WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Podobne dokumenty
WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Wyrok z dnia 2 kwietnia 2009 r. III UK 86/08

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Zbigniew Korzeniowski (przewodniczący) SSN Beata Gudowska (sprawozdawca) SSN Krzysztof Staryk

POSTANOWIENIE. SSN Zbigniew Korzeniowski (przewodniczący) SSN Bogusław Cudowski (sprawozdawca) SSN Zbigniew Myszka

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Jerzy Kuźniar (przewodniczący) SSN Bogusław Cudowski (sprawozdawca) SSN Beata Gudowska

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Katarzyna Gonera (przewodniczący) SSN Bogusław Cudowski SSN Andrzej Wróbel (sprawozdawca)

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Bohdan Bieniek (przewodniczący) SSN Romualda Spyt SSN Andrzej Wróbel (sprawozdawca)

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Romualda Spyt (przewodniczący) SSN Halina Kiryło SSN Zbigniew Korzeniowski (sprawozdawca)

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Jolanta Frańczak (przewodniczący) SSN Bogusław Cudowski SSN Zbigniew Korzeniowski (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II UZ 56/13. Dnia 10 października 2013 r. Sąd Najwyższy w składzie:

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Wyrok z dnia 13 stycznia 2009 r. II UK 146/08

POSTANOWIENIE. SSN Jerzy Kuźniar (przewodniczący) SSA Marek Procek (sprawozdawca) SSN Maciej Pacuda

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Piotr Prusinowski (przewodniczący) SSN Jolanta Frańczak (sprawozdawca) SSN Krzysztof Rączka

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. SSN Zbigniew Myszka (przewodniczący) SSN Beata Gudowska SSN Roman Kuczyński (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Andrzej Wróbel

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. SSN Zbigniew Korzeniowski

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. SSN Beata Gudowska (przewodniczący) SSN Maciej Pacuda (sprawozdawca) SSN Krzysztof Rączka

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II UZ 40/16. Dnia 13 października 2016 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. SSN Zbigniew Myszka (przewodniczący) SSN Romualda Spyt SSA Marek Procek (sprawozdawca)

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. SSN Barbara Myszka (przewodniczący) SSN Dariusz Dończyk SSN Antoni Górski (sprawozdawca)

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Bogusław Cudowski (przewodniczący) SSN Zbigniew Korzeniowski SSN Romualda Spyt (sprawozdawca)

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. SSN Zbigniew Myszka (przewodniczący) SSN Jolanta Frańczak (sprawozdawca) SSN Zbigniew Hajn

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Wyrok z dnia 27 kwietnia 2009 r. I UK 325/08

Wyrok z dnia 10 października 2006 r. I UK 96/06

POSTANOWIENIE. SSN Jolanta Strusińska-Żukowska

POSTANOWIENIE. SSN Piotr Prusinowski

POSTANOWIENIE. SSN Krzysztof Staryk (przewodniczący) SSN Zbigniew Korzeniowski SSN Zbigniew Myszka (sprawozdawca)

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Wyrok z dnia 17 listopada 2000 r. II UKN 53/00

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Teresa Flemming-Kulesza (przewodniczący) SSN Józef Iwulski SSN Roman Kuczyński (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Krzysztof Staryk

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Wyrok z dnia 17 czerwca 2011 r. II UK 377/10

POSTANOWIENIE. SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Jerzy Kuźniar (przewodniczący) SSN Beata Gudowska (sprawozdawca) SSN Halina Kiryło

POSTANOWIENIE. SSN Halina Kiryło (przewodniczący) SSN Bogusław Cudowski (sprawozdawca) SSN Andrzej Wróbel

POSTANOWIENIE. SSN Bohdan Bieniek

POSTANOWIENIE. SSN Katarzyna Gonera (przewodniczący) SSN Jolanta Frańczak (sprawozdawca) SSN Romualda Spyt

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Katarzyna Gonera (przewodniczący) SSN Bogusław Cudowski (sprawozdawca) SSN Zbigniew Myszka

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE UZASADNIENIE

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Wyrok z dnia 9 czerwca 2008 r. II UK 312/07

