu, w którym sposobem skadowania w strefie skadowania jest skadowanie rzdowe regaowe przy uyciu wózków podnonikowych widowych czoowo-bocznych i bocznych. Za sposób skadowania w strefie kompletacji przyjto skadowanie rzdowe bezregaowe.
60 Mariusz Kostrzewski Pakiet O09 dla takiej kombinacji organizacji przestrzeni moe rozpatrzy okoo 1.500.000 wariantów. Z uwagi na ograniczenia wynikajce z zaoe projektowych (powierzchnia dziaki przeznaczona pod budynek za powierzchni dziaki przyjto obszar prostoktny; wysoko budynku), a take inne ograniczenia szczegóowo przedstawione w treci artykuu (m.in. fakt, e z uwagi na charakter rozpatrywanego procesu magazynowego w strefie kompletacji proces kompletacji bdzie zachodzi na poziomie zerowym na posadzce), w ostatecznym rozrachunku pod uwag zostao wzitych 111 wariantów penych projektów technologicznych. 2. NARZDZIE PRACY Badania zostay zrealizowane przy wykorzystaniu pakietu komputerowego O09, który, w przypadku tych bada, stanowi wsparcie dla technologicznego projektowania fragmentu systemu logistycznego: magazynu. W przypadku bada innego rodzaju problem mona rozszerzy o obiekty logistyczne typu: centrum przeadunkowe, centrum dystrybucyjne itp. Pakiet przygotowano w oparciu o schemat projektowania technologicznego magazynu wg interpretacji, i póniejszej implementacji, 21 kroków projektowych opracowanych przez J. Fijakowskiego, [1, 2, 3]. Pakiet komputerowy O09 skada si z trzech zespoów moduów, w obrbie których realizowane s poszczególne stadia procedury projektowej: - modu Formuowanie zadania (w procedurze projektowania odzwierciedla stadium polegajce na formuowaniu zadania logistycznego), - zespó moduów Rozwizanie projektowe (w procedurze projektowania odzwierciedla stadium polegajce na rozwizaniu projektowym zadania - obejmuje uksztatowanie procesu magazynowego oraz wymiarowanie technologiczne, organizacyjne i ekonomiczne procesu przepywu materiaów), - modu Ocena wariantu (w procedurze projektowania odzwierciedla stadium polegajce na ocenie opracowanego wariantu projektu magazynu - obejmuje obliczanie parametrów i mierników). Z uwagi na konieczno przeprowadzenia bada na duej liczbie wariantów dokonano modyfikacji pakietu O09, celem umoliwienia wykorzystania idei symulacji komputerowej w badaniach. Symulacja komputerowa jest symulacj z wykorzystaniem modelu matematycznego, zaimplementowanego w postaci programu komputerowego. Techniki symulacyjne s szczególnie przydatne tam, gdzie analityczne wyznaczenie rozwizania byoby zbyt pracochonne, a niekiedy nawet niemoliwe - co czsto ma miejsce w systemach zoonych, [5]. Idea oraz teoria dotyczca symulacji przedstawiona zostaa w osobnym artykule, [7].
