Mikołaj Stanek Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Mikołaj Stanek Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Zmiany geograficzne w poparciu wyborczym dla Fideszu na poziomie komitatów w Republice Węgier w latach 1990-2014 Abstrakt: Autor dokonuje analizy zmian geograficznych w poparciu wyborczym dla węgierskiej partii Fidesz na poziomie komitatów w latach 1990-2014. Ta tematyka nie jest zbyt popularna w polskiej publicystyce naukowej. Przedmiotem badań autora są wyniki wyborcze osiągane w komitatach w poszczególnych latach. Dochodzi ostatecznie do wniosku, że doszło w tym obszarze to bardzo istotnych zmian. Słowa kluczowe: Fidesz, wybory parlamentarne, komitaty, Węgry, wyniki wyborcze Abstract: The author analyzes geographic changes at level of counties, in support of the Hungarian party Fidesz in parliamentary elections in 1990-2014. This topic is not very popular in Polish scientific journalism. The subject of author s research are electoral results achieved in counties in particular years. Finally, he comes to conclusion there were very significant changes in this area. Key words: Fidesz, parliamentary elections, counties, Hungary, election results Celem pracy było zbadanie jak na przestrzeni lat 1990-2014 zmieniało się poparcie w wyborach parlamentarnych na poziomie komitatów, dla obecnie rządzącej formacji politycznej w Republice Węgier. Mowa tu o wyborczych rezultatach, osiągniętych przez partię Fidesz samodzielnie, jak i też w ramach koalicji wyborczej z Węgierskim Forum Demokratycznym (Magyar Demokrata Fórum, MDF) oraz Chrześcijańsko-Demokratyczną Partią Ludową (Kereszténydemokrata Néppárt, KDNP). W pierwszej kolejności autor przedstawił zarys historyczny związany z tym ugrupowaniem politycznym od jego powstania (jeszcze w końcowym okresie Węgierskiej Republiki Ludowej) do wyborów parlamentarnych w 2014 roku. Następnie przeszedł do omawiania poszczególnych wyborów, kolejno w latach: str. 1 ISSN 2353-6950

1990, 1994, 1998, 2002, 2006, 2010 i we wspomnianym już 2014. Zgodnie z tematem pracy, autor skupił się na wynikach Fideszu zdobytych proporcjonalnie na poziomie komitatów. Pewnego rodzaju wyjątek stanowił przypadek ostatniej badanej elekcji, gdzie zamiast wielu okręgów regionalnych funkcjonowała jedna lista krajowa. Poparcie wyborcze dla niej stanowiło przedmiot rozważań. Na sam koniec autor przedstawił podsumowanie odnośnie przeprowadzonej analizy. Jak zostało ostatecznie wykazane Fidesz na przestrzeni lat 1990-2014 przeszedł istotną zmianę, jeżeli chodzi o poparcie na poziomie komitatów. Regiony Republiki Węgier, które niegdyś były jej wyborczymi bastionami, zaczęły pełnić odmienną rolę. Z kolei komitaty, gdzie Fidesz odnotowywał najniższe poparcie, stały się jego najmocniejszymi punktami na mapie wyborczej. Jakość tych zmian dobrze ukazują cechy społeczne i ekonomiczne danych komitatów. Widoczne stały się także podobieństwa do polskiej sytuacji politycznej. Na potrzeby tego artykułu, aby lepiej rozeznać czytelnika w tej tematyce, autor dołączył także mapę polityczną Republiki Węgier, z podziałem na komitaty, która pozwala lepiej zrozumieć ten temat. Kwestie związane z polityką węgierską cieszą się dużą popularnością, zarówno jeśli chodzi o polskie opracowania naukowe, jak też i w mediach możemy od czasu do czasu zaobserwować duże zainteresowanie tą tematyką. Wynika to generalnie z przekonania o dużych podobieństwach pomiędzy polską a węgierską sytuacją polityczną. Zarówno lider Fideszu Viktor Orbán, jak i np. Jarosław Kaczyński (prezes polskiej partii Prawo i Sprawiedliwości) byli dotychczas zestawiani, jako liderzy o podobnych przekonaniach, jak i stylu sprawowania władzy. Jednak generalnie to właśnie aktualny premier Republiki Węgier cieszy się głównym zainteresowaniem badaczy. Kwestia poparcia wyborczego, i to zwłaszcza na konkretnym geograficznym poziomie, dla jakiejkolwiek węgierskiej partii politycznej, nie jest już jednak kwestią cieszącą się aż takim dużym zainteresowaniem, także jeżeli chodzi o polskie opracowania. Dlatego artykuł poświęcony tej tematyce, może się stać nowym, interesującym dodatkiem do żywej w Polsce dyskusji o węgierskiej sytuacji politycznej. Jak już było wspomniane, badacze z reguły są bardziej skoncentrowani na samym Viktorze Orbánie, aniżeli na samym Fideszu. Nieliberalna demokracja. Przypadek Węgier Wiktora Orbána autorstwa Łukasza Kołtuniaka czy Węgierski buntownik, Viktor Orbán autorstwa Marko Babić a to doskonałe tego przykłady. Chociaż Fidesz nie pojawia się wyłącznie w kontekście samego jego lidera, ale obecny jest w opracowaniach dotyczących systemu politycznego, czy konkretnej sytuacji politycznej. Tutaj za dobre przykłady mogą posłużyć Kryzys imigracyjny a sytuacja partii prawicowych w Grupie Wyszehradzkiej w 2015 str. 2 ISSN 2353-6950

