MICHAŁ ROGOZIŃSKI HISTORIA ZBAWIENIA RZECZYWISTOŚD GRZECHU (Rdz 3, 1-6) Toruo 2010
Wstęp Rozpoczynając nasze rozważania nad obszernym tematem historii zbawienia, przyglądaliśmy się dwóm pierwszym rozdziałom księgi Rodzaju. Odkryliśmy na nowo powołanie człowieka: powołanie do życia w komunii z Bogiem w miłości na wzór Trójcy Świętej. Wspaniałą rzeczą jest przebywad w raju. Do tego został powołany każdy z nas. Oprócz Boga i człowieka, wiedział o tym ktoś jeszcze. Ktoś, komu to się bardzo nie podobało. To właśnie jemu poświęcimy dzisiejszą konferencję. Rzeczywistośd grzechu Rozważad będziemy króciutki fragment z księgi Rodzaju 3, 1-6. Oto on: A wąż był bardziej przebiegły niż wszystkie zwierzęta lądowe, które Pan Bóg stworzył. On to rzekł do niewiasty: «Czy rzeczywiście Bóg powiedział: Nie jedzcie owoców ze wszystkich drzew tego ogrodu?» Niewiasta odpowiedziała wężowi: «Owoce z drzew tego ogrodu jeść możemy, tylko o owocach z drzewa, które jest w środku ogrodu, Bóg powiedział: Nie wolno wam jeść z niego, a nawet go dotykać, abyście nie pomarli». Wtedy rzekł wąż do niewiasty: «Na pewno nie umrzecie! Ale wie Bóg, że gdy spożyjecie owoc z tego drzewa, otworzą się wam oczy i tak jak Bóg będziecie znali dobro i zło». Wtedy niewiasta spostrzegła, że drzewo to ma owoce dobre do jedzenia, że jest ono rozkoszą dla oczu i że owoce tego drzewa nadają się do zdobycia wiedzy. Zerwała zatem z niego owoc, skosztowała i dała swemu mężowi, który był z nią: a on zjadł. 1. Kwestia aniołów Zanim przejdziemy do omówienia sprawy grzechu pierworodnego, warto powiedzied chociaż kilka słów na temat aniołów. a) stworzenie aniołów Oprócz człowieka, Bóg stworzył również byty czysto duchowe zwane aniołami. Dowiadujemy się o nich z różnych ksiąg Pisma Świętego. To ci, którzy wpatrują się w oblicze Ojca (Mt 18, 20), jak mówił Jezus Chrystus, oraz wypełniają Boże nakazy (Ps 103, 20). Wiemy już z wcześniejszej konferencji, że wszystko, co stworzył Bóg, było dobre. Tyczy się to również aniołów. Anioły jednak zostały obdarzone tak jak człowiek wolną wolą. Nie wszystkie jednak potrafiły dobrze ten dar wykorzystad.
