Ocena zasobów pomocy społecznej

GMINNY OŚRODEK POMOCY SPOŁECZNEJ W NADARZYNIE Ocena zasobów pomocy społecznej na rok 2015 dla Gminy Nadarzyn Autorzy: Grażyna Witkowska

SPIS TREŚCI STRONA 1 Wprowadzenie 3 2 Dane o sytuacji demograficznej i społecznej 3 3 Dane o korzystających z pomocy i wsparcia 4 3.1 GMINA - ZADANIA OPS ORAZ MOPS, MOPR 8 4 Inne rodzaje pomocy i świadczeń 10 5 Zasoby instytucjonalne pomocy i wsparcia 12 6 Kadra jednostki organizacyjnej pomocy społecznej 17 6.1 Zatrudnienie pomocnicze w jednostce organizacyjnej pomocy społecznej 18 6.2 Zespoły pracy socjalnej i integracji społecznej w jednostce pomocy społecznej 18 7 Środki finansowe na wydatki w pomocy społecznej i innych obszarach polityki społecznej w budżecie jednostki samorządu terytorialnego 8 Aktywność projektowo-konkursowa jednostki organizacyjnej pomocy społecznej 20 9 Współpraca z organizacjami pozarządowymi - zadania zlecone w obszarze pomocy i wsparcia 21 10 Wskaźniki oceny zasobów pomocy społecznej 22 10.1 KADRA PRACOWNIKÓW SOCJALNYCH 22 10.2 KOSZTY 25 10.3 OSOBY I RODZINY KORZYSTAJĄCE Z POMOCY I WSPARCIA 25 10.4 POWODY PRZYZNANIA POMOCY 26 10.5 POMOC W FORMIE ŚWIADCZEŃ 27 10.6 POMOC W FORMIE USŁUG 28 10.7 POMOC INSTYTUCJONALNA 29 10.8 ODMOWY POMOCY I WSPARCIA (tylko w zakresie zagadnień związanych z pomocą społeczną) 30 10.9 BUDŻET POLITYKI SPOŁECZNEJ 30 11 Wnioski końcowe 33 18 2

1. Wprowadzenie Zadaniem gminy wynikającym ze znowelizowanego art. 16a ustawy o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004r. (Dz.U z 2015r. poz. 163 ze zm.) jest obowiązek sporządzania oceny zasobów w zakresie pomocy społecznej. Ocena zasobów przygotowywana jest w oparciu o analizę lokalnej sytuacji społeczno demograficznej. Niniejsze opracowanie obejmuje infrastrukturę, kadrę, organizacje pozarządowe i nakłady finansowe na zadania pomocy społecznej bez względu na podmiot je finansujący. Dla ułatwienia realizacji tego zadania oraz ujednolicenia gromadzonych danych, Instytut Rozwoju Służb Społecznych, przygotował narzędzie oceny zasobów pomocy społecznej składającej się z : oceny zasobów pomocy społecznej w gminie wskaźników oceny zasobów pomocy społecznej OPS Rolą gminy w zakresie realizacji zadań pomocy społecznej jest zaspokajanie w środowisku lokalnym indywidualnych potrzeb mieszkańców. Zawarte w tym narzędziu informacje dotyczą osób i rodzin korzystających z pomocy społecznej oraz obejmują swym zasięgiem szerokie spektrum infrastruktury polityki społecznej w gminie. W bieżącym roku obligatoryjne jest wypełnienie danymi formularza narzędzia oceny zasobów pomocy społecznej za rok 2015 oraz prognoz na lata kolejne. 2. Dane o sytuacji demograficznej i społecznej DANE O SYTUACJI DEMOGRAFICZNEJ i SPOŁECZNEJ (stan na 31.XII) PROGNOZA* Rok Dwa lata MIESZKAŃCY (w osobach) Ogółem 1 12 499 12 499 12 735 12 510 12 510 KOBIETY Ogółem 2 6 500 6 500 6 591 6 506 6 506 Wiek 0-17 3 1 407 1 407 1 428 1 440 1 440 Wiek 18-59 4 3 873 3 873 3 917 3 918 3 918 Wiek 60 lat i więcej 5 1 220 1 220 1 246 1 148 1 148 MĘŻCZYŹNI Ogółem 6 5 999 5 999 6 144 6 004 6 004 Wiek 0-17 7 1 395 1 395 1 424 1 455 1 455 Wiek 18-64 8 4 064 4 064 4 149 4 016 4 016 Wiek 65 lat i więcej 9 540 540 571 533 533 RYNEK PRACY Bezrobotni ogółem 10 351 329 305 305 305 Bezrobotni długotrwale ogółem 11 150 162 140 140 140 Bezrobotni ogółem z prawem do zasiłku 12 48 48 61 61 61 INFRASTRUKTURA SPOŁECZNA Liczba mieszkań komunalnych w zasobie gminy Liczba wniosków złożonych na mieszkanie komunalne z zasobów gminy w tym z wiersza 13: Liczba mieszkań socjalnych (lokali) Liczba oczekujących na mieszkanie socjalne Liczba wyroków eksmisyjnych bez wskazania lokalu socjalnego Liczba żłobków (żłobki, kluby dziecięce, oddziały żłobkowe w przedszkolach) 13 80 80 80 80 80 14 35 10 7 5 5 15 16 16 16 16 16 16 3 5 2 1 1 17 1 0 2 0 0 18 0 1 4 4 4 Liczba opiekunów dziennych do dzieci 19 0 0 0 0 0 Liczba miejsc w żłobkach (żłobki, kluby dziecięce, oddziały żłobkowe w przedszkolach) 20 0 20 87 98 98 3

PROGNOZA* Rok Dwa lata Liczba dzieci, którym nie przyznano miejsc w żłobku (żłobek, klub dziecięcy, oddziały żłobkowe w przedszkolach) 21 0 0 80 80 80 Powody nie przyznania miejsca w żłobku Liczba przedszkoli (przedszkola wraz z oddziałami przedszkolnymi przy szkołach) Liczba miejsc w przedszkolach (przedszkola wraz z oddziałami przedszkolnymi przy szkołach) Liczba dzieci, którym nie przyznano miejsc w przedszkolu wg złożonych wniosków 22 8 14 16 16 16 23 375 688 719 706 800 24 48 64 38 35 60 Powody nie przyznania miejsca w przedszkolu Liczba świetlic i klubów dla dzieci i młodzieży - ogółem 25 5 5 5 5 5 Z tego: (wiersze "Przyszkolne" i "Pozaszkolne") Przyszkolne 26 0 0 0 0 0 Pozaszkolne 27 5 5 5 5 5 Liczba klubów i innych miejsc spotkań dla seniorów 28 0 2 2 2 2 Liczba hospicjów 29 0 0 0 0 0 Liczba ośrodków dla cudzoziemców 30 X X X X X * Wielkość prognozy nie dotyczy wartości przyrostu lub spadku. W przypadku braku możliwości oszacowania wielkości liczbowych dla prognozy należy wpisać liczby odpowiadające danym z kolumny "" 3. Dane o korzystających z pomocy i wsparcia DANE O KORZYSTAJĄCYCH Z POMOCY i WSPARCIA (w całym okresie sprawozdawczym) Prognoza rok OSOBY I RODZINY, KTÓRYM UDZIELONO POMOCY i WSPARCIA Liczba osób 1 347 329 368 368 OSOBY I RODZINY, KTÓRYM PRZYZNANO ŚWIADCZENIE Liczba osób 2 372 310 341 341 W tym: osoby długotrwale korzystające 3 204 181 137 137 Wiek 0-17 4 136 126 143 143 Wiek produkcyjny * 5 188 143 166 166 Wiek poprodukcyjny ** 6 48 41 32 32 Liczba rodzin 7 242 208 199 199 Liczba osób w rodzinach 8 576 492 469 469 w tym: KOBIETY (z wierszy 2-6) Ogółem 9 227 186 179 179 W tym: osoby długotrwale korzystające 10 133 113 78 78 Wiek 0-17 11 75 58 71 71 4

