Wielkopolski Regionalny Program Operacyjny na lata 2014 2020 Oś priorytetowa 3. Działanie 3.2 Poprawa efektywności energetycznej w sektorze publicznym Działanie 3.3 Wspieranie strategii niskoemisyjnych Alokacja środków wg Osi Priorytetowych w ramach Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020 Alokacja wg Osi priorytetowych WRPO 2014+ Osie priorytetowe Wsparcie UE mln euro Udział w alokacji na Program (%) Fundusz 1. Innowacyjna i konkurencyjna gospodarka 467,9 19,1% EFRR 2. Społeczeństwo informacyjne 60,0 2,4% EFRR 3. Energia 353,5 14,4% EFRR 4. Środowisko 204,0 8,3% EFRR 5. Transport 414,0 16,9% EFRR 6. Rynek pracy 265 10,8% EFS 7. Włączenie społeczne 197,3 8,1% EFS 8. Edukacja 156,3 6,4% EFS 9. Infrastruktura dla kapitału ludzkiego 261,6 10,7% EFRR 10. Pomoc techniczna 70,7 2,9% EFS Razem WRPO 2014+ 2 450,2 100,0% - 2
Działanie 3.2 Poprawa efektywności energetycznej w sektorze publicznym Poddziałanie 3.2.1 Kompleksowa modernizacja energetyczna budynków użyteczności publicznej Poddziałanie 3.2.2 Kompleksowa modernizacja energetyczna wielorodzinnych budynków mieszkalnych 3 Działanie 3.2 Poprawa efektywności energetycznej w sektorze publicznym Poddziałanie 3.2.1 Kompleksowa modernizacja energetyczna budynków użyteczności publicznej Poddziałanie 3.2.2 Kompleksowa modernizacja energetyczna wielorodzinnych budynków mieszkalnych Cel działania: Zwiększenie efektywności energetycznej sektorów publicznego i mieszkaniowego 4
Działanie 3.2 Poprawa efektywności energetycznej w sektorze publicznym Poddziałanie 3.2.1 Kompleksowa modernizacja energetyczna budynków użyteczności publicznej Poddziałanie 3.2.2 Kompleksowa modernizacja energetyczna wielorodzinnych budynków mieszkalnych Wkład ze środków UE przewidziany do rozdysponowania w ramach działania Wynosi 96 000 000,00 EUR. 5 Działanie 3.2 Poprawa efektywności energetycznej w sektorze publicznym Poddziałanie 3.2.1 Kompleksowa modernizacja energetyczna budynków użyteczności publicznej Poddziałanie 3.2.2 Kompleksowa modernizacja energetyczna wielorodzinnych budynków mieszkalnych Typ Beneficjenta: jst i ich związki, jednostki zależne od jst, posiadające osobowość prawną, w tym spółki komunalne realizujące zadania własne gminy, samorządowe jednostki organizacyjne (podmioty posiadające osobowość prawną), organizacje pozarządowe (dotyczy podmiotów posiadających osobowość prawną), spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe, Towarzystwa Budownictwa Społecznego, podmioty prawne kościołów i związków wyznaniowych, uczestnicy PPP realizujący projekty hybrydowe na rzecz partnera publicznego, podmioty będące dostawcami usług energetycznych w rozumieniu dyrektywy 2012/27/UE. 6
Działanie 3.2 Poprawa efektywności energetycznej w sektorze publicznym Poddziałanie 3.2.1 Kompleksowa modernizacja energetyczna budynków użyteczności publicznej Rodzaje / Typy projektów dla poddziałania 3.2.1: Kompleksowa, głęboka modernizacja energetyczna budynków użyteczności publicznej związana m.in. z: ociepleniem obiektu, wymianą okien, drzwi zewnętrznych, przebudową systemów grzewczych (wraz z wymianą i podłączeniem do źródła ciepła), systemów wentylacji i klimatyzacji, instalacją OZE w modernizowanych energetycznie budynkach, w tym z zastosowaniem kogeneracji, instalacją systemów chłodzących, w tym również z OZE, wymianą oświetlenia na energooszczędne, systemami monitorowania i zarządzania energią, finansowaniem opracowanych audytów energetycznych dla sektora publicznego - jako elementu kompleksowego projektu. 