Jak prawidłowo dobrać zamienniki LED? Decydując się na zakup nowoczesnej lampy LED do użytku domowego stajemy przed dylematem, w jaki sposób dobrać produkt dopasowany do naszych oczekiwań. Zastanawiamy się przy tym, jak właściwości nowoczesnych produktów pokrywają się ze źródłami światła, które są nam znane od lat? Odpowiedzi na te trudne pytania powinniśmy znaleźć przede wszystkim na opakowaniu. Bardzo ważne jest zatem, aby producenci stosowali ujednolicony system oznaczeń, oraz żeby konsumenci potrafili je odpowiednio zinterpretować. Firmą, która wdrożyła już takie rozwiązanie jest OSRAM. W 2009 roku pożegnaliśmy żarówki 100W a we wrześniu 2011 ten sam los spotka żarówki 60W. Dobrze nam znane źródła światła, które stanowiły swoisty punkt odniesienia, już we wrześniu 2013 całkowicie znikną z rynku. W przypadku nowoczesnych źródeł światła, takich jak lampy LED, wartość podana w watach nie jest już parametrem kluczowym. Na przykład odpowiednikiem żarówki 25W jest lampa LED o mocy 6W, jednak nie jest to jedyna istotna informacja. Na co zwrócić uwagę kupując LED? Błądząc wzrokiem po marketowych półkach wypełnionych różnym źródłami światła nie trudno jest się zgubić. Warto zatem wiedzieć czym trzeba się kierować przy wyborze. Podstawowych informacji powinno dostarczyć opakowanie. Jednak na pierwszy rzut oka symbole i oznaczenia tam umieszczone mogą wydawać się niezrozumiałe. Nic bardziej mylnego! Podstawowa wiedza na ten temat da nam pełną informację o właściwościach danego produktu. Jakie parametry są zatem najbardziej istotne? Najważniejsze oznaczenia Nominalny strumień świetlny Wartość wyrażana w lumenach (lm) wskazuje ilość światła emitowaną przez lampę LED. Im więcej jest lumenów, tym więcej otrzymujemy światła. Dla przykładu tradycyjna żarówka o mocy 25 W emituje 220 lm, 60 W 710 lm, 100 W 1340 lm. W tabeli poniżej przedstawiono również ilość lumenów emitowanych przez lampy LED odpowiadające konkretnym mocą żarówek. Tradycyjna żarówka (W) Ilość lumenów Lampa LED (W) Ilość lumenów page 1 / 28
page 2 / 28
25 W page 3 / 28
220 lm page 4 / 28
6 W page 5 / 28
249 lm page 6 / 28
40 W page 7 / 28
415 lm page 8 / 28
8 W page 9 / 28
470 lm page 10 / 28
60 W page 11 / 28
710 lm page 12 / 28
12 W page 13 / 28
806 lm page 14 / 28
75 W page 15 / 28
935 lm page 16 / 28
- page 17 / 28
1055 lm page 18 / 28
100 W page 19 / 28
1340 lm page 20 / 28
- page 21 / 28
1521 lm page 22 / 28
150 W page 23 / 28
2160 lm page 24 / 28
- page 25 / 28
2452 lm Dopiero ten parametr informuje, jak mocno świeci dane źródło. Ponieważ jednak dla wielu klientów wciąż odniesieniem jest ilość watów. Obowiązkiem producentów jest również dostarczanie wszelkich danych, które pozwolą klientowi poznać nowe nazewnictwo i zrozumieć jakie znaczenie mają poszczególne parametry. Temperatura barwowa Jednostką temperatury barwowej jest Kelwin (K). Umożliwia określenie barwy światła. Jest to bardzo ważny parametr, ponieważ od niego zależy funkcja danego źródła światła. Lampy o niższej temperaturze barwowej będą doskonale nadawały się do salonów, sypialni i innych miejsc, w których się relaksujemy. Natomiast do biur, klas szkolnych i miejsc pracy odpowiednie będą źródła światła o temperaturze barwowej powyżej 5000K. Typowy zakres temperatury barwowej dla światła stosowanego w oświetleniu zawiera się w przedziale od 2 000K do 10 000K. Temperatura