ROK CZTERDZIESTY ÓSMY ZESZYT TRZECI RUCH PRAWNICZY EKONOMICZNY i SOCJOLOGICZNY ORGAN UNIWERSYTETU IM. A. MICKIEWICZA I AKADEMII EKONOMICZNEJ W POZNANIU KWARTAŁ TRZECI 1986 WARSZAWA POZNAN 1987 PAŃSTWOWE WYDAWNICTWO NAUKOWE
KOMITET REDAKCYJNY Redaktorzy Andrzej Kwilecki (zast. red. naczelnego), Anna Michalska (sekretarz redakcji), Zbigniew Radwański (red. naczelny), Stanisław Wierzchosławski Członkowie Wiesław Daszkiewicz, Zygmunt Dulczewski, Bohdan Gruchman, Wiktor Jaśkiewicz, Adam Łopatka, Władysław Markiewicz, Eugeniusz Najlepszy, Teresa Rabska, Klemens Ratajczak, Jacek Trojanek, Janusz Wierzbicki, Wacław Wilczyński, Marek Ziółkowski Tłumaczenie na język angielski: Jarosław Myjak Adres Redakcji ul. Czerwonej Armii 90, 60-809 Poznań, Coll. Iuridicum UAM pokój 6, tel. 69-92-51, w. 290 Printed in Poland Państwowe Wydawnictwo Naukowe Oddział w Poznaniu Wydanie pierwsze. Nakład 1010+120 egz. Ark. wyd. 29,75. Ark. druk. 23,625. Papier druk. sat. V kl. 70 g, 70X100. Oddano do składania w maju 1986 r. Podpisano do druku i druk ukończono w marcu 1987 r. Zam. nr 289A70. B-8/73. Cena zł 160, Drukarnia Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
SPIS TREŚCI I. ARTYKUŁY Adam Szpunar (UŁ Łódź) Kilka uwag o odwołaniu darowizny 1 Antoni Rost (UAM Poznań) Hanna Suchocka (UAM Poznań) Status prawny posła na Sejmie PRL w świetle nowych regulacji prawnych) 19 Tadeusz Smoliński (UAM Poznań) Równość obywateli bez względu na narodowość w konstytucjach europejskich państw socjalistycznych 37 Jacek Trojanek (UAM Poznań) Istota władzy gospodarczej producentów w świetle ogólnej teorii władzy. 51 Zdzisław Kubot (Uniwersytet im. B. Bieruta, Wrocław) Rola organów samorządu załogi w indywidualnych sprawach pracowniczych 65 Jan Sandorski (UAM Poznań) Międzynarodowa ochrona małżeństwa.. 81 Andrzej Jacewicz (PISM Warszawa) Zagadnienie militaryzacji kosmosu a prawo międzynarodowe... 95 Andrzej Komar (UAM Poznań) System finansowania rolnictwa Wspólnot Europejskich.... 117 Andrzej Gomułowicz (UAM Poznań) Opodatkowanie jednostek gospodarki uspołecznionej..... 127 Janusz Piasny (AE Poznań) Miejsce i rola polityki konsumpcji w kształtowaniu spożycia w Polsce. 143 Irena Ławniczak (AR Poznań) Cykle rozwojowe a wahania produkcji rolniczej w Polsce w latach 1950 - - 1984 (próba history czno-ekonomicznej analizy przyczyn).... 161 Karol Kukuła (AE Kraków) Dynamika oraz kierunki zmian struktury usług produkcyjnych w rolnictwie 169 Jarosław Mielcarek (AE Poznań) Próba rekonstrukcji schematów reprodukcji Marksa. Proporcje gospodarcze i warunki wzrostu.... 183 Adolf Michalak (AE Poznań) Rajmund Świtajski (AE Poznań) Wyznaczanie racjonalnej wielkości przedsiębiorstwa handlowego w środowisku wielkomiejskim (na przykładzie branży owocowo-warzywnej). 205 Piotr Wachowski (AE Poznań) Rola Międzynarodowego Funduszu Walutowego w kształtowaniu płynności międzynarodowej krajów członkowskich w latach 1956-1983... 219
IV Spis treści Muiead A. Kalal (AE Poznań) System gospodarczy Iraku 237 Dyskusja nad nauczaniem socjologu w Polsce Andrzej Kwilecki (UAM Poznań) Problemy zawsze żywe (wprowadzenie) 249 Władysław Kwaśniewicz (UJ Kraków) Zawodowa sylwetka absolwenta socjologii a dylematy kształcenia uniwersyteckiego 256 Witold Morawski (UW Warszawa) Potrzeba reorientacji w nauczaniu socjologii w Polsce.... 269 Piotr Sztompka (UJ Kraków) Pozorny dylemat w kształceniu socjologów........ 