Tematy prac kontrolnych TUZ 2 semestr 4, rok szkolny 2012/2013



Podobne dokumenty
Numer zadania Suma punktów

Numer zadania Suma punktów

Dzięki ćwiczeniom z panią Suzuki w szkole Hagukumi oraz z moją mamą nauczyłem się komunikować za pomocą pisma. Teraz umiem nawet pisać na komputerze.

Jak mam uwielbiać Boga w moim życiu, aby modlitwa była skuteczna? Na czym polega uwielbienie?

Kto chce niech wierzy

I Komunia Święta. Parafia pw. Bł. Jana Pawła II w Gdańsku

Bóg Ojciec kocha każdego człowieka

30-dniowe #FajneWyzwanie Naucz się prowadzić Dziennik!

Czy na pewno jesteś szczęśliwy?

AUDIO / VIDEO (A 2 / B1 ) (wersja dla studenta) ROZMOWY PANI DOMU ROBERT KUDELSKI ( Pani domu, nr )

Na skraju nocy & Jarosław Bloch Rok udostępnienia: 1994

Ewangelia wg św. Jana Rozdział VIII

Szczęść Boże, wujku! odpowiedział weselszy już Marcin, a wujek serdecznie uściskał chłopca.

Copyright 2015 Monika Górska

ALLELUJA. Ref. Alleluja, alleluja, alleluja, alleluja. Alleluja, alleluja, alleluja, alleluja.

Copyright 2015 Monika Górska

Chrzest. 1. Dziękuję za uczestnictwo w Sakramencie Chrztu Świętego

Żeby zdobyć jakiś zawód, trzeba się go uczyć, czasem całe lata.

MODLITWA MODLITWA. Dla ułatwienia poszczególne zadania oznaczone są symbolami. Legenda pozwoli Ci łatwo zorientować się w znaczeniu tych symboli:

Ankieta. Instrukcja i Pytania Ankiety dla młodzieży.

MISJE PRZYSZŁOŚCIĄ KOŚCIOŁA

Nazywam się Maria i chciałabym ci opowiedzieć, jak moja historia i Święta Wielkanocne ze sobą się łączą

POZIOM PODSTAWOWY SIERPIEŃ 2010

Księga Ozeasza 1:2-6,9

Mimo, że wszyscy oczekują, że przestanę pić i źle się czuję z tą presją to całkowicie akceptuje siebie i swoje decyzje

LITURGIA DOMOWA. Spis treści. Modlitwy w rodzinach na niedziele Okresu Wielkiego Postu Gliwice 2016

Ewangelizacja O co w tym chodzi?

JAK ROZMAWIAĆ Z BOGIEM?

TEKSTY PISMA ŚW. DO PRACY W GRUPACH ZAWARTOŚĆ KOPERTY NR 2

Ziemia. Modlitwa Żeglarza

Biblia dla Dzieci. przedstawia. Cuda Pana Jezusa

II Miejski Konkurs Wiedzy Biblijnej A Słowo stało się Ciałem Ewangelia św. Mateusza ETAP MIĘDZYSZKOLNY 15 kwietnia 2015 r.

KAIN I ABEL. 1 Księga Mojżeszowa 4,1-16

Dzień Patrona przygotowanie programów artystycznych, kiermasze, konkursy, Obchody Rocznic Pontyfikatu Jana Pawła II, Upamiętnianie Rocznicy Śmierci

Rysunek: Dominika Ciborowska kl. III b L I G I A. KLASY III D i III B. KATECHETKA: mgr teologii Beata Polkowska

ROZPACZLIWIE SZUKAJĄC COPYWRITERA. autor Maciej Wojtas

Biblia dla Dzieci przedstawia. Cuda Pana Jezusa

Test badający kompetencje polonistyczne w kl. I gimnazjum (na początku roku szkolnego)

S P O T K A N I E ZE S Ł O W E M

9 STYCZNIA Większej miłości nikt nie ma nad tę, jak gdy kto życie swoje kładzie za przyjaciół swoich. J,15,13 10 STYCZNIA Już Was nie nazywam

Najczęściej o modlitwie Jezusa pisze ewangelista Łukasz. Najwięcej tekstów Chrystusowej modlitwy podaje Jan.

