UCHWAŁA NR XLVII/584/2018 RADY MIEJSKIEJ W KRZESZOWICACH. z dnia 26 lipca 2018 r.

UCHWAŁA NR XLVII/584/2018 RADY MIEJSKIEJ W KRZESZOWICACH z dnia 26 lipca 2018 r. w sprawie zmiany uchwały Nr XXVI/283/2016 Rady Miejskiej w Krzeszowicach z dnia 24 listopada 2016 r. w sprawie aktualizacji i przyjęcia do realizacji Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Krzeszowice na lata 2016-2023 Na podstawie art. 18 ust. 1 w związku z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (tekst jednolity: Dz. U. z 2018 r. poz. 994 ze zmianami) uchwala się, co następuje: 1. 1. Zmienia się uchwałę Nr XXVI/283/2016 Rady Miejskiej w Krzeszowicach z dnia 24 listopada 2016 r. w sprawie aktualizacji i przyjęcia do realizacji Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Krzeszowice na lata 2016-2023, w następującym zakresie: a) dotyczącym wprowadzenia nowego zadania obejmującego wymianę 57 niskosprawnych kotłów grzewczych na nowe kotły gazowe, zgodnie z wnioskiem o pozyskanie dofinansowania złożonym w WFOŚiGW, b) przeliczenia efektu ekologicznego, będącego konsekwencją wprowadzenia nowego zadania, określonego w punkcie a) do Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Krzeszowice na lata 2016-2023. 2. na lata 2016-2023, zaktualizowany o dokonane zmiany, o których mowa w ust. 1 stanowi załącznik do niniejszej uchwały. 2. Wykonanie uchwały powierza się Burmistrzowi Gminy Krzeszowice. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia. 3. Przewodniczący Rady Miejskiej mgr Adam Godyń Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 1

Załącznik do uchwały Nr XLVII/584/2018 Rady Miejskiej w Krzeszowicach z dnia 26 lipca 2018 r. Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Krzeszowice na lata 2016-2023 z elementami Programu Ograniczenia Niskiej Emisji oraz Programu Ochrony Powietrza Krzeszowice, listopad 2016 roku (zmiana lipiec 2018 roku) Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 1

Zamawiający: Gmina Krzeszowice ul. Grunwaldzka 4 32-065 Krzeszowice Telefon: 12 252 08 00, 12 252 08 01 E-mail: sekretariat@um.krzeszowice.pl WWW: www.gminakrzeszowice.pl Wykonawca: ATsys.pl Sp. z.o.o. Spółka Komandytowa ul. Ligocka 103 40-568 Katowice NIP: 634-28-17-144 REGON: 243232469 KRS: 0000457756 E-mail: kontakt@atsys.pl 2 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 2

Spis treści I. STRESZCZENIE... 9 I.1. Część ogólna opracowania... 9 I.2. Zgodność planu gospodarki niskoemisyjnej z dokumentami strategicznymi... 9 I.3. Ogólna charakterystyka gminy...10 I.4. Opis infrastruktury technicznej...10 I.5. Charakterystyka głównych sektorów odbiorców energii...10 I.6. Wyniki bazowej inwentaryzacji emisji CO 2...11 I.7. Identyfikacja obszarów problemowych...11 I.8. Działania planowane...12 I.9. Finansowanie inwestycji ujętych w planie...13 I.10. Oddziaływanie na środowisko...14 II. CZĘŚĆ OGÓLNA OPRACOWANIA...15 II.1. Podstawa opracowania...15 II.2. Zakres opracowania...15 II.3. Cel opracowania...16 II.4. Aspekty organizacyjne i finansowe...19 II.4.1. Struktura organizacyjna...19 II.4.2. Budżet i źródła finansowania inwestycji...21 II.4.3. Plan wdrażania, monitorowania i weryfikacji...21 II.4.4. Identyfikacja interesariuszy...25 III. ZGODNOŚĆ PLANU GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Z DOKUMENTAMI STRATEGICZNYMI...28 III.1. Zgodność Planu Gospodarki Niskoemisyjnej z unijnymi dokumentami strategicznymi 28 III.1.1. Strategia Europa 2020...28 III.1.2. Zgodność z dyrektywami UE...29 3 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 3

III.2. Zgodność Planu Gospodarki Niskoemisyjnej z krajowymi dokumentami strategicznymi...30 III.2.1. Polityka ekologiczna państwa na lata 2009-2012 z perspektywą do roku 2016 30 III.2.2. Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju. Polska 2030. Trzecia fala nowoczesności...31 III.2.3. Strategia Rozwoju Kraju 2020....32 III.2.4. Założenia Narodowego Programu Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej...33 III.3. Zgodność Planu Gospodarki Niskoemisyjnej z dokumentami strategicznymi województwa małopolskiego...34 III.3.1. Strategia Rozwoju Województwa Małopolskiego na lata 2011 2020. Małopolska 2020. Nieograniczone możliwości...34 III.3.2. Program ochrony powietrza dla województwa małopolskiego. Małopolska 2023 w zdrowej atmosferze...35 III.4. Zgodność Planu Gospodarki Niskoemisyjnej z dokumentami powiatu krakowskiego 37 III.4.1. Strategia Rozwoju Powiatu Krakowskiego na lata 2013-2020...37 III.4.2. Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Krakowskiego na lata 2012 2015 z perspektywą na lata 2016 2019...37 III.5. Zgodność Planu Gospodarki Niskoemisyjnej z dokumentami Gminy Krzeszowice.38 III.5.1. Strategia Rozwoju Gminy Krzeszowice na lata 2014 2022...38 III.5.2. Program Ochrony Środowiska dla Gminy Krzeszowice na lata 2013 2016 z perspektywą do roku 2020 (aktualizacja)...39 III.5.3. Założenia do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla Gminy Krzeszowice na lata 2012 2030....40 III.5.4. Miejscowe Plany Zagospodarowania Przestrzennego...40 III.5.5. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Krzeszowice...40 IV. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA GMINY...41 IV.1. Położenie gminy, podział administracyjny...41 4 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 4

IV.2. Ludność...43 IV.3. Klimat...44 IV.4. Mieszkalnictwo...44 IV.5. Przedsiębiorcy...46 IV.6. Rolnictwo...46 IV.7. Leśnictwo...47 V. OPIS INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ...48 V.1. Ogólna charakterystyka infrastruktury technicznej...48 V.2. System ciepłowniczy...48 V.2.1. Osiedle Centrum kotłownia gazowa przy ul. Targowej 31...48 V.2.2. Osiedle Jurajskie - kotłownia przy ul. Długiej 18A...49 V.2.3. Sieć cieplna Spółdzielni Mieszkaniowej Lokatorsko-Własnościowej Przyjaźń w Krzeszowicach...50 V.3. System gazowy...51 V.4. System elektroenergetyczny...55 V.4.1. Sieć przesyłowa...55 V.4.2. Sieć dystrybucyjna...55 VI. CHARAKTERYSTYKA GŁÓWNYCH SEKTORÓW ODBIORCÓW ENERGII...60 VI.1. Budynki i źródła ciepła...60 VI.1.1. Budownictwo jednorodzinne...60 (1) Charakterystyka budynków mieszkalnych...67 (2) Struktura zużycia nośników energii...68 VI.1.2. Mieszkalnictwo wielorodzinne...70 VI.1.3. Sumaryczna emisja z sektora budynków mieszkalnych...91 VI.2. Oświetlenie uliczne...92 VI.3. Działalność gospodarcza...97 VI.4. Gospodarka odpadami...98 VI.5. Budynki użyteczności publicznej...99 5 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 5

VI.6. Transport... 105 VI.6.1. Transport ogółem... 105 VI.6.2. Publiczny transport zbiorowy... 108 VII. WYNIKI BAZOWEJ INWENTARYZACJI EMISJI CO 2... 112 VII.1. Metodyka pozyskania danych... 112 VII.2. Wskaźniki emisji... 113 VII.3. Obliczenia wielkości emisji CO 2... 116 VIII. CHARAKTERYSTYKA EMISJI ZANIECZYSZCZEŃ... 120 VIII.1. Charakterystyka źródeł niskiej emisji i substancji zanieczyszczających... 120 VIII.1.1. Emisja zanieczyszczeń związana z sektorem mieszkalnictwa... 120 VIII.1.2. Emisja zanieczyszczeń związana z budynkami użyteczności publicznej... 121 VIII.1.3. Emisja zanieczyszczeń związana z sektorem transportu... 121 VIII.1.4. Emisja zanieczyszczeń związana z sektorem przedsiębiorstw... 122 VIII.1.5. Emisja napływowa... 122 VIII.1.6. Łączna emisja zanieczyszczeń z terenu Gminy Krzeszowice... 122 IX. STAN POWIETRZA ATMOSFERYCZNEGO... 126 IX.1. Ocena jakości powietrza dla strefy małopolskiej... 126 IX.2. Ocena jakości powietrza w Gminie Krzeszowice... 127 X. OKREŚLENIE MOŻLIWYCH DZIAŁAŃ W ZAKRESIE MODERNIZACJI ŹRÓDEŁ CIEPŁA I INSTALACJI WYKORZYSTUJĄCYCH OZE... 136 X.1. Wariant I wymiana kotła węglowego na kocioł węglowy 5 klasy... 137 X.2. Wariant II wymiana kotła węglowego na kondensacyjny kocioł gazowy... 138 X.3. Wariant III wymiana kotła węglowego na pompę ciepła... 140 X.4. Wariant IV dodatkowy montaż instalacji solarnej wspomagającej przygotowanie ciepłej wody użytkowej... 141 X.5. Wariant V wymiana starego kotła gazowego na kondensacyjny... 143 X.6. Możliwość wdrożenia modernizacji systemów grzewczych i zastosowania instalacji wykorzystujących odnawialne źródła energii na obszarze Gminy Krzeszowice... 145 6 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 6

XI. IDENTYFIKACJA OBSZARÓW PROBLEMOWYCH... 146 XII. DZIAŁANIA PLANOWANE I ZREALIZOWANE OD ROKU 2013... 149 XII.1. Działania zrealizowane w latach 2014-2015... 149 XII.2. Długoterminowa strategia - cele i zobowiązania... 149 XII.3. Planowane działania krótko i długoterminowe... 149 XII.4. Metodologia oszacowania efektów ekologicznych... 168 XIII. FINANSOWANIE INWESTYCJI UJĘTYCH W PLANIE... 170 XIII.1. Programy realizowane przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej i/lub Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie... 170 XIII.2. Kredyty realizowane przez Bank Ochrony Środowiska... 171 XIII.2.1. Kredyt na urządzenia ekologiczne... 171 XIII.3. Programy realizowane w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata 2014 2020... 171 XIII.3.1. Poddziałanie 4.1.1 Rozwój infrastruktury produkcji energii ze źródeł odnawialnych... 172 XIII.3.2. Poddziałanie 4.1.2 Rozwój infrastruktury dystrybucji energii ze źródeł odnawialnych... 173 XIII.3.3. Poddziałanie 4.4.1, 4.4.2 i 4.4.3 Obniżenie poziomu niskiej emisji... 173 XIII.4. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko na lata 2014 2020... 173 XIII.5. Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 2020... 174 XIV. ODDZIAŁYWANIE NA ŚRODOWISKO... 176 XIV.1. Ochrona ptaków podczas wykonywania prac termomodernizacyjnych... 176 XIV.2. Zakres oddziaływania Planu Gospodarki Niskoemisyjnej na środowisko... 177 XV. PODSUMOWANIE... 178 XVI. LITERATURA... 182 XVI.1. Inne opracowania:... 182 XVII. Spisy rysunków, tabel i wykresów... 184 XVII.1. SPIS RYSUNKÓW... 184 7 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 7

XVII.2. SPIS TABEL... 184 XVII.3. SPIS WYKRESÓW... 187 XVII.4. SPIS ZAŁĄCZNIKÓW... 188 8 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 8

I. STRESZCZENIE I.1. Część ogólna opracowania Zakres Planu gospodarki niskoemisyjnej dla Gminy Krzeszowice jest zgodny z postanowieniami, przyjętego w 2008 r. przez UE pakietu klimatyczno-energetycznego, którego podstawowe cele to: 1) redukcja emisji CO 2 o 20% w roku 2020 w porównaniu do 1990 r., 2) wzrost zużycia energii ze źródeł odnawialnych w UE z obecnych 8,5 do 20% w 2020r.; dla Polski ustalono wzrost z 7 do 15%, 3) zwiększenie efektywności energetycznej w roku 2020 o 20%. Celem niniejszego opracowania jest m.in.: 1) wskazanie działań służących poprawie jakości powietrza w Gminie Krzeszowice, 2) ułatwienie podejmowania decyzji o lokalizacji inwestycji przemysłowych, usługowych i mieszkaniowych, 3) umożliwienie maksymalnego wykorzystania energii odnawialnej, 4) zwiększenie efektywności energetycznej. Rozdział zawiera również informacje na temat aspektów organizacyjnych i finansowych wdrażania Planu gospodarki niskoemisyjnej dla Gminy Krzeszowice. W szczególności definiuje podstawowe informacje na temat: 1) Struktury organizacyjnej gospodarki niskoemisyjnej na terenie gminy, 2) Wykorzystywanych zasobów ludzkich, 3) Budżetu i źródła finansowania inwestycji zawartych w dokumencie, 4) Planu wdrażania, monitorowania i weryfikacji. I.2. Zgodność planu gospodarki niskoemisyjnej z dokumentami strategicznymi Plan gospodarki niskoemisyjnej zachowuje zgodność z dokumentami strategicznymi na poziomie europejskim, krajowym, regionalnym i lokalnym. W rozdziale wskazana została zgodność dokumentu z: 1) Unijnymi dokumentami strategicznymi, do których należą: a) Strategia Europa 2020 b) Dyrektywami UE w zakresie gospodarki niskoemisyjnej, 9 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 9

2) krajowymi dokumentami strategicznymi, do których należą: a) Polityka ekologiczna państwa na lata 2009-2012 z perspektywą do roku 2016 b) Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju. Polska 2030. Trzecia fala nowoczesności c) Strategia Rozwoju Kraju 2020 d) Założenia Narodowego Programu Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej 3) dokumentami strategicznymi województwa małopolskiego, 4) strategicznymi dokumentami powiatu krakowskiego, 5) dokumentami strategicznymi Gminy Krzeszowice. I.3. Ogólna charakterystyka gminy W rozdziale scharakteryzowana został ogólna bieżąca sytuacja społeczno-gospodarcza gminy. W szczególności odniesiono się do takich zagadnień jak: 1) położenie gminy, podział administracyjny, 2) demografia, 3) klimat, 4) mieszkalnictwo, 5) przedsiębiorcy, 6) rolnictwo, 7) leśnictwo. I.4. Opis infrastruktury technicznej Na podstawie danych zawartych w dokumentach strategicznych Gminy Krzeszowice, aktualnych danych przekazanych przez dostawców ciepła oraz informacji od odbiorców pozyskanych w wyniku badań ankietowych sporządzono analizę stanu istniejącego systemu ciepłowniczego, systemu gazowniczego i elektroenergetycznego. I.5. Charakterystyka głównych sektorów odbiorców energii W rozdziale scharakteryzowane zostały sektory wpływające na emisję dwutlenku węgla na terenie gminy w odniesieniu do roku bazowego. Opisano wpływ na emisję sektorów do których należą: 1) budynki i źródła ciepła na terenie gminy, w tym: a) budownictwo mieszkalne, b) budynki użyteczności publicznej; 2) transport na terenie gminy, w tym: a) transport ogółem, 10 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 10

b) publiczny transport zbiorowy; 3) oświetlenie uliczne na terenie gminy; 4) działalność gospodarcza na terenie gminy; 5) gospodarka odpadami na terenie gminy. I.6. Wyniki bazowej inwentaryzacji emisji CO2 W celu określenia stanu aktualnego tj. oszacowania wielkości emisji gazów cieplarnianych, przeprowadzono inwentaryzację obejmującą gminę w granicach administracyjnych. Inwentaryzacja obejmowała wszystkie sektory związane z produkcją gazów cieplarnianych, wynikających ze zużycia energii finalnej. Zużycie energii finalnej wynika z użytkowania: 1) paliw kopalnych (węgiel, gaz ziemny, olej opałowy, benzyna itp.), 2) energii elektrycznej, 3) energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych. W ramach określenia zużycia energii finalnej, w inwentaryzacji zostały uwzględnione sektory, określające: 1) końcowe zużycie energii w budynkach, urządzeniach i przemyśle, 2) końcowe zużycie energii w transporcie, 3) inne źródła emisji (nie związane ze zużyciem energii np. gospodarka odpadami). I.7. Identyfikacja obszarów problemowych Cele i zobowiązania strategii długoterminowej opierają się na zebranych danych na temat zużycia energii finalnej oraz emisji CO 2 w 2013 r. w sektorach: Budynków użyteczności publicznej, dla których emisja CO 2 stanowi 1,64 % udziału całkowitej emisji na terenie gminy. Sektor ten stanowią głównie obiekty szkół, przedszkoli, przychodni, budynków administracyjnych, obiektów kulturalnych i sportowych na terenie gminy. Władze gminy dysponują bezpośrednimi narzędziami, których celem jest ograniczenie zużycia energii finalnej, a tym samym redukcja emisję dwutlenku węgla; Budynków, należących do przedsiębiorców dla których emisja CO 2 stanowi 43,60 % udziału całkowitej emisji na terenie gminy. W skład sektora tych obiektów wchodzą usługi, handel, przemysł itp. bez budynków użyteczności publicznej, stanowiących osobny sektor; 11 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 11

Budynków mieszkalnych dla których emisja CO 2 stanowi 33,99 % udziału całkowitej emisji na terenie gminy. W skład sektora obiektów mieszkalnych wchodzi zabudowa jednorodzinna, wielorodzinna. Jednocześnie jest to sektor, na który władze gminy mogą mieć wpływ poprzez wprowadzenie systemu współfinansowania inwestycji, obniżających zużycie emisji; Oświetlenia, dla którego emisja CO 2 stanowi 1,14 % udziału całkowitej emisji na terenie gminy; Transportu ogółem, dla którego emisja CO 2 stanowi 16,17 % udziału całkowitej emisji na terenie gminy; Transportu publicznego, dla którego emisja CO 2 stanowi 0,05 % udziału całkowitej emisji na terenie gminy. Gospodarki odpadami, dla której emisja CO 2 stanowi 1,01 % udziału całkowitej emisji na terenie gminy. I.8. Działania planowane Długoterminowa strategia Gminy Krzeszowice do 2020 r. będzie obejmować działania polegające na: termomodernizacji budynków użyteczności publicznej, termomodernizacji budynków sektora mieszkaniowego, zwiększeniu wykorzystania odnawialnych źródeł energii na terenie gminy, ograniczeniu zużycia energii finalnej w obiektach użyteczności publicznej, zwiększeniu efektywności energetycznej, zmniejszeniu emisji zanieczyszczeń pochodzącej z sektora transportu. Efekty planowanych działań zostały wyliczone w perspektywie do roku 2020, zgodnie z założeniami Pakietu klimatyczno-energetycznego, a także do roku 2023 z uwagi na planowaną perspektywę dokumentu. Wartości tych efektów, wraz ze wskaźnikami przedstawiają się następująco: prognozowane oszczędności energii na poziomie 7421 MWh w roku 2020, co pozwala na uzyskanie wskaźnika oszczędności na poziomie 1,71% w stosunku do roku bazowego 2013. prognozowany wzrost produkcji energii ze źródeł odnawialnych 936 MWh w roku 2020, co pozwala na uzyskanie wskaźnika na poziomie 0,22%; 12 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 12

prognozowana redukcja emisji CO 2 na poziomie 3154 Mg CO 2 w roku 2020, co pozwala na ograniczenie emisji o 1,99% w stosunku do roku 2013. poprawa jakości powietrza atmosferycznego poprzez ograniczenie emisji substancji zanieczyszczających w ilości: o redukcja 11877,38 kg/rok emisji pyłów PM10 o redukcja 10750,18 kg/rok emisji pyłów PM2.5 o redukcja 5,42 kg/rok emisji benzo(a)pirenu o redukcja 47026,47 kg/rok emisji dwutlenku siarki o redukcja 8784,45 kg/rok emisji tlenków azotu Jednocześnie, do roku 2023 planowane jest uzyskanie poniższych wartości i wskaźników: oszczędność energii finalnej 18507 MWh w roku 2023, co pozwala na uzyskanie wskaźnika poprawy efektywności energetycznej o 4,25% w stosunku do roku bazowego; produkcja energii w instalacja i urządzeniach wykorzystujących odnawialne źródła energii wyniesie 1373 MWh w 2023 roku, co daje wskaźnik na poziomie 0,32% redukcja emisji dwutlenku węgla o 7187 Mg w roku 2023, co pozwala ograniczyć emisję o 4,53% w stosunku do roku 2013. poprawa jakości powietrza atmosferycznego poprzez ograniczenie emisji substancji zanieczyszczających w ilości: o redukcja 41258,07 kg/rok emisji pyłów PM10 o redukcja 39900,81 kg/rok emisji pyłów PM2.5 o redukcja 20,63 kg/rok emisji benzo(a)pirenu o redukcja 93337,08 kg/rok emisji dwutlenku siarki o redukcja 36723,75 kg/rok emisji tlenków azotu I.9. Finansowanie inwestycji ujętych w planie W rozdziale zawarto informacje niezbędne w zakresie finansowania zewnętrznego inwestycji zawartych w planie. Opisano możliwości jakie dają dostępne obecnie na rynku programy, do których należą: 1. Programy realizowane przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej i/lub Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie: 2. Kredyty realizowane przez Bank Ochrony Środowiska: 13 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 13

