INSTRUKCJA BEZPIECZNEGO POSTĘPOWANIA Z AKUMULATORAMI OŁOWIOWO-KWASOWYMI 1. Identyfikacja produktu oraz spółki/przedsiębiorstwa Nazwa handlowa: - Klasyfikacja: Akumulator ciekły, wypełniony kwasem (patrz 14.1) Wytwórca Firma: Exide Technologies S.A. Adres: Ul. Gdyńska 31/33; 61-016 Poznań Telefon: +48 61 87 86 100 2. Identyfikacja zagrożeń W toku normalnej eksploatacji akumulatora ołowiowo-kwasowego zgodnie z instrukcją obsługi dostarczoną wraz z akumulatorem nie występują zagrożenia. Akumulatory kwasowo-ołowiowe wykazują trzy istotne cechy: Zawierają elektrolit, w skład którego wchodzi rozcieńczony kwas siarkowy. Kwas siarkowy może powodować poważne oparzenia chemiczne. W czasie ładowania lub eksploatacji może dojść do rozkładu elektrolitu na wodór i tlen, które w pewnych warunkach mogą tworzyć mieszaninę wybuchową. W akumulatorach mogą gromadzić się znaczne ilości energii elektrycznej będącej źródłem wysokiego napięcia, co może doprowadzić ciężkiego porażenia prądem, jeśli dojdzie do zwarcia. Akumulatory muszą być oznaczone symbolami wymienionymi w punkcie 15. 3. Skład i informacje o składnikach 1) Nr CAS 7439-92-1 Opis Siatka ołowiana (ołów metaliczny, stopy ołowiu z ewentualnymi domieszkami w ilościach śladowych) nd Masa czynna 2 (Tlenki akumulatorowe, nieorganiczne związki ołowiu) Zawartość [% masy] ~ 32 ~ 32 Kategoria zagrożeń i piktogramy wskazujące rodzaj zagrożenia wg GHS Dgr. Repr. 1A - H360Df Lact H362 Dgs 7664-93-9 Elektrolit 3 (rozcieńczony kwas siarkowy z domieszkami) ~ 29 Repr. 1A - H360Df Acute Tox. 4 - H332 Acute Tox. 4 - H302 STOT RE 2 - H373 Aquatic Acute 1 - H400 Aquatic Chronic 1 H410 Dgs SkinCorr.1A - H 314 bd Pojemnik plastikowy/części plastikowe 4 ~ 7 1 W treści tego punktu mogą występować różnice w zależności od danych eksploatacyjnych danego akumulatora /ogniwa akumulatorowego. 2 Skład masy czynnej zależy od stanu ładowania i wymagań eksploatacyjnych akumulatora 3 Gęstość elektrolitu zmienia się wraz ze stanem naładowania.
4. Środki pierwszej pomocy Informacja ta ma zastosowanie tylko wtedy, gdy akumulator jest uszkodzony, powodując bezpośredni kontakt ze związkami umieszczonymi w akumulatorze. Elektrolit (kwas siarkowy) w razie kontaktu ze skórą: spłukać wodą, zdjąć i wyprać odzież oblaną elektrolitem po wchłonięciu oparów kwasu drogą oddechową 5) : oddychać świeżym powietrzem w razie kontaktu z oczami 5) : w przypadku spożycia 5) : Związki ołowiu przepłukiwać oczy pod bieżącą wodą przez co najmniej 15 min podać do wypicia duże ilości wody; nie wywoływać wymiotów w razie kontaktu ze skórą: w razie kontaktu z oczami: umyć wodą i mydłem przepłukiwać oczy pod bieżącą wodą przez co najmniej 15 min 5) Skontaktować się z lekarzem 5. Środki przeciwpożarowe Odpowiednie środki gaśnicze: CO 2 jest najskuteczniejszym środkiem gaśniczym. Woda, pianka i proszek gaśniczy są także odpowiednimi środkami. Użycie proszku gaśniczego może powodować szkody pośrednie. Nieodpowiednie środki gaśnicze: Woda, jeżeli napięcie akumulatora przekracza 120 V Specjalny sprzęt ochronny: Okulary ochronne, sprzęt ochronny dróg oddechowego, sprzęt chroniący przed kontaktem z kwasem, kwasoodporna odzież w przypadku większych stacji akumulatorowych lub w miejscach magazynowania akumulatorów w większej liczbie. 6. Postępowanie w przypadku niezamierzonego uwolnienia do środowiska Informacja ta ma zastosowanie tylko wtedy, gdy dojdzie do uszkodzenia akumulatora i uwolnienia składników. W przypadku rozlania użyć środka wiążącego (piasek, wapno, węglan sodu) do neutralizacji. Zużyty środek wiążący usunąć zgodnie z miejscowymi przepisami w sprawie gospodarki odpadami. Nie dopuścić do przedostania się elektrolitu do kanalizacji, gleby lub zbiorników wodnych. 