Prognoza rok Wiek 18-59 12 114 91 83 83 Wiek 60 lat i więcej 13 38 37 25 25 w tym: MĘŻCZYŹNI (z wierszy 2-6) Ogółem 14 145 124 162 162 W tym: osoby długotrwale korzystające 15 71 68 59 59 Wiek 0-17 16 61 49 72 72 Wiek 18-64 17 74 71 83 83 Wiek 65 lat i więcej 18 10 4 7 7 OSOBY I RODZINY, KTÓRYM PRZYZNANO ŚWIADCZENIE PIENIĘŻNE Liczba osób ogółem 19 220 186 167 167 Liczba rodzin 20 211 179 159 159 Liczba osób w rodzinach 21 455 393 343 343 OSOBY I RODZINY, KTÓRYM PRZYZNANO ŚWIADCZENIE NIEPIENIĘŻNE Liczba osób ogółem 22 134 120 125 125 Liczba rodzin 23 83 77 74 74 Liczba osób w rodzinach 24 310 276 279 279 OSOBY I RODZINY, Z KTÓRYMI PRZEPROWADZONO WYWIAD ŚRODOWISKOWY Liczba osób ogółem 25 258 225 203 203 Liczba rodzin 26 253 218 202 202 Liczba osób w rodzinach 27 598 515 480 480 POWODY UDZIELENIA POMOCY I WSPARCIA UBÓSTWO Liczba rodzin 28 100 81 62 62 Liczba osób w rodzinach 29 231 183 128 128 BEZROBOCIE Liczba rodzin 30 92 74 60 60 Liczba osób w rodzinach 31 223 193 154 154 NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ Liczba rodzin 32 117 99 99 99 Liczba osób w rodzinach 33 277 227 213 213 DŁUGOTRWAŁA LUB CIĘŻKA CHOROBA Liczba rodzin 34 145 122 99 99 Liczba osób w rodzinach 35 301 245 199 199 BEZRADNOŚĆ W SPRAWACH OPIEKUŃCZO-WYCHOWAWCZYCH Liczba rodzin 36 63 56 45 45 Liczba osób w rodzinach 37 218 199 159 159 ALKOHOLIZM Liczba rodzin 38 10 8 8 8 Liczba osób w rodzinach 39 14 8 11 11 NARKOMANIA Liczba rodzin 40 2 3 1 3 5

Prognoza rok Liczba osób w rodzinach 41 3 4 1 7 POTRZEBA OCHRONY MACIERZYŃSTWA Liczba rodzin 42 36 30 27 30 W TYM: WIELODZIETNOŚĆ Liczba rodzin 43 13 13 11 11 BEZDOMNOŚĆ Liczba rodzin 44 4 5 4 5 Liczba osób w rodzinach 45 6 5 4 5 TRUDNOŚCI W PRZYSTOSOWANIU DO ŻYCIA PO ZWOLNIENIU Z ZAKŁADU KARNEGO Liczba rodzin 46 6 3 4 5 Liczba osób w rodzinach 47 9 5 4 5 ZDARZENIA LOSOWE Liczba rodzin 48 4 6 3 5 Liczba osób w rodzinach 49 10 15 8 12 KLĘSKI ŻYWIOŁOWE I EKOLOGICZNE Liczba osób 50 0 0 0 0 SIEROCTWO Liczba rodzin 51 0 0 0 0 Liczba osób w rodzinach 52 0 0 0 0 PRZEMOC W RODZINIE Liczba rodzin 53 3 1 1 2 Liczba osób w rodzinach 54 11 1 6 6 OCHRONA OFIAR HANDLU LUDŹMI Liczba rodzin 55 0 0 0 0 USŁUGI POMOCY SPOŁECZNEJ USŁUGI OPIEKUŃCZE OGÓŁEM Liczba osób 56 3 4 3 4 Liczba świadczeń 57 277 495 439 495 Kwota świadczeń w złotych 58 4 674 9 577 7 128 9 577 W TYM: SPECJALISTYCZNE (wiersze 59-61) Liczba osób 59 0 0 0 0 Liczba świadczeń 60 0 0 0 0 Kwota świadczeń w złotych 61 0 0 0 0 SPECJALISTYCZNE USŁUGI DLA OSÓB Z ZABURZENIAMI PSYCHICZNYMI Liczba osób 62 5 5 5 5 Liczba świadczeń 63 1 539 1 452 1 081 1 500 Kwota świadczeń w złotych 64 30 780 29 21 620 30 PORADNICTWO SPECJALISTYCZNE Liczba rodzin 65 4 7 5 7 Liczba osób w rodzinach 66 10 22 17 22 PRACA SOCJALNA 6

Prognoza rok Liczba rodzin 67 177 112 114 180 Liczba osób w rodzinach 68 414 274 272 420 INTERWENCJA KRYZYSOWA Liczba rodzin 69 0 0 0 0 Liczba osób w rodzinach 70 0 0 0 0 KONTRAKT SOCJALNY Liczba zawartych kontraktów socjalnych 71 6 6 0 5 Liczba osób ogółem objętych kontraktem W tym: liczba osób objętych kontraktem w Klubie Integracji Społecznej 72 6 6 0 5 73 0 0 0 0 * wiek produkcyjny: kobiety w wieku 18-59 lat, mężczyźni 18-64 lat ** wiek poprodukcyjny: kobiety w wieku 60 i więcej, mężczyźni 65 i więcej 7

3.1. GMINA - ZADANIA OPS ORAZ MOPS, MOPR GMINA - ZADANIA OPS ORAZ MOPS, MOPR (w całym okresie sprawozdawczym) Prognoza rok ŚWIADCZENIA PIENIĘŻNE Z POMOCY SPOŁECZNEJ ZASIŁEK STAŁY Liczba osób 1 54 55 53 57 Liczba świadczeń 2 568 554 523 571 Kwota świadczeń w złotych 3 241 677 231 099 229 429 257 400 W tym: (wiersze 4-6) Zasiłek stały dla osób samotnie gospodarujących Liczba osób 4 40 41 44 46 Liczba świadczeń 5 440 440 440 464 Kwota świadczeń w złotych 6 196 981 195 291 209 239 231 378 W tym: (wiersze 7-9) Zasiłek stały dla osoby w rodzinie Liczba osób 7 14 14 9 11 Liczba świadczeń 8 128 114 83 107 Kwota świadczeń w złotych 9 44 696 35 808 20 190 26 022 ZASIŁEK OKRESOWY Liczba osób 10 9 14 12 12 Liczba świadczeń 11 29 36 31 31 Kwota świadczeń w złotych 12 9 433 11 614 15 092 10 800 W tym: (wiersze 13-24) Zasiłek okresowy z tytułu bezrobocia Liczba osób 13 6 6 8 8 Liczba świadczeń 14 20 13 20 20 Kwota świadczeń w złotych 15 6 391 4 334 10 848 6 340 Zasiłek okresowy z tytułu długotrwałej choroby Liczba osób 16 3 3 1 1 Liczba świadczeń 17 9 9 2 2 Kwota świadczeń w złotych 18 3 042 3 253 700 700 Zasiłek okresowy z tytułu niepełnosprawności Liczba osób 19 0 5 3 3 Liczba świadczeń 20 0 14 9 9 Kwota świadczeń w złotych 21 0 4 027 3 544 3 760 Zasiłek okresowy z tytułu możliwości utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego Liczba osób 22 0 0 0 0 Liczba świadczeń 23 0 0 0 0 Kwota świadczeń w złotych 24 0 0 0 0 Zasiłek okresowy kontynuowany niezależnie od dochodu na podstawie art. 38 ust. 4a i 4b Liczba osób 25 0 0 0 0 8

Prognoza rok Liczba świadczeń 26 0 0 0 0 Kwota świadczeń w złotych 27 0 0 0 0 ZASIŁEK CELOWY OGÓŁEM Liczba osób 28 202 163 150 150 Kwota świadczeń w złotych 29 144 375 141 154 074 121 716 W tym: ZASIŁEK CELOWY PRZYZNANY W RAMACH PROGRAMU WIELOLETNIEGO "POMOC PAŃSTWA W ZAKRESIE DOŻYWIANIA" Liczba osób 30 35 62 62 62 Liczba świadczeń 31 86 122 149 149 Kwota świadczeń w złotych 32 21 500 35 500 35 700 30 ZASIŁKI CELOWE PRZYZNANE NIEZALEŻNIE OD DOCHODU na podstawie art. 39a ust. 1 i 2 Liczba osób 33 0 0 0 0 Kwota świadczeń w złotych 34 0 0 0 0 ŚWIADCZENIA NIEPIENIĘŻNE Z POMOCY SPOŁECZNEJ POSIŁEK OGÓŁEM Liczba osób 35 123 107 111 111 Liczba świadczeń 36 13 253 12 774 12 381 12 381 Kwota świadczeń w złotych 37 92 001 80 826 83 131 80 W TYM: DLA DZIECI Liczba osób 38 120 104 109 109 Liczba świadczeń 39 12 636 12 365 12 152 12 152 Kwota świadczeń w złotych 40 88 641 78 319 81 649 78 518 W tym: (z wierszy 35-37) POSIŁEK - świadczenie przyznane w ramach programu wieloletniego "Pomoc Państwa w zakresie dożywiania" Liczba osób 41 123 107 111 111 Liczba świadczeń 42 13 253 12 774 12 381 12 381 Kwota świadczeń w złotych 43 92 001 80 826 83 131 80 W TYM: DLA DZIECI (z wierszy 41-43) Liczba osób 44 123 107 110 110 Liczba świadczeń 45 12 636 12 365 12 152 12 152 Kwota świadczeń w złotych 46 88 641 78 319 81 649 78 518 SCHRONIENIE Liczba osób 47 3 5 3 4 Liczba świadczeń 48 695 885 759 780 Kwota świadczeń w złotych 49 9 933 13 550 12 284 15 UBRANIE Liczba osób 50 0 0 1 1 Liczba świadczeń 51 0 0 1 1 Kwota świadczeń w złotych 52 0 0 507 600 SPRAWIENIE POGRZEBU Liczba osób 53 1 1 1 1 Liczba świadczeń 54 1 1 1 1 9