273 Paweł Łączkowski (UAM Poznań) Kształcenie socjologów i kształcenie socjologiczne 275 Andrzej Borucki (UŁ Łódź)» Problemy kształcenia socjologów w Uniwersytecie Łódzkim i ich późniejszego zatrudnienia 283 Władysław Jacher (UŚI. Katowice) Obserwacje i wnioski z działalności dydaktycznej na Śląsku... 292 Andrzej Przestalski (UAM Poznań) Sposoby nauczania a zmiany w typie studenta socjologii UAM... 296 Eugeniusz Kośmicki (AR Poznań) Renata Suchocka (AR Poznań) Wojciech L. Janik (AR Poznań) Socjologia w uczelniach nieuniwersyteckich 299 Marian Malikowski (WSP Rzeszów) Daniel Markowski (WSP Rzeszów) Stan kadry dydaktycznej i problemy nauczania socjologii w wyższych szkołach pedagogicznych 303 Franciszek Krzykała (AE Poznań) Miejsce socjologii ogólnej i socjologii pracy w kształceniu ekonomistów. 310 II. PRZEGLĄD PIŚMIENNICTWA Walerian Pańko, O prawie własności i jego współczesnych funkcjach (rec. Zbigniew Radwański) 319 Roman Budzianowski, Przymusowe przejmowanie nieruchomości rolnych (rec. Walerian Pańko) 321 Błażej Wierzbowski, Prawo ubezpieczeń społecznych w przebudowie ustroju rolnego (rec. Andrzej Zieliński) 324 O nauce, prawie i moralności. Pisma wybrane Leona Petrażyckiego, wybór i opracowanie: Jerzy Licki i Andrzej Kojder (rec. Krzysztof Motyka). 326 Wielkopolski system spółdzielczości kredytowej pod red. Stefana Ochocińskiego (rec. Wojciech Łączkowski) 329 Edward Nowak, Problemy doboru zmiennych do modelu ekonometrycznego (rec. Aleksander Zeliaś) 332 Bronisław Rafał Kuc, Samokontrola. Metoda dobrej roboty (rec. Jarosław Koczorowski) 334
Spis treści Iwan P. Ilinskij, Borys A. Straszkun, W. I. Jastrobow, Gosudarstwiennoje prawo zarubieżnych socialisticzeskich stran, pod red. I. P. Ilinskiego (rec. Feliks Siemieński) 337 Herbert Seutemann, Der Widerruf von Schenkungen unter Ehegatten (rec. Leopold Stecki) 339 Problemi di legittimità costituzionale della legge 3 magio 1982 n. 203, pod red. E. Rook Basilego, (rec. Roman Budzinowski) 341 Le temps de travail (rec. Andrzej Chobot) 343 Education for International Understanding l'education pour la Compréhension Internationale (rec. Roman Wieruszewski) 346 David Brewster, Wayne D. Rasmussen, Garth Youngberg, Farms in Transition. Interdisciplinary Perspectives on Farm Structure (rec. Jerzy Babiak). 348 Lebensniveau im Sozialismus, pod red. Guntera Manza (rec. Jerzy Woś). 351 MBES. Mieżdunorodnyj Bank Ekonomiczeskogo Sotrudniczestwa 1963-1983, pod red. K. I. Nazarkina (rec. Zenobia Knakiewicz).... 353 Michael Novak, Freedom with Justice. Catholic Social Thought and Liberal Institutions (rec. Rafał Wierzchosławski) 356 III. SPRAWOZDANIA I INFORMACJE Sprawozdanie z konferencji Prawo pracy a reforma gospodarcza (Bogdan Trepiński) 361 Ogólnopolskie Seminarium z Zastosowań Ekonometrii, Błażejewko 24-25 IX 1985 (Wojciech Borucki).. 364
CONTENTS I. ARTICLES Adam Szpunar (University of Łódź) Some Remarks on Revocation of a Donation Antoni Rost (Adam Mickiewicza University, Poznań) Anna Suchocka (Adam Mickiewicz University, Poznań) Legal Status of a Member of the Diet of the Polish People's Republic (in the Light of New Legal Regulation) Tadeusz Smoliński (Adam Mickiewicz University, Poznań) Equality of Citizens Irrespective to their Nationality in Constitutions of the European Socialist States Jacek Trojanek (Adam Mickiewicz University, Poznań) The Essence of Economic Power of Producers in the Light of the General Theory of Power, Zdzisław Kubot (University of Wrocław) The Role of Workers' Self-Government in Individual Cases of Emploees. Jan Sandorski (Adam Mickiewicz University, Poznań) International Protection of Marriage.. Andrzej Jacewicz (Polish Institute of International Affairs Warszawa) The Question of Space Militarization and International Law Andrzej Komar (Adam Mickiewicz Univeristy, Poznań) The System of Financing Agriculture in European Communities Andrzej Gomułowicz (Adam Mickiewicz University, Poznań) Grounds of Taxation of Units of the Socialized Economy.... 