7. Postępowanie z produktami i ich magazynowanie Przechowywać pod dachem w chłodnym pomieszczeniu. Dla akumulatorów ołowiowo-kwasowych naładowanych do pełna przedział temperatur wynosi od -40 do + 60 C. Jeśli akumulatory mogą ulec rozładowaniu w niskich temperaturach, zaleca się korektę dolnej granicy temperatury, aby uniknąć zamarznięcia: - -30ºC przy poziomie naładowania 75%, - -20ºC przy poziomie naładowania 50%, - i -10ºC przy poziomie naładowania 25%, Pomoże to uniknąć zwarć i uszkodzenia akumulatora. Akumulatory zawierają elektrolit (rozcieńczony kwas siarkowy), dlatego też należy je przechowywać w pozycji pionowej. Jeśli przechowuje się więcej akumulatorów w jednym miejscu, zaleca się kontakt z władzami regionalnymi odpowiadającymi za ochronę wód gruntowych. 4 Skład tworzywa, z którego wykonano pojemnik, może się zmieniać w zależności od wymagań klienta
8. Kontrola narażenie/środki ochrony indywidualnej 8.1 Ołów i związki ołowiu W normalnych warunkach użytkowania ryzyko kontaktu z ołowiem i pastą akumulatorową zawierającą ołów nie występuje. 8.2 Elektrolit (kwas siarkowy) Ryzyko kontaktu z kwasem siarkowym i oparami kwasu może wystąpić podczas napełniania i ładowania akumulatora. Dopuszczalne stężenia mgły kwasu siarkowego są regulowane na poziomie krajowym w przepisach dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy. Klasa zagrożenia: 1A Działanie żrące/drażniące na skórę Sprzęt ochronny: P280 Stosować rękawice ochronne/odzież ochronną/ochronę oczu/ochronę twarzy. Nr CAS: 7664-93-9 Zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia: H314 Powoduje poważne oparzenia skóry oraz uszkodzenia oczu Zwroty wskazujące środki ostrożności: P102 Chronić przed dziećmi. 9. Właściwości fizyczne i chemiczne P210 Przechowywać z dala od źródeł ciepła, gorących powierzchni, źródeł iskrzenia, otwartego ognia i innych źródeł zapłonu. Nie palić. P303+P361+P353 W PRZYPADKU DOSTANIA SIĘ NA SKÓRĘ (lub na włosy): natychmiast usunąć/zdjąć całą zanieczyszczoną odzież. Spłukać skórę pod strumieniem wody/prysznicem i zasięgnąć porady/zgłosić się pod opiekę lekarza. P305+P351+P338 W PRZYPADKU DOSTANIA SIĘ DO OCZU: natychmiast spłukać dużą ilością wody, wyjąć soczewki kontaktowe i zasięgnąć porady/zgłosić się pod opiekę lekarza. P301+P331 W PRZYPADKU POŁKNIĘCIA: wypłukać usta, nie wywoływać wymiotów i zasięgnąć porady/zgłosić się pod opiekę lekarza. Wygląd Dane dotyczące bezpieczeństwa stan skupienia: barwa: zapach: temperatura krzepnięcia: temperatura wrzenia: rozpuszczalność w wodzie: gęstość (20 C): ciśnienie pary (20 C): Ołów i związki ołowiu ciało stałe szara bezwonny 327 C 1,740 C bardzo niska 11,35 g/cm 3 bd Elektrolit (rozcieńczony kwas siarkowy, 30 do 38,5%) ciecz bezbarwna bezwonny -35 do - 60 C ok. 108 do 114 C pełne 1,2 do 1,3 g/cm 3 14,6 mbar Ołów i związki ołowiu stosowane w akumulatorach ołowiowo-kwasowych są słabo rozpuszczalne w wodzie. Ołów rozpuszcza się tylko w warunkach kwasowych lub zasadowych. 10. Stabilność i reaktywność (kwas siarkowy, 30-38,5%) Ciecz niepalna o działaniu żrącym Rozkład termiczny w temperaturze 338 C. Niszczy materiały pochodzenia organicznego, np. karton, drewno, wyroby włókiennicze. Reaguje z metalami, uwalniając wodór. Gwałtowne reakcje w przypadku kontaktu z wodorotlenkiem sodowym i zasadami.