Prognoza rok Kwota świadczeń w złotych 55 1 700 2 600 1 912 2 ODPŁATNOŚĆ GMINY ZA POBYT W DOMU POMOCY SPOŁECZNEJ Liczba osób 56 6 7 9 9 Liczba świadczeń 57 62 77 91 108 Kwota świadczeń w złotych 58 156 723 193 792 246 421 304 INDYWIDUALNE PROGRAMY POMOCY INDYWIDUALNY PROGRAM WYCHODZENIA Z BEZDOMNOŚCI Liczba osób 59 0 0 0 0 INDYWIDUALNY PROGRAM ZATRUDNIENIA SOCJALNEGO (Centrum Integracji Społecznej) Liczba osób 60 0 0 0 0 WSPIERANIE RODZINY I PIECZA ZASTĘPCZA Liczba rodzin objęta pracą asystenta rodziny 61 0 1 5 5 Liczba rodzin wspierających 62 0 0 0 0 Liczba asystentów rodziny 63 0 1 1 1 Odpłatność za pobyt dziecka w pieczy zastępczej w złotych 64 5 387 13 131 9 12 540 4. Inne rodzaje pomocy i świadczeń INNE RODZAJE POMOCY I ŚWIADCZEŃ Prognoza rok ZASIŁKI RODZINNE I DODATKI DO ZASIŁKÓW RODZINNYCH Liczba rodzin 1 210 178 196 196 Kwota świadczeń w złotych 2 688 127 692 631 726 457 726 457 JEDNORAZOWY DODATEK Z TYTUŁU URODZENIA SIĘ DZIECKA (ujmowany w pozycji "Zasiłki rodzinne i dodatki do zasiłków rodzinnych") Liczba świadczeń 3 23 21 28 28 Kwota świadczeń w złotych 4 23 21 28 28 JEDNORAZOWA ZAPOMOGA Z TYTUŁU URODZENIA SIĘ DZIECKA Liczba świadczeń 5 85 75 83 83 Kwota świadczeń w złotych 6 85 75 83 83 ŚWIADCZENIA OPIEKUŃCZE ŚWIADCZENIE PIELĘGNACYJNE Liczba świadczeń 7 515 449 530 530 Kwota świadczeń w złotych 8 290 959 332 319 603 600 689 DODATEK DO ŚWIADCZENIA PIELĘGNACYJNEGO Liczba świadczeń 9 174 448 0 0 Kwota świadczeń w złotych 10 17 400 89 600 0 0 ZASIŁEK PIELĘGNACYJNY - Ogółem 10

Prognoza rok Liczba świadczeń 11 2 084 2 175 2 221 2 221 Kwota świadczeń w złotych 12 318 852 332 775 339 813 339 813 W tym: (od poz. 13 do poz. 20) ZASIŁEK PIELĘGNACYJNY DLA NIEPEŁNOSPRAWNEGO DZIECKA Liczba świadczeń 13 644 696 770 770 Kwota świadczeń w złotych 14 98 532 106 488 117 810 117 810 ZASIŁEK PIELĘGNACYJNY DLA OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNEJ W WIEKU POWYŻEJ 16 ROKU ŻYCIA O ZNACZNYM STOPNIU NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI Liczba świadczeń 15 911 856 805 805 Kwota świadczeń w złotych 16 139 383 130 968 123 165 123 165 ZASIŁEK PIELĘGNACYJNY DLA OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNEJ W WIEKU POWYŻEJ 16 ROKU ŻYCIA O UMIARKOWANYM STOPNIU NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI, KTÓRA POWSTAŁA PRZED UKOŃCZENIEM 21 ROKU ŻYCIA Liczba świadczeń 17 461 563 575 575 Kwota świadczeń w złotych 18 70 533 86 139 87 975 87 975 ZASIŁEK PIELĘGNACYJNY DLA OSOBY, KTÓRA UKOŃCZYŁA 75 LAT Liczba świadczeń 19 68 60 71 71 Kwota świadczeń w złotych 20 10 404 9 180 10 863 10 863 SPECJALNY ZASIŁEK OPIEKUŃCZY Liczba świadczeń 21 10 15 23 23 Kwota świadczeń w złotych 22 5 200 7 696 11 561 11 960 ZASIŁEK DLA OPIEKUNA Liczba świadczeń 23 X 133 89 89 Kwota świadczeń w złotych 24 X 71 190 46 280 46 280 ŚWIADCZENIE Z FUNDUSZU ALIMENTACYJNEGO Liczba osób 25 57 52 52 52 Liczba rodzin 26 38 36 35 35 Kwota świadczeń w złotych 27 295 185 302 629 273 273 DODATKI MIESZKANIOWE Liczba gospodarstw domowych 28 4 4 4 5 Kwota świadczeń w złotych 29 5 683 3 810 4 330 5 500 DODATKI ENERGETYCZNE Liczba gospodarstw domowych 30 X 0 0 0 Kwota świadczeń w złotych 31 X 0 0 0 OPŁACENIE SKŁADKI UBEZPIECZENIA ZDROWOTNEGO Liczba osób 32 78 72 65 65 Kwota świadczeń w złotych 33 32 910 38 158 52 238 52 238 OPŁACENIE SKŁADKI UBEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO Liczba osób 34 34 41 39 39 Kwota świadczeń w złotych 35 62 139 93 385 149 060 149 060 ŚWIADCZENIE INTEGRACYJNE (CENTRUM INTEGRACJI SPOŁECZNEJ) Liczba osób 36 0 0 0 0 Kwota świadczeń w złotych 37 0 0 0 0 11

Prognoza rok ŚWIADCZENIA PIENIĘŻNE Z PRAC SPOŁECZNIE UŻYTECZNYCH Liczba osób ogółem 38 0 0 0 0 Kwota świadczeń w złotych 39 0 0 0 0 STYPENDIA SOCJALNE DLA UCZNIÓW I ZASIŁKI SZKOLNE Liczba osób 40 35 48 48 48 Kwota świadczeń w złotych 41 32 510 38 560 38 560 38 560 5. Zasoby instytucjonalne pomocy i wsparcia ZASOBY INSTYTUCJONALNE POMOCY i WSPARCIA Rok Dwa lata OŚRODKI WSPARCIA - OGÓŁEM Liczba placówek 1 0 0 0 0 0 Z tego: według organu prowadzącego (wiersze 2 i 3) JST inny podmiot 2 0 0 0 0 0 3 0 0 0 0 0 Liczba miejsc w placówkach ogółem 4 0 0 0 0 0 Liczba osób korzystających 5 0 0 0 0 0 Liczba osób oczekujących (wg stanu na 31 grudnia danego roku) Liczba decyzji odmownych (wg stanu na 31 grudnia danego roku) Kadra placówek - liczba osób zatrudnionych ogółem (wg stanu na 31 grudnia danego roku) Roczny koszt prowadzenia i utrzymania placówek (w złotych) 6 0 0 0 0 0 7 0 0 0 0 0 8 0 0 0 0 0 9 0 0 0 0 0 W TYM (z wierszy 1-9): ŚRODOWISKOWE DOMY SAMOPOMOCY Liczba placówek 10 0 0 0 0 0 Z tego: według organu prowadzącego (wiersze 11 i 12) JST inny podmiot 11 0 0 0 0 0 12 0 0 0 0 0 Liczba miejsc w placówkach ogółem 13 0 0 0 0 0 Liczba osób korzystających 14 0 0 0 0 0 Liczba osób umieszczonych 15 0 0 0 0 0 Liczba osób oczekujących (wg stanu na 31 grudnia danego roku) Kadra placówek - liczba osób zatrudnionych ogółem (wg stanu na 31 grudnia danego roku) 16 0 0 0 0 0 17 0 0 0 0 0 12