roku Adama Starzyka oraz Zmiany w prawie wyborczym w kontekście przeobrażeń ustrojowych na Węgrzech po 2011 roku Sebastiana Kubasa. Z racji tego, że praca została poświęcona analizie wyników wyborczych, to siłą rzeczy metoda statystyczna była tą, którą autor się posłużył. W oparciu o nią przeanalizował wyniki na poziomie ogólnokrajowym, jak i do poszczególnych komitatów w wyborach parlamentarnych na Węgrzech, uzyskanych przez Fidesz, we wspomnianym okresie. Oprócz tego, autor skorzystał także z metody analizy treści do opracowania zarysu historycznego dotyczącego tej partii. Zarys historyczny Z powstaniem Fideszu związany był polski wątek. W 1987 roku na spotkanie koła studenckiego na Uniwersytecie im. Loránda Eötvösa w Budapeszcie został zaproszony Wacław Felczak, polski historyk, będący tam w tym czasie profesorem wizytującym, na którym opowiadał o polskich doświadczeniach walki o wolność. Na pytanie ówczesnego studenta prawa V. Orbána o to, co oni powinni robić w tamtej sytuacji, odpowiedział Załóżcie partię polityczną. Prawdopodobnie zamkną was za to, ale wszystko wskazuje na to, że nie będziecie musieli długo siedzieć. W. Felczak został zresztą później honorowym członkiem Fideszu (Górny 2013). Rok później, 30 marca ten sam student razem z László Kövérem i Gáborem Fodorem zorganizowali pierwsze spotkanie w tej sprawie w Kolegium Bibó. Wtedy postanowiono założyć niezależną i jawną organizację polityczną zwaną Związkiem Młodych Demokratów (węg. Fiatal Demokraták Szövetsége, w skrócie Fidesz). W przyjętym dokumencie programowym znalazły się m.in. zapisy o gospodarce rynkowej, wielopartyjnej demokracji i suwerennej polityce narodowej. Fidesz było pierwszym tego typu ugrupowaniem w ówczesnych Węgrzech, co wzbudziło duże zaskoczenie (Janke 2012: 62-64). W 1989 roku było jednym z ugrupowań biorących udział w rozmowach Trójkątnego Stołu (inspirowanych polskim Okrągłym Stołem ) (Janke 2012: 71). Ich celem były m.in. zmiany w konstytucji (wybór prezydenta) i przygotowanie w pełni wolnych wyborów (Rok 1989 2009). Elekcja, która odbyła się w dniach 25 marca i 8 kwietnia 1990 roku, zakończyła się sukcesem opozycji demokratycznej. Mimo to, po tych wyborach, Fidesz nie współtworzył pierwszego niekomunistycznego rządu na Węgrzech Józsefa Antalla, stworzonego przez partie: MDF, FKgP (Niezależna Partia Drobnych Posiadaczy, węg. Független Kisgazda-, Földmunkás- és Polgári Párt) i KDNP (również należących do demokratycznej opozycji w socjalistycznych Węgrzech) (Janke 2012: 97). W swoich pierwszych latach Fidesz był rządzony kolegialnie przez Zarząd Krajowy (Janke 2012: 93). W parlamencie, na czele klubu str. 3 ISSN 2353-6950

parlamentarnego stał jednak osobiście sam V. Orbán (Janke 2012: 97). W październiku 1993 roku partia oficjalnie wybrała go na swojego przewodniczącego. Po objęciu tej funkcji postanowił przekierować partię na bardziej konserwatywny kurs polityczny (Janke 2012: 127). Wtedy też nastąpiło rozstanie z Gáborem Fodorem, drugą najważniejszą osobą w Fideszu, który z kolei pozostawał przy bardziej liberalnych pozycjach (Janke 2012: 131). W 1994 roku partia uzyskała jednak gorszy wynik w wyborach parlamentarnych, które odbyły się w dniach 8 i 29 maja (Election Resources 2014: 1994 Hungary Totals). Po tych wyborach władzę objęła postkomunistyczna MSZP (Węgierska Partia Socjalistyczna, węg. Magyar Szocialista Párt). Fidesz, siłą rzeczy, pozostał partią opozycyjną. Po porażce partia wyraźnie zmieniła kurs, czego ucieleśnieniem była zmiana nazwy w 1995 roku na Fidesz Węgierska Partia Obywatelska (węg. Fidesz Magyar Polgári Szövetség) (Janke 2012: 152). Kolejna elekcja parlamentarna w dniach 10 i 24 maja 1998 roku zakończyła się już dla Fideszu sukcesem. Razem z FKGP i MDF, V. Orbán był w stanie utworzyć własny rząd (Janke 2012: 167). Z racji obowiązków rządowych szefem Fideszu został L. Kövér (zastąpiony potem przez Zoltána Pokorniego, a następnie Jánosa Ádera) (Fidesz 2012: 274). W wyborach w 2002 roku (w dniach 7 i 21 kwietnia) Fidesz postanowił na każdym z możliwych poziomów wystartować razem z MDF (Election Resources 2014: 2002 Hungary Totals). Mimo, że razem stanowiły największą siłę polityczną w Zgromadzeniu Narodowym, to jednak postkomunistyczna MSZP utworzyła rząd z liberałami z SZDSZ. Rok później V. Orbán ponownie został przewodniczącym partii i pozostaje nim do chwili gdy jest pisany ten artykuł. Po kolejnych czterech latach Fidesz znów wystartował w koalicji wyborczej, ale tym razem z KDNP (Election Resources 2014: 2006 Hungary Totals). Ponownie jednak to MSZP i SZDSZ utworzyły nowy rząd. 2010 rok był to już moment wielkiego triumfu dla partii V. Orbána. Wespół z KDNP uzyskała większość konstytucyjną (Portal Spraw Zagranicznych 2010). Cztery lata później Fidesz ze swoim koalicjantem ponownie powtórzyli ten sukces (Fakty Interia.pl 2014). Wybory parlamentarne 1990 Pierwsze demokratyczne wybory na Węgrzech, odbyły się w dniach 25 marca i 8 kwietnia 1990 roku. W nich na poziomie komitatów partię Fidesz poparło 439 448 głosujących, co przełożyło się na 9,0 % w skali całego kraju i dawało jej 8 mandatów. Na poziomie jednomandatowych okręgów wyborczych (JOW-y), w pierwszej rundzie zagłosowało na nią łącznie 235 558 wyborców (4,8 %). W drugiej turze poparło ją tylko 63 064 głosujących, co dawało 1,8 % i w sumie jeden mandat. W połączeniu z 12 mandatami kompensacyjnymi, str. 4 ISSN 2353-6950

Fidesz uzyskał łącznie 21 mandatów na 386 w całym Zgromadzeniu Narodowym. Zostając tym samym czwartą siłą polityczną w węgierskim parlamencie, ex aequo z KDNP. Warto zanotować, że do Zgromadzenia Narodowego dostało się z JOW-ów trzech parlamentarzystów popieranych przez Fidesz (Election Resources 2014: 1990 Hungary Totals). Partia Viktora Orbána wypadła najlepiej w samym Budapeszcie, gdzie głos na nią oddało 11,5% głosujących i przełożyło się na 3 mandaty (Election Resources 2014: 1990 Budapest). Prawie tak samo dobrze wypadła w zachodnim komitacie Veszprém (11,0%), co przełożyło się na jeden mandat (Election Resources 2014: 1990 - Veszprém). Bardzo dobry rezultat uzyskała także w Győr-Moson-Sopron 10,6%, również na zachodzie i przełożyło się na 2 mandaty (tym jeden w JOW) (Election Resources 2014: 1990 - Győr-Moson-Sopron). Dobry wynik wypadł też w komitacie Pest 9,9% (1 mandat) (Election Resources 2014: 1990 - Pest). Podobnie na południu w regionie Tolna 9,7% (bez mandatu) (Election Resources 2014: 1990 - Tolna). Na umiarkowanym poziomie Fidesz uzyskał wyniki w środkowozachodnich komitatach Komárom-Esztergom i Fejér (oba po 8,5% i 0 mandatów) oraz Baranya (8,3%, bez mandatów) (Election Resources 2014: 1990 Baranya) (Election Resources 2014: 1990 Fejér) (Election Resources 2014: 1990 Komárom-Esztergom). Podobnie w: Borsod- Abaúj-Zemplén (8,2%, 1 mandat), Heves (8,0%, 0 mandatów), Jász-Nagykun-Szolnok (8,4 %, 0 mandatów) i Szabolcs-Szatmár-Bereg (8,5%, 1 mandat) (Election Resources 2014: 1990 Borsod-Abaúj-Zemplén) (Election Resources 2014: 1990 Heves) (Election Resources 2014: 1990 Jász-Nagykun-Szolnok) (Election Resources 2014: 1990 Szabolcs-Szatmár-Bereg). Bardzo słabe rezultaty padły w zachodnich regionach Węgier Vas (7,2%), Zala (7,1%) i Somogy (7,7%) (Election Resources 2014: 1990 Vas) (Election Resources 2014: 1990 Zala) (Election Resources 2014: 1990 Somogy). Niezbyt pomyślne wyniki Fidesz uzyskał w północnym komitacie Nógrád (7,3%) i południowym Bács-Kiskun (7,4%) (Election Resources 2014: 1990 Nógrád) (Election Resources 2014: 1990 Bács- Kiskun). We wszystkich tych regionach nie uzyskała także mandatów. Najgorzej jednak Fidesz wypadł we wschodnich komitatach Csongrád (6,0%), Békés (5,0%) i Hajdú-Bihar (6,7%), gdzie siłą rzeczy również żaden mandat tej partii nie przypadł (Election Resources 2014: 1990 Csongrád) (Election Resources 2014: 1990 Békés) (Election Resources 2014: 1990 Hajdú- Bihar). Zważywszy na fakt, że były to pierwsze w pełni demokratyczne wybory parlamentarne na Węgrzech oraz, że dopiero wtedy Fidesz zaczął odgrywać rolę na tamtejszej scenie politycznej wydaje się być rzeczą zrozumiałą, że wyborcy zaczęli dopiero lepiej poznawać tą partię, w związku z czym obraz na mapie wyborczej może się wydawać dosyć zamazany. str. 5 ISSN 2353-6950

