KARTA CHARAKTERYSTYKI MATERIAŁU WYBUCHOWEGO SALETROL 9 KARTA CHARAKTERYSTYKI SUBSTANCJI NIEBEZPIECZNEJ 1. Identyfikacja materiału wybuchowego i przedsiębiorstwa 1.1 Identyfikacja preparatu: SALETROL 9 MATERIAŁ WYBUCHOWY KRUSZĄCY TYPU B 1.2 Zastosowanie preparatu: Materiał wybuchowy Saletrol 9 może być używany w zakładach górniczych odkrywkowych, jako materiał wybuchowy skalny, sporządzany przez jednostkę mieszalniczo załadowczą typu UMF 11 albo typu UMFE 33. 1.3 Dostawca: EPC Polska Sp. z o.o. Rogów Sobócki, Wrocławska 58 (55-050 Sobótka) E-mail epc-polska@epc-polska.pl Służby ratownicze: 999 Ratownictwo Medyczne 997 Policja 998 Państwowa Straż Pożarna 112 Wszystkie służby ratownicze 2. Identyfikacja zagrożeń Zagrożenie wybuchem Zagrożenie toksykologiczne Zagrożenie pożarowe Wskutek inicjacji przeniesienia fali detonacyjnej, lub oddziaływania ognia. Bez silnego bodźca inicjującego, na otwartej przestrzeni ulega wypaleniu. W przypadku zatrucia drogą pokarmową lub inhalacyjne skażenie pro duktami rozkładu (CO, NO, NOx). Materiał wybuchowy zawiera zarówno materiał palny oraz utleniacz. Bez silnej inicjacji ulega wypaleniu. Nie potrzebuje tlenu do podtrzymywania palenia. Klasyfikacja: Symbole ostrzegawcze: E (preparat wybuchowy)
Określenia zagrożenia (zwroty R): 3. Skład / informacja o składnikach Skład chemiczny Saletrolu 9: 2- zagrożenie wybuchem wskutek uderzenia, tarcia, kontaktu z ogniem lub innym źródłem zapłonu 8 -kontakt z materiałami palnymi może spowodować pożar 25 -działa toksycznie po połknięciu Nazwa % numer CAS symbol zagrożenia i bezpieczeństwa Azotan amonu R: 8 94-95 6484-52-2 (Saletra amonowa) O S: 16-41 R: 45 Paliwo węglowodorowe 5-6 91995-78-7 Xn S: 53-45 4. Pierwsza pomoc Kontakt z oczami Kontakt ze skórą Połkniecie Wdychanie płukać dużą ilością wody przez 15 minut i wezwać lekarza. mycie rąk w ciepłej wodzie z mydłem. natychmiast pić dużą ilość wody, niezbędna konsultacja lekarska. gazów postrzałowych lub produktów spalania, w przypadku wystąpienia objawów, niezbędna konsultacja lekarska. 5. Postępowanie w przypadku pożaru Zawiadomić otoczenie o pożarze, usunąć z obszaru zagrożenia wszystkie osoby nie biorące udziału w akcji ratowniczo gaśniczej, zarządzić ewakuację wezwać Straż Pożarną i Policję. Gdy materiał nie bierze bezpośredniego udziału w pożarze gasić pożar przy pomocy możliwie najlepszych środków i metod, nie dopuścić do przeniesienia się ognia na materiał. Gdy jest to możliwe usunąć produkt z miejsca zagrożenia, i substancje zagrożone. Gdy materiał bierze udział w pożarze nie podejmować prób gaszenia. W przypadku podjęcia działania ratowniczego wszelkie czynności prowadzić z bezpiecznej odległości zza trwałych osłon Saletrol 9 nie potrzebuje tlenu do palenia się zawiera tlen w swoim składzie chemicznym dlatego skuteczność środków gaśniczych jest ograniczona. Ogrzewanie materiału powyżej 518 K powoduje rozkład z wydzielaniem tlenków azotu. Środki gaśnicze Pożar w otoczeniu materiału wybuchowego właściwe dla palącego się materiału. Pożar materiału wybuchowego pozwolić wypalić się materiałowi wybuchowemu, obserwując pożar z bezpiecznej odległości Mały pożar: Gasić gaśnicą proszkową lub śniegową (dwutlenek węgla). Strona 2 z 7
