Czasy i czasowniki angielskie Samantha Scott Wydawnictwo LektorKlett Poznaƒ 2001
Wydawnictwo LektorKlett ul. Rac awicka 72 60-302 Poznaƒ tel./faks (061) 861 88 28 Tytu orygina u: Verbtabellen Englisch Projekt ok adki: Erwin Poell, Ilona Arfaoui, Marian Winiecki Ernst Klett Verlag GmbH, Stuttgart 1999 dla wydania polskiego Wydawnictwo LektorKlett, Poznaƒ 2001 ISBN 83-88507-27-3 T umaczenie i adaptacja: Przemys aw Znaniecki Redakcja serii: Robert Kuc Redakcja tomu: Daria Miedziejko, Robert Kuc Sk ad: studio KO Jerzy Nawrot Druk: ABEDIK, Poznaƒ Wydanie I
Spis treêci W tej ksià ce znajdziesz............................. 4 Przeglàd terminów gramatycznych........................ 6 Zasady pisowni.................................. 7 Wymowa..................................... 8 Formy Êciàgni te czasowników posi kowych..................... 9 Czasowniki zwrotne............................... 10 Czasy gramatyczne ich zastosowania i formy.................. 10 Strona bierna................................... 16 Tabele koniugacyjne............................... 17 Angielskie czasowniki nieregularne........................ 101 Polsko-angielski indeks czasowników....................... 104
W tej ksià ce znajdziesz regu y dotyczàce pisowni i wymowy czasowników angielskich stosowania czasów angielskich tabele prezentujàce formy czasowników angielskich we wszystkich czasach nieregularnoêci zwiàzane z odmianà czasowników angielskich Czasy i czasowniki angielskie zawierajà przejrzyste tabele koniugacyjne 84 regularnych i nieregularnych czasowników modelowych. Wzory odmian pozwolà Ci bez trudu zorientowaç si we wszystkich formach tak e z o onych; dla u atwienia osobliwoêci koniugacyjne wyró niono kolorem i wyt umaczono je za pomocà praktycznych regu. Budowa tabel koniugacyjnych 1 2 3 cancel regularny cancel odwo ywaç 2 3 1 Litera -l na koƒcu tematu nie podwaja si w AE. PRESENT PAST FUTURE 4 Present Simple Past Simple Future Simple nieregularny I cancel I I will cancel cancel will cancel zamykaç he/she/it cancels he/she/it he/she/it will cancel we cancel we we Koƒcowa will cancel spó g oska podwaja si (patrz tak e str. 7). cancel will cancel they cancel they PRESENT they will cancel PAST FUTURE Present Continuous Past Continuous Present Simple Future Continuous Past Simple Future Simple I am I was I I will be I I will are were will be will he/she/it is he/she/it was he/she/it s he/she/it will be he/she/it he/she/it will we are we were we we will be we we will are were will be will they are they were they they will be they they will Present Perfect Past Perfect Present Continuous Future Perfect Past Continuous Future Continuous I have I had I am ting I will have I was ting I will be ting have had are ting will have were ting will be ting he/she/it has he/she/it had he/she/it is ting he/she/it will have he/she/it was ting he/she/it will be ting we have we had we are ting we will have we were ting we will be ting have had are ting will have were ting will be ting they have they had they are ting they will have they were ting they will be ting Present Perfect Continuous Past Perfect Continuous Present Perfect Future Perfect Continuous Past Perfect Future Perfect I have been I had been I have I will have I been had I will have have been had been have will have been had will have he/she/it has been he/she/it had been he/she/it has he/she/it will have he/she/it been had he/she/it will have we have been we had been we have we will have we been had we will have have been had been have will have been had will have they have been they had been they have they will have they been had they will have 6 4 5 CONDITIONAL Present Perfect