Zbiór zadań z SQLa z elementami T-SQLa. (Wersja robocza z dnia 12.05.2015 r.) (Zgłaszanie usterek Robert.Fidytek@inf.ug.edu.pl)

Zbiór zadań z SQLa z elementami T-SQLa (Wersja robocza z dnia 12.05.2015 r.) (Zgłaszanie usterek Robert.Fidytek@inf.ug.edu.pl)

opracował dr Robert Fidytek SPIS TREŚCI Zadania poziom 1 (Prosty DQL i DML)... 4 1 Projekcja wyników zapytań (SELECT FROM )... 4 2 Sortowanie wyników zapytań (ORDER BY)... 4 3 Eliminowanie duplikatów wyników zapytań (DISTINCT)... 4 4 Selekcja wyników zapytań (WHERE)... 4 5 Warunki złożone (AND, OR, NOT)... 4 6 Predykat IN... 5 7 Predykat LIKE... 5 8 Predykat BETWEEN... 5 9 Wartość NULL... 5 10 Kolumny wyliczeniowe (COALESCE)... 5 11 Ograniczanie wyników wyszukiwania (TOP)... 5 12 Wybrane funkcje daty i czasu (DAY, MONTH, YEAR, GETDATE, DATEDIFF)... 6 13 Wybrane funkcje operujące na napisach (LEFT, RIGHT, LEN, UPPER, LOWER, STUFF)... 6 14 Modyfikacja danych w bazie danych (UPDATE)... 6 15 Usuwanie danych z bazy danych (DELETE)... 6 16 Dodawanie danych do bazy danych (INSERT)... 6 Zadania poziom 2 (Zaawansowany DML i DQL)... 7 17 Złączenia wewnętrzne dwóch tabel... 7 18 Złączenia wewnętrzne większej liczby tabel... 7 19 Funkcje agregujące bez grupowania... 7 20 Funkcje agregujące z grupowaniem (GROUP BY, złączenia zewnętrzne)... 7 21 Warunki na funkcje agregujące (HAVING)... 8 22 Podzapytania nieskorelowane z użyciem funkcji agregujących bez grupowania... 8 23 Podzapytania nieskorelowane z predykatem IN... 8 24 Funkcje agregujące i podzapytania... 8 25 Modyfikacja danych w bazie danych (UPDATE i podzapytania)... 8 26 Usuwanie danych z bazy danych (DELETE i podzapytania)... 9 27 Operacje na zbiorach danych (UNION, UNION ALL, INTERSECT, EXCEPT)... 9 Zadania poziom 3 (Struktura bazy danych)... 9 28 Tworzenie tabel (CREATE TABLE)... 9 2

29 Modyfikacja struktury tabeli (ALTER TABLE)... 9 30 Usuwanie tabel, kolumn w tabeli i ograniczeń (DROP i ALTER)... 10 31 Usuwanie i modyfikacja kaskadowa (CREATE i ALTER)... 10 Zadania poziom 4 (Oprogramowywanie bazy danych)... 11 32 Tworzenie procedur składowych (CREATE PROCEDURE)... 11 33 Tworzenie funkcji składowych (CREATE FUNCTION)... 11 34 Tworzenie widoków (złączenia zewnętrzne, CREATE VIEW)... 11 35 Tworzenie indeksów (CREATE INDEX)... 11 36 Tworzenie wyzwalaczy typu AFTER (CREATE TRIGGER).... 12 37 Tworzenie wyzwalaczy typu INSTEAD OF (CREATE TRIGGER).... 12 Zadania poziom 5 (Programowanie w T-SQL)... 12 38 Wyzwalacze i kursory... 12 39 Widoki + CASE... 12 40 Procedury + dynamiczny SQL... 13 41 Inne zadania, ciekawostki... 13 3

TREŚCI ZADAŃ Zadania poziom 1 (Prosty DQL i DML) 1 Projekcja wyników zapytań (SELECT FROM ) 1.1 Wyświetlić zawartość wszystkich kolumn z tabeli pracownik. 1.2 Z tabeli pracownik wyświetlić same imiona pracowników. 1.3 Wyświetlić zawartość kolumn imię, nazwisko i dział z tabeli pracownik. 2 Sortowanie wyników zapytań (ORDER BY) 2.1 Wyświetlić zawartość kolumn imię, nazwisko i pensja z tabeli pracownik. Wynik posortuj malejąco względem pensji. 2.2 Wyświetl zawartość kolumn nazwisko i imię z tabeli pracownik. Wynik posortuj rosnąco (leksykograficznie) względem nazwiska i imienia. 2.3 Wyświetlić zawartość kolumn nazwisko, dział, stanowisko z tabeli pracownik. Wynik posortuj rosnąco względem działu, a dla tych samych nazw działów malejąco względem stanowiska. 3 Eliminowanie duplikatów wyników zapytań (DISTINCT) 3.1 Wyświetlić niepowtarzające się wartości kolumny dział z tabeli pracownik. 3.2 Wyświetlić unikatowe wiersze zawierające wartości kolumn dział i stanowisko w tabeli pracownik. 3.3 Wyświetlić unikatowe wiersze zawierające wartości kolumn dział i stanowisko w tabeli pracownik. Wynik posortuj malejąco względem działu i stanowiska. 4 Selekcja wyników zapytań (WHERE) 4.1 Znajdź pracowników o imieniu Jan. Wyświetl ich imiona i nazwiska. 4.2 Wyświetlić imiona i nazwiska pracowników pracujących na stanowisku sprzedawca. 4.3 Wyświetlić imiona, nazwiska, pensje pracowników, którzy zarabiają powyżej 1500 zł. Wynik posortuj malejąco względem pensji. 5 Warunki złożone (AND, OR, NOT) 5.1 Z tabeli pracownik wyświetlić imiona, nazwiska, działy, stanowiska tych pracowników, którzy pracują w dziale obsługi klienta na stanowisku sprzedawca. 5.2 Znaleźć pracowników pracujących w dziale technicznym na stanowisku kierownika lub sprzedawcy. Wyświetl imię, nazwisko, dział, stanowisko. 5.3 Znaleźć samochody, które nie są marek fiat i ford. 4