barwowa światła w zakresie od 2 700K do 3 000K odpowiada barwie ciepłobiałej (przesuniecie w kierunku koloru żółtego ). Temperatura barwowa światła w zakresie od 5000 do 6500 K odpowiada barwie zimnobiałej lub dziennej. Wskaźnik oddawania barw (Ra) Oznacza zdolność wytwarzanego światła do wiernego odtworzenia kolorów oświetlanych przedmiotów. Im wyższa jest wartość Ra, tym kolory są lepiej oddawane a maksymalna wartość wskaźnika wynosi 100. Za bardzo dobrej jakości uznaje się źródła światła, których wskaźnik Ra ma powyżej 80. Nadają się one do wszystkich zastosowań domowych. W miejscach, w których potrzebujemy wyjątkowego światła i maksymalnego odwzorowania barw powinno się używać lamp o wskaźniku Ra powyżej 90. Czas potrzebny do osiągnięcia 60% maksymalnego strumienia światła Wyraża sią go w sekundach i oznacza ile trwa okres od momentu włączenia lampy do osiągnięcia stabilnej emisji 60% strumienia świetlnego. Wartość 0s. lub 1s. oznacza natychmiastowe pełne światło. UWAGA: Opis ten dotyczy tylko lamp, których nie można ściemniać lub można to robić wyłącznie konkretnymi ściemniaczami. Trwałość Cechą lamp LED jest to, że nie przepalają się ale z czasem strumień światła jest mniejszy. W związku z tym na opakowaniach powinien znaleźć się przybliżony czas, po którym jego wartość spadnie do 70 % wartości nominalnej. Oznacza to, że po tym czasie lampa będzie dalej świeciła, ale już nie tak jasno. Etykieta energetyczna (klasa efektywności energetycznej) page 26 / 28
Jest to oznaczenie zamieszczane na opakowaniach lamp LED w klasycznych kształtach. Im wyższa klasa, tym produkt jest bardziej energooszczędny. Na terenie Unii Europejskiej musi być zamieszczana na wszystkich urządzeniach AGD oraz źródłach światła, dzięki czemu daje klientom możliwość porównania różnych urządzeń. Inne ważne oznaczenia to nominalna trwałość (jest to trwałość znamionowa, oznaczana w godzinach - h), ilość włączeń i wyłączeń, informacja do jakich celów przeznaczona jest lampa oraz jej wymiary. Przyjęte standardy Zgodnie z wymogami Unii Europejskiej opakowanie produktu elektrycznego musi spełniać określone wymagania i zawierać konkretne informacje. Do najważniejszych symboli należą m.in.: - Gruene Punkt, czyli czy opakowanie podlega recyklingowi - symbol CE informuje, czy produkt spełnia wymagania przepisów europejskich w zakresie bezpieczeństwa użytkowania, ochrony środowiska i zdrowia - WEEE (ang. Waste of Electrical and Electronic Equipment) dotyczy utylizacji odpadów elektrycznych i elektronicznych - RoHS świadczy o tym, że urządzenie nie zawiera materiałów szkodliwych, tj. ołowiu, rtęci, kadmu, sześciowartościowego chromu, polibromowego difenylu (PBB), ani polibromowego eteru fenylowego (PBDE) Czas na zmiany page 27 / 28
Użytkownicy są bardzo dobrze zorientowani w opisie tradycyjnych żarówek. Jest to o tyle łatwe, że w tym przypadku praktycznie jedynym kryterium ich moc. Ponieważ jednak klasyczne żarówki są stopniowo wycofywane z rynku w interesie zarówno klientów, jak i producentów jest informacja na temat właściwości nowoczesnych źródeł światła. Zwłaszcza przy wyborze lamp LED warto jest zaopatrzyć się w podstawową wiedzę, która pomoże nam dokonać właściwego zakupu. Jest to istotne tym bardziej, że wraz z rozwojem rynku LED i poszerzaniem asortymentu, dostępnych jest coraz więcej nowoczesnych, ciekawych rozwiązań. page 28 / 28