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Dawid Miąsik (przewodniczący) SSN Zbigniew Myszka (sprawozdawca) SSN Piotr Prusinowski

POSTANOWIENIE. SSN Jolanta Frańczak (przewodniczący) SSN Bogusław Cudowski SSN Zbigniew Myszka (sprawozdawca)

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Roman Kuczyński (przewodniczący) SSN Romualda Spyt (sprawozdawca) SSN Jolanta Strusińska-Żukowska

POSTANOWIENIE. SSN Romualda Spyt

POSTANOWIENIE UZASADNIENIE

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Zbigniew Hajn (przewodniczący) SSN Halina Kiryło SSN Zbigniew Myszka (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Zbigniew Myszka

POSTANOWIENIE. Sygn. akt I UZ 26/16. Dnia 18 października 2016 r. Sąd Najwyższy w składzie:

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec

POSTANOWIENIE. SSN Maciej Pacuda

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE UZASADNIENIE

Transkrypt:

Sygn. akt I UK 297/07 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 11 kwietnia 2008 r. SSN Teresa Flemming-Kulesza (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Zbigniew Korzeniowski SSN Romualda Spyt w sprawie z odwołania J. B. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych o podleganie ubezpieczeniu, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 11 kwietnia 2008 r., skargi kasacyjnej ubezpieczonego od wyroku Sądu Apelacyjnego w [ ] z dnia 17 stycznia 2007 r., uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego. Uzasadnienie

2 Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w K. wyrokiem z dnia 24 lutego 2005 r. oddalił odwołanie J. B. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 25 października 2004 r. na mocy której we wskazanych w niej okresach wnioskodawca z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej został objęty obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym: emerytalnym, rentowym i wypadkowym. Sąd Okręgowy ustalił, że wnioskodawca prowadził działalność gospodarczą ( taxi osobowe ) od 16 marca 1998 r. W okresach wskazanych w decyzji, od 15 lutego 2000 r., systematycznie zgłaszał czasowe zaprzestanie wykonywania tej działalności, składając w ZUS deklaracje ZUS ZFA oraz ZUS ZUA o wyrejestrowaniu z ubezpieczeń. Przerwy te były spowodowane sytuacją rodzinną oraz awarią samochodu. Sąd Okręgowy podkreślił, że prowadzenie działalności gospodarczej związane jest z powtarzalnością i ciągłością podejmowanych działań. Przepisy nie przewidują zawieszenia jej wykonywania. Również przyjęcie przez ZUS składanych przez J. B. deklaracji i dokonywanie w nich korekt, a także wydanie przez ZUS zaświadczenia o niezaleganiu z zapłatą składek nie mają wpływu na treść tych decyzji. W związku z tym na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 5 oraz art. 13 ust. 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. Nr 137, poz. 887 ze zm.) wnioskodawca, w ocenie Sądu pierwszej instancji, podlega ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej od daty zgłoszenia jej wykonywania do daty wyrejestrowania. Powyższy wyrok został zaskarżony apelacją wniesioną przez ubezpieczonego. Sąd Apelacyjny Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 17 stycznia 2007 r., oddalił apelację. Sąd Apelacyjny uznał, że Sąd Okręgowy prawidłowo skonstatował, że w okresach wskazanych w zaskarżonej decyzji, pomimo zgłaszania organowi rentowemu czasowego zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej, wnioskodawca podlegał obowiązkowym ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu.

