Lista tematów do części ustnej egzaminu maturalnego z języka polskiego w I Liceum Ogólnokształcącym im. Stefana Czarnieckiego w Chełmie w roku szkolnym 2013 / 2014 LITERATURA 1. Przedstaw sposoby realizowania tendencyjności w literaturze różnych 2. Porównaj dokumentaryzm i paraboliczność jako różne sposoby przedstawiania rzeczywistości w dziełach współczesnych twórców literackich. 3. Na wybranych przykładach omów funkcje dzienników jako komentarzy autorów do współczesności. 4. Odwołując się do wybranych utworów dwóch epok, omów funkcje aluzji literackiej. 5. Doświadczenie schyłku epoki w literaturze młodopolskiej i współczesnej. Omów na wybranych 6. Literackie portrety sędziów i adwokatów. Porównaj wybrane przykłady. 7. Cele kształtowania wzorców i antywzorców postaw w literaturze polskiej okresu zaborów. Omów na wybranych 8. Burzenie etosu patriotyzmu przez twórców literatury polskiej. Przedstaw problem, odwołując się do tekstów literackich. 9. Alegoria w dawnym piśmiennictwie polskim. Porównaj jej funkcje w wybranych utworach staropolskich. 10. Kościół jako miejsce akcji w utworze literackim. Omów jego znaczenie w wybranych tekstach. 11. Cywilizacja XX wieku jako motyw w literaturze. Przedstaw różne sposoby ujęcia tematu, analizując wybrane dzieła. 12. Omów rolę didaskaliów w wybranych dramatach XIX i XX w. 13. Biblijny poemat kosmogoniczny. Przedstaw różne ujęcia motywu w wybranych utworach poetów współczesnych. 14. Interpretując różne przykłady z prozy polskiej i obcej, wyjaśnij mechanizm literackich eksperymentów z czasem i określ ich funkcje artystyczne. 15. Dialogi z tradycją w twórczości poetów współczesnych. Omów na wybranych 16. Znaczenie przestrzeni sakralnej w życiu bohaterów literackich. Zanalizuj artystyczne sposoby jej kreowania w wybranych utworach. 17. Rewizje mitów narodowych w literaturze różnych Omów problem na wybranych 18. Różne sposoby funkcjonowania tradycji homeryckiej w literaturze polskiej. Omów na wybranych 19. Różne konstrukcje narratora w wybranych utworach. Zaprezentuj je i wyjaśnij związek z koncepcją dzieła. 20. Literackie testamenty. Przedstaw sposoby dialogu pisarza z czytelnikiem, odwołując się do wybranych tekstów z różnych 21. Literatura jako źródło zabaw konwencją. Przedstaw temat na wybranych 22. Kultura masowa w ocenie współczesnych twórców. Przedstaw problem, analizując wybrane utwory. 23. Sposoby kreowania czasu i przestrzeni w utworach awangardowych. Zanalizuj wybrane teksty literackie. 24. Pisarze i ich ulubione rekwizyty. Omów zjawisko na wybranych 25. Gry z gatunkami i konwencjami literackimi. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów.
26. Różne kreacje narratora i sposoby kształtowania narracji w epice. Omów problem na wybranych 27. Analizując wybrane przykłady, omów postawę współczesnych autorów wobec tradycyjnych form wypowiedzi poetyckiej. 28. Porównaj twórczość wybranego felietonisty współczesnego z XIX-wiecznymi przykładami gatunku. 29. Scharakteryzuj parabolę jako sposób przedstawiania rzeczywistości w dziełach różnych 30. Przedstaw eksperymenty artystyczne i określ ich funkcje w najnowszej literaturze polskiej. 31. Gawęda szlachecka jako źródło inspiracji literatury współczesnej. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych tekstów. 32. Ludowość i ludomania w literaturze. Przedstaw zjawiska, analizując wybrane teksty literackie. 33. Analizując wybrane utwory polskie i obce, porównaj różne odmiany awangardowego dramatu XX wieku. 34. Starość jako motyw literacki. Omów zagadnienie na wybranych 35. Omów funkcje barokowych inspiracji w poezji polskiej XX i XXI wieku. 36. Przedstaw różne sposoby ujęcia motywu pamięci w wybranych utworach literackich. 37. Porównaj różne koncepcje wolności, analizując wybrane utwory literackie. 38. Blog - nowy gatunek internetowy? Scharakteryzuj rodzaje blogów na wybranych 39. Ironia w poezji. Na podstawie analizy wybranych utworów przedstaw cele i sposoby posługiwania się ironią. 40. Na wybranych przykładach przedstaw rolę lektur w kształtowaniu charakterów postaci literackich. 41. Motyw arkadii w literaturze polskiej. Omów sposoby obrazowania i funkcje motywu. 