3. Programy realizowane w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa małopolskiego na lata 2014 2020: 4. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko na lata 2014 2020; 5. Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 2020; I.10. Oddziaływanie na środowisko Plan gospodarki niskoemisyjnej dla Gminy Krzeszowice nie wyznacza ram dla późniejszej realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, a realizacja postanowień tego dokumentu, przy przestrzeganiu odpowiednich procedur bezpiecznego postępowania oraz przepisów bhp, nie powinna spowodować wystąpienia ryzyka dla zdrowia ludzi oraz środowiska naturalnego. Ponadto wszelkie ustalenia zawarte w ww. dokumencie dotyczą obszaru mieszczącego się wyłącznie w obszarze Gminy Krzeszowice. Program w swoich założeniach i celach nie będzie oddziaływał transgranicznie. 14 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 14

II. CZĘŚĆ OGÓLNA OPRACOWANIA II.1. Podstawa opracowania Podstawą do opracowania tego dokumentu i określenia jego celów były: Dyrektywa 3x20, wskazującą na najważniejsze podstawy tego dokumentu: o redukcję emisji gazów cieplarnianych, o zwiększenie udziału energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych, o redukcję zużycia energii finalnej, co ma zostać zrealizowane poprzez podniesienie efektywności energetycznej. Metodologia zawarta w dokumencie pn. PORADNIK Jak opracować plan działań na rzecz zrównoważonej energii (SEAP)?, Wytyczne Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Wytyczne Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie, Dokumenty wskazujące na zjawisko emisji obowiązujące na terenie Gminy Krzeszowice, Specyfikacja Istotnych Warunków Zamówienia stanowiąca załącznik do umowy z Wykonawcą. Zgodnie z wyżej wymienionymi dokumentami Plan gospodarki niskoemisyjnej dla Gminy Krzeszowice został sporządzony przez Wykonawcę w oparciu o dane zawarte w przygotowanej bazie inwentaryzacyjnej. Jednocześnie odnosi się do celów i zakresów wyznaczonych przez wszystkie z tych dokumentów. II.2. Zakres opracowania Zakres Planu gospodarki niskoemisyjnej dla Gminy Krzeszowice jest zgodny z postanowieniami pakietu klimatyczno-energetycznego, przyjętego w 2008 r. przez UE, którego podstawowe cele to: 1. redukcja emisji CO 2 o 20% w roku 2020 w porównaniu do 1990 r., 2. wzrost zużycia energii ze źródeł odnawialnych w UE z obecnych 8,5% do 20% w 2020 r.; dla Polski ustalono wzrost z 7% do 15%, 3. zwiększenie efektywności energetycznej w roku 2020 o 20%. Zakres Planu gospodarki niskoemisyjnej dla Gminy Krzeszowice obejmuje m.in.: 15 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 15

1. ocenę aktualnego stanu środowiska wraz z identyfikacją obszarów problemowych, 2. stworzenie bazy emisji CO 2 w oparciu o inwentaryzację źródeł ciepła na terenie Gminy, 3. wskazanie optymalnych działań i zadań na okres objęty planem, 4. monitoring emisji CO 2 na terenie Gminy, 5. określenie poziomu redukcji CO 2 w stosunku do roku bazowego, 6. określenie redukcji zużycia energii finalnej, 7. określenie tendencji zużycia energii ze źródeł odnawialnych, 8. plan wdrażania programu z uwzględnieniem jego monitorowania, 9. przedsięwzięcia racjonalizujące użytkowanie ciepła, energii elektrycznej i paliw gazowych i ich źródła finansowania. II.3. Cel opracowania Celem niniejszego opracowania jest m.in.: Wskazanie działań służących poprawie jakości powietrza w Gminie Krzeszowice. W niniejszym opracowaniu zawarto ocenę jakości powietrza w Gminie Krzeszowice, poprzez zwrócenie uwagi na problem emisji CO 2 oraz określenie działań w zakresie obniżenia jej poziomu. Temat uwzględnia emisję zanieczyszczeń, pochodzącą ze źródeł w obiektach jednoi wielorodzinnych, budynków użyteczności publicznej oraz udział zanieczyszczeń przemysłowych i komunikacyjnych. Inwentaryzacja źródeł emisji oraz jej analiza umożliwiają wskazanie zadań proponowanych do osiągnięcia założonych celów. Na podstawie działań określonych w Planie oszacowano redukcję zużycia paliw kopalnych w zakresie obniżenia energii finalnej z uwzględnieniem zastąpienia instalacji grzewczych bez emisyjnymi urządzeniami wykorzystującymi odnawialne źródła energii. Określony cel ograniczenia emisji jest zgodny z Programem Ochrony Powietrza dla obszaru Gminy i został przedstawiony w tabeli. 16 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 16

Tabela 1 Zestawienie wielkości emisji unikniętej (ograniczonej) w związku z realizacją inwestycji z Planu w perspektywie do roku 2020 Rodzaj substancji zanieczyszczającej Wielkość emisji unikniętej [kg/rok] tlenek siarki (SO x/so 2) 47026,47 tlenki azotu (NO x/no 2) 8784,45 pył PM10 11877,38 pył PM2,5) 10750,18 benzo(a)piren 5,42 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z BEI i wskaźników Programu KAWKA Tabela 2 Zestawienie wielkości emisji unikniętej (ograniczonej) w związku z realizacją inwestycji z Planu w perspektywie do roku 2023 Rodzaj substancji zanieczyszczającej Wielkość emisji unikniętej [kg/rok] tlenek siarki (SO x/so 2) 93337,08 tlenki azotu (NO x/no 2) 36723,75 pył PM10 41258,07 pył PM2,5) 39900,81 benzo(a)piren 20,63 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z BEI i wskaźników Programu KAWKA Ułatwienie podejmowania decyzji o lokalizacji inwestycji przemysłowych, usługowych i mieszkaniowych. Ułatwienie podejmowania decyzji o lokalizacji inwestycji przemysłowych, usługowych i mieszkaniowych rozumiane jest z jednej strony jako określenie obszarów, w których istnieją nadwyżki w zakresie poszczególnych systemów przesyłowych na poziomie adekwatnym do potrzeb, a z drugiej jako analiza możliwości rozumianych na poziomie rezerw terenowych, wynikających z kierunków rozwoju Gminy Krzeszowice. Umożliwienie maksymalnego wykorzystania energii odnawialnej. Istotą maksymalnego wykorzystania energii odnawialnej jest określenie stanu aktualnego, a następnie ocena możliwości rozwojowych. Ważne jest więc podanie elementów charakterystycznych poszczególnych gałęzi energetyki odnawialnej, w tym m.in.: potencjału energetycznego, lokalizacji, możliwości rozwojowych oraz aspektów prawnych. Zwiększenie efektywności energetycznej. Założona racjonalizacja użytkowania ciepła, energii elektrycznej i paliw gazowych, a także podjęte działania termomodernizacyjne sprowadzają się do poprawy efektywności 17 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 17

energetycznej wykorzystania nośników energii przy jednoczesnej minimalizacji szkodliwego oddziaływania na środowisko. Efekty planowanych działań zostały wyliczone w perspektywie do roku 2020, zgodnie z założeniami Pakietu klimatyczno-energetycznego, a także do roku 2023 z uwagi na planowaną perspektywę dokumentu. Wartości tych efektów, wraz ze wskaźnikami przedstawiają się następująco: prognozowane oszczędności energii na poziomie 7421 MWh w roku 2020, co pozwala na uzyskanie wskaźnika oszczędności na poziomie 1,71% w stosunku do roku bazowego 2013. prognozowany wzrost produkcji energii ze źródeł odnawialnych 936 MWh w roku 2020, co pozwala na uzyskanie wskaźnika na poziomie 0,22%; prognozowana redukcja emisji CO 2 na poziomie 3154 Mg CO 2 w roku 2020, co pozwala na ograniczenie emisji o 1,99% w stosunku do roku 2013. poprawa jakości powietrza atmosferycznego poprzez ograniczenie emisji substancji zanieczyszczających w ilości: o redukcja 11877,38 kg/rok emisji pyłów PM10 o redukcja 10750,18 kg/rok emisji pyłów PM2.5 o redukcja 5,42 kg/rok emisji benzo(a)pirenu o redukcja 47026,47 kg/rok emisji dwutlenku siarki o redukcja 8784,45 kg/rok emisji tlenków azotu Jednocześnie, do roku 2023 planowane jest uzyskanie poniższych wartości i wskaźników: oszczędność energii finalnej 18507 MWh w roku 2023, co pozwala na uzyskanie wskaźnika poprawy efektywności energetycznej o 4,25% w stosunku do roku bazowego; produkcja energii w instalacja i urządzeniach wykorzystujących odnawialne źródła energii wyniesie 1373 MWh w 2023 roku, co daje wskaźnik na poziomie 0,32% redukcja emisji dwutlenku węgla o 7187 Mg w roku 2023, co pozwala ograniczyć emisję o 4,53% w stosunku do roku 2013. poprawa jakości powietrza atmosferycznego poprzez ograniczenie emisji substancji zanieczyszczających w ilości: o redukcja 41258,07 kg/rok emisji pyłów PM10 o redukcja 39900,81 kg/rok emisji pyłów PM2.5 18 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 18

o o o redukcja 20,63 kg/rok emisji benzo(a)pirenu redukcja 93337,08 kg/rok emisji dwutlenku siarki redukcja 36723,75 kg/rok emisji tlenków azotu II.4. Aspekty organizacyjne i finansowe II.4.1. Struktura organizacyjna jest dokumentem strategicznym wyznaczającym kierunki działań i cele w zakresie redukcji emisji gazów cieplarnianych, podwyższenia efektywności energetycznej i wykorzystania odnawialnych źródeł energii. Najistotniejszym elementem Planu jest etap wdrożeniowy, obejmujący wpisane w harmonogramie inwestycje i zadania, za realizację którego odpowiedzialny jest Burmistrz Gminy. To na nim spoczywa odpowiedzialność realizowanej polityki ekologicznej Gminy i od realizacji założeń wpisanych do Planu zależy wpływ na życie mieszkańców i środowisko naturalne omawianego obszaru. Realizacja poszczególnych zadań wskazanych w Planie i Wieloletniej Prognozie Finansowej zostanie każdorazowo poprzedzona stworzeniem szczegółowych planów z wyznaczeniem odpowiedzialnych osób i harmonogramu realizacji. Ponadto, obejmować będzie, jeśli to konieczne, przeprowadzenie oceny oddziaływania na środowisko wraz z propozycją działań ograniczających ewentualny, negatywny wpływ. W celu stworzenia niezbędnego nadzoru organizacyjnego i monitoringu działań, możliwe jest powołanie, początkowo jednostki, a docelowo, zespołu koordynującego. Zespół ten składać się będzie z osób odpowiedzialnych za gospodarkę energetyczną w obiektach znajdujących się na obszarze Gminy Krzeszowice, jak np. przedstawicieli zarządców budynków, wspólnot czy przedsiębiorców zainteresowanych działania ekologicznymi na analizowanym terenie. Osoba odpowiedzialna, pełniąca rolę koordynatora, powinna cechować się znajomością problematyki środowiskowej i energetycznej, a także zajmować się systemem zarządzania energią w Gminie. Do jej bezpośrednich zadań, oprócz nadzoru nad realizacją założeń Planu poprzez podmioty zależne, jak i działania Gminy, będzie również współpraca i wsparcie nad inwestycjami przedsiębiorstw, podmiotów niezależnych i działaniami własnymi mieszkańców. Niezbędne jest również aby koordynator systematycznie pozyskiwał i aktualizował informacje dotyczące zużycia energii jak i emisji gazów cieplarnianych we wspólnej bazie dla obszaru Gminy Krzeszowice. Dodatkowymi zadaniami koordynatora będzie raportowanie postępów prac związanych z wdrażaniem zapisów Planu Gospodarki Niskoemisyjnej wraz 19 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 19

z monitoringiem dostępności zewnętrznych źródeł finansowania i prowadzeniem akcji informacyjnej wśród mieszkańców. Niezależnie, wszystkie jednostki podległe Burmistrzowi Gminy Krzeszowice, powinny uwzględniać zapisy Planu w działaniach przez nie realizowane, a także we wszystkich tworzonych, bądź współtworzonych, dokumentach strategicznych, planistycznych, zapisach prawa lokalnego i wewnętrznych regulaminach czy instrukcjach. Rolą koordynatora będzie prowadzenie regularnych szkoleń i stworzenie, w razie potrzeby, w ramach struktury organizacyjnej, dodatkowych jednostek odpowiedzialnych za wskazany obszar interwencyjny lub inwestycję. Te osoby będą współtworzyć zespół doradczy odpowiedzialny za gospodarkę niskoemisyjną na terenie Gminy. Realizacja polityki gospodarki niskoemisyjnej zakłada wykorzystanie personelu pracującego w Urzędzie Gminy i jednostkach podległych, a także współpracę z organizacjami pozarządowymi i fundacjami zajmującymi się pokrewną tematyką na obszarze Gminy. Możliwe jest również jednak wykorzystanie doradców zewnętrznych, wyspecjalizowanych firm konsultingowych i jednostek komercyjnych w celu prowadzenia kompleksowych działań i uzyskania najlepszych możliwych rezultatów wdrożeniowych. Osoba koordynująca wykonanie planu, odpowiedzialna również za systemy zarządzania energią (SZE), zgodnie z normą PN-EN ISO 50001, będzie wdrażać, utrzymywać i udoskonalać SZE, współpracować z przedstawicielami kierownictwa we wspieraniu działań wraz z przygotowywaniem raportów i ewaluacją wskaźników, kryteriów i metod. Planowane stworzenie odpowiedniej struktury organizacyjnej nastąpi w terminie pół roku od momentu uchwalenia Planu. Planowane jest w pierwszym etapie, aby zakres obowiązków osoby koordynatora został przypisany dla osoby zatrudnionej na stanowisku Kierownika Referatu Ochrony Środowiska Urzędu Miejskiego w Krzeszowicach. Osoba ta była odpowiedzialna za współpracę przy opracowaniu dokumentu i ma największą wiedzę i rozeznanie we wdrażaniu dokumentu. Możliwe jest w późniejszym etapie zatrudnienie dodatkowej osoby bądź zlecenia zadań doradcom zewnętrznym, co wymagać będzie przeprowadzenia procedury konkursowej bądź ogłoszenia zapytania ofertowego na tego typu firmę z określeniem nakładów finansowych przeznaczonych na ten cel. W przyszłości, w przypadku wystąpienia takiej potrzeby możliwe jest utworzenie zespołu koordynującego, którym zarządzać będzie koordynator, a w jego skład wejdą pracownicy Referatów bądź Jednostek, w których realizowane będą poszczególne inwestycje. 20 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 20

Współpraca zespołu zajmującego się planem gospodarki niskoemisyjnej, a osoby koordynującej będzie odbywała się na zasadzie comiesięcznych spotkań w celu aktualizacji i monitorowania wdrażanych zadań. Na etapie bardziej zaawansowanych prac nad danym działaniem konieczna będzie ścisła współpraca z zarządcą budynku lub osobą odpowiedzialną ze strony zarządcy za sprawy techniczne i inwestycyjne. Odpowiednio zmieniona struktura organizacyjna pozwoli na lepszą współpracę pomiędzy komórkami w Urzędzie, a także pomiędzy jednostkami będącymi w zasobach gminnych. II.4.2. Budżet i źródła finansowania inwestycji Finansowanie inwestycji i działań zawartych w Planie Gospodarki Niskoemisyjnej pochodzić będzie ze środków własnych Gminy, jak i ze środków zewnętrznych w ramach pozyskanych dotacji lub współpracy ponadregionalnej. Niezbędne nakłady finansowe ujęte zostaną w Wieloletniej Prognozie Finansowej oraz w budżecie Gminy, a pozyskiwane środki zewnętrzne zależeć będą od wdrażanych programów dotacyjnych. W związku z brakiem możliwości zaplanowania w sposób sztywny wydatków, szczegółowe kwoty ujęte w Planie są przewidziane na realizację zadań krótkoterminowych i powinny być, wraz z zapisami Planu, aktualizowane w oparciu o przeprowadzone analizy i wyceny poszczególnych inwestycji. Aktualizacja nakładów finansowych i harmonogramu wdrożeniowego wynikać może również z pojawiających się możliwości dotacyjnych lub pożyczkowych ze źródeł zewnętrznych. W ramach corocznego planowania budżetu Gminy, osoba koordynująca we współpracy z wszystkimi jednostkami odpowiedzialnymi zobowiązani są do zabezpieczenia środków w danym roku na wskazany w Planie Gospodarki Niskoemisyjnej cel, a w przypadku wystąpienia nadwyżek lub braków budżetowych będą one odpowiednio modyfikowane. II.4.3. Plan wdrażania, monitorowania i weryfikacji Plan gospodarki niskoemisyjnej jest dokumentem podlegającym bieżącej ocenie i regularnemu monitoringowi z uwagi na jego istotny wpływ na politykę środowiskową i inwestycje. Zalecane jest sporządzenie, najlepiej corocznych, a przynajmniej raz na dwa lata, sprawozdań, w których zostanie wskazany obecny stan realizacji, określony stan środowiska łącznie z zużywaną energią elektryczną i emisją gazów cieplarnianych, a także prognozowany dalszy etap wdrażania zapisów i działań koordynujących. Kluczową rolę w monitoringu i weryfikacji będzie pełnił koordynator, który dzięki prowadzonej bazie i systemowi zarządzania energią, jest w stanie na bieżąco sporządzać raporty, a także 21 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 21

ocenić postęp wdrażania wpisanych w Planie zadań. Osoba koordynująca określi sposób i termin przyjmowania uwag i wniosków do Planu wraz z przekazaniem informacji na stronie internetowej Gminy i poprzez dostępne kanały komunikacyjne. Przekazane wnioski będą rozpatrywane przez osobę koordynującą, który oceni je pod kątem merytorycznym, a na ich podstawie sporządzał raporty, w którym zawarte zostaną propozycje ewentualnych zmian Planu i konieczności przeprowadzenia procedur środowiskowych. Sporządzone okresowo raporty, wraz z notatkami służbowymi ze spotkań zespołu koordynującego wdrażanie planu gospodarki niskoemisyjnej przedstawiane będą Burmistrzowi Gminy do jego informacji i akceptacji, a także przedstawiane po każdym roku na Komisjach Rady Gminy. Wskazane jest, aby co najmniej, raz na cztery lata, sporządzana była inwentaryzacja monitorująca, stanowiąca załącznik do raportu wdrażania Planu. Opracowanie inwentaryzacji monitoringowych pozwala na ocenę dotychczasowych efektów realizowanych działań i stanowi podstawę do aktualizacji Planu. Raport wraz w wynikami inwentaryzacji informować będzie o działaniach zrealizowanych oraz ich wpływie na zużycie energii i wielkość emisji dwutlenku węgla wraz z uwzględnieniem wielkości oszczędności energii, zwiększenia produkcji z odnawialnych źródeł energii i redukcji emisji dwutlenku węgla. Odpowiednio sporządzony raport stanowi podstawę do analizy wdrażania zapisów, a tym samym ocenę z realizacji założonych celów i może posłużyć do podjęcia przez Gminę decyzji o konieczności przeprowadzenia aktualizacji Planu. Raport będzie zawierał informacje w postaci: 1. Odniesienie się do ogólnych celów wskazanych w PGN: a. Przywołanie celów, b. Aktualny stan realizacji celów (na podstawie wskaźników monitorowania). 2. Opis stanu realizacji PGN: a. Przydzielone środki i zasoby do realizacji, b. Realizowane działania, c. Napotkane problemy w realizacji. 3. Wyniki inwentaryzacji emisji: a. Jeżeli będzie prowadzona w okresie od przeprowadzenia ostatniego raportu, b. Podsumowanie aktualnej inwentaryzacji emisji i porównanie jej z inwentaryzacją bazową. 4. Ocena realizacji oraz propozycja działań korygujących. 5. Stan realizacji działań: 22 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 22