1 19 37 51 65 81 95 117 127 Janusz Piasny (Academy of Economics, Poznań) The Position and the Role of Consumption Policy in Shaping Consumption in Poland Irena Ławniczak (Academy of Agriculture, Poznań) Development Cycles and Agricultural Production Fluctuations in Poland in the Years 1950-1984 (an Attempt at Historical and Economical Analysis of the Causes) Karol Kukuła (Academy of Economics, Cracow) The Dynamics and the Direction of Changes in a Structure of Productional Services in Agriculture Jarosław Mielcarek (Academy of Economics, Poznań) The Attempt at Reconstruction of the Reproduction Schemes of Marx Economic Proportions and Development Conditions Adolf Michalak (Academy of Economics, Poznań) Rajmund Switajski (Academy of Economics, Poznań) Evaluating the Rational Size of a Trade Enterprise in Urban Environment (on the Example of Fruit Vegetable Selling Branch). 143 161 169 183 205
Contents VII Piotr Wachowski (Academy of Economics, Poznań) The Role of the International Monetary Fund in Shaping International Liquidity of the Member States in the Years 1956-1983.... 219 Muiead A. Kalal (Academy of Economics, Poznań) The Economic System of Iraq 237 Discussion on Teaching of Sociology in Poland Andrzej Kwilecki (Adam Mickiewicz University, Poznań) Problems Still Alive (and Introduction) 249 Władysław Kwaśńiewicz (Jagiellonian University, Cracow) The Professional Profile of a Sociology Graduate and the Dilemmas of the University Education 256 Witold Morawski (University of Warsaw) The Need of Re-orientation in Teaching of Sociology in Poland.. 269 Piotr Sztompka (Jagiellonian University, Cracow) The Apparent Dilemma in Teaching Sociologists 273 Paweł Łączkowski (Adam Mickiewicz University, Poznań) Education of Sociologists and Sociological Education..... 275 Andrzej Borucki (University of Łódź) Problems of Education of Sociologists at the University of Łódź and their Future Employment 283 Władysław Jacher (Silesian University, Katowice) Observations and Conclusions Concerning the Didactical Activities in Silesia 292 Andrzej Przestalski (Adam Mickiewicz University, Poznań) Methods of Teaching and Changes in a Type of Sociology Student at the Adam Mickiewicz University 296 Eugeniusz Kośmicki (Academy of Agriculture, Poznań) Renata Suchocka (Academy of Agriculture, Poznań) Wojciech L. Janiak (Academy of Agriculture, Poznań) Sociology in the non University Colleges 299 Marian Malikowski (Pedagogical College, Rzeszów) Daniel Markowski (Pedagogical College, Rzeszów) The State of Didactical Staff and Problems of Teaching Sociology in the Pedagogical Colleges 303 Franciszek Krzykała (Academy of Economics, Poznań) The Position of General Sociology and Sociology of Labor in Education of Economists... 310 II. REVIEW OF LITERATURE 319 III. REPORTS AND INFORMATIONS 361