Telefon alarmowy: Podczas spalania wydzielają się silnie toksyczne tlenki azotu. Policja 997 Państwowa Straż Pożarna 998 Pogotowie ratunkowe 999 6. Postępowanie w przypadku uwolnienia do środowiska a) zawiadomić otoczenie, b) usunąć z obszaru zagrożenia wszystkie osoby nie biorące udziału w likwidowaniu awarii, c) Wezwać Państwową Straż Pożarną tel. 998, d) Usunąć źródła zagrożenia, e) Zabezpieczyć również przed deszczem poprzez nakrycie, f) W przypadku rozsypania pozbierać do kartonu lub worka foliowego, g) Unikać bezpośredniego kontaktu skóry, oczu z uwolnioną substancją, h) Usunąć z obszaru zagrożenia wszytkie osoby nie biroace udziału w akcji ratowniczo gaśniczej, i) Unikać bezpośrednio kontaktu z skórą i oczami j) Nie wdychać uwolnionej substancji 7. Postępowanie z preparatem i jego magazynowanie Postępowanie Unikać: Magazynowanie Maksymalny okres Magazynowania Nie wolno pracować w pobliżu źródeł ognia ani palić tytoniu. uderzeń, kontaktu z środkami inicjującymi, gorących powierzchni. W czasie trwania procesu produkcyjnego nie wolno dokonywać żadnych napraw ani spożywać posiłków. Używany sprzęt i wyposażenie powinno być uziemione. Transport możliwy wyłącznie w oryginalnych opakowaniach. Rodzaj magazynu: zgodnie z klasyfikacją materiału magazyn materiałów wybuchowych musi odpowiadać właściwym przepisom, ognioodporny, wyposażony w wentylację, instalację elektryczną w wykonaniu przeciwwybuchowym. Chronić przed bezpośrednim nasłonecznieniem. Nie przekraczać ilości dopuszczalnej, przechowywanej w magazynie. Wspólne magazynowanie z materiałami niebezpiecznymi Patrz Umowa Europejska dotycząca międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR) 7.5.2.2. 1.1C, 1.1D, 1.1E 1.1G, 1.1N (b, c) 1.1 S. oraz 5.1D (b) i 9 (d) 2 miesiące od daty produkcji Temperatura Magazynowania od 10 C do + 30 C 8. Kontrola narażenia / środki ochrony indywidualnej Nie wolno pracować w pobliżu źródeł ognia ani palić tytoniu. W czasie trwania procesu produkcyjnego lub przechowywania, w magazynie nie wolno dokonywać żadnych napraw ani spożywać posiłków i pić. Odzież i obuwie ochronne powinny posiadać właściwość Strona 3 z 7
nie gromadzenia ładunków elektryczności statycznej. Po zakończeniu pracy należy dokładnie umyć ręce wodą z mydłem. Najwyższe dopuszczalne stężenia: NDS - NDSCh - NDSP - nie ustalone nie ustalone nie ustalone 9. Własności fizykochemiczne Wygląd zewnętrzny: białe granulki luzem Barwa: biała Struktura: sypka (granulki), Zapach: węglowodorów, Wilgotność: 0,24% Niebezpieczeństwo wybuchu: z uwagi na: płomień, ciepło, przeniesienie fali detonacyjnej Gęstość: śr. 0,83 g/cm 3 Rozpuszczalność w wodzie: dobra. Wrażliwość na uderzenie 49, 0 J Wrażliwość na tarcie >282,5 N Współczynnik wrażliwości mechanicznej 8,94 Współczynnik wrażliwości termicznej 5,57 Temperatura rozkładu 518 K 10. Stabilność i reaktywność Zależna od: - wstrząsów, - tarcia, - płomienia, - ogrzewania Unikać: - źródeł zapłonu, - bodźców energetycznych, - tarcia, uderzenia, żaru, - elektryczności statycznej, - niebezpiecznych produktów rozkładu. 11. Informacje toksykologiczne Skutki zdrowotne narażenia ostrego Dawka śmiertelna: Skutki zdrowotne narażenia długotrwałego: Ostra toksykologiczność w przypadku spożycia. LD50 dotyczy szczura, Azotan amonu (saletra amonowa) 2400 mg/kg Może powodować podrażnienie oczu, dróg oddechowych i skóry. Preparat stosowany zgodnych z przeznaczeniem nie stanowią zagrożenia dla zdrowia. Podczas rozkładu mogą wydzielać się szkodliwe tlenki azotu (NO X), amoniak (NH 3), tlenek węgla (CO) Strona 4 z 7