b) próba aniołów i oddzielenie się jednych od drugich Tradycja podaje, że częśd aniołów zbuntowała się przeciwko Bogu i porzuciła dotychczasowe życie, polegające na służbie i oddawaniu Mu czci. Nie wiemy dokładnie jak do tego doszło. Można spotkad m.in. pisma, które mówią nam, że Pan Bóg postanowił wypróbowad swoich aniołów i wskazał im na mężczyznę i kobietę, którym mieli oddad pokłon. Częśd z nich wykonała polecenie Stwórcy bez chwili namysłu, inni zaś tego nie uczynili, gdyż ich pycha nie pozwalała na oddanie pokłonu komuś mniejszemu od nich samych. Sprzeciwili się woli Bożej, więc zostali wyłączeni ze wspólnoty z Bogiem. Pisma podają, że tym mężczyzną i kobietą byli Jezus i Maryja. c) nienawiśd demonów w stosunku do człowieka Szatan zdaje sobie doskonale sprawę z tego, że życie w niebie, w komunii z Bogiem jest czymś o wiele piękniejszym niż życie w pojedynkę, w zamknięciu na drugiego. Od momentu, kiedy odstąpił od Stwórcy, powziął zamysł przechwycenia jak największej ilości dusz na swoją stronę, aby i one poznały ogrom cierpieo związanych z odłączeniem się od Boga. Trzeci rozdział księgi Rodzaju jest ilustracją początku drogi działania złego ducha w świecie, który z zamysłu Boga został stworzony jako dobry. 2. Kuszenie Przystępujemy do rozważania sceny kuszenia pierwszych ludzi przez zbuntowanego anioła. Musimy sobie najpierw uzmysłowid, że tak jak opowiadanie o stworzeniu świata, tak również ta historia ma nam posłużyd jako pewien przykład, zilustrowanie rzeczywistości, która zaistniała. Nie należy tego fragmentu czytad dosłownie, lecz bardziej winniśmy się skupid na sensie i przesłaniu, które z niego wypływają. a) Wąż kusiciel A wąż był bardziej przebiegły niż wszystkie zwierzęta lądowe, które Pan Bóg stworzył (Rdz 3,1a). To oto zdanie rozpoczyna trzeci rozdział księgi Rodzaju. Na arenę wchodzi nowa postad wąż. I autor dodaje od razu dla uściślenia: był bardziej przebiegły niż wszystkie zwierzęta lądowe. Przebiegły wąż. Wąż od starożytności był symbolem kultów pogaoskich, chytrości, przebiegłości. Przebiegły, to znaczy taki, który stawia sobie jakiś cel i inteligentnie dobiera środki tak, aby ten cel za wszelką cenę zrealizowad. Można powiedzied, to taki dzisiejszy mistrz manipulacji. Wie co zrobid, co powiedzied, jak sterowad drugim człowiekiem aby osiągnąd to, co sobie zaplanował.
My dzisiaj tak często na zauważamy obecności złego ducha. Nie mówimy o nim, bo to jest niewygodne, bo nie można ludzi stresowad. A on jest i tego nie da się ukryd. Chociaż będzie robił wszystko, aby go nie zdemaskowad. Będzie działał w ukryciu, dopuszczając się najróżniejszych krętactw, przewrotów, kłamstw. b) rozpoczęcie kuszenia On to rzekł do niewiasty: Czy rzeczywiście Bóg powiedział: Nie jedzcie owoców ze wszystkich drzew tego ogrodu? (Rdz 3, 1b). Mówi się, że dobry początek to połowa sukcesu. Chyba doskonale wiedział o tym zły duch, gdy zadał niewieście pierwsze pytanie. Tak naprawdę już teraz zaczyna stopniowo zmieniad obraz Boga. Popatrzmy zatem, co Bóg powiedział pierwszym ludziom odnośnie drzew ogrodu. A przy tym Pan Bóg dał człowiekowi taki rozkaz: Z wszelkiego drzewa tego ogrodu możesz spożywad według upodobania; ale z drzewa poznania dobra i zła nie wolno ci jeśd, bo gdy z niego spożyjesz, niechybnie umrzesz (Rdz 2, 16-17). Pan Bóg nie zakazał człowiekowi jeśd z wszystkich drzew ogrodu. Zakaz dotyczył tylko jednego drzewa poznania dobra i zła. Widzimy zatem jak od samego początku wąż przeinacza Boża słowa. Zaczyna swoją perfidną manipulację. c) wejście w dialog Niewiasta odpowiedziała wężowi: Owoce z drzew tego ogrodu jeśd możemy, tylko o owocach z drzewa, które jest w środku ogrodu, Bóg powiedział: Nie wolno wam jeśd z niego, a nawet go dotykad, abyście nie pomarli (Rdz 3, 2-3). Niewiasta czyni najgorszą rzecz jaką może wchodzi w dialog ze złem. Tak naprawdę w tym momencie sama stawia się na przegranej pozycji. Nie jest w stanie wygrad z mistrzem manipulacji. Uważny czytelnik po przeczytaniu tych słów wie co się wydarzy dalej, mając na uwadze informację rozpoczynającą trzeci rozdział: a wąż był bardziej przebiegły. Wejście w dialog ze złem jest równoznaczne z poddaniem się złu. Jest to wystawienie się na działanie silniejszego ode mnie. Upadek jest tylko kwestią czasu. Popatrzmy na samych siebie. Ilekrod sami wystawiamy się na działanie złego ducha, tylekrod ponosimy porażkę. Nie jesteśmy w stanie wygrad z przebieglejszym od nas. Zobaczmy jeszcze raz, co powiedziała niewiasta: Owoce z drzew tego ogrodu jeśd możemy, tylko o owocach z drzewa, które jest w środku ogrodu, Bóg powiedział: Nie wolno wam jeśd z niego, a nawet go dotykad, abyście nie pomarli.