Rok Dwa lata Roczny koszt prowadzenia i utrzymania placówek (w złotych) 18 0 0 0 0 0 DZIENNE DOMY POMOCY Liczba placówek 19 0 0 0 0 0 Z tego: według organu prowadzącego (wiersze 20 i 21) JST inny podmiot 20 0 0 0 0 0 21 0 0 0 0 0 Liczba miejsc w placówkach ogółem 22 0 0 0 0 0 Liczba osób korzystających 23 0 0 0 0 0 Liczba osób oczekujących (wg stanu na 31 grudnia danego roku) Kadra placówek - liczba osób zatrudnionych ogółem (wg stanu na 31 grudnia danego roku) Roczny koszt prowadzenia i utrzymania placówek (w złotych) 24 0 0 0 0 0 25 0 0 0 0 0 26 0 0 0 0 0 NOCLEGOWNIE, SCHRONISKA I DOMY DLA OSÓB BEZDOMNYCH Liczba placówek 27 0 0 0 0 0 Z tego: według organu prowadzącego (wiersze 28 i 29) JST inny podmiot 28 0 0 0 0 0 29 0 0 0 0 0 Liczba miejsc w placówkach ogółem 30 0 0 0 0 0 Liczba osób korzystających 31 0 0 0 0 0 Liczba osób skierowanych w wyniku eksmisji Kadra placówek - liczba osób zatrudnionych ogółem (wg stanu na 31 grudnia danego roku) Roczny koszt prowadzenia i utrzymania placówek (w złotych) 32 0 0 0 0 0 33 0 0 0 0 0 34 0 0 0 0 0 KLUBY SAMOPOMOCY Liczba placówek 35 0 0 0 0 0 Z tego: według organu prowadzącego (wiersze 36 i 37) JST inny podmiot 36 0 0 0 0 0 37 0 0 0 0 0 Liczba miejsc w placówkach ogółem 38 0 0 0 0 0 Liczba osób korzystających 39 0 0 0 0 0 Liczba osób oczekujących (wg stanu na 31 grudnia danego roku) Kadra placówek - liczba osób zatrudnionych ogółem (wg stanu na 31 grudnia danego roku) Roczny koszt prowadzenia i utrzymania placówek (w złotych) 40 0 0 0 0 0 41 0 0 0 0 0 42 0 0 0 0 0 13

ZASOBY INSTYTUCJONALNE POMOCY i WSPARCIA (c.d.) Rok Dwa lata DOMY POMOCY SPOŁECZNEJ Liczba placówek 1 0 0 0 0 0 Z tego: według organu prowadzącego (wiersze 2 i 3) JST inny podmiot 2 0 0 0 0 0 3 0 0 0 0 0 Liczba miejsc w placówkach ogółem 4 0 0 0 0 0 Liczba osób korzystających 5 0 0 0 0 0 Liczba osób umieszczonych 6 0 0 0 0 0 Liczba osób oczekujących (wg stanu na 31 grudnia danego roku) Liczba decyzji odmownych (wg stanu na 31 grudnia danego roku) Kadra placówek - liczba osób zatrudnionych ogółem (wg stanu na 31 grudnia danego roku) Roczny koszt prowadzenia i utrzymania placówek (w złotych) 7 0 0 0 0 0 8 0 0 0 0 0 9 0 0 0 0 0 10 0 0 0 0 0 MIESZKANIA CHRONIONE OGÓŁEM Liczba placówek 11 0 0 0 0 0 Z tego: według organu prowadzącego (wiersze 12 i 13) JST inny podmiot 12 0 0 0 0 0 13 0 0 0 0 0 Liczba miejsc w placówkach ogółem 14 0 0 0 0 0 Liczba osób korzystających 15 0 0 0 0 0 Liczba osób umieszczonych 16 0 0 0 0 0 Liczba osób oczekujących (wg stanu na 31 grudnia danego roku) Kadra placówek - liczba osób zatrudnionych ogółem (wg stanu na 31 grudnia danego roku) Roczny koszt prowadzenia i utrzymania placówek (w złotych) 17 0 0 0 0 0 18 0 0 0 0 0 19 0 0 0 0 0 OŚRODKI INTERWENCJI KRYZYSOWEJ OGÓŁEM Liczba placówek 20 0 0 0 0 0 Z tego: według organu prowadzącego (wiersze 21 i 22) JST inny podmiot 21 0 0 0 0 0 22 0 0 0 0 0 Liczba miejsc w placówkach ogółem 23 0 0 0 0 0 Liczba osób korzystających 24 0 0 0 0 0 Kadra placówek - liczba osób zatrudnionych ogółem (wg stanu na 31 grudnia danego roku) Roczny koszt prowadzenia i utrzymania placówek (w złotych) 25 0 0 0 0 0 26 0 0 0 0 0 14

Rok Dwa lata JEDNOSTKI SPECJALISTYCZNEGO PORADNICTWA Liczba placówek 27 0 0 0 0 0 Z tego: według organu prowadzącego (wiersze 28 i 29) JST inny podmiot 28 0 0 0 0 0 29 0 0 0 0 0 Liczba osób korzystających 30 0 0 0 0 0 Kadra placówek - liczba osób zatrudnionych ogółem (wg stanu na 31 grudnia danego roku) Roczny koszt prowadzenia i utrzymania placówek (w złotych) 31 0 0 0 0 0 32 0 0 0 0 0 PLACÓWKI WSPARCIA DZIENNEGO Liczba placówek 33 1 1 1 1 1 Z tego: według organu prowadzącego (wiersze 34 i 35) JST inny podmiot 34 1 1 1 1 1 35 0 0 0 0 0 Liczba miejsc w placówkach ogółem 36 60 60 60 60 60 Liczba osób korzystających 37 60 60 77 77 77 Kadra placówek - liczba osób zatrudnionych ogółem (wg stanu na 31 grudnia danego roku) Roczny koszt prowadzenia i utrzymania placówek (w złotych) 38 4 6 7 7 7 39 435 066 429 990 479 869 450 450 PLACÓWKI OPIEKUŃCZO-WYCHOWAWCZE OGÓŁEM Liczba placówek 40 X X X X X Z tego: według organu prowadzącego (wiersze 41 i 42) JST inny podmiot 41 X X X X X 42 X X X X X Liczba miejsc w placówkach ogółem 43 X X X X X Liczba osób korzystających 44 X X X X X Kadra placówek - liczba osób zatrudnionych ogółem (wg stanu na 31 grudnia danego roku) Roczny koszt prowadzenia i utrzymania placówek (w złotych) 45 X X X X X 46 X X X X X W tym: PLACÓWKI TYPU RODZINNEGO Liczba placówek 47 X X X X X Z tego: według organu prowadzącego (wiersze 48 i 49 ) JST inny podmiot 48 X X X X X 49 X X X X X Liczba miejsc w placówkach ogółem 50 X X X X X Liczba osób korzystających 51 X X X X X 15

Rok Dwa lata Kadra placówek - liczba osób zatrudnionych ogółem (wg stanu na 31 grudnia danego roku) Roczny koszt prowadzenia i utrzymania placówek (w złotych) 52 X X X X X 53 X X X X X CENTRUM INTEGRACJI SPOŁECZNEJ Liczba placówek 54 0 0 0 0 0 Z tego: według organu prowadzącego (wiersze 55 i 56) JST inny podmiot 55 0 0 0 0 0 56 0 0 0 0 0 Liczba uczestników zajęć 57 0 0 0 0 0 Kadra placówek - liczba osób zatrudnionych ogółem (wg stanu na 31 grudnia danego roku) Roczny koszt prowadzenia i utrzymania placówek (w złotych) 58 0 0 0 0 0 59 0 0 0 0 0 KLUB INTEGRACJI SPOŁECZNEJ Liczba placówek 60 0 0 0 0 0 Z tego: według organu prowadzącego (wiersze 61 i 62) JST inny podmiot 61 0 0 0 0 0 62 0 0 0 0 0 Liczba uczestników zajęć 63 0 0 0 0 0 Kadra placówek - liczba osób zatrudnionych ogółem (wg stanu na 31 grudnia danego roku) Roczny koszt prowadzenia i utrzymania placówek (w złotych) 64 0 0 0 0 0 65 0 0 0 0 0 WARSZTAT TERAPII ZAJĘCIOWEJ Liczba placówek 66 0 0 0 0 0 Z tego: według organu prowadzącego (wiersze 67 i 68) JST inny podmiot 67 0 0 0 0 0 68 0 0 0 0 0 Liczba uczestników zajęć 69 0 0 0 0 0 Kadra placówek - liczba osób zatrudnionych ogółem (wg stanu na 31 grudnia danego roku) Roczny koszt prowadzenia i utrzymania placówek (w złotych) 70 0 0 0 0 0 71 0 0 0 0 0 ZAKŁAD AKTYWNOŚCI ZAWODOWEJ Liczba placówek 72 0 0 0 0 0 Z tego: według organu prowadzącego (wiersze 73 i 74) JST inny podmiot 73 0 0 0 0 0 74 0 0 0 0 0 Liczba uczestników zajęć 75 0 0 0 0 0 16

