KNOW-HOW: 5 PRAWD O DOTACJACH KTÓRE WARTO ZNAĆ I O KTÓRYCH NIE KAŻDY DORADCA CIĘ UPRZEDZI NA CO DOSTĘPNE SĄ FUNDUSZE Z UNII EUROPEJSKIEJ? Pula pieniędzy, przyznanych Polsce w perspektywie finansowej 2014 2020 została podzielona na tzw. Programy, a w ramach nich na różne Działania i Poddziałania: FUNDUSZE EUROPEJSKIE 2014 2020 ok. 82,5 mld EUR PROGRAMY KRAJOWE PROGRAMY REGIONALNE Infrastruktura i Środowisko 27,4 mld EUR Inteligentny Rozwój 8,6 mld EUR Polska Cyfrowa 2,2 mld EUR Mazowiecki 2,08 mld EUR Wielkopolski 2,45 mld EUR Polska Wschodnia 2 mld EUR Wiedza Edukacja Rozwój 4,7 mld EUR Pomoc Techniczna 0,7 mld EUR Zachodniopomorski 1,6 mld EUR... O tym, na co można uzyskać dofinansowanie decydują określone w każdym z programów Priorytety i Działania. Zanim twój projekt uzyska wsparcie musi się wpisać w określone w którymś z tych programów priorytety i działania. Warto podkreślić, że wsparcie może polegać na: dofinansowaniu określonych wydatków, preferencyjnych pożyczkach (oprocentowanie, dostępność), udzieleniu gwarancji i poręczeń, co może ułatwić uzyskanie kredytu w bankach komercyjnych, doradztwie, szkoleniach, stymulowaniu kontaktów handlowych i gospodarczych. Listę najważniejszych obszarów wsparcia (działań i priorytetów) możesz znaleźć w naszej Mapie dotacji 2014 2020.
JAK SZYBKO MOŻNA OTRZYMAĆ PIENIĄDZE NA KONKRETNY POMYSŁ? Z dofinansowaniem (i innymi formami wsparcia) z UE jest pewna trudność, o której mało doradców wspomina, ale z którą trzeba się liczyć długi czas trwania całego procesu. Załóżmy, że przedmiotem wsparcia ma być budowa farmy elektrowni wiatrowych, wtedy najpierw trzeba znaleźć odpowiedni program, z którego ewentualnie można to przedsięwzięcie dofinansować. Termin aplikowania jest uzależniony od tego, kiedy zostanie ogłoszony odpowiedni nabór dlatego może być tak, że trzeba będzie poczekać np. 3 miesiące (albo dłużej) na ogłoszenie odpowiedniego. Samo przygotowanie aplikacji i złożenie dokumentów to około 1 miesiąc, ale później następuje proces oceny wniosków i rozstrzygnięcia konkursu czas trwania tego etapu to kilka miesięcy (od 2 do 6 miesięcy) i zależy od działań administracyjnych. Nie można go przyspieszyć. Dopiero wtedy następuje etap podpisywania umowy o dofinansowanie (trzeba dostarczyć kolejne dokumenty) i dopiero po podpisaniu umowy może nastąpić uruchomienie środków. Sam proces podpisywania umowy może być niekiedy wydłużony do 6 miesięcy z powodu konieczności dostarczenia odpowiednich dokumentów (np. pozwoleń na budowę). Szacuje się, że cały proces od pomysłu do rozpoczęcia realizacji zajmuje średnio około jednego roku. Warto wiedzieć o tym, że na początku każdego roku, w każdym z Programów są ustalane harmonogramy naboru. Na ich podstawie można wstępnie ustalić, czy interesujący konkurs będzie w danym roku ogłaszany i kiedy. Jednak trzeba się liczyć z tym, że harmonogramy dosyć często ulegają zmianie. Nie można też zapominać, że tylko czasem jest możliwość otrzymania zaliczki na poczet dotacji, a znacznie częściej trzeba najpierw ponieść wydatki, a dopiero później występować o ich refundację. To oznacza, że przed rozpoczęciem projektu trzeba mieć zabezpieczony wkład własny, który najczęściej musi wystarczyć nie tylko na pokrycie różnicy między kwotą wydatków kwalifikowanych a wyliczoną dotacją, ale również na pokrycie podatku VAT, innych kosztów (niekwalifikowanych), a nawet na pokrycie części dotacyjnej do czasu otrzymania jej refundacji. JAKIE SĄ SZANSE I KTO O TYM DECYDUJE Aplikując o dofinansowanie z funduszy unijnych trzeba zawsze pamiętać, że dofinansowanie jest przydzielane w trybie konkursu. Konkurs, jak zawsze, oznacza, że są określone kryteria oceny, oraz, że nie każdy projekt otrzyma dofinansowanie. Już w momencie ogłoszenia konkursu jest publikowana lista kryteriów wyboru: formalnych i merytorycznych. Lista kryteriów dla każdego konkursu jest inna. Dlatego przed ogłoszeniem konkursu bardzo trudno jest określić NA PEWNO czy dany projekt w konkretnym konkursie będzie się kwalifikował, czy też nie. Można, na podstawie doświadczenia i warunków wcześniejszych konkursów, coś zakładać, ale pewności nie ma. Niespełnienie kryteriów formalnych (i niektórych merytorycznych) skutkuje odrzuceniem wniosku. Pozostałe kryteria merytoryczne podlegają ocenie punktowej.