3 Sąd Apelacyjny uznał, że wnioskodawca, który począwszy od 15 lutego 2000 r. zgłaszał kilkunastodniowe przerwy w wykonywaniu działalności gospodarczej nie wykazał, że działalności w tych okresach nie prowadził. Ponadto, zdaniem Sądu drugiej instancji, przejściowe trudności związane z eksploatacją pojazdu nie uzasadniają przerwy w wykonywaniu działalności gospodarczej a skarżący nie przedłożył w toku procesu żadnych dowodów świadczących o istnieniu obiektywnej przeszkody w prowadzeniu działalności. Sąd Apelacyjny, powołując wyrok SN z dnia 11 stycznia 2005 r., sygn. akt I UK 195/04, OSNP 2005/13/198 podniósł, że wykonywanie działalności gospodarczej należy pojmować formalnie. Okresy podlegania obowiązkowi ubezpieczenia wyznaczone zostały co do zasady przez formalne a nie faktyczne wykonywanie działalności, która stanowi tytuł ubezpieczenia. Okresowe zaprzestanie prowadzenia działalności z różnych przyczyn tj. urlop, wyjazd czy tez choroba, powinno być zgłoszone do ewidencji. W takiej sytuacji odnotowanie przerwy w ewidencji zawsze powoduje okresowe ustanie obowiązku ubezpieczenia. Z kolei zgłoszenie faktycznego zaprzestania prowadzenia działalności tylko w organie rentowym, może ale nie musi prowadzić do ustania przymusu ubezpieczenia, podobnie jak nie uzasadnia zwolnienia z obowiązku ubezpieczenia z tytułu pozostawania w zatrudnieniu faktyczna przerwa w wykonywaniu pracy. Powyższy wyrok Sądu Apelacyjnego został zaskarżony skargą kasacyjną wniesioną przez ubezpieczonego. Zaskarżając w całości wyrok Sądu drugiej instancji zarzucono naruszenie przepisów prawa materialnego, a w szczególności art. 6 ust. 1 pkt 5 oraz art. 13 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. Nr 137, poz. 887 ze zm.) a także przepisu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 1999 r. prawo o działalności gospodarczej (Dz.U. Nr 101, poz. 1178 ze zm.) poprzez przyjęcie, że pomimo faktycznego, okresowego zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej przez odwołującego się, podlega on obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu z tytułów i w okresach wskazanych w zaskarżonej decyzji ZUS; a ponadto naruszenie art. 6 k.c., poprzez przyjęcie iż ciężar dowodu w zakresie okoliczności stanowiących podstawę zakwestionowania deklaracji zgłoszeniowej obejmującej

4 zgłoszenie przerwy w prowadzeniu działalności gospodarczej spoczywa w całości na ubezpieczonym. W skardze podniesiono również naruszenie przepisów prawa procesowego, które miało wpływ na rozstrzygnięcie sprawy t.j. art. 328 2 k.p.c. w zw. z art. 391 1 k.p.c. poprzez pominięcie w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku jakichkolwiek wywodów pozwalających stwierdzić, iż Sąd Apelacyjny dostrzegł fakt uzupełnienia w toku postępowania apelacyjnego zarzutów i wywodów apelacji, a to przez przedstawienie Sądowi Apelacyjnemu wraz z pismem procesowym, złożonym przez odwołującego się przed rozprawą apelacyjną, wydanych przez organ ubezpieczeniowy zaświadczeń stwierdzających fakt niezalegania przez odwołującego się ze składkami na ubezpieczenie społeczne, których treść pozostaje w sprzeczności z rozstrzygnięciem zaskarżonej w sprawie decyzji, a w ślad za tym, poprzez niewyjaśnienie w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku w jakikolwiek sposób czy i dlaczego fakt wydania takich zaświadczeń postrzegany jest przez Sąd Apelacyjny jako nieistotny dla rozstrzygnięcia lub niemogący przesądzić o słuszności wniosków zawartych najpierw w odwołaniu od decyzji ZUS, a następnie w apelacji odwołującego się. Wskazując na powyższe wniesiono o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach Sądowi Apelacyjnemu. Sąd Najwyższy, zważył co następuje: Skarga kasacyjna jest uzasadniona. W zakresie podstawy procesowej słusznie zarzuca się naruszenie art. 328 2 k.p.c. (w związku z art. 391 1 k.p.c.). Sąd Apelacyjny nie zamieścił w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia ustalenia, czy ubezpieczony w spornym czasie prowadził działalność gospodarczą czy też jej nie prowadził i czy zgłaszane przerwy nie stanowiły okresowego zaprzestania prowadzenia tej działalności. Jedyna odnosząca się do tej kluczowej kwestii wzmianka w uzasadnieniu dotyczy przejściowych trudności związanych z eksploatacją pojazdu. Jest to enigmatyczne stwierdzenie w kontekście bezspornej okoliczności rodzaju prowadzonej

