SEKCJA 1. Identyfikacja substancji / mieszaniny i identyfikacja przedsiębiorstwa 1.1 Identyfikator produktu Magnezu chlorek heksahydrat Nazwa produktu: Nr katalogowy: cz. 426120509, cz.d.a. - 116120500 Numer indeksowy: brak Numer rejestracji REACH: 05-2118406875-36-0000 Numer WE: 232-094-6 Numer CAS: 7791-18-6 Typ produktu: ciało stałe Wzór chemiczny: MgCl2 6 H2O (masa cząsteczkowa: 203,3) 1.2 Istotne zidentyfikowane zastosowania substancji lub mieszaniny oraz zastosowania odradzane Zastosowania zidentyfikowane: Zastosowania odradzane: odczynnik analityczny, przemysł farmaceutyczny, chemikalia do syntez inne niż wymieniono powyżej 1.3 Dane dotyczące dostawcy karty charakterystyki Przedsiębiorstwo: FIRMA CHEMPUR 41-940 Piekary Śląskie ul. Jana Lortza 70a tel.: (0-32) 287 20 52, (032) 767 88 91 fax: (0-32) 287 20 52, e-mail: chempur@chempur.pl Data utworzenia: 2004/08/01 Data aktualizacji: 2014/12/01 Numer telefonu kontaktowego: Koloch Mirosław 032 382 49 01 wewn.22 (czynny od 7.00 do 15.00) mkoloch@chempur.pl Ceglarek Olga 032 382 00 40 (czynny od 7.00 do 15.00) oceglarek@chempur.pl Pacyna Ewa 032 382 49 01 wewn.22 (czynny od 7.00 do 15.00) epacyna@chempur.pl 1.4 Numer telefonu alarmowego Numer telefonu alarmowego: SEKCJA 2. Identyfikacja zagrożeń 2.1 Klasyfikacja substancji lub mieszaniny Substancja nie jest sklasyfikowana jako niebezpieczna. straż pożarna 998 (112 z telefonu komórkowego); Informacja toksykologiczna w Polsce 0-10xx-42 631 47 24 Pełny tekst zwrotów wskazujących zagrożenie (H) przytoczonych w tej Sekcji znajduje się w Sekcji 16. 2.2 Elementy oznakowania Substancja nie jest sklasyfikowana jako niebezpieczna. 2.3 Inne zagrożenia Substancja spełnia kryteria klasyfikacji jako PBT / vpvb: nie dotyczy SEKCJA 3. Skład / informacje o składnikach 3.1 Substancje Nazwa produktu / składnika Identyfikatory Zaw. [%] Klasyfikacja wg 1272/2008 Magnezu chlorek 6h WE: 232-094-6 min. 98 Substancja nie jest sklasyfikowana jako niebezpieczna. CAS: 7791-18-6 Pełny tekst zwrotów wskazujących zagrożenie (H) przytoczonych w tej Sekcji znajduje się w Sekcji 16. SEKCJA 4. Środki pierwszej pomocy 4.1 Opis środków pierwszej pomocy Kontakt z okiem Płukać oczy z otwartą powieką przez kilka minut pod bieżącą wodą. Usunąć szkła kontaktowe. W przypadku utrzymującej się dolegliwości zasięgnąć porady lekarza. Przez drogi oddechowe Dostarczyć świeże powietrze, ewentualnie sztuczne oddychanie, ciepło. W przypadku utrzymujących się dolegliwości skonsultować się z lekarzem. Przez przewód pokarmowy Przy spożyciu większych ilości przepłukać jamę ustną i popić wodą. Przy trwałych dolegliwościach porozumieć się z lekarzem. Kontakt ze skórą Natychmiast zmyć wodą i dobrze spłukać. W przypadku trwałego podrażnienia skóry zgłosić się do lekarza. Zdjąć zanieczyszczoną odzież i obuwie. Copyright 2004 Firma CHEMPUR - www. c h e m p u r. p l - - P a ge 1 o f 6
Ochrona osób udzielających pierwszej pomocy Odzież zanieczyszczoną produktem należy niezwłocznie usunąć. 4.2 Najważniejsze ostre i opóźnione objawy oraz skutki narażenia Narażenie: Ostre działanie na zdrowie: Nadmierna ekspozycja powoduje: Kontakt z okiem Niedostępne. Niedostępne. Przez drogi oddechowe Niedostępne. Niedostępne. Przez przewód pokarmowy Niedostępne. Niedostępne. Kontakt ze skórą Niedostępne. Niedostępne. 4.3 Wskazania dotyczące wszelkiej natychmiastowej pomocy lekarskiej i szczególnego postępowania z poszkodowanym Informacje dla lekarza Leczyć objawowo. W przypadku połknięcia lub wdychania dużej ilości, natychmiast skontaktować się z lekarzem specjalizującym się w leczeniu truciznami. Szczególne sposoby leczenia Niedostępne. SEKCJA 5. Postępowanie w przypadku pożaru 5.1 Środki gaśnicze Odpowiednie środki gaśnicze Niewłaściwe środki gaśnicze Użyć środka gaśniczego, odpowiedniego dla otaczającego ognia. Nie znane. 