Symulacyjne badania geometrii magazynu przy wykorzystaniu pakietu 61 3. SCHEMAT POSTPOWANIA W BADANIACH Schemat postpowania w badaniach nad wpywem geometrii magazynu na jego wskaniki oceny zosta przedstawiony na rys. 3. Fragment schematu obrysowany lini przerywan odzwierciedla symulacj pojedynczego wariantu projektowego. Zasymulowanych zostao ponad 56.000 wariantów projektowych. Warunek o dopuszczalnej powierzchni i wysokoci magazynu spenio 111 wariantów, które stanowi rozwizania dopuszczalne dla dalszych prac badawczych. A zatem 111 wariantów zostaje dopuszczonych do moduu Rozwizanie projektowe i kolejnych kroków schematu przedstawionego na rys 3. Rozwizanie pojedynczego wariantu projektowego jest efektem przelicze w pakiecie O09 dla danych wejciowych aktualizowanych wraz z kolejnym numerem porzdkowym N (numerem wariantu, tabela 1.). Dane wejciowe okrelaj liczb: - poziomów w regale paletowym w strefie skadowania, - korytarzy roboczych w strefie skadowania (rys 1., symbol (1)), - korytarzy poprzecznych w strefie skadowania (rys 1., symbol (2)), - palet w gniedzie regaowym, - poziomów w regale paletowym w strefie kompletacji, - korytarzy roboczych w strefie kompletacji (rys 1., symbol (3)), - korytarzy poprzecznych w strefie kompletacji (rys 1., symbol (4)). Dane technologiczne, nie zwizane w sposób bezporedni z geometri magazynu, s takie same dla wszystkich 111 dopuszczalnych wariantów projektowych (tabela 2.). (1) (2) (4) (3) Rys. 1. Przykadowy schemat magazynu wraz z wybranymi oznaczeniami ródo: opracowanie wae 4. APARAT MATEMATYCZNY W badaniach i uprzednio przy okazji opracowania pakietu komputerowego, posugiwano si matematycznymi zalenociami zawartymi w literaturze, [1-3]. Przy czym
62 Mariusz Kostrzewski zalenoci bezporednio dotyczce geometrii magazynu zostay opracowanie niezalenie od literatury. Badano warianty projektowe, w których sposobem skadowania w strefie skadowania jest skadowanie rzdowe regaowe przy uyciu wózków podnonikowych widowych czoowo-bocznych i bocznych. Natomiast za sposób skadowania w strefie kompletacji przyjto skadowanie rzdowe bezregaowe. Te dwa zaoenia s powodem, dla którego ograniczono si w artykule do podania zalenoci wycznie tych zaoe dotyczcych. S to nastpujce zalenoci: Z kol. reg. E, (1) jpl gn poz. kor. 2 1 gdzie: kol. reg. czna liczba kolumn w rzdzie w strefie skadowania w przypadku zastosowania skadowania rzdowego regaowego przy uyciu wózków podnonikowych widowych czoowo-bocznych i bocznych, Z pojemno strefy skadowania magazynu, [jp], jpl gn liczba jednostek adunkowych paletowych w gniedzie, [jp], poz. liczba poziomów w rzdzie, kor. liczba korytarzy roboczych w strefie skadowania. gdzie: S str reg. S str.reg. kor. szkor kor. szr 2 2, (2). szeroko strefy skadowania w magazynie w przypadku zastosowania skadowania rzdowego regaowego przy uyciu wózków podnonikowych widowych czoowo-bocznych i bocznych, [m], sz kor szeroko korytarza roboczego, [m], sz r szeroko regau majcego by wykorzystywanym w magazynie, [m],. szeroko korytarza w strefie skadowania. kor gdzie: D [ m] 6[ m] 2, (3) str. reg. kol. reg. 3 kor. poprz.
Symulacyjne badania geometrii magazynu przy wykorzystaniu pakietu 63 D str reg.. dugo strefy skadowania w magazynie w przypadku zastosowania skadowania rzdowego regaowego przy uyciu wózków podnonikowych widowych czoowo-bocznych i bocznych, [m],. czna liczba kolumn w rzdzie przypadajca na korytarz roboczy, kol reg. kor poprz.. liczba korytarzy poprzecznych w strefie skadowania. A kol. reg. E, (4) poz. 2 kor. 1 gdzie: kol. reg. czna liczba jednostek adunkowych paletowych w rzdzie w strefie kompletacji w przypadku zastosowania skadowania rzdowego bezregaowego, A asortyment magazynowy, pojemno strefy kompletacji magazynu, [jp],. liczba poziomów w rzdzie w strefie kompletacji, poz kor. liczba korytarzy roboczych w strefie kompletacji. S str kor. 2 sz kor kor. sz r. 2, (5) gdzie: S str. szeroko strefy kompletacji w magazynie w przypadku zastosowania skadowania rzdowego bezregaowego, [m], kor. liczba korytarzy roboczych w obliczanej strefie, sz kor szeroko korytarza roboczego w strefie kompletacji, [m], sz szeroko rzdu, [m]. r gdzie: D str. D d [ m] 2, (6) str. kol. reg. pal 6 kor. poprz. dugo strefy kompletacji w magazynie w przypadku zastosowania skadowania rzdowego bezregaowego, [m],. reg czna liczba jednostek adunkowych paletowych w rzdzie w strefie kol. kompletacji, d dugo palety, [m], pal kor poprz.. liczba korytarzy poprzecznych w strefie kompletacji.