a. Zestawienie aktualnie osiąganych rezultatów zrealizowanych działań. Monitoring, sprawozdanie z wdrożenia Planu opiera się na: 1. otrzymanych oszczędnościach energii na podstawie audytów energetycznych, 2. monitorowaniu rzeczywistego zużycia energii elektrycznej, ciepła, paliw kopalnych oraz wody w budynkach użyteczności publicznej, 3. monitorowaniu zużycia energii elektrycznej zużytej na oświetlenie uliczne. Główne wskaźniki służące do monitorowania realizacji planu to: 1. Roczne oszczędności energii finalnej (w MWh), 2. Roczna produkcja energii z OZE (w MWh), 3. Roczna redukcja emisji CO 2 (w Mg). Każda wskazana w Planie inwestycja może mieć ponadto, ustalony dodatkowy wskaźnik monitorowania, stanowiący element wspierający dla wskaźników wymienionych w tabeli powyżej. Jednak ustalenie tych kryteriów powinno odbywać się indywidualnie w zależności od specyfiki, zakresu i uwarunkowań danej inwestycji. W poniższej tabeli przedstawione zostały dla wszystkich zadań rodzaje wskaźników dodatkowych, które mogą zostać wykorzystane w ramach raportowania postępów we wdrażaniu Planu Gospodarki Niskoemisyjnej w Gminie wraz ze wskazaniem dokumentów, na podstawie których możliwe będzie potwierdzenie efektów. Raportowanie i uaktualnianie wskaźników dodatkowych leżeć będzie w kompetencji osoby koordynującej wdrażanie Planu, która realizować będzie to działanie we współpracy z jednostkami wdrażającymi daną inwestycję. Tabela 3 Dodatkowe wskaźniki monitoringu w ramach inwestycji zaplanowanych w Planie Gospodarki Niskoemisyjnej Rodzaj działania Wskaźnik Jednostka Sposób potwierdzenia Termomodernizacja Liczba budynków, dla których wykonano termomodernizację Ilość zmodernizowanych instalacji (c.o. i c.w.u.) szt. mb lub szt. Protokół odbioru / audyt powykonawczy Protokół odbioru / audyt powykonawczy Odnawialne źródła energii Ilość zaoszczędzonej energii w wyniku modernizacji Liczba instalacji MWh/rok szt. audyt powykonawczy Protokół odbioru 23 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 23

Rodzaj działania Wskaźnik Jednostka Sposób potwierdzenia Oświetlenie uliczne Edukacja ekologiczna Transport Ilość wytworzonej energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych w budynkach i obiektach Liczba zmodernizowanych lamp Roczna oszczędność zużycia energii elektrycznej przez system oświetlenia gminnego po modernizacji Liczba uczestników Długość wybudowanych ścieżek rowerowych Ilość osób korzystających z parkingu P&R Liczba zmodernizowanych pojazdów na pojazdy o wyższej klasie emisji spalin Źródło: Opracowanie własne MWh/rok szt. MWh/rok osoby km osoby Sztuk Audyt powykonawczy / licznik wytworzonej energii Protokół odbioru Licznik energii / Zestawienie zużycia energii na podstawie faktur Notatka ze spotkania Protokół odbioru Licznik wjazdu / badania ankietowe Protokół odbioru lub faktura za zakup Plan Gospodarki Niskoemisyjnej jest dokumentem, który powinien odpowiadać na realne potrzeby mieszkańców, zarządców nieruchomości, a także gestorów i władz Gminy i być dostosowywany do zmieniających się warunków środowiskowych i ekonomicznych wspomnianych jednostek. Dlatego też niezbędna jest procedura monitorowania wdrażania zapisów Planu jak i przeprowadzanie bieżącej oceny możliwych źródeł finansowania inwestycji i, ewentualnie, wprowadzania nowych działań. Ponadto, współpraca z organizacjami pozarządowymi, stowarzyszeniami i fundacjami, która leżeć będzie w kompetencjach osoby koordynującej wdrażanie Planu, a także przeprowadzane działania edukacyjne mogą wymusić konieczność dodania lub doprecyzowania założeń. Niezbędne jest więc nadzorowanie i zbieranie informacji na temat wskaźników monitorowania, możliwe poprzez bazę emisji. W trakcie realizacji założeń planu będzie istniała możliwość jego aktualizowania w związku ze zmianami wynikającymi z bieżących potrzeb w zakresie działań inwestycyjnych, a także technicznej i organizacyjnej możliwości wykonania założonych planów. Odpowiednio prowadzona i aktualizowana baza emisji pozwoli, każdorazowo, na stworzenie raportu z oceny, a także na analizę rejonów Gminy z potencjalnym ryzykiem braku spełnienia norm środowiskowych w zakresie ochrony powietrza. 24 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 24

W związku z powyższym wskaźniki określone jako cele dla realizacji gospodarki niskoemisyjnej mogą się zmieniać w czasie obowiązywania i realizacji planu. Zmiany te będą wynikały z bieżących potrzeb oraz możliwości finansowych. Zapisy przedstawione w harmonogramie realizacji działań Planu obejmują zadania przewidziane do realizacji w latach 2016-2020 stąd konieczne jest sporządzenie w roku 2018 raportu z oceną bieżącego etapu wdrożenia zapisów planu, a także określenie osiągniecia celów w zakładanych inwestycjach. Ponadto, dzięki doświadczeniu w przeprowadzonej ankietyzacji w celu sporządzenia Planu Gospodarki Niskoemisyjnej na lata 2016-2020, możliwe będzie wykorzystanie materiałów i ankiet w celu określania, rok rocznie, zużycia energii końcowej, a także oceny wprowadzanych rozwiązań termomodernizacyjnych i inwestycji wykorzystujących odnawialne źródła energii. W przypadku wystąpienia konieczności aktualizacji w zakresie zmiany Planu wynikającej z corocznego raportowania postępów uzyskiwania wskaźników, a także corocznej aktualizacji danych pozyskiwanych od interesariuszy, a także uwag mieszkańców, osoba koordynująca określi i oceni zasadność wprowadzania aktualizacji wraz z przekazaniem informacji Burmistrzowi i Radzie Gminy. Aktualizacja dokumentu, może zostać również powierzona doradcy zewnętrznemu lub firmie wykonawczej w miarę wystąpienia potrzeb lub sygnałów od osób będących w składzie zespołu, a także osób odpowiedzialnych za działania wskazane w harmonogramie rzeczowo-finansowym. Podjęcie odpowiednich działań z ewentualnym zleceniem wykonania aktualizacji wynikać będzie z decyzji Burmistrza i Rady Gminy z uwzględnieniem wszystkich niezbędnych procedur środowiskowych, przeprowadzenia ankietyzacji i zebrania zaktualizowanych danych. W przypadku konieczności aktualizacji dokumentu niezbędne będzie podjęcie nowej uchwały Rady Gminy dla pozytywnie zaopiniowanego dokumentu przez odpowiednie Jednostki i Organy. II.4.4. Identyfikacja interesariuszy W opracowaniu Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Krzeszowice włączyło się wiele podmiotów instytucjonalnych, prywatnych oraz osób fizycznych. Interesariusze ci, przede wszystkim, przekazywali niezbędne do stworzenia Planu i bazy inwentaryzacji emisji informacje, w tym także informacje o planowanych inwestycjach, które opisane zostały w dalszej części Planu. Dla zaktywizowania prowadzono akcję promocyjną, w ramach której rozprowadzono ulotki i plakaty dotyczące PGN. Ponadto utrzymywany był stały kontakt z interesariuszami, w tym drogą elektroniczną. Udział interesariuszy nie ogranicza się jednak 25 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 25

tylko do przekazywania informacji. Są oni odpowiedzialni za realizację działań, które opisane zostały w niniejszym Planie. Poniżej przedstawiono listę głównych interesariuszy Planu Gospodarki Niskoemisyjnej: 1. Władze gminy - Gmina jako Zleceniodawca Planu i główny podmiot odpowiedzialny za jego wykonanie; 2. Zarządcy spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych - zarządcy przekazywali informacje na temat stanu budynków oraz planowanych inwestycjach; 3. Gestorzy systemów energetycznych przekazywali informacje na temat zużycia energii cieplnej i paliw, stanu technicznego istniejącej infrastruktury oraz planowanych inwestycji; 4. Mieszkańcy gminy - mieszkańcy przekazali informacje na temat stanu technicznego zamieszkiwanych budynków, prywatnych środków transportu, ich charakterystyki oraz zużywanych nośników energetycznych. W ramach prowadzonych prac nad opracowaniem, zwrócono się do przedsiębiorców, mieszkańców i jednostek zainteresowanych rozwojem gospodarki niskoemisyjnej na obszarze Gminy Krzeszowice. Pozyskane informacje na temat planowanych inwestycji czy obecnego zużycia energii zostały wykorzystane do wykonania Planu. Jednocześnie, Gmina, jako Wykonawca Planu, nie ma możliwości wpłynięcia na podmiotu, które nie są zainteresowane wspieraniem i realizacją Planu. Wskazane jest jednak aby okresowo prowadzić akcje informacyjną mającą na celu przybliżenie potencjalnym interesariuszom korzyści płynące z Planu, a także stworzenie możliwości zaktualizowania jego zapisów. Zgodnie z opisaną w Planie strukturą organizacyjną, a także działaniami służącymi ewaluacji, monitoringowi i ewentualnej aktualizacji, zaplanowano, iż co 2 lata, na etapie wdrażania Planu, przeprowadzane zostaną konsultacje z potencjalnymi interesariuszami dotyczące wprowadzania zmian bądź korekt do istniejącego planu. Konsultacje prowadzone będą w formie listownej, jak również zorganizowane zostaną spotkania dla mieszkańców, przedsiębiorców, zarządców wspólnot i spółdzielni, a także gestorów sieci energetycznych, które zostaną ogłoszone na stronie internetowej Urzędu Miejskiego, a także w lokalnych mediach. Podczas spotkania przedstawione zostaną etapy wdrażania Planu, wraz z ewentualną korektą bądź aktualizacją przewidzianych do realizacji działań przez interesariuszy. Jednocześnie, przedstawiona zostanie możliwość przekazania planowanych do realizacji działań lub wskazania potrzeb inwestycyjnych, które zostaną przekazane do odpowiednich jednostek lub zespołów zajmujących się daną tematyką w Urzędzie Miejskim w 26 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 26

Krzeszowicach, a także do Władz Gminy. Dodatkowo, wskazane zostaną dni i godziny, w których potencjalnie interesariusze Planu będą mogli uzyskać indywidualnych informacji od osoby koordynującej wdrażania Planu. Po przeprowadzeniu spotkań z interesariuszami przekazane wnioski będą podstawą do wykonania raportu z wdrażania Planu, a w przypadku wystąpienia takiej konieczności, do aktualizacji całego opracowania. Ostateczna wersja dokumentu zostanie rozesłana w formie elektronicznej dla zainteresowanych podmiotów, które przekażą taką chęć podczas spotkania lub w innej formie zakomunikują ją osobie koordynującej. Po ostatecznej akceptacji Aktualizacja Planu przekazana zostanie pod obrady Rady Miejskiej i wdrożona do zatwierdzenia. 27 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 27

III. ZGODNOŚĆ PLANU GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Z DOKUMENTAMI STRATEGICZNYMI III.1. Zgodność Planu Gospodarki Niskoemisyjnej z unijnymi dokumentami strategicznymi III.1.1. Strategia Europa 2020 Dokument ten jest dziesięcioletnią strategią Unii Europejskiej, zapoczątkowaną w 2010 r., na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia. Dla oceny postępów z realizacji założeń strategii przyjęto w niej pięć głównych celów dla całej UE do osiągnięcia do 2020 r., obejmujących: 1. zatrudnienie, 2. badania i rozwój, 3. zmiany klimatu i zrównoważone wykorzystanie energii, 4. edukację, 5. integrację społeczną i walkę z ubóstwem. Strategia zawiera również siedem tzw. inicjatyw przewodnich, w oparciu o które UE i władze państw członkowskich będą nawzajem uzupełniać swoje działania w kluczowych dla strategii obszarach. W każdym z tych obszarów wszystkie państwa członkowskie wyznaczyły z kolei własne cele krajowe. Jednym z priorytetów strategii jest zrównoważony rozwój oznaczający m.in.: 1. budowanie bardziej konkurencyjnej gospodarki niskoemisyjnej korzystającej z zasobów w sposób racjonalny i oszczędny, 2. ochronę środowiska naturalnego, poprzez ograniczenie emisji gazów cieplarnianych i zapobieganie utracie bioróżnorodności, 3. wprowadzenie efektywnych, inteligentnych sieci energetycznych, 4. pomoc społeczeństwu w dokonywaniu świadomych wyborów. Unijne cele służące zapewnieniu zrównoważonego rozwoju obejmują: 1. ograniczenie do 2020 r. emisji gazów cieplarnianych o 20% w stosunku do poziomu z 1990 r., 2. zwiększenie do 20% udziału energii ze źródeł odnawialnych (dla Polski celem obligatoryjnym jest wzrost udziału OZE do 15%), 3. dążenie do zwiększenia efektywności wykorzystania energii o 20%. 28 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 28

Działania związane z realizacją celów oraz innych inicjatyw spadają w dużej mierze na jednostki samorządu terytorialnego, które mogą odnieść największe sukcesy korzystając ze zintegrowanego podejścia w zarządzaniu środowiskiem miejskim poprzez przyjmowanie długo- i średnioterminowych planów działań i ich aktywną realizację. III.1.2. Zgodność z dyrektywami UE W poniższej tabeli zaprezentowano zgodność założeń Planu Gospodarki Niskoemisyjnej z wybranymi Dyrektywami UE. Tabela 4 Zgodność założeń Planu Gospodarki Niskoemisyjnej z wybranymi Dyrektywami UE Dyrektywa Dyrektywa 2002/91/WE o charakterystyce energetycznej budynków Cele główne i działania Ustanowienie minimalnych wymagań energetycznych dla nowych i remontowanych budynków Certyfikacja energetyczna budynków Kontrola kotłów, systemów klimatyzacji i instalacji grzewczych Dyrektywa 2003/87/WE ustanawiająca program handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych na obszarze Wspólnoty Dyrektywa EC/2004/8 o promocji wysokosprawnej kogeneracji Dyrektywa 2005/32/WE Ecodesign o projektowaniu Ustanowienie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych na obszarze Wspólnoty Promowanie zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych w sposób opłacalny i ekonomicznie efektywny Zwiększenie udziału skojarzonego wytwarzania energii elektrycznej i ciepła (kogeneracji) Zwiększenie efektywności wykorzystania energii pierwotnej i zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych Promocja wysokosprawnej kogeneracji i korzystne dla niej bodźce ekonomiczne (taryfy) Projektowanie i produkcja sprzętu i urządzeń powszechnego użytku o podwyższonej sprawności energetycznej 29 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 29

Dyrektywa urządzeń powszechnie zużywających energię Dyrektywa 2006/32/WE o efektywności energetycznej i serwisie energetycznym Cele główne i działania Ustalanie wymagań sprawności energetycznej na podstawie kryterium minimalizacji kosztów w całym cyklu życia wyrobu (koszty cyklu życia obejmują koszty nabycia, posiadania i wycofania z eksploatacji) Zmniejszenie od 2008r. zużycia energii końcowej o 1%, czyli osiągnięcie 9% w 2016r. Obowiązek stworzenia i okresowego uaktualniania Krajowego planu działań dla poprawy efektywności energetycznej Źródło: Opracowanie własne III.2. Zgodność Planu Gospodarki Niskoemisyjnej z krajowymi dokumentami strategicznymi III.2.1. Polityka ekologiczna państwa na lata 2009-2012 z perspektywą do roku 2016 Kierunkami wyznaczonymi przez Politykę ekologiczną Polski utworzoną w 2008 roku są: 1. uwzględnienie zasad ochrony środowiska w strategiach sektorowych, 2. aktywizacja rynku na rzecz ochrony środowiska, 3. zarządzanie środowiskowe, 4. udział społeczeństwa w działaniach na rzecz ochrony środowiska, 5. rozwój badań i postęp techniczny, 6. odpowiedzialność za szkody w środowisku, 7. aspekt ekologiczny w planowaniu przestrzennym. Jak wskazują autorzy dokumentu po 1988 r. uczyniony został ogromny postęp w redukcji emisji zanieczyszczeń atmosfery. W latach 1988-2005 emisję SO 2 zmniejszono o 65%, emisję pyłu o 80%, emisję tlenków azotu o 45%, tlenku węgla i dwutlenku węgla o 30%, a emisję metali ciężkich ołowiu, kadmu, rtęci, arsenu i niklu o 38-60%. W dalszym ciągu jednak ciążą na Polsce zobowiązania prawne (krajowe i międzynarodowe) związane z dalszą redukcją zanieczyszczeń atmosfery. 30 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 30

Autorzy jako główne cele do osiągnięcia do 2016 roku podają dążenie do spełnienia przez RP zobowiązań wynikających z Traktatu Akcesyjnego oraz z dwóch dyrektyw unijnych (dyrektywa LCP i CAFE). III.2.2. Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju. Polska 2030. Trzecia fala nowoczesności Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju. Polska 2030. Trzecia fala nowoczesności, zwana dalej DSRK, przyjęta została Uchwałą nr 16 Rady Ministrów dnia 5 lutego 2013 roku. Analizowany dokument - DSRK, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. z 2009 r. Nr 84, poz. 712, z późn. zm.) (art. 9 ust. 1) określa główne trendy, wyzwania i scenariusze rozwoju społeczno-gospodarczego kraju oraz kierunki przestrzennego zagospodarowania kraju, z uwzględnieniem zasady zrównoważonego rozwoju, obejmującym okres co najmniej 15 lat. Stanowi najszerszy i najbardziej ogólny element nowego systemu zarządzania rozwojem kraju, którego założenia zostały określone w ustawie z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju kraju oraz przyjętym przez Radę Ministrów dnia 27 kwietnia 2009 r. dokumencie Założenia systemu zarządzania rozwojem Polski. W przypadku tej Strategii to okres prawie 20 lat, gdyż przyjętym przy jej konstruowaniu horyzontem czasowym jest rok 2030. Proponowane w Planie Gospodarki Niskoemisyjnej inwestycje, zmierzają bezpośrednio do realizacji celu głównego, przedstawionego w DSRK, którym jest poprawa jakości życia Polaków. Osiągnięcie tego celu powinno być mierzone, z jednej strony, wzrostem produktu krajowego brutto (PKB) na mieszkańca, a z drugiej zwiększeniem spójności społecznej oraz zmniejszeniem nierównomierności o charakterze terytorialnym, jak również skalą skoku cywilizacyjnego społeczeństwa oraz innowacyjności gospodarki w stosunku do innych krajów. Istotą realizacji wskazanego wyżej celu głównego DSRK, jest między innymi wdrożenie założeń inwestycyjnych sugerowanych w takich gminnych dokumentach, jak analizowany Plan Gospodarki Niskoemisyjnej, zawierający propozycje projektów zgodnych z celami strategicznymi i kierunkami interwencji w obszarze konkurencyjności i innowacyjności, w szczególności celu 7 Zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego oraz ochrona i poprawa stanu środowiska. Realizacji wskazanego wyżej celu, wyznaczono następujące kierunki interwencji: 1. Modernizacja infrastruktury i bezpieczeństwo energetyczne; 2. Modernizacja sieci elektroenergetycznych i ciepłowniczych; 31 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 31

3. Zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego poprzez dywersyfikację kierunków pozyskiwania gazu; 4. Realizacja programu inteligentnych sieci w elektroenergetyce; 5. Integracja polskiego rynku elektroenergetycznego, gazowego i paliwowego z rynkami regionalnymi; 6. Wzmocnienie roli odbiorców finalnych w zarządzaniu zużyciem energii; 7. Stworzenie zachęt przyspieszających rozwój zielonej gospodarki; 8. Zwiększenie poziomu ochrony środowiska. III.2.3. Strategia Rozwoju Kraju 2020. Strategia Rozwoju Kraju 2020, zwana dalej SRK, dokument przyjęty Uchwałą nr 157 Rady Ministrów w dniu 25 września 2012 roku, stanowi element nowego systemu zarządzania rozwojem kraju, którego fundamenty zostały określone w znowelizowanej ustawie z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz.U. z 2009 r. Nr 84, poz. 712, z późn. zm.) oraz w przyjętym przez Radę Ministrów 27 kwietnia 2009 r. dokumencie Założenia systemu zarządzania rozwojem Polski. Program Gospodarki Niskoemisyjnej wykazuje zbieżność z zawartą w analizowanym dokumencie Wizją Polski 2020, zgodnie z którą konkurencyjna gospodarka to gospodarka dysponująca odpowiednimi, efektywnie wykorzystywanymi zasobami energii pozwalającymi na dynamiczny wzrost. Do 2020 r. większość działań związanych z dywersyfikacją źródeł i nośników energii wkroczy w decydującą fazę realizacji. Wzrost efektywności energetycznej gospodarki oraz większe wykorzystanie źródeł odnawialnych sprzyjać będzie zmniejszaniu emisji CO 2 i realizacji zobowiązań wynikających z pakietu klimatyczno-energetycznego. Warunkiem realizacji celów rozwojowych kraju, obok dostępu do energii, jest także przyjazne człowiekowi środowisko, będące podstawą jego egzystencji i służące zaspokajaniu licznych potrzeb. Wprowadzone zostaną nowoczesne rozwiązania służące racjonalnemu korzystaniu z zasobów, przy równoczesnym zmniejszaniu oddziaływania działalności człowieka na środowisko. Realizacja założeń zawartych w Programie Gospodarki Niskoemisyjnej w sposób ogólny realizuje cel główny SRK, mianowicie, wzmocnienie i wykorzystanie gospodarczych, społecznych i instytucjonalnych potencjałów zapewniających szybszy i zrównoważony rozwój kraju oraz poprawę jakości życia ludności. W sposób szczegółowy natomiast Program wpisuje się w realizację celów Obszaru strategicznego II. Konkurencyjna gospodarka. W tym, w szczególności Celu II.6. Bezpieczeństwo energetyczne i środowisko, zgodnie z zapisami 32 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 32

którego, osiągnięcie zrównoważonego rozwoju poprzez harmonijne połączenie wzrostu gospodarczego z wymogami ochrony środowiska stanowić będzie dla Polski w najbliższym dziesięcioleciu jedno z głównych wyzwań rozwojowych. Zachowanie zasobów przyrodniczych w stanie niepogorszonym, a docelowo zwiększenie ich trwałości i jakości, nie może być traktowane jako bariera w rozwoju kraju. Jest to warunek konieczny dla dalszej poprawy jakości życia, realizacji prawa dostępu człowieka do środowiska w dobrym stanie. Podstawowym zadaniem staje się z jednej strony sprostanie rosnącemu zapotrzebowaniu na surowce i energię, z drugiej zaś znajdowanie takich rozwiązań, by maksymalnie ograniczyć negatywny wpływ na środowisko, nie hamując przy tym wzrostu gospodarczego, ale kreując nowe bodźce dla jego pobudzania, zwłaszcza na terenach niezurbanizowanych. Realizacja Celu II.6. Bezpieczeństwo energetyczne i środowisko SRK, następować będzie poprzez wdrożenie następujących priorytetowych kierunków interwencji publicznej: 1. II.6.1. Racjonalne gospodarowanie zasobami; 2. II.6.2. Poprawa efektywności energetycznej; 3. II.6.3. Zwiększenie dywersyfikacji dostaw paliw i energii; 4. II.6.4. Poprawa stanu środowiska; 5. II.6.5. Adaptacja do zmian klimatu. Program Gospodarki Niskoemisyjnej został przygotowany w zgodzie ze wszystkimi wyżej wskazanymi kierunkami interwencji. III.2.4. Założenia Narodowego Programu Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej Opracowanie Założeń Narodowego Programu Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej, zwanego dalej NPRGN, dokument przyjęty przez Radę Ministrów 16 sierpnia 2011 roku, wynika z potrzeby przestawienia gospodarki na gospodarkę niskoemisyjną. Takie podejście ma głębokie uzasadnienie merytoryczne, z jednej strony odpowiada na wyzwania związane ze zmianą klimatu, z drugiej zaś pozwala na stworzenie, w dłuższej perspektywie, optymalnego modelu nowoczesnej materiałooszczędnej i energooszczędnej gospodarki zorientowanej na innowacyjność i zdolną do konkurencji na europejskim i globalnym rynku. Działaniem takim objęta będzie cała gospodarka przy zaangażowaniu wszystkich jej sektorów. Jednym z wymiernych efektów tej transformacji będzie osiągnięcie efektu redukcyjnego emisji gazów cieplarnianych i innych substancji, które powiązane będzie z racjonalnym wydatkowaniem środków. 33 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 33

Realizacja założonych niniejszym Programem Gospodarki Niskoemisyjnej propozycji inwestycyjnych w sposób klarowny prowadzi do realizacji celu głównego NPRGN, którym jest, rozwój gospodarki niskoemisyjnej przy zapewnieniu zrównoważonego rozwoju kraju. Dla realizacji celu głównego, wyznaczone zostały następujące cele szczegółowe NPRGN: 1. Rozwój niskoemisyjnych źródeł energii; 2. Poprawa efektywności energetycznej; 3. Poprawa efektywności gospodarowania surowcami i materiałami; 4. Rozwój i wykorzystanie technologii niskoemisyjnych; 5. Zapobieganie powstawaniu oraz poprawa efektywności gospodarowania odpadami; 6. Promocja nowych wzorców konsumpcji. Realizacja projektów wskazanych Programem Gospodarki Niskoemisyjnej, wykazuje bezpośrednią lub pośrednią komplementarność z wyżej wskazanymi celami szczegółowymi NPRGN, co pozwoli w pełni realizować założenia niniejszego dokumentu. Należy również wspomnieć, iż wykonanie założeń inwestycyjnych Planu Gospodarki Niskoemisyjnej realizuje, nałożone na jednostki samorządu terytorialnego obowiązki w zakresie efektywności energetycznej, które zostały określone ustawą przyjętą 15 kwietnia 2011 r. o efektywności energetycznej (Dz.U. Nr 94, poz. 551 z późn.zm.). Ustawa ta reguluje obowiązki i działania wynikające z Dyrektywy 2006/32/WE, w tym przede wszystkim: 1. zasady określenia końcowego celu w zakresie oszczędnego gospodarowania energią; 2. zadania jednostek sektora publicznego w zakresie efektywności energetycznej; 3. zasady uzyskania i umorzenia świadectwa efektywności energetycznej. III.3. Zgodność Planu Gospodarki Niskoemisyjnej z dokumentami strategicznymi województwa małopolskiego III.3.1. Strategia Rozwoju Województwa Małopolskiego na lata 2011 2020. Małopolska 2020. Nieograniczone możliwości Strategia rozwoju województwa jest podstawowym i najważniejszym dokumentem samorządu województwa, określającym obszary, cele i kierunki interwencji polityki rozwoju, prowadzonej w przestrzeni regionalnej. Mając na uwadze zobowiązania wynikające z ustawy o samorządzie województwa, podstawowa odpowiedzialność samorządu województwa w tworzeniu i realizacji strategii rozwoju województwa, koncentruje się na kształtowaniu 34 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 34

szeroko rozumianej świadomości obywatelskiej i kulturowej, nowoczesnym rozwoju gospodarczym, a także zrównoważonym gospodarowaniu środowiskiem i przestrzenią. Strategia stanowi Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr XII/183/11 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 26 września 2011 roku. Celem głównym, założonym w Strategii jest: Efektywne wykorzystanie potencjałów regionalnej szansy dla rozwoju gospodarczego oraz wzrost spójności społecznej i przestrzennej Małopolski w wymiarze regionalnym, krajowym i europejskim. Plan Gospodarki Niskoemisyjnej stanowi narzędzie realizacji założeń Obszaru 6: Bezpieczeństwo ekologiczne, zdrowotne i społeczne, w szczególności celu strategicznego: Wysoki poziom bezpieczeństwa mieszkańców Małopolski w wymiarze środowiskowym, zdrowotnym i społecznym. W ramach Obszaru 6, wskazany został ponadto następujący kierunek polityki rozwoju: Poprawa bezpieczeństwa ekologicznego oraz wykorzystanie ekologii dla rozwoju Małopolski, jak również kluczowe działania: 6.1.2 Poprawa jakości powietrza: o Sukcesywna redukcja emisji zanieczyszczeń do powietrza, zwłaszcza pochodzących z systemów indywidualnego ogrzewania mieszkań; o Wzrost poziomu wykorzystania odnawialnych źródeł energii. 6.1.7 Regionalna polityka energetyczna: o Opracowanie bilansu energetycznego określającego aktualne potrzeby województwa, w zestawieniu z dostępnymi źródłami i nośnikami energii; o Zidentyfikowanie istniejących i potencjalnych barier rozwoju oraz wyznaczenie kierunków działania w obszarze regionalnej polityki rozwoju energetyki odnawialnej. 6.1.8 Edukacja obywatelska w zakresie ochrony środowiska oraz kształtowanie i promocja postaw proekologicznych. III.3.2. Program ochrony powietrza dla województwa małopolskiego. Małopolska 2023 w zdrowej atmosferze Sejmik Województwa Małopolskiego Uchwałą Nr XLII/662/13 z dnia 30 września 2013 r. przyjął Program ochrony powietrza dla województwa małopolskiego. Celem dokumentu jest 35 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 35

osiągnięcie w całej Małopolsce do 2023 r. dopuszczalnych poziomów zanieczyszczeń w powietrzu: pyłu PM10, PM2,5, benzo(a)pirenu, dwutlenku azotu i dwutlenku siarki. W niniejszym dokumencie wskazano następujące, długookresowe działania naprawcze, do realizacji których przyczynia się wdrożenie inwestycji wskazanych w Planie Gospodarki Niskoemisyjnej Realizacja gminnych programów ograniczania niskiej emisji (PONE) eliminacja niskosprawnych urządzeń na paliwa stałe; Rozbudowa i modernizacja sieci ciepłowniczych zapewniająca podłączenie nowych użytkowników; Rozbudowa sieci gazowych zapewniająca podłączenie nowych użytkowników; Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii w celu obniżenia kosztów eksploatacyjnych ogrzewania niskoemisyjnego; Termomodernizacja budynków oraz wspieranie budownictwa energooszczędnego w budownictwie mieszkaniowym; Termomodernizacja budynków oraz wspieranie budownictwa energooszczędnego w obiektach użyteczności publicznej; Rozwój komunikacji publicznej oraz wdrożenie energooszczędnych i niskoemisyjnych rozwiązań w transporcie publicznym. Program ochrony powietrza dla województwa małopolskiego wyznacza 3 strefy: aglomerację krakowską, Tarnów i strefę małopolską. Gmina Krzeszowice zlokalizowana jest w strefie małopolskiej i została ujęta w Programie ochrony powietrza dla województwa małopolskiego z uwagi na występujące przekroczenia dopuszczalnych wartości stężeń substancji zanieczyszczających w powietrzu tj. pyłu zawieszonego PM10 i benzo(a)pirenu. Zgodnie z wytycznymi Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego, realizacja działań naprawczych polegać będzie na wdrażaniu gminnych programów ograniczania niskiej emisji (PONE) poprzez eliminację niskosprawnych urządzeń na paliwa stałe. W Programie ochrony powietrza dla Gminy Krzeszowice założono, między innymi, iż w latach 2013-2015 zlikwidowanych zostanie, szacunkowo, 369 źródeł spalania paliw stałych, a w perspektywie do 2023 r. 1 660 źródeł. Dodatkowo, do 2023 roku podłączonych do sieci ciepłowniczej zostanie 550 odbiorców, a 150 obiektów mieszkalnych zostanie poddanych działaniom termomodernizacyjnym. Dlatego też w ramach planowanych działań zawarto inwestycje zgodną z powyższymi założeniami realizowaną wśród mieszkańców Gminy. 36 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 36

III.4. Zgodność Planu Gospodarki Niskoemisyjnej z dokumentami powiatu krakowskiego III.4.1. Strategia Rozwoju Powiatu Krakowskiego na lata 2013-2020 Strategia Rozwoju Powiatu Krakowskiego na lata 2013-2020 jest podstawowym i najważniejszym dokumentem samorządu Powiatu, określającym obszary, cele i kierunki interwencji polityki rozwoju, prowadzonej w przestrzeni Powiatu. Strategia Rozwoju Powiatu Krakowskiego na lata 2013-2020 jest narzędziem wspierania pozytywnych zmian w całej przestrzeni powiatowej oraz niwelowania barier pojawiających się w otoczeniu. W tym kontekście szczególnie ważna jest współpraca z samorządami gminnymi oraz z Miastem Krakowem, z którym Powiat Krakowski tworzy spójny obszar metropolitalny, wymagający efektywnych rozwiązań infrastrukturalnych, gospodarczych i społecznych. Niniejszy Plan Gospodarki Niskoemisyjnej zakłada realizację działań, które są zbieżne z Celem operacyjnym 6.3. Dbałość o stan środowiska naturalnego, wpisanym w niniejszą Strategię. W szczególności wykazuje zgodność z następującymi kierunkami interwencji opisanymi w celu operacyjnym: Wspieranie działań zmierzających do dywersyfikacji źródeł energii; Poprawa jakości powietrza poprzez ograniczanie niskiej emisji: o Program ograniczania niskiej emisji dla powiatu krakowskiego; o Współfinansowanie zakupu nowoczesnych kotłów. III.4.2. Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Krakowskiego na lata 2012 2015 z perspektywą na lata 2016 2019 Program jest dokumentem planowania strategicznego, wyrażającym cele i kierunki polityki ekologicznej samorządu Powiatu Krakowskiego i określającym wynikające z niej działania. Tak ujęty Program będzie wykorzystywany jako główny instrument strategicznego zarządzania powiatem w zakresie ochrony środowiska, podstawa tworzenia programów operacyjnych i zawierania kontraktów z innymi jednostkami administracyjnymi i podmiotami gospodarczymi, przesłanka konstruowania budżetu powiatu, płaszczyzna koordynacji i układ odniesienia dla innych podmiotów polityki ekologicznej, podstawa do ubiegania się o fundusze celowe. Cele i działania proponowane w Programie ochrony środowiska posłużą do tworzenia warunków dla takiego zachowania ogółu społeczeństwa Powiatu Krakowskiego, które służyć będą poprawie stanu środowiska przyrodniczego. Realizacja celów wytyczonych w programie powinna 37 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 37

spowodować polepszenie warunków życia mieszkańców przy zachowaniu walorów środowiska naturalnego na terenie powiatu. Na podstawie analizy stanu środowiska w zakresie powietrza atmosferycznego wskazano w POŚ następujący cel średniookresowy do 2019 roku - Osiągnięcie jakości powietrza w zakresie dotrzymywania dopuszczalnego poziomu pyłu zawieszonego PM10 w powietrzu na terenie Powiatu Krakowskiego oraz utrzymanie jakości powietrza atmosferycznego zgodnie z obowiązującymi standardami jakości środowiska. Dla realizacji wyżej wskazanego celu, określone zostały następujące kierunki działań: Upowszechnianie informacji o rozmieszczeniu i możliwościach technicznych wykorzystania potencjału energetycznego poszczególnych rodzajów odnawialnych źródeł energii; Prowadzenie działań edukacyjnych oraz popularyzujących odnawialne źródła energii; Realizacja przedsięwzięć termomodernizacyjnych; Promocja i wspieranie rozwoju odnawialnych źródeł energii oraz technologii zwiększających efektywne wykorzystanie energii i zmniejszające materiałochłonność gospodarki; Zwiększenie świadomości społeczeństwa w zakresie potrzeb i możliwości ochrony powietrza, w tym oszczędności energii i stosowania odnawialnych źródeł energii oraz szkodliwości spalania odpadów w gospodarstwach domowych. III.5. Zgodność Planu Gospodarki Niskoemisyjnej z dokumentami Gminy Krzeszowice III.5.1. Strategia Rozwoju Gminy Krzeszowice na lata 2014 2022 Strategia Rozwoju Gminy Krzeszowice na lata 2014 2022 przyjęta została Uchwałą nr X/99/2015 Rady Miejskiej w Krzeszowicach z dnia 23 lipca 2015 roku. Strategia Rozwoju Gminy Krzeszowice na lata 2014 2022 jest podstawowym i kierunkowym dokumentem samorządu Gminy Krzeszowice, wskazującym cele planowanej i prowadzonej interwencji, określone w obszarach przyjętych podczas prac planistycznych i działań partycypacyjnych zrealizowanych przez władze samorządowe. Samorząd Gminy Krzeszowice, jako istotę tworzenia dokumentu założył jego przygotowanie i wybór obszarów oraz kierunków działań wpisujących się w polityki rozwoju władz rządowych i samorządowych różnych szczebli, na zasadzie jak największego włączenia mieszkańców Gminy Krzeszowice w realizację Strategii Rozwoju Gminy Krzeszowice na lata 2014-2022. 38 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 38

Opracowanie i wdrożenie programu (planu) ograniczenia niskiej emisji wpisane zostało do niniejszej Strategii, jako główny kierunek interwencji zawarty w Celu operacyjnym: Ochrona powietrza. Wskazany cel operacyjny stanowi rozwinięcie Celu strategicznego: Zapewnienie wysokiego poziomu bezpieczeństwa społecznego i ekologicznego na terenie Gminy Krzeszowice, w obszarze Bezpieczeństwo ekologiczne i społeczne. III.5.2. Program Ochrony Środowiska dla Gminy Krzeszowice na lata 2013 2016 z perspektywą do roku 2020 (aktualizacja) Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Krzeszowice na lata 2013-2016 z perspektywą do roku 2020 jest podstawowym narzędziem prowadzenia polityki ekologicznej na terenie gminy. Według założeń, przedstawionych w niniejszym opracowaniu, opracowanie programu doprowadzi do poprawy stanu środowiska naturalnego, efektywnego zarządzania środowiskiem, zapewni skuteczne mechanizmy chroniące środowisko przed degradacją, a także stworzy warunki dla wdrożenia wymagań obowiązującego w tym zakresie prawa. Opracowanie jakim jest Program Ochrony Środowiska określa politykę środowiskową, a także wyznacza cele i zadania środowiskowe oraz szczegółowe programy zarządzania środowiskowego, które odnoszą się do aspektów środowiskowych, usystematyzowanych według priorytetów. Na podstawie przeprowadzonej analizy stanu środowiska, w zakresie powietrza atmosferycznego, wskazano w analizowanym POŚ, Cel średniookresowy do roku 2020 Utrzymanie wysokiej jakości powietrza atmosferycznego na terenie Gminy Krzeszowice. Cel średniookresowy realizowany będzie poprzez wdrażanie kierunków działań, wśród których wskazać należy: Opracowanie i wdrożenie Programu Ograniczenia Niskiej Emisji; Termomodernizacja i modernizacja kotłowni węglowych w gminnych obiektach użyteczności publiczne; Realizacja Programu oszczędzania energii elektrycznej; Wzrost wykorzystywania odnawialnych źródeł energii dotacje dla mieszkańców na kolektory słoneczne, panele fotowoltaiczne, pompy ciepła itp.; Stwarzanie warunków dla rozwoju ruchu rowerowego - Rozbudowa ścieżek rowerowych; Uwzględnianie w planach zagospodarowania przestrzennego wymogów dotyczących zaopatrywania mieszkań w nośniki ciepła, które nie powodują nadmiernej niskiej emisji. 39 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 39