Wybory parlamentarne 1994 Na poziomie regionalnym Fidesz poparło 379 344 głosujących, co dawało 7,0% poparcia i 7 mandatów. Jeżeli chodzi o okręgi jednomandatowe, to w pierwszej turze głos oddało na tą partię 416 116 głosujących (7,0%), a w drugiej 29 391 (0,7%). Nie uzyskała na tym poziomie żadnego mandatu. Chociaż do Zgromadzenia Narodowego dostał się jeden poseł popierany także przez Fidesz. Z 13 mandatami kompensacyjnymi, partia Viktora Orbána uzyskała w sumie 20 parlamentarzystów. Z czwartej pozycji spadła na szóstą, najsilniejszą siłę polityczną w Zgromadzeniu Narodowym (Election Resources 2014: 1994 Hungary Totals). Tym razem największe poparcie Fidesz uzyskał w środkowym komitacie Fejér (10,0% - 1 mandat) (Election Resources 2014: 1994 Fejér). W miarę dobre wyniki uzyskała w regionach: Hajdú-Bihar (8,0% - 1 mandat), Veszprém (8,0%) oraz Győr-Moson-Sopron (8,1%) (Election Resources 2014: 1994 Veszprém) (Election Resources 2014: 1994 Hajdú-Bihar) (Election Resources 2014: 1994 Moson-Sopron). Umiarkowane wyniki Fidesz uzyskał w komitatach: Vas (7,0%), Zala (7,7%), Somogy (7,4%), Tolna (7,9%) i Jász- Nagykun-Szolnok (7,4%), gdzie ta partia nie zdobyła żadnego mandatu (Election Resources 2014: 1994 Tolna) (Election Resources 2014: 1994 Vas) (Election Resources 2014: 1994 Zala) (Election Resources 2014: 1994 Somogy) (Election Resources 2014: 1994 Jász- Nagykun-Szolnok). Podobnie dobrze wypadły regiony Pest (7,0%) i Szabolcs-Szatmár-Bereg (7,6%), gdzie udało się zdobyć pojedyncze mandaty (Election Resources 2014: 1994 Pest) (Election Resources 2014: 1994 Szabolcs-Szatmár-Bereg). Słabiej wypadły tym razem: Komárom-Esztergom (6,4%), Nógrád (6,5%), Baranya (6,6%), Bács-Kiskun (6,6%), Csongrád (6,9%), i Békés (6,0%) (Election Resources 2014: 1994 Komárom-Esztergom) (Election Resources 2014: 1994 Nógrád) (Election Resources 2014: 1994 Baranya) (Election Resources 2014: 1994 Bács-Kiskun) (Election Resources 2014: 1994 Csongrád) (Election Resources 2014: 1994 Békés). W tych komitatach również Fidesz nie zdobył żadnego mandatu. Pomimo słabych wyników, to jednak w Borsod-Abaúj-Zemplén (6,9%) i Budapeszcie (6,2%) partia zdobyła odpowiednio po jednym i dwóch mandatach (Election Resources 2014: 1994 Borsod-Abaúj-Zemplén) (Election Resources 2014: 1994 Budapest). Najmniej powodów do dumy Fidesz miał w komitacie Heves (5,6%) (Election Resources 2014: 1994 Heves). Jak zatem możemy zauważyć w porównaniu z poprzednimi wyborami doszło jednak do pewnych istotnych zmian. Zarysował się w wyraźniejszy w większym stopniu podział geograficzny. Nowym bastionem został komitat Fejér, wcześniej umiarkowanie pomyślny dla Fideszu. Im bardziej na północ i południe kraju str. 6 ISSN 2353-6950

