PL ISSN 0035-9629 ROK SZEŚĆDZIESIĄTY ZESZYT TRZECI I CZWARTY RUCH PRAWNICZY EKONOMICZNY i SOCJOLOGICZNY ORGAN UNIWERSYTETU IM. A. MICKIEWICZA I AKADEMII EKONOMICZNEJ W POZNANIU KWARTAŁ TRZECI I CZWARTY - 1998 POZNAŃ 1998 WYDAWNICTWO NAUKOWE U A M KOMITET REDAKCYJNY
Redaktorzy Marek Smolak (Sekretarz Redakcji), Jan Włodarek (z-ca Redaktora Naczelnego), Lucyna Wojtasiewicz (z-ca Redaktora Naczelnego), Maciej Zieliński (Redaktor Naczelny) Członkowie Michał Chmara, Zbigniew Czerwiński, Bohdan Gruchman, Roman Hauser, Marian Kępiński, Stanisław Kowalik, Andrzej Kwilecki, Włodzimierz Piotrowski, Wiesława Przybylska-Kapuścińska, Teresa Rabska, Zbigniew Radwański, Aleksander Tobis, Stanisław Wierzchosławski, Wacław Wilczyński, Marek Ziółkowski Tłumaczenie na język angielski: Piotr Podgórski Adres Redakcji ul. św. Marcin 90, 61-809 Poznań, Coll. Iuridicum UAM pokój 6, tei. 853-62-51, w. 290 Wydanie publikacji dofinansowane przez Komitet Badań Naukowych Printed in Poland Copyright by Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań 1996 Nakład 700 egz. Ark. wyd. 34,75, ark. druk. 32,06 cena 22,00,- Skład komputerowy - MRS 60-408 Poznań, ul. P. Zołotowa 23, tei. (0-61) 857 87 13 Druk i oprawa: - AMK s.c. 62-025 Kostrzyn Wlkp., ul. H. Sienkiewicza 5, tei. (0-61) 817 89 25
SPIS TREŚCI ARTYKUŁY Maciej Zieliński (UAM, Poznań) Wyznaczniki reguł wykładni p r a w a... 1 Marek Smolak (UAM, Poznań) Zmiana paradygmatu interpretacyjnego w okresie transformacji ustrojowej w Polsce. 21 Zbigniew P u 1 k a (Uniwersytet Wrocławski) Stanisława Ehrlicha wersja realizmu prawniczego... 35 Joanna Wieczorkiewicz-Kita (Uniwersytet Szczeciński) Beata Kanarek (Uniwersytet Szczeciński) Semiotyczne aspekty dyskusji o państwie p ra w n ym... 59 Eugeniusz K u n z e (UAM, Poznań) Kara za przestępstwa popełnione w formach stadialnych... 69 Sebastian S a m o 1 (UAM, Poznań) Prawnokarna ochrona praw pracownika w nowym kodeksie karnym... 75 Maciej Tarnawski (UAM, Poznań), Artur Tarnawski (UAM, Poznań) Bezpieczeństwo imprez masowych (uwagi na tle ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r.)... 93 Jacek Napierała (UAM, Poznań) Odpowiedzialność dłużnika według Konwencji Wiedeńskiej o umowach międzynarodowej sprzedaży tow a rów... 101 Małgorzata Frysztak (UAM, Poznań) Wybrane modele nadzoru bankowego funkcjonujące w E uropie... 115 Bolesław Ocieczek (Wyższa Szkoła Oficerska, Poznań) Ocena skuteczności operacji pokojowej w byłej Jugosławii... 125 * * * Ryszard Barczyk (AE, Poznań) Pojęcie i determinanty wahań koniunkturalnych w gospodarce polskiej okresu transformacji... 147 Zenobia Knakiewicz (AE, Poznań) Problemy kreacji pieniądza i regulacji obiegu pieniężnego... 163 Tadeusz Kowalski (AE, Poznań) Danuta Staniszewska (WBK-AIB Asset Management, Poznań) Efektywność operacyjna banków w Polsce w latach 1994-1996. (Na przykładzie dziewięciu banków wyodrębnionych z NBP)... 181 Elżbieta C e i t e 1 (AE, Poznań) Kształtowanie się relacji między przedsiębiorstwem a bankiem... 199 Marek Śliperski (AE, Poznań) Związki banków z firmami ubezpieczeniowymi i perspektywy ich rozwoju w Polsce.. 213 Monika K 1 a m a (AE, Poznań) Marka produktu i jej wizerunek - pojęcia jednoznaczne... 235 Ryszard Mikołajczak (AE, Poznań) Bankowy sektor spółdzielczy wczoraj i d z iś... 243 Maciej Cieślukowski (AE, Poznań) Ekonomiczne skutki i metody ograniczania bezrobocia... 261 Wojciech Kurowski (AE, Poznań) Funkcja fiskalna podatków w Polsce w latach dziewięćdziesiątych... 279 Beata Stępień (AE, Poznań) Zwrot strategiczny i operacyjny przedsiębiorstw - przegląd teorii... 299 Bogusław Guzik (AE, Poznań) Szacowanie wpływu zmian przepisów prawa na liczbę podmiotów gospodarczych. Model ekonometryczny z ciągłymi zmiennymi impulsowymi... 315