5.2 Szczególne zagrożenia związane z substancją lub mieszaniną Brak specyficznego zagrożenia pożarowego lub wybuchowego. Produkty rozkładu mogą zawierać związki chlorowcowane oraz tlenki magnezu. 5.3 Informacje dla straży pożarnej Stosować indywidualny aparat do oddychania z całkowitą osłoną twarzy, ochronne okulary, rękawice, buty oraz gazoszczelną odzież ochronną. Pary unoszące się w czasie pożaru tłumić rozpyloną wodą. Nie dopuścić do przedostania się wody po gaszeniu pożaru do wód powierzchniowych i gruntowych. SEKCJA 6. Postępowanie w przypadku niezamierzonego uwolnienia do środowiska 6.1 Indywidualne środki ostrożności, wyposażenie ochronne i procedury w sytuacjach awaryjnych Dla personelu nieratowniczego Zebrać na sucho, przekazać do likwidacji. Oczyścić skażony teren. Unikać pylenia. Nie dopuścić do dostania się do wód, ścieków i gleby. Nie wdychać pyłu. Dla osób udzielających pomocy Stosować środki ochrony indywidualnej. 6.2 Środki ostrożności w zakresie ochrony środowiska Nie dopuścić do przedostania się substancji do ścieków, gleby, zbiorników wodnych. 6.3 Metody i materiały zapobiegające rozprzestrzenianiu się skażenia i służące do usuwania skażenia Zebrać na sucho do odpowiednich pojemników i przekazać do likwidacji. Oczyścić zanieczyszczoną powierzchnię unikając tworzenia pyłu. 6.4 Odniesienie do innych sekcji Informacje dotyczące odpowiedniego sprzętu ochrony osobistej podano w Sekcji 8. Informacje dotyczące dodatkowej obróbki odpadów podano w Sekcji 13. SEKCJA 7. Postępowanie z substancjami i mieszaninami oraz ich magazynowanie 7.1 Środki ostrożności dotyczące bezpiecznego postępowania Unikać kontaktu z substancją, tworzenia pyłów, nie wdychać pyłów. Zapewnić skuteczną wentylację w zamkniętych pomieszczeniach. 7.2 Warunki bezpiecznego magazynowania, łącznie z informacjami dotyczącymi wszelkich wzajemnych niezgodności Suche pomieszczenie w szczelnie zamkniętym opakowaniu. Brak zaleceń dotyczących temperatury przechowywania. 7.3 Szczególne zastosowanie(-a) końcowe Zalecenia Rozwiązania specyficzne dla sektora przemysłowego niedostępne niedostępne SEKCJA 8. Kontrola narażenia / środki ochrony indywidualnej 8.1 Parametry dotyczące kontroli Zalecane procedury monitoringu: Jeżeli produkt zawiera składniki, na które ekspozycja jest ograniczona lub może być niezbędny monitoring osobisty, monitoring środowiska pracy lub biologiczny w celu określenia skuteczności wentylacji lub inny sposób kontroli konieczności używania środków ochrony dróg oddechowych. Należy się odnieść do Normy Europejskiej EN 689 w celu poznania metod określenia narażenia substancją chemiczną przez drogi oddechowe oraz do krajowej dokumentacji dającej wskazówki związane z metodami oznaczania substancji niebezpiecznych. Copyright 2004 Firma CHEMPUR - www. c h e m p u r. p l - - P a ge 2 o f 6