7 Działanie 3.2 Poprawa efektywności energetycznej w sektorze publicznym Poddziałanie 3.2.2 Kompleksowa modernizacja energetyczna wielorodzinnych budynków mieszkalnych Rodzaje / Typy projektów dla poddziałania 3.2.2: Kompleksowa, głęboka modernizacja energetyczna wielorodzinnych budynków mieszkalnych związana m.in. z: ociepleniem obiektu, wymianą okien, drzwi zewnętrznych, przebudową systemów grzewczych (wraz z wymianą i podłączeniem do źródła ciepła), systemów wentylacji i klimatyzacji, instalacją OZE w modernizowanych energetycznie budynkach, w tym z zastosowaniem kogeneracji, instalacją systemów chłodzących, w tym również z OZE, wymianą oświetlenia na energooszczędne, systemami monitorowania i zarządzania energią, finansowaniem opracowanych audytów energetycznych dla sektora publicznego - jako elementu kompleksowego projektu. 8
Działanie 3.2 Poprawa efektywności energetycznej w sektorze publicznym Warunkiem wsparcia będzie kompleksowa, głęboka modernizacja energetyczna całego budynku, a nie pojedynczego lokalu mieszkalnego. Wsparcie uzyskają projekty zgodne z Planem gospodarki niskoemisyjnej dla danego obszaru. Wymagana będzie także ekspertyza ornitologiczna dla każdego termomodernizowanego budynku. W zakresie termomodernizacji wspierane będą projekty poprawiające efektywność energetyczną o minimum 25% - warunek dotyczy każdego termomodernizowanego budynku. W zakresie budynków związanych z ochroną zdrowia wsparcie uzyskają jedynie budynki, których istnienie i funkcjonowanie będzie uzasadnione w kontekście map potrzeb zdrowotnych opracowanych przez Ministerstwo Zdrowia. 9 Działanie 3.2 Poprawa efektywności energetycznej w sektorze publicznym Preferowane będą projekty zwiększające efektywność energetyczną o 60% oraz wykorzystujące odnawialne źródła energii. Ponadto, ocena optymalnego zestawu działań zwiększających efektywność energetyczną w danym budynku, dokonywana będzie na podstawie audytu energetycznego oraz analizy usprawnień w zakresie energii elektrycznej i energii cieplnej. Preferencję w ramach priorytetu uzyskają projekty realizowane w formule ESCO. 10
Działanie 3.2 Poprawa efektywności energetycznej w sektorze publicznym Dodatkowe wymagania w zakresie projektów polegających na zastosowaniu wysokosprawnej kogeneracji: W zakresie wysokosprawnej kogeneracji wsparte mogą zostać projekty zapewniające najniższy poziom emisji CO2 oraz innych zanieczyszczeń powietrza (w szczególności PM10). Realizacja projektu związanego z modernizacją źródła ciepła i zastosowaniem kogeneracji może być realizowana jedynie jako element projektu kompleksowej modernizacji obiektu. W przypadku nowych instalacji powinno zostać osiągnięte co najmniej 10% uzysku efektywności energetycznej w porównaniu do rozdzielonej produkcji energii cieplnej i elektrycznej przy zastosowaniu najlepszych dostępnych technologii. Wszelka przebudowa istniejących instalacji na wysokosprawną kogenerację musi skutkować redukcją CO2 o co najmniej 30%. Dopuszczona jest pomoc inwestycyjna dla wysokosprawnych instalacji spalających paliwa kopalne pod warunkiem, że te instalacje nie zastępują urządzeń o niskiej emisji CO2, a inne alternatywne rozwiązania byłyby mniej efektywne i bardziej emisyjne. W przypadku realizacji projektów dot. wysokosprawnej kogeneracji dopuszczalna moc instalacji do 1 MWe. 11 Działanie 3.2 Poprawa efektywności energetycznej w sektorze publicznym Maksymalny % poziom dofinansowania. Do 85% kosztów kwalifikowalnych projektu z zastrzeżeniem, iż: dla projektów spełniających definicję projektów generujących dochód zastosowanie mają Wytyczne w zakresie zagadnień związanych z przygotowaniem projektów inwestycyjnych, w tym projektów generujących dochód i projektów hybrydowych na lata 2014 2020; dla projektów objętych pomocą publiczną - zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie zasadami. minimalna wartość kosztów całkowitych projektu 300 tys. zł 12