Rok Dwa lata Kadra placówek - liczba osób zatrudnionych ogółem (wg stanu na 31 grudnia danego roku) Roczny koszt prowadzenia i utrzymania placówek (w złotych) 76 0 0 0 0 0 77 0 0 0 0 0 INNE INSTYTUCJE POMOCY I WSPARCIA Rodzaj instytucji Wyszczególnienie Rok Dwa lata 6. Kadra jednostki organizacyjnej pomocy społecznej KADRA JEDNOSTKI ORGANIZACYJNEJ POMOCY SPOŁECZNEJ (w osobach, stan na 31 grudnia) Rok Dwa lata OGÓŁEM PRACOWNICY JEDNOSTKI Liczba ogółem pracowników jednostki pomocy społecznej 1 9 9 11 14 14 KADRA KIEROWNICZA Ogółem kadra kierownicza (dyrektor jednostki i jego zastępcy) 2 1 1 1 1 1 W tym: (od poz. 3 do poz. 4) Wykształcenie wyższe 3 1 1 1 1 1 Specjalizacja z organizacji pomocy społecznej 4 1 1 1 1 1 PRACOWNICY SOCJALNI Ogółem 5 5 5 5 7 7 W tym: pracownicy socjalni ogółem zatrudnieni z EFS 6 1 1 0 0 0 W tym: (od poz. 7 do poz. 11) Wykształcenie wyższe 7 4 4 4 6 6 Wykształcenie średnie 8 1 1 1 1 1 Specjalizacja 1-ego stopnia w zawodzie 9 1 1 1 1 1 Specjalizacja 2-ego stopnia w zawodzie 10 0 0 0 1 1 Specjalizacja z organizacji pomocy społecznej 11 0 0 0 1 1 POZOSTALI PRACOWNICY: Ogółem 12 3 3 5 6 6 W tym: (od poz. 13 do poz. 15) Wykształcenie wyższe 13 2 2 3 4 4 Wykształcenie średnie 14 1 1 2 2 2 17

Rok Dwa lata Inne 15 0 0 0 0 0 6.1. Zatrudnienie pomocnicze w jednostce organizacyjnej pomocy społecznej ZATRUDNIENIE POMOCNICZE W JEDNOSTCE ORGANIZACYJNEJ POMOCY SPOŁECZNEJ (w osobach, w ciągu danego roku) W osobach Rok Dwa lata Wolontariusze 1 0 0 0 0 0 Zatrudnienie subsydiowane (roboty publiczne, prace interwencyjne i inne) 2 0 0 0 0 0 Staże 3 0 0 1 1 1 6.2. Zespoły pracy socjalnej i integracji społecznej w jednostce pomocy społecznej ZESPOŁY PRACY SOCJALNEJ I INTEGRACJI SPOŁECZNEJ W JEDNOSTCE POMOCY SPOŁECZNEJ (w osobach, w ciągu danego roku) W osobach Rok Dwa lata Liczba zespołów 1 0 0 0 0 0 Liczba osób ogółem w zespole 2 0 0 0 0 0 W tym z wiersza 2: Pracownicy socjalni 3 0 0 0 0 0 Specjaliści zgodnie z art.110 ust.3 ustawy o pomocy społecznej 4 0 0 0 0 0 7. Środki finansowe na wydatki w pomocy społecznej i innych obszarach polityki społecznej w budżecie jednostki samorządu terytorialnego ŚRODKI FINANSOWE NA WYDATKI W POMOCY SPOŁECZNEJ I INNYCH OBSZARACH POLITYKI SPOŁECZNEJ W BUDŻECIE JEDNOSTKI SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO (zadania własne i zadania zlecone) W złotych Rok Dwa lata OGÓŁEM OGÓŁEM ( działy) 1 3 177 739 3 461 136 4 566 596 8 769 047 14 115 18

Rok Dwa lata W tym: w budżecie OPS/PCPR 2 2 996 643 3 260 027 3 646 824 7 697 529 12 990 851 - OCHRONA ZDROWIA 85153 - Przeciwdziałanie narkomanii 3 4 5 034 2 995 5 5 w tym: w budżecie OPS / PCPR 4 0 0 0 0 0 85154 - Przeciwdziałanie alkoholizmowi 5 159 754 174 908 164 362 185 185 w tym: w budżecie OPS / PCPR 6 0 0 0 0 0 852 - POMOC SPOŁECZNA 85201 - Placówki opiekuńczo-wychowawcze 7 46 168 87 520 43 706 11 400 16 w tym: w budżecie OPS / PCPR 8 46 168 87 520 43 706 11 400 16 85202 - Domy pomocy społecznej 9 0 0 0 0 0 w tym: w budżecie OPS / PCPR 10 0 0 0 0 0 85203 - Ośrodki Wsparcia 11 0 0 0 0 0 w tym: w budżecie OPS / PCPR 12 0 0 0 0 0 85204 - Rodziny zastępcze 13 5 387 13 131 15 643 21 500 24 w tym: w budżecie OPS / PCPR 14 5 387 13 131 15 643 21 500 24 85205 - Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie 15 0 0 0 0 0 w tym: w budżecie OPS / PCPR 16 0 0 0 0 0 85206 - Wspieranie rodziny (m.in. asystenci rodziny i rodziny wspierające) 17 0 1 692 9 12 540 16 w tym: w budżecie OPS / PCPR 18 0 1 692 9 12 540 16 85212 - Świadczenia rodzinne, świadczenie z funduszu alimentacyjnego oraz składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z ubezpieczenia społecznego 19 1 817 472 1 966 744 2 301 165 2 259 2 500 w tym: w budżecie OPS / PCPR 20 1 817 472 1 966 744 2 301 165 2 259 2 500 85213 - Składki na ubezpieczenie zdrowotne opłacane za osoby pobierające niektóre świadczenia z pomocy społecznej, niektóre świadczenia rodzinne oraz za osoby uczestniczące w zajęciach centrum integracji społecznej 21 32 910 38 158 52 881 56 60 w tym: w budżecie OPS / PCPR 22 32 910 38 158 52 881 56 60 85214 - Zasiłki i pomoc w naturze oraz składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe 23 128 748 131 697 141 443 132 516 145 w tym: w budżecie OPS / PCPR 24 128 748 131 697 141 443 132 516 145 85215 - Dodatki mieszkaniowe 25 5 684 3 810 4 330 7 584 9 w tym: w budżecie OPS / PCPR 26 5 684 3 810 4 330 7 584 9 85216 - Zasiłki stałe 27 232 668 231 099 217 522 257 400 270 w tym: w budżecie OPS / PCPR 28 232 668 231 099 217 522 257 400 270 85218 - Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie 29 X X X X X w tym: w budżecie OPS/PCPR 30 X X X X X 85219 - Ośrodek Pomocy Społecznej 31 530 900 591 502 668 327 700 833 720 w tym: w budżecie OPS/PCPR 32 530 900 591 502 668 327 700 833 720 19

Rok Dwa lata 85220 - Specjalistyczne poradnictwo, mieszkania chronione i ośrodki interwencji kryzysowej 33 0 0 0 0 0 w tym: w budżecie OPS / PCPR 34 0 0 0 0 0 85228 - Usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze 35 35 454 38 577 28 750 32 870 40 w tym: w budżecie OPS / PCPR 36 35 454 38 577 28 750 32 870 40 85231 - Pomoc dla cudzoziemców 37 3 500 0 0 0 0 w tym: w budżecie OPS / PCPR 38 3 500 0 0 0 0 W tym (z wiersza 37): Wydatki na pomoc dla cudzoziemców w celu integracji ze środowiskiem (cudzoziemcy, którzy uzyskali status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą) 39 0 0 0 0 0 w tym: w budżecie OPS / PCPR 40 0 0 0 0 0 85232 - Centra Integracji Społecznej 41 0 0 0 0 0 w tym: w budżecie OPS / PCPR 42 0 0 0 0 0 85278 - Usuwanie skutków klęsk żywiołowych 43 0 0 0 0 0 w tym: w budżecie OPS / PCPR 44 0 0 0 0 0 85295 - Pozostała działalność 45 125 242 117 537 120 637 4 159 886 9 140 w tym: w budżecie OPS / PCPR 46 125 242 117 537 120 637 4 159 886 9 140 853 - POZOSTAŁE ZADANIA W ZAKRESIE POLITYKI SPOŁECZNEJ 85305 - Żłobki 47 0 0 752 415 881 518 935 w tym: w budżecie OPS / PCPR 48 0 0 0 0 0 85306 - Kluby dziecięce 49 0 0 0 0 0 w tym: w budżecie OPS / PCPR 50 0 0 0 0 0 85307 - Dzienni opiekunowie 51 0 0 0 0 0 w tym: w budżecie OPS / PCPR 52 0 0 0 0 0 85311 - Rehabilitacja zawodowa i społeczna osób niepełnosprawnych 53 0 0 0 0 0 w tym: w budżecie OPS / PCPR 54 0 0 0 0 0 85321 - Zespoły orzekania o niepełnosprawności w tym: w budżecie dyspozycji OPS / PCPR 85324 - Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych 55 0 0 0 0 0 56 0 0 0 0 0 57 0 0 0 0 0 w tym: w budżecie OPS / PCPR 58 0 0 0 0 0 85395 - Pozostała działalność w zakresie polityki społecznej 59 0 0 0 0 0 w tym: w budżecie OPS / PCPR 60 0 0 0 0 0 854 - Edukacyjna opieka wychowawcza 85415 - Pomoc materialna dla uczniów 61 49 852 59 727 43 420 46 50 w tym: w budżecie OPS / PCPR 62 32 510 38 560 43 420 46 50 8. Aktywność projektowo-konkursowa jednostki organizacyjnej pomocy społecznej 20

