KARTA CHARAKTERYSTYKI

KARTA CHARAKTERYSTYKI Nr 387 Data wydania : 12.03.2004 Data aktualizacji : 12.03.2009 NAZWA MIESZANINY ENZYLINE PAL OPTIMISE Ref. 63 609 biomérieux śeromskiego 17, 01-882 Tel. 022 569 85 00 / Fax 022 569 85 54

Strona/stron 1/8 1. IDENTYFIKACJA MIESZANINY I IDENTYFIKACJA PRZEDSIĘBIORSTWA Nazwa handlowa: ENZYLINE PAL OPTIMISE Kod produktu: Ref. 63 609 Rodzaj produktu: Płynny bufor Zakres stosowania: W diagnostyce medycznej in vitro. Producent: sa, Chemin de l Orme 69280 Marcy l Etoile, Francja Tel.: 04 78 87 20 00 fax: 04 78 87 20 72 Dystrybutor: 01-882, ul. śeromskiego 17 tel.: 022 569 85 00 fax: 022 569 85 54 Telefon alarmowy: tel: (22) 569 85 00, czynny w godz. 9:00 16:00 2. IDENTYFIKACJA ZAGROśEŃ Mieszanina została sklasyfikowana jako niebezpieczna zgodnie z przepisami prawa. (p.p. 15). Zawartość azydku sodu w produkcie jest mniejsza od stęŝenia czyniącego preparat niebezpiecznym. Zawartość dietanoloaminy w produkcie wynosi 11,5 %. W tej koncentracji preparat działa draŝniąco na oczy i został sklasyfikowany jako niebezpieczny zgodnie z przepisami prawa. (p.p. 15). ZagroŜenie poŝarowe: ZagroŜenie toksykologiczne: ZagroŜenie ekotoksykologiczne: Preparat ciekły, trudnopalny. W wyniku działania podwyŝszonej temperatury pojemnik moŝe ulec gwałtownemu rozszczelnieniu z wydzieleniem szkodliwych gazów i aerozoli. Ryzyko powaŝnego uszkodzenia oczu. R41 Działa szkodliwie po połknięciu; stwarza powaŝne zagroŝenie zdrowia w następstwie długotrwałego naraŝenia. R48/22 Pomijalne przy prawidłowym uŝytkowaniu. Xn 3. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH Charakter chemiczny: Odczynnik 1: 2 x 75 ml, Odczynnik 3: 2 x 12 ml. Składniki stwarzające zagroŝenie: Symbol Nazwa chemiczna Zwroty % wag. Nr CAS Nr WE ostrzegawczy zagroŝenia (R)* azydek sodu <0,1 % 26628-22-8 247-852-1 T +, N 28-32-50/53 2,2 -iminodietanol 11,5 % 111-42-2 203-868-0 Xn 22-38-41-48/22 dietanoloamina Objaśnienie: T + = bardzo toksyczny, T = toksyczny, C = Ŝrący, Xn = szkodliwy, Xi = draŝniący, E = wybuchowy, F + = skrajnie łatwo palny, F = wysoce łatwo palny, N = niebezpieczny dla środowiska *Pełne znaczenie zwrotów zagroŝenia R ujęto w punkcie 16 Zwroty R odnoszą się do substancji 100 %, a nie do jej udziału w produkcie O = utleniający,

