Jak poznać samodzielnie (z planem miasta) najważniejsze zabytki, najciekawsze miejsca Kowar oraz najbliższe okolice w dziewięć dni? DZIEŃ SIÓDMY PAŁAC CISZYCA ( ok. 3.5 godz. ) 1. Kolejny dzień naszego poznawania miasta zaczynamy od wizyty na dawnym kąpielisku miejskim. Obok widzimy jeden z dwu malowniczych stawów. W niedalekiej przyszłości ma tu powstać miejski ośrodek rekreacyjny. Za stawami w kierunku Karpacza znajduje się stadion MKS Olimpia. Po zlustrowaniu obiektu wracamy chodnikiem w kierunku dawnego dworca PKP. Zaraz za przejazdem kolejowym skręcamy w lewo na szutrówkę (poprzeczna do drogi powiatowej nr 366). 2. Szutrówka, która do 1945 roku była promenadą miejską, wiedzie wzdłuż ogrodzenia dawnego kompleksu parkowo-sanatoryjnego Kowary. Na zdjęciu widoczny dawny prywatny pawilon sanatoryjny Szarotka. Pochodzi z 1. poł. XX wieku. Obecnie budynek mieszkalny. Około kilkadziesiąt metrów od kompleksu promenada się kończy i musimy wejść na nieczynną linię kolejową Kowary-Kostrzyca. Wędrować nią będziemy przez ok. pół godziny. 3. Z torowiska rozciągają się wspaniałe widoki na Karkonosze ( z lewej ) i zabudowania miejskie ( z prawej ). Spacerujemy nim aż do przejazdu na ul. Jeleniogórskiej ( odnoga ulicy biegnącej od ul. dworcowej do obwodnicy ). Na przejeździe skręcamy w lewo w odnogę, którą dotrzemy do dawnego zespołu parkowopałacowego Ciszyca - głównego punktu naszego spaceru.
4. Widoczny na zdjęciu obiekt swego czasu był integralną częścią założenia parkowopałacowego zbudowanego przez hr. von Hoym w 1790 roku. W 1822 wydzierżawił, a w 1833 roku zakupił go ks. Antoni Radziwiłł. W 1923 roku wnuk w/w sprzedał obiekt baronowi von Aecker. Obok pałacu znajdują się Dom szwajcarski, drugi mniejszy stawek i Wzgórze Ministra ( Radziwiłłówka ). Na wzgórzu zachował ysię pozostałości urządzeń parkowych : grota, alejki spacerowe i wieża widokowa. Widok na pałac można podziwiać z łąki położonej na północ od niego. 5. Fotografia obok przedstawia ruiny wieży widokowej ( kaplicy ) na szczycie Góry Ministra (hr. von Hoym był ministrem ds. Śląska), zwanego także Radziwiłłówką. Ścieżki dojściowe do do niej, na punkt widokowy (zarośnięty) oraz do groty oznakowane zostały żółtymi okrągłymi plamami na drzewach. Pomiędzy wzgórzem i pałacem prowadzi asfaltowa, a potem szutrowa droga do ul. Karpackiej w Kostrzycy-Chaty. Tam udamy się po zwiedzeniu obiektu. Drogą wiodą niebieski i zielony szlak rowerowy. 6. Na zdjęciu obok widzimy pierwsze zabudowania Kostrzycy-Chaty. Za nimi biegnie ulica Karpacka, po skręceniu w lewo podążymy w kierunku przysiółka Gąska. Z szutrówki jak i ul. Karpackiej podziwiać można panoramę Rudaw Janowickich i Karkonoszy. Po około pół godzinie marszu dotrzemy do rozstaju dróg, tam wchodzimy lewą odnogę. Asfaltowa odnoga po pewnym czasie przechodzi w drogę polną, której z lewej strony towarzyszyć będzie aż szosy nr 366 Potok Malina.