tym niższe były wyniki od ogólnokrajowych 7,0%. Osłabła także mocna rola komitatów Vepszrem i Győr-Moson-Sopron. Poważniejszą rolę w tych wyborach odegrał wcześnie bardzo trudny region Hajdú-Bihar, a niechlubną rolę zajął Heves. Co może najbardziej jednak zdumiewać do najsłabszych punktów Fideszu trafił poprzednio najmocniejszy Budapeszt. Wybory parlamentarne 1998 Wtedy na poziomie regionalnym na partię głos oddało 1 340 826 głosujących (29,5%), co przełożyło się na 48 mandatów. W okręgach jednomandatowych na Fidesz w pierwszej rundzie głos oddało 547 520 wyborców (12,9 %), zaś w drugiej 1 085 538 obywateli (24,1%) dając ostatecznie 55 mandatów. Razem z dziesięcioma mandatami kompensacyjnymi partia Viktora Orbána zdobyła 113 mandatów. Do tego należy doliczyć łącznie 40 posłów wybranych w JOW, których wspólnie Fidesz wystawiło z MDF (Election Resources 2014: 1998 Hungary Totals). Tym razem swój najlepszy wynik Fidesz uzyskał we wschodnim komitacie Hajdú- Bihar, gdzie zdobył 40,1% poparcia, co przełożyło się na 3 mandaty (plus sześć uzyskanych w JOW) (Election Resources 2014: 1998 Hajdú-Bihar). Bardzo dobre wyniki uzyskał również na wschodzie w Szabolcs-Szatmár-Bereg, gdzie 37,6% poparcia przełożyło się na 4 mandaty (do tego jeden w JOW) (Election Resources 2014: 1998 Szabolcs-Szatmár-Bereg). Podobnie dobrze wypadły też zachodnie komitaty Vas i Veszprém. Odpowiednio po 35,3% po 2 mandaty (oraz 2 w JOW) i 35,0% (tak samo z mandatami) (Election Resources 2014: 1998 Vas) (Election Resources 2014: 1998 Veszprém). Na zachodzie dobrze wypadły też komitaty: Győr-Moson-Sopron (34,3% - 2 mandaty + 4 w JOW), Zala (32,2% - 2 mandaty + 2 w JOW) i Fejér (30,1% - 2 mandaty + 1 w JOW) (Election Resources 2014: 1998 Győr-Moson-Sopron) (Election Resources 2014: 1998 Zala) (Election Resources 2014: 1998 Fejér). Na południu pozytywny wynik Fidesz zdobył w Csongrádzie, (31,3% - 2 mandaty + 2 w JOW) (Election Resources 2014: 1998 Csongrád). Gorzej wypadły kolejno komitaty: Borsod-Abaúj-Zemplén (26,2%- 3 mandaty + 4 w JOW), Nógrád (27,2% - 1 mandat + 2 w JOW), Pest (27,7% - 4 mandaty + 8 w JOW), Budapeszt (26,5% - 8 mandaty + 8 w JOW), Somogy (29,2% - 2 mandaty + 1 w JOW), Tolna (29,6% - 1 mandat + 2 w JOW), Baranya (27,8% - 2 mandaty + 1 w JOW), Bács-Kiskun (29,0% - 2 mandaty + 3 w JOW) oraz Békés (25,2% - 2 mandaty + 2 w JOW) (Election Resources 2014: 1998 Borsod-Abaúj-Zemplén) (Election Resources 2014: 1998 Nógrád) (Election Resources 2014: 1998 Pest) (Election Resources 2014: 1998 Budapest) (Election Resources 2014: 1998 Somogy) (Election Resources 2014: 1998 Tolna) (Election Resources 2014: str. 7 ISSN 2353-6950

1998 Baranya) (Election Resources 2014: 1998 Bács-Kiskun) (Election Resources 2014: 1998 Békés). Najgorzej jednak dla Fideszu wypadł jeden region na zachodzie i dwa na wschodzie. Mowa tu o komitatach Komárom-Esztergom (24,9% - 1 mandat + 1 w JOW), Heves (23,8% - 1 mandat + 3 w JOW) i Jász-Nagykun-Szolnok (24,8% - 2 mandaty) (Election Resources 2014: 1998 Komárom-Esztergom) (Election Resources 2014: 1998 Heves) (Election Resources 2014: 1998 Jász-Nagykun-Szolnok). Trzecie wybory parlamentarne pokazały nowe zmiany na mapie wyborczej. Fidesz swoje nowe mocne punkty ulokował zarówno na zachodzie (Vas i Veszprém) oraz na południu (Hajdú-Bihar i Szabolcs-Szatmár-Bereg). Partia V. Orbán stała się stosunkowo najsilniejsza na obrzeżach Węgier (dodatkowo w Csongrádzie). W porównaniu z poprzednimi wyborami bardzo słabymi punktami pozostały Heves i Komárom-Esztergom, do których dołączył komitat Jász-Nagykun- Szolnok). Wybory parlamentarne 2002 Koalicję wyborczą Fidesz-MDF na poziomie komitatów poparło 2 306 763 wyborców, co dawało 41,1 % poparcia i 67 mandaty. W JOW w pierwszej rundzie poparło ją 2 217 755 wyborców i stanowiło 39,4 %. W drugiej turze natomiast głos na nich oddało 2 196 540 obywateli węgierskich (50%). W JOW koalicja zdobyła 95 mandatów. Łącznie z 26 mandatami kompensacyjnymi Fidesz i MDF zdobyły razem 188 (Election Resources 2014: 2002 Hungary Totals). Mimo, że razem stanowiły największą siłę polityczną w Zgromadzeniu Narodowym, to jednak postkomunistyczna MSZP utworzyła rząd z liberałami z SZDSZ. Koalicja najlepiej wypadła w zachodnich komitatach Vas i Győr-Moson-Sopron. Zdobyła tam odpowiednio 53,5% i 3 mandaty (plus 4 w JOW) oraz 51,1% i 3 mandaty (plus 6 w JOW) (Election Resources 2014: 2002 Vas) (Election Resources 2014: 2002 Győr-Moson-Sopron). Bardzo dobre wyniki zdobyła w zachodniej Zala (49%, 3 mandaty + 4 w JOW) oraz Veszprém (48,1 %, 3 mandaty + 6 w JOW) (Election Resources 2014: 2002 Zala) (Election Resources 2014: 2002 Veszprém). Tak samo też na wschodzie w Szabolcs-Szatmár-Bereg (45,0%, 4 mandaty + 6 w JOW) i Hajdú-Bihar (47,7%, 4 mandaty + 9 w JOW) (Election Resources 2014: 2002 Szabolcs-Szatmár-Bereg) (Election Resources 2014: 2002 Hajdú-Bihar). Bardzo dobrze partia również wypadła na południu w komitacie Bács-Kiskun (49,8%, 4 mandaty + 10 w JOW) (Election Resources 2014: 2002 Bács-Kiskun). Dobrze koalicja poradziła sobie kolejno w regionach: Fejér (43,4%, 3 mandaty + 4 w JOW), Pest (41,0%, 6 mandatów + 11 w JOW), Somogy (44,0%, 2 mandaty str. 8 ISSN 2353-6950