Czego szukacie? J 1,38

HISTORIA WIĘZIENNEGO STRAŻNIKA

Kazanie na uroczystość ustanowienia nowych animatorów. i przyjęcia kandydatów do tej posługi.

Anselm Grün OSB i Piotr Marek Próba. Ćwiczenia do seminariów: Jak być szczęśliwym... Singlem, Świeckim, Zakonnikiem, Księdzem, Siostrą.

Dodaj odpowiednią liczbę liter i przeczytaj dwie nazwy miejsca modlitwy Jezusa.

Droga Krzyżowa STACJA

Izabella Mastalerz siostra, III kl. S.P. Nr. 156 BAJKA O WARTOŚCIACH. Dawno, dawno temu, w dalekim kraju istniały następujące osady,

MAŁA JADWINIA nr 11. o mała Jadwinia p. dodatek do Jadwiżanki 2 (47) Opracowała Daniela Abramczuk

W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego

Człowiek biznesu, nie sługa. (fragmenty rozmów na FB) Cz. I. że wszyscy, którzy pracowali dla kasy prędzej czy później odpadli.

CREDO. Materiały dla animatorów muzycznych na rekolekcje. Warszawa, 2010

zdecydowanie tak do większości zajęć do wszystkich zajęć zdecydowanie tak do większości do wszystkich do wszystkich do większości zdecydowanie tak

VIII TO JUŻ WIESZ! ĆWICZENIA GRAMATYCZNE I NIE TYLKO

Weź w opiekę młodzież i niewinne dziatki, By się nie wyrzekły swej Niebieskiej Matki.

Nowenna do Najświętszego Serca Jezusowego. Wpisany przez Administrator piątek, 11 kwietnia :32 - DZIEŃ 1

Czyż nie jest wam wiadomo, bracia - mówię przecież do tych, co Prawo znają - że Prawo ma moc nad człowiekiem, dopóki on żyje?

Spis treści. Od Petki Serca

Konspekt szkółki niedzielnej

Egzamin maturalny na poziomie. i właściwie je uzasadnić?

Jezus do Ludzkości. Modlitwy Litanii (1-6) przekazane przez Jezusa Marii od Miłosierdzia Bożego

SALOMON KRÓLEM. Lekcja 30. Grupa wczesnoszkolna. Wszelkie prawa zastrzeżone

Adwent z Piątką Poznańską

a przez to sprawimy dużo radości naszym rodzicom. Oprócz dobrych ocen, chcemy dbać o zdrowie: uprawiać ulubione dziedziny sportu,

S P O T K A N I E ZE S Ł O W E M

BEZPIECZNY MALUCH NA DRODZE Grażyna Małkowska

KONKURS BIBLIJNY KONKURS BIBLIJNY

Mojżesz i plagi egipskie (część 1) Ks. Wyjścia, rozdziały 7-9

BĄDŹ SOBĄ, SZUKAJ WŁASNEJ DROGI - JANUSZ KORCZAK

JEAN GUITTON ( ) Daj mi, Boże, pokój, pogodę ducha i radość

WOJEWÓDZKI KONKURS HUMANISTYCZNY DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH POZNAŃ 2011/2012 ETAP REJONOWY

Liceum/technikum Literatura: praca z tekstem - Platon "Obrona Sokratesa" (fragmenty)

O POJEDNANIE MAŁŻEŃSTWA

Modlitwa ciągła nieustająca dopomaga do działania we wszystkim w imieniu Pana Jezusa, a wtenczas wszystkie zwroty na siebie ustają.

Kochamy Pana Jezusa. Zeszyt ćwiczeń do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej. pod redakcją ks. Andrzeja Krasińskiego

Historia patriarchy Izaaka, syna Abrahama Izaak i Rebeka Przymierze Boga z Izaakiem KS. ARTUR ALEKSIEJUK

CZYTANIE B1/B2 W małym europejskim domku (wersja dla studenta) Wywiad z Moniką Richardson ( Świat kobiety nr????, rozmawia Monika Gołąb)

Oskar i pani Róża Karta pracy

ZACZNIJ ŻYĆ ŻYCIEM, KTÓRE KOCHASZ!