11. Informacje toksykologiczne Te informacje nie mają zastosowania do produktu gotowego akumulator ołowiowo-kwasowy. Te informacje dotyczą tylko związków w nim zawartych w przypadku uszkodzenia produktu. W każdym kraju występują inne granice ekspozycji. 11.1 Elektrolit (rozcieńczony kwas siarkowy): Kwas siarkowy ma działanie silnie drażniące dla skóry i błon śluzowych; wdychanie oparów może być szkodliwe dla układu oddechowego. 11.2 Ołów i związki ołowiu W razie spożycia ołów i jego związki stosowane w akumulatorach ołowiowo-kwasowych mogą wywierać szkodliwe działanie na krew, układ nerwowy i nerki. Ołów zawarty w materiale czynnym jest klasyfikowany jako substancja toksyczna i szkodliwa dla rozrodczości. 12. Informacje ekologiczne Te informacje nie mają zastosowania do produktu gotowego akumulator ołowiowo-kwasowy. Te informacje dotyczą tylko zawartych w nim związków w przypadku uszkodzenia produktu i uwolnienia tych związków do środowiska. 12.1 Elektrolit (rozcieńczony kwas siarkowy): Przed utylizacją kwas należy zobojętnić wapnem lub węglanem sodu, aby nie dopuścić do zniszczenia instalacji kanalizacyjnej, Elektrolit może wywołać szkody ekologiczne wskutek zmiany ph. Roztwór elektrolitu reaguje z wodą i substancjami organicznymi, powodując zniszczenie flory i fauny. Elektrolit może zawierać również rozpuszczalne związki ołowiu, które mogą być toksyczne dla środowisk wodnych. 12.2 Ołów i związki ołowiu Do usunięcia tych substancji z wody wymagane jest oczyszczanie chemiczne i fizyczne. Ścieki zawierające ołów nie mogą być usuwane do środowiska bez oczyszczenia. Oddziaływanie akumulatorowego tlenku ołowiu na środowisko wodne: Toksyczność dla ryb: Toksyczność dla rozwielitki: Toksyczność dla glonów: 96 h LC 50 >100 mg/l 48 h EC 50 >100 mg/l 72 h IC 50 >10 mg/l Wyniki pokazują, że akumulatorowy tlenek ołowiu w stężeniu 100 mg/l nie wykazuje negatywnego oddziaływania na ryby i rozwielitki. Akumulatorowy tlenek ołowiu w stężeniu 10 mg/l nie wykazuje negatywnego oddziaływania na tempo wzrostu oraz biomasę. Według klasyfikacji zgodnej z Dyrektywą 67/548/EWG należy uwzględnić najwyższą wrażliwość na negatywne oddziaływanie. Z powodu toksyczności dla glonów na poziomie > 10 mg/l akumulatorowy tlenek ołowiu należy klasyfikować zgodnie ze zwrotami H400/410 (Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne, powodując długotrwałe skutki dla środowiska wodnego). 13. Informacje dotyczące recyklingu Zużyte akumulatory kwasowo-ołowiowe podlegają Dyrektywie UE w sprawie baterii i akumulatorów (2006/66/EU) i przepisom prawa krajowego wynikającym z jej implementacji. Zużyte akumulatory kwasowo-ołowiowe (EWC 160601) są poddawane recyklingowi w rafineriach ołowiu (hutach ołowiu wtórnego). Składniki zużytego akumulatora kwasowo-ołowiowego są poddawane recyklingowi lub ponownie przetwarzane. Producenci oraz importerzy akumulatorów lub odpowiednio sprzedawcy metali odbierają zużyte akumulatory w punktach sprzedaży i przekazują je do hut ołowiu wtórnego w celu przetworzenia. Ze względów bezpieczeństwa oraz w celu ułatwienia zbiórki, recyklingu lub przetwarzania, zużyte akumulatory kwasowoołowiowe nie mogą być łączone z innymi akumulatorami. Szczególnie zużyte, wysokoenergetyczne akumulatory (np. akumulatory litowo-jonowe) należy przechowywać osobno od akumulatorów kwasowo-ołowiowych. W żadnym wypadku elektrolit (rozcieńczony kwas siarkowy) nie może być usuwany w nieprawidłowy sposób. Proces ten przeprowadzają wyłącznie wyspecjalizowane zakłady przetwórstwa/utylizacji.