Strona/stron 2/8 4. PIERWSZA POMOC Uwaga: W pierwszej kolejności naleŝy wyprowadzić poszkodowaną osobę z zanieczyszczonego składnikami preparatu środowiska. W razie wystąpienia problemów skontaktować się z lekarzem i przekazać informacje zawarte w karcie charakterystyki. Następstwa wdychania: Wyprowadzić poszkodowana osobę na świeŝe powietrze. UłoŜyć w wygodnej pozycji. W przypadku wystąpienia takiej potrzeby - wykonać sztuczne oddychanie - najlepiej jeśli tego dokona osoba przeszkolona. Zapewnić pomoc lekarską. Następstwa połknięcia: W pierwszej kolejności przepłukać usta wodą, dać do wypicia 2-3 szklanki wody, skontaktować się z lekarzem lub centrum toksykologicznym. Nie wywoływać wymiotów. W przypadku samoczynnego wystąpienia wymiotów, ułoŝyć głowę tak, aby nie dopuścić do zachłyśnięcia. Postępować zgodnie ze wskazówkami lekarza. W razie potrzeby odtransportować do szpitala. Choremu zapewnić spokój, leŝenie i ciepło. Kontakt z oczami: Przemyć zanieczyszczone oczy większą ilością letniej wody przez 15-20 minut, przy wywiniętych powiekach. Co pewien czas nakładać górną na dolną powiekę. Przykryć oczy opatrunkiem. W razie potrzeby zapewnić pomoc okulisty. Kontakt ze skórą: Zdjąć zanieczyszczone ubranie i buty. Oczyścić mechanicznie skaŝoną skórę, przemyć duŝą ilością wody a następnie wodą z łagodnym mydłem. Nie uŝywać jakichkolwiek rozpuszczalników lub rozcieńczalników. W przypadku gdy wystąpi podraŝnienie skóry, które nie przemija, skonsultować się z lekarzem dermatologiem. 5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POśARU ZagroŜenia poŝarowe: W przypadku poŝaru sąsiednich obiektów stosować: Gaszenie poŝaru: Sprzęt ochronny straŝaków: Produkty spalania: Preparat trudnopalny. W wyniku działania podwyŝszonej temperatury pojemniki mogą ulec gwałtownemu rozszczelnieniu z wydzieleniem palnych i toksycznych gazów oraz aerozoli zawierających tlenki węgla, tlenki azotu i związki fosforu. piana gaśnicza odporna na alkohol ditlenek węgla (CO 2 ) proszek gaśniczy rozproszona woda Uwaga: Pojemniki naraŝone na działania ognia lub wysokiej temperatury chłodzić wodą i w miarę moŝliwości usunąć z zagroŝonego obszaru. Pełne wyposaŝenie ochronne. Aparaty izolujące drogi oddechowe. Dymy zawierające niebezpieczne produkty spalania, w tym tlenek i ditlenek węgla, tlenki azotu, związki fosforu. 6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA Środki ochrony Fartuchy laboratoryjne robocze ze zwartej tkaniny, rękawice z

Strona/stron 3/8 indywidualnej: odpowiedniego tworzywa (p. sekcja 8). Metody oczyszczania: W warunkach laboratoryjnych rozlany roztwór powinien zostać dokładnie potraktowany detergentami i całość powinna zostać zgromadzona w pojemniku wykonanym z niereaktywnego materiału zawierającego 0,5 % roztwór nadchloranu sodu. Nie umieszczać cieczy zawierającej środek dezynfekujący w autoklawie. Zabezpieczenie W warunkach stosowania laboratoryjnego zagroŝenie środowiska praktycznie środowiska: nie istnieje. W zbiorczych magazynach powinny być odpowiednio zabezpieczone podłoŝe Metody utylizacji w warunkach laboratoryjnych: i studzienki ściekowe. Na drodze spalania lub rozkładu chemicznego, zgodnie z odpowiednimi procedurami. 7. POSTĘPOWANIE Z MIESZANINĄ I JEJ MAGAZYNOWANIE Postępowanie z mieszaniną: Zalecenia szczególne dotyczące stosowania: Zalecenia szczególne dotyczące magazynowania: Magazynowanie: Metody postępowania z odpadami: Przestrzegać wskazówek zawartych na załączonej do opakowania ulotce. Podczas wszelkich, wykonywanych czynności z preparatem: nie jeść nie pić, nie palić nie zaŝywać lekarstw, unikać bezpośrednich kontaktów z preparatem, unikać bezpośrednich kontaktów z preparatem, przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować odzieŝ i sprzęt ochrony indywidualnej. postępować naleŝy rozwaŝnie, zgodnie z najlepszą praktyką laboratoryjną. Preparat chronić przed dziećmi. Unikać bezpośredniego kontaktu z preparatem. Uwaga: Zawarty w preparacie azydek sodu wchodzi w reakcje z ołowiem lub stopami miedzi z ołowiem wytwarzając wybuchowe związki: azydki metali. W przypadku zagroŝenia, do spłukania lub przepłukania uŝywać duŝych ilości wody. Wszelkie pomieszczenia magazynowe muszą być wydajnie wentylowane. Chronić przed kontaktami z czynnikami utleniającymi, silnymi alkaliami, silnymi kwasami, ołowiem, związkami ołowiu. We właściwie oznakowanych, fabrycznych, zamkniętych opakowaniach, z informacją w języku polskim zgodną z obowiązującymi normami. Magazyny muszą być suche, przystosowane do przechowywania preparatów medycznych. Podłoga musi być wykonana z nieprzepuszczalnego materiału ceramicznego. Przechowywać w chłodzie. Chronić przed działaniem promieni słonecznych i źródeł ciepła. Z pojemnikami otwartymi manipulować bardzo ostroŝnie aby nie dopuścić do wydostania się do środowiska. Za odpad moŝna uznać paski reakcyjne, które w Ŝadnej postaci nie nadają się do zagospodarowania. NaleŜy likwidować na drodze spalania lub chemicznej. 8. KONTROLA NARAśENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ Wartości graniczne naraŝenia:

Strona/stron 4/8 Obowiązujące w Polsce najwyŝsze dopuszczalne stęŝenie (mg/m 3 ) w środowisku pracy: Nr CAS Składnik NDS (mg/m 3 ) NDSCh (mg/m 3 ) NDSP 26628-22-8 azydek sodu 0,1 0,3 - Obowiązujące w UE najwyŝsze dopuszczalne stęŝenie (mg/m 3 ) w środowisku pracy: CAS Nazwa czynnika Wartości dopuszczalne 8 godzin Krótkoterminowe mg/m 3 mg/m 3 Adnotacje 26628-22-8 azydek sodu 0,1 0,3 skóra Kontrola naraŝenia: Rozwiązania techniczne: Ochrony zbiorowe: Higiena pracy: Kontrola naraŝenia w miejscu pracy: Ochrona rąk: Ochrona oczu: Ochrona dróg oddechowych: Ochrona skóry: Kontrola naraŝenia środowiska brak danych. Wentylacja na stanowiskach pracy w obiektach zamkniętych. Myjki do oczu w pobliŝu stanowisk pracy. Wprowadzić zraszanie rozproszoną wodą, w przypadku moŝliwości pojawienia się niebezpiecznych stęŝeń par/pyłów. Obowiązują przepisy ogólne przemysłowej higieny pracy. Unikać bezpośredniego kontaktu powierzchni ciała i dróg oddechowych z preparatem. Zanieczyszczone ubranie wymienić. Po pracy wymyć powierzchnię ciała oraz oczyścić ochrony osobiste. Nie jeść, nie pić, nie zaŝywać leków podczas pracy. Na bieŝąco usuwać preparat, który wydostał się do środowiska. Stosować rękawice z tworzywa neoprenowego, poliwinylowego, do łokcia. Zapoznać się z instrukcją uŝycia rękawic, czasokresu ich stosowania, itp. W przypadku zagroŝenia - okulary ochronne w szczelnej obudowie z bocznymi ochronami. Nie wymagane. Ubrania ochronne ze zwartej tkaniny. Fartuchy ochronne. 9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNE I CHEMICZNE INFORMACJE OGÓLNE Postać fizyczna: Płyn. WAśNE INFORMACJE DOTYCZĄCE ZDROWIA, BEZPIECZEŃSTWA I ŚRODOWISKA Wartość ph preparatu nie rozcieńczonego: 9,8 Gęstość (mieszanina): Temperatura topnienia: Temperatura wrzenia: Temperatura zapłonu: PręŜność par: Rozpuszczalność w wodzie:

Strona/stron 5/8 10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ Stabilność i reaktywność: Niebezpieczne produkty rozkładu: Właściwości korozyjne: Preparat w warunkach prawidłowego przechowywania jest stabilny chemicznie. Unikać kontaktów ze źródłami ciepła, otwartymi płomieniami, silnymi czynnikami utleniającymi, metalami cięŝkimi. W wysokich temperaturach powstają niebezpieczne produkty rozkładu, zawierające m.in. tlenek i ditlenek węgla, tlenki azotu, związki fosforu. Brak. 11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE Drogi naraŝenia: wdychanie, połknięcie, kontakt ze skórą, kontakt z oczami. Informacje toksykologiczne dotyczące dietanoloaminy: Toksyczność ostra: LD 50(doustnie, szczur) = 700 3500 mg/kg LD 50(skóra, królik)) = 13 000 mg/kg. Działanie miejscowe: Kontakt ze skórą: MoŜe wystąpić zaczerwienienie i podraŝnienie. MoŜe pojawić się wysypka uczuleniowa. Kontakt z oczami: Ryzyko powaŝnego uszkodzenia oczu. Wystąpi podraŝnienie z zaczerwienieniem i łzawieniem. MoŜe wystąpić silne podraŝnienie gałki ocznej połączone z łzawieniem. Wdychanie par/aerozolu: Nastąpi skrócenie oddechu z kaszlem. Wystąpi podraŝnienie górnej części układu oddechowego. Wystąpi napadowy kaszel. Połknięcie: Działa szkodliwie po połknięciu; stwarza powaŝne zagroŝenie zdrowia w następstwie długotrwałego naraŝenia. Wskutek połknięcia wystąpią objawy w układzie pokarmowym ból brzucha, nudności, wymioty, zapaść. Następstwa opóźnione i chroniczne: Działanie uczulające: Działanie rakotwórcze: Działanie mutagenne: Działanie na rozrodczość: Działanie narkotyczne: 12. INFORMACJE EKOLOGICZNE Zabronione jest uwalnianie produktu do kanalizacji oraz do środowiska naturalnego. 13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI Metody unieszkodliwiania: Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U.62 poz. 628) z późniejszymi zmianami oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U.112 poz. 1206),