James Martin SJ. Jezuicki przewodnik po prawie wszystkim. Przełożył Łukasz Malczak. wydanie drugie poprawione. Wydawnictwo WAM

Bóg troszczy się o każde swoje dziecko

Wszelkie Pismo od Boga natchnione jest i pożyteczne do nauczania, do przekonywania, do poprawiania, do kształcenia w sprawiedliwości.

JĘZYK. Materiał szkoleniowy CENTRUM PSR. Wyłącznie do użytku prywatnego przez osoby spoza Centrum PSR

Grupa1. Wypiszcie, jakie cechy posiadał Piotr. Grupa 2

Miłosne Wierszyki. Noc nauczyła mnie marzyć. Gwiazdy miłością darzyć. Deszcz nauczył mnie szlochać A ty nauczyłeś mnie kochać!

Sytuacja zawodowa pracujących osób niepełnosprawnych

Biblia dla Dzieci. przedstawia. Noe i Potop

TEMATY PRAC KONTROLNYCH LO

Chwila medytacji na szlaku do Santiago.

i na matematycznej wyspie materiały dla ucznia, klasa III, pakiet 3, s. 1 KARTA:... Z KLASY:...

Pieśni i piosenki religijne dla przedszkolaków

KS. SOPOĆKO ODWIEDZIŁ KRAKOWSKI KLASZTOR I ROZMAWIAŁ ZE ŚW. FAUSTYNĄ

:00 VG 23 K136. Arsam N. - Prawo dotyczące uchodźców Główne postępowanie 1 Tłumacz

JAK RADZIĆ SOBIE Z NASTOLATKIEM W SYTUACJACH KONFLIKTOWYCH?

WYZWANIE POZNAJ SIEBIE NA NOWO KROK 2

Bóg a prawda... ustanawiana czy odkrywana?

Przygotowanie do przyjęcia Sakramentu Pojednania

91-piętrowy. na drzewie. Andy Griffiths. Terry denton

raniero cantalamessa w co wierzysz? rozwazania na kazdy dzien przelozyl Zbigniew Kasprzyk wydawnictwo wam

Transkrypt:

1. przedmiot: Język niemiecki Tematy prac kontrolnych TUZ 2 semestr 4, rok szkolny 2012/2013 1 temat. Proszę napisać list do kolegi / koleżanki z Niemiec zawierający następujące informacje: - jakie rodzaje sportu uprawiasz i jak dużo czasu im poświęcasz - gdzie i z kim uprawiasz sport - jakie dyscypliny sportowe uprawiają młodzi ludzie / twoi koledzy - jak wysokie są koszty uprawiania sportu i skąd można mieć na to pieniądze - jaki sport chciałbyś zacząć uprawiać i dlaczego. 2 temat. Napisz list do niemieckiego kolegi i odpowiedz na jego pytania o tym czym, dokąd i dlaczego najchętniej podróżujesz na co dzień i podczas wakacji. Napisz jakie są Twoje plany wakacyjne (użyj czasowników modalnych). List powinien zawierać ok. 120-150 słów. W zadaniu oceniana jest umiejętność pełnego przekazywania informacji, forma listu, poprawność językowa, bogactwo językowe. 2. przedmiot: Historia Słuchacz wybiera dwa tematy obowiązkowo. 1. Omów konstytucję marcową i kwietniową. 2. Omów systemy totalitarne w Europie - faszyzm we Włoszech, nazizm w Niemczech, stalinizm w ZSRR. 3. Omów przyczyny przebieg i skutki II wojny światowej. 4. Omów wielki kryzys na świecie w latach 30 - tych XX w. 5. Państwo podziemne na ziemiach polskich w czasie II wojny światowej. 6. Plan Burza i jego realizacja. 7. Wielka koalicja i konferencje Wielkiej Trójki. 8. Polska w systemie stalinowskim. 9. Droga do Polski demokratycznej. 10. Upadek systemu jałtańskiego. 3. przedmiot: WOS Proszę wybrać jeden z tematów do opracowania. 1. Scharakteryzuj formy uczestnictwa w życiu publicznym. 2. Przedstaw zasady prawa wyborczego w Polsce. 4. przedmiot: Matematyka Należy rozwiązać zadania z podręcznika do matematyki Urszuli Łączyńskiej dla 3- letniego Technikum Uzupełniającego po ZSZ cz. 2. strona numer zadania 15 1.1ab, 1.2ac 16 1.3ac, 1.4a, 1.5ac,1.6abc, 1.7ab, 1.8abcd