42. Motyw rycerza i rycerskiej walki serio i / lub parodystycznie. Zanalizuj motyw na przykładach utworów różnych 43. Przedstaw różne ujęcia motywu polskiego emigranta w literaturze wybranych 44. Bohaterowie literaccy wobec śmierci. Zaprezentuj różne postawy i porównaj sposoby kreacji. 45. Przedstaw i porównaj rolę snów w życiu bohaterów literackich. 46. Motyw non omnis moriar w wybranych utworach różnych Przedstaw jego ewolucję i wielofunkcyjność motywu. 47. Przedstaw i porównaj sposoby prezentowania historii rodzinnych w literaturze II połowy XX i XXI wieku. 48. Kulinaria w literaturze. Omów funkcje tego motywu, analizując wybrane utwory. 49. Przedstaw dzieje i rozwój kolędy polskiej, analizując wybrane utwory. 50. Intertekstualność w literaturze i jej funkcje. Omów na wybranych 51. Omów funkcje motywu balu i zanalizuj sposoby jego przedstawiania w literaturze różnych 52. Groteskowa wizja miasta jako przestrzeni życiowej bohatera pisarza. Omów temat na przykładzie wybranych utworów. 53. Na przykładach pochodzących z różnych epok zaprezentuj i omów funkcjonowanie motywu polskiego dworu. 54. Omów literackie sposoby ujęcia motywu jeziora w literaturze polskiej i obcej. 55. Przedstaw sposoby ujęcia i funkcje motywu karnawału w wybranych utworach literackich. 56. Omów świat wartości bohaterów lirycznych polskiej poezji współczesnej na wybranych 57. Omów zagadnienie dandyzmu jako zjawiska literackiego i obyczajowego, analizując wybrane teksty.
58. List jako wyznanie i forma podawcza w powieści. Porównaj różne sposoby wykorzystania tej formy wypowiedzi w literaturze wybranych 59. Bohater wobec społeczeństwa w dziewiętnastowiecznej powieści. Przedstaw temat, przywołując wybrane przykłady. 60. Przedstaw i porównaj obrazy zaświatów w literaturze różnych 61. Zanalizuj obrazy śledztwa i / lub procesu, odwołując się do wybranych tekstów literackich różnych 62. Omów odmiany satyry, odwołując się do wybranych utworów literackich z różnych 63. Przedstaw ewolucję literatury w służbie ideologii w wybranych tekstach z różnych 64. Cechy poetyki współczesnego eseju. Scharakteryzuj je, analizując przykłady wybrane z twórczości jednego z polskich autorów. 65. Porównaj różne obrazy kamienicy w wybranych tekstach literackich. 66. Przedstaw funkcje literackie motywu powrotu do kraju lat dziecinnych w literaturze polskiej XX i XXI wieku. 67. Przedstaw zagadnienie symboliki liczb w literaturze, odwołując się do utworów literackich z różnych 68. Przedstaw sposoby ujęcia i funkcje motywu żywiołów w utworach literackich różnych 69. Przedstaw sposoby ujęcia i funkcje motywu ulicy w ulicy w wybranych utworach literackich. 70. Przedstaw historie sprzeczek i ostrych polemik wielkich twórców naszej literatury na podstawie dowolnie wybranych utworów C. K. Norwida, J. Słowackiego, S. Grochowiaka i J. Przybosia. ZWIĄZKI LITERATURY Z INNYMI DZIEDZINAMI SZTUKI 71. Omów różne koncepcje czasu i ich funkcje w wybranych tekstach kultury. 72. Bunt przeciw konwencji teatralnej w dramatach XX wieku. Przedstaw zjawisko na przykładzie dowolnie wybranych dzieł. 73. Mity współczesnej popkultury. Scharakteryzuj ich istotę, odwołując się do wybranych utworów literackich i przedstawień plastycznych. 74. Obrazy różnych rewolucji w literaturze i sztuce XX wieku. Porównaj sposób ujęcia tematu.. 75. Konwencja balladowa we współczesnej twórczości kabaretowo - estradowej. Omów zjawisko na wybranych 76. Porównaj różne ujęcia motywu prowincji w literaturze, malarstwie i filmie XX wieku. 77. Symbole narodowe w sztuce oraz literaturze XX wieku. Omów na wybranych 78. Symbolika stroju. Porównaj funkcje ubioru w wybranych tekstach kultury. 79. Literackie, malarskie i filmowe ujęcia motywów folklorystycznych. Porównaj sposoby ich przedstawienia. 80. Porównaj sposoby komentowania przez literaturę XX w. dzieł sztuki (na wybranych przykładach). 81. Współczesne wersje motywu Madonny w literaturze i sztuce. Omów na wybranych 82. Przedstaw na dowolnych przykładach, jaką funkcję pełnią motywy muzyczne w tekstach kultury wybranych 83. Plakat teatralny - klucz do interpretacji utworu dramatycznego i jego teatralnej adaptacji. Porównaj wybrane przykłady. 84. Metody budowania nastroju w literaturze i przedstawieniu teatralnym. Omów zagadnienie na wybranych