64 Mariusz Kostrzewski 5. DANE WEJCIOWE Dane technologiczne, które s niezbdne dla przygotowania projektu magazynu zostay wymienione w tabeli 2. W tabeli 3. znajduj si wartoci przepywów materiaów dla podanych w tabeli 2. danych technologicznych. Dane te, celem ukazania rónic w ujciu geometrycznym magazynu, s identyczne dla wszystkich 111 dopuszczalnych wariantów projektowych. Zmianie podlegaj liczby: - poziomów w regale paletowym w strefie skadowania (tabela 1., kolumna 1), - korytarzy roboczych w strefie skadowania (tabela 1., kolumna 2), - korytarzy poprzecznych w strefie skadowania (tabela 1., kolumna 3), - poziomów w regale paletowym w strefie kompletacji (tabela 1., kolumna 4), - korytarzy roboczych w strefie kompletacji (tabela 1., kolumna 5), - korytarzy poprzecznych w strefie kompletacji (tabela 1., kolumna 6). Rys. 2. Modu Ukad funkcjonalno-przestrzenny w pakiecie O09 ródo: opracowanie wae, O09 W badaniach, przy doborze danych wejciowych, przyjto nastpujce ograniczenia: - dopuszczalna powierzchnia dziaki przeznaczonej pod budynek (dodatkowe ograniczenie stanowi fakt, e powierzchni dziaki przyjto obszar prostoktny), - dopuszczalna wysoko budynku magazynu, - skadowanie w regaach paletowych w strefie skadowania odbywa si od 7 poziomu poniewa poniej tego poziomu mona by stosowa tasze wózki podnonikowe czoowe, - skadowanie w regaach paletowych w strefie skadowania odbywa si do 9 poziomu, - w pakiecie O09 dla strefy skadowania przewidziane zostao od 1 do 10 korytarzy roboczych, - w strefie kompletacji wystpuje 1 lub 2 korytarze robocze, - w pakiecie O09 dla strefy skadowania, jak i dla strefy kompletacji, przewidziane zostao od 1 do 5 korytarzy poprzecznych, - liczba palet w gniedzie regaowym wynosi 3, rys. 4.,
Symulacyjne badania geometrii magazynu przy wykorzystaniu pakietu 65 - palety w strefie kompletacji s ustawione duszym bokiem w gb rzdu, w strefie kompletacji proces kompletacji zachodzi na poziomie zerowym na posadzce. Generator wariantów Wariant n Czy spenia warunek dopuszczalnej powierzchni i wysokoci? Nie Tak Modu Rozw. projektowe Modu Ocena rozwizania Pakiet rozwiza Ocena rozwiza Rys. 3. Schemat postpowania w badaniach nad wpywem geometrii magazynu na jego wskaniki oceny ródo: opracowanie wae Rys. 4. Schemat rozmieszczenia jednostek adunkowych paletowych w gniedzie regaowym stosowanego w badaniach ródo: opracowanie wae
66 Mariusz Kostrzewski Omówione powyej dane w pakiecie komputerowym O09 wprowadza si w module Ukad funkcjonalno-przestrzenny, rys. 2. Tablica 1 Dane podlegajce zmianom; dane dla 111 wariantów projektowych N 1 2 3 4 5 6 N 1 2 3 4 5 6 N 1 2 3 4 5 6 N 1 2 3 4 5 6 1 7 2 0 1 1 1 29 8 2 0 1 1 1 57 8 6 0 1 2 1 85 9 3 4 1 2 1 2 7 3 0 1 1 1 30 8 2 1 1 1 1 58 8 6 1 1 2 1 86 9 3 5 1 1 1 3 7 3 1 1 1 1 31 8 2 2 1 1 1 59 8 6 2 1 2 1 87 9 3 5 1 2 1 4 7 3 2 1 1 1 32 8 2 3 1 1 1 60 8 6 3 1 2 1 88 9 4 0 1 2 1 5 7 3 3 1 1 1 33 8 