8.2 Kontrola narażenia 8.2.1 Stosowne techniczne środki kontroli Używać tylko z odpowiednią wentylacją. Zastosować osłony procesu, lokalną wentylację wyciągową lub inne zabezpieczenia, aby ekspozycja pracownika na zanieczyszczenia mieściła się poniżej wszelkich limitów zalecanych lub obligatoryjnych. 8.2.2 Indywidualne środki ochrony Należy właściwie dobrać odzież ochronna do miejsca pracy, zależnie od stężenia i ilości substancji niebezpiecznych. Odporność odzieży ochronnej na chemikalia powinna być stwierdzona przez odpowiedniego dostawcę. Ochrona skóry Ochrona oczu lub twarzy ochrona rąk ochrona ciała inne środki ochrony skóry Ochrona dróg oddechowych 8.2.3 Kontrola narażenia środowiska gogle ochronne / szczelne okulary ochronne rękawice ochronne odporne na działanie chemikaliów, wykonane z gumy nitrylowej lub innego materiału zalecanego przez producenta rękawic do kontaktu z tym produktem; czas wytrzymałości i rodzaj materiału określa producent rękawic odzież ochronna odpowiednie obuwie i dodatkowe środki ochrony skóry gdy tworzą się pyły maska lub półmaska zaopatrzona w filtropochłaniacz P1, ABEK lub lepszy Emisja z układów wentylacyjnych i urządzeń procesowych powinna być sprawdzana w celu określenia ich zgodności z wymogami praw o ochronie środowiska. W niektórych przypadkach potrzebne będą skrubery usuwające opary, filtry lub modyfikacje konstrukcyjne urządzeń procesowych, mające na celu zmniejszenie stopnia emisji do akceptowalnego poziomu. SEKCJA 9. Własności fizyczne i chemiczne 9.1 Informacje na temat podstawowych właściwości fizycznych i chemicznych Wygląd stan fizyczny ciało stałe Prężność par niedostępne kolor bezbarwny do białego Gęstość par względem powietrza niedostępne Zapach bezwonny Gęstość względna około 1,57 g/cm 3 (20 C) Próg zapachu niedostępne Rozpuszczalność w wodzie 1670 g/dm 3 (20 C) ph 5 6,5 [5%, 20 C] Współczynnik podziału n-oktanol / woda niedostępne Temperatura krzepnięcia / topnienia niedostępne Temperatura samozapłonu niedostępne Temperatura wrzenia / zakres temperatur wrzenia 117 C Temperatura rozkładu 117 C Temperatura zapłonu niedostępne Lepkość niedostępne Szybkość parowania niedostępne Właściwości wybuchowe niedostępne Palność niedostępne Właściwości utleniające niedostępne Granice palności / wybuchowości dolna niedostępne górna niedostępne 9.2 Inne informacje: Brak dostępnych danych. SEKCJA 10. Stabilność i reaktywność 10.1 Reaktywność Dla tego produktu lub jego składników nie ma konkretnych danych testowych dotyczących reaktywności. 10.2 Stabilność chemiczna Produkt jest trwały w standardowych warunkach otoczenia. 10.3 Możliwość występowania niebezpiecznych reakcji W normalnych warunkach przechowywania i stosowania nie nastąpią niebezpieczne reakcji. 10.4 Warunki, których należy unikać Silne ogrzewanie, woda / wilgoć. 10.5 Materiały niezgodne Silne utleniacze, silne kwasy, silne zasady. 10.6 Niebezpieczne produkty rozkładu Gazowy chlorowodór, tlenek magnezu. SEKCJA 11. Informacje toksykologiczne 11.1 Informacje dotyczące skutków toksykologicznych Magnezu chlorek heksahydrat LD50 doustnie szczur 7333,3 mg/kg Działanie żrące / drażniące na skórę Copyright 2004 Firma CHEMPUR - www. c h e m p u r. p l - - P a ge 3 o f 6
Poważne uszkodzenie oczu / działanie drażniące na oczy Działanie uczulające na drogi oddechowe lub skórę Działanie mutagenne na komórki rozrodcze Rakotwórczość Szkodliwe działanie na rozrodczość Zagrożenie spowodowane aspiracją Działanie toksyczne na narządy docelowe kategoria droga narażenia organy narażone na działanie narażenie jednorazowe niedostępne nieokreślone narażenie powtarzane niedostępne nieokreślone Informacja o możliwych drogach narażenia Kontakt z okiem Kontakt ze skórą Wdychanie Spożycie Objawy związane z właściwościami fizycznymi, chemicznymi i toksykologicznymi Kontakt z okiem Kontakt ze skórą Wdychanie Spożycie Opóźnione, bezpośrednie oraz przewlekłe skutki krótko- i długotrwałego narażenia potencjalne skutki natychmiastowe potencjalne skutki opóźnione Kontakt krótkotrwały niedostępne niedostępne Kontakt długotrwały niedostępne niedostępne Potencjalne chroniczne działanie na zdrowie Niedostępne Inne informacje: Niedostępne SEKCJA 12. Informacje ekologiczne 12.1 Toksyczność Nazwa produktu / składnika Gatunki Narażenie LC50 16500 mg/dm 3 ryby Gambusia affinis 96 godz. Magnezu chlorek heksahydrat 12.2 Trwałość i zdolność do rozkładu Produkt trwały. 