Tartacznik (752309) Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich Publikacja opracowana w ramach projektu systemowego pn. Rozwijanie zbioru krajowych standardów kompetencji zawodowych wymaganych przez pracodawców. Priorytet I PO KL, Działanie 1.1 Krajowy standard kompetencji zawodowych Tartacznik (752309) Copyright by Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa 2013 Kopiowanie i rozpowszechnianie może być dokonane za podaniem źródła ISBN 978-83-7951-000-9 (całość) ISBN 978-83-7951-254-6 (254) Nakład 1000 egz. Publikacja bezpłatna Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich 00-697 Warszawa, Aleje Jerozolimskie 65/79, tel. (22) 237-00-00, fax (22) 237-00-99 e-mail: sekretariat@crzl.gov.pl http://www.crzl.gov.pl Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji Państwowego Instytutu Badawczego 26-600 Radom, ul. K. Pułaskiego 6/10, tel. centr. (48) 364-42-41, fax (48) 364-47-65 e-mail: instytut@itee.radom.pl http://www.itee.radom.pl 2
Spis treści 1. Dane identyfikacyjne zawodu... 4 1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu w klasyfikacjach... 4 1.2. Notka metodologiczna i autorzy... 4 2. Opis zawodu... 6 2.1. Synteza zawodu... 6 2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania, obszary występowania zawodu... 6 2.3. Środowisko pracy (warunki pracy, maszyny i narzędzia pracy, zagrożenia, organizacja pracy)... 6 2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne, w tym przeciwwskazania do wykonywania zawodu... 7 2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezbędne do podjęcia pracy w zawodzie... 7 2.6. Możliwości rozwoju zawodowego, potwierdzania/walidacji kompetencji... 7 2.7. Zadania zawodowe... 8 2.8. Wykaz kompetencji zawodowych... 8 2.9. Relacje między kompetencjami zawodowymi a poziomem kwalifikacji w ERK/PRK... 9 3. Opis kompetencji zawodowych... 10 3.1. Przygotowywanie surowców tartacznych do obróbki Kz1... 10 3.2. Wykonywanie przetarcia surowców tartacznych oraz obróbki materiałów tartych Kz2... 11 3.3. Magazynowanie materiałów tartych Kz3... 13 3.4. Kompetencje społeczne KzS... 14 4. Profil kompetencji kluczowych... 15 5. Słownik... 16 3
1. Dane identyfikacyjne zawodu 1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu w klasyfikacjach Według Klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (KZiS 2010): 752309 Tartacznik Grupa wielka 7 Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy (w Międzynarodowej Klasyfikacji Standardów Edukacyjnych ISCED 2011 poziom 3). Grupa elementarna 7523 Ustawiacze i operatorzy maszyn do obróbki i produkcji wyrobów z drewna (w Międzynarodowym Standardzie Klasyfikacji Zawodów ISCO-08 odpowiada grupie 7523 Woodworking machine tool setters and operators). Według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD 2007): Sekcja C. Przetwórstwo przemysłowe, Dział 16. Produkcja wyrobów z drewna oraz korka, z wyłączeniem mebli; produkcja wyrobów ze słomy i materiałów używanych do wyplatania, Grupa 16.1. Produkcja wyrobów tartacznych. 1.2. Notka metodologiczna i autorzy Opis standardu kompetencji zawodowych wykonano na podstawie: analizy źródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, międzynarodowe) oraz głównie wyników badań analitycznych na 17 stanowiskach pracy w 6 przedsiębiorstwach (duże 4, średnie 2, w tym produkcyjne 1, produkcyjno-usługowe 5) przeprowadzonych w lutym 2013 r. Zespół Ekspercki: Halina Nowak ekspert niezależny, były pracownik Tartaku w Kujanie, Ilona Olsztyńska Mondi Świecie SA w Świeciu nad Wisłą, Arkadiusz Kop Ostrowski IN-MEB Arkadiusz Kop Ostrowski w Chojnicach, Jadwiga Morawiec Łódzkie Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia Praktycznego w Łodzi. 4