7. Fotografia przedstawia bród na Potoku Malina, oraz w głębi most nad nim w ciągu drogi nr 366 z Jeleniej Góry do Piechowic. W tym miejscu schodzimy z polnej drogi w wydeptaną ścieżkę, którą wychodzimy na prawy skraj 366-tki. Znajdujemy się w części Kowar - Krzaczynie. Dalej podążymy ul. Nadrzeczną a potem Główną ( w kierunku Karpacza ) do spotkania z zielonym szlakiem pieszym : Karpacz - Krzaczyna- Jedlinki Uroczysko. Po wejściu na ul. Główną zobaczymy dawny kompleks Fabryki Maszyn Kowary. Dobrze widoczny on jest z zielonego szlaku biegnącego do Jedlinek. 8. Widoczny obok obiekt przemysłowy to powojenna Fabryka Maszyn Kowary. Do maja 1945 roku mieściła się w nim fabryka zbroj. Wilhelm Schmieding A.G., w której produkowano silniki odrzutowe do myśliwców Me-262. Do dziś zachowało się 5 stanowisk do testowania tych silników. Za ogrodzeniem fabryki w kierunku Karpacza znajduje się zatopiona przez Niemców w 1945 roku podziemna tajna fabryka o niewiadomym przeznaczeniu. 9. Zielony szlak pieszy, którym podążymy z ul. Głównej do Leśniczówki Jedlinki, wiedzie pięknym bukowym, a potem mieszanym lasem. Co pewien czas mijać będziemy tablice edukacyjne o tematyce leśnej, oraz miejsca do biwakowania. Widziana na fotografii obok wiata jest pierwszą z czterech na tzw. Leśnej ścieżce dydaktycznej Jedlinki.Przed trzecią wiatą pożegnamy zielony szlak pieszy i zejdziemy do Kowar Dolnych na ulicę Matejki.
10. Przy Leśniczówce Jedlinki (na zdjęciu ) znajduje się druga wiata oraz krzyżują się szlaki piesze i rowerowe. Leśniczówka to dawne Schronisko Jodłowe zbudowane pod koniec XIX w. Podążamy dalej zielonym i żółtym szlakiem pieszym. Kilkadziesiąt metrów przed wiatą nr 3. po lewej stronie asfaltówki znajduje się wlot leśnej drogi, którą po ok. 35 min. dotrzemy do cmentarza komunalnego. Drogą tą biegnie szlak tematyczny Zielone Karkonosze. 11. Na zdjęciu obok widzimy Wojków rozłożony wraz z dwoma zabytkowymi szpitalami : Wysoka Łąka ( z prawej ) Bukowiec ( z lewej ) na stokach Gór : Parkowej, Bukowej i Średnicy. Po środku wieża Kośc. pw. Imienia NMP i Osiedle Wichrowa Równia. Wszystko to można podziwiać z tej właśnie drogi, która jako promenada miejska powstała w 2. poł. XIX wieku staraniem Lokalnego Towarzystwa w Kowalskiej Górze. Promenada mija z lewej cmentarz i za mostem nad nieczynną linią kolejową wbiega w ul. Matejki. 12. Fotografia przedstawia plac zabaw oraz bloki mieszkalne pomiędzy linią kolejową i ul. Matejki. Widoczną na zdjęćiu ścieżką dojdziemy do ul. Bielarskiej. Skręciwszy w lewo znajdziemy się przy wykopie, w którym biegną tory kolejowe. Posuwając się wzdłuż nich, w prawqo znajdziemy się po chwili na Alei Józefa Borusiaka ( nosi nazwisko zasłużonego burmistrza ).Na jej początku znajduje się dawna kolejowa wieża ciśnień.
13. Obiekt w prawej części fotografii to właśnie była kolejowa wieża ciśnień, służąca jako pracownia i muzeum kowarskiemu grafikowi J. Jakubowowi. Zwiedzanie możliwe po uprzednim zgłoszeniu w Informacji Turystycznej Kowar. Na lewo od obiektu znajduje się metalowy most drogowy nad linią kolejową z 1905 roku. Widoczną asfaltową alejką po ok. 8 min. dojdziemy do dawnego dworca Kowary Główne, gdzie kończy się nasza wędrówka. Wskazówki organizacyjne : W celu sprawnego przebycia proponowanej trasy musimy się zaopatrzyć w mapę turystyczną Karkonoszy i plan miasta. Więcej szczegółów o mijanych obiektach możemy zdobyć w opracowaniach : Śląsk w zabytkach sztuki. Kowary. Wojciech Kapałczyński. Ossolineum. 1993., Kowary. Dzieje miasta. Wydanie zbiorowe po redakcją Wiesława Wereszczyńskiego. Wrocław. 2014, lub w informacji turystycznej. Opracował: Bernard Utrata