Wydawnictwo Sklepu Podróżnika Warszawa 2015 przekład Robert Gładysz
SPIS TREŚCI Legenda do map... 8 Mapki przeglądowe opisanych tras... 9 Plan Chamonix... 12 WSTĘP... 15 Informacje o regionie... 17 Lodowce... 19 Fauna i flora... 19 Jak się to wszystko zaczęło... 25 Górskie przygody... 27 Pozostałe aktywności... 33 Kiedy się wybrać... 36 Jak się tu dostać i poruszać po okolicy... 37 Zakwaterowanie... 38 Informacja turystyczna... 40 Język... 41 Zdrowie i bezpieczeństwo... 42 Korzystanie z przewodnika... 46 1. TRASY PIESZE... 52 Klasyczne wędrówki... 56 Trasa 1 Mont Joly... 56 Trasa 2 Le Prarion... 59 Trasa 3 Aiguillette des Houches... 63 Trasa 4 Montagne de la Côte... 66 Trasa 5 Jeziora Lac Cornu i Lacs Noirs... 69 Trasa 6 Z Plan de l Aiguille do Montenvers... 73 Trasa 7 Grand Balcon Sud: z La Flégère do Planpraz... 77 Trasa 8 Aiguillette des Posettes... 80 Trasa 9 Z przełęczy Col des Montets nad jezioro Lac Blanc... 83 Trasa 10 Mont Buet droga normalna... 87 Rodzinne wędrówki... 90 Trasa 1 Jeziora Lacs des Ilettes... 90 Trasa 2 Jeziora Lacs Jovet... 93 Trasa 3 Schroniska Chalets de Miage i Truc... 96 Trasa 4 Charousse... 98 Trasa 5 Jezioro Lac du Brévent... 101 Trasa 6 Argentière przez Paradis des Praz... 104
6 Spis treści Trasa 7 Le Chapeau...107 Trasa 8 Montroc przełęcz Col des Montets Vallorcine...109 Trasa 9 Dolina Bérard i Sur le Rocher...113 Trasa 10 Ślady dinozaurów...116 Wędrówki do schronisk...120 Trasa 1 Schronisko Refuge de Platé...120 Trasa 2 Schronisko Refuge de Tré-la-Tête...122 Trasa 3 Schronisko Refuge de Moëde Anterne...125 Trasa 4 Schronisko Refuge de Bel Lachat...128 Trasa 5 Schronisko Refuge du Lac Blanc...131 Trasa 6 Schronisko Refuge Albert Premier...134 Trasa 7 Refuge de la Pierre à Bérard...137 Trasa 8 Schronisko Refuge de Loriaz...140 Trasy przygodowe...143 Trasa 1 Pointe Percée...143 Trasa 2 Le Dérochoir i Désert de Platé...147 Trasa 3 Aiguille du Belvédère...150 Trasa 4 Szlak widokowy Mer de Glace...153 Trasa 5 Pętla Tré-les-Eaux...158 Trasa 6 Z Loriaz nad jezioro Lac d Émosson...161 Trasa 7 Mont Buet północną granią...165 Trasa 8 Cheval Blanc...169 Bieganie...173 2. TURYSTYKA WYSOKOGÓRSKA...180 Trasa 1 Z Champex do Le Tour...183 Trasa 2 Z Grands Montets do Lognan...186 Trasa 3 Z Aiguille du Midi do Pointe Helbronner...190 Trasa 4 Petite Aiguille Verte...193 Trasa 5 Aiguille Crochues...195 Trasa 6 Aiguille du Tour...198 Trasa 7 Grań Arête des Cosmiques...201 Trasa 8 Mont Blanc...204 3. KOLARSTWO GÓRSKIE...209 Trasa 1 Les Contamines: pętla Truc Miage...214 Trasa 2 Saint-Gervais-les-Bains: pętla Prarion...216 Trasa 3 Zjazd wzdłuż rurociągu: z Saint-Gervais do Le Fayet...218 Trasa 4 Tour des Ayères...220 Trasa 5 Promenade de l Arve...224