17 1.9abc, 1.10całe,1.11bc,1.12ab, 1.13ab, 1.14ab 28 2.1bc, 2.2ac 29 2.3ab, 2.5ab, 2.6, 2.7a 30 2.8a, 2.9a, 2.11a, 2.12 31 2.13 47 3.1bc, 3.2ac, 3.3ac, 3.4ab 48 3.5b, 3.6, 3.7, 3.8, 3.9 56 4.1 57 4.2, 4.3ab, 4.5całe 58 4.7 i 4.8-1 kolumna tabeli, 4.10 59 4.11 70 1.1ab, 1.2ab 71 1.3a, 1.6a, 1.7a 79 2.1, 2.2ab, 80 2.6ab, 2.8ab 96 3.1a, 3.2 97 3.8ab, 3.9a, 3.10a 98 3.11 5. przedmiot: Podstawy przedsiębiorczości Proszę opracować w formie referatu jeden z tematów: 1. Metody rozwiązywania konfliktów. 2. Na czym polega aktywne poszukiwanie pracy? 3. Rodzaje umów o pracę. Która z umów jest najkorzystniejsza dla pracownika i dlaczego? 4. Rodzaje bezrobocia, jego przyczyny i skutki. 5. Rola banków w gospodarce. 6. Giełda w Polsce. 7. Rodzaje ubezpieczeń. 8. Pozytywne i negatywne skutki globalizacji. 6. przedmiot: BHP Proszę w pracy kontrolnej omówić: wypadki przy pracy - rodzaje. Termin oddania pracy 24 kwietnia 2013. 7. przedmiot: Podwozia i nadwozia pojazdów samochodowych 1. Układy hamulcowe pneumatyczne (schematy, zasada działania); 2. Zawieszenie aktywne w pojazdach samochodowych (budowa, zasada działania); 3. Układ kierowniczy aktywny w pojazdach samochodowych (budowa, zasada działania). Do wyboru jeden z tematów. 8. przedmiot: Elektryczne i elektroniczne wyposażenie pojazdów samochodowych Zaprojektuj (bez obliczeń) układ elektroniczny, którego zadaniem jest opóźnianie wyłączenia oświetlenia wnętrza samochodu, z możliwością regulacji czasu opóźnienia.