Skonfrontujmy jej wypowiedź z tym, co w drugim rozdziale mówi autor natchniony: Na rozkaz Pana Boga wyrosły z gleby wszelkie drzewa miłe z wyglądu i smaczny owoc rodzące oraz drzewo życia w środku tego ogrodu i drzewo poznania dobra i zła (Rdz 2, 9). Pan Bóg stworzył w ogrodzie 2 szczególne drzewa: - drzewo życia (znajdowało się w środku ogrodu); - drzewo poznania dobra i zła (nie wiadomo, w której części ogrodu się znajdowało). W zamyśle Bożym życie jest w centrum. Bóg powołał wszystko do życia i nim obdarzył również człowieka. Człowiek ma przystęp do życia, może korzystad z tego drzewa, gdyż do tego właśnie jest powołany. Boży nakaz zaś dotyczy drugiego drzewa, które tak naprawdę nie wiemy gdzie się znajduje. Jest to drzewo poznania dobra i zła. Człowiek ma żyd, ale o tym co dla niego dobre, a co złe decyduje sam Bóg. Niewiasta rozmawiając z wężem sama wskazuje na drzewo, które znajduje się w środku ogrodu, czyli na drzewo życia, że niby to z niego nie można korzystad. Niekorzystanie z tego drzewa jest jednoznaczne ze śmiercią. d) istota grzechu - Byd jak Bóg Wtedy rzekł wąż do niewiasty: Na pewno nie umrzecie! Ale wie Bóg, że gdy spożyjecie owoc z tego drzewa, otworzą się wam oczy i tak jak Bóg będziecie znali dobro i zło (Rdz 3, 4). Dochodzimy do sedna pseudoprzesłania węża. Bóg mówi UMRZECIE! Wąż NIE UMRZECIE! Zły duch w tym momencie odkrywa swoją twarz. Pokazuje swoją pychę, stawiając się wyżej nad Bogiem. Ma czelnośd przekreślid w jednej chwili Boże słowa i zastąpid je swoimi. Nikt nie chce śmierci. Gdyby wąż nie zmienił słów Boga, to z pewnością nie uzyskałby swojego zamierzonego efektu. Przychodzi zatem jako ten, który przynosi dobrą nowinę. Nie umrzecie! Będziecie żyd! Co więcej, staniecie się w pełni Bogami! Już nie będziecie od Niego zależni. Od teraz sami będziecie wiedzieli co jest dobre a co złe. Czyż to nie piękne? Przewrotnośd szatana osiąga szczyty. Przedstawia Boga ponownie w krzywym zwierciadle, jako tego, Który ogranicza wolnośd człowieka, Który zniewala go swoim nakazem. Tym czasem człowiek dzięki temu nakazowi jest jak najbardziej wolnym. Dopiero gdy sięgnie po owoc, stanie się zniewolony grzechem. A sięgnie, gdyż kusiciel wprowadził go w taki zamęt, że nie potrafi już dostrzec Bożego nakazu jako czegoś, co gwarantuje życie z Nim, lecz