Continuous Past Perfect Continuous Future Perfect Continuous 4 30 IMPERATIVE cancel GERUND PAST PARTICIPLE Conditional II beenconditional ting Past I I have had been ting I will have been ting have been ting had been ting will have been ting would cancel I have I would he/she/it been he/she/it had been has ting ting he/she/it will have been ting would cancel have would we been ting we had been have ting we will have been ting would cancel he/she/it have he/she/it would been ting had been have ting will have been ting would cancel we have we would they been ting they had been have ting they will have been ting would cancel have would they would cancel they would have CONDITIONAL IMPERATIVE Conditional II Conditional Past I would I would have would would have GERUND he/she/it would he/she/it would have ting we would we would have would would have PAST PARTICIPLE they would they would have 83 7
1 2 3 4 5 6 7 Rodzaj koniugacji: Informacja o tym, czy dany czasownik odmienia si regularnie, czy te nie. Czasownik modelowy z t umaczeniem: W tabelach zamieszczone zosta y wybrane czasowniki angielskie, najcz Êciej u ywane w j zyku codziennym. Przy czasowniku znajduje si t umaczenie jego podstawowego znaczenia. Krótka charakterystyka: W tym miejscu zwracamy uwag na osobliwoêci i nieregularnoêci danego schematu koniugacji. Wyró nienie kolorem: Charakterystyczne koƒcówki odmiany czasowników (np. koƒcówka 3. osoby liczby pojedynczej -s) oraz formy odbiegajàce od regularnych schematów koniugacji wyró nione sà zielonym kolorem. Formy pe ne czasowników posi kowych: Koniugacja czasowników w tabelach podana jest z formami pe nymi czasowników posi kowych w taki sposób u ywa si ich w j zyku pisanym. Stosowanie form Êciàgni tych opisane jest na stronie 9. Podzia tabeli na kolumny: W lewej kolumnie znajdujà si formy czasów teraêniejszych danego czasownika, w Êrodkowej kolumnie formy czasów przesz ych, a w prawej czasów przysz ych. Conditional: Poniewa formy Conditional I i Future Simple tworzy si w taki sam sposób, Êwiadomie nie uj to w tabelach form Conditional I. W alfabetycznej liêcie czasowników na koƒcu ksià ki znajdziesz 100 najcz Êciej u ywanych czasowników nieregularnych. Ponadto wszystkie czasowniki, których odmiana podana jest w tej ksià ce, podsumowane sà w indeksie polsko-angielskim. Po ka dym czasowniku uj tym w indeksie podany jest numer strony, na której mo na znaleêç jego koniugacj. Przed tabelami zamieszczamy pewne dodatkowe informacje. Na stronach 7 9 znajduje si usystematyzowany przeglàd wa nych zasad pisowni i wymowy czasowników angielskich. Na stronie 10 omawiamy czasowniki zwrotne. Zwi z e praktyczne wskazówki na temat stosowania czasów mo na znaleêç na stronach 10 15. Powodzenia! 5
Przeglàd terminów gramatycznych Active Auxiliary Verb Conditional I Conditional II, Conditional Past Conjugation Continuous Form Consonant Future Future Perfect Gerund Imperative Infinitive Irregular Verb Modal Verb Participle Passive Past Past Participle Past Perfect Plural Present Present Perfect Pronoun Reflexive Verb Regular Verb Simple Form Singular Subject Verb Vowel strona czynna czasownik posi kowy tryb warunkowy czasu teraêniejszego tryb warunkowy czasu przesz ego koniugacja (odmiana czasownika) forma czasu ciàg ego spó g oska czas przysz y czas przysz y dokonany rzeczownik ods owny tryb rozkazujàcy bezokolicznik czasownik nieregularny czasownik modalny imies ów strona bierna czas przesz y imies ów bierny czas zaprzesz y liczba mnoga czas teraêniejszy czas teraêniejszy dokonany zaimek czasownik zwrotny czasownik regularny forma czasu prostego liczba pojedyncza podmiot zdania czasownik samog oska AE = odmiana amerykaƒska j zyka angielskiego BE = odmiana brytyjska j zyka angielskiego 6