IV Spis treści Dorota Appenzelier (AE, Poznań) Mikro- i makroekonomiczne przyczyny upadłości przedsiębiorstw w P o ls c e... 333 Alicja S z u m a n (AE, Poznań) Cykliczność w teoriach ludnościowych... 351 Maria Chromińska (AE, Poznań) Czynnik ekonomiczny we współczesnych koncepcjach ludnościowych... 361 * * * Henryk Domański (PAN, Warszawa) Klasa robotnicza w tle innych k l a s... 373 Marek Krajewski (UAM, Poznań) Supermarket jako przestrzeń znaczeniowa. Próba rekonstrukcji przekazu ideologicznego... 397 John Dreijmanis (Uniwersytet w Opolu) Wyższe wykształcenie a zatrudnienie - problematyczny związek... 419 Władysław Kwaśniewicz (UJ, Kraków) Współczesne realia uniwersyteckiego kształcenia socjologów... 431 Jan C. Joerden (Uniwersytet Europejski Viadrina, Frankfurt n/odrą) Ustąpienie polityka - normalny proces w dem okracji... 443 II. PRZEGLĄD PIŚMIENNICTWA Peter Singer, O życiu i śmierci. Upadek etyki tradycyjnej (ree. Maciej Tarnawski).. 459 Transition Banking. Financial Development of Central and Eastern Europe, pod red. R. W. Andersona (ree. Danuta Staniszewska),... 461 Michał A. Jerzak. Giełda towarowa na rynku rolnym (ree. Andrzej Czyżewski).. 464 Bogusław Grabowski, Monetarna teoria bilansu płatniczego. Doświadczenia Chile 1973-1982 (ree. Jacek W a 1 1 u s c h )... 465 R. Borowiecki, A. Jaki, J. Kaczmarek, Metody i procedury wyceny przedsiębiorstw i ich majątku (ree. Wiktor Gabrusewicz)... 468 Polacy, Ślązacy, Niemcy. Studia nad stosunkami społeczno-kulturowymi na Śląsku Opolskim (ree. Renata Suchocka)... 470 Problemy społeczne w okresie zmian systemowych w Polsce, pod red. M. Malikowskiego (ree. Magdalena Kwiatkowska)... 473 Irena Namysłowska, Terapia rodzin (ree. Aldona Żurek)... 476 III. SPRAWOZDANIA I INFORMACJE Uroczystość nadania Profesorowi Jerzemu Zubrzyckiemu tytułu Doktora Honoris Causa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza (Renata Suchocka)... 481 Laudacja Krzysztofa Kwaśniewskiego, promotora Doktoratu Honoris Causa Jerzego Zubrzyckiego... 483 Opinie o działalności i dorobku naukowym prof. Jerzego Zubrzyckiego (Grzegorz Babiński, Zygmunt Dulczewski, Jan Szczepański).... 487 Życie w Poznaniu 1997, sympozjum, Poznań, 7.01.1998 r. (Paweł Śliwa)..... 494 Kształcenie socjologów wobec wyzwań współczesności, konferencja, Czerniejewo k. Poznania, 14-15.05.1998 r. (Ewa Kiełczewska)... 497 Regionalizacja a integracja eui opejska (Krzysztof Bondyra)... 500 Ijiternational Summer School "Balkans between East and West (Marek Żyromski, Jerzy H a t ł a s )... 502 Przegląd Wielkopolski - pismo programowe wielkopolskiego regionalizmu (Barbara Wysocka)... 504