6 Predykat IN 6.1 Znaleźć samochody marek mercedes, seat i opel. 6.2 Znajdź pracowników o imionach Anna, Marzena i Alicja. Wyświetl ich imiona, nazwiska i daty zatrudnienia. 6.3 Znajdź klientów, którzy nie mieszkają w Warszawie lub we Wrocławiu. Wyświetl ich imiona, nazwiska i miasta zamieszkania. 7 Predykat LIKE 7.1 Wyświetlić imiona i nazwiska klientów, których nazwisko zawiera literę K. 7.2 Wyświetlić imiona i nazwiska klientów, dla których nazwisko zaczyna się na D, a kończy się na SKI. 7.3 Znaleźć imiona i nazwiska klientów, których nazwisko zawiera drugą literę O lub A. 8 Predykat BETWEEN 8.1 Z tabeli samochód wyświetlić wiersze, dla których pojemność silnika jest z przedziału [1100,1600]. 8.2 Znaleźć pracowników, którzy zostali zatrudnieni pomiędzy datami 1997-01-01 a 1997-12-31. 8.3 Znaleźć samochody, dla których przebieg jest pomiędzy 10000 a 20000 km lub pomiędzy 30000 a 40000 km. 9 Wartość NULL 9.1 Znaleźć pracowników, którzy nie mają określonego dodatku do pensji. 9.2 Wyświetlić klientów, którzy posiadają kartę kredytową. 9.3 Dla każdego pracownika wyświetl imię, nazwisko i wysokość dodatku. Wartość NULL z kolumny dodatek powinna być wyświetlona jako 0. Wskazówka: Użyj funkcji COALESCE. 10 Kolumny wyliczeniowe (COALESCE) 10.1 Wyświetlić imiona, nazwiska pracowników ich pensje i dodatki oraz kolumnę wyliczeniową do_zapłaty, zawierającą sumę pensji i dodatku. Wskazówka: Wartość NULL z kolumny dodatek powinna być wyświetlona jako zero. 10.2 Dla każdego pracownika wyświetl imię, nazwisko i wyliczeniową kolumnę nowa_pensja, która będzie miała o 50% większą wartość niż dotychczasowa pensja. 10.3 Dla każdego pracownika oblicz ile wynosi 1% zarobków (pensja + dodatek). Wyświetl imię, nazwisko i obliczony 1%. Wyniki posortuj rosnąco względem obliczonego 1%. 11 Ograniczanie wyników wyszukiwania (TOP) 11.1 Znajdź imię i nazwisko pracownika, który jako pierwszy został zatrudniony w wypożyczalni samochodów. (Jest tylko jeden taki pracownik.) 11.2 Wyświetl pierwszych czterech pracowników z alfabetycznej listy (nazwiska i imiona) wszystkich pracowników. (W tym zadaniu nie musisz się przejmować powtórkami imion i nazwisk, ale gdybyś chciał to sprawdź konstrukcję SELECT TOP x WITH TIES ) 5

11.3 Wyszukaj informację o ostatnim wypożyczeniu samochodu. 12 Wybrane funkcje daty i czasu (DAY, MONTH, YEAR, GETDATE, DATEDIFF) 12.1 Wyszukaj pracowników zatrudnionych w maju. Wyświetl ich imiona, nazwiska i datę zatrudnienia. Wynik posortuj rosnąco względem nazwiska i imienia. Wskazówka: Zajrzyj do dokumentacji MS SQL i poczytaj o funkcjach: DAY, MONTH, YEAR, GETDATE, DATEDIFF. 12.2 Dla każdego pracownika (imię i nazwisko) oblicz ile już pracuje dni. Wynik posortuj malejąco według ilości przepracowanych dni. 12.3 Dla każdego samochodu (marka, typ) oblicz ile lat upłynęło od jego produkcji. Wynik posortuj malejąco po ilości lat. 13 Wybrane funkcje operujące na napisach (LEFT, RIGHT, LEN, UPPER, LOWER, STUFF) 13.1 Wyświetl imię, nazwisko i inicjały każdego klienta. Wynik posortuj względem inicjałów, nazwiska i imienia klienta. Wskazówka: Zajrzyj do dokumentacji MS SQL i poczytaj o funkcjach: LEFT, RIGHT, LEN, UPPER, LOWER, STUFF. 13.2 Wyświetl imiona i nazwiska klientów w taki sposób, aby pierwsza litera imienia i nazwiska była wielka, a pozostałe małe. 13.3 Wyświetl imiona, nazwiska i numery kart kredytowych klientów. Każda z ostatnich sześciu cyfr wyświetlanego numeru karty kredytowej klienta powinna być zastąpiona znakiem x. 14 Modyfikacja danych w bazie danych (UPDATE) 14.1 Pracownikom, którzy nie mają określonej wysokości dodatku nadaj dodatek w wysokości 50 zł. 14.2 Klientowi o identyfikatorze równym 10 zmień imię i nazwisko na Jerzy Nowak. 14.3 Zwiększ o 100 zł dodatek pracownikom, których pensja jest mniejsza niż 1500 zł. 15 Usuwanie danych z bazy danych (DELETE) 15.1 Usunąć klienta o identyfikatorze równym 17. 15.2 Usunąć wszystkie informacje o wypożyczeniach dla klienta o identyfikatorze równym 17. 15.3 Usuń wszystkie samochody o przebiegu większym niż 60000. 16 Dodawanie danych do bazy danych (INSERT) 16.1 Dodaj do bazy danych klienta o identyfikatorze równym 121: Adam Cichy zamieszkały ul. Korzenna 12, 00-950 Warszawa, tel. 123-454-321. 16.2 Dodaj do bazy danych nowy samochód o identyfikatorze równym 50: srebrna skoda octavia o pojemności silnika 1896 cm 3 wyprodukowana 1 września 2012 r. i o przebiegu 5 000 km. 6