III.5.3. Założenia do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla Gminy Krzeszowice na lata 2012 2030. Plan gospodarki niskoemisyjnej wykazuje zgodność z Założeniami do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe w zakresie przedsięwzięć racjonalizujących użytkowanie ciepła, energii elektrycznej i paliw gazowych, a także wzrostu wykorzystania odnawialnych źródeł energii na obszarze Gminy Krzeszowice. Ponadto, w Planie zaopatrzenia wskazane zostały również zapisy dotyczące zarządzania użytkowaniem energii w obiektach użyteczności publicznej wraz z wspieraniem rozporoszonych źródeł ciepła, co jest zgodne z planowanymi w Planie gospodarki niskoemisyjnej inwestycjami. III.5.4. Miejscowe Plany Zagospodarowania Przestrzennego Na obszarze Gminy Krzeszowice funkcjonuje kilka Miejscowych Planów Zagospodarowania Przestrzennego, które są, w miarę potrzeb, na bieżąco aktualizowane. W dokumentach tych wskazane zostały kierunki polityki przestrzennej danych obszarów z uwzględnieniem zapisów wymuszających konieczność stosowania w nowobudowanych obiektach wysokosprawnych urządzeń grzewczych, a także wspierania inwestycji w instalacje wykorzystujące odnawialne źródła energii. Ponadto, Plany mają na celu poprawę bezpieczeństwa energetycznego i jakości życia mieszkańców. Zapisy te są zgodne z Planem Gospodarki Niskoemisyjnej, którego podstawowym celem jest poprawa efektywności energetycznej, a także poprawa jakości powietrza na obszarze Gminy Krzeszowice. III.5.5. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Krzeszowice Plan Gospodarki Niskoemisyjnej jest zgodny z zapisami Studium, szczególnie w zakresie trzeciego celu strategicznego wskazanego w Studium w ramach którego przewiduje się ograniczenie negatywnego oddziaływania na środowisko naturalne już istniejących elementów zagospodarowania przestrzennego, jak i realizacji projektowanych przedsięwzięć w oparciu o zasadę eliminowania potencjalnych uciążliwości. 40 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 40

IV. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA GMINY IV.1. Położenie gminy, podział administracyjny Gmina Krzeszowice jest gminą miejsko-wiejską zlokalizowaną w powiecie krakowskim, w województwie małopolskim. Sąsiadują z nią gminy Alwernia, Czernichów, Jerzmanowice- Przeginia, Liszki, Olkusz, Trzebinia i Zabierzów. Obszar gminy podzielony jest na miasto Krzeszowice o powierzchni 16,9 km 2 w zakresie którego znajduje się 6 osiedli oraz 18 sołectw o łącznej powierzchni 121,9 km 2. Gmina Krzeszowice jest zróżnicowana pod względem gęstości zaludnienia, z czego największym zagęszczeniem cechują się os. Centrum, os. Jurajskie i os. Nowy Świat, a nieco mniej os. Parkowe. Znaczną gęstością zaludnienia cechują się też sołectwa położone na południe od Miasta, tj. Nawojowa Góra, Tenczynek i Wola Filipowska, a najniższą sołectwa w północnowschodniej części Gminy i Frywałd. Zestawienie powierzchni poszczególnych sołectw i osiedli, a także liczba mieszkańców zostało przedstawione w ujęciu tabelarycznym. Jednostka Powierzchnia [ km 2 ] Ludność [ w 2016 r. ] Miasto Krzeszowice 16,9 9 821 Os. Centrum 1,3 2 248 Os. Nowy Świat 0,4 1 033 Os. Parkowe 6,0 2 502 Os. Czatkowice 4,8 1 095 Os. Jurajskie 1,1 2 342 Os. Źbik 1,3 601 Sołectwa 121,9 22 029 Czerna 7,6 1 181 Dębnik 1,6 106 Dubie 2,0 190 Filipowice 9,8 2 049 Frywałd 5,7 261 Miękinia 5,6 1 253 Nawojowa Góra 6,7 1 963 Nowa Góra 6,6 1 216 41 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 41

Jednostka Powierzchnia [ km 2 ] Ludność [ w 2016 r. ] Nowa Góra Łany 1,2 393 Ostrężnica 6,3 1 069 Paczółtowice 8,8 779 Rudno 6,6 777 Sanka 6,2 1 219 Siedlec 4,6 683 Tenczynek 14,8 3 693 Wola Filipowska 11,4 2 760 Zalas 11,3 2 312 Żary 5,3 125 Rysunek 1 Mapa Gminy Krzeszowice z zaznaczonymi sołectwami i osiedlami na terenie Gminy. Źródło: Urząd Gminy Krzeszowice 42 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 42

IV.2. Ludność Dane statystyczne zostały uwzględnione za lata 2013 i 2014 z uwagi na przyjęty rok bazowy do wyliczenia wielkości emisji i zużycia energii. Stan ludności Gminy Krzeszowice na koniec 2014 roku wynosił 32 451 osób według danych publikowanych przez Główny Urząd Statystyczny. Liczba kobiet na koniec 2014 roku wynosiła 16 802 osób (co stanowiło około 51,8 % ogółu ludności), a mężczyzn 15 649 osób. W okresie od 2009 do 2014 roku liczba ludności na terenie Gminy Krzeszowice wzrosła o około 1,7 %. Szczegółowe informacje na temat zmian liczby ludności w latach 2009 2014 prezentuje tabela poniżej. Tabela 5 Stan ludności Gminy Krzeszowice w latach 2009-2014 Nazwa wskaźnika Jednostka 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Ludność ogółem [osoba] 31894 32268 32417 32474 32492 32451 Kobiety [osoba] 16660 16773 16846 16871 16854 16802 [%] 52,24% 51,98% 51,97% 51,95% 51,87% 51,78% Mężczyźni [osoba] 15234 15495 15571 15603 15638 15649 [%] 47,76% 48,02% 48,03% 48,05% 48,13% 48,22% Źródło: Bank Danych Lokalnych, Główny Urząd Statystyczny, Dane za 2014 rok Najważniejsze wskaźniki w odniesieniu do demografii Gminy prezentuje tabela poniżej. Tabela 6 Najważniejsze wskaźniki demograficzne dla Gminy Krzeszowice w 2013 i 2014 roku Nazwa wskaźnika Jednostka 2013 2014 Wskaźnik obciążenia demograficznego Ludność w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym Ludność w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w wieku przedprodukcyjnym [osoba] 60 61 [osoba] 111 115,8 Ludność w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym [osoba] 31,6 32,7 Wskaźnik feminizacji Współczynnik feminizacji ogółem [osoba] 108 107 Gęstość zaludnienia oraz wskaźniki Ludność na 1 km 2 [osoba] 234 233 Zmiana liczby ludności na 1000 mieszkańców [osoba] 0,6-1,3 Urodzenia żywe, zgony i przyrost naturalny Urodzenia żywe - 299 274 Zgony - 318 328 Przyrost naturalny - -19-54 Źródło: Bank Danych Lokalnych, Główny Urząd Statystyczny, Dane za 2013 i 2014 rok 43 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 43

W latach 2013-2014 przyrost naturalny na obszarze Gminy był ujemny, wyraźna jest też tendencja do starzenia się społeczeństwa ukazana we wzrastającej ilości osób w wieku poprodukcyjnym na osoby w wieku produkcyjnym. Średnia gęstość zaludnienia wynosiła w 2014 roku 233 osoby/km 2. IV.3. Klimat Na obszarze Gminy Krzeszowice występuje klimat charakterystyczny dla podregionu Wyżyny Śląskiej, czyli klimat umiarkowany ciepły i wilgotny o wyraźnej przewadze opadów nad parowaniem. Średnioroczna temperatura wynosi około 8 o C, przy najcieplejszym miesiącu lipcu 17,5 o C i najzimniejszym styczniu, w którym średnia temperatura wynosi ok - 4,0 o C. Najczęściej występującym kierunkiem wiatru na obszarze Gminy to wiatr zachodni, północno-zachodni i południowo-zachodni, a roczna suma opadów wynosi około 750-800 mm. IV.4. Mieszkalnictwo Na terenie Gminy Krzeszowice znajdowało się w 2014 roku łącznie 816 531 metrów kwadratowych powierzchni użytkowej, mieszkalnej. Obejmowało to 10 599 mieszkań składających się z 41 510 izb. Średnia powierzchnia mieszkania na przestrzeni ostatnich lat wzrastała, a w 2014 roku wynosiła 77,04 m 2. Większość mieszkań, na terenie Gminy, znajduje się na obszarze wiejskim 6 696 mieszkań, co stanowi ponad 63 % wszystkich mieszkań. Średnia powierzchnia użytkowania mieszkania na obszarze wiejskim wynosząca 83,62 m 2 jest o ponad 27 % większa w porównaniu do średniej powierzchni mieszkania na obszarze miejskim, która wynosi 65,74 m 2. Zmianę zasobów mieszkaniowych w latach 2010-2014 na terenie Gminy Krzeszowice prezentuje tabela poniżej. 44 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 44

Tabela 7 Zasoby mieszkaniowe na terenie Gminy Krzeszowice w latach 2009 2014 Nazwa wskaźnika Jedno stka 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Obszar Gminy RAZEM mieszkania [sztuk] 10950 10342 10411 10481 10546 10599 izby [sztuk] 41823 39978 40387 40805 41195 41510 powierzchnia [m 823455 777356 788066 798594 808843 816531 użytkowa mieszkań średnia powierzchnia użytkowa mieszkania kw.] [m kw.] 75,20 75,16 75,70 76,19 76,70 77,04 Obszar miejski mieszkania [sztuk] 3967 3844 3860 3882 3891 3903 izby [sztuk] 14076 13770 13867 14002 14049 14118 powierzchnia użytkowa mieszkań średnia powierzchnia użytkowa mieszkania [m kw.] [m kw.] 257478 247685 250115 253660 255041 256601 64,90 64,43 64,80 65,34 65,55 65,74 Obszar wiejski mieszkania [sztuk] 6983 6498 6551 6599 6655 6696 izby [sztuk] 27747 26208 26520 26803 27146 27392 powierzchnia użytkowa mieszkań średnia powierzchnia użytkowa mieszkania [m kw.] [m kw.] 565977 529671 537951 544934 553802 559930 81,05 81,51 82,12 82,58 83,22 83,62 Źródło: Bank Danych Lokalnych, Główny Urząd Statystyczny, Dane za 2014 rok Tabela 8 Zasoby mieszkań komunalnych i socjalnych w latach 2009-2014 Nazwa wskaźnika Jednostka 2009 2011 2012 2013 2014 mieszkania komunalne ogółem Udział % w ogólnej liczbie mieszkań mieszkania komunalne - powierzchnia użytkowa Udział % w ogólnej powierzchni mieszkań mieszkania socjalne ogółem Udział % w ogólnej liczbie mieszkań mieszkania socjalne - powierzchnia użytkowa [sztuka] 355 - - 341 - [%] 3,24% - - 3,25% - [m kw.] 14486 - - 14012 - [%] 1,76% - - 1,75% - [sztuka] 25 27 29 29 29 [%] 0,23% 0,26% 0,28% 0,28% 0,27% [m kw.] 379 444 496 494 494 Udział % w ogólnej [%] 0,05% 0,06% 0,06% 0,06% 0,06% powierzchni mieszkań Źródło: Bank Danych Lokalnych, Główny Urząd Statystyczny, Dane za 2014 rok 45 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 45

IV.5. Przedsiębiorcy Na terenie Gminy Krzeszowice w 2014 roku zarejestrowanych było łącznie 3 099 przedsiębiorstw, z czego większość, ponad 96 %, stanowiły mikroprzedsiębiorstwa zatrudniające do 9 osób. Największy udział sektorów przedsiębiorstw na terenie Gminy miał sektor przemysłu i budownictwa, a następnie sektor handlu. Szczegółowe dane na temat liczby i wielkości przedsiębiorstw na terenie gminy przedstawia tabela poniżej. Tabela 9 Podmioty gospodarcze według klas wielkości na terenie Gminy Krzeszowice w latach 2009-2014 Przedsiębiorstwa według klas wielkości (liczba zatrudnionych) Ogółem mikroprzedsiębiorstwo (do 9 osób) małe przedsiębiorstwo (od 10 do 49 osób) średnie przedsiębiorstwo (od 50 do 249 osób) duże przedsiębiorstwo (od 250 osób) Jednostka 2009 2010 2011 2012 2013 2014 [podmiot gospodarczy] [podmiot gospodarczy] [podmiot gospodarczy] [podmiot gospodarczy] [podmiot gospodarczy] 2790 3020 2951 3004 3041 3099 2667 2892 2821 2890 2928 2988 99 106 109 92 92 90 23 21 20 21 20 20 1 1 1 1 1 1 Źródło: Bank Danych Lokalnych, Główny Urząd Statystyczny, Dane za 2014 rok Do najważniejszych przedsiębiorstw na terenie Gminy należą kopalnie, takie jak Kopalnia Wapienia Czatkowice, Kopalnia Porfiru Zalas w Zalasiu, Kopalnia Diabazu Niedźwiedzia Góra w Tenczynku, Kopalnia Dolomitu Dubie, a także zakłady produkcyjne materiałów budowlanych i betonowych jak: RIMIX Sp. z o.o., BAUMIX, Elż-Pol i KAPRIN Sp. z o.o., a także Browar Tenczynek (Browary Regionalne Jakubiak Sp. z o.o.). W dalszej części dokumentu wszystkie zakłady przemysłowe, w tym kopalnie, zostały ujęte w sektorze przedsiębiorstw, dla którego wyliczona została emisja dwutlenku węgla i zużycie energii finalnej. IV.6. Rolnictwo Użytki rolne stanowią ponad 21 % ogólnej powierzchni Gminy, a łąki i pastwiska łącznie niemal 5 % powierzchni. Struktura gruntów została przedstawiona w tabeli poniżej. 46 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 46

Tabela 10 Użytki rolne na terenie Gminy Krzeszowice w 2010 roku Typ gruntu Liczba [sztuk] Powierzchnia [ha] Udział w ogólnej powierzchni gminy [%] grunty ogółem 2779 3657,65 26,31% użytki rolne ogółem 2770 2956,79 21,27% użytki rolne w dobrej kulturze 1649 2099,87 15,10% pod zasiewami 874 1055,8 7,59% grunty ugorowane łącznie z nawozami zielonymi 310 255 1,83% uprawy trwałe 301 97,08 0,70% sady ogółem 284 94,33 0,68% ogrody przydomowe 436 39,5 0,28% łąki trwałe 832 617,71 4,44% pastwiska trwałe 49 34,78 0,25% pozostałe użytki rolne 1524 856,92 6,16% pozostałe grunty 2419 447,16 3,22% Źródło: Bank Danych Lokalnych, Główny Urząd Statystyczny, Dane za 2010 rok IV.7. Leśnictwo Grunty leśne stanowią około 35 % ogólnej powierzchni Gminy i w większości, gdyż w około 90 % są to grunty leśne publicznej, a jedynie 10 % gruntów należy do prywatnych właścicieli. Ogólna lesistość Gminy Krzeszowice wynosi 34,4 %. Szczegółowe dane dotyczące gruntów leśnych w Gminie Krzeszowice zaprezentowane w tabeli poniżej. Tabela 11 Powierzchnia gruntów leśnych na terenie Gminy Krzeszowice w 2013 i 2014 roku Typ gruntu 2013 2014 Powierzchnia ogółem Powierzchnia ogółem Lesistość Powierzchnia lasów 4886,64 4892,67 34,40% Powierzchnia gruntów leśnych publicznych 4419,64 4424,67 Powierzchnia gruntów leśnych 467,00 468,00 prywatnych Źródło: Bank Danych Lokalnych, Główny Urząd Statystyczny 47 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 47

V. OPIS INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ V.1. Ogólna charakterystyka infrastruktury technicznej Na podstawie danych zawartych w dokumentach strategicznych Gminy Krzeszowice, aktualnych danych przekazanych przez dostawców ciepła oraz informacji od odbiorców pozyskanych w wyniku badań ankietowych sporządzono analizę stanu istniejącego systemu ciepłowniczego, systemu gazowniczego i elektroenergetycznego. V.2. System ciepłowniczy Gmina Krzeszowice nie posiada scentralizowanego systemu ciepłowniczego. Obsługiwana jest poprzez lokalne systemy ciepłownicze zlokalizowana na terenie gminy. Należą do nich kotłownie indywidualne, które zaopatrują w energię cieplną budynki mieszkalne, budynki mieszkalno-usługowe, budynki użyteczności publicznej oraz budynki należące do przedsiębiorstw. Do największych kotłowni indywidualnych na terenie Gminy należą dwie kotłownie gazowe Spółdzielni Mieszkaniowej Lokatorsko-Własnościowej Przyjaźń w Krzeszowicach. Należą do nich: 1. kotłownia gazowa przy ul. Targowa 31, wyposażona w dwa kotły na potrzeby centralnego ogrzewania - Osiedle Centrum, 2. kotłownia gazowa przy ul. Długiej 18A, wyposażona w dwa kotły na potrzeby centralnego ogrzewania i centralnej ciepłej wody Osiedle Jurajskie. Zaspokajają potrzeby mieszkańców na cele centralnego ogrzewania i ciepłej wody. V.2.1. Osiedle Centrum kotłownia gazowa przy ul. Targowej 31 Kotłownia Osiedle Centrum przy ulicy Targowej 31 wykorzystuje dwa kotły gazowe firmy Viessmann o mocy 575 kw każdy, wraz z ekonomizerami +75kW każdy. Roczne zużycie paliwa gazowego w latach 2012-2014 wynosi 652 022m 3 Łączna długość sieci wynosi 599,25 metrów. Sieć rurociągów preizolowanych które składają się na długość sieci ciepłowniczej Osiedla Centrum to: na odcinku budynek Targowa 31 odgałęzienie do budynku Armii Krajowej 13 wykonana z przewodu preizolowanego systemu ZPU o średnicy 133,0/225, długości 79,0 mb, 48 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 48

na odcinku przyłącz Armii Krajowej 13 odgałęzienie do budynku Armii Krajowej 7 wykonane z przewodu preizolowanego systemu ZPU o średnicy 114,3/200, długości 125,5 mb, odgałęzienie na odcinku przyłącz Armii Krajowej 13 odgałęzienie do budynku Armii Krajowej 12 wykonane z przewodu preizolowanego systemu ZPU o średnicy 114,3/200, długości 90,0 mb, odgałęzienie na odcinku przyłącz Armii Krajowej 9 odgałęzienie do budynku Armii Krajowej 10 wykonane z przewodu preizolowanego systemu ZPU o średnicy 114,3/200, długości 76,0 mb, odgałęzienie na odcinku przyłącz Armii Krajowej 7 odgałęzienie do budynku Armii Krajowej 4 wykonane z przewodu preizolowanego systemu ZPU o średnicy 114,3/200, długości 115,5 mb, przyłącz do budynków: Targowa 29, Targowa 33, oraz Armii Krajowej 13, 11, 9, 7, 5 wykonane z przewodu 60/125 długość 76,75 mb, przyłącz do budynków: Armii Krajowej 14, 12, 10, 8, 6, 4 wykonane z przewody 60/125 długość 36,5 mb. Stan techniczny źródeł wraz z zestawieniem mocy cieplnej zainstalowanej i osiąganej, przedstawia tabela poniżej. Tabela 12 Charakterystyka źródeł ciepła w kotłowni Osiedle Centrum Lp. Nazwa kotła Stan Moc Sprawność techniczny [kw] spalania 1 Kocioł nr 1 dobry 650 92,5% 2 Kocioł nr 2 dobry 650 92,8% Źródło: Spółdzielnia Mieszkaniowa Lokatorsko-Własnościowa Przyjaźń w Krzeszowicach V.2.2. Osiedle Jurajskie - kotłownia przy ul. Długiej 18A Kotłownia Osiedle Centrum przy ulicy Targowej 31 wykorzystuje dwa kotły gazowe firmy Viessmann o mocy 1400 kw każdy, wraz z ekonomizerami +85kW każdy. Roczne zużycie paliwa gazowego w latach 2012-2014 wynosi 1 595 700 m 3. Łączna długość sieci wynosi 1 309,75 metrów. Sieć rurociągów preizolowanych które składają się na długość sieci ciepłowniczej Osiedla Jurajskiego to: odczep od punktu K1 (budynki przy ul. Długiej 8 i 10) złożony z rur o średnicy i długości odcinków: o odcinek z rur fi 139,7x3,6, o długości 45,00 mb, o odcinek z rur fi 114,3x3,6, o długości 61,00 mb, 49 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 49