2 4 1 1 1 61 8 6 4 1 2 1 89 9 4 1 1 2 1 6 7 3 4 1 1 1 34 8 2 5 1 1 1 62 8 6 5 1 2 1 90 9 4 2 1 2 1 7 7 3 5 1 1 1 35 8 3 0 1 1 1 63 8 7 0 1 2 1 91 9 4 3 1 2 1 8 7 4 0 1 2 1 36 8 3 0 1 2 1 64 8 7 1 1 2 1 92 9 4 4 1 2 1 9 7 4 1 1 2 1 37 8 3 1 1 1 1 65 8 7 2 1 2 1 93 9 4 5 1 2 1 10 7 4 2 1 2 1 38 8 3 1 1 2 1 66 8 7 3 1 2 1 94 9 5 0 1 2 1 11 7 5 0 1 2 1 39 8 3 2 1 1 1 67 8 7 4 1 2 1 95 9 5 1 1 2 1 12 7 5 1 1 2 1 40 8 3 2 1 2 1 68 8 7 5 1 2 1 96 9 5 2 1 2 1 13 7 5 2 1 2 1 41 8 3 3 1 1 1 69 9 2 0 1 1 1 97 9 5 3 1 2 1 14 7 5 3 1 2 1 42 8 3 3 1 2 1 70 9 2 0 1 2 1 98 9 5 4 1 2 1 15 7 5 4 1 2 1 43 8 3 4 1 1 1 71 9 2 1 1 1 1 99 9 5 5 1 2 1 16 7 5 5 1 2 1 44 8 3 5 1 1 1 72 9 2 2 1 1 1 10 9 6 0 1 2 1 17 7 6 0 1 2 1 45 8 4 0 1 2 1 73 9 2 3 1 1 1 10 9 6 1 1 2 1 18 7 6 1 1 2 1 46 8 4 1 1 2 1 74 9 2 4 1 1 1 10 9 6 2 1 2 1 19 7 6 2 1 2 1 47 8 4 2 1 2 1 75 9 2 5 1 1 1 10 9 6 3 1 2 1 20 7 6 3 1 2 1 48 8 4 3 1 2 1 76 9 3 0 1 1 1 10 9 6 4 1 2 1 21 7 6 4 1 2 1 49 8 4 4 1 2 1 77 9 3 0 1 2 1 10 9 6 5 1 2 1 22 7 6 5 1 2 1 50 8 4 5 1 2 1 78 9 3 1 1 1 1 10 9 7 0 1 2 1 23 7 7 0 1 2 1 51 8 5 0 1 2 1 79 9 3 1 1 2 1 10 9 7 1 1 2 1 24 7 7 1 1 2 1 52 8 5 1 1 2 1 80 9 3 2 1 1 1 10 9 7 2 1 2 1 25 7 7 2 1 2 1 53 8 5 2 1 2 1 81 9 3 2 1 2 1 10 9 7 3 1 2 1 26 7 7 3 1 2 1 54 8 5 3 1 2 1 82 9 3 3 1 1 1 11 9 7 4 1 2 1 27 7 7 4 1 2 1 55 8 5 4 1 2 1 83 9 3 3 1 2 1 11 9 7 5 1 2 1 28 7 7 5 1 2 1 56 8 5 5 1 2 1 84 9 3 4 1 1 1 ródo: opracowanie wae na podstawie O09 Tablica 2 Dane technologiczne dla projektowanego magazynu.p. Parametr Symbol, warto, jednostka 1 2 3 1 przeadunek roczny na wejciu P R WE 129000[ jlp] 2 normatyw zapasu N 20 3 liczba dni roboczych w roku d r 285[ dni] 4 rotacja zapasu S 15 O
Symulacyjne badania geometrii magazynu przy wykorzystaniu pakietu 67.p. Parametr Symbol, warto, jednostka 1 2 3 5 pojemno strefy skadowania magazynu Z p 8600[ m. p.] 6 asortyment magazynowy A 468 7 wspóczynnik spitrze dobowych na wejciu 1, 24 8 wspóczynnik spitrze dobowych na wyjciu WY 1, 54 9 stopie wypenienia jpk 0, 54 10 stopie kompletacji 0, 67 11 rednia struktura jpk w p 10 4 12 wspóczynnik wykorzystania czasu pracy t 0, 80 13 powierzchnia F 2 8000[ m ] 14 wysoko H 12[ m] ródo: opracowanie wae, [6] WE Tablica 3 Przepywy materiaów w magazynie.p. Parametr Symbol, warto, jednostka 1 2 3 1 dobowy przepyw na wejciu do magazynu w dobie D WE 562[ jlp] miarodajnej do wymiarowania magazynu 2 dobowy przepyw na wyjciu ze strefy skadowania D WY 698[ jlp] magazynu w dobie miarodajnej 3 dobowy przepyw na wyjciu ze strefy skadowania do D WYjlpj / k 468[ jlp] strefy kompletacji 4 dobowe wyjcie z magazynu w postaci jpj D WYjlpj 230[ jlp] 5 dobowe wyjcie z magazynu w postaci jpk D 867[ jlp] ródo: opracowanie wae, [6] WYjlpk 6. WYBRANE WYNIKI BADA Dla kadego ze wskaników oceny projektu policzonych w trybie symulacyjnym wybrano wartoci minimalne i maksymalne. Zestawienie tych wartoci znajduje si poniej.