85. Dialog z tradycją romantyczną w literaturze XX wieku i filmie. Omów zagadnienie na wybranych 86. Na podstawie analizy wybranych tekstów kultury określ rolę kostiumu historycznego. 87. Pojęcie formy i jego funkcjonowanie w literaturze i malarstwie XX wieku przeanalizuj wybrane przykłady. 88. Związki polskiej szkoły filmowej z kanonem literatury pięknej. Omów, odwołując się do wybranych przykładów. 89. Reportaż literacki i filmowy. Analizując wybrane przykłady, omów środki charakterystyczne dla obu odmian. 90. Mit księgi. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych dzieł literackich i filmowych. 91. Współczesne interpretacje sceniczne dramatów romantycznych. Zanalizuj i oceń wybrane spektakle żywego i telewizyjnego teatru. 92. Synteza sztuk w literaturze, malarstwie i muzyce przełomu XIX i XX wieku. Przedstaw na wybranych 93. Omów na wybranych przykładach różne sposoby ujęcia współczesności w literaturze i filmie dokumentalnym. 94. Rozstanie jako motyw literacki i filmowy. Przedstaw różne jego ujęcia, analizując wybrane przykłady. 95. Powinowactwa literatury i filozofii. Omów związki literatury z filozofią, odwołując się do dowolnie wybranych utworów literackich z różnych 96. Omów związek literatury z malarstwem na podstawie analizy twórczości S. Wyspiańskiego. 97. Porównaj różne obrazy cywilizacji XX wieku w wybranych tekstach kultury. 98. Porównaj metody budowania nastroju w literaturze i przedstawieniu teatralnym, analizując wybrane dzieła. 99. Funkcje toposu homo viator w literaturze i sztuce. Dokonaj analizy i interpretacji wybranych przykładów. 100. Symbolika stroju. Omów zagadnienie, analizując wybrane dzieła z literatury i z innych dziedzin sztuki. 101. Przedstaw groteskowy obraz władzy w literaturze, filmie i muzyce polskiej XX i XXI wieku. 102. Na wybranych przykładach różnych tekstów kultury przedstaw obraz wojny w oczach dziecka. 103. Praca jako motyw literacki i inspiracja malarska. Przedstaw sposób i funkcje jej ukazywania, analizując wybrane przykłady. 104. Polska szlachta w literaturze i malarstwie. Scharakteryzuj różnorodne przykłady obrazujące jej życie, obyczaje i mentalność. 105. Przedstaw funkcjonowanie motywów i idei starotestamentowych w literaturze i kulturze staropolskiej. 106. Porównaj estetykę renesansu i baroku na przykładzie wybranych dzieł literackich i plastycznych. 107. Funkcjonowanie motywu lalki w tekstach kultury. Przedstaw temat, analizując wybrane przykłady. 108. Świat prowincji w opowiadaniach B. Schulza i na obrazach M. Chagalla. Dokonaj analizy porównawczej wybranych dzieł. 109. Porównaj funkcje brzydoty w literaturze i innych dziedzinach sztuki, analizując teksty z różnych 110. Omów problem obecności archetypów i toposów w komiksie oraz ich funkcje. Odwołaj się do odpowiednich przykładów. 111. Symbolika balu w literaturze i sztuce. Omów wykorzystanie tego motywu, analizując teksty z różnych 112. Święty Franciszek w literaturze i sztukach plastycznych. Porównaj sposób kreacji
postaci w wybranych utworach 113. Różne portrety nauczycieli i uczniów w literaturze i filmie. Omów temat, analizując teksty z różnych 114. Uprzedmiotowienie człowieka jako problem w literaturze i sztuce. Omów i zinterpretuj zjawisko na wybranych 115. Różne ujęcia motywu nocy w literaturze i malarstwie. Omów sposoby obrazowania i ich funkcje. 116. Symbolika tańca w literaturze i malarstwie. Omów temat, analizując teksty z różnych 117. Omów wpływ sztuki jako źródła inspiracji bohaterów wybranych utworów literackich. 118. Piękno i szpetota kobiecego ciała w literaturze sztuce. Omów na wybranych JĘZYK 119. Omów zjawisko mody językowej na podstawie materiału literackiego lub publicystycznego wybranej epoki. 120. Przedstaw i oceń język szyldów w Twoim mieście, uwzględniając różne funkcje językowe. 121. Eksperymenty językowe w poezji XX wieku. Omów ich funkcje na przykładzie wybranych utworów. 122. Na podstawie analizy wybranego tygodnika (dziennika) omów tendencje rozwojowe współczesnej polszczyzny. 