o odcinek z rur fi 88,9x3,6, o długości 45,00 mb, o przyłączy w ilości 3 sztuk, złożony z rur fi 76,1 x 2,9 i długości odcinków 17,00+19,00+16,00 mb, o przyłączy w ilości 2 sztuk, złożony z rur fi 60,3 x 2,9 i długości odcinków 24,00+10,00 mb, odgałęzienie w lewo na odcinku od kotłowni do budynku przy ul. Długiej 12: o odgałęzienie z rur fi 88,9 x 3,2, o długości 51,00 mb, o odcinek z rur fi 76,1 x 2,9, o długości 59,00 mb, o przyłączy w ilości 4 sztuk, złożony z rur fi 60,3 x 2,9 i długości 57,00 mb, sieć cieplna na odcinku od kotłowni do komory K1 zlokalizowana przy Szkole Podstawowej: odcinek złożony z rur fi 219,1, x 4,5 o długości 148,00 mb wzdłuż ulicy Długiej, odcinek od komory K1 (ul. Długa) do odgałęzienia z ulicą Żbicką fi 219,1 x 4,5 o długości 93,00 mb, odcinek sieci ciepłowniczej od ul. Żbickiej na zachód do budynku przy ul. Stopki 1, rura fi: 114,3 x 200 o długości 154,50 mb, rura fi: 88,9 x 160 o długości 37,75 mb, rura fi: 76,1 x 140 o długości 51,00 mb, wraz z przyłączami do budynków w ilości 5 sztuk, złożonych z rud fi: 60,3 x 125 o łącznej długości 74,5 mb, odcinek sieci ciepłowniczej od ul. Żbickiej na wschód do budynków (ul. Długa 21, 23, ul. Żbicka 18, 20, 22), rura fi: 219,1 x 4,5 o długości 147,50 mb, odgałęzienia do budynków złożonych z rud fi: 114,3 x 3,6 o łącznej długości 110,00 mb, przyłącza do budynków w ilości 5 sztuk o łącznej długości 90,00 mb. Stan techniczny źródeł wraz z zestawieniem mocy cieplnej zainstalowanej i osiąganej, przedstawia tabela poniżej. Tabela 13 Charakterystyka źródeł ciepła w kotłowni Osiedle Jurajskie Lp. Nazwa kotła Stan Moc Sprawność techniczny [kw] spalania 1 Kocioł nr 1 dobry 1485 92,3% 2 Kocioł nr 2 dobry 1485 92,5% Źródło: Spółdzielnia Mieszkaniowa Lokatorsko-Własnościowa Przyjaźń w Krzeszowicach V.2.3. Sieć cieplna Spółdzielni Mieszkaniowej Lokatorsko- Własnościowej Przyjaźń w Krzeszowicach Stan techniczny sieci cieplnej oraz sprawność systemu określane są jako dobre. Sieć cieplna składa się z 19 sztuk węzłów cieplnych, które zlokalizowane są w budynkach zlokalizowanych przy: 50 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 50

ul Długa 8-2 sztuki, ul. Długa 10-3 sztuki, ul. Długa 12-1 sztuka, ul. Długa 14-1 sztuka, ul. Długa 16-1 sztuka, ul. Długa 1-1 sztuka, ul Długa 21-1 sztuka, ul. Długa 23-1 sztuka, ul. Żbicka 4-2 sztuki, ul. Żbicka 8-2 sztuki, ul. Żbicka 18-1 sztuka, ul. Żbicka 20-1 sztuka, ul. Żbicka 22-1 sztuka, ul. Stopki 1-1 sztuka. Produkcję energii cieplnej za lata 2012-2014 (z podziałem na potrzeby własne i potrzeby odbiorców) przedstawia tabela poniżej. Tabela 14 Produkcję energii cieplnej za lata 2012-2014 Produkcja energii cieplnej na własne potrzeby Produkcja energii cieplnej na potrzeby odbiorców Produkcja energii cieplnej RAZEM [GJ] [GJ] [GJ] 2012 16 338,00 0,00 16 338,00 2013 15 382,93 0,00 15 382,93 2014 14 723,25 0,00 14 723,25 Źródło: Spółdzielnia Mieszkaniowa Lokatorsko-Własnościowa Przyjaźń w Krzeszowicach W latach 2011 2014 nie były realizowane inwestycje z zakresu modernizacji, rozbudowy budowy sieci wraz z ewentualnymi nowymi źródłami (w tym OZE). Jednocześnie nie są planowane one również w latach kolejnych. Planowane są przedsięwzięcia racjonalizujące zużycie ciepła, paliw i energii elektrycznej związane z docieplenie budynków. V.3. System gazowy Sieć dystrybucyjna na terenie Gminy Krzeszowice obsługiwana jest przez Polską Spółkę Gazownictwa Sp. z o.o. Spółka pełni wyłącznie rolę operatora systemu dystrybucyjnego i zajmuje się między innymi : 51 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 51

1) dystrybucją paliwa gazowego powierzchniowego przez Sprzedawcę gazu, 2) kontrolą parametrów jakościowych dystrybuowanego paliwa gazowego, 3) wykonywaniem czynności eksploatacyjnych na sieci gazowej, 4) realizacją remontów, modernizacji i przebudowy sieci gazowej, 5) rozbudową sieci gazowej i budową przyłączy gazowych na potrzeby odbiorców gazu, 6) przyłączaniem do sieci gazowej, 7) kontrolą poboru gazu, 8) prowadzeniem Pogotowia Gazowego. Długość gazociągów na terenie gm. Krzeszowice wynosi 315 289 metrów. Szczegółowy podział przedstawia tabela poniżej. Tabela 15 Długość gazociągów bez przyłączy na terenie Gminy Krzeszowice w roku 2015 długość gazociągów bez przyłączy ogółe wg podziały na ciśnienia m wyszczególnienie podwyższon niskie średnie e średnie wysokie w metrach Krzeszowice miasto 63472 17839 44737 0 896 Krzeszowice obszar wiejski 251817 0 235606 0 16211 Polska Spółka Gazownictwa Sp. z o.o. Oddział w Tarnowie Tylko obszar Krzeszowice-miasto posiada sieci niskiego ciśnienia wraz z podłączeniami gazowymi, a na pozostałym obszarze Gminy Krzeszowice występują sieci średniego ciśnienia. Dokładny schemat sieci został przedstawiony na mapie PSG Sp. z o.o. stanowiącej załącznik nr 1 do niniejszego opracowania. Długość i ilość przyłączy gazowych na terenie Gminy Krzeszowice zostały przedstawione w tabelach poniżej. Tabela 16 Długość przyłączy gazowych na terenie Gminy Krzeszowice (w metrach) w roku 2015 długość gazociągów bez przyłączy wyszczególnienie ogółem niskie wg podziały na ciśnienia średnie w metrach podwyższone średnie wysokie Krzeszowice miasto 29788 10384 19404 0 0 Krzeszowice obszar wiejski 117077 0 117077 0 0 Polska Spółka Gazownictwa Sp. z o.o. Oddział w Tarnowie 52 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 52

Tabela 17 Ilość przyłączy gazowych na terenie Gminy Krzeszowice (w sztukach) w 2015 r. długość gazociągów bez przyłączy wyszczególnienie ogółem niskie wg podziały na ciśnienia średnie w sztukach podwyższone średnie wysokie Krzeszowice miasto 1596 593 1003 0 0 Krzeszowice obszar wiejski 5302 0 5302 0 0 Polska Spółka Gazownictwa Sp. z o.o. Oddział w Tarnowie Charakterystykę, długość oraz parametry techniczne gazociągów wysokiego ciśnienia na terenie Gminy Krzeszowice przedstawia tabela poniżej. Tabela 18 Charakterystyka, długość oraz parametry techniczne gazociągów wysokiego ciśnienia na terenie Gminy Krzeszowice Trasa Długość [km] DN [mm] Dopuszczalne ciśnienie pracy MOP [Mpa] Rok oddania do eksploatacji odg. gazociągu W/P Wola Filipowska-Nieporaz na terenie gm, Krzeszowice gazociąg dolotowy W/P do stacji red-pom, I st. 0,03 50 1,96 1992 Tenczynek gazociąg dolotowy W/P do stacji red-pom, I st. 0,89 80 1,96 2005 Krzeszowice odg. Nawojowa Góra - Wola Filipowska na terenie gm. Krzeszowice odg. Wola Filipowskapomiar Wola Filipowska - Dulowa odg. Do SRP wola Filipowska gm. Krzeszowice Polska Spółka Gazownictwa Sp. z o.o. Oddział w Tarnowie Stan techniczny 4,85 200 1,96 1967 mierny bardzo dobry bardzo dobry 8,24 250 1,96 1967 mierny 2,71 250 1,96 1975 dostateczny 0,27 50 1,96 1975 dostateczny Sieć gazowa stanowiąca własność spółki na terenie Gminy składa się z 7 stacji redukcyjno pomiarowych. Ich charakterystykę przedstawia tabela poniżej. 53 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 53

Tabela 19 Stacje redukcyjno-pomiarowe zlokalizowana na terenie Gminy Krzeszowice będące własnością PSG Sp. z o.o. stopień rodzaj przepustowość nazwa stacji lokalizacja redukcj stacji [Nm3/h] i rok budowy Nawojowa Góra Nawojowa Góra I systemowa 8000 2007 Krzeszowice Tenczynek Wola Filipowska Krzeszowice ul. Krakowska Krzeszowice HM CLAUSE POLSKA Krzeszowice JAR-POL Krzeszowice ul. Ogrodowa Tenczynek ul. Na Skałki Wola Filipowska ul. Chrzanowska Krzeszowice ul. Krakowska Krzeszowice ul. Żbicka Krzeszowice ul. Szarych Szeregów I systemowa 3150 1993 I systemowa 1600 1992 I systemowa 1600 1994 II systemowa 500 1970 II u odbiorcy 125 2014 II u odbiorcy 80 2013 Polska Spółka Gazownictwa Sp. z o.o. Oddział w Tarnowie Na terenie Gminy Krzeszowice w latach 2016-2018 planowane jest wykonanie następujących zadań inwestycyjnych, które zostały również ujęte w Planie Inwestycyjnym na lata 2016 2018 spółki. Należą do nich: Przebudowa gazociągu stalowego w/c na DN 80 w Woli Filipowskiej Przebudowa stacji I ST. Q=1600 Nm3/h w Woli Filipowskiej Przebudowa gazociągu n/c na PE dn 160 s/c wraz z przyłączami w Krzeszowicach, ul. Nowa Wieś, Bandurskiego Przebudowa sieci gazowej I ST. Nr 246 w Krzeszowicach Q=3000 M3/h Przebudowa sieci gazowej s/c wraz z przyłączami w Krzeszowicach, ul. Bandurskiego Zadanie z zakresu rozbudowy sieci gazowej odbywają się w zależności od zawieranych umów przyłączeniowych. Na etapie opracowania Planu nie otrzymano dokładnych informacji dla powyższych inwestycji w zakresie planowanej redukcji zużycia paliwa lub redukcji emisji dwutlenku węgla. Nie przedstawiono również dokumentów potwierdzających pewność wykonania zadań i zagwarantowania na nie środków finansowych. W związku z tym inwestycje nie zostały ujęte w harmonogramie rzeczowo-finansowym niniejszego (planie działań do roku 2020) Planu. 54 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 54

V.4. System elektroenergetyczny V.4.1. Sieć przesyłowa Operatorem sieci przesyłowej na terenie Polski jest spółka PSE SA (Polskie Sieci Elektroenergetyczne SA). Przedmiotem działania Polskich Sieci Elektroenergetycznych S.A. jest świadczenie usług przesyłania energii elektrycznej, przy zachowaniu wymaganych kryteriów bezpieczeństwa pracy Krajowego Systemu Elektroenergetycznego (KSE). Przez teren Gminy Krzeszowice przebiega dwutorowa linia elektroenergetyczna 220 kv relacji Siersza-Luboczyca, Siersza-Klikowa. Długość odcinka tej sieci na terenie Gminy Krzeszowice wynosi 11,11 km. Jednocześnie w swoim Planie Rozwoju Spółka nie przewidziała inwestycji z zakresu budowy i rozbudowy sieci wysokiego napięcia na terenie Gminy Krzeszowice. V.4.2. Sieć dystrybucyjna Operatorem sieci dystrybucyjnej na terenie Gminy Krzeszowice jest spółka Tauron DYSTRYBUCJA SA. Podstawowe zadania spółki, nałożone przepisami Prawa Energetycznego to: prowadzenie ruchu sieciowego w sieci dystrybucyjnej, prowadzenie eksploatacji, konserwacji i remontów sieci dystrybucyjnej, planowanie rozwoju sieci dystrybucyjnej, zapewnienie rozbudowy sieci dystrybucyjnej, współpraca z innymi operatorami systemów elektroenergetycznych lub przedsiębiorstwami energetycznymi w zakresie określonym w Prawie energetycznym, dysponowanie mocą określonych jednostek wytwórczych przyłączonych do sieci dystrybucyjnej, bilansowanie systemu oraz zarządzanie ograniczeniami systemowymi; dostarczanie użytkownikom sieci i operatorom innych systemów elektroenergetycznych określonych Prawem energetycznym informacji, umożliwienie realizacji umów sprzedaży energii elektrycznej przez odbiorców przyłączonych do sieci poprzez wypełnianie warunków określonych w Prawie energetycznym, utrzymanie odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa pracy sieci dystrybucyjnej. Gmina Krzeszowice zaopatrywana jest w energię elektryczną w oparciu o dwa główne punkty zasilania: stację elektroenergetyczną 110/15kV Krzeszowice oraz stację elektroenergetyczną 55 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 55

110/15kV Wola Filipowska. Powyższe stacje zasilane są z dwutorowej napowietrznej linii 110kV relacji Siersza - Prądnik i Siersza - Lubocza. Wyposażone są w transformatory o mocy 2x25MWV. Układ pracy sieci został skonfigurowany w sposób umożliwiający przełączenie większości linii do pracy, po zlikwidowaniu przerwy eksploatacyjnej, z drugiego głównego punktu zasilania. Ponadto istnieje ograniczona możliwość rezerwowania sieci rozdzielczych SN z kierunku SE Zabierzów, SE Alwernia oraz RS Gotkowice. Liczba stacji transformatorowych SN/nn na terenie Gminy Krzeszowice wynosi łącznie 184 sztuki, w tym 41 sztuk znajduje się na obszarze miejskim, a 143 sztuki na obszarze wiejskim. Natomiast liczba stacji transformatorowych 110/15kV wnosi 2 sztuki, jedna znajduje się na terenie miasta (SE Krzeszowice) oraz jedna na obszarze wiejskim (SE Wola Filipowska). Charakterystykę długości linii przedstawia tabela poniżej. Tabela 20 Zestawienie linii elektroenergetycznych na terenie Gminy Krzeszowice. Szacowana długość linii Napięcie Typ linii RAZEM Obszar wiejski Obszar miejski WN napowietrzna 21,70 8,8 12,9 SN nn RAZEM kablowa 45,85 26,25 19,6 napowietrzna 135,60 117,2 18,4 kablowa 38,70 19,1 19,6 napowietrzna 322,20 278,6 43,6 napowietrzna 457,80 395,80 62,00 kablowa 84,55 45,35 39,20 Źródło: Tauron DYSTRYBUCJA SA. Planowane inwestycje na terenie Gminy Krzeszowice związane z rozbudową, modernizacją i nowymi podłączeniami do sieci przedstawiają tabele poniżej. 56 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 56

Tabela 21 Lista projektów inwestycyjnych związanych z przyłączeniem nowych odbiorców na lata 2014-2019 Moc Zakres rzeczowy Nazwa/rodzaj przyłączeniow Informacje projektu a (po realizacji dotyczące inwestycyjneg Przyłącze Rozbudowa sieci inwestycji) przyłączenia o [kw] GRUPA PRZYŁĄCZENIOWA III PKP Przyłączenie PT Rudawa PKP Przyłączenie PT Wola Filipowska Przyłączenie odbiorców III grupy w Gminie Krzeszowice Przyłączenie odbiorców IV, V, VI grupy w Gminie Krzeszowice 14000 7000 1831 18684 Podpisano umowę przyłączeniow ą Podpisano umowę przyłączeniow ą Wydano warunki przyłączeniow e Budowa 2 pól liniowych SN w SE Krzeszowice Budowa 1 pola liniowego SN w SE Wola Filipowska Budowa linii kablowej o długości 2,569 km, budowa 5 pól liniowych w stacja należących do podłączanych podmiotów. GRUPA PRZYŁĄCZENIOWA IV-VI Wydano warunki przyłączeniow e Opracowanie dokumentacji techniczno-prawnej, budowa 17,83 km sieci elektroenergetyczne j Źródło: Tauron DYSTRYBUCJA SA. Tabela 22 Zadania związane z modernizacją i odtworzeniem majątku w latach 2014-2019 Nazwa/rodzaj projektu inwestycyjnego PKP Przyłączenie PT Rudawa PKP Przyłączenie PT Wola Filipowska Linia 110 kv Lubocza Krzeszowice Siersza (80C) odcinek Zabierzów Kraków GPZ Krzeszowice modernizacja ogrodzenia Stacja 110/30/15 kv Krzeszowice Stacja 110/30/15 kv Krzeszowice Stacja 110/30/15 kv Krzeszowice Stacje WN wymiana zabezpieczeń, EAZ, baterii akumulatorów Wymiana słupów SN i izolatorów SN Automatyzacja linii SN Wymiana przewodów w ln SN Zakres rzeczowy Wymiana transformatorów w SE Krzeszowice Wymiana transformatorów w SE Wola Filipowska Opracowanie dokumentacji techniczno-prawnej, budowa stacji transformatorowych, budowa 29,99 km sieci elektroenergetyczne j Wymiana transformatorów w SE Krzeszowice Wymiana transformatorów w SE Wola Filipowska Modernizacja 51,9 kilometrów linii napowietrznej WN Modernizacja ogrodzenia Wymiana wyłącznika 30kV 1250V Wymiana przekładników 30kV: prądowych (6 sztuk) i napięciowych (3 sztuki) Modernizacja mis olejowych Wymiana zabezpieczeń EAZ, baterii akumulatorów Zabudowa słupów i wymiana izolatorów Zabudowa łączników sterowanych radiowo Wymiana przewodów w ln SN 57 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 57

Nazwa/rodzaj projektu inwestycyjnego Modernizacja linii napowietrznych SN Modernizacja linii kablowych SN Modernizacja stacji transformatorowych SN/nn Wymiana słupów nn Modernizacja sieci napowietrznej nn Wymiana przewodów sieci nn Modernizacja sieci kablowej nn Zakres rzeczowy Modernizacja linii napowietrznych SN Modernizacja linii kablowych SN Wymiana elementów stacji, uproszczenia, zabudowana nowych elementów w tym transformatorów Wymiana słupów Modernizacja sieci napowietrznej nn Wymiana przewodów sieci nn Modernizacja sieci kablowej nn Modernizacja sieci nn związanej z Modernizacja sieci nn związanej z przyłączeniem Odbiorców przyłączeniem Odbiorców Źródło: Tauron DYSTRYBUCJA SA. Tabela 23 Planowane inwestycje spółki w latach 2014-2019 Nazwa zadania Wymiana sterownika obiektowego GPZ Wola Filipowska Program szadziowy, obwody ze stacji transformatorowej 4442 Program szadziowy, obwody ze stacji transformatorowej 44362 w m. Nowa Góra GPZ Wola Filipowska linia 15kV Lgota Modernizacja Ł451 GPZ Wola Filipowska linia 15kV Wola Filipowska Modernizacja Ł451 GPZ Wola Filipowska linia 15kV Czatkowice Modernizacja Ł451 RS Cholerzyna linia 15kV Rybna Ł385 Zabudowa rozłącznika THO Ł118 Modernizacja GPZ Wola Filipowska linia 15kV Tartak Modernizacja GPZ Wola Filipowska linia 15kV Zalas, odczep do stacji 4426 i 4427 Baczyn Modernizacja GPZ Wola Filipowska linia 15kV Enion Rudno za Ł-1436 Przebudowa stacji transformatorowej 15/0,4 kv nr 4420 Modernizacja linii nn 0,4kV zasilanej ze stacji 4439 Modernizacja linii nn 0,4kV zasilanej ze stacji 44325 PGZ Wola Filipowska Miękinia modernizacja linii napowietrznej SN na linię dwutorową Zakres zadania Wymiana sterownika telemechaniki w celu umożliwienia wymiany danych na drodze cyfrowej z terminalami polowymi Modernizacja sieci napowietrznej nn 0,5kV o dł. 3,0 km, AsXSn 4x70mm2 Modernizacja sieci napowietrznej nn 0,5kV o dł. 3,0 km, AsXSn 4x70mm2 Zabudowa wyłącznika sterowanego radiowo w miejsce 4Ł-451 Zabudowa wyłącznika sterowanego radiowo w miejsce 4Ł-456 Zabudowa wyłącznika sterowanego radiowo w miejsce 4Ł-429 Zabudowa rozłącznika sterowanego radiowo w miejsce 4Ł-385 Zabudowa rozłącznika THO w miejsce 4Ł-Ł118 Wymiana przewodów i części słupów na odcinku 4,6 km Wymiana przewodów i części słupów na odcinku 1,6 km Wymiana przewodów i części słupów na odcinku 1,3 km Wymiana stacji transformatorowej 15/0,4 kv nr 4420 i przeniesienie na teren kamieniołomu koło stacji 4424 wraz z powiązaniem sieci SN i nn Modernizacja sieci napowietrznej nn 0,3kV o długości 3 km, przewodem typu ASXSN 4x70 Modernizacja sieci napowietrznej nn 0,3kV o długości 2 km, przewodem typu ASXSN 4x70 58 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 58