+ 5 w JOW), Tolna (44,2%, 2 mandaty + 4 w JOW), Csongrád (43,2%, 3 mandaty + 5 w JOW) oraz Békés (41,0%, 3 mandaty + 4 w JOW) (Election Resources 2014: 2002 Fejér) (Election Resources 2014: 2002 Pest) (Election Resources 2014: 2002 Somogy) (Election Resources 2014: 2002 Tolna) (Election Resources 2014: 2002 Csongrád) (Election Resources 2014: 2002 Békés). Słabiej wypadły komitaty na wschodzie: Nógrád (39,1%, 2 mandaty + 2 w JOW), Borsod-Abaúj-Zemplén (37,8%, 4 mandaty + 4 w JOW), Heves (36,7%, 2 mandaty) i Jász-Nagykun-Szolnok (38,0%, 2 mandaty + 2 w JOW) (Election Resources 2014: 2002 Nógrád) (Election Resources 2014: 2002 Borsod-Abaúj-Zemplén) (Election Resources 2014: 2002 Heves) (Election Resources 2014: 2002 Jász-Nagykun- Szolnok). Na zachodzie z kolei gorzej wypadły regiony Komárom-Esztergom (36,3%, 2 mandaty) oraz Baranya (38,6%, 3 mandaty + 3 w JOW) (Election Resources 2014: 2002 Komárom-Esztergom) (Election Resources 2014: 2002 Baranya). Najgorzej jednak Fidesz i MDF wypadły w Budapeszcie. Tam poparło ich 31,6% głosujących, co przekładało się na 9 mandatów (dodatkowo 4 w JOW) (Election Resources 2014: 2002 Budapest). Po czterech latach komitaty na rubieżach Węgier pozostały najmocniejszymi bastionami Fideszu (z czego najbardziej Vas i Győr-Moson-Sopron. Dodatkowo dołączył do nich komitat Bács-Kiskun. Stosunkowo słaby wyborczo pozostał północno-wschodni obszar Węgier (tym razem jeszcze z Nógrádem i Borsod-Abaúj-Zemplén. Jednak ponownie po ośmiu latach najsłabszym punktem Fideszu została stolica kraju. Wybory parlamentarne 2006 23 kwietnia 2006 roku, koalicja na poziomie komitatów zdobyła 2 272 979 głosów (42,0%), co dało 69 mandatów. W pierwszej rundzie w JOW na kandydatów Fidesz i KDNP głos oddało 2 269 241 obywateli Węgier (42,0%). W drugiej turze było to 1 511 426 (46,7%), co ostatecznie przełożyło się na 68 mandatów. Z 27 mandatami kompensacyjnymi koalicja zdobyła ich w sumie 164 (Election Resources 2014: 2006 Hungary Totals). Było to zatem mniej niż przed czteroma laty. Fidesz i KDNP swój najlepszy wynik zdobyły w komitacie Vas, gdzie poparło je 50,8% głosujących, co dało 2 mandaty (plus 4 w JOW) (Election Resources 2014: 2006 Vas). Bardzo dobre wyniki uzyskała w zachodnich i południowych regionach. Mowa tu o: Győr-Moson-Sopron 49,0% (3 mandaty i 5 w JOW), Veszprém 46,7% (3 mandaty i 4 w JOW), Zala 49,7% (3 mandaty i 2 w JOW), Somogy 46,7% (3 mandaty i 3 w JOW), Tolna 46,6% (2 mandaty i 4 w JOW) i Bács-Kiskun 49,8% (4 mandaty i 9 w JOW) (Election Resources 2014: 2006 Győr-Moson-Sopron) (Election Resources 2014: 2006 str. 9 ISSN 2353-6950

Veszprém) (Election Resources 2014: 2006 ) (Election Resources 2014: 2006 ) (Election Resources 2014: 2006 Zala) (Election Resources 2014: 2006 Somogy) (Election Resources 2014: 2006 Tolna) (Election Resources 2014: 2006 Bács-Kiskun). Podobne powody to zadowolenia Fidesz i KDNP miały na wschodzie w komitacie Hajdú-Bihar 47,7% (4 mandaty i 6 w JOW) (Election Resources 2014: 2006 Hajdú-Bihar). Dobre wyniki uzyskały w komitatach: Nógrád 41,1% (2 mandaty i 2 w JOW), Pest 42,1% (6 mandatów i 7 w JOW), Fejér 42,7% (3 mandaty i 4 w JOW), Csongrád 41,8% (3 mandaty i 2 w JOW), Békés 43,0% (3 mandaty i 2 w JOW) oraz Szabolcs-Szatmár-Bereg 44,5% (4 mandaty i 3 w JOW) (Election Resources 2014: 2006 Nógrád) (Election Resources 2014: 2006 Pest) (Election Resources 2014: 2006 Fejér) (Election Resources 2014: 2006 Csongrád) (Election Resources 2014: 2006 Békés) (Election Resources 2014: 2006 Szabolcs-Szatmár-Bereg). Gorsze rezultaty partia V. Orbána i jej koalicjant zdobyli w regionach: Komárom-Esztergom 38,0% (2 mandaty), Baranya 38,3% (3 mandaty i 1 w JOW), Borsod-Abaúj-Zemplén 38,2% (4 mandaty i 3 w JOW), Heves 37,2% (2 mandaty), Jász-Nagykun-Szolnok 39,7% (3 mandaty i 1 w JOW) oraz także w Budapeszcie 35,1% (10 mandatów i 4 w JOW) (Election Resources 2014: 2006 Komárom-Esztergom) (Election Resources 2014: 2006 Baranya) (Election Resources 2014: 2006 Borsod-Abaúj-Zemplén) (Election Resources 2014: 2006 Heves) (Election Resources 2014: 2006 Jász-Nagykun-Szolnok) (Election Resources 2014: 2006 Budapest). Mimo nie uzyskania władzy, Fidesz zwiększył swoją przewagę przede wszystkim w zachodniej części Węgier. Partia wzbogaciła się o dwa o nowe bastiony, którymi zostały wysunięte na południe komitaty Somogy i Tolna (wyjątkowo słabe pozostały Komárom- Esztergom i Baranya). Na wschodzie porównywalnie silnym wyborczo regionem pozostało wyłącznie Hajdú-Bihar. Budapeszt podobnie jak komitaty na północnym-wschodzie: Borsod- Abaúj-Zemplén, Heves i Jász-Nagykun-Szolnok pozostały najsłabszymi punktami dla Fideszu na mapie wyborczej. Wybory parlamentarne 2010 11 kwietnia na poziomie komitatów, ponownie na koalicje Fidesz-KDNP, oddało głos 2 706 292 głosujących (52,7%), co przełożyło się na 87 mandatów. W pierwszej rundzie w JOW zagłosowało na nich 2 732 965 obywateli węgierskich (53,4%). Dwa tygodnie później w drugiej turze było to już 620 232 (53,8%). Koalicja uzyskała wtedy 172 mandaty. Do tego doszły jeszcze 3 mandaty kompensacyjne. Fidesz i KDNP uzyskały w sumie 262 mandatów (Election Resources 2014: 2010 Hungary Totals). str. 10 ISSN 2353-6950

