poradnik pielęgnacji zasady komponowania katalog roślin na taras i balkon OGRODNIK DOSKONAŁY OGRÓD W POJEMNIKACH SETKI POMYSŁÓW NA UDEKOROWANIE TARASU I BALKONU TEKST: Irena Przydróżna, Hanna Wypych ZDJĘCIA: Tomasz Ciesielski
OGRÓD w POJEMNIKACH
2
Tekst: Irena Przydróżna, Hanna Wypych Zdjęcia: Tomasz Ciesielski 3 OGRÓD w POJEMNIKACH MULTICO Oficyna Wydawnicza
Tekst: Irena Przydróżna OSTO (Ogólnopolskie Stowarzyszenie Twórców Ogrodów), Hanna Wypych OSTO Zdjęcia: Tomasz Ciesielski Dyrektor wydawniczy: Marek Zakrzewski Redakcja: Anetta Radziszewska Korekta: Małgorzata Ruszkowska Projekt graficzny makiety: Monika Żyła Projekt okładki: Marta Zięba Skład i łamanie: Elżbieta Pich Obróbka kolorystyczna zdjęć: Tomasz Ciesielski Copyright by MULTICO Oficyna Wydawnicza Wszelkie prawa zastrzeżone Warszawa 2011 Wydanie I ISBN 978-83-7763-171-3
Spis treści od autorów 7 Dlaczego warto uprawiać rośliny w pojemnikach 8 Zalety miniogrodu w pojemnikach 10 Rośliny na taras i balkon 11 Zielone parawany 11 Rośliny domowe 11 Owoce, warzywa, zioła w pojemnikach 12 Ozdoby w miniogrodzie 12 Półki, kwietniki, ample 13 Ozdoba balustrad 13 Pnącza w pojemnikach 13 Pomocne urządzenia 14 Zima w miniogrodzie 14 Wykorzystanie roślin w pojemnikach w przydomowym ogrodzie 15 Miniogród warzywno-ziołowy 16 Miniogród tematyczny 16 Materiały konstrukcyjne 17 Jak zaprojektować ogród w pojemnikach 18 Wybór miejsca 19 Intymny zakątek na balkonie 20 Zasady projektowania ogrodu 20 Typy kompozycji 20 Układy kompozycji 21 Dobór kolorów 21 Charakterystyka kolorów 22 Zestawienia kolorystyczne 24 Koło barw 25 Tło dla barwnych kompozycji 26 Balkony i tarasy z charakterem 26 Kompozycje jednogatunkowe 26 Kompozycje wielogatunkowe 27 Rośliny jednoroczne i wieloletnie 27 Dobór pojemników 28 Typy ogrodów 29 Ogród sensoryczny 29 Ogród japoński 29 Ogród zimowy 29 Ogród wertykalny 30 Rośliny i pojemniki 32 Wybieramy gatunki i odmiany 34 Rośliny jednoroczne i dwuletnie 35 Rośliny wieloletnie 35 Formy karłowe i szczepione na pniu 36 Rośliny wrzosowate 38 Rośliny wieloletnie niezimujące w gruncie 38 Pnącza 40 Byliny i trawy 42 Rośliny cebulowe 44 Zioła, warzywa i rośliny owocowe 45 Rośliny do zadań specjalnych. Zestawienia tematyczne 47 Donice, skrzynie, pojemniki 53 Rodzaje donic 53 Donice ceramiczne 54 Donice terakotowe 54 Donice plastikowe 54 Drewno, beton, metal 55 Pielęgnacja roślin w pojemnikach 58 Sadzenie, nawożenie, podlewanie, ochrona, zimowanie 60 Rodzaje podłoży i drenaż 60 Sadzenie i przesadzanie 61 Pikowanie 62 Sadzenie cebul 62 Nawożenie 63 Nawożenie mineralne 63 Nawożenie organiczne 64 Podlewanie 65 Sposoby podlewania 66 Podpieranie 66 Cięcie 67 Cięcie zależne od okresu kwitnienia 68 Cięcie różnych form roślinnych 68 Cięcie pnączy 69 Cięcie róż 70 Cięcie roślin sezonowych 70 Cięcie roślin wieloletnich 70 Cięcie drzew i krzewów owocowych 71 Ochrona przed szkodnikami i chorobami 71 Szkodniki 72 Choroby 73 Zimowanie 74 Pielęgnacja roślin w pojemnikach w czterech porach roku 77 Wiosna (marzec, kwiecień, maj) 77 Lato (czerwiec, lipiec, sierpień) 78 Jesień (wrzesień, październik, listopad) 78 Zima (grudzień, styczeń, luty) 78 Katalog polecanych roślin 80 Indeks polskich i łacińskich nazw roślin 127