16.3 Dodaj do bazy danych pracownika: Alojzy Mikos zatrudniony od 11 sierpnia 2010 r. w dziale zaopatrzenie na stanowisku magazyniera z pensją 3000 zł i dodatkiem 50 zł, telefon do pracownika: 501-501-501, pracownik pracuje w Warszawie na ul. Lewartowskiego 12. Zadania poziom 2 (Zaawansowany DML i DQL) 17 Złączenia wewnętrzne dwóch tabel 17.1 Wyszukaj samochody, który nie zostały zwrócone. (Data oddania samochodu ma mieć wartość NULL.) Wyświetl identyfikator, markę i typ samochodu oraz jego datę wypożyczenia i oddania. 17.2 Wyszukaj klientów, którzy nie zwrócili jeszcze samochodu. (Data oddania samochodu ma mieć wartość NULL.) Wyświetl imię i nazwisko klienta oraz identyfikator samochodu i datę wypożyczenia nie zwróconego jeszcze samochodu. Wynik posortuj rosnąco względem nazwiska i imienia klienta. 17.3 Wśród klientów wypożyczalni wyszukaj daty i kwoty wpłaconych przez nich kaucji. Wyświetl imię i nazwisko klienta oraz datę wpłacenia kaucji (data wypożyczenia samochodu jest równocześnie datą wpłacenia kaucji) i jej wysokość (pomiń kaucje mające wartość NULL). 18 Złączenia wewnętrzne większej liczby tabel 18.1 Dla każdego klienta, który choć raz wypożyczył samochód, wyszukaj jakie i kiedy wypożyczył samochody. Wyświetl imię i nazwisko klienta oraz datę wypożyczenia, markę i typ wypożyczonego samochodu. Wynik posortuj rosnąco po nazwisku i imieniu klienta oraz marce i typie samochodu. 18.2 Dla każdej filii wypożyczalni samochodów (tabela miejsce) wyszukaj jakie samochody były wypożyczane. Wyświetl adres filii (ulica i numer) oraz markę i typ wypożyczonego samochodu. Wyniki posortuj rosnąco względem adresu filii, marki i typu samochodu. 18.3 Dla każdego wypożyczonego samochodu wyszukaj informację jacy klienci go wypożyczali. Wyświetl identyfikator, markę i typ samochodu oraz imię i nazwisko klienta. Wyniki posortuj rosnąco po identyfikatorze samochodu oraz nazwisku i imieniu klienta. 19 Funkcje agregujące bez grupowania 19.1 Znaleźć największą pensję pracownika wypożyczalni samochodów. 19.2 Znaleźć średnią pensję pracownika wypożyczalni samochodów. 19.3 Znaleźć najwcześniejszą datę wyprodukowania samochodu. 20 Funkcje agregujące z grupowaniem (GROUP BY, złączenia zewnętrzne) 20.1 Dla każdego klienta wypisz imię, nazwisko i łączną ilość wypożyczeń samochodów (nie zapomnij o zerowej liczbie wypożyczeń). Wynik posortuj malejąco względem ilości wypożyczeń. 20.2 Dla każdego samochodu (identyfikator, marka, typ) oblicz ilość wypożyczeń. Wynik posortuj rosnąco względem ilości wypożyczeń. (Nie zapomnij o samochodach, które ani razu nie zostały wypożyczone.) 7

20.3 Dla każdego pracownika oblicz ile wypożyczył samochodów klientom. Wyświetl imię i nazwisko pracownika oraz ilość wypożyczeń. Wynik posortuj malejąco po ilości wypożyczeń. (Nie zapomnij o pracownikach, którzy nie wypożyczyli żadnego samochodu.) 21 Warunki na funkcje agregujące (HAVING) 21.1 Znajdź klientów, którzy co najmniej 2 razy wypożyczyli samochód. Wypisz dla tych klientów imię, nazwisko i ilość wypożyczeń. Wynik posortuj rosnąco względem nazwiska i imienia. 21.2 Znajdź samochody, które były wypożyczone co najmniej 5 razy. Wyświetl identyfikator samochodu, markę, typ i ilość wypożyczeń. Wynik posortuj rosnąco względem marki i typu samochodu. 21.3 Znajdź pracowników, którzy klientom wypożyczyli co najwyżej 20 razy samochód. Wyświetl imiona i nazwiska pracowników razem z ilością wypożyczeń. Wynik posortuj rosnąco względem ilości wypożyczeń, nazwiska i imienia pracownika. (Uwzględnij pracowników, którzy nie wypożyczyli żadnego samochodu.) 22 Podzapytania nieskorelowane z użyciem funkcji agregujących bez grupowania 22.1 Wyświetl imiona, nazwiska i pensje pracowników, którzy posiadają najwyższą pensją. 22.2 Wyświetl pracowników (imiona, nazwiska, pensje), którzy zarabiają powyżej średniej pensji. 22.3 Wyszukaj samochód (marka, typ, data produkcji), który został wyprodukowany najwcześniej. Może się tak zdarzyć, że kilka samochodów zostało wyprodukowanych w ten sam "najwcześniejszy" dzień. 23 Podzapytania nieskorelowane z predykatem IN 23.1 Wyświetl wszystkie samochody (marka, typ, data produkcji), które do tej pory nie zostały wypożyczone. 23.2 Wyświetl klientów (imię i nazwisko), którzy do tej pory nie wypożyczyli żadnego samochodu. Wynik posortuj rosnąco względem nazwiska i imienia klienta. 23.3 Znaleźć pracowników (imię i nazwisko), którzy do tej pory nie wypożyczyli żadnego samochodu klientowi. 24 Funkcje agregujące i podzapytania 24.1 Znajdź samochód/samochody (id_samochod, marka, typ), który był najczęściej wypożyczany. Wynik posortuj rosnąco (leksykograficznie) względem marki i typu. 24.2 Znajdź klienta/klientów (id_klient, imie, nazwisko), którzy najrzadziej wypożyczali samochody. Wynik posortuj rosnąco względem nazwiska i imienia. Nie uwzględniaj klientów, którzy ani razu nie wypożyczyli samochodu. 24.3 Znajdź pracownika/pracowników (id_pracownik, nazwisko, imie), który wypożyczył najwięcej samochodów klientom. Wynik posortuj rosnąco (leksykograficznie) względem nazwiska i imienia pracownika. 25 Modyfikacja danych w bazie danych (UPDATE i podzapytania) 25.1 Podwyższyć o 10% pensję pracownikom, którzy zarabiają poniżej średniej. 25.2 Pracownikom, którzy w maju wypożyczyli samochód klientowi zwiększ dodatek o 10 zł. 25.3 Obniżyć pensje o 5% wszystkim pracownikom którzy nie wypożyczyli klientowi samochodu w 1999 roku. 8