AKTYWNOŚĆ PROJEKTOWO-KONKURSOWA JEDNOSTKI ORGANIZACYJNEJ POMOCY SPOŁECZNEJ (w całym okresie sprawozdawczym) Prognoza rok PROJEKTY WSPÓŁFINANSOWANE z EFS Liczba projektów 1 1 1 1 1 Ogółem liczba osób objętych projektami 2 6 6 10 10 Łączna kwota środków EFS 3 86 61 110 0 100 W tym: UDZIAŁ W KONKURSACH OGŁASZANYCH PRZEZ MPiPS Liczba konkursów 4 0 0 1 1 Ogółem liczba osób objętych projektami 5 0 0 25 25 W tym UDZIAŁ W PROGRAMACH OSŁONOWYCH (nie wymienionych wyżej) Liczba programów 6 0 0 0 0 Ogółem liczba osób objętych projektami 7 0 0 0 0 W tym: 9. Współpraca z organizacjami pozarządowymi - zadania zlecone w obszarze pomocy i wsparcia WSPÓŁPRACA Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI - ZADANIA ZLECONE W OBSZARZE POMOCY I WSPARCIA (w całym okresie sprawozdawczym) Prognoza rok Liczba organizacji pozarządowych z którymi współpracuje OPS/PCPR 1 0 0 0 0 ZLECENIA W TRYBIE DZIAŁALNOŚCI POŻYTKU PUBLICZNEGO Liczba organizacji pozarządowych, którym zlecono zadania 2 0 0 0 0 Liczba zleceń / umów 3 0 0 0 0 Wartość przekazanych dotacji dla organizacji pozarządowych w złotych 4 0 0 0 0 ZLECENIA W TRYBIE ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH Liczba organizacji pozarządowych, którym zlecono zadania Wartość przekazanych dotacji dla organizacji pozarządowych w złotych 5 0 0 0 0 6 0 0 0 0 WYBRANE USŁUGI POMOCY SPOŁECZNEJ Usługi opiekuńcze Liczba organizacji pozarządowych, którym zlecono zadania Wartość przekazanych dotacji dla organizacji pozarządowych w złotych 7 0 0 0 0 8 0 0 0 0 Specjalistyczne usługi opiekuńcze Liczba organizacji pozarządowych, którym zlecono zadania 9 0 0 0 0 21

Prognoza rok Wartość przekazanych dotacji dla organizacji pozarządowych w złotych 10 0 0 0 0 Prowadzenie placówki pomocy społecznej Liczba organizacji pozarządowych, którym zlecono zadania Wartość przekazanych dotacji dla organizacji pozarządowych w złotych 11 0 0 0 0 12 0 0 0 0 10. Wskaźniki oceny zasobów pomocy społecznej 10.1. KADRA PRACOWNIKÓW SOCJALNYCH Wskaźnik wykształcenia pracowników socjalnych - gmina potrzeby 2017 potrzeby liczba pracowników socjalnych posiadających wyższe wykształcenie liczba wszystkich pracowników socjalnych w1 / w2 x 100% 1 4 4 4 4 4 6 6 2 5 5 5 5 5 7 7 3 80 80 80 80 80 86 86 4 X 100 100 100 100 108 100 Wskaźnik profesjonalizacji kadry - gmina potrzeby 2017 potrzeby liczba osób pełniących funkcje kierownicze i pracowników socjalnych posiadających specjalizację z organizacji pomocy społecznej liczba pozostałych osób zatrudnionych posiadających specjalizację z organizacji pomocy społecznej * 1 1 1 1 1 1 2 2 2 0 0 0 0 0 0 0 liczba wszystkich zatrudnionych osób 3 9 9 9 9 11 14 14 w1+w2 / w3 x 100% 4 11 11 11 11 9 14 14 5 X 100 100 100 82 156 100 * nie ujęci w wierszu 1 Wskaźnik specjalizacji pracowników socjalnych I - gmina potrzeby 2017 potrzeby liczba pracowników socjalnych posiadających specjalizację I st. w zawodzie liczba wszystkich pracowników socjalnych 1 1 1 1 1 1 1 1 2 5 5 5 5 5 7 7 3 20 20 20 20 20 14 14 22

potrzeby 2017 potrzeby w1 / w2 x 100% 4 X 100 100 100 100 70 100 Wskaźnik specjalizacji pracowników socjalnych II - gmina potrzeby 2017 potrzeby liczba pracowników socjalnych posiadających specjalizację II st. w zawodzie liczba wszystkich pracowników socjalnych w1 / w2 x 100% 1 0 0 0 0 0 1 1 2 5 5 5 5 5 7 7 3 0 0 0 0 0 14 14 4 X 0 0 0 0 0 100 Wskaźnik wolontariatu - gmina potrzeby 2017 potrzeby liczba wolontariuszy 1 0 0 0 0 0 0 0 liczba wszystkich pracowników 2 9 9 9 9 12 15 15 w1 / w2 x 100% 3 0 0 0 0 0 0 0 4 X 0 0 0 0 0 0 Wskaźnik dostępności kadry pracy socjalnej I - gmina i miasto na prawach powiatu potrzeby / 2017 potrzeby / liczba pracowników socjalnych 1 5 5 5 5 5 7 7 liczba mieszkańców 2 11 947 12 252 12 499 12 499 12 735 12 510 12 510 w1 / w2 x 2 3 0,84 0,82 0,80 0,80 0,79 1,12 1,12 4 X 98 98 100 99 142 100 Wskaźnik dostępności kadry pracy socjalnej II - gmina i miasto na prawach powiatu potrzeby / 2017 potrzeby / liczba pracowników socjalnych 1 5 5 5 5 5 7 7 23

potrzeby / 2017 potrzeby / liczba rodzin (w tym osób samotnie gospodarujących) objętych pracą socjalną w1 / w2 x 50 2 140 86 177 112 114 180 180 3 1,79 2,91 1,41 2,23 2,19 1,94 1,94 4 X 163 48 158 98 89 100 24

Wskaźnik dostępności kadry pracy socjalnej V Warunki 2014 2015 (rok oceny) 1 na 2 tys. min. 3 1 na 50 rodzin Minimalna liczba pracowników socjalnych potrzebnych do spełnienia warunku Minimalna liczba pracowników socjalnych potrzebnych do spełnienia warunku 1 2 X X 1 2 2 X X 2 0 0 Ogółem 3 0 0 10.2. KOSZTY Wskaźnik wydatków na utrzymanie jednostki - gmina 2017 Całkowity roczny koszt prowadzenia i utrzymania jednostki w zł Wydatki na realizację zadań pomocy i integracji społecznej ogółem w zł bez względu na źródło finansowania OGÓŁEM z tablicy 7 w1 / w2 x 100% 1 476 749 538 210 530 900 591 502 660 399 700 833 750 2 2 935 332 2 887 768 2 996 643 3 260 027 3 646 824 7 697 529 12 990 3 16 19 18 18 18 9 6 4 X 119 95 100 100 50 67 10.3. OSOBY I RODZINY KORZYSTAJĄCE Z POMOCY I WSPARCIA Wskaźnik deprywacji lokalnej - gmina i miasto na prawach powiatu liczba osób w rodzinach, którym decyzją przyznano świadczenie 1 571 554 576 492 469 469 liczba mieszkańców 2 11 947 12 252 12 499 12 499 12 735 12 510 liczba osób w rodzinach, którym przyznano świadczenie na każde 1 mieszkańców w1 / w2 x 1 3 47,79 45,22 46,08 39,36 36,83 37,49 4 X 95 102 85 94 102 Wskaźnik długotrwale korzystających z pomocy - gmina i miasto na prawach powiatu liczba osób długotrwale korzystających ze świadczeń liczba osób, którym przyznano świadczenie 1 56 190 204 181 137 137 2 362 347 372 310 341 341 25

procentowy udział osób długotrwale korzystających ze świadczeń w ogólnej liczbie świadczeniobiorców w1 / w2 x 100% 3 15 55 55 58 40 40 4 X 367 100 105 69 100 Wskaźnik pomocy pieniężnej - gmina liczba osób, którym przyznano świadczenie pieniężne liczba osób, którym przyznano świadczenie OGÓŁEM w1 / w2 x 100% 1 214 212 220 186 167 167 2 362 347 372 310 341 341 3 59 61 59 60 49 49 4 X 103 97 102 82 100 Wskaźnik pomocy niepieniężnej - gmina liczba osób, którym przyznano świadczenie niepieniężne liczba osób, którym przyznano świadczenie OGÓŁEM w1 / w2 x 100% 1 148 121 134 120 125 125 2 362 347 372 310 341 341 3 41 35 36 39 37 37 4 X 85 103 108 95 100 10.4. POWODY PRZYZNANIA POMOCY Struktura rodzin, którym przyznano pomoc według powodów przyznania pomocy - gmina Ubóstwo Bezrobocie Niepełnosprawność Długotrwała lub ciężka choroba Bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gosp. domowego Alkoholizm 1 20 36 41 39 31 31 2 33 34 38 36 30 30 3 47 50 48 48 50 50 4 62 69 60 59 50 50 5 26 29 26 27 23 23 6 2 3 4 4 4 4 26

