Studia i Materiały Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach Nr 52 Redaktor serii: ks. Artur Malina
Księgozbiory polskiego duchowieństwa katolickiego na Górnym Śląsku w XIX i XX wieku (do 1939 r.) Weronika Pawłowicz Księgarnia św. Jacka Katowice 2009
Spis treści Indice 9 Wykaz skrótów 11 WSTĘP 13 Rozdział I. KSIĄŻKI I BIBLIOTEKI W ŻYCIU KOŚCIOŁA 23 1. Idea tworzenia bibliotek oraz ich dzieje 23 2. Książki w posłudze kapłańskiej 28 Rozdział II. KSIĘGOZBIORY KOŚCIELNE NA TLE DZIEJÓW ŚLĄSKA XIX I XX WIEKU 33 1. Sytuacja Kościoła katolickiego na Śląsku w XIX i XX wieku 33 2. Biblioteki kościelne na Śląsku 36 3. Biblioteki katowickie przechowujące zbiory kapłanów 38 A. Biblioteka Wyższego Śląskiego Seminarium Duchownego 38 B. Biblioteka Kurii Diecezjalnej 41 C. Biblioteka Śląska 42 Rozdział III. KSIĘGOZBIORY KAPŁANÓW ŚLĄSKICH XIX I XX WIEKU W ŚWIETLE ŹRÓDEŁ 45 Rozdział IV. KOLEKCJA KSIĘDZA ADOLFA HYTRKA 53 1. Życiorys ks. Adolfa Hytrka 53 2. Charakterystyka odnalezionej części zbioru 55 Spis odnalezionych książek 63 Rozdział V. KSIĄDZ DOKTOR FRANCISZEK BRUDNIOK I JEGO KSIĘGOZBIÓR 80 1. Koleje życia ks. dra Franciszka Brudnioka 80 2. Biblioteka ks. Franciszka Brudnioka 81 A. W zbiorach Biblioteki Kurii Diecezjalnej i Biblioteki Seminarium Śląskiego 81 B. Charakterystyka odnalezionej części księgozbioru 82 Spis odnalezionych starych druków 99
8 SPIS treści Rozdział VI. KSIĘGOZBIÓR KSIĘDZA ALEKSANDRA SKOWROŃSKIEGO 109 1. Życie i działalność ks. Aleksandra Skowrońskiego 109 2. Zbiory mikołowskiego proboszcza 111 Spis odnalezionych książek 127 Rozdział VII. KOLEKCJA KSIĘDZA JANA KUDERY 162 1. Życie i prace dziekana mysłowickiego 162 2. Księgozbiór ks. Jana Kudery 165 3. Odnalezione zbiory i ich charakterystyka 167 Spis odnalezionych książek 183 Rozdział VIII. BISKUP ARKADIUSZ LISIECKI I JEGO KSIĘGOZBIÓR 249 1. Życiorys kapłana poznańskiego 249 2. Działalność pozaduszpasterska 250 A. Działalność oświatowo-społeczna 250 B. Praca naukowa 252 3. Biskup Śląski 253 4. Księgozbiór biskupa Arkadiusza Lisieckiego i jego charakterystyka 255 Spis odnalezionych książek 269 Rozdział IX. BŁOGOSŁAWIONY KS. EMIL SZRAMEK I JEGO KOLEKCJA 328 1. Życiorys proboszcza katowickiego 328 2. Zainteresowania nauką i sztuką 330 3. Zbiory ks. Emila Szramka 331 4. Losy księgozbioru 333 5. Charakterystyka odnalezionych książek ze zbioru ks. Emila Szramka 335 Spisy książek ze zbioru ks. Emila Szramka przekazanych do Kurii Diecezjalnej 349 Spis odnalezionych książek 357 PODSUMOWANIE 405 BIBLIOGRAFIA 414 SPIS TABEL 430 SPIS WYKRESÓW 431 Sommario 432
Indice L elenco delle abbreviazioni 11 PREMESSA 13 Capitolo I. I libri e le biblioteche nella vita della Chiesa 23 1. L idea di creare biblioteche e la loro storia 23 2. I libri nel servizio sacerdotale 28 Capitolo II. L insieme dei libri ecclesiastici nella storia della Slesia fra il XIX e il XX secolo 33 1. La situazione della Chiesa cattolica in Slesia nel XIX e nel XX secolo 33 2. Le biblioteche ecclesiastiche in Slesia 36 3. Le biblioteche di Katowice dove si trovano le collezioni dei sacerdoti 38 A. La Biblioteca del Seminario Diocesano della Slesia 38 B. La Biblioteca della Curia Arcivescovile 41 C. La Biblioteca della Slesia 42 Capitolo III. Le collezioni dei libri dei sacerdoti slesiani nel XIX e nel XX secolo alla luce delle fonti 45 Capitolo IV. La collezione di don Adolf Hytrek 53 1. La biografia di don Adolf Hytrek 53 2. La caratteristica della parte ritrovata dei suoi libri 55 3. L elenco dei libri ritrovati 63 Capitolo V. Don Franciszek Brudniok e la sua collezione dei libri 80 1. La vita di don Franciszek Brudniok 80 2. La biblioteca di don Franciszek Brudniok 81 A. Nelle collezioni della Biblioteca della Curia Arcivescovile e della Biblioteca del Seminario Diocesano della Slesia 81 B. La caratteristica della parte ritrovata dei suoi libri 82 L elenco delle stampe antiche ritrovate 99