Strona/stron 6/8 Zawartość opakowania wg: rodzaju 06 10 99 Inne nie wymienione odpady. Opakowania wg: rodzaju 15 01 02 Opakowania z tworzyw sztucznych. Sposób likwidacji - termiczne przekształcanie odpadów w instalacjach lub urządzeniach zlokalizowanych na lądzie. 14. INFORMACJE O TRANSPORCIE Produkt ENZYLINE PAL OPTIMISE nie jest klasyfikowany jako produkt niebezpieczny w myśl przepisów przewoźników ADR/RID/IMDG-code/IATA-ICAO. Tym samym nie podlega ograniczeniom wynikającym z tych przepisów. Przewozić w szczelnie zamkniętych pojemnikach. Obowiązują ogólne zasady przewozu i oznakowania opakowań indywidualnych. 15. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH Mieszanina została zaklasyfikowana jako niebezpieczna i oznakowana zgodnie z przepisami prawa. Informacje na etykietach dotyczące zdrowia, bezpieczeństwa i środowiska: Symbol ostrzegawczy na opakowaniu jednostkowym: Xn Napis ostrzegawczy na opakowaniu SZKODLIWY. jednostkowym: Zwroty wskazujące rodzaj zagroŝenia R 41 Ryzyko powaŝnego uszkodzenia oczu R 48/22 Działa szkodliwie po połknięciu; stwarza powaŝne zagroŝenie zdrowia w następstwie długotrwałego naraŝenia Zwroty określające warunki bezpiecznego stosowania S 26 Zanieczyszczone oczy przemyć natychmiast duŝą ilością wody i zasięgnąć porady lekarza. S 46 W razie połknięcia niezwłocznie zasięgnij porady lekarza; pokaŝ opakowanie lub etykietę Składniki stwarzające zagroŝenie: Kartę wykonano zgodnie z: Nazwa chemiczna Nr CAS Nr WE azydek sodu 26628-22-8 247-852-1 2,2 -iminodietanol dietanoloamina 111-42-2 203-868-0 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (Reach), utworzenia Europejskiej Agencji Chemikaliów, zmieniające Dyrektywę 1999/45/WE oraz uchylające Rozporządzenie Rady (EWG) nr 793/93 i Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1488/94, jak równieŝ Dyrektywę Rady 76/769/EWG i Dyrektywy Komisji 91/155/EWG, 93/EWG, 93/105/WE i 2000/21/WE. Rozporządzenie (WE) nr 1272/2008 z dnia 16.12.2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniające i uchylające dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1907/2006,