6
7 od autorów Donica, roślina, trochę podłoża i gotowe. Proste, prawda? Tak niewiele potrzeba, by stworzyć coś interesującego i miłego dla oka. Rośliny w pojemnikach mogą być ozdobą, zarówno tarasów i balkonów, jak i przydomowych ogrodów. Gdy za oknem zimno i ponuro, zaczynamy marzyć o słonecznych porankach i ciepłych wieczorach spędzonych w salonie pod chmurką. Warto zadbać o to, by miejsce naszego wypoczynku było nie tylko wygodne i estetyczne, ale także przyjemne dla naszych zmysłów. Miły zakątek stworzymy dzięki aranżacjom z roślin. Są one źródłem tlenu, dlatego wokół nich tworzy się mikroklimat, który pozytywnie wpływa na nasze samopoczucie. Ponadto rośliny tłumią hałas i oczyszczają powietrze. Nawet na małej przestrzeni możemy stworzyć atrakcyjny i niepowtarzalny miniogród, jeśli wykorzystamy do tego odpowiednie rośliny i pojemniki: donice, skrzynki, pojemniki drewniane, metalowe, plastikowe czy ceramiczne, kolorowe, matowe, z połyskiem, duże i malutkie, nowoczesne i rustykalne wybór jest tak bogaty, że każdy znajdzie coś dla siebie. Co wybrać, jak dobrać rośliny, czym kierować się, kupując pojemnik? Ciekawsze są kompozycje w jednym pojemniku czy zestawienia wielu donic? Jak pielęgnować rośliny w ciągu sezonu? Na te i inne pytania postaramy się odpowiedzieć na stronach poradnika. Zachęcamy do lektury i oczywiście do ustawiania donic z roślinami w swoim otoczeniu.
Dlaczego warto uprawiać rośliny w pojemnikach
10 Dlaczego warto uprawiać rośliny w pojemnikach Zalety miniogrodu w pojemnikach Ogród w pojemnikach możemy stworzyć nawet na niewielkiej przestrzeni. Wystarczy w kilku pojemnikach posadzić różne gatunki roślin, by zyskać miły dla oka efekt. Rośliny w pojemnikach w jednej chwili zamienią każde miejsce w zieloną oazę. Pracy przy nich jest niewiele, a przyjemność posiadania takiego ogrodu ogromna. Jeśli do tej pory zastanawialiśmy się, jak zagospodarować kąty, czym przykryć brzydkie ściany albo co zasadzić w tych częściach ogrodu, w których nic nie chce rosnąć, doskonałym rozwiązaniem jest ustawienie w takich miejscach pojemników z roślinami. Wystarczy tylko pomysł, trochę fantazji i znajomość kilku zasad projektowania miniogrodów, by uzyskać pożądany efekt. Nie zniechęcajmy się, jeśli do dyspozycji mamy maleńki balkon, a marzy nam się kącik wypoczynkowy z prawdziwego zdarzenia, albo jeśli nasz ogródek ma długość parapetu. Nawet na niewielkiej przestrzeni można stworzyć piękne roślinne aranżacje, które staną się powodem do dumy, a odpoczynek w ich pobliżu sprawi nam prawdziwą przyjemność. Rośliny jako filtry powietrza Nawet małe kompozycje w pojemnikach mogą pełnić funkcje filtrów powietrza. Pnącza