Spis treści 7 Trasa 6 Szlak widokowy Petit Balcon Nord: z Chamonix do Le Tour... 227 Trasa 7 Z Montroc do Chamonix wzdłuż rzeki Arve...231 Trasa 8 Z przełęczy Col des Montets do sklepów ze słodyczami... 235 Trasa 9 Vallorcine przełęcz Col des Posettes Le Tour Montroc... 239 Trasa 10 Z Vallorcine do Martigny...241 Zjazdy i akrobacje powietrzne...246 4. KOLARSTWO SZOSOWE...249 Trasa 1 Z Chamonix do Sallanches...251 Trasa 2 Przełęcz Col des Montets...252 Trasa 3 Jezioro Lac d Émosson...253 Trasa 4 Przełęcz Col de la Forclaz...254 Trasy poza doliną Chamonix...255 5. WSPINACZKA SKAŁKOWA I BOULDERING...258 Wspinaczka skałkowa...264 Rejon 1 Les Gaillands...264 Rejon 2 Index...270 Rejon 3 La Joux...272 Rejon 4 Les Chéserys...274 Rejon 5 Aiguillette d Argentière...276 Rejon 6 Płyta Vallorcine (Rocher de la Saix)...278 Rejon 7 Barberine...281 Bouldering...284 Rejon 1 Przełęcz Col des Montets...284 Rejon 2 Pierre d Orthaz...286 Rejon 3 Les Bossons...287 Rejon 4 Le Coupeau...287 Rejon 5 Le Médonnet...288 6. VIA FERRATY...289 Trasa 1 Le Mont, Sixt-Fer-à-Cheval...292 Trasa 2 La Curalla, Passy...294 Inne trasy w Górnej Sabaudii...296 Trasa 3 La Yves Pollet Villard, La Clusaz...297 Trasa 4 La Roche à l Agathe, Thônes...298 DODATEK A Przydatne numery telefonów...299 DODATEK B Przydatne francuskie słowa i zwroty...302 DODATEK C Wędrówki przez lodowce i techniki ratunkowe...303
TRASA 3 Schronisko Refuge de Moëde Anterne Schronisko Refuge de Moëde Anterne 125 Początek: Koniec: Dystans: Czas: Teren: Suma podejść: Mapa: Parking: Informacje o schronisku: Uwagi: Górna stacja dwuetapowej kolejki linowej na szczycie Le Brévent, 2525 m Plaine Joux, 1337 m 7,5 km do schroniska; 15,5 km w sumie 4 godz. do schroniska; 2 godz. zejście Początkowo kamienisty i nieco techniczny szlak, który staje się łatwiejszy od przeł. Col du Brévent. Na początku sezonu bardzo prawdopodobne występowanie płatów śniegu 600 m IGN Top 25 3530 ET Samoëns Planpraz/Brévent w Chamonix Wysokość 1996 m; prysznice; pokoje i sale sypialne; tel. 04 50 93 60 43 Schronisko Refuge de Moëde Anterne znane jest też jako Refuge Chalet Moëde Anterne lub Refuge du Col d Anterne Choć w tym miejscu schronisko istniało od wielu lat, obecne Refuge de Moëde Anterne zostało odrestaurowane na przestrzeni ostatnich dwudziestu. Efektem jest dobrze przemyślany budynek z dobrymi warunkami sypialnymi, udogodnieniami i pięknymi widokami na masyw Mont Blanc pokrótce, jest to wspaniały cel odwiedzin. Bądźmy jednak świadomi, że jest to schronisko bardzo popularne zarówno wśród turystów, jak miejscowych. Można do niego dojść pieszo od wyciągu Le Brévent lub od Plaine Joux, w pobliżu płaskowyżu Plateau d Assy (drogą opisaną tu jako droga zejściowa). Można tu też dotrzeć pojazdem z napędem na cztery koła i podczas niektórych letnich weekendów możemy zaobserwować spory ruch. Jeśli czujemy, że mogłoby to zepsuć nasze górskie przeżycia, to najlepiej unikać takich okresów i przełożyć wędrówkę do schroniska na środek tygodnia. Opisany tutaj szlak najlepiej przejść, zatrzymując się na noc w schronisku. Zaczynamy przy kolejce linowej Le Brévent, co zapewni nam cudowną, dość długą wędrówkę do schroniska, rozpoczynającą się zejściem do Pont d Arlevé, po którym czeka nas równomierne podejście do schroniska. Wrócić możemy tą samą drogą, jednak przejście na Plaine Joux jest mniej męczące. W Plaine Joux będziemy musieli złapać lokalny autobus, a następnie pociąg, by wrócić do Chamonix.