Nazwa zadania Przebudowa fragmentu sieci napowietrznej SN 15kV wraz ze stanowiskiem słupowym SN w miejscowości Żary (skablowanie linii napowietrznej SN nad boiskiem sportowym) Awaryjna wymiana słupów Krzeszowice, ul. Ogrodowa Modernizacja linii napowietrzno-kablowej relacji GPZ Wola Filipowska Miękinia ETAP I Modernizacja linii napowietrzno-kablowej relacji GPZ Wola Filipowska Miękinia ETAP II Budowa stacji transformatorowej w Woli Filipowskiej GPZ Wola Filipowska Wymiana baterii prądu stałego Zakres zadania Źródło: Tauron DYSTRYBUCJA SA. Likwidacja przęsła linii napowietrznej SN 15kV, budowa przęsła kablowego SN 15kV, przebudowa słupa typu E12 (WARIANT II PRZEBUDOWY) Wymiana 10 słupów napowietrznej nn Modernizacja linii napowietrznej SN przewodami niepełnoizolowanymi wraz z wymianą słupów 2,8 km Modernizacja linii kablowej SN typu XRUHAKXSx120 o długości 0,82 km Budowa stacji transformatorowej, budowa powiązania z siecią SN i nn ze stacji 4506 Wymiana baterii prądu stałego Na etapie opracowania Planu nie otrzymano dokładnych informacji dla powyższych inwestycji w zakresie planowanej redukcji zużycia paliwa lub redukcji emisji dwutlenku węgla. Nie przedstawiono również dokumentów potwierdzających pewność wykonania zadań i zagwarantowania na nie środków finansowych. W związku z tym inwestycje nie zostały ujęte w harmonogramie rzeczowo-finansowym niniejszego (planie działań do roku 2020) Planu. 59 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 59

VI. CHARAKTERYSTYKA GŁÓWNYCH SEKTORÓW ODBIORCÓW ENERGII VI.1. Budynki i źródła ciepła VI.1.1. Budownictwo jednorodzinne Na terenie Gminy Krzeszowice przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania wynosiła 76,19 m 2 w 2013 roku. W odniesieniu do ludności na jedną osobę zamieszkującą gminę przypadało około 24,59 m 2 powierzchni mieszkania. Średnio na 1000 mieszkańców gminy przypadało ponad 323 mieszkań. Szczegółowe podsumowanie danych prezentuje tabela poniżej. Tabela 24 Wskaźniki opisujące zasoby mieszkaniowe na terenie Gminy Krzeszowice w 2013 roku Nazwa wskaźnika Jednostka Wartość wskaźnika Przeciętna powierzchnia użytkowa 1 mieszkania m 2 76,19 Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania na 1 osobę m 2 24,59 Mieszkania na 1000 mieszkańców - 323 Źródło: Bank Danych Lokalnych, Główny Urząd Statystyczny Określenie charakterystyki źródeł ciepła, zużycia paliw i nośników energii, a także określenie obiektów mieszkalnych znajdujących się na obszarze Gminy Krzeszowice zostało przeprowadzone w oparciu o ankietyzację mieszkańców, a także pozyskanie danych od podmiotów odpowiedzialnych za dostarczanie paliwa gazowego, energii elektrycznej i system ciepłowniczy z lokalnych kotłowni. Ankiety dotyczyły zarówno określenia stanu obiektów w Gminie pod względem termomodernizacji jak i źródeł i wielkości zużycia paliw i energii. Analiza ankiet została zweryfikowana z dostępnymi danymi statystycznymi i opracowaniami, a także porównane zostały informacje uzyskane od Gestorów systemów i sieci działających na obszarze Gminy Krzeszowice. W ramach ankietyzacji przeprowadzonej w formie elektronicznej i papierowej na całym obszarze Gminy uzyskano 347 ankiet od mieszkańców. Ankietyzacja została przeprowadzona przy współudziale dzieci i młodzieży ze szkół, co miało również wymiar edukacyjny, włączający młodsze pokolenia w działania mające na celu poprawę stanu środowiska, a także poprzez Sołtysów i Rady Osiedlowe. Dodatkowo uruchomiona została ankieta w wersji elektronicznej na portalu niskaemisja.pl i na stronie internetowej Urzędu Miejskiego w Krzeszowicach. 60 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 60

Przy określaniu struktury nośników energii i charakterystyki budynków wykorzystane zostały również dane Głównego Urzędu Statystycznego i informacje uzyskane z Urzędu Miejskiego w Krzeszowicach, a pozyskane dane, zweryfikowane poprzez dodatkowe opracowania, pozwoliły na określenie typowego budynku referencyjnego, wraz z określeniem przeprowadzonych już działań termomodernizacyjnych. Wyniki ankietyzacji zostały przedstawione na wykresach poniżej. Wykres 1 Informacje o budynkach w Gminie Krzeszowice - zestawienie typów budynku dom jednorodzinny - bliźniak 6% mieszkaniu w budynku jednorodzinnym 2% dom jednorodzinny 92% Źródło: Opracowanie własne na podstawie ankietyzacji Wykres 2 Informacje o budynkach w Gminie Krzeszowice rodzaj ogrzewania ogrzewanie oddzielne w pokojach 4% centralne ogrzewanie 96% Źródło: Opracowanie własne na podstawie ankietyzacji 61 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 61

Wykres 3 Informacje o budynkach w Gminie Krzeszowice struktura nośników energii do celów grzewczych energia elektryczna 1% gaz plynny propan-butan 1% drewno 3% gaz ziemny z sieci 25% wegiel kamienny (w tym ekogroszek i miał) 70% Źródło: Opracowanie własne na podstawie ankietyzacji Wykres 4 Informacje o budynkach w Gminie Krzeszowice oceniany stan techniczny urządzeń grzewczych zły 10% dobry 59% dostateczny 31% Źródło: Opracowanie własne na podstawie ankietyzacji 62 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 62

Wykres 5 Informacje o budynkach w Gminie Krzeszowice struktura korzystania z instalacji wykorzystujących odnawialne źródła energii Źródło: Opracowanie własne na podstawie ankietyzacji W ramach przeprowadzonej ankietyzacji, większość informacji otrzymano od mieszkańców użytkujących domy jednorodzinne (92 %), rzadziej był to dom szeregowy, typu bliźniak (6 %). W większości budynków stosowane jest centralne ogrzewanie, a jedynie w ok. 4 % ogrzewanie oddzielne, pokojowe. Budynki mieszkalne, w większości, posiadają pokrycie blachą (57 %), lub dachówką (27 %), a rzadziej eternitem (11 %). Struktura użytkowania nośników energii na obszarze Gminy, bazująca na wynikach ankiet, pokazuje, że największy udział przypada na węgiel (w tym miał i ekogroszek) w wielkości ok. 69 %, następnie gaz ziemny sieciowy (26 %). Odnawialne źródła energii stanowią około 3 % w strukturze nośników energii, a w nich największy udział stanowią kolektory słoneczne (80 %). Stan techniczny urządzeń grzewczych, w większości jest oceniany jako dobry, lub dostateczny (łącznie 90 %), jednak 10 % urządzeń zostało określonych jako posiadających zły stan techniczny. Przeciętnie urządzenie grzewcze zostało zamontowane w 2004 r. 63 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 63

Wykres 6 Zestawienie prac termomodernizacyjnych w budynkach ocieplenie ścian zewnętrznych Ściany zewnętrzne budynku nie zostały ocieplone 33% Ściany zewnętrzne budynku zostały ocieplone 67% Źródło: Opracowanie własne na podstawie ankietyzacji Wykres 7 Zestawienie prac termomodernizacyjnych w budynkach ocieplenie dachu/stropodachu Dach/stropodach budynku nie jest ocieplony 43% Dach/stropodach budynku jest ocieplony 57% Źródło: Opracowanie własne na podstawie ankietyzacji 64 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 64

Wykres 8 Zestawienie prac termomodernizacyjnych w budynkach typ okien Okna stare 12% Okna nowe, szczelne 88% Źródło: Opracowanie własne na podstawie ankietyzacji Analiza wyników ankiet dotyczących przeprowadzonych prac termomodernizacyjnych pozwala określić, że większość budynków jest docieplonych, zarówno w zakresie docieplenia ścian zewnętrznych (67 %) jak i dachu lub stropodachu (57 %). W 88 % budynkach okna są nowe i szczelne, średnio wymienione w 2006 r. Wykres 9 Planowane inwestycje w budynkach mieszkalnych w zakresie zastosowania instalacji wykorzystujących odnawialne źródła energii w ilości osób zainteresowanych. mała elektrownia wiatrowa biomasa ogniwa fotowoltaiczne pompa ciepła kolektory słoneczne 0 50 100 150 Źródło: Opracowanie własne na podstawie ankietyzacji 65 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 65

Wykres 10 Planowane działania termomodernizacyjne i wymiana urządzeń grzewczych wymiana okien i drzwi ocieplenie dachu/stropodachu ocieplenie ścian zewnętrznych wymiana kotła 0 50 100 150 200 Źródło: Opracowanie własne na podstawie ankietyzacji Wykres 11 Planowane stosowanie paliw w przypadku wymiany urządzenia grzewczego drewno lub biomasa 24% węgiel (w tym ekogroszek) 45% gaz ziemny 31% Źródło: Opracowanie własne na podstawie ankietyzacji 66 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 66

Wykres 12 Procentowe zestawienie planowanego podłączenia do sieci gazowej Źródło: Opracowanie własne na podstawie ankietyzacji Uzyskane wyniki ankiet w zakresie planowanych inwestycji wśród mieszkańców wykazują duże zainteresowanie zastosowaniem instalacji wykorzystujących odnawialne źródła energii, szczególnie kolektorów słonecznych i instalacji fotowoltaicznych. W wielu przypadkach, mieszkańcy wykazali chęć inwestycji w kilka różnych instalacji. W większości, bo w około 90 %, planowane inwestycje są uzależnione od uzyskania dotacji. W przypadku inwestycji termomodernizacyjnych, największa liczba mieszkańców wskazała chęć wymiany kotła, a następnie ocieplenie dachu/stropodachu i ocieplenie ścian zewnętrznych. Niemal 80 % mieszkańców w ankietach wskazało, że inwestycje te zależeć będą od możliwości pozyskania dotacji. W przypadku wymiany kotła, najpopularniejszym paliwem stosowanym po modernizacji jest węgiel kamienny (w tym ekogroszek), a następnie gaz ziemny. Ponadto, 19 % mieszkańców planuje podłączenie do sieci gazowej zamieszkiwanego budynku. (1) Charakterystyka budynków mieszkalnych Przeprowadzona ankietyzacja i analiza danych statystycznych pozwoliły na określenie referencyjnego budynku mieszkalnego dla Gminy Krzeszowice, dla którego, na potrzeby dalszej analizy, określone zostało zapotrzebowanie energetyczne. Referencyjny budynek mieszkalny jednorodzinny w Gminie Krzeszowice ma powierzchnię użytkową 77 m 2 i został wybudowany w 1978 roku. Jest to budynek użytkowany przez średnio 67 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 67

4 osoby i od momentu budowy został poddany działaniom termomodernizacyjnym w zakresie ocieplenia ścian, dachu bądź stropodachu i wymianie okien w latach 2004-2006. Zapotrzebowanie energetyczne, określane poprzez wskaźnik E u (E u - zapotrzebowanie na energię użytkową) na podstawie przedstawionych danych ankietowych i zużycia nośników energii w budynkach zostało ustalone na poziomie 200 kwh/m 2 rocznie. Zapotrzebowanie na energię użytkową określa jakąś ilość energii należy w ciągu roku dostarczyć do budynku aby utrzymać w nim odpowiednią temperaturę do przebywania mieszkańców. Całkowite zapotrzebowanie energii grzewczej na budynek wynosi 15 400 kwh/rok. (2) Struktura zużycia nośników energii Pozyskane dane i opracowania statystyczne pozwoliły na wyznaczenie struktury użytkowania nośników energii na obszarze Gminy Krzeszowice do celów grzewczych i ogrzewania wody, która została przedstawiona w formie wykresu. Struktura została wyznaczona zarówno dla obiektów jednorodzinnych jak i wielorodzinnych i pozwoliła na określenie ilości obiektów mieszkalnych wykorzystujących dany nośnik energii do celów grzewczych. Z uwagi na korzystanie w niektórych obiektach z kilku paliw, w strukturze uwzględniono paliwo dominujące w danym budynku. W większości kotły i urządzenia służące do ogrzewania pomieszczeń i wody wykazują średni stan techniczny, a średni wiek to 12 lat. Poniższa struktura przedstawiona na wykresie różni się od przedstawionej na wykresie 3 struktury, która została opracowana na podstawie odpowiedzi udzielonych przez mieszkańców w ramach procesu ankietyzacji. Z uwagi na zbyt mały odzew mieszkańców, a tym samym niską próbę, dane z ankiet zostały wykorzystane głównie w celu oszacowania posiadania instalacji wykorzystujących odnawialne źródła energii, a struktura procentowego udziału paliw i nośników energii wyznaczona została na podstawie danych statystycznych dla Gminy Krzeszowice. 68 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 68

Wykres 13 Struktura zużycia nośników energii na cele grzewcze w Gminie Krzeszowice Energia elektryczna 17,40% Gaz ziemny 27,50% Gaz ciekły 2,30% Olej opałowy 0,30% Węgiel kamienny 41,00% Odnawialne źródła energii 2,70% Drewno i biomasa 8,80% Źródło: Opracowanie własne na podstawie ankiet i danych statystycznych Tabela 25 Struktura zużycia nośników energii do celów grzewczych Rodzaj nośnika energii Udział nośników energii [ % ] Węgiel kamienny 41,0 Drewno i biomasa 8,8 Odnawialne źródła energii 2,7 Gaz ziemny 27,5 Energia elektryczna 17,4 Gaz ciekły 2,3 Olej opałowy 0,3 Źródło: Opracowanie własne na podstawie ankiet i danych statystycznych Struktura zużycia została opracowana na podstawie danych o zużyciu paliw i nośników energii w gminie i różni się od danych pozyskanych z ankiet, co wynika z faktu, iż nie uzyskano odpowiedzi w ankietach od wszystkich mieszkańców. Największy udział w bilansie energetycznym dla potrzeb grzewczych w Gminie Krzeszowice ma węgiel kamienny (w tym również ekogroszek), następnie gaz ziemny, energia elektryczna, a później drewno i inne formy biomasy. Odnawialne źródła energii, na podstawie danych ankietowych, zainstalowane są w około 2,7 % obiektów mieszkalnych, nie stanowiąc jednak głównego źródła wykorzystywanego do celów grzewczych. Zgodnie z uzyskanymi danymi z ankiet, średni wiek 69 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 69

kotłów i pieców w budynkach na terenie gminy wynosi 12 lat, a w przypadku kotłów węglowych 40 % jest w wieku powyżej 15 lat, tj. zostało zamontowane przed 2000 rokiem. Przeprowadzona analiza sektora budynków jednorodzinnych pokazuje, iż możliwe i konieczne jest przeprowadzenie inwestycji termomodernizacyjnych, które poprawią efektywność energetyczną obiektów. Ponadto, z uwagi na stosunkowo duży udział niskosprawnych źródeł ciepła, powinny zostać przeprowadzone również działania modernizacyjne systemów ogrzewania i przygotowania ciepłej wody użytkowej z zastosowaniem instalacji wykorzystujących odnawialne źródła energii jak kolektory słoneczne czy pompy ciepła. VI.1.2. Mieszkalnictwo wielorodzinne Na terenie Gminy Krzeszowice w latach 2009-2014 oddawanych do użytkowania było średnio 89 mieszkań rocznie. Dynamika zmian tych wskaźników zmniejszała się w ostatnich latach. Szczegółowe dane na temat poszczególnych lat przedstawia tabela poniżej. Tabela 26 Budownictwo jednorodzinne i wielorodzinne w Gminie Krzeszowice w latach 2009-2014 roku Rodzaj RAZEM spółdzielcze zakładowe komunalne społeczne czynszowe przeznaczone na sprzedaż lub wynajem indywidualne Nazwa wskaźnika Jednostka 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Mieszkania sztuk 92 137 84 79 76 64 Izby sztuk 546 601 497 463 456 388 Powierzchnia użytkowa m kw. 14319 17310 12816 11673 11990 9652 Mieszkania sztuk 0 0 0 0 0 0 Izby sztuk 0 0 0 0 0 0 Powierzchnia użytkowa m kw. 0 0 0 0 0 0 Mieszkania sztuk 0 0 0 0 0 2 Izby sztuk 0 0 0 0 0 12 Powierzchnia użytkowa m kw. 0 0 0 0 0 156 Mieszkania sztuk 0 0 0 0 0 0 Izby sztuk 0 0 0 0 0 0 Powierzchnia użytkowa m kw. 0 0 0 0 0 0 Mieszkania sztuk 0 0 0 0 0 0 Izby sztuk 0 0 0 0 0 0 Powierzchnia użytkowa m kw. 0 0 0 0 0 0 Mieszkania sztuk 14 62 7 1 0 0 Izby sztuk 60 142 44 6 0 0 Powierzchnia użytkowa m kw. 1848 4723 1028 150 0 0 Mieszkania sztuk 78 75 77 78 76 62 Izby sztuk 486 459 453 457 456 376 70 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 70

Rodzaj indywidualne - realizowane z przeznaczeniem na użytek własny inwestora indywidualne realizowane na sprzedaż lub wynajem Nazwa wskaźnika Jednostka 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Powierzchnia użytkowa m kw. 12471 12587 11788 11523 11990 9496 Mieszkania sztuk - - - - 76 62 Izby sztuk - - - - 456 376 Powierzchnia użytkowa m kw. - - - - 11990 9496 Mieszkania sztuk - - - - 0 0 Izby sztuk - - - - 0 0 Powierzchnia użytkowa m kw. - - - - 0 0 Źródło: Bank Danych Lokalnych, Główny Urząd Statystyczny Ponadto, w ramach przeprowadzonej inwentaryzacji na obszarze gminy pozyskane zostały dane dotyczące budynków wielorodzinnych od Spółdzielni i Wspólnot Mieszkaniowych z terenu Krzeszowic. W ramach pozyskanych danych określona została powierzchnia użytkowa lokali mieszkalnych i usługowych, rok budowy, a także rodzaj energii wykorzystywanych do celów grzewczych i do przygotowania ciepłej wody użytkowej. Struktura procentowa paliw do celów grzewczych została przedstawiona na wykresie poniżej, a zsyntezowane dane w tabeli poniżej. Wykres 14 Procentowana struktura wykorzystania paliw w budynkach wielorodzinnych na terenie Gminy Krzeszowice energia elektryczna 8% węgiel kamienny 31% paliwo gazowe 61% Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych od Spółdzielni i Wspólnot Mieszkaniowych 71 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 71

