Prognozowanie zmiany politycznej i zmian nastrojów na podstawie danych sondażowych z lat 1994-2016 Andrzej Klarkowski Stanisław Szwalbe
2 Zmiany nastrojów i zmiany ocen politycznych wyniki dane CBOS dotyczące nastrojów społecznych publikowane w cyklicznych raportach
3 Dynamika nastrojów dane CBOS 80% OCENY KIERUNKU ROZWOJU SYTUACJI W POLSCE 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% I IVVII X I IVVII X I IVVII X I IVVII X I IVVII X I IVVII X I IVVII X I IVVII X I IVVII X I IVVII X I IVVII X I IVVII X I IVVII X I IVVII X I IVVII X I IVVII X I IVVII X I IV 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 DOBRY ZŁY
4 Dynamika ocen warunków życia dane CBOS OCENY WARUNKÓW ŻYCIA RESPONDENTÓW I ICH RODZIN 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% I IVVII X I IVVII X I IVVII X I IVVII X I IVVII X I IVVII X I IVVII X I IVVII X I IVVII X I IVVII X I IVVII X I IVVII X I IVVII X I IVVII X I IVVII X I IVVII X I IVVII X I IV 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 DOBRE ANI DOBRE, ANI ZŁE ZŁE
5 Dynamika stosunku do rządu dane CBOS STOSUNEK DO RZĄDU 70% 60% JERZY BUZEK LESZEK MILLER MAREK BELKA KAZIMIERZ MARCINKIEWICZ JAROSŁAW KACZYŃSKI DONALD TUSK EWA KOPACZ 50% BEATA SZYDŁO 40% 30% 20% 10% 0% I IVVII X I IV VII X I IVVII XI I IVVII X I IVVII X I IVVII X I IVVII X I IVVII X I IVVII X I IVVII X I IVVII X I IVVII X I IVVII X I IVVII X I IVVII X I IVVII X I IV 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 X I IV 2016 ZWOLENNICY OBOJĘTNI PRZECIWNICY
6 Dynamika ocen działalności rządu dane CBOS OCENY WYNIKÓW DZIAŁALNOŚCI RZĄDU 90% 80% 70% 60% JERZY BUZEK LESZEK MILLER MAREK BELKA JAROSŁAW KACZYŃSKI KAZIMIERZ MARCINKIEWICZ DONALD TUSK EWA KOPACZ BEATA SZYDŁO 50% 40% 30% 20% 10% 0% I IV VII X I IV VII X I IV VII X I IV VII X I IV VII X I IV VII V I IV VII X I IV VII X I IV VII X I IV VII X I IV VII X I IV VII X I IV VII X I IV VII X I IV VII X I IV VII 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 I IV X I IV 2015 2016 DOBRE ZŁE
7 Zmiany nastrojów i zmiany ocen politycznych przekształcone do identycznej skali dane CBOS, GfK Polonia i TNS Polska z cyklicznych badań typu omnibus
8 01-92 07-92 01-93 07-93 01-94 07-94 01-95 07-95 01-96 07-96 01-97 07-97 01-98 07-98 01-99 07-99 01-00 07-00 01-01 07-01 01-02 07-02 01-03 07-03 01-04 07-04 01-05 07-05 01-06 07-06 01-07 07-07 01-08 07-08 01-09 07-09 01-10 07-10 01-11 07-11 01-12 07-12 01-13 07-13 01-14 07-14 01-15 07-15 01-16 CIT ust. Paw lak Suchocka VAT ust. w yb. parl Paw lak denominacja Oleksy w yb. prezyd Oleksy dymisja Cimoszew icz referendum konstytucyjne w yb. parl Buzek ref. adm. ref. w yb. ub. sam. społ ref. ośw., zdr. w yb. prezyd w yb. parl Miller w yb. sam. referendum UE Belka/akcesja w yb. parl w yb. prezyd Marcinkiew icz J. Kaczyński w yb. sam. w yb. parl D. Tusk śmierć Prezydenta w yb. prezyd w yb. sam. prezydencja UE pow w yb. ołanie parl w iek67 acta ust67 zmiany w rządzie E. Kopacz w yb. sam. w yb. prezyd w yb. parl B. Szydło wybory parlamentarne odłożony ostatni wynik średnia krocząca z 5-ciu pomiarów wydarzenia polityczne indeks nastrojów społecznych - średnia CBOS, TNS, GfK (od 05/01) Indeks nastrojów społecznych
9 Indeks nastrojów społecznych porównanie ekip rządzących miesiące przed i po wyborach parlamentarnych wartość wskaźnika w punktach skali standaryzowanej: -2 - minimum, 2 - maksimum
10 Aktualna i przyszła sytuacja własna średnia krocząca z 5-ciu pomiarów średnia krocząca z 5-ciu pomiarów odłożony ostatni wynik: ocena aktualna, ocena przyszłości
11 Aktualna i przyszła sytuacja gospodarcza średnia krocząca z 5-ciu pomiarów średnia krocząca z 5-ciu pomiarów odłożony ostatni wynik: ocena aktualna, ocena przyszłości
12 Ocena sytuacji politycznej średnia krocząca z 5-ciu pomiarów średnia krocząca z 5-ciu pomiarów odłożony ostatni wynik: ocena aktualna, ocena przyszłości
13 Oceny rządu odłożony ostatni wynik
14 Oceny rządu - porównanie wartość wskaźnika w punktach skali standaryzowanej: -2 - minimum, 2 - maksimum 0,6 0,4 0,2 0,0-0,2-0,4-0,6-0,8-1,0-1,2-1,4 1997-2001 - J. Buzek 2001-2005 - L. Miller 2005/2006 - K. Marcinkiewicz 2006/2007 - J. Kaczyński 2007-2011 - D. Tusk 2011-2015 - D. Tusk/E. Kopacz 2015 - B. Szydło 5 4 3 2 1wybory1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 miesiące przed i po wyborach parlamentarnych