Narkomania Potrzeba ochrony macierzyństwa 7 0 0 1 1 1 2 8 15 15 15 14 14 15 Przemoc w rodzinie 9 0 1 1 0 1 1 Wskaźnik pomocy z powodu bezdomności - gmina i miasto na prawach powiatu liczba osób objęta indywidualnym programem wychodzenia z bezdomności liczba rodzin, którym udzielono pomocy z powodu bezdomności liczba rodzin, którym przyznano świadczenie w2 / w3 x 100% 1 0 0 0 0 0 0 2 2 3 4 5 4 5 3 230 233 242 208 199 199 4 1 1 2 2 2 3 5 X 100 200 100 100 150 10.5. POMOC W FORMIE ŚWIADCZEŃ Wskaźnik zasiłku stałego - gmina i miasto na prawach powiatu średnia wysokość zasiłku stałego dla osób samotnie gospodarujących w zł częstotliwość w miesiącach średnia wysokość zasiłku stałego dla osoby w rodzinie w zł częstotliwość w miesiącach 1 377 398 448 444 476 499 2 11 10 11 11 10 10 3 189 258 349 314 243 243 4 8 9 9 8 9 10 Wskaźnik zasiłku okresowego - gmina i miasto na prawach powiatu średnia wysokość zasiłku okresowego w zł częstotliwość w miesiącach średnia wysokość zasiłku okresowego z powodu bezrobocia w zł częstotliwość w miesiącach średnia wysokość zasiłku okresowego z powodu długotrwałej choroby w zł 1 359 389 325 323 487 348 2 3 3 3 3 3 3 3 427 359 320 333 542 317 4 3 3 3 2 3 3 5 306 300 338 361 350 350 27

częstotliwość w miesiącach średnia wysokość zasiłku okresowego z powodu niepełnosprawności w zł częstotliwość w miesiącach średnia wysokość zasiłku okresowego z powodu możliwości utrzymania uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego w zł częstotliwość w miesiącach 6 2 4 3 3 2 2 7 400 469 0 288 394 418 8 3 2 0 3 3 3 9 0 0 0 0 0 0 10 0 0 0 0 0 0 Wskaźnik zasiłku celowego - gmina i miasto na prawach powiatu średnia wysokość zasiłku celowego na osobę w roku w zł 1 820 906 715 865 1 027 811 10.6. POMOC W FORMIE USŁUG Wskaźnik korzystających z usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych realizowanych w ramach zadań własnych - gmina i miasto na prawach powiatu liczba osób objęta pomocą w formie usług opiekuńczych w wieku poprodukcyjnym* Liczba mieszkańców w wieku poprodukcyjnym* w1 / w2 x 100% 1 0 1 3 4 4 4 2 0 0 0 1 760 1 817 1 681 3 0 0 0 0 0 0 4 X 0 0 0 0 0 * wiek poprodukcyjny: kobiety w wieku 60 i więcej, mężczyźni 65 i więcej Wskaźnik kontraktu socjalnego - gmina liczba osób objętych kontraktem socjalnym liczba osób, którym przyznano świadczenie w1 / w2 x 100% 1 6 6 6 6 0 5 2 362 347 372 310 341 341 3 2 2 2 2 0 1 4 X 100 100 100 0 0 28

Wskaźnik reintegracji społeczno-zawodowej - gmina i miasto na prawach powiatu liczba osób z indywidualnym programem zatrudnienia socjalnego i osób z kontraktem socjalnym w KIS 1 0 0 0 0 0 0 liczba osób długotrwale bezrobotnych 2 115 120 150 162 140 140 w1 / w2 x 100% 3 0 0 0 0 0 0 4 X 0 0 0 0 0 10.7. POMOC INSTYTUCJONALNA Wskaźnik zaspokojenia potrzeb miejsc w domach pomocy społecznej - gmina rok 2012 2013 2014 2015 liczba osób umieszczonych w domu pomocy społecznej liczba osób oczekujących na umieszczenie w domu pomocy społecznej (w1x100)/(w1+w2) 1 0 0 0 0 0 2 0 0 0 0 0 3 0 0 0 0 0 4 X 0 0 0 0 Wskaźnik zaspokojenia potrzeb miejsc w środowiskowych domach samopomocy - gmina rok 2012 2013 2014 2015 liczba osób umieszczonych w środowiskowych domach samopomocy liczba osób oczekujących na umieszczenie w środowiskowym domu samopomocy o zasięgu lokalnym (w1x100)/(w1+w2) 1 0 0 0 0 0 2 0 0 0 0 0 3 0 0 0 0 0 4 X 0 0 0 0 Wskaźnik zaspokojenia potrzeb miejsc w mieszkaniach chronionych - gmina rok 2012 2013 2014 2015 liczba osób umieszczonych w mieszkaniu chronionym 1 0 0 0 0 0 liczba osób oczekujących na umieszczenie w mieszkaniu chronionym 2 0 0 0 0 0 (w1x100)/(w1+w2) 3 0 0 0 0 0 4 X 0 0 0 0 29

10.8. ODMOWY POMOCY I WSPARCIA (tylko w zakresie zagadnień związanych z pomocą społeczną) Wskaźnik odmów - gmina i miasto na prawach powiatu liczba decyzji odmownych 1 3 5 7 6 4 5 liczba decyzji przyznających zasiłek / usługę w1/(w1+w2) x 100% 2 591 697 675 718 561 650 3 1 1 1 1 1 1 4 X 100 100 100 100 100 Wskaźnik odmów z powodu nie spełnienia kryterium dochodowego - gmina i miasto na prawach powiatu liczba decyzji odmownych z powodu nie spełnienia kryterium dochodowego 1 3 5 7 2 4 5 liczba decyzji odmownych 2 3 5 7 6 4 5 w1 / w2 x 100% 3 100 100 100 33 100 100 4 X 100 100 33 303 100 Wskaźnik odmów z powodu braku środków - gmina i miasto na prawach powiatu liczba decyzji odmownych z powodu braku środków 1 0 0 0 0 0 0 liczba decyzji odmownych 2 3 5 7 6 4 5 w1 / w2 x 100% 3 0 0 0 0 0 0 4 X 0 0 0 0 0 10.9. BUDŻET POLITYKI SPOŁECZNEJ Struktura wydatków na zadania realizowane w ramach polityki społecznej (działy) - gmina Wyszczególnienie 2011 2012 2013 2014 2015 2017 Kwota %* Kwota %* Kwota %* Kwota %* Kwota %* Kwota %* Kwota %* Ogółem wydatki 2 935 332 100 3 038 035 100 3 177 739 100 3 461 136 100 4 566 596 100 8 769 047 100 14 115 100 851 - OCHRONA ZDROWIA 186 6 140 187 5 163 754 5 179 942 5 167 357 4 190 2 190 1 852 - POMOC SPOŁECZNA 2 703 696 92 2 857 383 94 2 964 133 93 3 221 467 93 3 603 404 79 7 651 529 87 12 940 92 853 - POZOSTAŁE ZADANIA W ZAKRESIE POLITYKI SPOŁECZNEJ 0 0 0 0 0 0 0 0 752 415 16 881 518 10 935 7 854 - EDUKACYJNA OPIEKA WYCHOWAWCZA 45 636 2 40 465 1 49 852 2 59 727 2 43 420 1 46 1 50 0 30