Narysuj schematy układu z zaznaczeniem przepływu prądu przy otwartych i zamkniętych drzwiach samochodu. Opisz zasadę działania powyższego układu. Na schemacie zaznacz zacisk instalacji samochodowej, z którego będzie zasilany ten układ. Termin oddania pracy 17.03.2013 r. 9. przedmiot: Pracownia elektrotechniki i elektroniki Zaprojektuj układ sterowania dmuchawy samochodowej mając do dyspozycji: - dwa przekaźniki o zaciskach 86, 85, 87, 88a, 87a(DIN72552) - dwa wyłączniki - kontrolkę zieloną i czerwoną - rezystor - bezpiecznik termiczny Warunki pracy dmuchawy: wyłączona, pierwszy bieg, kontrolka zielona, duże obroty, drugi bieg, kontrolka czerwona, małe obroty. Termin oddania pracy 14.04.2013 r. 10. przedmiot: Język polski Pisanie tekstu własnego w związku z tekstem literackim zamieszczonym w arkuszu. Wybierz temat i napisz wypracowanie. (min. 250 słów lub 2 str.) Temat 1. Analizując podany fragment Lalki Bolesława Prusa, scharakteryzuj występujących w nim bohaterów. Określ ich stosunek do nauki i miłości. Bolesław Prus Lalka (fragment) Wokulski stanął na ulicy. Pan zajmuje się fizyką czy chemią?... spytał zdziwiony. Ach, czym ja się nie zajmuję!... odparł Ochocki. Fizyką, chemią i technologią... Przecież skończyłem wydział przyrodniczy w uniwersytecie i mechaniczny w politechnice... Udało mi się trochę ulepszyć mikroskop, zbudować jakiś nowy stos elektryczny6, jakąś tam lampę... Wokulski zdumiewał się coraz więcej. Więc to pan jest tym Ochockim wynalazcą?... Ja odparł młody człowiek. No, ale i cóż to znaczy?... Razem nic. Kiedy pomyślę, że w dwudziestym ósmym roku tylko tyle zrobiłem, ogarnia mnie desperacja7. Ogniwo Ochockiego albo lampa elektryczna Ochockiego... jakież to głupie!... Rwać się8 gdzieś od dzieciństwa i utknąć na lampie, to okropne... Dobiegać środka życia i nie znaleźć nawet śladu drogi, po której by się iść chciało cóż to za rozpacz!... Chcę zadać panu pytanie... nie... dwa pytania, bardzo poufne9, a może nawet drażliwe mówił Ochocki. Czy nie obrazi się pan?... Słucham odparł Wokulski. Pan był przyrodnikiem? spytał Ochocki. Tak. I w dodatku przyrodnikiem entuzjastą. Wiem, co pan przeszedł, od dawna szanuję pana z tego powodu... Wspomnienie o trudnościach, z jakimi szamotał się pan, dodawało mi otuchy... Mówiłem sobie: zrobię przynajmniej to, co ten człowiek, a ponieważ nie mam takich przeszkód, więc zajdę dalej od niego... Wokulski, słuchając, myślał, że marzy albo że rozmawia z wariatem. Byłeś pan przyrodnikiem entuzjastą i... w rezultacie rzuciłeś pan nauki przyrodnicze. Otóż,