jako coś, co jest pewnego rodzaju ograniczeniem. Ewa tak naprawdę odnosi się cały czas do drzewa życia. Widzi Boga jako tego, który ogranicza życie innych. I tak jest do dnia dzisiejszego. Człowiek potrafi bronid swego życia za wszelką cenę. Jednak często wymierzając miecz życie drugiej osoby. Człowiek chce byd panem życia. Byd jak Bóg Pierwszy grzech to grzech egoizmu. Nie na darmo mówi się, że pycha jest matką wszystkich grzechów. Popełniając jakikolwiek grzech, tak naprawdę popełniamy grzech egoizmu, chcąc samemu decydowad o tym, co dla mnie dobre. Zapominamy tylko, że sami nie jesteśmy w stanie w 100% rozeznad dobra i zła. e) dobre owoce Wtedy niewiasta spostrzegła, że drzewo to ma owoce dobre do jedzenia, że jest ono rozkoszą dla oczu i że owoce tego drzewa nadają się do zdobycia wiedzy. Zerwała zatem z niego owoc, skosztowała i dała swemu mężowi, który był z nią: a on zjadł (Rdz 3, 6). Ewa spostrzegła, że owoce tego drzewa nadają się do zdobycia wiedzy, czyli że wąż miał rację. Złemu duchowi udało się osiągnąd zamierzony cel. Człowiek przyjął jego dobrą nowinę. Mimo, że to niewiasta rozmawiała z wężem, grzech popełnił również mężczyzna, który także skosztował owoc. Grzech rodzi grzech. Mężczyzna również nie chce byd ograniczany, chce żyd. Zapomina jednak, że zjedzenie owocu nie zapewni mu życia, lecz śmierd. Zarówno Adam jak i Ewa zapominają zupełnie o słowach Stwórcy. Jego nakaz zastąpili kłamstwem węża. To jego uczynili sobie panem. To jego słowa wzięli za prawdę, podczas gdy prawdę przyjęli jako kłamstwo. Grzech pierworodny niesie za sobą całą masę skutków, o których będziemy mówid w ramach następnej konferencji. PODSUMOWANIE Sytuacja z raju była jedynie zapoczątkowaniem kuszenia szatana. Owa sytuacja trwa aż po dziś dzieo. Nadal jest przebieglejszy od wszystkich ludzi. Nadal zależy mu na zatraceniu naszych dusz i nadal człowiek idzie za jego podszeptami i wchodzi z nim w dialog. Od momentu grzechu pierworodnego egoizm zagościł na stałe w naszych sercach. Człowiek nie potrafi żyd pełnią cnót, według zamysłu Bożego. Nie potrafimy żyd miłością agape tą czystą, wielkoduszną i bezinteresowną, na wzór miłości między Osobami Trójcy Świętej. Trzeba nam jednak walczyd ze złem. Najlepszym sposobem jest po prostu nie wdawanie się z nim w dialog. Gdy tylko przychodzi pokusa, gdy słyszymy jego podszepty, winniśmy jak najszybciej zamknąd uszy i serce na tą fałszywą naukę. Ucinad pokusę, zanim nie urośnie do
większych rozmiarów, a przy tym prosid o pomoc Boga, bo tylko Jemu szatan w dalszym ciągu winien jest posłuszeostwo. Taka jest rzeczywistośd grzechu, trwająca po dziś dzieo. Czy przyjmuję naukę o stworzeniu aniołów? Czy mam świadomośd, że częśd z nich zbuntowała się względem Boga i odłączyła od Niego? Jak wygląda moje życie duchowe czy nie wchodzę w dialog ze złem? Czy staram się przezwyciężad pokusy z Bożą pomocą? Jaki mam obraz Boga? Czy nie pozwalam sobą manipulowad? Czy walczę z egoizmem? Czy nie zapominam o moim pierwszym powołaniu, jakim jest powołanie do życia i czystej miłości? Czy nie namawiam drugiego człowieka do popełnienia grzechu?