12.3 Zdolność do bioakumulacji Nie wykazuje zdolności do bioakumulacji. 12.4 Mobilność w glebie Niedostępne. UE50 12.5 Wyniki oceny właściwości PBT i vpvb 36300 mg/dm 3 bakterie Photobacterium phosphoreum 30 min 1400 mg/dm 3 rozwielitki Daphnia magna 24 godz. IC50 2200 mg/dm 3 algi Desmodesmus subspicatus 72 godz. Nie przeprowadzono oceny PBT / vpvb ponieważ nie jest wymagana / wykonana ocena bezpieczeństwa chemicznego. 12.6 Inne szkodliwe skutki działania Niedostępne. SEKCJA 13. Postępowanie z odpadami 13.1 Metody unieszkodliwiania odpadów Tworzenie odpadów powinno być unikane lub ograniczane do minimum, jeśli możliwe. Znacznych ilości odpadowego produktu nie należy odprowadzać do kolektora sanitarnego, ale należy je poddać obróbce w odpowiedniej oczyszczalni. Należy utylizować nadmiar produktów i produkty nie nadające się do recyclingu w licencjonowanym przedsiębiorstwie utylizacji odpadów. Utylizacja niniejszego produktu, roztworów lub produktów Copyright 2004 Firma CHEMPUR - www. c hempu r. pl - - P age 4 of 6
pochodnych powinna w każdym przypadku być zgodna z wymogami ochrony środowiska i legislacji związanej z utylizacją odpadów, a także z wymogami władz lokalnych. SEKCJA 14. Informacje o transporcie ADR / RID ADN / ADNR IMDG IATA 14.1 Numer UN (Numer ONZ) - 14.2 Nazwa przewozowa UN - 14.3 Klasa(-y) zagrożenia w - - - - transporcie 14.4 Grupa pakowania - - - - 14.5 Zagrożenia dla środowiska nie no no no 14.6 Szczególne środki ostrożności dla użytkowników Niedostępne Niedostępne Niedostępne Niedostępne 14.7 Transport luzem zgodnie z załącznikiem II do konwencji MARPOL 73/78 i kodeksem IBC Niedostępne SEKCJA 15. Informacje dotyczące przepisów prawnych 15.1 Przepisy prawne dotyczące bezpieczeństwa, ochrony zdrowia i środowiska specyficzne dla substancji lub mieszaniny Przepis prawny: Dotyczy: Informacja: Aneks XIV - Wykaz substancji podlegających procedurze zezwoleń. Substancje wzbudzające szczególnie duże obawy (SVHC). Rozporządzenie UE (WE) Nr 1907/2006 (REACH) Ograniczenia dotyczące produkcji, wprowadzania do obrotu i stosowania niektórych niebezpiecznych substancji, preparatów i wyrobów. Żaden ze składników nie znajduje się w wykazie. Produkt przeznaczony wyłącznie do użytku zawodowego. Nazwa produktu / składnika Działanie rakotwórcze Działanie mutagenne Zaburzenia rozwojowe Zaburzenia rozrodczości Magnezu chlorek 6h - - - - - Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 6 czerwca 2014 roku, w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz.U. 2014, poz. 817) - Rozporządzenie Komisji (UE) nr 260/2014 z dnia 24 stycznia 2014 roku zmieniające, w celu dostosowania do postępu technicznego, rozporządzenie (WE) nr 440/2008 ustalające metody badań zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH). (L 81/1) - Rozporządzenie Komisji (UE) nr 758/2013 z dnia 7 sierpnia 2013 roku zawierające sprostowanie załącznika VI do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin. - Ustawa z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (Dz.U. 2013, poz. 888). - Rozporządzenie Komisji (UE) nr 487/2013 z dnia 8 maja 2013 roku dostosowujące do postępu naukowo technicznego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin. - Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. 