68 Mariusz Kostrzewski Powierzchnia magazynu: - warto minimalna dla wariantów nr 11, 51-53, 88, 94-98: 6.048 [m 2 ], - warto maksymalna dla wariantu nr 42: 7.992 [m 2 ]. Wysoko magazynu: - warianty nr 1-28: 10 [m], - warianty nr 29-69: 11 [m], - warianty nr 70-111: 12 [m]. iczba miejsc paletowych: - warto minimalna dla wariantu nr 1: 8.652, - warto maksymalna dla wariantów nr 63-68, 100-111: 9.072. Nakady na magazyn: - warto minimalna dla wariantu nr 11: 107.023.280 [z], - warto maksymalna dla wariantu nr 70: 165.437.680 [z]. Koszty eksploatacyjne: - warto minimalna dla wariantu nr 11: 13.824.039 [z], - warto maksymalna dla wariantu nr 70: 19.753.160 [z]. Wskanik nakadów: - warto minimalna dla wariantu nr 11: 12.444,57 [z], - warto maksymalna dla wariantu nr 70: 19.236,94 [z]. Wskanik kosztowy: - oscyluje wokó wartoci: 0,59-0,63, zatem moe zosta pominity jako niemiarodajny w ocenie wariantów. Wskanik kosztu przejcia: - warto minimalna dla wariantu o nr 11: 107,16 [z], - warto maksymalna dla wariantu o nr 70: 153,13 [z]. Zrównowaona pracochonno rodków transportowych i urzdze: - warto minimalna dla wariantu nr 11: 841,07 [urzdzeniogodzin], - warto maksymalna dla wariantu nr 76: 1.227,1 [urzdzeniogodzin], - (wariant nr 70: 1.145,71 [urzdzeniogodzin]). Zrównowaona liczba rodków transportowych i urzdze: - warto minimalna dla wariantu nr 106: 164, - warto maksymalna dla wariantu nr 1: 252, - (wariant nr 11: 185, wariant nr 70: 227). Zrównowaona liczba pracowników: - warto minimalna dla wariantu nr 100: 102, - warto maksymalna dla wariantu nr 1: 138, - (wariant nr 11: 106, wariant nr 70: 132).