126 1. Trasy piesze 3 Schronisko Refuge Moëde d Anterne Pointe d Anterne 2742 m Le Dérochoir Pointe d Platé 2554 m Le Marteau Les Châtelet Ayères Praz Coutant P Plaine Joux Lac Vert N 0 1 km Col d Anterne Tête de Moëde 2459 m Refuge Moëde d Anterne Chalets de Moëde Pont d Arlevé 1597 m Pointe Noire de Pormenaz 2323 m Col du Brévent 2368 m Le Brévent 2525 m
Schronisko Refuge de Moëde Anterne 127 Z górnej stacji kolejki linowej idziemy szerokim szlakiem w dół, wokół zbocza. Po 5 10 min dochodzimy do niemożliwego do przegapienia kamiennego kopczyka i znaku wskazującego drogę na przeł. Col du Brévent po lewej stronie. Idziemy w lewo szlakiem, który wije się pomiędzy skałami i głazami. Znajdują się tu odcinki ubezpieczone linami i łatwa do pokonania drabina. Szlak ten jest interesujący i zróżnicowany, ale nie w czasie deszczu, kiedy może być bardzo ślisko, lub podczas gęstej mgły, kiedy możemy zgubić oznaczenia, co może być bardzo niebezpieczne. Dalszy szlak biegnący z przeł. Col du Brévent w dół jest dość oczywisty. Zostawiamy za sobą widoki na masyw Mont Blanc i zamiast nich delektujemy się imponującą, rozciągającą się poniżej doliną Diosaz i wznoszącymi się przed nami urwiskami Fiz i Anterne. Szlak prowadzi nas łagodnie w dół, na łąki, mija kilka ruin i ciągnie się dalej aż do mostu Pont d Arlevé (1597 m) latem jest to bardzo ciepłe miejsce, otoczone roślinnością. Na przełęczy Col du Brévent
128 1. Trasy piesze Tu musimy zebrać się w sobie, gdyż teraz następuje podejście przez porośnięte krzewami zbocza do wyżej położonych łąk. Przed sobą w górze widzimy budynki, jednak pierwszy przysiółek to zaledwie kilka budynków gospodarczych. Aby dojść do schroniska, musimy iść dalej. Znajduje się ono na pograniczu łąk i jałowych zboczy. Najmniej męcząca fizycznie, ale bardziej skomplikowana logistycznie trasa powrotna wiedzie drogą gruntową, która biegnie ukosem za schroniskiem na pd.-zach., przez zbocze, do atrakcyjnych szałasów Les Ayères. Tutaj możemy cieszyć się jednymi z najbardziej malowniczych widoków na masyw Mont Blanc, jakie istnieją. Stąd szlaki prowadzą w dół do Plaine Joux. Do stacji kolejowej Le Fayet, skąd możemy złapać pociąg z powrotem do Chamonix, dostaniemy się kursującym tutaj busem. TRASA 4 Schronisko Refuge de Bel Lachat Początek: Koniec: Dystans: Czas: Teren: Suma podejść: Mapa: Parking: Informacje o schronisku: Górna stacja dwuetapowej kolejki linowej na szczycie Le Brévent, 2525 m Parking Planpraz/Brévent, 1087 m 2,5 km do schroniska; 4,5 km ze schroniska do Chamonix 4 godz. do schroniska; 2 godz. zejście Dobrze oznakowany i utrzymany szlak, trochę eksponowany na grani przed schroniskiem Tylko niewielkie falistości terenu IGN Top 25 3531 ET Saint-Gervais-les-Bains Planpraz/Brévent w Chamonix Wysokość 2136 m; brak pryszniców; sale sypialne; tel. 04 50 53 43 23