26 Usuwanie danych z bazy danych (DELETE i podzapytania) 26.1 Usunąć klientów, którzy nie wypożyczyli żadnego samochodu. 26.2 Usunąć samochody, które nie zostały ani razu wypożyczone. 26.3 Usunąć pracowników, którzy klientom nie wypożyczyli żadnego samochodu. 27 Operacje na zbiorach danych (UNION, UNION ALL, INTERSECT, EXCEPT) 27.1 Wyświetl razem wszystkie imiona i nazwiska pracowników i klientów. (Suma dwóch zbiorów.) Wynik posortuj względem nazwiska i imienia. Rozpatrz dwa przypadki a) z pominięciem duplikatów, b) z wyświetleniem duplikatów (pełna suma). Wskazówka: https://msdn.microsoft.com/pl-pl/library/ff848745(v=sql.110).aspx. 27.2 Wyświetl powtarzające się imiona i nazwiska klientów i pracowników. (Część wspólna dwóch zbiorów.) 27.3 Wyświetl imiona i nazwiska klientów, którzy nazywają się inaczej niż pracownicy. (Różnica dwóch zbiorów.) Wynik posortuj względem nazwiska i imienia. Zadania poziom 3 (Struktura bazy danych) 28 Tworzenie tabel (CREATE TABLE) 28.1 Utwórz tabelę pracownik2(id_pracownik, imie, nazwisko, pesel, data_zatr, pensja), gdzie * id_pracownik jest numerem pracownika nadawanym automatycznie, jest to klucz główny * imie i nazwisko to niepuste łańcuchy znaków zmiennej długości, * pesel unikatowy łańcuch jedenastu znaków stałej długości, * data_zatr domyślna wartość daty zatrudnienia to bieżąca data systemowa, * pensja nie może być niższa niż 1000zł. 28.2 Utwórz tabelę naprawa2(id_naprawa, data_przyjecia, opis_usterki, zaliczka), gdzie * id_naprawa jest unikatowym, nadawanym automatycznie numerem naprawy, jest to klucz główny, * data_przyjecia nie może być późniejsza niż bieżąca data systemowa, * opis usterki nie może być pusty, musi mieć długość powyżej 10 znaków, * zaliczka nie może być mniejsza niż 100zł ani większa niż 1000zł. 28.3 Utwórz tabelę wykonane_naprawy2(id_pracownik, id_naprawa, data_naprawy, opis_naprawy, cena), gdzie * id_pracownik identyfikator pracownika wykonującego naprawę, klucz obcy powiązany z tabelą pracownik2, * id_naprawa identyfikator zgłoszonej naprawy, klucz obcy powiązany z tabelą naprawa2, * data_naprawy domyślna wartość daty naprawy to bieżąca data systemowa, * opis_naprawy niepusty opis informujący o sposobie naprawy, * cena cena naprawy. 29 Modyfikacja struktury tabeli (ALTER TABLE) 29.1 Dana jest tabela CREATE TABLE student2(id_student INT IDENTITY(1,1) PRIMARY KEY, nazwisko VARCHAR(20), nr_indeksu INT, stypendium MONEY); Wprowadź ograniczenia na tabelę student2: * nazwisko niepusta kolumna, * nr_indeksu unikatowa kolumna, * stypendium nie może być niższe niż 1000zł, * dodatkowo dodaj niepustą kolumnę imie. 9

29.2 Dane są tabele: CREATE TABLE dostawca2(id_dostawca INT IDENTITY(1,1) PRIMARY KEY, nazwa VARCHAR(30)); CREATE TABLE towar2(id_towar INT IDENTITY(1,1) PRIMARY KEY, kod_kreskowy INT, id_dostawca INT); Zmodyfikuj powyższe tabele: * kolumna nazwa z tabeli dostawca2 powinna być unikatowa, * do tabeli towar2 dodaj niepustą kolumnę nazwa, * kolumna kod_kreskowy w tabeli towar2 powinna być unikatowa, * kolumna id_dostawca z tabeli towar2 jest kluczem obcym z tabeli dostawca2. 29.3 Dane są tabele: CREATE TABLE kraj2(id_kraj INT IDENTITY(1,1) PRIMARY KEY, nazwa VARCHAR(30)); CREATE TABLE gatunek2(id_gatunek INT IDENTITY(1,1) PRIMARY KEY, nazwa VARCHAR(30)); CREATE TABLE zwierze2(id_zwierze INT IDENTITY(1,1) PRIMARY KEY, id_gatunek INT, id_kraj INT, cena MONEY); Zmodyfikuj powyższe tabele: * kolumny nazwa z tabel kraj2 i gatunek2 mają być niepuste, * kolumna id_gatunek z tabeli zwierze2 jest kluczem obcym z tabeli gatunek2, * kolumna id_kraj z tabeli zwierze2 jest kluczem obcym z tabeli kraj2. 30 Usuwanie tabel, kolumn w tabeli i ograniczeń (DROP i ALTER) 30.1 Dane są tabele: CREATE TABLE kategoria2(id_kategoria INT PRIMARY KEY, nazwa VARCHAR(30) ); CREATE TABLE przedmiot2(id_przedmiot INT PRIMARY KEY, id_kategoria INT REFERENCES kategoria2(id_kategoria), nazwa VARCHAR(30)); Napisać instrukcje SQL, która usuną tabele kategoria2 i przedmiot2. Wsk: Zwróć uwagę na kolejność usuwania tabel. Wersja trudniejsza: Czy potrafisz najpierw sprawdzić, czy tabele istnieją i jeśli istnieją to dopiero wtedy je usunąć? 30.2 Dana jest tabela: CREATE TABLE osoba2(id_osoba INT, imie VARCHAR(15), imie2 VARCHAR(15) ); Napisać instrukcję SQL, która z tabeli osoba2 usunie kolumnę imie2. 30.3 Dana jest tabela: CREATE TABLE uczen2(id_uczen INT PRIMARY KEY, imie VARCHAR(15), nazwisko VARCHAR(20) CONSTRAINT uczen_nazwisko_unique UNIQUE); Napisać instrukcję SQL, która usunie narzucony warunek unikatowości na kolumnę nazwisko. Wersja trudniejsza: Czy potrafiłbyś zrobić powyższe zadanie dla definicji tabeli: CREATE TABLE uczen2(id_uczen INT PRIMARY KEY, imie VARCHAR(15), nazwisko VARCHAR(20) CONSTRAINT UNIQUE);? 31 Usuwanie i modyfikacja kaskadowa (CREATE i ALTER) 31.1 Utwórz tabelę wlasciciel2(id_wlasciciel, imie,nazwisko,data_ur,ulica,numer,kod,miejscowosc) i zwierze2(id_zwierze,id_wlasciciel,rasa,data_ur,imie) w taki sposób, aby po usunięciu informacji o właścicielu zwierzęcia z tabeli wlasciciel2, SZBD automatycznie identyfikator właściciela w tabeli zwierze2 ustawiał na wartość NULL. Nie zapomnij o doborze pozostałych ograniczeń na kolumny (można to zrobić wg uznania). 31.2 Dane są tabele: CREATE TABLE film2(id_film INT PRIMARY KEY,tytul VARCHAR(50) NOT NULL); CREATE TABLE gatunek2(id_gatunek INT PRIMARY KEY,nazwa VARCHAR(50) NOT NULL); CREATE TABLE film2_gatunek2(id_film INT,id_gatunek INT,PRIMARY KEY(id_film,id_gatunek)); Zmodyfikuj strukturę powyższych tabel (polecenie ALTER) taka aby: a) w przypadku usunięcia filmu z tabeli film2 zostały automatycznie usuwane informacje jakich gatunków był usunięty film (nie usuwamy gatunków z tabeli gatunek2), b) w przypadku usunięcia gatunku z tabeli gatunek2 zostały automatycznie usuwane informacje jakie filmy były tego gatunku (nie usuwamy filmów z tabeli film2). 31.3 Dane są tabele: CREATE TABLE stanowisko2 (id_stanowisko INT PRIMARY KEY, nazwa VARCHAR(30)); CREATE TABLE pracownik2(id_pracownik INT PRIMARY KEY, id_stanowisko INT, nazwisko VARCHAR(20)); Zmodyfikuj struktury powyższych tabel tak, aby po usunięciu stanowiska z tabeli stanowisko2 identyfikator 10