Ewaluatorzy: Małgorzata Kubiak Przedsiębiorstwo Przemysłu Drzewnego Poltarex sp z o.o. w Lęborku, Janusz Zieliński ekspert niezależny, były pracownik Swarzędzkiej Fabryki Mebli S.A. w Swarzędzu. Recenzenci: Paweł Mozolewski Instytut Technologii Drewna w Poznaniu, Renata Kozłowska Zekoprojekt w Łomży. Komisja Branżowa (zatwierdzająca): Krzysztof Majchrzak (przewodniczący) Polska Izba Gospodarcza Przemysłu Drzewnego w Poznaniu, Przemysław Nowicz Łódzki Cech Rzemiosł Budowlanych, Drzewnych i Mineralnych w Łodzi, Wojciech Nitka Stowarzyszenie Dom Drewniany w Gdańsku, Jacek Łangowski Solidarność Czerska Fabryka Mebli Sp. z o.o. w Czersku. Data zatwierdzenia: 08.10.2013 r. 5
2. Opis zawodu 2.1. Synteza zawodu Tartacznik dokonuje oceny surowców drzewnych i przerabia je na materiały tarte oraz obsługuje maszyny tartaczne. 2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania, obszary występowania zawodu Tartacznik jest zawodem o charakterze produkcyjnym i/lub usługowym. Celem pracy tartacznika jest optymalne wykorzystanie surowców tartacznych i przetworzenie ich na materiały tarte z zachowaniem zasad technologicznych oraz przestrzeganiem norm jakościowych. Do zadań tartacznika należy przyjęcie oraz przygotowanie surowców (manipulacja i sortowanie), wykonanie przetarcia, manipulacja materiałów tartych, prowadzenie procesów suszenia i impregnacji materiałów tartych, sortowanie ich, magazynowanie oraz przygotowanie do wysyłki. Tartacznik prowadzi gospodarkę magazynową surowców drzewnych i materiałów tartych, obsługuje i kontroluje pracę maszyn oraz dokonuje ich konserwacji, ocenia jakość surowców tartacznych i materiałów tartych. W wielu tartakach produkuje się także elementy konstrukcyjne, meblowe, podłogowe, meble i architekturę ogrodową, galanterię drzewną i opakowania. Tartaki lokalizuje się blisko miejsca występowania surowców. 2.3. Środowisko pracy (warunki pracy, maszyny i narzędzia pracy, zagrożenia, organizacja pracy) Miejscem pracy tartacznika jest tartak lub zakład przerobu drewna. Obiekty te są podzielone na działy produkcyjne. W niektórych działach występują zagrożenia dla zdrowia spowodowane uciążliwymi warunkami pracy, np. hałas, drgania i wibracje, zapylenie, narażenie na urazy mogące powstać w kontakcie z ruchomymi częściami maszyn i urządzeń. Z tego względu ważne jest planowanie i organizowanie procesów technologicznych zgodnie z zasadami i przepisami BHP, ochrony ppoż., ergonomii i ochrony środowiska. Część zadań tartacznik wykonuje na powietrzu, co naraża jego organizm na niekorzystne oddziaływanie warunków atmosferycznych, takich jak: niska lub wysoka temperatura, wilgotność oraz opady atmosferyczne. Tartacznik pracuje samodzielnie lub w zespole, często w systemie wielozmianowym. 6
2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne, w tym przeciwwskazania do wykonywania zawodu Wykonywanie zawodu tartacznika wymaga wysokiej sprawności manualnej, koordynacji wzrokowo-ruchowej, spostrzegawczości i zręczności rąk oraz umiejętności przystosowania się do zmiennych warunków atmosferycznych i pracy zmianowej. Rzetelność i dokładność przy wykonywaniu zadań zawodowych ma wpływ na efekt końcowy jego pracy. Bardzo ważna jest zdolność koncentracji i podzielność uwagi oraz zdyscyplinowanie i umiejętność pracy w zespole. Przeciwwskazaniem do pracy w tym zawodzie są poważne schorzenia górnych i dolnych kończyn. 2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezbędne do podjęcia pracy w zawodzie Zawód tartacznika można zdobyć na drodze kształcenia rzemieślniczego. Pracodawcy chętnie zatrudniają na stanowisku tartacznika osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym o specjalnościach zawodowych z branży drzewnej: stolarz i cieśla. Można również ukończyć kurs w zakresie kwalifikacji przewidzianej dla stolarza lub pokrewne. Możliwe jest również szkolenie praktyczne (przyuczenie do zawodu) na stanowisku pracy i zdobywanie doświadczenia zawodowego w trakcie pracy. Tartacznik powinien brać udział w szkoleniach organizowanych w przedsiębiorstwach przetwórstwa drzewnego, przez stowarzyszenia i inne organizacje z branży drzewnej, przez producentów maszyn tartacznych lub w wyspecjalizowanych ośrodkach szkoleniowych. 