Działanie 3.3 Wspieranie strategii niskoemisyjnych Poddziałanie 3.3.1 Inwestycje w obszarze transportu miejskiego Poddziałanie 3.3.2 Inwestycje w sieci ciepłownicze i chłodnicze 13 Działanie 3.3 Wspieranie strategii niskoemisyjnych Poddziałanie 3.3.2 Inwestycje w sieci ciepłownicze i chłodnicze Cel działania: Zwiększone wykorzystanie transportu 14
Działanie 3.3 Wspieranie strategii niskoemisyjnych Poddziałanie 3.3.2 Inwestycje w sieci ciepłownicze i chłodnicze Wkład ze środków UE przewidziany do rozdysponowania w ramach działania Wynosi 222 275 177,00 EUR. 15 Działanie 3.3 Wspieranie strategii niskoemisyjnych Poddziałanie 3.3.2 Inwestycje w sieci ciepłownicze i chłodnicze Typ Beneficjenta jst, ich związki i stowarzyszenia, jednostki organizacyjne jst, posiadające osobowość prawną, przedsiębiorcy (w zakresie poddziałania 3.3.2), organizacje pozarządowe, stowarzyszenia, podmioty wykonujące usługi publiczne na zlecenie gminy/miasta na prawach powiatu/związku międzygminnego (podmioty publiczne), uczestnicy PPP realizujący projekty hybrydowe na rzecz partnera publicznego), podmioty będące dostawcami usług energetycznych w rozumieniu dyrektywy 2012/27/UE, podmioty wdrażające instrumenty finansowe, państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne, w tym państwowe jednostki budżetowe, Podmioty będące dostawcami usług energetycznych w rozumieniu dyrektywy 2012/27/UE. 16
Działanie 3.3 Wspieranie strategii niskoemisyjnych Poddziałanie 3.3.2 Inwestycje w sieci ciepłownicze i chłodnicze Rodzaje / Typy projektów dla poddziałania 3.3.1: W ramach przedmiotowego poddziałania realizowane będą wyłącznie projekty składające się co najmniej z 2 elementów inwestycyjnych wskazanych poniżej w pkt. 1-5 oraz elementu dotyczącego informacji i promocji wskazanego w pkt. 6. Preferowane będą kompleksowe projekty obejmujące jak największą liczbę wskazanych poniżej rodzajów projektów polegających na: 1. Zakupie niskoemisyjnego taboru dla transportu publicznego. 2. Budowie, przebudowie, rozbudowie i modernizacji infrastruktury transportu publicznego w tym np. : - sieci tramwajowych, sieci autobusowych (układu torowego na trasach, pętlach, bocznicach, zajezdniach, uzupełnienia istniejącego układu wydzielonych pasów dla autobusów, wyposażenia dróg w zjazdy, zatoki autobusowe i inne urządzenia drogowe dla komunikacji miejskiej) - zajezdni tramwajowych i autobusowych przystanków, wysepek, a także urządzeń dla osób niepełnosprawnych 17 Działanie 3.3 Wspieranie strategii niskoemisyjnych - parkingów typu P&R, B&R, - zintegrowanych centrów przesiadkowych, - zapewnienie dróg dostępu do przystanków, centrów przesiadkowych itp., - pasów ruchu dla rowerów. 3. Budowie systemów zarządzania i organizacji ruchu (np. Inteligentne Systemy Transportowe, tworzenie systemów i działań technicznych z zakresu tematyki służących komunikacji publicznej, zakup i montaż urządzeń z zakresu tematyki (w tym np. systemy dystrybucji i identyfikacji biletów, elektroniczne tablice informacyjne, wspólny bilet). 4. Budowie, przebudowie i modernizacji dróg dla rowerów w tym łączących miasta i ich obszary funkcjonalne oraz uzupełniająco infrastruktury rowerowej (publiczne parkingi rowerowe, kładki rowerowe i pieszo-rowerowe zlokalizowane w ciągach ścieżek rowerowych oraz systemy rowerów publicznych/miejskich, itp.) 5. Montażu efektywnego energetycznie oświetlenia ulicznego lub modernizacji oświetlenia ulicznego pod kątem zwiększenia jego energooszczędności, przy spełnieniu wymagań technicznych dotyczących oświetlenia dróg zawartych we właściwych normach dotyczących oświetlenia drogowego 18