stanowiska w tabeli pracownik2 był automatycznie ustawiany na wartość NULL oraz podczas modyfikowania identyfikatora stanowiska w tabeli stanowisko2 wszystkie identyfikatory stanowiska w tabeli pracownik2 powinny zostać automatycznie zaktualizowane. Zadania poziom 4 (Oprogramowywanie bazy danych) 32 Tworzenie procedur składowych (CREATE PROCEDURE) 32.1 Napisać procedurę o nazwie wypisz_samochody, która posiada tylko jeden parametr - marka samochodu. Procedura powinna wyświetlać wszystkie informacje z tabeli samochód o samochodach zadanej marki. 32.2 Napisać procedurę o nazwie zwieksz_pensje posiadającą dwa parametry: identyfikator pracownika i kwotę. Procedura powinna zwiększyć pensję pracownikowi, na którego wskazuje zadany identyfikator o zadaną kwotę. Przetestuj utworzoną procedurę zwiększ pracownikowi o identyfikatorze równym 1 pensję o 1000 zł. 32.3 Napisz procedurę o nazwie dodaj_klienta umożliwiającą dodanie nowego klienta. Dane klienta powinny być odczytane z parametrów procedury. Dobierz odpowiednio parametry dla tworzonej procedury na podstawie kolumn tabeli klient. Przetestuj utworzoną procedurę dodaj nowego klienta. 33 Tworzenie funkcji składowych (CREATE FUNCTION) 33.1 Napisać funkcję o nazwie aktywnosc_klienta, która będzie zwracać ilość wypożyczeń samochodów dla klienta o identyfikatorze zadanym jako parametr funkcji. Przetestuj utworzoną funkcję sprawdź ile samochodów wypożyczył klient o identyfikatorze równym 3. 33.2 Napisać funkcję o nazwie ile_wypozyczen posiadającą dwa parametry data_od i data_do. Funkcja powinna zwrócić ilość wypożyczeń samochodów w zadanym przedziale czasowym. Przetestuj utworzoną funkcję sprawdź ile zostało wypożyczonych samochodów od 01.01.2000r. do 31.12.2000r. 33.3 Napisać funkcję o nazwie roznica_pensji nie posiadającą parametrów i zwracającą różnicę pomiędzy największą i najmniejszą pensją wśród pracowników wypożyczalni. Przetestuj utworzoną funkcję. 34 Tworzenie widoków (złączenia zewnętrzne, CREATE VIEW) 34.1 Utwórz widok o nazwie klient_raport zawierający informacje o ilości wypożyczeń każdego z klientów (id_klient, imie, nazwisko). Uwzględnij klientów, którzy ani razu nie wypożyczyli samochodu. Za pomocą utworzonego widoku znajdź klientów, którzy wypożyczyli samochód więcej niż raz. 34.2 Utwórz widok o nazwie samochod_raport zawierający informacje o ilości wypożyczeń każdego z samochodów (id_samochod, marka, typ). Uwzględnij samochody, które ani razu nie zostały wypożyczone. Za pomocą utworzonego widoku znajdź samochód/samochody, które były najczęściej wypożyczane. 34.3 Utwórz widok o nazwie pracownik_raport zawierający informacje o ilości wypożyczeń samochodów przez pracowników. Nie zapomnij uwzględnić pracowników, którzy nie wypożyczyli żadnego samochodu. Za pomocą utworzonego widoku znajdź pracowników, dla których ilość wypożyczeń jest większa od średniej ilości wypożyczeń samochodów przez pracowników. 35 Tworzenie indeksów (CREATE INDEX) 35.1 Utwórz unikalny indeks dla kolumny telefon w tabeli klient. 11