2.6. Możliwości rozwoju zawodowego, potwierdzania/ /walidacji kompetencji Uzyskane w procesie pracy kompetencje zawodowe właściwe dla zawodu tartacznika można potwierdzić w organizacji rzemieślniczej egzaminem czeladniczym i mistrzowskim. Tartacznik w zależności od posiadanych kompetencji zwykle rozpoczyna pracę jako pomocnik w produkcji drzewnej, kolejno może pracować: jako pomocnik trakowego lub pomocnik manipulanta surowca, na stanowisku trakowego, manipulanta surowca lub materiałów tartych, magazyniera składu tarcicy czy operatora maszyn. Mistrz w zawodzie tartacznik może awansować na mistrza zmianowego, kierownika wydziału lub tartaku. Może także ukończyć technikum drzewne, a posiadając lub uzupełniając wykształcenie średnie ogólnokształcące (matura), może ukończyć studia wyż- 7
sze na wydziale technologia drewna, leśnictwo lub inne studia techniczne. Posiadając kompetencje w zawodzie tartacznik, można pracować na równorzędnych stanowiskach robotniczych w zawodach: 8172 Operatorzy maszyn i urządzeń do obróbki drewna, 7521 Robotnicy przygotowujący drewno lub 7523 Ustawiacze i operatorzy maszyn do obróbki drewna i produkcji wyrobów z drewna. 2.7. Zadania zawodowe Z1. Przyjmowanie surowców tartacznych (niezbędne kompetencje: Kz1, KzS). Z2. Manipulowanie (podział) surowcami tartacznymi do przetarcia (niezbędne kompetencje: Kz1, KzS). Z3. Wykonywanie obróbki wstępnej materiałów tartych (niezbędne kompetencje: Kz2, KzS). Z4. Obsługiwanie maszyn i urządzeń tartacznych (niezbędne kompetencje: Kz1, Kz2, Kz3, KzS). Z5. Kontrolowanie ilości i jakości surowców tartacznych (niezbędne kompetencje: Kz1, Kz2, KzS). Z6. Kontrolowanie jakości procesów przetarcia, ilości i jakości materiałów tartych (niezbędne kompetencje: Kz2, Kz3, KzS). Z7. Składowanie materiałów tartych w zależności od ich przeznaczenia (niezbędne kompetencje: Kz3, KzS). Z8. Prowadzenie dokumentacji produkcji (niezbędne kompetencje: Kz1, Kz3, KzS). Z9. Organizowanie stanowiska pracy zgodnie z zasadami i przepisami BHP, ochrony ppoż., ergonomii i ochrony środowiska (niezbędne kompetencje: Kz1, Kz2, Kz3, KzS). 2.8. Wykaz kompetencji zawodowych Kz1 Przygotowywanie surowców tartacznych do obróbki (potrzebne do wykonywania zadań: Z1, Z2, Z4, Z5, Z8, Z9). Kz2 Wykonywanie przetarcia surowców tartacznych oraz obróbki materiałów tartych (potrzebne do wykonywania zadań: Z3, Z4, Z5, Z6, Z9). Kz3 Magazynowanie materiałów tartych (potrzebne do wykonywania zadań: Z4, Z6, Z7, Z8, Z9). KzS Kompetencje społeczne (potrzebne do wykonywania zadań: Z1 Z9). 8
2.9. Relacje między kompetencjami zawodowymi a poziomem kwalifikacji w ERK/PRK Kompetencje zawodowe potrzebne do wykonywania zadań w zawodzie sugeruje się wykorzystać do opisu kwalifikacji na poziomie 3 właściwym dla wykształcenia zasadniczego zawodowego w Europejskiej i Polskiej Ramie Kwalifikacji. Poziom ten jest uzasadniony miejscem usytuowania zawodu w Klasyfikacji zawodów i specjalności (grupa wielka 7 i jej odpowiednik w ISCED 2011). Osoba wykonująca zawód tartacznika: 1) w zakresie wiedzy: zna podstawowe fakty, zasady, procesy i pojęcia ogólne, zna i rozumie podstawowe zależności w zawodzie oraz w szerszym zakresie elementarne uwarunkowania prowadzonej działalności w branży drzewnej z zakresu produkcji wyrobów tartacznych; 2) w zakresie umiejętności: ma umiejętności wymagane do realizacji niezbyt prostych zadań i rozwiązywania prostych, typowych problemów w zawodzie tartacznik poprzez dobieranie podstawowych metod, narzędzi, materiałów i informacji, potrafi wykonywać zadania dotyczące przygotowania surowców tartacznych do obróbki, wykonywania ich przetarcia, magazynowania materiałów tartych według ogólnej instrukcji, w częściowo zmiennych warunkach; umie odbierać i formułować niezbyt złożone wypowiedzi, także bardzo proste wypowiedzi w języku obcym. 9