w którym roku życia osłabnął pański zapał w tym kierunku?... Pytanie było tak przykre i niespodziewane, że przez chwilę Wokulski nie tylko nie umiał odpowiedzieć, ale nawet zebrać myśli. W którym roku?... rzekł W zeszłym roku... Dziś mam czterdziesty szósty rok... A zatem ja do kompletnego ochłodzenia się mam jeszcze przeszło piętnaście lat. To mi trochę dodaje odwagi... rzekł jakby do siebie Ochocki. To jedno pytanie, a teraz drugie, ale nie obraź się pan. W którym roku życia zaczynają mężczyźnie... obojętnieć kobiety?... Drugi cios. Był moment, że Wokulski chciał schwycić młodzieńca za gardło i udusić. Opamiętał się jednak i odparł ze słabym uśmiechem: Myślę, że one nigdy nie obojętnieją... Owszem, coraz wydają się droższymi... Źle! szepnął Ochocki. Ha, zobaczymy, kto mocniejszy. Kobiety, panie Ochocki. Jak dla kogo, panie odpowiedział młody człowiek i zaczął mówić jakby do siebie. Kobiety ważna rzecz. Kochałem się już, zaraz, ileż to?... Cztery... sześć... ze siedem, tak, 6 stos elektryczny urządzenie do wytwarzania prądu 7 desperacja rozpacz, utrata nadziei 8 rwać się chcieć coś zrobić 9 poufne osobiste siedem razy... Zabiera to dużo czasu i napędza desperackie10 myśli... Poznajesz, kochasz, cierpisz... Potem jesteś znudzony albo zdradzony... A tymczasem gdy raz opanuje człowieka idea, już go nie opuszcza i nie zdradza nigdy... Położył rękę na ramieniu Wokulskiego i spytał: Wszakże pan myślał kiedyś o machinach latających?11... Nie o kierowaniu balonami, które są lżejsze od powietrza, bo to błazeństwo, ale o locie machiny ciężkiej, napełnionej i obwarowanej jak pancernik?12... Czy pan rozumie, jaki nastąpiłby przewrót na świecie po podobnym wynalazku?... Już ujarzmiliśmy wiatr, ciepło, światło, piorun... Czy więc nie sądzisz pan, że nadeszła pora nam samym wyzwolić się z okowów ciężkości?... To idea leżąca dziś w duchu czasu... Inni już pracują nad nią; mnie ona dopiero nasyca, ale od stóp do głów... Co mnie żeniaczka, kobiety, a nawet mikroskopy, stosy i lampy elektryczne?... Oszaleję albo... przypnę ludzkości skrzydła... A gdybyś pan je nawet przypiął, to co?... spytał Wokulski. Sława, jakiej nie dosięgnął jeszcze żaden człowiek odparł Ochocki. To moja żona, to moja kobieta... Bądź pan zdrów, muszę iść... Uścisnął Wokulskiemu rękę, zbiegł ze wzgórza i zniknął między drzewami. Wariat czy geniusz?... szepnął Wokulski czując, że sam jest w najwyższym stopniu rozstrojony.13 A jeżeli geniusz?14... Wstał i poszedł w głąb ogrodu, między spacerujących ludzi. Zdawało mu się, że nadchodzi moment, w którym powinien zrobić rachunek sumienia czy też ogólny bilans życia.15 Gdyby spytano mnie, kto jest wart panny Izabeli: Ochocki czy Wokulski, musiałbym przyznać, że Ochocki... O osiemnaście lat młodszy ode mnie (osiemnaście lat!...) i taki piękny... W dwudziestym ósmym roku życia skończył dwa fakultety16 (ja w tym wieku ledwie zaczynałem się uczyć...) i już zrobił trzy wynalazki (ja żadnego!). Machina latająca musi być cięższa, nie zaś jak balon lżejsza od powietrza; bo wszystko, co prawidłowo lata, począwszy od muchy, skończywszy na olbrzymim sępie, jest od powietrza cięższe. Ma prawdziwy punkt wyjścia, ma twórczy umysł, czego dowiódł bodajby swoim mikroskopem i lampą; któż wie zatem, czy nie uda mu się zbudować machiny latającej? A w takim razie będzie większym dla ludzkości od Newtona i Napoleona razem wziętych... I ja mam z nim współzawodniczyć?... [...] Dziwny traf.17 Gdy Wokulski wstąpił18 do Szkoły Przygotowawczej, najtajniejszym