15 Oceny premiera odłożony ostatni wynik
16 Oceny premiera - porównanie wartość wskaźnika w punktach skali standaryzowanej: -2 - minimum, 2 - maksimum 0,8 0,6 0,4 0,2 0,0-0,2-0,4-0,6-0,8-1,0-1,2-1,4 1997-2001 - J. Buzek 2001-2005 - L. Miller 2005/2006 - K. Marcinkiewicz 2006/2007 - J. Kaczyński 2007-2011 - D. Tusk 2011-2014 - D. Tusk 2014-2015 - E. Kopacz 2015 - B. Szydło 5 4 3 2 1wybory1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 miesiące przed i po wyborach parlamentarnych
17 Ocena działalności Prezydenta odłożony ostatni wynik
60 55 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 18 Deklaracje wyborcze średni odsetek wskazań na poszczególne ugrupowania z badań CBOS, GfK Polonia, TNS Polska 100% - osoby deklarujące głosowanie ze wskazaniem na partię średnia SLD-UP średnia SLD/LiD średnia PO średnia PiS średnia KNP/KORWIN średnia PSL średnia Kukiz średnia NowoczesnaPL 01-06 03-06 05-06 07-06 09-06 11-06 12-06 02-07 04-07 06-07 08-07 10-07 11-07 01-08 03-08 05-08 07-08 09-08 11-08 01-09 03-09 05-09 07-09 09-09 11-09 01-10 03-10 05-10 07-10 09-10 11-10 12-10 02-11 04-11 06-11 08-11 parl. wyb 11-11 01-12 03-12 05-12 07-12 09-12 11-12 01-13 03-13 05-13 07-13 09-13 11-13 01-14 03-14 05-14 07-14 09-14 11-14 01-15 03-15 05-15 07-15 09-15 parl. wyb 12-15 02-16 04-16
01-97 04-97 07-97 10-97 01-98 04-98 07-98 10-98 01-99 04-99 07-99 10-99 01-00 04-00 07-00 10-00 01-01 04-01 07-01 10-01 01-02 04-02 07-02 10-02 01-03 04-03 07-03 10-03 01-04 04-04 07-04 10-04 01-05 04-05 07-05 10-05 01-06 04-06 07-06 10-06 01-07 04-07 07-07 10-07 01-08 04-08 07-08 10-08 01-09 04-09 07-09 10-09 01-10 04-10 07-10 10-10 01-11 04-11 07-11 10-11 01-12 04-12 07-12 10-12 01-13 04-13 07-13 10-13 01-14 04-14 07-14 10-14 01-15 04-15 07-15 10-15 01-16 04-16 referendum konstytucyjne wyb. parl Buzek ref. adm. ref. wyb. ub. sam. społ ref. ośw., zdr. wyb. prezyd wyb. parl Miller wyb. sam. referendum UE Belka/akcesja wyb. parl wyb. prezyd Marcinkiewicz J. Kaczyński wyb. sam. wyb. parl D. Tusk śmierć Prezydenta wyb. prezyd wyb. sam. prezydencja UE powołanie wyb. parl wiek67 acta ust67 zmiany w rządzie E. Kopacz wyb. sam. wyb. prezyd wyb. parl B. Szydło własna sytuacja materialna gospodarka władza 19 Przebieg wskaźników w czasie
20 Zmiany nastrojów i zmiany ocen politycznych prognozy sezonowe
21 Zmiany wskaźników porównanie ze zmianami typowymi wartość dodatnia poprawa ocen, wartość ujemna pogorszenie ocen
22 Podsumowanie prognoz sezonowych Porównanie prognoz zmian dla 12 miesięcy roku i porównanie z wynikami zmian w styczniu, lutym, marcu, kwietniu 2016 r. progn. w ynik progn. wynik progn. w ynik progn. wynik progn. progn. progn. progn. progn. progn. progn. progn. oceny sty sty lut lut mar mar kwie kwie maj czer lip sier wrz paz list gru indeks nastrojów społecznych???? teraźniejszości przyszłości? aktualnej sytuacji gospodarczej?????? przyszłej sytuacji gospodarczej????? aktualnej własnej sytuacji materialnej?????? przyszłej własnej sytuacji materialnej??????? rządu???? premiera???????? aktualnej sytuacji politycznej????? ocena przyszłej sytuacji politycznej???
23 Prognozowane wartości wskaźników na podstawie dwóch modeli model regresyjny bazujący na cyklu wyborów parlamentarnych, prezydenckich, samorządowych oraz cyklu 12 miesięcy; model autokorealacyjny generowany przez procedurę modelowania szeregów czasowych TSMODEL SPSS
24 Prognozowane wartości wskaźników na podstawie dwóch modeli model regresyjny bazujący na cyklu wyborów parlamentarnych, prezydenckich, samorządowych oraz cyklu 12 miesięcy; model autokorealacyjny generowany przez procedurę modelowania szeregów czasowych TSMODEL SPSS
25 Prognozowane zmiany wartości wskaźników porównanie dwóch modeli prognostycznych z wynikami rzeczywistymi
26 Prognozowane zmiany indeksu nastrojów społecznych
27 Prognozowane zmiany ocen sytuacji własnej
28 Prognozowane zmiany przyszłej sytuacji własnej
29 Prognozowane zmiany stosunku do rządu
30 Prognozowane zmiany ocen premiera
31 Prognozowane zmiany deklaracji głosowania na partię rządzącą
Andrzej Klarkowski Stanisław Szwalbe DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