Skutki zdrowotne narażenia miejscowego: Wdychanie: Kontakt ze skórą: Kontakt z oczami: Może powodować podrażnienie. Może być przyczyną alergii. Może powodować podrażnienie, łzawienie i podrażnienie spojówek. 12. Informacje ekologiczne Wpływ preparatu na środowisko: Ekotoksyczność: W sytuacjach awaryjnych stanowi zagrożenie lokalne w przypadku przedostania się do wód. Nie dopuścić do przedostania się do ujęć wody pitnej, ścieków i gleby. Wody zanieczyszczone azotanem amonu są niezdatne do picia. Po rozcieńczeniu i dłuższym okresie czasu następuje biologiczne zniszczenie azotanu amonowego- przyswojenie przez organizmy roślinne jako nawozu. Preparat wprowadzony do wód nie powoduje deficytu tlenu w środowisku wodnym. Stosowany zgodnie z przeznaczeniem nie stanowi zagrożenia dla środowiska Sole amonowe nie stwarzają bezpośredniego zagrożenia. 13. Postępowanie z odpadami Materiał wykorzystany zgodnie z przeznaczeniem czyli do urabiania skał w procesach produkcyjnych odkrywkowych i podziemnych zakładów górniczych nie powoduje powstawania odpadu. Sposób postępowania z opakowaniem określają przepisy i instrukcje obowiązujące w zakładach górniczych. 14. Informacje o transporcie Z powodu wykorzystywanej technologii materiał nie będzie transportowany. Planuje się jedynie przewóz próbek do badań we właściwym opakowaniu z odpowiednim oznakowaniem Zabrania się przewożenia w jednym pojeździe (jednym przedziale ładunkowym): materiałów wybuchowych i środków inicjujących. Zgodnie z wymaganiami ADR\RID: Prawidłowa nazwa przewozowa: UN 0082 Materiał wybuchowy typu B, 1.1 D, II, ADR Oznakowanie środków transportu: Zgodnie z przepisami ADR nie jest klasyfikowany podczas transportu jako materiał wybuchowy. Strona 5 z 7
Oznakowanie opakowanie jednostkowe E (wybuchowy) 15. Informacje dotyczące uregulowań prawnych Obowiązujące przepisy prawne: 1. Ustawa z dnia 11 stycznia 2001 r. o substancjach i preparatach chemicznych (Dz.U. 2001.11.84, z późniejszymi 2. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U. 2001.62.628, z późniejszymi 3. Ustawa z dnia 28 października 2002 r. o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych (Dz. U. 2002.199.1671, z późniejszymi 4. Ustawa z dnia 22 czerwca 2001 r. o wykonywaniu działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania obrotu materiałami wybuchowymi, bronią, amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym (Dz.U. 2001.67.1589, z późniejszymi 5. Ustawa z dnia 21 czerwca 2002 r. o materiałach wybuchowych do użytku cywilnego (Dz.U. 2002.117.1007, z późniejszymi 6. Rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów - REACH (art. 31, załącznik II). 7. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 września 2003 r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz. U. 2003.171.1666, z późniejszymi 8. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 września 2003 r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz.U. 2003.173.1679, z późniejszymi 9. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 28 września 2005 r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem (Dz.U. 2005 nr 201 poz. 1674, z późniejszymi 10.Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz.U. 2002.217.1833, z późniejszymi 11. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. 2001.112.1206); 12. Oświadczenie rządowe z dnia 26 lipca 2005 r. w sprawie wejścia w życie zmian do załączników A i B do Umowy europejskiej, dotyczącej międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR), sporządzonej w Genewie dnia 30września 1957 r. (Dz.U. 2005.178.1481). 13. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 września 1996 roku w sprawie wykazu prac wzbronionych kobietom (Dz.U. 1996.114.545, z późniejszymi 14.Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 roku w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w kodeksie pracy (Dz. U. 1996.69.332, z późniejszymi 15.Rozporządzenie w sprawie ograniczeń, zakazów lub warunków produkcji, obrotu lub stosowania substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych oraz zawierających je produktów 2004, (Dz. U. 2004.168.1762, z późniejszymi 16. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (Dz. U. 2005.259.2173) 17. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 kwietnia 2005 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. 2005.73.645, z późniejszymi 18.Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 lipca 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy produkcji, transporcie wewnątrzzakładowym oraz obrocie materiałów wybuchowych, w tym wyrobów pirotechnicznych (Dz.U. 2003.163.1577). 19.Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 października 2002 r. w sprawie pomieszczeń magazynowych i obiektów do przechowywania materiałów wybuchowych, broni, amunicji oraz wyrobów o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym (Dz.U. 2002.190.1589). 16. Inne informacje Symbole zagrożenia: Zagrożenie Symbol zagrożenia Strona 6 z 7
Substancje i preparaty wybuchowe E Substancje i preparaty utleniające O Substancje i preparaty szkodliwe Xn Określenia zagrożenia (zwroty R) : 2 - zagrożenie wybuchem wskutek uderzenia, tarcia, kontaktu z ogniem lub innym źródłem zapłonu 8 - kontakt z materiałami palnymi może spowodować pożar 25 - działa toksycznie po połknięciu 2 - zagrożenie wybuchem wskutek uderzenia, tarcia, kontaktu z ogniem lub innym źródłem zapłonu 25 - działa toksycznie po połknięciu Określenia dotyczące prawidłowego postępowania (zwroty S): 2 - chronić przed dziećmi 15 - przechowywać z dala od źródeł ciepła 16 - nie przechowywać w pobliżu źródeł zapłonu - nie palić tytoniu 17 - nie przechowywać razem z materiałami zapalnymi 26 - zanieczyszczone oczy przemyć natychmiast dużą ilością wody i zasięgnąć porady lekarza 36 - nosić odpowiednią odzież ochronną 45 - w przypadku awarii lub jeśli źle się poczujesz zasięgnij niezwłocznie porady lekarza Kartę charakterystyki opracowano w oparciu o bieżący stan wiedzy. Podczas sporządzania karty charakterystyki brano pod uwagę wszystkie właściwe zastosowania preparatu. Pracownicy zatrudnieni przy transporcie i użytkowaniu preparatu muszą posiadać aktualne przeszkolenie w zakresie obowiązujących przepisów bhp. Informacje zamieszczone w karcie charakterystyki mają na celu opisanie substancji jedynie w zakresie wymagań bezpieczeństwa. Użytkownik jest odpowiedzialny za stworzenie warunków bezpiecznego używania preparatu i bierze na siebie pełną odpowiedzialność za skutki wynikające z niewłaściwego stosowania niniejszego preparatu. Uwaga: Nabywanie oraz przechowywanie preparatu wymaga uzyskania pozwolenia na nabywanie i przechowywanie materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego (Ustawa z dnia 21 czerwca 2002 r. o materiałach wybuchowych do użytku cywilnego ((Dz.U. 2002.117.1007, z późniejszymi zmianami)). Strona 7 z 7