jego pragnieniem było wynaleźć sposób kierowania balonami. To, co dla Wokulskiego było tylko fantastycznym cieniem, w Ochockim przybrało już formę praktycznego zagadnienia. Cóż to za okrucieństwo losów! myślał z goryczą. Dwóm ludziom dano prawie te same aspiracje, tylko jeden urodził się o osiemnaście lat wcześniej, drugi później; jeden w nędzy, drugi w dostatku; jemu nie przeszkodzi miłość, którą traktuje jak zabawkę; podczas gdy dla mnie uczucie to jest niebem i zbawieniem... On triumfuje nade mną na każdym polu... Wokulski dobrze znał ludzi i często porównywał się z nimi, lecz gdziekolwiek był, wszędzie widział się trochę lepszym od innych. I dopiero dziś spotkał człowieka wyższego od siebie, wariata, który chce budować machiny latające!... Bolesław Prus, Lalka. Warszawa 1974 10 napędza desperackie myśli powoduje rozpacz 11 machiny latające - samoloty 12 obwarowana jak pancernik żelazna; nie można jej zniszczyć 13 rozstrojony zdenerwowany 14 geniusz mądrzejszy od innych 15 bilans życia podsumowanie 16 fakultety studia 17 traf przypadek 18 wstąpił do Szkoły.. rozpoczął studia w Szkole.. Temat 2. Na podstawie podanych fragmentów utworu Henryka Sienkiewicza Potop scharakteryzuj rozmówców. Wykorzystując znajomość powieści, określ, jak obie rozmowy wpłynęły na decyzje Kmicica. POTOP Fragment 1. Po kwadransie czasu wszedł Kmicic wprowadzony przez czterech trabantów szkockich. Książę kazał odejść żołnierzom. Przez chwilę milczeli obaj. Przemówił pierwszy książę: Przysiągłeś na krucyfiksie, że nie opuścisz mnie! Potępiony będę, gdy tej przysięgi nie dotrzymam; potępiony będę, gdy jej dotrzymam! rzekł Kmicic. Wszystko mi jedno! Nim wyjdziesz z tej komnaty, będziesz się czuł rozgrzeszony ze wszystkich swych win dawniejszych rzekł książę.[ ] Po chwili tak mówił dalej: Nadeszły czasy gniewu bożego, czasy takich klęsk i takiego upadku, że zwykłymi sposoby już nam się nie podnieść z tej choroby, a gdy ja chcę użyć nowych, jedynie salutem przynieść mogących, tedy mnie opuszczają nawet ci, na których gotowość liczyłem, którzy powinni mi byli ufać, którzy mi ufność na krucyfiksie zaprzysięgli... Przez krew i rany Chrystusa! Zali ty myślisz, że ja na wieki poddałem się pod protekcję Karola Gustawa, że ja ten kraj naprawdę myślę ze Szwecją połączyć, że ten układ, za który zdrajcą mnie okrzyknięto, dłużej jak rok trwać będzie?... Czegoż to spoglądasz zdumionymi oczyma?... Więcej się jeszcze zdumiejesz, gdy wszystkiego wysłuchasz... Więcej się przerazisz, bo tu stanie się coś takiego, czego nikt się nie domyśla, nikt nie przypuszcza, czego umysł zwyczajnego człeka objąć nie zdoła. Ale mówię ci, nie drżyj, bo w tym zbawienie tego kraju, nie cofaj się, bo gdy nikogo nie znajdę do pomocy, tedy może zginę, ale ze mną zginie Rzeczpospolita i wy wszyscy na wieki! Ja jeden uratować ją mogę, ale na to muszę zgnieść i zdeptać wszystkie przeszkody. [...] To rzekłszy książę wyciągnął obie ręce do góry, jakby naprawdę chciał podeprzeć walące się sklepienia, i było w nim coś tak olbrzymiego, że Kmicic otworzył szeroko oczy i patrzył nań, jakby go nigdy dotąd nie widział a na koniec spytał zmienionym głosem: Dokąd wasza książęca mość dążysz?... Czego chcesz?... Chcę... korony! zakrzyknął Radziwiłł. Jezus Maria!... Słuchaj rzekł książę czas powiedzieć ci wszystko... Rzeczpospolita ginie... i zginąć musi. Nie masz dla niej na ziemi ratunku. Chodzi o to, by naprzód ten kraj, tę naszą ojczyznę