Symulacyjne badania geometrii magazynu przy wykorzystaniu pakietu 69 Wskanik wykorzystania wydajnoci rzeczowy: 0,79. Wskanik wykorzystania wydajnoci kosztowy: 0,83. Strefa skadowania - 138 x 24 [m] Strefa przyjcia - 6 x 12 [m] Strefa wydania 6 x 12 [m] Bufor strefy kompletacji Strefa kompletacji - 120 x 18 [m] 24 x 18 [m] a) b) Rys. 5. Widok z góry dla wariantu nr 11 (a), przekrój poprzeczny dla wariantu nr 11 (b); wysoko magazynu 42 [m] ródo: opracowanie wae, O09 Strefa skadowania - 216 x 18 [m] Strefa przyjcia - 6 x 9 [m] Strefa wydania 6 x 9 [m] Strefa kompletacji - 138 x 18 [m] Bufor strefy kompletacji a) 84 x 18 [m] b) Rys. 6. Widok z góry dla wariantu nr 42 (a), przekrój poprzeczny dla wariantu nr 42 (b); wysoko magazynu 30 [m] ródo: opracowanie wae, O09 Strefa skadowania - 258 x 12 [m] Strefa przyjcia - 6 x 6 [m] Strefa wydania 6 x 6 [m] a) Strefa kompletacji - 138 x 18 [m] Bufor strefy kompletacji 126 x 18 [m] b) Rys. 7. Widok z góry dla wariantu nr 70 (a), przekrój poprzeczny dla wariantu nr 70 (b); wysoko magazynu 30 [m] ródo: opracowanie wae, O09 Strefa skadowania - 174 x 18 [m] Strefa przyjcia - 84 x 9 [m] Strefa wydania 84 x 9 [m] Strefa kompletacji - 252 x 12 [m] a) Bufor strefy kompletacji 6 x 12 [m] b) Rys. 8. Widok z góry dla wariantu nr 76 (a), przekrój poprzeczny dla wariantu nr 76 (b); wysoko magazynu 30 [m] ródo: opracowanie wae, O09 Strefa przyjcia Strefa skadowania - 96 x 30 [m] 48 x 18 [m] Strefa wydania 48 x 18 [m] Strefa kompletacji 138 x 18 [m] Bufor strefy kompletacji a) 6 x 18 [m] b) Rys. 9. Widok z góry dla wariantu nr 100 (a), przekrój poprzeczny dla wariantu nr 76 (b); wysoko magazynu 48 [m] ródo: opracowanie wae, O09
70 Mariusz Kostrzewski Strefa skadowania - 84 x 36 [m] Strefa przyjcia 60 x 18 [m] Strefa wydania 60 x 18 [m] Strefa kompletacji 138 x 18 [m] Bufor strefy a) kompletacji 6 x 18 [m] b) Rys. 10. Widok z góry dla wariantu nr 106 (a), przekrój poprzeczny dla wariantu nr 76 (b); wysoko magazynu 54 [m] ródo: opracowanie wae, O09 7. WNIOSKI W grupie obliczonych wskaników oceny projektu minimalne wartoci poszczególnych wskaników byy najczciej osigane w przypadku wariantu nr 11. Wród nich znalazy si: powierzchnia magazynu, wysoko magazynu, nakady na magazyn, koszty eksploatacyjne, wskaniki nakadów, wskanik kosztów przejcia, zrównowaona pracochonno rodków transportowych i urzdze. Z kolei najwysze wartoci poszczególnych wskaników wystpoway najczciej w przypadku wariantu nr 70. Wród nich znalazy si: wysoko magazynu, nakady na magazyn, koszty eksploatacyjne, wskaniki nakadów, wskanik kosztów przejcia. Nie stwierdzono jednoznacznej zalenoci pomidzy zmian poszczególnych parametrów wejciowych a wartociami uzyskanych wskaników. 9100 Zp [m.p.] 9050 9000 8950 8900 8850 8800 8750 8700 8650 8600 0 2 4 6 8 kr ps = 7 ps = 8 ps = 9 Rys. 11. Zaleno pomidzy liczb miejsc paletowych (Zp) a liczb korytarzy roboczych (kr) dla od 7 do 9 poziomów skadowania w regaach w strefie skadowania (ps) ródo: opracowanie wae
Symulacyjne badania geometrii magazynu przy wykorzystaniu pakietu 71 160000000 N [zl] 140000000 120000000 100000000 80000000 60000000 40000000 20000000 0 0 1 2 3 4 5 6 7 8 kr 18000000 Ke [zl] 16000000 14000000 12000000 10000000 8000000 6000000 4000000 2000000 0 0 2 4 6 8 kr Rys. 12. Zaleno pomidzy nakadami na budow magazynu (N) a liczb korytarzy roboczych (kr) w przypadku 7 poziomów skadowania w regaach w strefie skadowania ródo: opracowanie wae Rys. 13. Zaleno pomidzy kosztami eksploatacyjnymi (Ke) a liczb korytarzy roboczych (kr) w