3. Opis kompetencji zawodowych Opis kompetencji dotyczy tylko kompetencji zawodowych zdefiniowanych w badaniach na stanowiskach pracy. Wykonanie zadań zawodowych Z1, Z2, Z4, Z5, Z8, Z9 wymaga posiadania kompetencji zawodowej Kz1. 3.1. Przygotowywanie surowców tartacznych do obróbki Kz1 Wiedza zna i rozumie podstawowe fakty, zasady, procesy, pojęcia ogólne i zależności związane z przygotowywaniem surowców tartacznych do obróbki, w szczególności zna: zasady i przepisy BHP, ochrony ppoż., ergonomii, ochrony środowiska w zakresie przygotowywania surowców tartacznych do obróbki; cechy rozpoznawcze gatunków drewna tartacznego: kora, zapach, kolor, wilgotność, słoje roczne; zasady klasyfikowania surowców tartacznych; rodzaje cech i wad surowców tartacznych; normy przedmiotowe dotyczące klasyfikowania surowców tartacznych; zasady pomiaru drewna tartacznego; zasady określania miąższości drewna tartacznego; zasady manipulacji drewna tartacznego; warunki odbioru technicznego rodzaje i budowę narzędzi, Umiejętności wykonuje niezbyt proste zadania związane z przygotowywaniem surowców tartacznych do obróbki według określonej instrukcji, w częściowo zmiennych warunkach, w szczególności potrafi: przestrzegać zasad i przepisów BHP, ochrony ppoż., ergonomii, ochrony środowiska w zakresie przygotowywania surowców tartacznych do obróbki; rozpoznawać gatunki drewna na podstawie cech zewnętrznych surowców tartacznych; klasyfikować surowce tartaczne, uwzględniając cechy, wady oraz wymiary drewna; klasyfikować surowce tartaczne, uwzględniając normy przedmiotowe; wykonywać pomiar drewna tartacznego, stosując urządzenia: średnicomierz, miarę, skanery; określać miąższość drewna okrągłego, stosując urządzenia elektroniczne, skanery oraz tabele miąższości; wykonywać manipulację dłużyc 10
maszyn oraz urządzeń do pomiaru i manipulacji surowców tartacznych; zasady eksploatacji i konserwacji narzędzi, maszyn i urządzeń do manipulacji; zasady sortowania kłód; zasady wypełniania dokumentów związanych z przygotowywaniem surowców tartacznych do przetarcia; podstawy obsługi obrabiarek i urządzeń sterowanych numerycznie CNC do manipulacji surowców tartacznych. tartacznych na kłody według warunków odbioru technicznego rozróżniać narzędzia, maszyny oraz urządzenia do pomiaru i manipulacji surowców tartacznych; eksploatować i konserwować urządzenia do pomiaru surowców tartacznych; eksploatować i konserwować narzędzia, maszyny i urządzenia do manipulacji surowców tartacznych; sortować kłody według gatunków drewna, średnicy w cieńszym końcu i wymaganej, jakości; wypełniać dokumenty związane z przygotowywaniem surowców tartacznych do przerobu; obsługiwać obrabiarki i urządzenia sterowane numerycznie CNC do manipulacji surowców tartacznych. Wykonanie zadań zawodowych Z3, Z4, Z5, Z6, Z9 wymaga posiadania kompetencji zawodowej Kz2. 3.2. Wykonywanie przetarcia surowców tartacznych oraz obróbki materiałów tartych Kz2 Wiedza zna i rozumie podstawowe fakty, zasady, procesy, pojęcia ogólne i zależności związane z wykonywaniem przetarcia surowców tartacznych oraz obróbki wstępnej materiałów tartych, w szczególności zna: zasady i przepisy BHP, ochrony ppoż., ergonomii oraz ochrony środowiska w zakresie Umiejętności wykonuje niezbyt proste zadania związane z wykonywaniem przetarcia surowców tartacznych oraz obróbki wstępnej materiałów tartych według określonej instrukcji, w częściowo zmiennych warunkach, w szczególności potrafi: stosować zasady i przepisy BHP, ochrony ppoż., ergonomii 11