Zasady pisowni W formach czasowników angielskich mogà wyst powaç nast pujàce koƒcówki: 1. temat czasownika + -s/-es; 2. temat czasownika + -ed/-d/-ied; 3. temat czasownika + -ing. W odmianie wielu czasowników wyst pujà zmiany w pisowni poszczególnych form. 1. temat czasownika + -s/-es W 3. osobie liczby pojedynczej czasu Simple Present (teraêniejszego prostego) czasowniki, których temat koƒczy si na majà koƒcówk -es; watch watches -ch, -sh, -ss, -o lub -x, push pushes go goes czasowniki, których temat koƒczy si na majà koƒcówk -ies; study studies spó g osk i liter -y (wymawianà jako litera -y znika; try tries samog oska i lub dyftong ai), carry carries czasowniki, których temat koƒczy si na majà koƒcówk -s. play plays samog osk i liter -y (wymawianà jako buy buys spó g oska j), enjoy enjoys 2. temat czasownika + -ed/-d/-ied Koƒcówka -ed s u y do tworzenia form czasu Simple Past (przesz ego prostego) i Past Participle (imies owu biernego) czasowników regularnych. czasowniki, których temat koƒczy si majà koƒcówk -d; arrive arrived na -e, change changed czasowniki, których temat koƒczy si majà koƒcówk -ied; carry carried na spó g osk i liter -y (wymawianà jako litera -y znika; try tried samog oska i lub ai), study studied czasowniki jednosylabowe, których temat koƒ- majà podwojonà koƒ- stop stopped czy si na jednà samog osk i jednà spó g osk, cowà spó g osk ; plan planned czasowniki wielosylabowe, których temat koƒ- majà podwojonà koƒ- prefer preferred czy si na jednà samog osk i jednà spó g osk, cowà spó g osk tylko ale wtedy, gdy akcent pada visit visited na ostatnià sylab. offer offered Wyjàtek: W BE podwaja si tak e litera -l na koƒcu tematu w sylabie nieakcentowanej. W AE zjawisko to nie wyst puje. Przyk ad: travel travelled (BE) travel traveled (AE) 7
3. temat czasownika + -ing Koƒcówka -ing s u y do tworzenia form Present Participle (imies owu czynnego) i Gerund (rzeczownika ods ownego). czasowniki, których temat majà koƒcówk -ing; have having koƒczy si na -e, litera -e znika; dance dancing czasowniki, których temat koƒczy si majà koƒcówk -ing; see seeing na -ee (wymawianà jako samog oska i lub ai), czasowniki, których temat koƒczy si na majà podwójnà koƒ- stop stopping jednà samog osk i jednà spó g osk, cowà spó g osk. plan planning a akcent pada na ostatnià sylab ; get getting begin beginning Wyjàtek: W BE podwaja si tak e litera -l na koƒcu tematu w sylabie nieakcentowanej. W AE zjawisko to nie wyst puje. Przyk ad: cancel (BE) cancel canceling (AE) Wymowa Wymowa koƒcówki -ed w formach Past Simple i Past Participle po spó g oskach bezdêwi cznie (-t) asked jak t w s owie takt bezdêwi cznych looked np. [ɑ skt] (-p, -f, -ss itd.) stopped po spó g oskach dêwi cz- dêwi cznie (-d) allowed jak d w s owie sonnych i po samog oskach listened da, np. [ əυpənd] (-b, -v, -g itd.) opened po -d i -t zg osko- needed jak yd w s owie twórczo (-id) waited wydaç, np. [ ni did] wanted Wymowa koƒcówki -s w 3. osobie liczby pojedynczej czasu Simple Present po spó g oskach bezdêwi czne* (-s) waits jak s w s owie nos, bezdêwi cznych gets np. [ɡets] cuts po spó g oskach dêwi cz- dêwi czne* (-z) runs jak z w s owie zadaç, nych i po samog oskach opens np. [r nz] allows po spó g oskach zg oskotwórczo (-iz) changes jak yz w s owie syczàcych watches wyznaç, washes np. [ wɒʃiz] 8 * W przeciwieƒstwie do j zyka polskiego w j zyku angielskim spó g oski dêwi czne nie tracà dêwi cznoêci na koƒcu wyrazu i np. wyrazy plays i place wymawia si ró nie (odpowiednio jako [pleiz] i [pleis]). Przy wymawianiu spó g osek dêwi cznych czuje si drgania w krtani.