35.2 Utwórz indeks klastrowy dla kolumn nazwisko i imie w tabeli klient. 35.3 Utwórz indeks nieklastrowy dla kolumn marka i typ w tabeli samochód. 36 Tworzenie wyzwalaczy typu AFTER (CREATE TRIGGER). 36.1 Napisać wyzwalacz, który uniemożliwi usunięcie klienta. Przetestuj utworzony wyzwalacz spróbuj usunąć wszystkich klientów. 36.2 Napisać wyzwalacz, który uniemożliwi dodanie pracownika z pensją i dodatkiem równym zero lub NULL. Przetestuj utworzony wyzwalacz spróbuj dodać kilku pracowników jednocześnie. 36.3 Napisać wyzwalacz o nazwie "duplikat_miejsce", który uniemożliwi jednorazowo dodanie więcej niż jednego miejsca oraz dodatkowo uniemożliwi dodanie miejsca o takich samych ulicach, numerze, mieście i kodzie. 37 Tworzenie wyzwalaczy typu INSTEAD OF (CREATE TRIGGER). 37.1 a) Do tabeli samochód dodaj kolumnę "usuniety" typu BIT o wartości domyślnej równej 0. b) W tabeli samochod zmień wszystkie wartości kolumny usuniety z NULL na wartość 0. c) Utwórz wyzwalacz o nazwie " usuniety_samochod ", który uniemożliwi fizyczne usunięcie samochodu z tabeli samochod, a usuwany samochod oznaczy poprzez ustawienie kolumny usuniety na wartość 1. 37.2 Utwórz wyzwalacz o nazwie "usun_miejsce_i_wypozyczenia", który uniemożliwi usunięcie równocześnie więcej niż 1 miejsca z tabeli miejsce oraz przed usunięciem pojedynczego miejsca usunie najpierw wszystkie rekordy w tabeli wypożyczenie zawierające informację o usuwanym miejscu (id_miejsca_wyp, id_miejsca_odd). Przetestuj napisany wyzwalacz. 37.3 Utwórz wyzwalacz o nazwie "samochod_blokada", który uniemożliwia wprowadzenie jakiejkolwiek zmiany w tabeli samochód. Przetestuj utworzony wyzwalacz dla instrukcji INSERT, UPDATE, DELETE. Zadania poziom 5 (Programowanie w T-SQL) 38 Wyzwalacze i kursory 38.1 Napisać wyzwalacz, który będzie wypisywał na ekranie nazwiska i imiona usuniętych pracowników. Użyj kursora. Przetestuj utworzony wyzwalacz usuń wszystkich pracowników. 38.2 Stwórz tabelę o nazwie samochod_delete o identycznej strukturze jak tabela samochód. Napisz wyzwalacz, który wszystkie usunięte samochody z tabeli samochód wpisze do tabeli samochod_delete. Przetestuj utworzony wyzwalacz usuń z tabeli samochód samochody o identyfikatorach z przedziału od 1 do 4. 38.3 Napisać wyzwalacz, który po podwyżce pensji pracownikowi będzie zerował jego dodatek. Przetestuj utworzony wyzwalacz pracownikom o identyfikatorach równych 1, 2 i 3 zwiększ pensję o 200 zł. 39 Widoki + CASE 39.1 Utwórz widok o nazwie ocena_klienta, który dla każdego klienta (id_klient, imie, nazwisko) wyświetli informację, czy to jest stały klient (czyli wypisze słowo TAK lub NIE jako wartość kolumny "staly_klient"). Przyjmijmy, że stały klient to taki, który wypożyczył co najmniej dwa razy samochód. Użyj powyższego widoku i wypisz stałych klientów sortując wynik alfabetycznie po nazwisku i imieniu klienta. 12

39.2 Utwórz widok o nazwie pensja_pracownika, który dla każdego pracownika (id_pracownik, imie, nazwisko) wyświetli informację w nowej kolumnie o nazwie "zarobki" o rzędzie jego zarobków: MAŁO, ŚREDNIO, DUŻO. Przyjmijmy, że pracownik zarabia MAŁO jeśli pensja jest poniżej 1500 zł, zarabia ŚREDNIO jeśli pensja jest od 1500 zł do 3000 zł, a zarabia dużo jeśli pensja jest większa od 3000 zł. Użyj powyższego widoku do znalezienia pracowników zarabiających MAŁO. 39.3 Utwórz widok o nazwie "pracownik_informacje", który wyświetla o każdym pracowniku takie informacje jak: a) id_pracownik, b) imie, c) nazwisko, d) kolumna wyliczeniowa "staz_pracy", czyli długość zatrudnienia w latach, e) kolumna wyliczeniowa "wypozyczenia", czyli całkowita ilość wypożyczeń samochodów, f) kolumna wyliczeniowa "dodatek" z wartościami TAK/NIE/BRAK (TAK gdy dodatek>0, NIE gdy dodatek=0, BRAK w pozostałych przypadkach). Przetestuj utworzony widok wyszukując pracowników, dla których dodatek nie został przyznany. 40 Procedury + dynamiczny SQL 40.1 Napisać procedurę o nazwie "usun_widoki", która z bieżącej bazy danych usunie wszystkie widoki. Przetestuj działanie utworzonej procedury. Wsk 1: SELECT * FROM INFORMATION_SCHEMA.TABLES; Wsk 2: EXEC sp_executesql @zapytanie_sql 40.2 Napisać procedurę o nazwie "usun_klucze_obce", która z bieżącej bazy danych usunie wszystkie klucze obce. Przetestuj działanie utworzonej procedury. Wsk 1: SELECT * FROM INFORMATION_SCHEMA.TABLE_CONSTRAINTS; 40.3 Napisać procedurę o nazwie "klient_dodaj_kolumne_rabat", która sprawdza czy w tabeli klient istnieje kolumna o nazwie "rabat", jeśli nie to dodaje ją do tabeli klient. Kolumna "rabat" powinna być typu INT i przyjmować domyślnie wartość 0. Wszyscy istniejący klienci w tabeli klient powinni mieć ustawioną wartość rabatu na 0. Przetestuj działanie procedury. 40.4 Napisać procedurę o nazwie "baza_reset" posiadającą jeden parametr, który jest nazwą bazy danych. Procedura ma usunąć zadaną bazę danych (o ile taka istnieje) i utworzyć ją na nowo. Przetestuj działanie procedury. 40.5 Napisać procedurę o nazwie "tabele_statystyka", która dla bieżącej bazy danych wyświetli w formie tabelarycznej informację o wszystkich tabelach znajdujących się w bieżącej bazie danych oraz ilości rekordów w każdej z tych tabel. Przyjmij, że kolumny uzyskanego zestawienia będą mieć nazwy: nazwa_tabeli, ilosc_rekordow. Przetestuj działanie utworzonej procedury. 41 Inne zadania, ciekawostki 41.1 Zmień domyślny format daty na dzień/miesiąc/rok. 41.2 Jakim skrótem klawiszowym zakomentować/odkomentować fragment kodu T-SQL pisanym w SQL Server Management Studio. 13