10 Indice Capitolo VI. La collezione dei libri di don Aleksander Skowroński 109 1. La vita e l attività di don Aleksander Skowroński 109 2. I libri del parroco di Mikołów 111 L elenco dei libri ritrovati 127 Capitolo VII. La collezione di don Jan Kudera 162 1. La vita e i lavori del decano di Mysłowice 162 2. La collezione dei libri di don Jan Kudera 165 3. I libri ritrovati e la loro caratteristica 167 L elenco dei libri ritrovati 183 Capitolo VIII. Il Vescovo Arkadiusz Lisiecki e la sua collezione dei libri 249 1. La biografia del sacerdote di Poznań 249 2. La sua attività non pastorale 250 A. L attività educativo-sociale 250 B. Il lavoro di ricerca 252 3. Il Vescovo slesiano 253 4. La collezione dei libri del vescovo Arkadiusz Lisiecki e la loro caratteristica 255 L elenco dei libri ritrovati 269 Capitolo IX. Beato don Emil Szramek e la sua collezione 328 1. La biografia del parroco di Katowice 328 2. L interesse per la scienza e per l arte 330 3. I libri di don Emil Szramek 331 4. La storia della sua collezione 333 5. La caratteristica dei libri ritrovati della collezione di don Emil Szramek 335 Gli elenchi dei libri della collezione di don Emil Szramek lasciati alla Curia Arcivescovile 349 L elenco dei libri ritrovati 357 Conclusione 405 Bibliografia 414 L elenco delle tabelle 430 L elenco dei diagrammi 431 sommario 432
Spis treści Indice 9 Wykaz skrótów 11 WSTĘP 13 Rozdział I. KSIĄŻKI I BIBLIOTEKI W ŻYCIU KOŚCIOŁA 23 1. Idea tworzenia bibliotek oraz ich dzieje 23 2. Książki w posłudze kapłańskiej 28 Rozdział II. KSIĘGOZBIORY KOŚCIELNE NA TLE DZIEJÓW ŚLĄSKA XIX I XX WIEKU 33 1. Sytuacja Kościoła katolickiego na Śląsku w XIX i XX wieku 33 2. Biblioteki kościelne na Śląsku 36 3. Biblioteki katowickie przechowujące zbiory kapłanów 38 A. Biblioteka Wyższego Śląskiego Seminarium Duchownego 38 B. Biblioteka Kurii Diecezjalnej 41 C. Biblioteka Śląska 42 Rozdział III. KSIĘGOZBIORY KAPŁANÓW ŚLĄSKICH XIX I XX WIEKU W ŚWIETLE ŹRÓDEŁ 45 Rozdział IV. KOLEKCJA KSIĘDZA ADOLFA HYTRKA 53 1. Życiorys ks. Adolfa Hytrka 53 2. Charakterystyka odnalezionej części zbioru 55 Spis odnalezionych książek 63 Rozdział V. KSIĄDZ DOKTOR FRANCISZEK BRUDNIOK I JEGO KSIĘGOZBIÓR 80 1. Koleje życia ks. dra Franciszka Brudnioka 80 2. Biblioteka ks. Franciszka Brudnioka 81 A. W zbiorach Biblioteki Kurii Diecezjalnej i Biblioteki Seminarium Śląskiego 81 B. Charakterystyka odnalezionej części księgozbioru 82 Spis odnalezionych starych druków 99
