Zarządzanie parkingami Autor: Robert Buciak (Stowarzyszenie Zielone Mazowsze)
Plan prezentacji Co naukowcy badają w temacie parkowania? Rozwiązania parkingowe stosowane na świecie Czy polskie prawo pozwala na zarządzanie parkingami? Ocena warszawskiego systemu zarządzania parkingami Propozycje zmian
Badania dotyczące parkowania The High Cost of Free Parking, prof. Donald Shoup, 2005, 2011, APA, Chicago. Planowanie przestrzenne Koszty parkingów (publiczne i prywatne, integralne i zewnętrzne, budowa i utrzymanie, krawężnikowe i pozadrogowe) Ustalanie cen za parkowanie Systemy techniczne poboru opłat Decyzje kierowców (jak długo szukać miejsca?) Przeznaczenie dochodów za parkowanie
Badania dotyczące parkowania Planowanie przestrzenne miejsce postojowe na drodze to 12-14 m 2 miejsce postojowe w garażu kubaturowym to ok. 28 m 2 jeśli miejsca postojowe zajmują więcej niż 9% otwartej przestrzeni to rozrywają tkankę miejską (Alexander Ch. et al., Język wzorców, 1977) Koszt parkingów miejsce postojowe dodaje do ceny mieszkania ok. 15% źródło: www.vtpi.org
Badania dotyczące parkowania Budowa miejsc postojowych wynosi na drodze ok. 8000 zł za miejsce na parkingu wydzielonym za poziomie terenu 30 000 zł za miejsce każde piętro zwiększa koszt o ok. 40% (w górę) lub ok. 50% (w dół) koszt budowy 1 miejsca w naziemnym 5 poziomowym parkingu kubaturowym to: (30 + 42 + 58,8 + 82,32 + 115,25 ) / 5 = 65,674 tys. zł Utrzymanie miejsc postojowych kosztuje od 0,25% do 1,25% miesięcznie
Badania dotyczące parkowania Cykl życia parkingu (np. Metro Stokłosy, 16,5 mln zł za nieco ponad 400 miejsc) budowa 40 000 zł utrzymanie na początku 1 000 zł rocznie, po 40 latach 2 000 zł rocznie, średnio 1 500 zł rocznie koszt całkowity 100 000 zł Przy założeniu 5% stopy zwrotu przedsiębiorca chciałby otrzymać 300 000 zł za miejsce postojowe, czyli 7 500 zł rocznie, czyli 625 zł miesięcznie, czyli 21 zł dziennie.
Zarządzanie parkowaniem na świecie TECHNICAL ASSISTANCE FOR PARKING MANAGEMENT INITIATIVE IN KYIV Final Report, October 2015, Sareco, ITDP, Gide
Zarządzanie parkowaniem na świecie TECHNICAL ASSISTANCE FOR PARKING MANAGEMENT INITIATIVE IN KYIV Final Report, October 2015, Sareco, ITDP, Gide
Zarządzanie parkowaniem na świecie Effects of Parking Provision on Automobile Use in Cities Christopher T. McCahill, Norman Garrick, Carol Atkinson-Palombo, Adam Polinski Transportation Research Record No 2543, 2016 Jaja Architects Kopenhaga Jaja Architects, Rama Studio, Park n Play
Zarządzanie parkowaniem a polskie prawo Zeszyty naukowotechniczne SITK, Materiały Konferencyjne, Polityka parkingowa w miastach, 2015
Zarządzanie parkowaniem a polskie prawo Art. 13b. ustawy o drogach publicznych 1. Opłatę pobiera się za postój pojazdów samochodowych w strefie płatnego parkowania, w wyznaczonym miejscu, w określone dni robocze, w określonych godzinach lub całodobowo. 4. Rada gminy (rada miasta), ustalając strefę płatnego parkowania: 1) ustala wysokość opłaty, z tym że opłata za pierwszą godzinę postoju pojazdu samochodowego nie może przekraczać 3 zł; 2) może wprowadzić opłaty abonamentowe lub zryczałtowane oraz zerową stawkę opłaty dla niektórych użytkowników drogi; 5. Stawki opłat mogą być zróżnicowane w zależności od miejsca postoju. Przy ustalaniu stawek uwzględnia się progresywne narastanie opłaty przez pierwsze trzy godziny postoju, przy czym progresja nie może przekraczać powiększenia stawki opłaty o 20% za kolejne godziny w stosunku do stawki za poprzednią godzinę postoju. Stawka opłaty za czwartą godzinę i za kolejne godziny postoju nie może przekraczać stawki opłaty za pierwszą godzinę postoju.
