Postanowienie z dnia 14 listopada 2002 r. III RN 92/02

Podobne dokumenty
Postanowienie z dnia 4 czerwca 1998 r. III RN 35/98

Postanowienie z dnia 14 listopada 2002 r. III RN 7/02

Wyrok z dnia 13 stycznia 2000 r. III RN 126/99

Wyrok z dnia 20 lutego 2002 r. III RN 3/01

Postanowienie z dnia 3 lutego 2000 r. III RN 195/99

Wyrok z dnia 12 lipca 2000 r. III RN 2/00

Wyrok z dnia 2 grudnia 1998 r. III RN 89/98

Wyrok z dnia 6 lipca 2001 r. III RN 116/00

Postanowienie z dnia 25 marca 1999 r. III RN 156/98

Postanowienie z dnia 9 lipca 2002 r. III RN 129/01

Wyrok z dnia 2 grudnia 1999 r. III RN 104/99

Postanowienie z dnia 22 lutego 2001 r. III RN 78/00. Sobota jest dniem ustawowo wolnym od pracy w rozumieniu art. 57 4

Wyrok z dnia 7 lipca 1999 r. III RN 23/99

Postanowienie z dnia 22 lutego 2001 r. III RN 71/00

Wyrok z dnia 4 grudnia 2002 r. III RN 212/01

Wyrok z dnia 5 stycznia 2001 r. III RN 130/00

Wyrok z dnia 13 lutego 2003 r. III RN 13/02

Postanowienie z dnia 14 listopada 2002 r. III RN 64/02

Wyrok z dnia 7 czerwca 2001 r. III RN 103/00

Wyrok z dnia 22 lutego 2001 r. III RN 60/00

Wyrok z dnia 22 października 1998 r. III RN 71/98

Wyrok z dnia 6 kwietnia 2000 r. III RN 149/99

POSTANOWIENIE. SSN Anna Owczarek (przewodniczący) SSN Jan Górowski SSN Krzysztof Strzelczyk (sprawozdawca)

Wyrok z dnia 1 czerwca 2000 r. III RN 178/99

Wyrok z dnia 22 lutego 2001 r. III RN 75/00

Wyrok z dnia 5 lipca 2000 r. III RN 198/99

POSTANOWIENIE. SSN Dariusz Dończyk (przewodniczący) SSN Grzegorz Misiurek SSA Władysław Pawlak (sprawozdawca)

Wyrok z dnia 21 maja 2002 r. III RN 77/01

Wyrok z dnia 20 lutego 2002 r. III RN 218/00

Wyrok z dnia 25 lutego 1998 r. III RN 131/97

Wyrok z dnia 17 listopada 2000 r. III RN 52/00

Wyrok z dnia 8 października 2002 r. III RN 175/01

Wyrok z dnia 14 października 1999 r. III RN 82/99

Wyrok z dnia 6 sierpnia 1999 r. III RN 37/99

Wyrok z dnia 6 czerwca 2002 r. III RN 86/01

Postanowienie z dnia 27 marca 2002 r. III RN 9/01

Wyrok z dnia 8 maja 1998 r. III RN 34/98

Wyrok z dnia 21 stycznia 1998 r. III RN 102/97

Wyrok z dnia 4 listopada 1998 r. III RN 75/98

Postanowienie z dnia 22 lipca 2003 r. III RN 45/03. Uchwała zarządu gminy (miasta) w przedmiocie wypowiedzenia zarządu

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II CZ 66/06. Dnia 4 października 2006 r. Sąd Najwyższy w składzie :

Wyrok z dnia 8 maja 1998 r. III RN 23/98

Wyrok z dnia 7 lipca 1999 r. III RN 22/99

Wyrok z dnia 13 czerwca 2002 r. III RN 97/01

Postanowienie z dnia 8 lipca 1998 r. III KKO 1/98

Wyrok z dnia 20 grudnia 2000 r. III RN 31/00

Wyrok z dnia 7 lipca 1999 r. III RN 20/99

Wyrok z dnia 3 lutego 1999 r. III RN 133/98

Wyrok z dnia 4 listopada 1998 r. III RN 77/98

POSTANOWIENIE. Sygn. akt I CZ 71/14. Dnia 17 września 2014 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II CZ 15/15. Dnia 24 kwietnia 2015 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. SSN Jerzy Kuźniar (przewodniczący) SSN Bogusław Cudowski SSN Zbigniew Myszka (sprawozdawca)