Fidesz i KDNP wygrało w każdym komitacie. Najlepszy wynik przypadł w zachodnim komitacie Vas (62,8% - 3 mandaty + 5 w JOW) i południowym Bács-Kiskun (60,4% - 5 mandatów + 10 w JOW) (Election Resources 2014: 2010 Vas) (Election Resources 2014: 2010 Bács-Kiskun). Bardzo dobrze wypadły głównie zachodnie regiony: Győr-Moson- Sopron (59,7% - 4 mandaty + 7 w JOW), Veszprém (56,8% - 4 mandaty + 7 w JOW), Zala (57,2% - 3 mandaty + 5 w JOW), Somogy (59,6% - 3 mandaty + 6 w JOW) i Tolna (58,7% - 3 mandaty + 5 w JOW) (Election Resources 2014: 2010 Győr-Moson-Sopron) (Election Resources 2014: 2010 Veszprém) (Election Resources 2014: 2010 Zala) (Election Resources 2014: 2010 Somogy) (Election Resources 2014: 2010 Tolna). To samo można było też powiedzieć o wschodnim komitacie Hajdú-Bihar (57,9% - 5 mandatów + 9 w JOW) (Election Resources 2014: 2010 Hajdú-Bihar). Dobrze wypadły regiony: Nógrád (51,8% 2 mandaty + 4 w JOW), Komárom-Esztergom (51,3% - 3 mandaty + 5 w JOW), Fejér (54,2% - 4 mandaty + 7 w JOW), Pest (52,9% - 8 mandatów + 16 w JOW), Baranya (54,5% - 4 mandaty + 7 w JOW), Szabolcs-Szatmár-Bereg (53,8% - 5 mandatów + 10 w JOW), Csongrád (50,7% - 3 mandaty + 7 w JOW) oraz Békés (53,2% - 4 mandaty + 7 w JOW) (Election Resources 2014: 2010 Nógrád) (Election Resources 2014: 2010 Komárom-Esztergom) (Election Resources 2014: 2010 Fejér) (Election Resources 2014: 2010 Pest) (Election Resources 2014: 2010 Baranya) (Election Resources 2014: 2010 Szabolcs-Szatmár-Bereg) (Election Resources 2014: 2010 Csongrád) (Election Resources 2014: 2010 Békés). Gorzej wypadły wschodnie komitaty: Borsod-Abaúj-Zemplén (45,9% - 5 mandatów + 12 w JOW), Heves (45,8% - 3 mandaty + 5 w JOW) i Jász-Nagykun-Szolnok (49,4% - 3 mandaty + 8 w JOW) (Election Resources 2014: 2010 Borsod-Abaúj-Zemplén) (Election Resources 2014: 2010 Heves) (Election Resources 2014: 2010 Jász-Nagykun-Szolnok). Także w Budapeszcie Fidesz i KDNP słabiej wypadły w porównaniu do całego kraju (46,3% - 13 mandatów + 30 w JOW) (Election Resources 2014: 2010 Budapest). Paradoksalnie największy sukces wyborczy Fideszu nie przełożył się na jakieś szczególnie istotne zmiany na mapie wyborczej. Podstawowe różnice dotyczyły chociażby komitatu Bács-Kiskun, którego wyborcza rola okazała się być porównywalna już trzecią elekcję z najmocniejszym wyborczo regionem Vas. Można powiedzieć, że także komitaty Komárom-Esztergom i Barnaya awansowały z bardzo słabych wyborczo regionów w średnio-pomyślnie udane. Wybory parlamentarne 2014 str. 11 ISSN 2353-6950

Następna elekcja odbyła się już zgodnie z nowymi zasadami wprowadzonymi przez Fidesz i jego koalicjanta. Wybory do Zgromadzenia Narodowego odbyły się jednego dnia 6 kwietnia 2014 roku. Koalicja Fidesz-KDNP ponownie proporcjonalnie otrzymała najwięcej głosów - 2 264 780 (44,9%), co przełożyło się na 37 mandatów (odtąd funkcjonowały listy krajowe). W JOW głos na nich oddało z kolei 2 165 342 obywateli (44,1%), co dało im 96 mandatów. W sumie Fidesz i KDNP uzyskały razem 133 mandatów (Election Resources 2014: 2014 Hungary Totals). Warto zaznaczyć, że zgodnie z nową ordynacją nie było już głosów kompensacyjnych, a sama liczba parlamentarzystów uległa ograniczeniu z 386 do 199. Swoje najlepsze rezultaty koalicja uzyskała w komitatach: Vas (51,8% + 3 w JOW), Győr-Moson-Sopron (51,5% + 5 w JOW) i Bács-Kiskun (50,2% + 6 w JOW) (Election Resources 2014: 2014 Vas) (Election Resources 2014: 2014 Győr-Moson-Sopron) (Election Resources 2014: 2014 Bács-Kiskun). Bardzo dobre wyniki Fidesz i KDNP uzyskały w zachodnich regionach: Veszprém (46,2% + 4 w JOW), Fejér (45,9% + 5 w JOW) i Tolna (46,7% + 3 w JOW) (Election Resources 2014: 2014 Veszprém) (Election Resources 2014: 2014 Fejér) (Election Resources 2014: 2014 Tolna). Tak samo było w przypadku wschodnich komitatów Szabolcs-Szatmár-Bereg (46,8% + 6 w JOW) i Hajdú- Bihar (46,0% + 6 w JOW) (Election Resources 2014: 2014 Szabolcs-Szatmár-Bereg) (Election Resources 2014: 2014 Hajdú-Bihar). Za dobre wyniki można uznać te, które koalicja zdobyła w regionach: Zala (44,7% + 3 w JOW), Somogy (44,8% + 4 w JOW), Baranya (40,1% + 4 w JOW), Komárom-Esztergom (42,2% + 3 w JOW), Nógrád (42,9% + 2 w JOW), Pest (44,8% + 12 w JOW), Jász-Nagykun-Szolnok (42,3% + 4 w JOW), Csongrád (41,7% + 3 w JOW) i Békés (44,0% + 4 w JOW) (Election Resources 2014: 2014 Zala) (Election Resources 2014: 2014 Somogy) (Election Resources 2014: 2014 Baranya) (Election Resources 2014: 2014 Komárom-Esztergom) (Election Resources 2014: 2014 Nógrád) (Election Resources 2014: 2014 Pest) (Election Resources 2014: 2014 Jász- Nagykun-Szolnok) (Election Resources 2014: 2014 Csongrád) (Election Resources 2014: 2014 Békés). Najsłabiej wypadł Budapeszt (38,5% + 10 w JOW) oraz północno-wschodnie komitaty Heves (39,2% + 3 w JOW) i Borsod-Abaúj-Zemplén (38,5% + 6 w JOW) (Election Resources 2014: 2014 Budapest) (Election Resources 2014: 2014 Heves). Po ostatniej badanej elekcji można byłoby parafrazując prognozy pogodowe, że prądy wyborcze z zachodu poszły na północny wschód. Osłabło znaczenie takich regionów jak Zala i Somogy przy granicy z Chorwacją dla bardziej wysuniętego w środek kraju komitatu Fejér i po ponad dwunastu latach Szabolcs-Szatmár-Bereg na wschodzie kraju przy granicy z Ukrainą. Trzecim najmocniejszym punktem obok Vas i Bács-Kiskun stał się Győr-Moson-Sopron str. 12 ISSN 2353-6950

