TEMAT 1: ZAPOZNANIE Z WYMAGANIAMI EDUKACYJNYMI I REGULAMINEM OCENIANIA. 1. Skala ocen procentowo: niedostateczny - dopuszczający - dostateczny - dobry - bardzo dobry - celujący - TEMAT 2: CHRONOLOGIA W SZTUCE. SZTUKA PREHISTORYCZNA. 1. Chronologia w dziejach sztuki. 2. O sztuce prehistorycznej można mówić wiele, ale pozostaje ona dla nas zawsze trochę niezrozumiała. Dlaczego? Ludzie wówczas nie zapisywali swoich spostrzeżeń, więc nie możemy opierać się na tekstach mówiących o znaczeniu sztuki. Początki sztuki wyznacza się na okres około 75000-50000 p.n.e. Będą w tym okresie głównie figurki tak zwanych Wenus (choć z tą boginią nie mają nic wspólnego) oraz malowidła naskalne. - 1 -
3. Wenus z Willendorf. 4. Lascaux - malowidła. 5. Stonehenge 6. Biskupin - 2 -
TEMAT 3: SZTUKA STAROŻYTNEJ MEZOPOTAMII. 1. Sztuka starożytnej Mezopotamii była przejawem działalności artystycznej człowieka na obszarze leżącym w dorzeczu Tygrysu oraz Eufratu, który trwał od III/IV tysiąclecia p.n.e. do VI w. p.n.e. Miejsce, jakim była Mezopotamia rozwinęło się wiele kultur i starożytnych cywilizacji. Powstały tu takie państwa jak: Babilonia, Asyria, Akad, Sumer. Początkowo znano je tylko z przekazów starożytnych Greków. Pierwsze (amatorskie) badania tego terenu miały miejsce w XIX wieku. Poznawanie długich dziejów Mezopotamii rozpoczęło się od znalezienia, a następnie odczytania glinianych tabliczek, na których widniało pismo klinowe. 2. Sztukę starożytnej Mezopotamii reprezentują: A. B. C. D. - 3 -
A. ZIGGURAT Z UR wybudowany około 2100r. p.n.e. przez Urnammu i Szulgiego w mieście Ur budowa schodkowana trójstopniowo, zwężającą się ku górze była to wieża sakralna poświęcona bogu księżyca pierwotna budowla wzniesiona na fundamencie o wymiarach 65 43 m., była wysoka na ok. 21 m, dziś sięga ok. 13 m. rdzeń składał się z cegły suszonej i był obłożony wypalaną cegłą przypuszcza się, że na najwyższym tarasie stała niewielka kaplica, do której prowadziły schody tarasy połączone były pochylniami pochylone ściany zdobione były niszami i ryzalitami gruntownej konserwacji został poddany przez sir Leonarda Wooley a na początku XX w. B. BRAMA ISZTAR Z BABILONU C. STELLA HAMMURABIEGO D. SZTANDAR Z UR sztandar jest przedmiotem w kształcie grubego klina z drewna o wymiarach 44x20cm odnaleziony w grobach królewskich datowany na ok. 2600 p.n.e. technika inkrustacji jego szersze boki są zdobione mozaiką z lapis-lazuli, kornaliny i macicy perłowej ułożoną na podłożu bitumicznym kompozycja podzielona na 3 pasy ukazujące dwa ważne wydarzenia: zwycięską wojnę i ucztę wydaną z okazji przywrócenia pokoju niestety zachowane w bardzo złym stanie - 4 -
TEMAT 4. SZTUKA STAROŻYTNEGO EGIPTU. 1. STAROŻYTNY EGIPT 4.000-30 Najważniejsze dla nas trzy okresy w sztuce Egiptu to: STARE PAŃSTWO (mastaba, piramidy, kanon ukazania faraona) ŚREDNIE PAŃSTWO NOWE PAŃSTWO (grobowce skalne, świątynie grobowe). W Egipcie sztuka była głównie sakralna, sepulkralna (związana z pochówkiem) i państwowa. Była to sztuka kształtowana wedle ściśle ustalonych norm i reguł. Kanon w sztuce Egiptu kształtował się stopniowo. Występował przede wszystkim w sztuce oficjalnej: malarstwie, reliefie (podobny), rzeźbie, architekturze świątyń. Według ustalonego kanonu przedstawiano ludzi, przedmioty z uchwyceniem ich istotnych niezmiennych cech. Dotyczy to również proporcji i hierarchii wielkości postaci (wzorniki). Był stała niezmienną zasadą kształtowania dzieł. Charakteryzował się konserwatyzmem z czasem doprowadziło to schematyzmu i skłócenia form sztuki. 2. OPISZ PRZEDSTAWIONE PONIŻEJ OBIEKTY. a. b. c. d. e. - 5 -
TEMAT 5. SZTUKA STAROŻYTNEJ GRECJI. 1. Scharakteryzuj sztukę STAROŻYTNEJ GRECJI. 2. Nazwij i krótko opisz obiekty. a. b. c. d. e. - 6 -
f. g. h. ZADANIE DOMOWE Wypisz, spośród tych wymienionych na zajęciach i tych spoza tematyki lekcji, zabytki i znane Ci dzieła kultury (mogą być obrazy, książki, filmy itp) związane ze śmiercią / pochówkiem. Zapisz najważniejsze Twoim zdaniem dane o tych dziełach, informacje kluczowe, które później przydadzą Ci się do szerszego omówienia tego tematu.... - 7 -