Strona/stron 7/8 Ustawą o substancjach i preparatach chemicznych z dnia 11.01.2001r. (Dz.U.11 poz.84; z późniejszymi zmianami). Ustawą o zmianie ustawy o substancjach i preparatach chemicznych oraz niektórych innych ustaw z dnia 9.01.2009 r. ( Dz.U. nr 20 poz. 106), Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 13.11.2007r. w sprawie karty charakterystyki (Dz.U. Nr 215, poz. 1588); Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 28.09.2005r w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem - ZAŁĄCZNIK (Dz.U.201 poz.1674), (29ATP). Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 2.09.2003r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 173, poz. 1679 z późniejszymi zmianami). Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 2.09.2003r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych; ze zmianą z dnia 4.09.2007r (Dz. U. Nr 174, poz. 1222); Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29.11.2002r. (Dz.U. Nr 217, poz. 1833) w sprawie najwyŝszych dopuszczalnych stęŝeń i natęŝeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy ze zmianą z dnia 1.10.2005r (Dz.U. 212 poz.1769) i zmianą z dnia 30.09.2007 (Dz.U 161 poz.1142); DYREKTYWY KOMISJI: 2000/39/WE z dnia 8.06.2000r. i 2006/15/WE z dnia 7.02.2006r. ustanawiające pierwszy i drugi wykaz wskaźnikowych wartości dopuszczalnych ryzyka zawodowego. Ustawą z dnia 27.04.2001r. o odpadach, (Dz.U.62 poz.628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27.09.2001r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U.112 poz.1206). Ustawa z dnia 11.05.2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych. (Dz.U. 2001 nr 63 poz. 638; z późniejszymi zmianami). Klasyfikacja towarów niebezpiecznych zgodnie z Umową Europejską dotyczącą międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR). Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 26.09.1997r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. 2003 nr 169 poz. 1650) z późniejszymi zmianami. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30.12.2004 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych (Dz. U. z 2005r. Nr 11 poz. 86) z późniejszymi zmianami. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21.12.2005r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej. (Dz. U. Nr 259 poz. 2173). 16. INNE INFORMACJE R 22 R 28 R 32 R 38 R 41 R 48/22 R 50/53 Znaczenie zwrotów zagroŝenia R z punktu 2, 3 i 15: Działa szkodliwie po połknięciu. Działa bardzo toksycznie po połknięciu. W kontakcie z kwasami uwalnia bardzo toksyczne gazy. Działa draŝniąco na skórę. Ryzyko powaŝnego uszkodzenia oczu Działa szkodliwie po połknięciu; stwarza powaŝne zagroŝenie zdrowia w następstwie długotrwałego naraŝenia. Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne; moŝe powodować długo utrzymujące się niekorzystne zmiany w środowisku wodnym. Porady szkoleniowe: Przed uŝyciem zapoznać się z kartą charakterystyki. Normy na sprzęt ochronny: PN-EN 141:2002 PN-EN 20344:2005(U) PN-EN 166:2005 PN-EN 374-1:2005 PN-EN 374-2:2005 PN-EN 374-3:2005 Sprzęt ochrony układu oddechowego. Pochłaniacze i filtropochłaniacze, wymagania, badanie, znakowanie; Wymagania i metody badania obuwia bezpiecznego, ochronnego i zawodowego do uŝytku w pracy. Ochrona indywidualna oczu. Wymagania.; Rękawice chroniące przed chemikaliami i mikroorganizmami. Terminologia i wymagania Wyznaczanie odporności na przesiąkanie. Wyznaczanie odporności na przenikanie chemikaliów;

Strona/stron 8/8 PN-EN 14605:2005(U) OdzieŜ ochronna. Ochrona przed ciekłymi chemikaliami. Wymagania dotyczące odzieŝy chroniącej przed chemikaliami z połączeniami nieprzepuszczającymi cieczy (typ 3); Powietrze na stanowiskach pracy: PN-EN 1540:2004 PN-EN 689:2002 Powietrze na stanowiskach pracy. Terminologia Powietrze na stanowiskach pracy. Wytyczne oceny naraŝenia inhalacyjnego na czynniki chemiczne przez porównanie z wartościami dopuszczalnymi i strategia pomiarowa. Inne informacje: UŜytkownik ponosi odpowiedzialność za podjęcie wszelkich kroków mających na celu spełnienie wymogów prawa krajowego. Informacja zawarta w powyŝszej karcie stanowi opis wymogów bezpieczeństwa uŝytkowania preparatu. UŜytkownik ponosi całkowitą odpowiedzialność za określenie przydatności produktu do określonych celów. Zawarte w niniejszej karcie dane nie stanowią oceny bezpieczeństwa miejsca pracy uŝytkownika. Karta charakterystyki nie moŝe być traktowana jako gwarancja właściwości preparatu. Produkt nie moŝe być bez pisemnej zgody nie moŝe być uŝywany w Ŝadnym innym celu aniŝeli podanym w p.1 karty-charakterystyki. Karta charakterystyki jest bezpośrednio przekazywana dystrybutorowi produktu, bez zapewnień lub gwarancji co do kompletności bądź szczegółowości odnośnie do wszystkich informacji lub zaleceń w niej zawartych. Kartę wykonano w Przedsiębiorstwie EKOS S.C. 80-266 Gdańsk, al. Grunwaldzka 209, tel/fax: (0-58)305-37- 46, www.ekos.gda.pl e-mail: ekos@ekos.gda.pl. na podstawie informacji i konsultacji uzyskanych od Zamawiającego oraz materiałów z własnej bazy danych Informacje zawarte w niniejszej karcie-charakterystyce są zgodne z aktualnym stanem naszej wiedzy i spełniają warunki prawa krajowego oraz Unii Europejskiej. Informacje zawarte w niniejszej karcie-charakterystyce nie są gwarancją parametrów technicznych czy przydatności do określonych zastosowań. Wersja 2. * * * * *