СОДЕРЖАНИЕ I. СТАТЬИ Адам Шпунар (Лодзинский университет) Несколько замечаний об отмене дарения Ханна Сухоцка (Университет им. Адама Мицкевича, Познань) Антони Рост (Университет им. Адама Мицкевича, Познань) Статус после на фоне нового правового регулирования.... Тадэуш Смолиньски (Университет им. Адама Мицкевича, Познань) Принцип равноправия граждан несмотря на их национальность в конституциях европейских социалистических государств. Яцэк Троянэк (Университет им. Адама Мицкевича, Познань) Сущность экономической власти производителей на фоне общей теории власти.. Здзислав Кубот (Вроцлавский университет) Роль органов самоуправления по индивидуальным делам трудящихся. Ян Сандорски (Университет им. Адама Мицкевича, Познань) Международная охрана брака Анджэй Яцэвич (Польский институт международных дел, Варшава) Проблема милитаризации космоса и международное право Анджэй Комар (Университет им. Адама Мицкевича, Познань) Система финансирования сельского хозяйства Европейских Сообществ Анджэй Гомулович (Университет им. Адама Мицкевича, Познань) Принципы налогообложения единиц обобществлённого хозяйства. Януш Пясны (Экономическая академия, Познань) Место и роль политики потребления в формировании потребления в Польше. Ирена Лавничак (Сельскохозяйственная академия, Познань) Циклы развития и колебания сельскохозяйственного производства в Польше в 1950-1984 гг. (попытка историко-экономического анализа причин) Кароль Кукула (Экономическая академия, Краков) Динамика и направления изменений структуры производственных услуг в сельском хозяйстве.......... Ярослав Мельцарэк (Экономическая академия, Познань) Попытка реконструкции схем воспроизводства Маркса. Хозяйственные пропорции и условия роста Адольф Mихаляк (Экономическая академия, Познань) Раймунд Сьвитайски (Экономическая академия, Познань) Определение рациональных размеров торгового предприятия в городской среде (на примере фруктово-овощной отрасли)
Содержание IX Пётр Ваховски (Экономическая академия, Познань) Роль Международного валютного фонда в формировании международной ликвидности стран-членов в 1956-1983 гг 219 Муйеад Каляль (Экономическая академия, Познань) Экономическая система Ирака 237 Дискуссия о обучении социологов в Польше Анджэй Квилецки (Университет им. Адама Мицкевича, Познань) Проблемы вечно живые (введение) 249 Владыслав Квасьневич (Ягеллонский университет, Краков) Профессиональный облик выпускника социологии и дилеммы университетского образование, 256 Витольд Моравски (Варшавский университет) Необходимость переориентации в обучении социологии в Польше.. 269 Пётр Штомпка (Ягеллонский университет, Краков) МниЛая дилемма в обучении социологов 273 Павел Лончковски (Университет им. Адама Мицкевича, Познань) Обучение социологов и социологическое обучение 275 Анджэй Боруцки (Лодзинский университет) Проблемы обучения социологов в Лодзинском университете и их будущей работы 283 Владыслав Яхэр (Силезский университет, Катовице). Наблюдения и выводы в связи с преподавательской деятельностью в Силезии... 292 Анджэй Пшэстальски (Университет им. Адама Мицкевича, Познань) Способы обучения и перемены в типе студента социологии Университета им. А. Мицкевича 296 Эугениуш Косьмицки (Сельскохозяйственная академия, Познань) Рената Сухоцка (Сельскохозяйственная академия, Познань) Войцех Л. Яняк (Сельскохозяйственная академия, Познань) Социология в вузах не университетского типа 299 Марьян Маликовски (Высшая педагогическая школа, Жешув) Даниель Maрковски (Высшая педагогическая школа, Жешув) Состояние преподавательских кадров и проблемы обучения социологии в высших педагогических школах 303 Францишэк Кшыкала (Экономическая академия, Познань) Место общей социологии и социологии труда в обучении экономистов 310 II. ОБЗОР ЛИТЕРАТУРЫ. 319 III. ОТЧЁТЫ И СООБЩЕНИЯ 361