5 działalności. Ubezpieczony zajmował się przewozem osób taksówką. Jeżeli owe przejściowe trudności oznaczały wyłączenie samochodu z eksploatacji we wskazanych przez ubezpieczonego okresach czasu (lub w jednym albo kilku z nich), teza Sądu stawałaby się błędna. Brak możliwości używania taksówki trwający pewien czas mógłby powodować rzeczywiste zaprzestanie prowadzenia działalności. Sąd Najwyższy w składzie rozpoznającym tę sprawę podziela bowiem pogląd wyrażony w wyroku Sąd Najwyższego z dnia 11 stycznia 2005 r. (I UK 105/04, OSNP 2005 nr 13, poz. 198)., zgodnie z którym zgłoszenie faktycznego zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych może prowadzić do ustania obowiązku ubezpieczenia w przypadku rzeczywistego zaistnienia przerwy w prowadzeniu tej działalności. Wbrew poglądowi wyrażonemu w zaskarżonym wyroku przerwa w prowadzeniu działalności gospodarczej uzasadniająca okresowe ustanie obowiązku ubezpieczenia społecznego nie musi mieć obiektywnej przyczyny. Jedyną jej istotną cechą w kontekście obowiązku ubezpieczenia jest rzeczywisty charakter. Przyczyna rzeczywistej przerwy nie ma znaczenia. Podsumowując, trzeba stwierdzić, że brak istotnych ustaleń czyni niemożliwym dokonanie kontroli prawidłowości stosowania prawa materialnego (art. 6 ust. 1 pkt 5 oraz art. 13 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, Dz.U. Nr 137, poz. 887 ze zm.) a zatem wskazane mankamenty uzasadnienia mogły mieć istotny wpływ na treść rozstrzygnięcia (na wynik sprawy) w rozumieniu art. 398 3 1 pkt 2 k.p.c. Zasadnie zarzuca się też nieprawidłowe stosowanie rozkładu ciężaru dowodu przez Sąd Apelacyjny, chociaż nie można mówić o naruszeniu art. 6 k.c. skoro sprawa jest sprawą cywilną jedynie w znaczeniu formalnym. Nie wynika ona ze stosunku cywilnoprawnego a zatem nie mają w niej zastosowania przepisy prawa cywilnego. Jednakże prawidłowe rozłożenie ciężaru dowodu również w tej sprawie warunkuje właściwe zastosowanie prawa materialnego (wchodzących w grę przepisów prawa ubezpieczeń społecznych). Istotnie, jak podkreślał Sąd Apelacyjny, ujawnienie prowadzenia działalności gospodarczej w ewidencji (rejestrze) stwarza domniemanie rzeczywistego jej prowadzenia, co prowadzi do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia społecznego i opłacania składek. Osoba

6 twierdząca, że mimo niewykreślenia wpisu z ewidencji nie prowadziła okresowo działalności ( zawiesiła jej prowadzenie) winna udowodnić tę okoliczność czyli obalić domniemanie, jeżeli dąży do zmiany decyzji organu rentowego ustalającej objęcie ubezpieczeniami społecznymi a w konsekwencji obowiązek uiszczenia składek na te ubezpieczenia. Dla obalenia tego domniemania nie jest wystarczające samo zgłoszenie przerwy w prowadzeniu działalności organowi rentowemu. Inaczej przedstawia się jednak sytuacja, gdy organ rentowy nie tylko milcząco przyjmuje do wiadomości zgłoszenie lecz wydaje zaświadczenie o niezaleganiu z opłacaniem składek na ubezpieczenia społeczne. Wdając się w spór sądowy winien w takiej sytuacji przynajmniej wyjaśnić, jakie okoliczności legły u podstaw zmiany jego stanowiska. Z uzasadnienia zaskarżonego orzeczenia nie wynika, by Sąd Apelacyjny rozważył znaczenie wystawionych zaświadczeń. Z tych względów wyrok Sądu Apelacyjnego podlegał uchyleniu a sprawa przekazaniu do ponownego rozpoznania (art. 398 15 1 k.p.c.).