Wyrok z dnia 8 maja 1998 r. III RN 26/98

Wyrok z dnia 4 listopada 1999 r. III RN 85/99

Wyrok z dnia 5 stycznia 2001 r. III RN 48/00

POSTANOWIENIE. SSN Kazimierz Jaśkowski (przewodniczący) SSN Zbigniew Hajn (sprawozdawca) SSN Andrzej Wróbel

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II UZ 77/14. Dnia 25 lutego 2015 r. Sąd Najwyższy w składzie:

Postanowienie z dnia 11 stycznia 1995 r. III ARN 75/94

Wyrok z dnia 28 listopada 2003 r. III RN 138/02

Wyrok z dnia 5 kwietnia 2002 r. III RN 125/01

POSTANOWIENIE. Sygn. akt I UZ 22/17. Dnia 29 sierpnia 2017 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. SSN Zbigniew Myszka (przewodniczący) SSN Romualda Spyt SSA Marek Procek (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący) SSN Iwona Koper (sprawozdawca) SSA Władysław Pawlak

POSTANOWIENIE. SSN Beata Gudowska (przewodniczący) SSN Krzysztof Staryk SSN Jolanta Strusińska-Żukowska (sprawozdawca)

Wyrok z dnia 8 stycznia 1998 r. III RN 97/97

Wyrok z dnia 7 maja 2002 r. III RN 62/01

Wyrok z dnia 21 stycznia 1998 r. III RN 110/97

Postanowienie z dnia 13 stycznia 2000 r. III RN 123/99

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II PZ 6/14. Dnia 14 kwietnia 2014 r. Sąd Najwyższy w składzie:

Postanowienie z dnia 14 listopada 2002 r. III RN 115/02

POSTANOWIENIE. SSN Marta Romańska (przewodniczący) SSN Irena Gromska-Szuster (sprawozdawca) SSN Wojciech Katner

Wyrok z dnia 5 kwietnia 2002 r. III RN 124/01

POSTANOWIENIE. SSN Dariusz Dończyk (przewodniczący) SSN Anna Kozłowska SSN Maria Szulc (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący) SSN Jan Górowski SSN Barbara Myszka (sprawozdawca)

Wyrok z dnia 9 lutego 2001 r. III RN 58/00

Postanowienie z dnia 29 stycznia 2008 r. II UZ 45/07

POSTANOWIENIE. SSN Kazimierz Jaśkowski (przewodniczący) SSN Jerzy Kwaśniewski SSN Zbigniew Myszka (sprawozdawca)

Wyrok z dnia 6 kwietnia 2000 r. III RN 148/99

Wyrok z dnia 4 listopada 1998 r. III RN 78/98

Wyrok z dnia 9 marca 2001 r. II UKN 402/00

Wyrok z dnia 25 lutego 1998 r. III RN 130/97

Wyrok z dnia 18 maja 2001 r. III RN 98/00

Postanowienie z dnia 13 maja 2005 r. II UZ 25/05

Postanowienie z dnia 23 stycznia 2008 r. II UZ 47/07

Postanowienie z dnia 8 marca 2001 r. III KKO 2/01

POSTANOWIENIE. SSN Józef Iwulski (przewodniczący) SSN Zbigniew Myszka SSN Krzysztof Staryk (sprawozdawca)

Wyrok z dnia 22 września 1999 r. III RN 92/99

Wyrok z dnia 3 lutego 1999 r. III RN 107/98

Wyrok z dnia 27 kwietnia 2009 r. I UK 325/08

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Dariusz Dończyk SSN Monika Koba

Wyrok z dnia 9 lipca 2002 r. III RN 117/01

POSTANOWIENIE. SSN Jan Górowski (przewodniczący) SSN Irena Gromska-Szuster SSN Władysław Pawlak (sprawozdawca)

- 1 - Wyrok z dnia 5 października 1995 r. III ARN 36/95

Wyrok z dnia 6 marca 2002 r. III RN 75/01

Wyrok z dnia 3 września 1997 r. III RN 27/97

Wyrok z dnia 14 października 1999 r. III RN 43/99

Postanowienie z dnia 29 czerwca 2011 r. III PZ 5/11

Wyrok z dnia 6 sierpnia 1999 r. III RN 28/99

Postanowienie z dnia 24 lutego 2012 r. II UZ 62/11

Transkrypt:

Postanowienie z dnia 14 listopada 2002 r. III RN 92/02 Rewizja nadzwyczajna podlega oddaleniu, gdy jej przedmiotem jest wyłącznie żądanie uchylenia postanowienia o odrzuceniu skargi, a Naczelny Sąd Administracyjny oddalił wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych i prawidłowo wezwał do uiszczenia wpisu od skargi, natomiast skarżący nie uiścił go w zakreślonym terminie. Przewodniczący SSN Kazimierz Jaśkowski, Sędziowie SN: Andrzej Wasilewski (sprawozdawca), Andrzej Wróbel. Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 14 listopada 2002 r. sprawy ze skargi Beaty Z. na decyzję Prezesa Głównego Urzędu Ceł w W. z dnia 29 grudnia 2000 r. [...] w przedmiocie wartości celnej towaru, na skutek rewizji nadzwyczajnej Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego [...] od postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego-Ośrodka Zamiejscowego w Poznaniu z dnia 28 grudnia 2001 r. [...] o d d a l i ł rewizję nadzwyczajną. U z a s a d n i e n i e Naczelny Sąd Administracyjny-Ośrodek Zamiejscowy w Poznaniu 39 postanowieniami z dnia 28 grudnia 2001 r. [...] odrzucił skargi Beaty Z. na 39 decyzji Prezesa Głównego Urzędu Ceł w przedmiocie wartości celnej towaru, w tym na 18 decyzji Prezesa Głównego Urzędu Ceł z dnia 28 grudnia 2000 r. [...] oraz na 21 decyzji Prezesa Głównego Urzędu Ceł z dnia 29 grudnia 2000 r. [...]. W uzasadnieniu powyższych postanowień Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że postanowieniami z dnia 30 października 2001 r. Sąd ten oddalił wnioski skarżącej o zwolnienie jej od kosztów sądowych. Następnie, pomimo odebrania w dniu 2 listopada 2001 r. przez pełnomocnika skarżącej wezwania do uiszczenia wpisu od wniesionych skarg w terminie 7 dni, wpis ten nie został przez skarżącą uiszczony. W tej sytuacji, na podsta-

2 wie art. 36 i art. 27 ust. 2 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz.U. Nr 74, poz. 368 ze zm.) oraz art. 16 ust. 1 i ust. 3 ustawy z dnia 13 czerwca 1967 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. Nr 24, poz. 110 ze zm.) NSA odrzucił skargi. Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie pismem z dnia 2 lipca 2002 r. [...] wniósł rewizję nadzwyczajną od powyższych 39 postanowień Naczelnego Sądu Administracyjnego-Ośrodka Zamiejscowego w Poznaniu z dnia 28 grudnia 2001 r., zarzucając im rażące naruszenie art. 27 ust. 2 ustawy o NSA oraz art. 113 1 KPC w związku z art. 59 ustawy o NSA, a także art. 45 i art. 77 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz art. 6 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności sporządzonej w Rzymie z dnia 4 listopada 1950 r., zmienionej następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełnionej Protokołem nr 2 (Dz.U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284). W konsekwencji, na podstawie art. 57 ust. 2 ustawy o NSA w rewizji nadzwyczajnej sformułowany został wniosek o uchylenie zaskarżonych postanowień i przekazanie sprawy Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu-Ośrodkowi Zamiejscowemu w Poznaniu do ponownego rozpoznania. W uzasadnieniu rewizji nadzwyczajnej podniesiono w szczególności, że: Po pierwsze, w dniu 2 lutego 2001 r. wniesione zostały do Naczelnego Sądu Administracyjnego-Ośrodka Zamiejscowego w Poznaniu skargi na 39 wymienionych wyżej ostatecznych decyzji Prezesa Głównego Urzędu Ceł, które dotyczyły identycznego stanu faktycznego i prawnego, zawierały tożsamy materiał dowodowy zebrany w toku postępowania wyjaśniającego. W dniu 5 marca 2001 r. skarżąca uzupełniła braki formalne skargi i równocześnie złożyła wnioski o zwolnienie jej od kosztów sądowych w każdej z powyżej wymienionych spraw, uzasadniając je brakiem możliwości uiszczenia wpisu, który w poszczególnych sprawach wynosi od ponad 200 zł do 600 zł, a łącznie stanowi kwotę 13.845,00 zł. Skarżąca wskazała również na przyczyny, które powodują, że nie jest w stanie bez uszczerbku dla utrzymania siebie i swojej rodziny ponieść wymaganych kosztów wpisów od wniesionych skarg, a w szczególności podniosła, że: a) mieszka wraz z mężem i małoletnim dzieckiem w mieszkaniu będącym własnością Lasów Państwowych, ponosząc koszty związane z jego utrzymaniem i eksploatacją; b) nie posiada żadnych wartościowych ruchomości poza samochodem marki Fiat Punto (rocznik 1996), który jest obciążony zastawem na rzecz banku, a przy tym jest on niezbędny jej rodzinie jako jedyny środek komunikacji pozwalający na dojazd skarżącej do pracy (ok. 15 km) i umożliwiający dowóz