Pointe Percée 143 Trasy przygodowe TRASA 1 Pointe Percée Początek/koniec: Dystans: Czas: Teren: Najwyższy punkt: Suma podejść: Mapa: Parking: Burzier, 904 m 15 km 10 godz. Strome ścieżki i kamieniste podejścia Pointe Percée, 2750 m 1846 m IGN Top 25 3530 OT Cluses Sallanches Burzier Pointe Percée jest najwyższym punktem w spektakularnym, zbudowanym z wapieni paśmie Aravis, a swą nazwę ( pęknięcie ) zawdzięcza rozpadlinie znajdującej się w północnej grani. Znajduje się tu także charakterystyczna formacja skalna w kształcie palca (Le Doigt). Stojąc na szczycie, na wysokości 2750 m, mamy wrażenie, jakbyśmy mogli sięgnąć przez niższe partie doliny Arve i dotknąć Mont Blanc. Na szczyt nie prowadzą żadne bardzo łatwe trasy. Obydwie drogi normalne wymagają od nas pewnej sprawności. Opisana tutaj trasa, les cheminées de Sallanches, jest trudniejszą z nich ale tylko trochę. Musimy czuć się komfortowo na dość eksponowanym, wspinaczkowym terenie i prawdopodobnie mieć ze sobą linę, jeśli zamierzamy wędrować z nerwowym przyjacielem. Upewnijmy się, że prognoza pogody jest dobra ulewa może nam sprawić duży kłopot. Wędrując tutaj, obserwujmy niebo (ale nie na skalistych odcinkach, gdzie powinniśmy patrzeć pod nogi!). Przez ostatnie 25 lat w Aravis wdrażano program reintrodukcji orłosępa (Gypaetus barbatus). Rozpiętość skrzydeł tych ogromnych i pełnych wdzięku ptaków osiąga niemal 3 m, mają charakterystyczne pomarańczowe podbrzusze, a skrzydłami poruszają około raz na godzinę. Dostrzeżenie jednego z nich, latającego nad naszymi głowami, jest jedną z niespodziewanych radości, jakie mogą nas spotkać podczas wędrowanie w paśmie Aravis. Z parkingu w Burzier idziemy drogą gruntową w górę na hale Doran (możliwe jest pokonanie pierwszej części tej trasy samochodem i podje-
144 1. Trasy piesze 1 Pointe Percée Pointe d Areu 2462 m Refuge de Doran 1495 m Pointe Percée 2750 m Col de Doran 2178 m Quatre Têtes 2364 m Mont Charvet 2538 m P Burzier N 0 1 km Sallanches
Pointe Percée 145 chanie do wyżej położonego miejsca parkingowego, przy skrzyżowaniu z trasą do Mayères). W Doran znajduje się przyjemne, tradycyjnie urządzone schronisko, gdzie możemy zatrzymać się na noc, a biorąc pod uwagę długość tej trasy, jest to dość rozsądna propozycja. Stąd bardzo dobrze widoczna jest formacja skalna w kształcie palca, znajdująca się po drugiej stronie szczytu Pointe Percée. Od schroniska idziemy ścieżką biegnącą początkowo w górę pięknej, zielonej doliny Doran. Wyżej trawa ustępuje miejsca łupkom ilastym, a zbocza robią się bardziej strome. Po kilku stromych zakosach dochodzimy na przeł. Col de Doran (2178 m). Stąd odchodzi niewyraźna ścieżka w prawo, w górę bardzo stromych zboczy na przeł. Col des Verts ten odcinek jest o wiele łatwiejszy, niż się wydaje! Na przełęczy Powrót w dół na przełęcz Col de Doran W pobliskim gospodarstwie możemy kupić lokalny ser. Warto złożyć tam wizytę.
146 1. Trasy piesze Księżyc strzegący szczytu Pointe Percée wypatrujemy żółtych malowanych znaków, które pokierują nas do białej, zbudowanej z wapieni skalnej ściany. Za tymi żółtymi oznaczeniami czeka nas wspaniałe podejście, które zaprowadzi nas przez ostatnie strome pole na wąską grań. Na szczycie tego pola znajduje się duża, stalowa kotwa, która ochroni resztę naszej drużyny i zapewni podporę podczas zejścia. Teraz wspinamy się granią i mijamy koniec drugiej drogi normalnej, która podchodzi szerokim, skalistym żlebem po lewej stronie (trasa ta oznaczona jest na czerwono). Idziemy dalej w górę grani, aż do szczytu Pointe Percée (2750 m), na którym znajdują się krzyż i pamiątkowa księga. Schodzimy tą samą trasą.