8 SPIS treści Rozdział VI. KSIĘGOZBIÓR KSIĘDZA ALEKSANDRA SKOWROŃSKIEGO 109 1. Życie i działalność ks. Aleksandra Skowrońskiego 109 2. Zbiory mikołowskiego proboszcza 111 Spis odnalezionych książek 127 Rozdział VII. KOLEKCJA KSIĘDZA JANA KUDERY 162 1. Życie i prace dziekana mysłowickiego 162 2. Księgozbiór ks. Jana Kudery 165 3. Odnalezione zbiory i ich charakterystyka 167 Spis odnalezionych książek 183 Rozdział VIII. BISKUP ARKADIUSZ LISIECKI I JEGO KSIĘGOZBIÓR 249 1. Życiorys kapłana poznańskiego 249 2. Działalność pozaduszpasterska 250 A. Działalność oświatowo-społeczna 250 B. Praca naukowa 252 3. Biskup Śląski 253 4. Księgozbiór biskupa Arkadiusza Lisieckiego i jego charakterystyka 255 Spis odnalezionych książek 269 Rozdział IX. BŁOGOSŁAWIONY KS. EMIL SZRAMEK I JEGO KOLEKCJA 328 1. Życiorys proboszcza katowickiego 328 2. Zainteresowania nauką i sztuką 330 3. Zbiory ks. Emila Szramka 331 4. Losy księgozbioru 333 5. Charakterystyka odnalezionych książek ze zbioru ks. Emila Szramka 335 Spisy książek ze zbioru ks. Emila Szramka przekazanych do Kurii Diecezjalnej 349 Spis odnalezionych książek 357 PODSUMOWANIE 405 BIBLIOGRAFIA 414 SPIS TABEL 430 SPIS WYKRESÓW 431 Sommario 432
Indice L elenco delle abbreviazioni 11 PREMESSA 13 Capitolo I. I libri e le biblioteche nella vita della Chiesa 23 1. L idea di creare biblioteche e la loro storia 23 2. I libri nel servizio sacerdotale 28 Capitolo II. L insieme dei libri ecclesiastici nella storia della Slesia fra il XIX e il XX secolo 33 1. La situazione della Chiesa cattolica in Slesia nel XIX e nel XX secolo 33 2. Le biblioteche ecclesiastiche in Slesia 36 3. Le biblioteche di Katowice dove si trovano le collezioni dei sacerdoti 38 A. La Biblioteca del Seminario Diocesano della Slesia 38 B. La Biblioteca della Curia Arcivescovile 41 C. La Biblioteca della Slesia 42 Capitolo III. Le collezioni dei libri dei sacerdoti slesiani nel XIX e nel XX secolo alla luce delle fonti 45 Capitolo IV. La collezione di don Adolf Hytrek 53 1. La biografia di don Adolf Hytrek 53 2. La caratteristica della parte ritrovata dei suoi libri 55 3. L elenco dei libri ritrovati 63 Capitolo V. Don Franciszek Brudniok e la sua collezione dei libri 80 1. La vita di don Franciszek Brudniok 80 2. La biblioteca di don Franciszek Brudniok 81 A. Nelle collezioni della Biblioteca della Curia Arcivescovile e della Biblioteca del Seminario Diocesano della Slesia 81 B. La caratteristica della parte ritrovata dei suoi libri 82 L elenco delle stampe antiche ritrovate 99
10 Indice Capitolo VI. La collezione dei libri di don Aleksander Skowroński 109 1. La vita e l attività di don Aleksander Skowroński 109 2. I libri del parroco di Mikołów 111 L elenco dei libri ritrovati 127 Capitolo VII. La collezione di don Jan Kudera 162 1. La vita e i lavori del decano di Mysłowice 162 2. La collezione dei libri di don Jan Kudera 165 3. I libri ritrovati e la loro caratteristica 167 L elenco dei libri ritrovati 183 Capitolo VIII. Il Vescovo Arkadiusz Lisiecki e la sua collezione dei libri 249 1. La biografia del sacerdote di Poznań 249 2. La sua attività non pastorale 250 A. L attività educativo-sociale 250 B. Il lavoro di ricerca 252 3. Il Vescovo slesiano 253 4. La collezione dei libri del vescovo Arkadiusz Lisiecki e la loro caratteristica 255 L elenco dei libri ritrovati 269 Capitolo IX. Beato don Emil Szramek e la sua collezione 328 1. La biografia del parroco di Katowice 328 2. L interesse per la scienza e per l arte 330 3. I libri di don Emil Szramek 331 4. La storia della sua collezione 333 5. La caratteristica dei libri ritrovati della collezione di don Emil Szramek 335 Gli elenchi dei libri della collezione di don Emil Szramek lasciati alla Curia Arcivescovile 349 L elenco dei libri ritrovati 357 Conclusione 405 Bibliografia 414 L elenco delle tabelle 430 L elenco dei diagrammi 431 sommario 432