Wnioski, które spełniły wszystkie kryteria obligatoryjne, na podstawie ilości otrzymanych punktów, są szeregowane w tzw. liście rankingowej. Dofinansowanie otrzymują wnioski z najwyższą ilością punktów, aż do wyczerpania alokacji (budżetu) przeznaczonej na dany konkurs. Trzeba się liczyć z tym, że z różnych powodów złożony wniosek może nie uzyskać dofinansowania (np. będzie dobrze napisany, ale będzie miał za mało punktów i "nie zmieści się" w puli). Wtedy można ponownie składać podobny wniosek w kolejnym konkursie, albo z innego funduszu, ale to odpowiednio wydłuża czas... Aplikacje zakończone sukcesem otrzymały dofinansowanie wszystkie złożone W dotychczasowych konkursach przyznawalność wynosiła średnio między 10% a 14% złożonych wniosków. Dlatego na pewno warto skorzystać z profesjonalnej pomocy przy aplikowaniu, ale nie warto wierzyć w puste obietnice niektórych doradców, że z ich pomocą otrzymanie dotacji jest niemal pewne. NA CO I ILE? To bardzo trudne pytanie i jedyna właściwa odpowiedź brzmi: To zależy Poziom % dofinansowania oraz rodzaj wydatków, na które można je pozyskać zależy każdorazowo od konkretnego działania i ogłoszonych warunków konkursu. Również limity kwotowe dofinansowań. KOSZTY KWALIFIKOWANE to koszty, które mogą być w danym konkursie dofinansowane. Mogą obejmować zakup maszyn i urządzeń, zakup licencji, oprogramowania, innych wartości niematerialnych i prawnych, zakup szkoleń i usług doradczych, czasem koszty wynagrodzeń, koszty zakupu prac badawczo rozwojowych, robót budowlanych lub koszty ogólne. Katalogi kosztów kwalifikowanych są ogólnie określone, ale każdy konkurs może zawierać odrębne ograniczenia szczegółowe.
Koszty, które nie mieszczą się w katalogu kwalifikowanych, muszą być pokryte przez przedsiębiorstwo. POZIOM DOFINANSOWANIA czyli procent wydatków kwalifikowanych, który podlega refundacji przez instytucje finansujące, zależy od Działania, regionu, w którym zlokalizowany jest projekt, wielkości przedsiębiorstwa, a niekiedy od spełnienia warunków dodatkowych. Poziom dofinansowania może się wahać od 15% nawet do 80%. Najmniejsze dofinansowanie dostaną podmioty z Warszawy, zaliczane do dużych przedsiębiorstw (od 2018 r. tylko 10%). Na największe wsparcie nawet do 80% mogą liczyć mikro i małe przedsiębiorstwa z województw Polski Wschodniej. W którym miejscu, pomiędzy tymi skrajnymi poziomami, uplasuje się konkretny projekt, zależy od wielu czynników. Bardzo często różne wydatki w jednym projekcie będą objęte różnymi poziomami dofinansowania. PO KOLEI JAK WYGLĄDA PROCES? Jeżeli już wiesz, że chcesz pozyskać wsparcie z funduszy UE dla swojego przedsiębiorstwa, ale nie wiesz, z której strony zacząć... poniżej przedstawiam bardzo skrócony opis całego procesu. Od początku do samego końca. NAJPIERW POMYSŁ Największe szanse na sukces mają przedsięwzięcia wynikające z rzeczywistych potrzeb przedsiębiorstwa albo rynku. A najlepiej z obu. Pomysły wynikające z konkretnych potrzeb, wpisujące się w działalność firmy, bazujące na twojej wiedzy i doświadczeniu. dobierz Program i Działanie, które pasuje do tego pomysłu. Co jest jego istotą? Jeśli nowoczesne rozwiązania z zakresu ochrony środowiska, to od tego Programu zacznij szukanie. Raczej trudno będzie