przypadku 7 poziomów skadowania w regaach w strefie skadowania ródo: opracowanie wae 180000000 N [zl] 160000000 140000000 120000000 100000000 80000000 60000000 40000000 20000000 0 0 100 200 300 400 D [m] 180000000 N [zl] 160000000 140000000 120000000 100000000 80000000 60000000 40000000 20000000 0 0 10 20 30 40 50 60 S [m] Rys. 14. Zaleno pomidzy nakadami na budow magazynu (N) a dugoci magazynu (D) ródo: opracowanie wae Rys. 15. Zaleno pomidzy nakadami na budow magazynu (N) a szerokoci magazynu (S) ródo: opracowanie wae Mona przyj, e liczba miejsc paletowych wzrasta wraz z liczb korytarzy roboczych przy takiej samej liczbie poziomów skadowania w regaach (rys. 11). W przypadku zalenoci pomidzy nakadami na magazyn a liczb korytarzy roboczych (przy takiej samej liczbie poziomów skadowania w regaach) nie zauwaa si jednoznacznej tendencji wzrostowej ani malejcej (rys. 12). Analogicznych wniosków mona spodziewa si wobec kosztów eksploatacyjnych. I faktycznie, badania wykazuj, e w przypadku zalenoci pomidzy kosztami eksploatacyjnymi a liczb korytarzy roboczych (przy takiej samej liczbie poziomów skadowania w regaach) nie zauwaa si jednoznacznej tendencji wzrostowej ani malejcej (rys. 13). Jak mona zauway na wykresach na rysunkach 14, 15 zarówno w przypadku porównania nakadów na budow magazynu z szerokoci jak i dugoci magazynu nie mona stwierdzi jednoznacznej tendencji wzrostowej ani malejcej. Powodem takiego stanu rzeczy jest fakt zrónicowania stref magazynowych w przypadku rónych wariantów projektowych. Poza tym wpyw na t niestabilno maj: zrónicowana liczba miejsc paletowych i zrónicowana liczba rodków transportu okrelonego typu w przypadku
72 Mariusz Kostrzewski rónych wariantów Jednake przy porównaniu nakadów na budow z powierzchni magazynu zauway mona trend rocy (rys. 16). Jest to oczywicie wyczuwalne intuicyjnie z uwagi na fakt ponoszenia kosztów za grunt oraz wybudowanie konstrukcji magazynowej liczonych odpowiednio na m 2 i m 3. 180000000 N [zl] 160000000 140000000 120000000 100000000 80000000 60000000 40000000 20000000 0 0 2000 4000 6000 8000 10000 P [m^2] Rys. 16. Zaleno pomidzy nakadami na budow magazynu (N) a powierzchni magazynu (P) ródo: opracowanie wae Naley zauway, e w przypadku wspóczynników wykorzystania wydajnoci rzeczowego i kosztowego ich wartoci s takie same dla wszystkich 111 dopuszczalnych wariantów projektowych. Równowarto jest jednak pozorna, spowodowana zaokrgleniami w pakiecie komputerowym O09 do drugiego miejsca po przecinku. Zmiany wspóczynników s niewielkie. Wystpuj dopiero na trzecim miejscu po przecinku. Wpyw na niewielkie zmiany ma fakt, e zastosowano tak sam form organizacji pracy czyli dla wszystkich 111 dopuszczalnych wariantów projektowych tj. przyjto ten sam harmonogram oraz takie same typy rodków transportowych. Na rys. 5-10 przedstawione zostay szkice przestrzenne dla wybranych wariantów projektowych. Szkice przestrzenne zaprezentowane w artykule wybrano biorc pod uwag grup wskaników oceny, w której wartoci wikszoci wskaników byy minimalne (wariant 11 rys. 5a, 5b) lub wybrane wskaniki przyjmoway wartoci minimalne (warianty nr: 100 rys. 9a, 9b; wariant nr 106 rys. 10a, 10b) oraz grup wskaników oceny, w której wartoci wikszoci wskaników byy maksymalne (wariant 70 rys. 7a, 7b) lub wybrane wskaniki przyjmoway wartoci maksymalne (wariant nr 42 rys. 6a, 6b; wariant nr 76 rys. 8a, 8b). Stwierdzono, e warianty nr 42, 70, 76 nie zostayby poddane realizacji z uwagi na wartoci wskaników oceny oraz fakt, e dugoci magazynów dla tych wariantów stanowi znaczn wielokrotno szerokoci magazynu. W zwizku z tym zaistnia problem selekcji rozwiza projektowych, w przypadku których nie bdzie wystpowao znaczne zwielokrotnienie podstawowych wymiarów bryy budynku. Pomocniczy przy tym moe by wskanik, nad którym trwaj prace, okrelany mianem wskanika zrównowaenia wymiarów magazynu. Wskanik zrównowaenia wymiarów magazynu ma za zadanie wspomóc w procesie decyzyjnym wybór takiego wariantu, w przypadku którego nie ma miejsca znaczna rónica pomidzy dugoci