3 dziecka do przedszkola; c) dochód brutto skarżącej z tytułu wynagrodzenia za pracę wyniósł w marcu 2001 r. kwotę 1.220,00 zł i jest to jej jedyne źródło dochodu; d) ze względu na bardzo zły stan majątkowy skarżącej, nie tylko jej pełnomocnik nie otrzymał żadnego honorarium z tytułu prowadzenia jej spraw, lecz także opłacenie pełnomocnictw w kwocie 630 zł było zbyt dużym obciążeniem dla budżetu rodzinnego skarżącej; e) pomimo trudnej sytuacji majątkowej, skarżąca dokonała w stosownym czasie wpłaty wymaganego wpisu od dwóch wniesionych skarg na łączną kwotę 550 zł, co - jak wywiedziono w rewizji nadzwyczajnej - dowodzi, że przewidując konieczność uiszczenia wpisów skarżąca gromadziła środki na koszty sądowe w miarę swoich możliwości finansowych. Zapłata jednak pozostałej kwoty wpisu przekraczała zdecydowanie jej możliwości finansowe, gdyż obowiązek wpisu od 39 skarg powstał w jednym terminie ; f) następnie, w wykonaniu zarządzenia Sądu, skarżąca nadesłała również swoje zeznanie podatkowe za 1999 rok, z którego wynika, że osiągnęła ona w tym czasie dochód w wysokości 11.574,60 zł, czyli średnio 964,55 zł miesięcznie; natomiast jej mąż osiągnął w tym samym czasie dochód w kwocie łącznej 32.040,84 zł; skarżąca zwróciła równocześnie uwagę na to, że obroty wynikające z prowadzonej przez nią działalności gospodarczej (w międzyczasie zresztą już zakończonej), w związku z którą wydane zostały wobec niej zaskarżone decyzje organów celnych, nie są tożsame z uzyskiwanym przez nią dochodem. Po drugie, w uzasadnieniu rewizji nadzwyczajnej podniesiono, iż stosownie do ustalonej linii orzecznictwa sądowego przyjmuje się, że: a) w przypadku braku stosownych zaświadczeń niezbędnych do wyczerpującej oceny (podstaw zwolnienia z kosztów) zachodzi konieczność wezwania strony do uzupełnienia braków i dopiero po wyjaśnieniu wszystkich okoliczności wydanie stosownych postanowień (wskazując na postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 4 grudnia 1996 r., III RN 47/96 - OSNAPiUS z 1997 r. nr 13, poz. 231); b) postanowienie o odmowie zwolnienia od kosztów sądowych powinno być wydane po wyjaśnieniu wszystkich okoliczności dotyczących sytuacji finansowej wnioskodawcy (wskazując na postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 28 czerwca 2000 r., III RN 205/99 - OSNAPiUS z 2001 r. nr 9, poz. 298); c) jeśli przedmiotem sprawy sądowej jest wniosek strony o udzielenie jej przez administrację pomocy finansowej w znacznej wysokości, to rozpatrywaniu równoczesnego wniosku o zwolnienie od kosztów procesowych powinna towarzyszyć szczególna skrupulatność, a jego ewentualne odrzucenie lub oddalenie powinno być szczególnie wnikliwie i dokładnie uzasadnione, by nie mogło być potraktowane jako