projekt związany z ochroną zdrowia wpisać w Program dotyczący innowacyjności, itd. rozważ inne źródła finansowania i inne formy wsparcia. Niekiedy znacznie łatwiej i szybciej będzie zrealizować pomysł korzystając z innych, niż dotacja, źródeł. PRZEŁÓŻ POMYSŁ NA PROJEKT To bardzo często najtrudniejsza część dla większości przedsiębiorców, którzy nie myśleli dotąd projektowo. Ale to tylko kwestia zmiany sposobu patrzenia. Projekt to bardzo konkretny obraz pomysłu, uwzględniający: jaki jest cel? jakie zasoby (kapitał, maszyny, nieruchomość, personel, licencje itp.) są potrzebne do jego realizacji? które z tych zasobów są już w posiadaniu przedsiębiorstwa? które trzeba pozyskać? jaki musi być harmonogram realizacji projektu? jakie będą jego kolejne etapy? jakie zadania trzeba zrealizować w każdym etapie?
jakich przychodów i kosztów można się spodziewać w okresie realizacji projektu i po jego zakończeniu? jakie musi być zatrudnienie? czy projekt będzie opłacalny? ZAPLANUJ Sprawdź harmonogram naborów w interesujących ciebie działaniach, zaplanuj w którym konkursie możesz aplikować. Najlepiej ze znacznym wyprzedzeniem zacznij szukać doradcy, który wesprze cię w składaniu aplikacji. APLIKUJ Kiedy zostanie ogłoszony termin naboru wniosków pozostało niewiele czasu na opracowanie dokumentacji. Na tym etapie projekt musi być już dobrze przemyślany w każdym aspekcie. należy skupić się na bardzo dokładnym i zgodnym z instrukcją oraz wszelkimi wytycznymi opracowanie dokumentacji aplikacyjnej. Wiele projektów jest dyskwalifikowanych z powodu niedokładnego opracowania wniosku lub załączników; wniosek (wraz z załącznikami) musi być złożony w prawidłowy sposób w terminie naboru. Wtedy następuje jego ocena, w trakcie której może być konieczność udzielenia wyjaśnień lub dokonania uzupełnień w dokumentacji. W niektórych konkursach jest konieczność przedstawienia projektu w czasie indywidualnego Panelu Ekspertów. Jeśli wreszcie otrzymałeś decyzję o przyznaniu dotacji to... podpisz umowę i... REALIZUJ PROJEKT Wbrew pozorom, to również niełatwy etap i, szczególnie jeśli wcześniej tego nie robiłeś, warto skorzystać z pomocy specjalistów. W trakcie realizacji projektu zwróć uwagę na: terminowe składanie wniosków o płatność, zgodnie z harmonogramem projektu, pilnowanie zapisów umowy i ewentualne jej aneksowanie, odpowiednie prowadzenie dokumentacji i ewidencji księgowej, odpowiednie dokonywanie i dokumentowanie zakupów w projekcie z zachowaniem zasad konkurencji, kontrole realizacji projektu, wykonanie wskaźników (założonych na etapie aplikowania rezultatów i produktów projektu), rozliczenie końcowe projektu. I TO NADAL NIE KONIEC... W okresie trwałości nadal trzeba pamiętać o utrzymaniu wskaźników projektu i dodatkowej, wymaganej umową, sprawozdawczości. Mogą również się zdarzyć kontrole projektu w okresie trwałości. CAMINA Business & Finance Solutions dostarcza wsparcia przedsiębiorcom w najtrudniejszych etapach tego procesu. Pomagamy przekuć pomysł w projekt, znaleźć odpowiedni program i działanie, przygotujemy dokumentację aplikacyjną, a później zajmiemy się obowiązkami formalnymi na etapie realizacji projektu. JEŻELI CHCESZ SKORZYSTAĆ Z NASZEGO WSPARCIA NA KTÓRYMKOLWIEK Z ETAPÓW, DAJ NAM ZNAĆ JUŻ DZIŚ.