Zarządzanie parkowaniem a polskie prawo Art. 13f. ustawy o drogach publicznych 1. Za nieuiszczenie opłat pobiera się opłatę dodatkową. 2. Rada gminy (rada miasta) określa wysokość opłaty dodatkowej, o której mowa w ust. 1, oraz sposób jej pobierania. Wysokość opłaty dodatkowej nie może przekroczyć 50 zł.
Zarządzanie parkowaniem a polskie prawo Druk nr 2333 - Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym oraz niektórych innych ustaw wpłynął do sejmu 8 marca, 1. czytanie odbyło się 12 kwietnia Zmiany w Art. 13b ustawy o drogach publicznych Opłatę pobiera się za postój pojazdów samochodowych w śródmiejskiej strefie płatnego parkowania, w wyznaczonym miejscu, w określone dni lub codziennie, w określonych godzinach lub całodobowo. Ustalenie śródmiejskiej strefy płatnego parkowania, w tym ustalenie wysokości opłaty wymaga uprzedniego przeprowadzenia przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) analizy, która określi: poziom rotacji [ ], zakładany poziom rotacji z uwzględnieniem różnych poziomów wysokości opłat za postój w tej strefie.
Zarządzanie parkowaniem a polskie prawo w Art. 13b ustawy o drogach publicznych ustala wysokość opłaty, z tym że opłata za pierwszą godzinę postoju pojazdu samochodowego nie może przekraczać: w strefie płatnego parkowania 0,15% minimalnego wynagrodzenia, w śródmiejskiej strefie płatnego parkowania 0,45% minimalnego wynagrodzenia w art. 13f w ust. 2 wyrazy 50 zł zastępuje się wyrazami 10% minimalnego wynagrodzenia [ ] w art. 40a po ust. 1c dodaje się ust. 1d i 1e w brzmieniu: 1d. Środki uzyskane z opłat za postój pojazdów samochodowych w śródmiejskiej strefie płatnego parkowania, w wysokości nie mniejszej niż 65% tych opłat, oraz środki z opłat dodatkowych pobranych z tytułu nieuiszczenia opłaty gmina przeznacza wyłącznie na sfinansowanie poprawy publicznego transportu zbiorowego, budowę lub przebudowę infrastruktury pieszej lub rowerowej lub zieleń i zadrzewienia w gminie. 1e. Środki, o których mowa w ust. 1d, gmina gromadzi na wydzielonym rachunku..
Ocena warszawskiego systemu zarządzania parkowaniem Strategia transportowa miasta (2008) Zadanie 9. Uporządkowanie systemu parkowania Podstawą działania będzie rezygnacja z prób dostosowania podaży miejsc parkingowych do popytu. Oznacza to zmianę dotychczasowego podejścia władz miasta. Limitowanie liczby miejsc parkingowych (także na działkach prywatnych) będzie zależeć od cech poszczególnych obszarów, sprawności funkcjonującego transportu publicznego oraz charakteru i intensywności zabudowy.
Ocena warszawskiego systemu zarządzania parkowaniem Analiza rozszerzenia SPPN, Transprojekt Gdański, 2011 rok
Powierzchnia zajmowana przez parkingi Parking pod blokiem na 170 samochodów zajmuje 4800 m 2, czyli 28 m 2 na 1 miejsce Parkingi pod sklepami, biurami, urzędami, muzeami, teatrami itd. Miejsc postojowych jest w Warszawie ponad 3 mln Parkingi zajmują ok. 70 mln m 2, czyli ok. 13,5% powierzchni miasta P+R na 400 samochodów za 16,5 mln zł (41250 zł za miejsce) w połowie stoi pusty zajmuje 7200 m 2, czyli 18 m 2 na 1 miejsce
Działania radnych vs działania organizacji społecznych Radni kilku dzielnic powołali komisje parkingowe, które szukają terenów pod nowe, często darmowe miejsca Organizacje społeczne pokazują setki wolnych płatnych miejsc
Alternatywne wykorzystanie przestrzeni ul. Polna Źródło: google street view lipiec 2013 Ogródek kawiarniany dochód miasta 630 zł za miesiąc za miejsce Samochody dochód miasta średnio 250 zł za miesiąc za miejsce
Dochody miasta z parkingów, biletów i roweru publicznego Źródło Dochody roczne Korzystający średnio dziennie SPPN 90 mln zł 150 tys. osób 600 zł Bilety ZTM 800 mln zł 800 tys. osób 1000 zł Veturilo 4 mln zł 10 tys. osób 400 zł Dochody roczne na 1 korzystającego 1/3 parkujących w SPPN nie płaci Co 10 samochód jest zaparkowany niezgodnie z prawem o ruchu drogowym Źródło: Warszawskie Badanie Ruchu 2015
Powierzchnia zajmowana przez parkingi, transport publiczny i Veturilo Źródło dochodu Zajmowana powierzchnia SPPN 29600 miejsc * 14 m 2 = 41,5 ha Bilety ZTM 3000 pojazdów * 50 m 2 = 15 ha Roczny dochód z 1 m 2 220 zł 3,5 m 2 5333 zł 0,2 m 2 Zajmowana powierzchnia na 1 korzystającego Veturilo 0,8 ha 500 zł 0,8 m 2 Wniosek 1: Parkowanie jest mało intensywnym sposobem korzystania z przestrzeni Wniosek 2: Zwiększyć dochody z parkowania (3-krotnie a może 30-krotnie?)