14. Informacje dotyczące transportu Wymienione przepisy dotyczące transportu odnoszą się do akumulatorów blokowych, akumulatorów montowanych w gniazdach oraz pojedynczych ogniw akumulatorowych. Aby określić odpowiednie warunki transportu w danym przypadku, należy wskazać sposób transportu (morski, powietrzny, lądowy) oraz odpowiedni typ akumulatora (ciekły, ciekły i hermetyczne zamknięty). 14.1 Zasady dotyczące akumulatorów ciekłych, napełnionych kwasem 14.1.1 Transport drogowy zgodnie z ADR/RID Przepis szczególny 598: Nowe i zużyte akumulatory nie podlegają innym wymaganiom ADR/RID, jeśli spełniają wymogi opisane w Przepisie szczególnym 598. Wymogi te spełnione są, jeśli akumulatory: zostały zapakowane i zabezpieczone w taki sposób, aby nie mogły się zsunąć, spaść lub ulec uszkodzeniu; zostały wyposażone w urządzenia do przenoszenia, o ile nie są odpowiednio ułożone, np. na paletach; nie noszą śladów niebezpiecznego kwasu na zewnątrz; są zabezpieczone przed zwarciami. Jeśli wymogi Przepisu szczególnego 598 nie są spełnione, transport nowych i zużytych akumulatorów musi spełniać następujące wymogi ADR/RID: Prawidłowa nazwa przewozowa: AKUMULATORY, CIEKŁE, WYPEŁNIONE KWASEM Grupa pakowania: brak Etykieta zagrożenia: 8 Kod ograniczeń przewozu przez tunele: E 14.1.2 Transport morski zgodnie z kodem IMDG Właściwa nazwa wysyłkowa: AKUMULATORY, MOKRE, WYPEŁNIONE KWASEM Grupa pakowania: brak EmS: F-A, S-B Instrukcje pakowania: P801 Etykieta zagrożenia: 8 14.1.3 Transport powietrzny zgodnie z IATA-DGR Klasa: 8 Właściwa nazwa wysyłkowa: AKUMULATORY, MOKRE, WYPEŁNIONE KWASEM Instrukcje pakowania: 870
14.2 Zasady dotyczące akumulatorów uszkodzonych Właściwa nazwa wysyłkowa: AKUMULATORY, MOKRE, WYPEŁNIONE KWASEM Grupa pakowania: brak Instrukcje pakowania: P 801a - Przewozić jako towary niebezpieczne (pakowane w pojemniki na akumulator ) lub - Zgodnie z Przepisem szczególnym VC2, AP8 (transport artykułów niebezpiecznych luzem) Etykieta zagrożenia: 8 Kod ograniczeń przejazdu przez tunele: E Uwaga: odnosi się również do akumulatorów kwasowo-ołowiowych zgodnie z UN-Nr: 2800. 14.3 Akumulator, sucho ładowany Akumulatory dostarczane bez elektrolitu jako akumulatory lub ogniwa sucho ładowane nie podlegają przepisom dotyczącym transportu towarów niebezpiecznych (patrz także 16.2). 15. Informacje o przepisach Zgodnie z Dyrektywą UE w sprawie baterii i akumulatorów oraz z odnośnymi przepisami krajowymi, akumulatory ołowiowokwasowe muszą być oznaczone znakiem przekreślonego koszem na śmieci z widniejącym poniżej symbolem chemicznym ołowiu oraz symbolem ISO wskazującym wymóg zwrotu/recyklingu. Ponadto akumulatory ołowiowo-kwasowe muszą być oznakowane symbolami zagrożeń opisanymi poniżej: Nie palić. Przechowywać z dala od otwartego ognia i/lub źródła iskrzenia. Nosić okulary ochronne. Chronić przed dziećmi. Zagrożenie: kwas żrący. Patrz instrukcja. Zagrożenie wybuchem. Oznakowanie może różnić się w zależności od zastosowania i wymiarów akumulatora. Producent lub odpowiednio importer akumulatorów odpowiada za umieszczenie tych symboli (wymagana minimalna wielkość została określona). Ponadto można dołączyć wyjaśnienia dla konsumenta/użytkownika o znaczeniu symboli.