prowadzone w skrzyniach (np. winobluszcz trójlkapowy) wspaniale prezentują się na tle ścian, ciesząc nasze oczy, a przy okazji zatrzymują w liściach trujące substancje, m.in. kadm i ołów. Tę samą zdolność mają forsycje, pęcherznice, tawlina, tawuły japońskie, mniejsze drzewa, np. brzoza odmiany Youngii i Fastigiata, robinia Ubraculifera, śliwy wiśniowe Pissardii, Woodii, jaskrawoczerwony jesienią sumak octowiec, a także iglaki. Jednak te ostatnie z czasem tracą walory dekoracyjne ze względu na długotrwałe utrzymywanie igieł, w których gromadzą się zanieczyszczenia. Ich nadmiar powoduje osłabienie roślin i często zamieranie. Byliny, drzewa, zioła, rośliny egzotyczne w pojemnikach można uprawiać prawie wszystko
Dlaczego warto uprawiać rośliny w pojemnikach 11 Rośliny na taras i balkon Uważnie przyjrzyjmy się miejscu, które chcemy zagospodarować. Zwróćmy uwagę na charakter i architekturę tarasu (balkonu), na detale, oświetlenie, meble, kolory, materiały wykończeniowe. Planując nasz ruchomy ogród w pojemnikach, postarajmy się konsekwentnie trzymać wybranego stylu. Decydując się na podobne materiały i kolory, jakie zastosowaliśmy w mieszkaniu, uzyskamy harmonijną kompozycję. Dzięki temu otrzymamy dodatkowy zewnętrzny pokój, przytulny, a jednocześnie ekologiczny. Możemy również potraktować balkon lub taras jako przestrzeń odrębną od reszty mieszkania. Powinniśmy wówczas ograniczyć dobór materiałów, gdyż nagromadzenie wielu kolorów i form na małej powierzchni daje wrażenie chaosu i jest męczące dla oka. Zielone parawany Pojemniki z roślinami na tarasach lub większych balkonach mogą wyznaczać granice stref, np. wypoczynkowej, zabaw dzieci czy gospodarczej. Wysokie i wąskie jałowce, stożkowe żywotniki, szybko rosnące miskanty czy pnącza zasadzone w drewnianych skrzyniach z pionowymi podporami z powodzeniem odegrają rolę zielonych ruchomych parawanów. Jeśli obok ustawimy pojemniki z barwnymi roślinami kwitnącymi, poczujemy się jak w prawdziwym ogrodzie. Tego typu kompozycje ochronią nas od wiatru, hałasu, gorącego południowego słońca, a także zapewnią odrobinę intymności, zwłaszcza jeśli tarasy czy balkony znajdują się blisko siebie. Rośliny domowe A co z roślinami, które zdobią nasze mieszkania? Wiele z nich, szczególnie te pochodzące z rejonów subtropikalnych, dobrze znosi latem pobyt na świeżym powietrzu. Juki, kaktusy i palmy możemy wynieść na zewnątrz w miejsce słoneczne i ciepłe. Bluszcze, cantedeskie, araukarie i fikusy wolą półcień. Domowe rośliny doniczkowe wystawione na zewnątrz wypuszczają dużo nowych zdrowych pędów, ładnie wybarwionych liści, często też zakwitają. Należy jednak pamiętać, by przed pierwszymi przymrozkami Zielona ściana skomponowana z różnych odmian paproci, wilczomleczów, rojników i karminowoczerwonej żurawki Wiele roślin domowych, np. kordylinę, latem możemy wystawiać do ogrodu
Niedostępne w wersji demonstracyjnej. Zapraszamy do zakupu pełnej wersji książki.