Działanie 3.3 Wspieranie strategii niskoemisyjnych 6. Działaniach informacyjnych i promocyjnych dotyczących transportu publicznego, rowerowego i pieszego (wyłącznie jako element projektu inwestycyjnego składającego się z minimum 2 elementów wskazanych w pkt. 1-5). Wszystkie projekty dotyczące zrównoważonej mobilności miejskiej, w tym transportu publicznego muszą wynikać z kompleksowych Planów Gospodarki Niskoemisyjnej. Rodzaje / Typy projektów dla poddziałania 3.3.2: 1.Budowa, rozbudowa przebudowa lub modernizacja sieci ciepłowniczych i chłodniczych spełniającej po realizacji projektu wymogi efektywnego systemu ciepłowniczego i chłodniczego w celu przyłączenia nowych odbiorców do sieci o skali regionalnej. 2.Modernizacja sieci cieplnej/chłodniczej w celu redukcji strat energii w procesie dystrybucji ciepła, również poprzez wdrażanie systemów zarządzania ciepłem i chłodem wraz z infrastrukturą wspomagającą. 19 Działanie 3.3 Wspieranie strategii niskoemisyjnych Poddziałanie 3.3.2 Inwestycje w sieci ciepłownicze i chłodnicze Limity i ograniczenia w realizacji projektów: Zakupowi niskoemisyjnego taboru powinny towarzyszyć inwestycje obejmujące niezbędną dla właściwego funkcjonowania zrównoważonej mobilności infrastrukturę. Zakupiony w ramach Działania tabor autobusowy musi spełniać co najmniej normy emisji spalin Euro 6 i być przystosowany do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. W sposób preferencyjny traktowany będzie zakup autobusów działających na alternatywnych systemach napędowych (elektrycznych, hybrydowych, biopaliwach, autobusów napędzanych wodorem, itp.). Natomiast zakup autobusów dieslowych spełniających najwyższe standardy emisji spalin może być wspierany jedynie, gdy wynika to z przeprowadzonej analizy społeczno-ekonomicznej. W miastach posiadających transport szynowy (tramwaje), jeżeli wynika to z planów lub dokumentów strategicznych albo z analizy kosztów i korzyści odnoszących się do zrównoważonej mobilności miejskiej, preferowany będzie rozwój tej gałęzi transportu zbiorowego poprzez inwestycje w infrastrukturę szynową i tabor. 20
Działanie 3.3 Wspieranie strategii niskoemisyjnych Poddziałanie 3.3.2 Inwestycje w sieci ciepłownicze i chłodnicze W zakresie wsparcia dróg lokalnych w ramach Działania 3.3 możliwa jest realizacja inwestycji wynikających z planów gospodarki niskoemisyjnej lub dokumentów równoważnych w tym zakresie, m.in.: - centrów przesiadkowych i P+R - wyznaczaniem buspasa - dla celów ograniczania transportochłonności, wykluczając tym samym możliwość sfinansowania odrębnego projektu drogowego Projekty informacyjne i promocyjne realizowane w ramach Poddziałania 3.3.1 m.in. zwiększające świadomość społeczną w zakresie realizowanych inwestycji nie mogą stanowić odrębnego projektu. Realizowane w ramach Poddziałania 3.3.2. inwestycje w zakresie sieci ciepłowniczych i chłodniczych muszą wynikać z planów gospodarki niskoemisyjnej dla danego obszaru. W ramach Poddziałania 3.3.2 realizowane będą projekty z zakresu sieci ciepłowniczych i chłodniczych doprowadzających do budynków. Projekty z