ROZWIĄZANIA ZADAŃ 1.1 SELECT * FROM pracownik; 2.1 SELECT imie, nazwisko, pensja FROM pracownik ORDER BY pensja DESC; 3.1 SELECT DISTINCT dzial FROM pracownik; 4.1 SELECT imie, nazwisko FROM pracownik WHERE imie='jan'; 5.1 SELECT imie, nazwisko, dzial, stanowisko FROM pracownik WHERE dzial='obsługa klienta' AND stanowisko='sprzedawca'; 6.1 SELECT * FROM samochod WHERE marka IN ('Mercedes','Seat','Opel'); 7.1 SELECT imie, nazwisko FROM klient WHERE nazwisko LIKE '%k%'; 8.1 SELECT * FROM samochod WHERE poj_silnika BETWEEN 1100 AND 1600; 9.1 SELECT * FROM pracownik WHERE dodatek IS NULL; 10.1 SELECT imie, nazwisko, pensja, dodatek, pensja+coalesce(dodatek,0) AS do_zaplaty FROM pracownik; 11.1 SELECT TOP 1 imie, nazwisko FROM pracownik ORDER BY data_zatr ASC; 12.1 SELECT imie, nazwisko, data_zatr FROM pracownik WHERE MONTH(data_zatr)=5 ORDER BY nazwisko ASC, imie ASC; 13.1 SELECT imie, nazwisko, LEFT(imie,1)+'. '+LEFT(nazwisko,1)+'.' AS inicjaly FROM klient ORDER BY inicjaly, nazwisko, imie; 14.1 UPDATE pracownik SET dodatek=50 WHERE dodatek IS NULL; 15.1 DELETE FROM klient WHERE id_klient=17; 16.1 INSERT INTO klient (id_klient,imie,nazwisko,ulica,numer,kod,miasto,telefon) VALUES(121,'Adam','Cichy','Korzenna','12','00-950','Warszawa','123-454-321'); 17.1 SELECT s.id_samochod, s.marka, s.typ, w.data_wyp, w.data_odd FROM samochod s INNER JOIN wypozyczenie w ON s.id_samochod=w.id_samochod WHERE w.data_odd IS NULL; 18.1 SELECT k.imie, k.nazwisko, w.data_wyp, s.marka, s.typ FROM klient k INNER JOIN wypozyczenie w ON k.id_klient=w.id_klient INNER JOIN samochod s ON w.id_samochod=s.id_samochod ORDER BY k.nazwisko, k.imie, s.marka, s.typ; 19.1 SELECT MAX(pensja) FROM pracownik; 14

20.1 SELECT k.imie, k.nazwisko, COUNT(w.id_klient) AS ilosc_wypozyczen FROM klient k LEFT JOIN wypozyczenie w ON k.id_klient=w.id_klient GROUP BY k.imie, k.nazwisko, k.id_klient ORDER BY COUNT(w.id_klient) DESC; 21.1 SELECT k.imie, k.nazwisko, COUNT(w.id_klient) AS ilosc_wypozyczen FROM klient k INNER JOIN wypozyczenie w ON k.id_klient=w.id_klient GROUP BY k.imie, k.nazwisko, k.id_klient HAVING COUNT(w.id_klient)>=2 ORDER BY nazwisko ASC, imie ASC; 22.1 SELECT imie, nazwisko, pensja FROM pracownik WHERE pensja=(select MAX(pensja) FROM pracownik); 23.1 SELECT marka, typ, data_prod FROM samochod WHERE id_samochod NOT IN (SELECT DISTINCT id_samochod FROM wypozyczenie); 24.1 SELECT s.id_samochod, s.marka, s.typ FROM samochod s JOIN wypozyczenie w ON s.id_samochod=w.id_samochod GROUP BY s.id_samochod, s.marka, s.typ HAVING COUNT(w.id_samochod) = ( SELECT TOP 1 COUNT(w.id_samochod) AS ilosc FROM wypozyczenie w GROUP BY w.id_samochod ORDER BY ilosc DESC ) ORDER BY s.marka ASC, s.typ ASC; Rozwiązanie z użyciem z T-SQL konstrukcji TOP 1 WITH TIES: SELECT TOP 1 WITH TIES s.id_samochod, s.marka, s.typ, COUNT(w.id_samochod) AS ilosc_wyp FROM samochod s JOIN wypozyczenie w ON s.id_samochod=w.id_samochod GROUP BY s.id_samochod, s.marka, s.typ ORDER BY ilosc_wyp DESC, s.marka ASC, s.typ ASC; 25.1 UPDATE pracownik SET pensja=1.1*pensja WHERE pensja < (SELECT AVG(pensja) FROM pracownik); 26.1 DELETE FROM klient WHERE id_klient NOT IN (SELECT DISTINCT id_klient FROM wypozyczenie); 27.1 a) SELECT imie, nazwisko FROM klient UNION SELECT imie, nazwisko FROM pracownik ORDER BY 2, 1; b) SELECT imie, nazwisko FROM klient UNION ALL SELECT imie, nazwisko FROM pracownik ORDER BY 2, 1; 15