Jak zwiększyć dochody z parkowania? Poszerzyć SPPN? Podnieść opłatę za parkowanie? - W tym rejonie o miejsce parkingowe jest bardzo ciężko załamuje ręce mieszkanka osiedla. W pobliżu znajduje się sławny "Mordor" i uczelnia Łazarskiego. Każde wolne miejsce jest natychmiast zajmowane, problem z dojazdem pod klatkę mają nawet służby, szczególnie straż pożarna. Wiele razy na osiedle nie wjechała śmieciarka dodaje. Każdy z mieszkańców za dzierżawę miejsca na parkingu płacił 350 złotych rocznie. Źródło: Awantura na Mokotowie: mieszkańcy bronią parkingu, TVN Warszawa, 6 maja 2016 r. Źródło: KIERUNKI REALIZACJI POLITYKI ARKINGOWEJ NA OBSZARZE MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY DO ROKU 2035, str. 173
Propozycje zmian porady prof. Donalda Shoupa Znieść minima parkingowe Uzależnić cenę za parkowanie od popytu zapewnić zawsze wolne 10-20% miejsc, aby kierowcy nie krążyli w poszukiwaniu wolnego miejsca Dochody z parkowania przeznaczyć na poprawę wyglądu ulic remonty chodników, zieleń The High Cost of Free Parking, 2011 www.sfpark.org
Propozycje zmian Todd Litman, Victoria Transport Policy Institute, www.vtpi.org 2017
Propozycje zmian Najlepiej ocenione (redukcja popytu) poprawa infrastruktury pieszej +10 dotowanie transportu publicznego +9 opłaty za parkowanie +8 wdrożenie programów zarządzania mobilnością +8 Najgorzej ocenione (zwiększenie liczby miejsc) minima parkingowe -4 budowa miejsc na drogach -4 subsydiowanie parkingów pozadrogowych -4
Propozycje zmian Wariant Miesięczny koszt abonamentu dla mieszkańca Stawka za pierwszą godzinę parkowania Liczba osób Liczba samochodów Średni koszt utrzymania samochodu Roczne dochody Obecnie Po nowelizacji ustawy o drogach publ. Propozycja 1 Propozycja 2 Propozycja 3 2,5 zł 100 zł 150 zł 600 zł 3 zł 6 zł 9 zł 9 zł mieszkańcy 29 200 27 575 26 766 19 466 przyjezdni 92 500 90 000 87 500 87 500 mieszkańcy 17 500 16 525 16 040 11 666 przyjezdni 18 500 18 000 17 500 17 500 mieszkaniec 1200 zł 1300 zł 1350 zł 1800 zł przyjezdny 1250 zł 1300 zł 1350 zł 1350 zł mieszkańcy 0,876 mln zł 33 mln zł 48,2 mln zł 140 mln zł przyjezdni 87,4 mln zł 170 mln zł 248 mln zł 248 mln zł
Wnioski Nie budować nowych parkingów ze względu na koszty finansowe, przestrzenne, środowiskowe i zwiększenie korków Zwiększyć strefę płatnego parkowania w celu obniżenia popytu i zwiększenia dochodów Podwyższyć opłaty za parkowanie nawet do 9 zł za pierwszą godzinę, gdy będzie to możliwe Dochody z parkowania przeznaczyć na poprawę infrastruktury pieszej, rowerowej i zieleń Obniżyć minima parkingowe w studium
r.buciak@zm.org.pl DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