zakresu sieci ciepłowniczych/chłodniczych w budynkach realizowane będą w ramach Działania 3.2 21 Działanie 3.3 Wspieranie strategii niskoemisyjnych Poddziałanie 3.3.2 Inwestycje w sieci ciepłownicze i chłodnicze Maksymalny % poziom dofinansowania. Do 85% kosztów kwalifikowalnych projektu z zastrzeżeniem, iż: dla projektów spełniających definicję projektów generujących dochód zastosowanie mają Wytyczne w zakresie zagadnień związanych z przygotowaniem projektów inwestycyjnych, w tym projektów generujących dochód i projektów hybrydowych na lata 2014 2020; dla projektów objętych pomocą publiczną - zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie zasadami. 22
PGN PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ PGN podstawowy dokument gospodarki niskoemisyjnej w gminach. Plan ten ma przyczynić się do osiągnięcia celów określonych w pakiecie klimatyczno-energetycznym do roku 2020, tj. na przykład: redukcji emisji gazów cieplarnianych zwiększenia udziału energii pochodzącej zeźródeł odnawialnych redukcji zużycia energii finalnej, co ma zostać zrealizowane poprzez podniesienie efektywności energetycznej. PGN ma wpłynąć na poprawę jakości powietrza na obszarach, na których odnotowano przekroczenia jakości poziomów dopuszczalnych stężeń w powietrzu. Przygotowując Plan gospodarki niskoemisyjnej należy brać pod uwagę zakres działań na szczeblu gminy/gmin jednocześnie obejmując całość obszaru geograficznego gmin/gminy. Należy skoncentrować się na działaniach niskoemisyjnych i efektywnie wykorzystujących zasoby, m.in. na poprawie efektywności energetycznej, wykorzystaniu OZE, czyli wszystkich działań mających na celu zmniejszenie emisji zanieczyszczeń do powietrza, w tym pyłów, CO 2, ze szczególnym uwzględnieniem obszarów, na których odnotowano przekroczenia dopuszczalnych stężeń w powietrzu. PGN powinien: być przyjęty uchwałą Rady Gminy, być aktualny, wskazywać mierniki osiągnięcia celów, określaćźródła finansowania, zawierać plan wdrażania i weryfikacji procedury, być zgodny z przepisami prawa (np. strategiczna ocena oddziaływania na środowisko), spójny z planami (np. MPZP) i z programami (np. program ochrony powietrza), kompleksowy określać pełen zakres zadań (np. w obszarze dotyczącym zużycia energii w budynkach, w transporcie, gospodarki odpadami, produkcji energii). 24
ZALECANA STRUKTURA PLANU GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ 1) Streszczenie. 2) Ogólna strategia: a) cele strategiczne i szczegółowe, b) stan obecny, c) identyfikacja obszarów problemowych, d) aspekty organizacyjne i finansowe. 3) Wyniki bazowej inwentaryzacji emisji CO 2. 4) Działania/zadania iśrodki zaplanowane na cały okres objęty planem: a) długoterminowa strategia, cele i zobowiązania b) krótko/średnioterminowe działania/zadania (opis, podmioty odpowiedzialne za realizację, harmonogram, koszty. 5) Wskaźniki monitorowania np. poziom redukcji emisji CO 2 ). W celu wyznaczenia poziomu redukcji zużycia energii, uzyskanej poprzez podniesienie efektywności energetycznej zaleca się korzystanie z danych zawartych w audytach energetycznych. 25 W odniesieniu do Działania 3.2 (Poprawa efektywności energetycznej w sektorze publicznym ) oraz Działania 3.3 (Wspieranie strategii niskoemisyjnych ) plan gospodarki niskoemisyjnej stanowić będzie integralną część projektu i jest wymaganym załącznikiem.. 26
Główny Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu tel. 061 62 66 192, 061 62 66 193 www.wrpo.wielkopolskie.pl e-mail: info.wrpo@wielkopolskie.pl 27 Dziękuję za uwagę. 28