123. Omów język inskrypcji nagrobnych lub epitafiów na wybranych 124. Opisz różne typy znaków i systemów znaków oraz sposoby ich funkcjonowania w różnych tekstach kultury. 125. Wybrane wydarzenie historyczne przedstaw na podstawie trzech wypowiedzi pisanych stylem: publicystycznym, naukowym, artystycznym. Zanalizuj język tych tekstów. 126. Zanalizuj budowę i funkcję neologizmów w twórczości wybranych pisarzy. 127. Rola frazeologizmów w poezji XX wieku. Przedstaw zjawisko na wybranych 128. Rola neologizmów w tworzeniu literackiego obrazu świata. Omów zagadnienie na wybranych tekstach poetyckich. 129. Dialekty terytorialne języka polskiego jako tworzywo literackie. Omów na przykładach wybranych utworów. 130. Scharakteryzuj język wybranych bohaterów literackich w XX i XXI wieku. Uwzględnij cechy ujawniające ich przynależność środowiskową oraz charakter. 131. Analizując wybrane utwory poetyckie różnych twórców, omów funkcje kolokwializmów w liryce współczesnej. 132. Na wybranych przykładach omów przyczyny i sposoby ewoluowania znaczeń wyrazów we współczesnym języku potocznym. 133. Na wybranych przykładach ze współczesnej polszczyzny zaprezentuj różne sposoby innowacji i oceń zasadność ich powstawania oraz funkcjonalność. 134. Określ i scharakteryzuj środki wypowiedzi w reportażach współczesnych. Omów na wybranych 135. Przedstaw charakterystyczne dla groteski środki wyrazu i określ ich funkcje w dramacie polskim. 136. Na wybranych przykładach omów funkcje stylizacji modlitewnych w literaturze różnych 137. Scharakteryzuj i oceń poprawność językową fanzinów. 138. Język w służbie satyry dawniej i dziś. Omów zagadnienie na wybranych 139. Odwołując się do wybranych przykładów tekstów kabaretowych, scharakteryzuj zjawisko wieloznaczności wyrazów i jego konsekwencje dla procesu komunikacji.
140. Omów frazeologizmy jako tworzywo literackie w wybranych utworach współczesnej liryki polskiej. 141. Etykieta językowa różnych czasów i środowisk. Zanalizuj wybrane przykłady literackie. 142. Porównaj język dwóch pokoleń Polaków po 1945 roku. Odwołaj się do wybranych przykładów literackich. 143. Wykorzystując zgromadzony przez siebie materiał ilustracyjny, dokonaj analizy językowej i kulturowej przysłów polskich. 144. Scharakteryzuj zjawisko stylizacji biblijnej, odwołując się do wybranych przykładów utworów różnych 145. Scharakteryzuj różne typy stylizacji językowej i ich funkcje na przykładzie literatury współczesnej. 146. Porównaj sposób realizacji stylu retorycznego na przykładach wybranych tekstów literackich różnych 147. Na wybranych przykładach omów wpływ procesów językowych doby staropolskiej na kształt współczesnego języka polskiego. 148. Na wybranych przykładach przedstaw sposób ukształtowania i funkcje wypowiedzi o charakterze retorycznym bohaterów literackich utworów z różnych 149. Sztuka przekonywania a manipulacja językowa porównaj sposoby wykorzystywania środków językowych w dowolnie wybranych współczesnych polskich tekstach propagandowych. 150. Literackie i pozaliterackie źródła związków frazeologicznych. Omów zagadnienie, odwołując się do współczesnego zasobu słownictwa języka polskiego. 151. Język polski czy europolszczyzna? Omów i oceń zjawisko wpływów języków obcych na polszczyznę dawną i współczesną, odwołując się do dowolnie wybranych przykładów. 152. Sztuka przekonywania i manipulacja językowa. Porównaj sposoby wykorzystania środków językowych we współczesnych polskich tekstach propagandowych. 153. Przeciwko zasadzie decorum. Omów leksykę, składnię i gramatykę wybranych utworów groteskowych. 154. Modne imiona. Scharakteryzuj sposoby zmiany obyczajów nadawania imion własnych w wybranych epokach. 155. Omów środki i funkcje stylizacji modlitewnych w utworach różnych 156. Pochodzenie nazw miejscowych Twojego regionu. Zanalizuj zgromadzony materiał. 157. Ekspresja i impresja. Analizując zgromadzony materiał językowy, określ właściwości wypowiedzi świadczące o nadawcy i odbiorcy. Przygotował zespół polonistów w składzie: Dariusz Kostecki Teresa Kurzępa Wiesława Mazurek Anna Popielewicz Robert Wojciechowski