CONTENTS I. ARTICLES Maciej Zieliński (Adam Mickiewicz University, Poznań) Determinants for rules of interpretation of the law... 1 Marek Smolak (Adam Mickiewicz University, Poznań) Shift of interpretational paradigm, under system transformation in Poland... 21 Zbigniew P u 1 k a (University of Wroclaw) Stanisław Ehrlich s version of juridical rea lism... 35 Joanna Wieczorkiewicz-Kita (University of Szczecin) Beata Kanarek (University of Szczecin) Semiotic aspects of the discussion on a State o f law... 59 Eugeniusz K u n z e (Adam Mickiewicz University, Poznań) Punishment of crimes commited in phased fo r m s... 69 Sebastian S a m o 1 (Adam Mickiewicz University, Poznań) Legal and penal protection of rights o f an employee in new Penal Code... 75 Maciej Tarnawski (Adam Mickiewicz University, Poznań) Artur Tarnawski (Adam Mickiewicz University, Poznań) Security of mass events (remarks to the law from August 22, 1997)... 93 Jacek Napierała (Adam Mickiewicz University, Poznań) Liability of a debtor according to the Vienna Convention on contracts of international sale of wares... 101 Małgorzata Frysztak (Adam Mickiewicz University, Poznań) Chosen European models of banks supervision... 115 Bolesław Ocieczek (Higher Officers School, Poznań) Evaluation of effectiveness of peace making operation of the United Nations in former Yugoslavia... 125 * ** Ryszard Barczyk (Academy of Economics, Poznań) Notion and determinants of economic situation fluctuations within Polish national economy during transformation p e r io d... 147 Zenobia Knakiewicz (Academy of Economics, Poznań) Currency circulations - problems of creation and regulation... 163 Tadeusz Kowalskik (Academy of Economics, Poznań) Danuta Staniszewska (WBK-AIB Asset Management, Poznań) Operational efficiency of Polish banks in 1994-1996 (The case of nine commercial banks separated from the National Bank of Poland in 1989)... 181 Elżbieta C e i t e 1 (Academy of Economics, Poznań) Shaping relations between business and a b a n k... 199 Marek Śliperski (Academy of Economics, Poznań) Connections of banks with insurances firms and perspectives for their development in P o la n d... 213 Monika K 1 a m a (Academy of Economics, Poznań) Brand and its image - synonymous n o tio n s... 235 Ryszard Mikołajczak (Academy of Economics, Poznań) The past and the present of co-operative banking sector... 243 Maciej Cieślukowski (Academy of Economics, Poznań) Economic effects and methods of reducing unemployment... 261 Wojciech Kurowski (Academy of Economics, Poznań) Fiscal function of taxes in Poland during nineties... 279 Beata Stępień (Academy of Economics, Poznań) Strategic and operational shift in business: A survey of theories... 299
VI CONTEN TS Bogusław Guzik (Academy of Economics, Poznań) Estimation of influence of changes in law on a number of economic subjects. Econometric model with constant impulatory variables... 315 Dorota Appenzeller (Academy of Economics, Poznań) Micro- and macroeconomic causes of business failures in P o la n d... 333 Alicja S z u m a n (Academy of Economics, Poznań) Periodicity in populational th eories... 351 Maria Chromińska (Academy of Economics, Poznań) Economic factor in contemporary demographic conceptions... 361 * * * Henryk Domański (Polish Academy of Sciences, Warszawa) Working class in Poland in relation to other classes... 373 Marek Krajewski (Adam Mickiewicz University, Poznań) Supermarket as semantic field... 397 John Dreijmanis (University of Opole) Higher education and employment: A problematic relationship... 419 Władysław Kwaśniewicz (Jagiellonian University, Kraków) Contemporary real conditions of sociologists formation on a university level.... 431 Jan C. Joerden (European University Viadrina, Frankfurt on Oder) Retirement of a politician - something normal in democracy... 443 II. REVIEW OF LITERATURE... 459 III. REPORTS AND INFORMATIONS... 481