28.1 --DROP TABLE pracownik2; -- CREATE TABLE pracownik2( id_pracownik INT IDENTITY(1,1) PRIMARY KEY, imie VARCHAR(15) NOT NULL, nazwisko VARCHAR(20) NOT NULL, pesel CHAR(11) UNIQUE, data_zatr DATETIME DEFAULT GETDATE(), pensja MONEY CHECK(pensja>=1000) ); 29.1 ALTER TABLE student2 ALTER COLUMN nazwisko VARCHAR(20) NOT NULL; ALTER TABLE student2 ADD CONSTRAINT unikatowy_nr_indeksu UNIQUE (nr_indeksu); ALTER TABLE student2 ADD CONSTRAINT sprawdz_stypendium CHECK (stypendium>=1000); ALTER TABLE student2 ADD imie VARCHAR(15) NOT NULL; 30.1 --wersja podstawowa DROP TABLE przedmiot2; DROP table kategoria2; --wersja trudeniejsza IF EXISTS (SELECT * FROM INFORMATION_SCHEMA.TABLES WHERE table_name='przedmiot2') DROP TABLE przedmiot2; IF EXISTS (SELECT * FROM INFORMATION_SCHEMA.TABLES WHERE table_name='kategoria2') DROP TABLE kategoria2; 31.1 --DROP TABLE zwierze2; --DROP TABLE wlasciciel2; CREATE TABLE wlasciciel2( id_wlasciciel INT IDENTITY(1,1)PRIMARY KEY, imie VARCHAR(15) NOT NULL CHECK(LEN(imie)>2), nazwisko VARCHAR(15) NOT NULL CHECK(LEN(nazwisko)>2), data_ur DATE NOT NULL DEFAULT GETDATE(), ulica VARCHAR(50), numer VARCHAR(8), kod CHAR(6) NOT NULL CHECK(LEN(kod)=6), miejscowosc VARCHAR(30) NOT NULL CHECK(LEN(miejscowosc)>1) ); CREATE TABLE zwierze2( id_zwierze INT IDENTITY(1,1) PRIMARY KEY, id_wlasciciel INT REFERENCES wlasciciel2(id_wlasciciel) ON DELETE SET NULL, rasa VARCHAR(30) NOT NULL CHECK(LEN(rasa)>2), data_ur DATE NOT NULL DEFAULT GETDATE(), imie VARCHAR(15) NOT NULL CHECK(LEN(imie)>2) ); --INSERT INTO wlasciciel2(imie,nazwisko,data_ur,ulica,numer,kod,miejscowosc) --VALUES ('Jan','Kos','1999-01-11','Polna','1','11-222','Nysa'); 16

--INSERT INTO zwierze2(id_wlasciciel,rasa,data_ur,imie) --VALUES (1,'Jamnik','2010-03-03','Krótki'); --SELECT * FROM zwierze2; --DELETE FROM wlasciciel2 WHERE id_wlasciciel=1; --SELECT * FROM zwierze2; 32.1 --DROP PROCEDURE wypisz_samochody; CREATE PROCEDURE wypisz_samochody @marka VARCHAR(20) AS SELECT * FROM samochod WHERE marka=@marka; EXECUTE wypisz_samochody 'opel'; 33.1 --DROP FUNCTION dbo.aktywnosc_klienta; -- CREATE FUNCTION dbo.aktywnosc_klienta ( @id_klient INT ) RETURNS INT BEGIN RETURN (SELECT COUNT(*) FROM wypozyczenie WHERE id_klient=@id_klient) END; SELECT dbo.aktywnosc_klienta(3) AS ile_wyp; 34.1 --DROP VIEW klient_raport; -- CREATE VIEW klient_raport AS SELECT k.id_klient, k.imie, k.nazwisko, COUNT(w.id_klient) AS "ilosc_wyp" FROM klient k LEFT JOIN wypozyczenie w ON k.id_klient=w.id_klient GROUP BY k.id_klient, k.imie, k.nazwisko; SELECT * FROM klient_raport WHERE ilosc_wyp>1; 35.1 --DROP INDEX klient.index_klient_telefon; -- CREATE UNIQUE INDEX index_klient_telefon ON klient(telefon); 36.1 --DROP TRIGGER klient_anuluj_usuwanie; -- CREATE TRIGGER klient_anuluj_usuwanie ON klient FOR DELETE AS RAISERROR('Zabronione jest usuwanie klientów!',1,2) 17

ROLLBACK DELETE FROM klient; 37.1 ALTER TABLE samochod ADD usuniety BIT DEFAULT 0; UPDATE samochod SET usuniety=0; CREATE TRIGGER usuniety_samochod ON samochod INSTEAD OF DELETE AS BEGIN UPDATE samochod SET usuniety=1 WHERE id_samochod IN (SELECT id_samochod FROM deleted) END DELETE FROM samochod WHERE id_samochod=3; SELECT * FROM samochod; 38.1 --DROP TRIGGER pracownik_usuwanie; -- CREATE TRIGGER pracownik_usuwanie ON pracownik FOR DELETE AS BEGIN --deklaracja kursora DECLARE kursor_deleted CURSOR FOR SELECT imie, nazwisko FROM deleted; --otwarcie kursora OPEN kursor_deleted --zmienne pomocnicze do przechowywania danych pobranych z kursora DECLARE @imie varchar(15), @nazwisko varchar(20) --pobranie pierwszego wiersza z kursora FETCH NEXT FROM kursor_deleted INTO @imie, @nazwisko --wykonuj dopóki pobranie wiersza z kursora zakończy się sukcesem WHILE @@FETCH_STATUS = 0 BEGIN --wyswietlenie wartosci zmiennych @imie i @nazwisko print 'Usunięto: '+@imie+' '+ @nazwisko --pobranie kolejnego wiersza z kursora FETCH NEXT FROM kursor_deleted INTO @imie, @nazwisko END --zamkniecie kursora CLOSE kursor_deleted --usuniecie kursora z bazy danych DEALLOCATE kursor_deleted 18

END DELETE FROM pracownik 39.1 CREATE VIEW ocena_klienta AS SELECT k.id_klient, k.imie, k.nazwisko, CASE WHEN COUNT(w.id_klient)>=2 THEN 'TAK' ELSE 'NIE' END AS staly_klient FROM klient k LEFT JOIN wypozyczenie w ON k.id_klient=w.id_klient GROUP BY k.id_klient, k.imie, k.nazwisko; SELECT * FROM ocena_klienta WHERE staly_klient='tak' ORDER BY nazwisko, imie; 40.1 CREATE PROCEDURE usun_widoki AS BEGIN DECLARE @sql NVARCHAR(200); WHILE EXISTS(SELECT TOP 1 1 FROM INFORMATION_SCHEMA.TABLES WHERE TABLE_CATALOG=DB_NAME() AND TABLE_TYPE='VIEW') BEGIN SELECT @sql='drop VIEW ' + TABLE_NAME FROM INFORMATION_SCHEMA.TABLES WHERE TABLE_CATALOG=DB_NAME() AND TABLE_TYPE='VIEW'; EXEC sp_executesql @sql END END EXEC usun_widoki; 41.1 SET DATEFORMAT dmy; 19