Symulacyjne badania geometrii magazynu przy wykorzystaniu pakietu 73 a szerokoci magazynu. Warto wskanika dla wariantu w oceniana bdzie w stosunku do wartoci szacunkowej. Nie zdefiniowano najlepszego rozwizania ze 111 dopuszczalnych wariantów projektowych, poniewa na wybór jego maj wpyw wielorakie czynniki, w tym równie niemierzalne. Ponadto gdyby celem bada byby wybór najlepszego z rozwiza, naleaoby dokona dla wszystkich wariantów dodatkowo sparametryzowanej oceny kompleksowej. Badania te stanowi etap wstpny zagadnienia optymalizacji projektu magazynu, która jest jednym z problemów rozpatrywanych przez autora w jego pracy doktorskiej. Zasadniczym zamiarem autora jest usprawnienie procesu projektowania. Usprawnienie to bdzie dwojakie. Po pierwsze polega bdzie na przyspieszeniu wykonywania prac projektowych. Po drugie uatwi wzgldnie szybk realizacj wielu wariantów projektowych w stosunkowo krótkim czasie. Szczególny nacisk pooony zostanie na optymalizacj przestrzenno-funkcjonalnego projektu graficznego. Optymalizacja bdzie dotyczya m.in. wyboru odpowiedniego sposobu skadowania i kompletacji. Sposoby te bd tak dobierane, aby procesy magazynowe realizowane byy moliwie najsprawniej, a nakady i koszty poniesione na przygotowanie infrastruktury moliwie racjonalne. Bibliografia 1. Fijakowski J.: Technologia magazynowania, wybrane zagadnienia, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa, 1995. 2. Fijakowski J.: Transport wewntrzny w systemach logistycznych, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa, 2002. 3. Fijakowski J.: Przepywy adunków w systemach logistycznych pre-script, Politechnika Warszawska, Warszawa, 2003 2005. 4. Fijalkowski J.: Czynnik kosztów w wymiarowaniu procesów przepywu adunków w systemach logistycznych, Wybrane Zagadnienia ogistyki Stosowanej, Rocznik nr 5 PAN Komitet Transportu, Oficyna Wydawnicza TEXT, Kraków, 2008. 5. Korze Z.: ogistyczne systemy transportu bliskiego i magazynowani - t. 1, 2, Wyd. Instytutu ogistyki i Magazynowania, Pozna 1998. 6. Kostrzewski M.: Project of logistic system of Z company with alternative structure of delivery to retailers master thesis, Politechnika Warszawska, Warszawa, 2005. 7. Kostrzewski M. Porównanie metod projektowania magazynu projektowanie wg procedury analitycznej oraz przy uyciu narzdzia symulacyjnego, Prace Naukowe PW seria Transport z. 70: Modelowanie Procesów Transportowych i ogistycznych, cz. II, Warszawa 2009, str. 65-96 8. The Sims Consulting Group: Warehouse Modernization and ayout & Planning Guide, NAVSUP Publication 529, The Sims Consulting Group, 1985. WAREHOUSE GEOMETRY SIMUATION STUDIES WITH USING O09 SOFTWARE Abstract: The article is a summary of research on the impact of the logistics facility geometry on project evaluation quantitative indicators of the facility. Studies are based on the concept of simulation and have been done with using a computer package O09, programmed by the author. Keywords: building logistics, simulation, warehouse process Recenzent: Grzegorz Szyszka