najbardziej wysunięty na północny zachód przy granicy z Austrią i Słowacją. Po czterech latach rządów jednym ze stosunkowo słabych punktów na mapie wyborczej przestał być Jász- Nagykun-Szolnok, podczas gdy rola sąsiednich Heves i Borsod-Abaúj-Zemplén, a także Budapesztu jako najgorszych wyborczo dla Fideszu obszarów pozostała nie naruszona. Podsumowanie Patrząc na zmiany geograficzne w poparciu dla Fidesz na przestrzeni 24 lat, od razu przychodzą na myśl porównania do polskiej sytuacji politycznej. Partia V. Orbána podobnie zaczynała jak Kongres Liberalno-Demokratyczny (pierwsza partia Donalda Tuska), aby trafić w podobny punkt, gdzie dzisiaj znajduje się Prawo i Sprawiedliwość. Zmiany geograficzne dobrze zilustrowały przejście Fideszu z partii liberalnej do partii o profilu konserwatywnosocjalnym. Doskonale było to widać na przykładzie stolicy Węgier. W 1990 roku Budapeszt był głównym bastionem elekcyjnym Fideszu. Jednak już po czterech latach stał się jednym z najsłabszych punktów tej partii na węgierskiej mapie wyborczej. Tendencja utrzymała się przez kolejne lata. Także ostatnie badane wybory potwierdziły, że było to stosunkowo najsłabsze ogniwo Fideszu (mimo najlepszego uzyskanego wyniku w stolicy ze wszystkich partii). Nasuwać się tu może na myśl analogia do Polski, gdzie Warszawa pozostawała mocnym bastionem wyborczym Platformy Obywatelskiej, a z kolei PiS w ostatnich latach nie uzyskiwał szczególnie dobrych rezultatów. W przypadku obu państw, stolice stanowią również najmocniejszy w kraju punkt ekonomiczny. Co ciekawe, w przypadku Fideszu również doszło do podobnej zmiany. W 1990 roku zachodni komitat Vas przy granicy z Austrią i Słowenią nie należał do regionów pomyślnych wyborczo dla tej partii. Przez kolejne lata znaczenie tego obszaru dla Fideszu coraz bardziej rosło. W 2014 roku komitat Vas stał się jej głównym bastionem. Nie powinno to dziwić z racji tego, że mieszka tam największy odsetek osób w całej Republice Węgier, które deklarują przywiązanie do religii rzymskokatolickiej. Nasuwają się tu porównania do Podkarpacia, najbardziej konserwatywnego województwa w Polsce i największego bastionu PiS. Podobnie zresztą można powiedzieć o innych komitatach w tej części kraju. To o tyle interesujący fakt, że sam V. Orbán jest wyznania kalwińskiego. W tym wypadku ciekawe są też komitaty na wschodzie Węgier. Komitat Hajdú-Bihar przy granicy z Rumunią w 1990 roku był regionem, gdzie Fidesz cieszył się jeszcze mniejszym poparciem niż w Vas. Po latach również stał się jednym z mocniejszych punktów Fideszu na mapie wyborczej. Podobnie jak sąsiadujący na północy komitat Szabolcs-Szatmár-Bereg. Mowa tu o regionach, które należą do jednych z najgorzej rozwiniętych w całych Węgrzech oraz gdzie jest właśnie największy odsetek osób wyznania kalwińskiego. Wracając do słabych punktów str. 13 ISSN 2353-6950

Fideszu, to warto też zwrócić uwagę na przypadek północnego komitatu Borsod-Abaúj- Zemplén, przy granicy ze Słowacją, który przez ostatnie ćwierć wieku był regionem, gdzie ta partia zawsze słabo wypadała wyborczo. Jest to komitat, gdzie z kolei jest największy odsetek osób pochodzenia romskiego. Jak zatem widać dokonywana przez lata zmiana Fideszu, z małego ugrupowania w ugrupowanie mogące zmieniać konstytucję, nastąpiła z bardzo istotnymi zmianami szczegółowymi na poziomie komitatów. Mapa geograficzna Węgier Rysunek 1 Mapa geograficzna Węgier Źródło: (The Online Project 1998) str. 14 ISSN 2353-6950

BIBLIOGRAFIA 1. Election Resources (2014), April 6, 2014, National Assembly Election Results Baranya, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2014&region=02, 2. Election Resources (2014), April 6, 2014, National Assembly Election Results Bács- Kiskun, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2014&region=03, 3. Election Resources (2014), April 6, 2014, National Assembly Election Results Békés, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2014&region=04, 4. Election Resources (2014), April 6, 2014, National Assembly Election Results Borsod- Abaúj-Zemplén, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2014&region=05, 5. Election Resources (2014), April 6, 2014, National Assembly Election Results Budapest, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2014&region=01, 6. Election Resources (2014), April 6, 2014, National Assembly Election Results Csongrád, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2014&region=06, 7. Election Resources (2014), April 6, 2014, National Assembly Election Results Fejér, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2014&region=07, 8. Election Resources (2014), April 6, 2014, National Assembly Election Results Győr- Moson-Sopron, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2014&region=08, 9. Election Resources (2014), April 6, 2014, National Assembly Election Results Hajdú- Bihar, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2014&region=09, 10. Election Resources (2014), April 6, 2014, National Assembly Election Results Heves, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2014&region=10, 2 stycznia 2018 r. str. 15 ISSN 2353-6950

11. Election Resources (2014), April 6, 2014, National Assembly Election Results Hungary Totals, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2014&region=, 12. Election Resources (2014), April 6, 2014, National Assembly Election Results Jász- Nagykun-Szolnok, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2014&region=11, 13. Election Resources (2014), April 6, 2014, National Assembly Election Results Komárom-Esztergom, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2014&region=12, 14. Election Resources (2014), April 6, 2014, National Assembly Election Results Nógrád, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2014&region=13, 15. Election Resources (2014), April 6, 2014, National Assembly Election Results Pest, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2014&region=14, 16. Election Resources (2014), April 6, 2014, National Assembly Election Results Somogy, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2014&region=15, 17. Election Resources (2014), April 6, 2014, National Assembly Election Results Szabolcs- Szatmár-Bereg, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2014&region=16, 18. Election Resources (2014), April 6, 2014, National Assembly Election Results Tolna, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2014&region=17, 19. Election Resources (2014), April 6, 2014, National Assembly Election Results Vas, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2014&region=18, 20. Election Resources (2014), April 6, 2014, National Assembly Election Results Veszprém, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2014&region=03, str. 16 ISSN 2353-6950

21. Election Resources (2014), April 6, 2014, National Assembly Election Results Zala, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2014&region=20, 22. Election Resources (2014), April 7-21, 2002, National Assembly Election Results Baranya, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2002&region=02, 23. Election Resources (2014), April 7-21, 2002, National Assembly Election Results Bács- Kiskun, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2002&region=03, 24. Election Resources (2014), April 7-21, 2002, National Assembly Election Results Békés, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2002&region=04, 2 stycznia 2018 r. 25. Election Resources (2014), April 7-21, 2002, National Assembly Election Results Borsod-Abaúj-Zemplén, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2002&region=05, 26. Election Resources (2014), April 7-21, 2002, National Assembly Election Results Budapest, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2002&region=01, 27. Election Resources (2014), April 7-21, 2002, National Assembly Election Results Csongrád, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2002&region=06, 28. Election Resources (2014), April 7-21, 2002, National Assembly Election Results Fejér, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2002&region=07, 2 stycznia 2018 r. 29. Election Resources (2014), April 7-21, 2002, National Assembly Election Results Győr- Moson-Sopron, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2002&region=08, 30. Election Resources (2014), April 7-21, 2002, National Assembly Election Results Hajdú-Bihar, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2002&region=09, str. 17 ISSN 2353-6950