16. Inne informacje 16.1 Karta charakterystyki substancji niebezpiecznej Dyrektywa Europejska 91/155/EWG, w której określono wymogi wobec kart charakterystyki dotyczących bezpieczeństwa materiałów, została uchylona Rozporządzeniem w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów z 1 czerwca 2007 r. (Rozporządzenie REACH 1907/2006/WE, Art. 31). Wymóg publikacji kart charakterystyki substancji niebezpiecznych dotyczy wszystkich dostawców substancji i preparatów. Jak wcześniej przewidziano w dyrektywie, nie wprowadzono wymogu opracowywania i aktualizacji kart charakterystyki dla takich produktów jak akumulatory. Substancje wzbudzające szczególnie duże obawy (SVHC) EXIDE monitoruje publikacje Europejskiej Agencji ds. Chemikaliów na temat substancji wzbudzających szczególnie duże obawy. Zgodnie z Rozporządzeniem REACH klienci otrzymają wymagane informacje wtedy, gdy w zaktualizowanej publikacji do listy SVHC zostanie dodana substancja dotycząca produktów Exide. Cztery związki ołowiu używane przy produkcji akumulatorów: tlenek ołowiu, tetratlenek ołowiu, siarczan (VI) tritlenek tetraołowiu (II) oraz siarczan (VI) tetratlenek pentaołowiu (II) zostały umieszczone na liście substancji potencjalnie wzbudzających szczególnie duże obawy 19 grudnia 2014 r. w Załączniku XIV do Rozporządzenia REACH. Akumulatory gotowe do użycia nie zawierają substancji wzbudzających szczególnie duże obawy. Niezależnie od budowy akumulatora, dotyczy to wszystkich akumulatorów zawierających elektrolit (zalewane, EFB, żelowe, AGM). Sucho ładowane akumulatory/ogniwa akumulatorowe (płyty ładowane na sucho, dostarczane bez elektrolitu) zawierają ponad 0,1% tlenku ołowiu. Tlenek ołowiu (Nr CAS: 1317-36-8) znajduje się na liście substancji wzbudzających szczególnie duże obawy. Po napełnieniu akumulatorów/cel cały tlenek ołowiu ulega przekształceniu i wszelkie szczególnie duże obawy przestają występować. 16.3 Etykiety zgodne z Globalnie Zharmonizowanym Systemem Klasyfikacji i Oznakowania Chemikaliów (GHS) Europejskie rozporządzenie w sprawie GHS przedstawia klasyfikację i zasady znakowania substancji i preparatów chemicznych. GHS nie przedstawia wymagań dotyczących znakowania takich produktów, jak akumulatory kwasowo-ołowiowe. Na akumulatorach umieszcza się 6 piktogramów zawierających informacje o zasadach bezpieczeństwa zgodnie z międzynarodową normą (EN 50342). Oznaczenia te pozostają niezmienne. 16.4 Informacje ogólne Powyższe informacje podano w dobrej wierze i zgodnie z posiadaną wiedzą. Nie stanowią one zapewnienia bezpieczeństwa w każdych warunkach. Użytkownik odpowiada za przestrzeganie wszystkich ustaw i przepisów mających zastosowanie do przechowywania, stosowania, utrzymania lub utylizacji produktu. W razie pytań należy kontaktować się z dostawcą. Nie stanowią one jednak gwarancji w odniesieniu do określonych właściwości produktu i nie prowadzą do nawiązania stosunku umownego z mocy prawa.