bliższą, ocalić z rozbicia... a potem... potem wszystko odrodzić z popiołów, jako się feniks odradza... Ja to uczynię... i tę koronę, której chcę, włożę jako ciężar na głowę, by z onej wielkiej mogiły żywot nowy wyprowadzić...[...] Oddałem ten kraj Szwedom, aby ich orężem drugiego nieprzyjaciela pohamować, wyżenąć go z granic, odzyskać, co stracone, i w jego własnej stolicy mieczem traktat wymusić...[...] Wasza książęca mość! zakrzyknął Kmicic umysł objąć tego nie może, głowa pęka, oczy boją się patrzyć przed siebie! [...] Tu książę rozłożył ręce i oczy podniósł do góry: Ty mnie widzisz! Ty mnie sądzisz!...[...] Kmicic rzucił się na kolana przed Radziwiłłem. Mości książę! ja z tobą do śmierci! ojcze ojczyzny! zbawco! Fragment 2. Książę Bogusław stanął przed zwierciadłem i począł się przyglądać starannie własnej postaci, [...] nie zważając wcale na Kmicica, który siedział w cieniu, odwrócony plecami do okna. [...] Czego tedy życzysz, panie kawalerze, a raczej, piękny kuzynie? spytał książę. O naukę waszej książęcej mości proszę. Nie wiem, czy wasza książęca mość raczysz mi szczerze odpowiedzieć? To będzie zależało od twego pytania i od mego humoru odrzekł Bogusław nie przestając patrzeć w lustro. Oczy Kmicica błysnęły przez chwilę, lecz mówił dalej spokojnie: Owóż tak jest: książę wojewoda wileński wszystkie swe postępki dobrem i zbawieniem Rzeczypospolitej osłania. [...] Raczże mi wasza książęca mość szczerze powiedzieć: pozoryli to tylko konieczne czyli naprawdę książę hetman ma tylko dobro Rzeczypospolitej na celu?... Bogusław rzucił bystre, przelotne spojrzenie na pana Andrzeja. Słuchaj, panie Kmicic! Gdybyśmy, Radziwiłłowie, żyli w Hiszpanii, we Francji albo w Szwecji, gdzie syn po ojcu następuje i gdzie prawo królewskie z Boga samego wypływa, tedy, pominąwszy jakieś wojny domowe, jakieś rodu królewskiego wygaśnięcie, jakieś nadzwyczajne zdarzenia, służylibyśmy pewnie królowi i ojczyźnie, kontentując się jeno najwyższymi urzędami, które nam się z rodu i fortuny przynależą. Ale tu, w tym kraju, gdzie król nie ma za sobą bożego prawa, jeno go szlachta kreuje, gdzie wszystko in liberis suffragiis, słusznie czyniliśmy sobie pytanie: dlaczego to Waza, a nie Radziwiłł ma panować?... Nic to jeszcze Waza, boć oni z królów dziedzicznych ród wiodą, ale kto nam zaręczy, kto nas upewni, że po Wazach nie przyjdzie szlachcie fantazja do głowy posadzić na stolcu królewskim i wielkoksiążęcym choćby pana Harasimowicza albo jakiego pana Mieleszkę, albo jakiego pana Piegłasiewicza z Psiej Wólki. Tfu! czy ja wiem wreszcie kogo?... A my? Radziwiłłowie [...] mamyże po staremu przystępować do całowania jego królewskiej piegłasiewiczowskiej ręki?... Tfu! do wszystkich rogatych diabłów, kawalerze, czas z tym skończyć!... [...] Kmicic coraz był bledszy i resztkami sił trzymał na wodzy wybuch szaleństwa; ale książę, cały zatopiony w swej mowie, upajał się własnymi słowami, własnym rozumem, i nie zważając na słuchacza tak dalej mówił: Jest, panie kawalerze, zwyczaj w tym kraju, iż gdy kto kona, to mu krewni w ostatniej chwili poduszkę spod głowy wyszarpują, ażeby się zaś dłużej nie męczył. Ja i książę wojewoda wileński postanowiliśmy tę właśnie przysługę oddać Rzeczypospolitej. Ale że siła drapieżników czyha na spadek i wszystkiego zagarnąć nie zdołamy, przeto chcemy, aby choć część, i to nie lada jaka, dla nas przypadła. Jako krewni, mamy do tego prawo. Jeśli zaś nie przemówiłem ci tym porównaniem do głowy i nie zdołałem w sedno utrafić, tedy powiem inaczej. Rzeczpospolita to postaw czerwonego sukna, za które ciągną Szwedzi, Chmielnicki, Hiperborejczykowie, Tatarzy, elektor i kto żyw naokoło. A my z księciem wojewodą wileńskim powiedzieliśmy sobie, że z tego sukna musi się i nam tyle zostać w ręku, aby na płaszcz wystarczyło; dlatego nie tylko nie przeszkadzamy ciągnąć, ale i sami ciągniemy. Niechaj Chmielnicki przy Ukrainie się ostaje, niech Szwedzi z Brandenburczy

kiem o Prusy i wielkopolskie kraje się rozprawiają, niech Małopolskę bierze Rakoczy czy kto bliższy. Litwa musi być dla księcia Janusza, a z jego córką dla mnie! Kmicic wstał nagle. Dziękuję waszej książęcej mości, to tylko chciałem wiedzieć! Henryk Sienkiewicz, Potop, Warszawa 1966 r.