wykonywania przetarcia surowców tartacznych oraz obróbki wstępnej rodzaje i wady kłód tartacznych; warunki odbioru technicznego rodzaje i budowę obrabiarek do przetarcia i obróbki wstępnej rodzaje i charakterystykę narzędzi do przetarcia i obróbki wstępnej zasady ustawiania sprzęgów; sposoby mocowania narzędzi; zasady konserwacji i ostrzenia narzędzi; zasady optymalizacji przetarcia sposoby i metody obróbki wstępnej sposoby zagospodarowania materiałów ubocznych; zasady bieżącej kontroli jakości wykonywanej pracy; zasady eksploatacji obrabiarek i/lub linii obróbczych; zasady obsługi obrabiarek i urządzeń sterowanych numerycznie CNC do przetarcia surowców tartacznych. oraz ochrony środowiska w zakresie wykonywania przetarcia surowców tartacznych oraz obróbki wstępnej rozróżniać rodzaje kłód tartacznych; rozpoznawać wady kłód tartacznych; wykonywać odbiór techniczny dobierać obrabiarki do rodzaju obrabianego surowca tartacznego; dobierać narzędzia do przetarcia i obróbki wstępnej materiałów tartych w zależności od zapotrzebowania/zamówienia odbiorców na materiały tarte; określać sprzęgi pił, uwzględniając wielkość rzazu i naddatki technologiczne; mocować i ustawiać narzędzia do przetarcia; konserwować i ostrzyć narzędzia; stosować zasady optymalizacji przetarcia w celu uzyskania maksymalnej wydajności; wykonywać obróbkę wstępną materiałów tartych, np. obrzynanie, skracanie; zagospodarowywać materiały uboczne (odpady); prowadzić bieżącą kontrolę jakości wykonywanej pracy zgodnie z warunkami odbioru technicznego; obsługiwać, eksploatować i konserwować obrabiarki i/lub linie obróbcze; 12
obsługiwać obrabiarki i urządzenia sterowane numerycznie CNC do przerobu surowców tartacznych. Wykonanie zadań zawodowych Z4, Z6, Z7, Z8, Z9 wymaga posiadania kompetencji zawodowej Kz3. 3.3. Magazynowanie materiałów tartych Kz3 Wiedza zna i rozumie podstawowe fakty, procesy, pojęcia ogólne i zależności związane z magazynowaniem materiałów tartych, w szczególności zna: zasady i przepisy BHP, ochrony ppoż., ergonomii, ochrony środowiska w zakresie magazynowania cechy rozpoznawcze drewna widoczne w materiałach tartych; warunki odbioru technicznego oraz cechy i wady drewna w materiałach tartych; normy branżowe dotyczące klasyfikacji zasady pomiaru materiałów tartych; zasady obliczania ilości materiałów tartych; zasady prowadzenia gospodarki magazynowej dotyczące składowania sposoby konserwacji i zabezpieczania materiałów tartych przed obniżeniem jakości; zasady sporządzania środków impregnujących/konserwujących, zasady obsługi urządzeń do impregnacji; Umiejętności wykonuje niezbyt proste zadania związane z magazynowaniem materiałów tartych według określonej instrukcji, w częściowo zmiennych warunkach, w szczególności potrafi: przestrzegać stosowania zasad i przepisów BHP, ochrony ppoż., ergonomii, ochrony środowiska w zakresie magazy- nowania rozpoznawać gatunki drewna na podstawie cech zewnętrznych sortować materiały tarte; mierzyć materiały tarte; obliczać ilość składować/układać materiały tarte zgodnie z zasadami gospodarki magazynowej; konserwować materiały tarte; przygotowywać materiały tarte do procesów suszenia i/lub impregnacji; sporządzać roztwory impre- gnujące/konserwujące; obsługiwać urządzenia do impregnacji; obsługiwać suszarnie; prowadzić suszenie naturalne i sztuczne 13
zasady obsługi suszarni; zasady suszenia naturalnego i sztucznego zasady wypełniania dokumentacji dotyczącej gospodarki magazynowej materiałów tartych. wypełniać dokumentację magazynową materiałów tartych. Wykonanie wszystkich zidentyfikowanych w standardzie zadań zawodowych wymaga posiadania kompetencji społecznych KzS. 3.4. Kompetencje społeczne KzS: ponosi odpowiedzialność za przygotowanie surowców tartacznych do przetarcia, wykonanie przetarcia oraz obróbkę wstępną i magazynowanie materiałów tartych, dostosowuje swoje zachowanie do zmian w środowisku pracy tartaku, pracuje częściowo samodzielnie i podejmuje współprace w zorganizowanych warunkach pracy tartaku, ocenia wpływ swoich działań realizowanych w ramach współpracy zespołowej w tartaku i ponosić odpowiedzialność za ich skutki. 14