TEMAT 6. SZTUKA STAROŻYTNEGO RZYMU. 1. Scharakteryzuj sztukę STAROŻYTNEGO RZYMU. 2. Nazwij i krótko opisz obiekty. a. b. c. d. e. - 8 -
TEMAT 7. SZTUKA WCZESNOCHRZEŚCIJAŃSKA I BIZANTYŃSKA. 1. SZTUKA WCZESNOCHRZEŚCIJAŃSKA obejmuje teren basenu Morza Śródziemnego i okres II-VI w. Jest to sztuka, która korzystała z dorobku sztuki greckiej, rzymskiej, Antiochii i Aleksandrii. Dzielimy ją na 2 okresy: a) przed 313 b) po 313 r. - po równouprawnieniu chrześcijaństwa, kiedy sztuka staję jawna i monumentalna. Ogólne cechy tego okresu w sztuce to: deformacja postaci; powszechne użycie symboli; płaskość przedstawień; stosowanie perspektywy odwróconej i ideowej. 2. KATAKUMBY (gr. κατά kata - pod, na dole τύμβος tymbos - grób, mogiła) cmentarz podziemny (starożytny etruski, rzymski, żydowski i starochrześcijański) w postaci nieregularnie rozplanowanego systemu korytarzy biegnących zazwyczaj w kilku kondygnacjach, rozgałęziających się, rozszerzających w komory, wydrążonych bardzo głęboko w ziemi. 3. BAZYLIKA ŚWIĘTEGO PIOTRA, WATYKAN IV w. n.e. Bazylika została zbudowana przez Konstantyna Wielkiego ok. 324 r. jako świątynia memorialna nad grobem świętego Piotra. Była to duża (122,0 64,0 m), pięcionawowa bazylika zakończona poprzeczną nawą transeptem z przylegającą do niej absydą w osi nawy głównej. Od wschodu poprzedzało ją duże atrium z fontanną umieszczoną w jego części centralnej (z fontanny zachowała się rzeźba szyszki pinii umieszczona w niszy na dziedzińcu Szyszki na Watykanie). Bazylika, położona poza murami Rzymu, stała się miejscem pielgrzymek dla wyznawców chrześcijaństwa. - 9 -
4. Sztuka bizantyńska (lub bizantyjska) sztuka chrześcijańska Wschodniego Cesarstwa Rzymskiego (Bizantyńskiego) i kręgu jego oddziaływania. Za jej początek uważa się założenie Konstantynopola w 330 r., podział Cesarstwa Rzymskiego w 395 roku lub czasy Justyniana (VI wiek), za koniec - rok 1453. Sztuka ta stanowiła przedłużenie greckiej sztuki starożytnej i wypowiadała się głównie w architekturze, przede wszystkim sakralnej. Istotną rolę odgrywało również malarstwo pod postacią malowideł ściennych, mozaik i obrazów (ikon). Rozwijało się rzemiosło, rzeźba natomiast (zwłaszcza figuralna) pełniła funkcję marginalną. 5.ANDREZJ RUBLOW, TRÓJCA ŚWIĘTA, XV w. ikona. Środkowy Anioł jest symbolem Syna Bożego. Zwróćmy uwagę na kolory jego szat: czerwona suknia i niebieski płaszcz na wierzchu. Kolor niebieski symbolizuje człowieczeństwo. Jest to kolor najintensywniejszy. Widzimy go również u Anioła siedzącego po prawej stronie ikony, symbolizującego Ducha Świętego, i u Anioła po lewej stronie, czyli u Boga Ojca. Kolor czerwony, kolor tuniki Syna Bożego, oznacza Bóstwo. Prawa ręka Chrystusa jest bardzo duża większa i mocniejsza niż wymagałby tego realizm. To niejako prawica Boża podtrzymująca człowieka. Dwa palce dłoni symbolizują dwie natury Chrystusa i wskazują na kielich, czyli na ofiarę eucharystyczną. Chrystus pochylony jest w stronę Ojca, który znajduje się z lewej strony ikony. Jego szata jest złota, świetlista to kolor oznaczający świętość Boga i Jego wierność. Ale pośrodku, w miejscu, gdzie znajduje się serce, Bóg Ojciec ma kolor niebieski. Komentatorzy interpretują to w ten sposób, że nosi w swoim sercu stworzenie człowieka. Żadna z postaci nie siedzi prosto, każda się pochyla. Syn w stronę Ojca, Ojciec w stronę Syna i Ducha Świętego, a Duch w kierunku Ojca i Syna. W ten sposób postacie tworzą pewien krąg. Krąg to doskonałość, pełnia. W centrum tego kręgu jest dłoń Chrystusa wskazująca na kielich. Prawy Anioł symbolizujący Ducha Świętego ma niebieską tunikę i złoto-zieloną szatę na wierzchu. Zieleń oznacza stworzenie. Duch Święty, który unosił się nad ziemią i nad wodami od pierwszej chwili istnienia świata, niejako dopełnia stworzenia. On też całą swoją osobą wskazuje na Syna. 6. Hagia Sophia, KOŚCIÓŁ MĄDROŚCI BOŻEJ, Konstantynopol, VI w. - 10 -