4 faktyczne odmówienie stronie prawa do sądu (wskazując na postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 stycznia 1995 r., III ARN 75/95 - OSNAPiUS z 1995 r. nr 9, poz.106). Po trzecie, w rewizji nadzwyczajnej podniesiono, że błędne były w rozpoznawanych sprawach wnioski Sądu, który postanowienia o odmowie zwolnienia od kosztów sądowych uzasadniał tym, że skarżąca dysponowała olbrzymimi kwotami pieniędzy, bowiem: nawet gdyby było to uzasadnione, to rozpatrując wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych należy brać pod rozwagę aktualny stan majątkowy, a nie - jak odwołuje się Sąd - stan z roku 1997. Należy mieć na uwadze, że nie są tożsame obroty wynikające z działalności gospodarczej skarżącej (zresztą już zakończonej) z uzyskaniem przez nią dochodu. Nie są również przychodem kwoty płacone przez nią z tytułu ceny za importowany towar, jak przyjął Sąd w uzasadnieniach postanowień oddalających wnioski o zwolnienie od kosztów sądowych. Sąd bezpodstawnie wyprowadził wniosek o przychodach, czy tym bardziej o dochodach skarżącej na podstawie ponoszonych przez nią kosztów zakupu. To właśnie brak oczekiwanego efektu ekonomicznego spowodował zaprzestanie prowadzenia działalności gospodarczej przez skarżącą. Po czwarte, w opinii rewizji nadzwyczajnej nieuzasadnione jest oddalenie przez Sąd wniosków o zwolnienie z kosztów wpisu od skarg na tej podstawie, że skarżąca uiściła wpis od dwóch skarg na łączną kwotę 550 zł. Sąd błędnie przyjął, że zapłata tych wpisów świadczy o tym, iż w tej sytuacji zapłata wpisów od pozostałych skarg - na łączną kwotę 13.000,00 zł - również nie powinna stanowić problemu dla skarżącej. Tymczasem, podkreślono w uzasadnieniu rewizji nadzwyczajnej: Prawo do sądu nie może być prawem iluzorycznym. W opisanych sprawach rozpoznawanych odrębnie kwota wpisu wynosząca od ponad 200 do 600 zł mogła być uznana jako odpowiadająca możliwościom skarżącej - jednakże Sąd winien je rozpoznać łącznie, mając na uwadze łączną wysokość wpisów sięgającą kwoty 13.845 zł. Sąd Najwyższy zważył, co następuje: Sąd Najwyższy rozpoznaje sprawę w granicach zaskarżenia rewizją nadzwyczajną oraz jej podstaw, natomiast z urzędu bierze pod rozwagę jedynie nieważność postępowania (art. 393 11 1 KPC w związku z art.10 ustawy z dnia 1 marca 1996 r. o zmianie Kodeksu postępowania cywilnego, rozporządzeń Prezydenta Rzeczypospo-

5 litej - Prawo upadłościowe i Prawo o postępowaniu układowym, Kodeksu postępowania administracyjnego, ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 43, poz.189 ze zm.). Tymczasem przedmiotem rewizji nadzwyczajnej jest wyłącznie 39 postanowień Naczelnego Sądu Administracyjnego-Ośrodka Zamiejscowego w Poznaniu z dnia 28 grudnia 2001 r., mocą których na podstawie art. 36 w związku z art. 27 ust. 2 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym odrzucone zostały 39 skargi Beaty Z. na decyzje Prezesa Głównego Urzędu Ceł w W., ponieważ po wydaniu przez ten sam Sąd w dniu 30 października 2001 r. 39 postanowień oddalających wnioski skarżącej o zwolnienie jej od kosztów sądowych i pomimo odebrania przez pełnomocnika skarżącej w dniu 2 listopada 2001 r. wezwania do uiszczenia należnych wpisów od powyższych skarg w terminie 7 dni pod rygorem ujemnych skutków prawnych nie zachowania tego terminu, wpisy te nie zostały uiszczone. Natomiast w przedmiotowej rewizji nadzwyczajnej w ogóle nie został sformułowany wniosek o uchylenie uprzednio wydanych przez Naczelny Sąd Administracyjny - Ośrodek Zamiejscowy w Poznaniu 39 postanowień z dnia 30 listopada 2001 r. oddalających wnioski skarżącej o zwolnienie jej z należnych kosztów sądowych, jakkolwiek uzasadnienie rewizji nadzwyczajnej w całości poświęcone zostało wykazaniu, że właśnie postanowienia tego Sądu oddalające wnioski o zwolnienie z kosztów sądowych wydane zostały z rażącym naruszeniem art. 27 ust. 2 ustawy o NSA oraz art. 113 1 KPC w związku z art. 59 ustawy o NSA, a w konsekwencji także art. 45 i art. 77 ust. 2 Konstytucji. W tej sytuacji, Sąd Najwyższy nie znalazł usprawiedliwionych podstaw do uwzględnienia rewizji nadzwyczajnej i uchylenia zaskarżonych nią 39 postanowień Naczelnego Sądu Administracyjnego - Ośrodka Zamiejscowego w Poznaniu z dnia 28 grudnia 2001 r. odrzucających skargi. Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd Najwyższy na podstawie art. 236 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483) oraz art. 393 12 KPC w związku z art.10 ustawy z dnia 1 marca 1996 r. o zmianie Kodeksu postępowania cywilnego, rozporządzeń Prezydenta Rzeczypospolitej - Prawo upadłościowe i Prawo o postępowaniu układowym, Kodeksu postępowania administracyjnego, ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 43, poz.189 ze zm.) orzekł jak w sentencji. ========================================