* procentowy udział w wydatkach ogółem Struktura wydatków na zadania realizowane w ramach polityki społecznej (rozdziały) - gmina Wyszczególnienie Ogółem wydatki 1 2011 2012 2013 2014 2015 2017 Kwota %* Kwota %* Kwota %* Kwota %* Kwota %* Kwota %* Kwota %* 2 935 332 100,00 3 038 035 100,00 3 177 739 100,00 3 461 136 100,00 4 566 596 100,00 8 769 047 100,00 14 115 100,00 85153 - Przeciwdziałanie narkomanii 2 0 0,00 1 620 0,05 4 0,13 5 034 0,15 2 995 0,07 5 0,06 5 0,04 85154 - Przeciwdziałanie alkoholizmowi 3 186 6,34 138 567 4,56 159 754 5,03 174 908 5,05 164 362 3,60 185 2,11 185 1,31 85201 - Placówki opiekuńczo-wychowawcze 4 0 0,00 7 052 0,23 46 168 1,45 87 520 2,53 43 706 0,96 11 400 0,13 16 0,11 85202 - Domy pomocy społecznej 5 121 256 4,13 152 714 5,03 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 85203 - Ośrodki Wsparcia 6 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 85204 - Rodziny zastępcze 7 0 0,00 2 180 0,07 5 387 0,17 13 131 0,38 15 643 0,34 21 500 0,25 24 0,17 85205 - Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie 85206 - Wspieranie rodziny (m.in. asystenci rodziny i rodziny wspierające) 8 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 9 0 0,00 0 0,00 0 0,00 1 692 0,05 9 0,20 12 540 0,14 16 0,11 85212 - Świadczenia rodzinne, świadczenie z funduszu alimentacyjnego oraz składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z ubezpieczenia społecznego 10 1 713 58,36 1 703 798 56,08 1 817 472 57,19 1 966 744 56,82 2 301 165 50,39 2 259 25,76 2 500 17,71 85213 - Składki na ubezpieczenie zdrowotne opłacane za osoby pobierające niektóre świadczenia z pomocy społecznej, niektóre świadczenia rodzinne oraz za osoby uczestniczące w zajęciach centrum integracji społecznej 11 14 0,48 15 130 0,50 32 910 1,04 38 158 1,10 52 881 1,16 56 0,64 60 0,43 85214 - Zasiłki i pomoc w naturze oraz składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe 12 136 4,63 151 019 4,97 128 748 4,05 131 697 3,81 141 443 3,10 132 516 1,51 145 1,03 85215 - Dodatki mieszkaniowe 13 4 0,14 2 725 0,09 5 684 0,18 3 810 0,11 4 330 0,09 7 584 0,09 9 0,06 85216 - Zasiłki stałe 14 161 5,48 179 667 5,91 232 668 7,32 231 099 6,68 217 522 4,76 257 400 2,94 270 1,91 85219 - Ośrodek Pomocy Społecznej 15 477 16,25 549 438 18,09 530 900 16,71 591 502 17,09 668 327 14,64 700 833 7,99 720 5,10 85220 - Specjalistyczne poradnictwo, mieszkania chronione i ośrodki interwencji kryzysowej 85228 - Usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze 16 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 17 13 440 0,46 22 660 0,75 35 454 1,12 38 577 1,11 28 750 0,63 32 870 0,37 40 0,28 85231 - Pomoc dla cudzoziemców 18 0 0,00 0 0,00 3 500 0,11 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 85232 - Centra Integracji Społecznej 85278 - Usuwanie skutków klęsk żywiołowych 19 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 20 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 85295 - Pozostała działalność W tym: - klub integracji społecznej, - warsztat terapii zajęciowej, - prace społecznie użyteczne, - program "Pomoc państwa w zakresie dożywiania" - wkład własny gminy 21 64 2,18 71 2,34 125 242 3,94 117 537 3,40 120 637 2,64 4 159 886 47,44 9 140 64,75 85305 - Żłobki 22 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 752 415 16,48 881 518 10,05 935 6,62 31

Wyszczególnienie 2011 2012 2013 2014 2015 2017 Kwota %* Kwota %* Kwota %* Kwota %* Kwota %* Kwota %* Kwota %* 85306 - Kluby dziecięce 23 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 85307 - Dzienni opiekunowie 24 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 85311 - Rehabilitacja zawodowa i społeczna osób niepełnosprawnych 85321 - Zespoły orzekania o niepełnosprawności 85324 - Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych 85395 - Pozostała działalność w zakresie polityki społecznej 85415 - Pomoc materialna dla uczniów 25 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 26 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 27 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 28 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 29 45 636 1,55 40 465 1,33 49 852 1,57 59 727 1,73 43 420 0,95 46 0,52 50 0,35 * procentowy udział w wydatkach ogółem Struktura wydatków na zadania realizowane w ramach polityki społecznej (działy) - w budżecie OPS/PCPR - gmina Wyszczególnienie 2011 2012 2013 2014 2015 2017 Kwota %* Kwota %* Kwota %* Kwota %* Kwota %* Kwota %* Kwota %* Ogółem wydatki 2 703 696 100 2 887 768 100 2 996 643 100 3 260 027 100 3 646 824 100 7 697 529 100 12 990 100 851 - OCHRONA ZDROWIA 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 852 - POMOC SPOŁECZNA 2 703 696 100 2 857 383 99 2 964 133 99 3 221 467 99 3 603 404 99 7 651 529 99 12 940 100 853 - POZOSTAŁE ZADANIA W ZAKRESIE POLITYKI SPOŁECZNEJ 854 - EDUKACYJNA OPIEKA WYCHOWAWCZA 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 30 385 1 32 510 1 38 560 1 43 420 1 46 1 50 0 * procentowy udział w wydatkach ogółem Struktura wydatków na zadania realizowane w ramach polityki społecznej - w budżecie OPS/PCPR (rozdziały) - gmina Wyszczególnienie Ogółem wydatki 1 2011 2012 2013 2014 2015 2017 Kwota %* Kwota %* Kwota %* Kwota %* Kwota %* Kwota %* Kwota %* 2 703 696 100,00 2 887 768 100,00 2 996 643 100,00 3 260 027 100,00 3 646 824 100,00 7 697 529 100,00 12 990 100,00 85153 - Przeciwdziałanie narkomanii 85154 - Przeciwdziałanie alkoholizmowi 85201 - Placówki opiekuńczo-wychowawcze 2 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 3 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 4 0 0,00 7 052 0,24 46 168 1,54 87 520 2,68 43 706 1,20 11 400 0,15 16 0,12 85202 - Domy pomocy społecznej 5 121 256 4,48 152 714 5,29 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 85203 - Ośrodki Wsparcia 6 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 85204 - Rodziny zastępcze 7 0 0,00 2 180 0,08 5 387 0,18 13 131 0,40 15 643 0,43 21 500 0,28 24 0,18 85205 - Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie 8 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 85206 - Wspieranie rodziny 9 0 0,00 0 0,00 0 0,00 1 692 0,05 9 0,25 12 540 0,16 16 0,12 32

Wyszczególnienie 2011 2012 2013 2014 2015 2017 Kwota %* Kwota %* Kwota %* Kwota %* Kwota %* Kwota %* Kwota %* (m.in. asystenci rodziny i rodziny wspierające) 85212 - Świadczenia rodzinne, świadczenie z funduszu alimentacyjnego oraz składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z ubezpieczenia społecznego 10 1 713 63,36 1 703 798 59,00 1 817 472 60,65 1 966 744 60,33 2 301 165 63,10 2 259 29,35 2 500 19,25 85213 - Składki na ubezpieczenie zdrowotne opłacane za osoby pobierające niektóre świadczenia z pomocy społecznej, niektóre świadczenia rodzinne oraz za osoby uczestniczące w zajęciach centrum integracji społecznej 11 14 0,52 15 130 0,52 32 910 1,10 38 158 1,17 52 881 1,45 56 0,73 60 0,46 85214 - Zasiłki i pomoc w naturze oraz składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe 12 136 5,03 151 019 5,23 128 748 4,30 131 697 4,04 141 443 3,88 132 516 1,72 145 1,12 85215 - Dodatki mieszkaniowe 13 4 0,15 2 725 0,09 5 684 0,19 3 810 0,12 4 330 0,12 7 584 0,10 9 0,07 85216 - Zasiłki stałe 14 161 5,95 179 667 6,22 232 668 7,76 231 099 7,09 217 522 5,96 257 400 3,34 270 2,08 85219 - Ośrodek Pomocy Społecznej 15 477 17,64 549 438 19,03 530 900 17,72 591 502 18,14 668 327 18,33 700 833 9,10 720 5,54 85220 - Specjalistyczne poradnictwo, mieszkania chronione i ośrodki interwencji kryzysowej 85228 - Usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze 16 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 17 13 440 0,50 22 660 0,78 35 454 1,18 38 577 1,18 28 750 0,79 32 870 0,43 40 0,31 85231 - Pomoc dla cudzoziemców 18 0 0,00 0 0,00 3 500 0,12 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 85232 - Centra Integracji Społecznej 85278 - Usuwanie skutków klęsk żywiołowych 19 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 20 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 85295 - Pozostała działalność W tym: - klub integracji społecznej, - warsztat terapii zajęciowej, - prace społecznie użyteczne, - program "Pomoc państwa w zakresie dożywiania" - wkład własny gminy 21 64 2,37 71 2,46 125 242 4,18 117 537 3,61 120 637 3,31 4 159 886 54,04 9 140 70,36 85305 - Żłobki 22 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 85306 - Kluby dziecięce 23 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 85307 - Dzienni opiekunowie 24 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 85311 - Rehabilitacja zawodowa i społeczna osób niepełnosprawnych 85321 - Zespoły orzekania o niepełnosprawności 85324 - Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych 85395 - Pozostała działalność w zakresie polityki społecznej 85415 - Pomoc materialna dla uczniów 25 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 26 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 27 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 28 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 29 0 0,00 30 385 1,05 32 510 1,08 38 560 1,18 43 420 1,19 46 0,60 50 0,38 * procentowy udział w wydatkach ogółem 11. Wnioski końcowe Zaprezentowane w tym narzędziu dane ukazują lokalną sytuację społeczno - demograficzną gminy Nadarzyn oraz niezbędne do realizacji kwestie społeczne. 33