31. Election Resources (2014), April 7-21, 2002, National Assembly Election Results Heves, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2002&region=10, 2 stycznia 2018 r. 32. Election Resources (2014), April 7-21, 2002, National Assembly Election Results Hungary Totals, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2002&region=, 33. Election Resources (2014), April 7-21, 2002, National Assembly Election Results Jász- Nagykun-Szolnok, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2002&region=11, 34. Election Resources (2014), April 7-21, 2002, National Assembly Election Results Komárom-Esztergom, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2002&region=12, 35. Election Resources (2014), April 7-21, 2002, National Assembly Election Results Nógrád, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2002&region=13, 36. Election Resources (2014), April 7-21, 2002, National Assembly Election Results Pest, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2002&region=14, 37. Election Resources (2014), April 7-21, 2002, National Assembly Election Results Somogy, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2002&region=15, 38. Election Resources (2014), April 7-21, 2002, National Assembly Election Results Szabolcs-Szatmár-Bereg, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2002&region=16, 39. Election Resources (2014), April 7-21, 2002, National Assembly Election Results Tolna, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2002&region=17, 2 stycznia 2018 r. 40. Election Resources (2014), April 7-21, 2002, National Assembly Election Results Vas, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2002&region=18, str. 18 ISSN 2353-6950

41. Election Resources (2014), April 7-21, 2002, National Assembly Election Results Veszprém, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2002&region=19, 42. Election Resources (2014), April 7-21, 2002, National Assembly Election Results Zala, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2002&region=20, 43. Election Resources (2014), April 9-23, 2006, National Assembly Election Results Baranya, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2006&region=02, 44. Election Resources (2014), April 9-23, 2006, National Assembly Election Results Bács- Kiskun, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2006&region=03, 45. Election Resources (2014), April 9-23, 2006, National Assembly Election Results Békés, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2006&region=04, 2 stycznia 2018 r. 46. Election Resources (2014), April 9-23, 2006, National Assembly Election Results Borsod-Abaúj-Zemplén, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2006&region=05, 47. Election Resources (2014), April 9-23, 2006, National Assembly Election Results Budapest, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2006&region=01, 48. Election Resources (2014), April 9-23, 2006, National Assembly Election Results Csongrád, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2006&region=06, 49. Election Resources (2014), April 9-23, 2006, National Assembly Election Results Fejér, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2006&region=07, 2 stycznia 2018 r. 50. Election Resources (2014), April 9-23, 2006, National Assembly Election Results Győr- Moson-Sopron, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2006&region=08, 51. Election Resources (2014), April 9-23, 2006, National Assembly Election Results Hajdú-Bihar, str. 19 ISSN 2353-6950

http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2006&region=09, 52. Election Resources (2014), April 9-23, 2006, National Assembly Election Results Heves, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2006&region=10, 2 stycznia 2018 r. 53. Election Resources (2014), April 9-23, 2006, National Assembly Election Results Hungary Totals, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2006&region=, 54. Election Resources (2014), April 9-23, 2006, National Assembly Election Results Jász- Nagykun-Szolnok, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2006&region=11, 55. Election Resources (2014), April 9-23, 2006, National Assembly Election Results Komárom-Esztergom, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2006&region=12, 56. Election Resources (2014), April 9-23, 2006, National Assembly Election Results Nógrád, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2006&region=13, 57. Election Resources (2014), April 9-23, 2006, National Assembly Election Results Pest, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2006&region=14, 58. Election Resources (2014), April 9-23, 2006, National Assembly Election Results Somogy, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2006&region=15, 59. Election Resources (2014), April 9-23, 2006, National Assembly Election Results Szabolcs-Szatmár-Bereg, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2006&region=16, 60. Election Resources (2014), April 9-23, 2006, National Assembly Election Results Tolna, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2006&region=17, 2 stycznia 2018 r. str. 20 ISSN 2353-6950

61. Election Resources (2014), April 9-23, 2006, National Assembly Election Results Vas, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2006&region=18, 62. Election Resources (2014), April 9-23, 2006, National Assembly Election Results Veszprém, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2006&region=19, 63. Election Resources (2014), April 9-23, 2006, National Assembly Election Results Zala, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2006&region=20, 64. Election Resources (2014), April 11-25, 2010, National Assembly Election Results Baranya, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2010&region=02, 65. Election Resources (2014), April 11-25, 2010, National Assembly Election Results Bács- Kiskun, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2010&region=03, 66. Election Resources (2014), April 11-25, 2010, National Assembly Election Results Békés, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2010&region=04, 67. Election Resources (2014), April 11-25, 2010, National Assembly Election Results Borsod-Abaúj-Zemplén, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2010&region=05, 68. Election Resources (2014), April 11-25, 2010, National Assembly Election Results Budapest, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2010&region=01, 69. Election Resources (2014), April 11-25, 2010, National Assembly Election Results Csongrád, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2010&region=06, 70. Election Resources (2014), April 11-25, 2010, National Assembly Election Results Fejér, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2010&region=07, 71. Election Resources (2014), April 11-25, 2010, National Assembly Election Results Győr-Moson-Sopron, str. 21 ISSN 2353-6950

http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2010&region=08, 72. Election Resources (2014), April 11-25, 2010, National Assembly Election Results Hajdú-Bihar, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2010&region=09, 73. Election Resources (2014), April 11-25, 2010, National Assembly Election Results Heves, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2010&region=10, 74. Election Resources (2014), April 11-25, 2010, National Assembly Election Results Hungary Totals, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2010&region=, 75. Election Resources (2014), April 11-25, 2010, National Assembly Election Results Jász- Nagykun-Szolnok, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2010&region=11, 76. Election Resources (2014), April 11-25, 2010, National Assembly Election Results Komárom-Esztergom, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2010&region=12, 77. Election Resources (2014), April 11-25, 2010, National Assembly Election Results Nógrád, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2010&region=13, 78. Election Resources (2014), April 11-25, 2010, National Assembly Election Results Pest, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2010&region=14, 79. Election Resources (2014), April 11-25, 2010, National Assembly Election Results Somogy, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2010&region=15, 80. Election Resources (2014), April 11-25, 2010, National Assembly Election Results Szabolcs-Szatmár-Bereg, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2010&region=16, str. 22 ISSN 2353-6950

81. Election Resources (2014), April 11-25, 2010, National Assembly Election Results Tolna, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2010&region=17, 82. Election Resources (2014), April 11-25, 2010, National Assembly Election Results Vas, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2010&region=18, 83. Election Resources (2014), April 11-25, 2010, National Assembly Election Results Veszprém, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2010&region=19, 84. Election Resources (2014), April 11-25, 2010, National Assembly Election Results Zala, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=2010&region=20, 85. Election Resources (2014), March 25-April 8, 1990, National Assembly Election Results Baranya, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=1990&region=02, 86. Election Resources (2014), March 25-April 8, 1990, National Assembly Election Results Bács-Kiskun, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=1990&region=03, 87. Election Resources (2014), March 25-April 8, 1990, National Assembly Election Results Békés, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=1990&region=04, 88. Election Resources (2014), March 25-April 8, 1990, National Assembly Election Results Borsod-Abaúj-Zemplén, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=1990&region=05, 89. Election Resources (2014), March 25-April 8, 1990, National Assembly Election Results Budapest, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=1990&region=01, 90. Election Resources (2014), March 25-April 8, 1990, National Assembly Election Results Csongrád, http://www.electionresources.org/hu/assembly.php?election=1990&region=06, 91. Election Resources (2014), March 25-April 8, 1990, National Assembly Election Results Fejér, str. 23 ISSN 2353-6950