4. Profil kompetencji kluczowych Ocenę ważności kompetencji kluczowych dla zawodu tartacznika przedstawia rys. 1. Wykaz kompetencji kluczowych opracowano na podstawie wykazu stosowanego w Międzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Dorosłych projekt PIAAC (OECD). Rozwiązywanie problemów Współpraca w zespole Komunikacja ustna Wywieranie wpływu/przywództwo Planowanie i organizowanie pracy Sprawność motoryczna Umiejętność czytania ze zrozumieniem i pisania Umiejętności matematyczne Umiejętność obsługi komputera i wykorzystania Internetu Serie1 1 2 3 4 5 Zbędne Mało ważne Istotne Ważne Rys. 1. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu 752309 Tartacznik Bardzo ważne 15
5. Słownik Zawód Specjalność Zadanie zawodowe Kompetencje zawodowe Wiedza Umiejętności Kompetencje społeczne Kompetencje kluczowe Standard kompetencji zawodowych Kwalifikacja Europejska Rama Kwalifikacji Polska Rama Kwalifikacji Krajowy System Kwalifikacji zbiór zadań (zespół czynności) wyodrębnionych w wyniku społecznego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami przez poszczególne osoby i wymagających odpowiednich kwalifikacji i kompetencji (wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych) zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Wykonywanie zawodu stanowi źródło dochodów. jest wynikiem podziału pracy w ramach zawodu, zawiera część czynności o podobnym charakterze (związanych z wykonywaną funkcją lub przedmiotem pracy) wymagających pogłębionej lub dodatkowej wiedzy i umiejętności zdobytych w wyniku dodatkowego szkolenia lub praktyki. logiczny wycinek lub etap pracy w ramach zawodu o wyraźnie określonym początku i końcu, wyodrębniony ze względu na rodzaj lub sposób wykonywania czynności zawodowych powiązanych jednym celem, kończący się produktem, usługą lub decyzją. wszystko to, co pracownik wie, rozumie i potrafi wykonać, odpowiednio do sytuacji w miejscu pracy. Opisywane są trzema zbiorami: wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych. zbiór opisów faktów, zasad, teorii i praktyk przyswojonych w procesie uczenia się, odnoszących się do dziedziny uczenia się lub działalności zawodowej. zdolność wykonywania zadań i rozwiązywania problemów właściwych dla dziedziny uczenia się lub działalności zawodowej. zdolność autonomicznego i odpowiedzialnego uczestniczenia w życiu zawodowym i społecznym oraz kształtowania własnego rozwoju, z uwzględnieniem kontekstu etycznego. wiedza, umiejętności i postawy odpowiednie do sytuacji, niezbędne do samorealizacji i rozwoju osobistego, bycia aktywnym obywatelem, integracji społecznej i zatrudnienia. norma opisująca kompetencje zawodowe konieczne do wykonywania zadań zawodowych wchodzących w skład zawodu, akceptowana przez przedstawicieli organizacji zawodowych i branżowych, pracodawców, pracobiorców i innych kluczowych partnerów społecznych. zestaw efektów uczenia się (zasób wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych), których osiągnięcie zostało formalnie potwierdzone przez uprawnioną instytucję. przyjęta w Unii Europejskiej struktura i opis poziomów kwalifikacji, umożliwiający porównywanie kwalifikacji uzyskiwanych w różnych krajach. W Europejskiej Ramie Kwalifikacji wyróżniono 8 poziomów kwalifikacji opisywanych za pomocą efektów uczenia się; stanowią one układ odniesienia krajowych ram kwalifikacji. opis hierarchii poziomów kwalifikacji wpisywanych do zintegrowanego rejestru kwalifikacji w Polsce. ogół rozwiązań służących ustanawianiu i nadawaniu kwalifikacji (potwierdzaniu efektów uczenia się) oraz zapewnianiu ich jakości. 16