2013, poz. 21). - Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 10 sierpnia 2012 roku w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji chemicznych i ich mieszanin (Dz. U. 201, poz. 1018). - Ustawa z dnia 16 lipca 2013 r. o przewozie towarów niebezpiecznych (Opracowano na podstawie Dz. U. 2013, poz. 815. - Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22 maja 2012 roku w sprawie sposobu oznakowania miejsc, rurociągów oraz pojemników i zbiorników służących do przechowywania lub zawierających substancje niebezpieczne lub mieszaniny niebezpieczne (Dz.U. 2012, poz. 601). - Rozporządzenie Komisji (UE) nr 487/2013 z dnia 8 maja 2013 r. dostosowujące do postępu naukowo technicznego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Ne 1272/2008 w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin (L 149 z dn. 1.6.2013) - Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 kwietnia 2012 roku w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i mieszanin niebezpiecznych oraz niektórych mieszanin (Dz. U. 2012, poz. 445). - Rozporządzenie Komisji (UE) nr 109/2012 z dnia 9 lutego 2012 roku zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH) w odniesieniu do załącznika XVII (substancje CMR). - Rozporządzenie Komisji (UE) nr 286/2011 z dnia 10 marca 2011 roku dostosowujące do postępu naukowo technicznego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin. - Ustawa z dnia 25 lutego 2011 roku o substancjach chemicznych i ich mieszaninach (Dz. U. 2011, nr 63, poz. 322). - Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 lutego 2011 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. 2011, nr 33, poz. 166). - Rozporządzenie (WE) nr 453/2010 z dnia 20 maja 2010 roku zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosownych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH). - Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2008 roku w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniające i uchylające dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1907/2006. - Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 689/2008 z dnia 17 czerwca 2008 r. dotyczące wywozu i przywozu niebezpiecznych chemikaliów. Copyright 2004 Firma CHEMPUR - www. c hempu r. pl - - P age 5 of 6
- Rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH), utworzenia Europejskiej Agencji Chemikaliów, zmieniające dyrektywę 1999/45/WE oraz uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 793/93 i rozporządzenie Komisji (WE) nr 1488/94, jak również dyrektywę Rady 76/769/EWG i dyrektywy Komisji 91/155/EWG, 93/67/EWG, 93/105/WE i 2000/21/WE. - Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (Dz. U. 2005 nr 259 poz. 2173). - Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30 grudnia 2004 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych (Dz. U. 2005 nr 11 poz. 86. z późn. zm.). - Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Opracowano na podstawie: tj. Dz. U. 2001, nr 62, poz. 627; z 2008 r. Nr 25, poz. 150 (tekst ujednolicony), Nr 111, poz. 708, Nr 138 poz. 865, nr 154 poz. 958, nr 171 poz. 1056, nr 199 poz. 1227, nr 223 poz. 1464, nr 227 poz. 1505; z 2009 r. nr 19 poz. 100, nr 20 poz. 106, nr 79 poz. 666, nr 130 poz. 1070, nr 215 poz. 1664; z 2010 r. nr 21 poz. 104, nr 28 poz. 145, nr 40 poz. 227, nr 76 poz. 489, nr 119 poz. 804, nr 152 poz. 1018 i 1019, nr 182 poz. 1228, nr 229 poz. 1498, nr 249 poz. 1657; z 2011 r. nr 32 poz. 159, nr 63 poz. 322, nr 94 poz. 551, nr 99 poz. 569, nr 122 poz. 695, nr 129 poz. 734, nr 152 poz. 897, nr 178 poz. 1060, nr 224 poz. 1341; z 2012 r. poz. 460, poz. 951, poz. 1342, poz. 1513, z 2013 r. poz. 21, poz. 888, z 2014 r. poz. 1101). 15.2 Ocena bezpieczeństwa chemicznego Niedostępne. SEKCJA 16. Inne informacje Zmiany w stosunku do wersji poprzedniej: Aktualizacja - pkt 1.2, 2.1, 2.2, 3.1, 8.1, 11.1, 12.1, 15.1, 16 Wersja: 2 Pełny tekst skróconych zwrotów H: Brak Informacja dla czytelnika Powyższe informacje uważa się za prawidłowe, ale niewyczerpujące i należy je stosować tylko jako orientacyjne. Firma CHEMPUR nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek szkody spowodowane pracą lub kontaktem z powyższym produktem. Niniejsza karta charakterystyki opracowana została na podstawie karty charakterystyki dostarczonej przez producenta i/lub internetowych baz danych oraz obowiązujących przepisów dotyczących niebezpiecznych substancji i preparatów chemicznych. Karta stanowi własność Firmy CHEMPUR z siedzibą w Piekarach Śląskich i charakteryzuje wyłącznie produkty oznakowane na etykiecie znakiem i nazwą firmy. Szkolenia Osoby uczestniczące w obrocie substancją niebezpieczną powinny zostać przeszkolone w zakresie postępowania, bezpieczeństwa i higieny. Kierowcy pojazdów powinni odbyć przeszkolenie i uzyskać stosowne zaświadczenie zgodnie z wymaganiami przepisów ADR. Wykaz pozycji literaturowych i innych źródeł, na podstawie których opracowano karty charakterystyk substancji niebezpiecznych 2004 Zasady postępowania ratowniczego opracowanie na podstawie oryginału angielskiego: The Emergency Response Guide Book. Wydawnictwo FIREX 2004. Genium Publishing Corporation. Genium s Handbook of Safety, Health and Environmental Data for Common Hazardous Substances. New York, Mc Graw Hill 1999. Grzegorczyk K., Hancyk B., Buchcar R.: Towary niebezpieczne w transporcie drogowym ADR 2011 2013. Warszawa, Wydawnictwo Buch-Car 2011. Hayes W.J., Laws R.E.: Handbook of Pesticide Toxicology. Vol 1-3. San Diego, CA, Academic Press, Inc. 1991. Lewis R.J.: Sax s Dangerous Properties of Industrial Materials. New York, Wiley 2000. MICROMEDEX(R) Healthcare Series. Vol. 118, 12/2003. MICROMEDEX(R) Healthcare Series. Vol. 124, 2005. Patty s Industrial Hygiene and Toxicology. Ed. R.L. Harris. New York, Wiley 2000. PKP Cargo S.A. Regulamin dla międzynarodowego przewozu kolejami towarów niebezpiecznych (RID) obowiązuje od 1 stycznia 2005 r., zastępuje przepisy z dnia 1 stycznia 2003 r., ze zmianami z 2004 r. Poisoning and Drug Overdose. Ed. K.R. Olson. Norwalk, Appleton and Lange 1990. The Dictionary of Substances and their Effects. Ed. M.L. Richardson, S. Gangolli. Royal Society of Chemistry 1992. Integrated Risk Information System. U.S. Environmental Protection Agency [on-line]. International Labour Organization. International Chemical Safety Cards 2004. http://www.ilo.org/public/. PAN Pesticides Database Chemical toxicity studies on aquatic organisms. http://www.pesticideinfo.org/list_chemicalsalpha.jsp. TOXNET Hazardous Substances Data Bank (HSDB) http://toxnet.nlm.nih.gov. International Agency for Research on Cancer. http://www.iarc.fr. Agency for Toxic Substances and Disease Registry. http://www.atsdr.cdc.gov. International Programme on Chemical Safety INCHEM. http://www.inchem.org. MSDS Software, Solutions and Services. http://www.online-msds.com. European Chemicals Bureau. http://ecb.jrc.it/classification-labelling. ChemFinder.Com. Database & Internet Research. http://chemfinder.cambridgesoft.com. Biuro do spraw Substancji i Preparatów Chemicznych. http://www.chemikalia.mz.gov.pl. European Chemicals Bureau. http://ecb.jrc.it/new-chemicals. Copyright 2004 Firma CHEMPUR - www. c hempu r. pl - - P age 6 of 6