Tabela 27 Inwentaryzacja obiektów mieszkalnych wielorodzinnych w Gminie Krzeszowice Rok Osiedle / Adres budowy Powierzchnia miejscowość budynku Mieszkalne komunalne Użytkowe komunalne Ilość lokali Liczba Mieszkalne Użytkowe kondygnacji indywidualne indywidualne Sposób wytwarzania ciepła Użytkowane paliwo Ul. Długa 8 1978 3227,8 - - 70-5 Kotłownia ul. Długa 18A Paliwo gazowe Ul. Długa 10 1977 6676,5 - - 150-5 Kotłownia ul. Długa 18A Paliwo gazowe Oś. Jurajskie, Krzeszowice Ul. Długa 12 1977 792,64 - - 20-5 Ul. Długa 14 1977 791,73 - - 20-5 Ul. Długa 16 1977 784,25 - - 20-5 Ul. Długa 18 1977 789,08 - - 20-5 Kotłownia ul. Długa 18A Kotłownia ul. Długa 18A Kotłownia ul. Długa 18A Kotłownia ul. Długa 18A Paliwo gazowe Paliwo gazowe Paliwo gazowe Paliwo gazowe Ul. Długa 21 1978 1070,8 - - 25-5 Kotłownia ul. Długa 18A Paliwo gazowe Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 72

Osiedle / miejscowość Adres Rok budowy Powierzchnia budynku Mieszkalne komunalne Użytkowe komunalne Ilość lokali Liczba Mieszkalne Użytkowe kondygnacji indywidualne indywidualne Sposób wytwarzania ciepła Użytkowane paliwo Ul. Długa 23 1978 1068,2 - - 25-5 Kotłownia ul. Długa 18A Paliwo gazowe Ul. Stopki 1 1978 1071,9 - - 25-5 Kotłownia ul. Długa 18A Paliwo gazowe Oś. Jurajskie, Krzeszowice Ul. Żbicka 4 1978 3212,8 - - 75-5 Ul. Żbicka 8 1978 3218,5 - - 75-5 Ul. Żbicka 18 1978 1066,1 - - 25-5 Ul. Żbicka 20 1978 1069,7 - - 25-5 Kotłownia ul. Długa 18A Kotłownia ul. Długa 18A Kotłownia ul. Długa 18A Kotłownia ul. Długa 18A Paliwo gazowe Paliwo gazowe Paliwo gazowe Paliwo gazowe Ul. Żbicka 22 1978 1069,4 - - 25-5 Kotłownia ul. Długa 18A Paliwo gazowe 73 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 73

Osiedle / miejscowość Adres Rok budowy Powierzchnia budynku Mieszkalne komunalne Użytkowe komunalne Ilość lokali Liczba Mieszkalne Użytkowe kondygnacji indywidualne indywidualne Sposób wytwarzania ciepła Użytkowane paliwo Targowa 2 bd bd bd bd bd bd bd bd Energia elektryczna, paliwo gazowe, węgiel kamienny Oś. Centrum, Krzeszowice Targowa 3 bd bd bd bd bd bd bd bd Targowa 4 bd bd bd bd bd bd bd bd Energia elektryczna, paliwo gazowe, węgiel kamienny Energia elektryczna, paliwo gazowe, węgiel kamienny Targowa 5 bd bd bd bd bd bd bd bd Paliwo gazowe Targowa 6 bd bd bd bd bd bd bd bd Energia elektryczna, paliwo gazowe, węgiel kamienny 74 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 74

Osiedle / miejscowość Adres Rok budowy Powierzchnia budynku Mieszkalne komunalne Użytkowe komunalne Ilość lokali Liczba Mieszkalne Użytkowe kondygnacji indywidualne indywidualne Sposób wytwarzania ciepła Użytkowane paliwo Targowa 7 bd bd bd bd bd bd bd bd Energia elektryczna, paliwo gazowe, węgiel kamienny Oś. Centrum, Krzeszowice Targowa 8 bd bd bd bd bd bd bd bd Energia elektryczna, paliwo gazowe, węgiel kamienny Targowa 9 bd bd bd bd bd bd bd bd paliwo gazowe Targowa 10 bd bd bd bd bd bd bd bd Energia elektryczna, paliwo gazowe, węgiel kamienny Targowa 11 bd bd bd bd bd bd bd bd Energia elektryczna, paliwo gazowe, węgiel kamienny 75 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 75

Osiedle / miejscowość Adres Rok budowy Powierzchnia budynku Mieszkalne komunalne Użytkowe komunalne Ilość lokali Liczba Mieszkalne Użytkowe kondygnacji indywidualne indywidualne Sposób wytwarzania ciepła Użytkowane paliwo Targowa 12 bd bd bd bd bd bd bd bd Energia elektryczna, paliwo gazowe, węgiel kamienny Oś. Centrum, Krzeszowice Targowa 13 bd bd bd bd bd bd bd bd Targowa 14 bd bd bd bd bd bd bd bd Targowa 15 bd bd bd bd bd bd bd bd Energia elektryczna, paliwo gazowe, węgiel kamienny Energia elektryczna, paliwo gazowe, węgiel kamienny Energia elektryczna, paliwo gazowe, węgiel kamienny Targowa 16 bd bd bd bd bd bd bd bd Energia elektryczna, paliwo gazowe, węgiel kamienny 76 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 76

Osiedle / miejscowość Adres Rok budowy Powierzchnia budynku Mieszkalne komunalne Użytkowe komunalne Ilość lokali Liczba Mieszkalne Użytkowe kondygnacji indywidualne indywidualne Sposób wytwarzania ciepła Użytkowane paliwo Targowa 17 bd bd bd bd bd bd bd bd Energia elektryczna, paliwo gazowe, węgiel kamienny Oś. Centrum, Krzeszowice Targowa 18 bd bd bd bd bd bd bd bd Targowa 19 bd bd bd bd bd bd bd bd Targowa 20 bd bd bd bd bd bd bd bd Energia elektryczna, paliwo gazowe, węgiel kamienny Energia elektryczna, paliwo gazowe, węgiel kamienny Energia elektryczna, paliwo gazowe, węgiel kamienny Targowa 23 bd bd bd bd bd bd bd bd Energia elektryczna, paliwo gazowe, węgiel kamienny 77 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 77

Osiedle / miejscowość Adres Rok budowy Powierzchnia budynku Mieszkalne komunalne Użytkowe komunalne Ilość lokali Liczba Mieszkalne Użytkowe kondygnacji indywidualne indywidualne Sposób wytwarzania ciepła Użytkowane paliwo Targowa 25 1962 bd - - 12-2 Indywidualne piece bd Oś. Centrum, Krzeszowice Targowa 27 bd bd bd bd bd bd bd bd Targowa 29 1967 1305,1 - - 29-5 Targowa 31 1966 1327,1 - - 30-5 Targowa 33 1967 1310,6 - - 30-5 Kotłownia ul. Targowa 31 Własna kotłownia w budynku Kotłownia ul. Targowa 31 Energia elektryczna, paliwo gazowe, węgiel kamienny Paliwo gazowe Paliwo gazowe Paliwo gazowe Armii Krajowej 1 bd bd bd bd bd bd bd bd Paliwo gazowe Armii Krajowej 3 bd bd bd bd bd bd bd bd Paliwo gazowe 78 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 78

Osiedle / miejscowość Adres Rok budowy Powierzchnia budynku Mieszkalne komunalne Użytkowe komunalne Ilość lokali Liczba Mieszkalne Użytkowe kondygnacji indywidualne indywidualne Sposób wytwarzania ciepła Użytkowane paliwo Armii Krajowej 5 1968 1287,2 - - 30-5 Kotłownia ul. Targowa 31 Paliwo gazowe Armii Krajowej 7 1970 1256,7 - - 30-5 Kotłownia ul. Targowa 31 Paliwo gazowe Oś. Centrum, Krzeszowice Armii Krajowej 9 1970 1250,6 - - 30-5 Armii Krajowej 11 1969 1245,7 - - 30-5 Armii Krajowej 13 1971 1252,3 - - 30-5 Armii Krajowej 4 1976 789,12 - - 20-5 Kotłownia ul. Targowa 31 Kotłownia ul. Targowa 31 Kotłownia ul. Targowa 31 Kotłownia ul. Targowa 31 Paliwo gazowe Paliwo gazowe Paliwo gazowe Paliwo gazowe Armii Krajowej 6 1976 790,7 - - 20-5 Kotłownia ul. Targowa 31 Paliwo gazowe 79 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 79

Osiedle / miejscowość Adres Rok budowy Powierzchnia budynku Mieszkalne komunalne Użytkowe komunalne Ilość lokali Liczba Mieszkalne Użytkowe kondygnacji indywidualne indywidualne Sposób wytwarzania ciepła Użytkowane paliwo Oś. Centrum, Krzeszowice Armii Krajowej 8 1976 789,86 - - 20-5 Armii Krajowej 10 1975 793,0 - - 20-5 Armii Krajowej 12 1975 792,28 - - 20-5 Armii Krajowej 14 1975 792,42 - - 20-5 Kotłownia ul. Targowa 31 Kotłownia ul. Targowa 31 Kotłownia ul. Targowa 31 Kotłownia ul. Targowa 31 Paliwo gazowe Paliwo gazowe Paliwo gazowe Paliwo gazowe Czerna Czerna 188 1900 175,46 2 - - - 2 Indywidualne kotły/piece w mieszkaniach Węgiel kamienny Dębnik Dębnik 45 1960-1969 72,65 1 - - - 1 Kotłownia w budynku Węgiel kamienny 80 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 80

Osiedle / miejscowość Adres Rok budowy Powierzchnia budynku Mieszkalne komunalne Użytkowe komunalne Ilość lokali Liczba Mieszkalne Użytkowe kondygnacji indywidualne indywidualne Sposób wytwarzania ciepła Użytkowane paliwo Dubie Dubie 18 1950-1959 300,2 1 1 - - - Indywidualne kotły/piece w mieszkaniach Węgiel kamienny Os. Czatkowice, Krzeszowice Czatkowice 6 bd bd bd bd bd bd bd bd Węgiel kamienny Czatkowice 171 bd bd bd bd bd bd bd bd Czatkowice 172 bd bd bd bd bd bd bd bd Energia elektryczna, paliwo gazowe, węgiel kamienny Energia elektryczna, paliwo gazowe, węgiel kamienny 81 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 81

Osiedle / miejscowość Adres Rok budowy Powierzchnia budynku Mieszkalne komunalne Użytkowe komunalne Ilość lokali Liczba Mieszkalne Użytkowe kondygnacji indywidualne indywidualne Sposób wytwarzania ciepła Użytkowane paliwo Czatkowice 173 bd bd bd bd bd bd bd bd Energia elektryczna, paliwo gazowe, węgiel kamienny Os. Czatkowice, Krzeszowice Czatkowice 185 bd bd bd bd bd bd bd bd Paliwo gazowe Czatkowice 198 1970-1979 40 1 - - - 1 Kotłownia własna w budynku Paliwo gazowe Czatkowice 199 bd bd bd bd bd bd bd bd Paliwo gazowe 82 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 82

Osiedle / miejscowość Adres Rok budowy Powierzchnia budynku Mieszkalne komunalne Użytkowe komunalne Ilość lokali Liczba Mieszkalne Użytkowe kondygnacji indywidualne indywidualne Sposób wytwarzania ciepła Użytkowane paliwo Os. Czatkowice, Krzeszowice Czatkowice 249 1960-1969 335,19 11 2 - - 2 Kotłownia własna w budynku Paliwo gazowe Danka A bd bd bd bd bd bd bd bd Energia elektryczna, paliwo gazowe Krzeszowice Danka BC bd bd bd bd bd bd bd bd Danka 3 bd bd bd bd bd bd bd bd Energia elektryczna, paliwo gazowe Energia elektryczna, paliwo gazowe Danka 4 bd bd bd bd bd bd bd bd Energia elektryczna, paliwo gazowe 83 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 83

Osiedle / miejscowość Adres Rok budowy Powierzchnia budynku Mieszkalne komunalne Użytkowe komunalne Ilość lokali Liczba Mieszkalne Użytkowe kondygnacji indywidualne indywidualne Sposób wytwarzania ciepła Użytkowane paliwo Daszyńskiego 9 bd bd bd bd bd bd bd bd Energia elektryczna, paliwo gazowe Okrężna 9 1940-1949 124,12 1 1 - - 2 Indywidualny kocioł / piec Węgiel kamienny Rynek 3 bd bd bd bd bd bd bd bd Paliwo gazowe Krzeszowice Rynek 15 1925 123,33 3 - - - 1 Indywidualne kotły/piece w mieszkaniach Indywidualne Paliwo gazowe Rynek 16 1900 133,76 4 - - - 2 kotły/piece w mieszkaniach Paliwo gazowe Rynek 17 1879 503,31 7 3 - - 2 Indywidualne kotły/piece w mieszkaniach Węgiel kamienny 84 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 84

Osiedle / miejscowość Adres Rok budowy Powierzchnia budynku Mieszkalne komunalne Użytkowe komunalne Ilość lokali Liczba Mieszkalne Użytkowe kondygnacji indywidualne indywidualne Sposób wytwarzania ciepła Użytkowane paliwo Rynek 18 1800 61 2 - - - 1 Własna kotłownia w budynku Paliwo gazowe Ul. J. Dąbrowskiego 8 1960-1969 145,2 2 - - - 3 Indywidualne kotły/piece w mieszkaniach Paliwo gazowe Krzeszowice Ul. Kościuszki 2 bd bd bd bd bd bd bd bd Ul. Kościuszki 2 A bd bd bd bd bd bd bd bd Energia elektryczna, węgiel kamienny Energia elektryczna, węgiel kamienny Ul. Kościuszki 5 bd bd bd bd bd bd bd bd Paliwo gazowe 85 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 85

Osiedle / miejscowość Adres Rok budowy Powierzchnia budynku Mieszkalne komunalne Użytkowe komunalne Ilość lokali Liczba Mieszkalne Użytkowe kondygnacji indywidualne indywidualne Sposób wytwarzania ciepła Użytkowane paliwo Ul. Kościuszki 28 bd bd bd bd bd bd bd bd Paliwo gazowe Ul. Kościuszki 40 bd bd bd bd bd bd bd bd Energia elektryczna, paliwo gazowe,węgiel kamienny Indywidualne Krzeszowice Ul. Kościuszki 26 1950-1959 708,15 15 - - - 2 Ul. Krakowska 14 1926 135,4 3 - - - 2 kotły/piece w mieszkaniach Indywidualne kotły/piece w mieszkaniach Paliwo gazowe Paliwo gazowe Ul. Krakowska 16 1890 488,01 8 5 - - 2 Indywidualne kotły/piece w mieszkaniach Paliwo gazowe / węgiel kamienny Indywidualne Ul. Krakowska 18 1900 104 2 - - - 2 kotły/piece w mieszkaniach Paliwo gazowe 86 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 86

Osiedle / miejscowość Adres Rok budowy Powierzchnia budynku Mieszkalne komunalne Użytkowe komunalne Ilość lokali Liczba Mieszkalne Użytkowe kondygnacji indywidualne indywidualne Sposób wytwarzania ciepła Użytkowane paliwo Ul. Krakowska 32 1930-1939 98 1 - - - 2 Indywidualne kotły/piece w mieszkaniach Węgiel kamienny Ul. Ogrodowa 9 bd bd bd bd bd bd bd bd Paliwo gazowe Krzeszowice Nowa Wieś 2 1890 170,87 4 - - - 2 Indywidualne kotły/piece w mieszkaniach Węgiel kamienny Ul. Szpitalna 1 1829 476,7 11 - - - 2 Indywidualne kotły/piece w mieszkaniach Węgiel kamienny 87 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 87

Osiedle / miejscowość Adres Rok budowy Powierzchnia budynku Mieszkalne komunalne Użytkowe komunalne Ilość lokali Liczba Mieszkalne Użytkowe kondygnacji indywidualne indywidualne Sposób wytwarzania ciepła Użytkowane paliwo Miękinia 191 1950-1959 36,89 1 - - - 1 Indywidualne kotły/piece w mieszkaniach Węgiel kamienny Miękinia 200 1950-1959 239,02 7 - - - 2 Indywidualne kotły/piece w mieszkaniach Węgiel kamienny Miękinia Miękinia 201 1950-1959 139,21 4 - - - 2 Indywidualne kotły/piece w mieszkaniach Węgiel kamienny Miękinia 202 1950-1959 247,94 8 - - - 2 Indywidualne kotły/piece w mieszkaniach Węgiel kamienny Miękinia 225 1950-1959 55,18 1 - - - 2 Własna kotłownia w budynku Węgiel kamienny 88 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 88

Osiedle / miejscowość Adres Rok budowy Powierzchnia budynku Mieszkalne komunalne Użytkowe komunalne Ilość lokali Liczba Mieszkalne Użytkowe kondygnacji indywidualne indywidualne Sposób wytwarzania ciepła Użytkowane paliwo Miękinia Miękinia 262 1950-1959 64,09 1 - - - 2 Miękinia 380 1950-1959 355,56 3 2 - - 1 Indywidualne kotły/piece w mieszkaniach Indywidualne kotły/piece w mieszkaniach Węgiel kamienny Węgiel kamienny Kotłownia / Nowa Góra Nowa Góra 425 1960-1969 356,2 3 3 - - 2 Nowa Góra 480 1950-1959 320,23 5 1 - - 3 indywidualne piece w mieszkaniach Własna kotłownia w budynku Paliwo gazowe Paliwo gazowe Paczółtowice Paczółtowice 48 bd bd bd bd bd bd bd bd Energia elektryczna, węgiel kamienny 89 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 89

Osiedle / miejscowość Adres Rok budowy Powierzchnia budynku Mieszkalne komunalne Użytkowe komunalne Ilość lokali Liczba Mieszkalne Użytkowe kondygnacji indywidualne indywidualne Sposób wytwarzania ciepła Użytkowane paliwo Tenczynek Ul. Krystyny 9 1970-1979 189,1 13 - - - 1 Indywidualne kotły/piece w mieszkaniach Węgiel kamienny Kotłownia / Zalas Zalas 510 1970-1979 232,55 1 3 - - 2 indywidualne piece Kotłownia Paliwo gazowe Zalas 610 1970-1979 513,04 4 2 - - 3 własna w budynku Paliwo gazowe Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Spółdzielni i Wspólnot Mieszkaniowych 90 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 90

VI.1.3. Sumaryczna emisja z sektora budynków mieszkalnych Z uwagi na niedostateczną ilość ankiet od mieszkańców, a także brak danych o zużyciu ze wszystkich budynków wielorodzinnych, w celu określenia zużycia energii finalnej w sektorze budynków mieszkalnych wykorzystano zestawienie sumarycznego zużycia paliw i nośników energii w 2013 r. w gospodarstwach domowych. Na podstawie powierzchni użytkowej lokali mieszkalnych, a także wielkość zużycia paliw przez gospodarstwa domowe w województwie małopolskim oszacowano wielkość zużycia energii finalnej i emisję CO 2 na terenie Gminy Krzeszowice. Podstawą do wyliczenia wielkości zużycia poszczególnych paliw na terenie Gminy była wielkości zużycia paliw na terenie województwa. Jej charakterystykę przedstawia tabela poniżej. Tabela 28 Zużycie paliw w sektorze mieszkalnych (gospodarstw domowych) w podziale na województwa w 2013 roku Województwo Zużycie węgla kamienne go [tys. ton] Zużycie gazu ziemneg o [TJ] Zużycie gazu ciekłego (zużycie stacjonarne, bez pojazdów) [tys. ton] Zużycie lekkiego oleju opałoweg o [tys. ton] Zużycie ciepła [TJ] Zużycie energii elektryczn ej [GWh] dolnośląskie 852 12357 27 5 13485 2119 lubuskie 204 4036 12 2 4561 4036 łódzkie 904 5140 44 8 13702 5140 małopolskie 967 14976 27 4 11252 14976 mazowieckie 1456 29968 65 14 30347 29968 opolskie 318 2439 15 2 3896 2439 podkarpackie 603 8584 9 2 5851 8584 podlaskie 272 1672 25 3 5720 1672 pomorskie 436 7992 27 5 5 7992 śląskie 1531 15786 48 9 9 15786 świętokrzyskie 395 2898 22 2 2898 2898 kujawskopomorskie 629 4929 28 5 10043 4929 lubelskie 707 5743 34 4 8040 5743 warmińskomazurskie 289 3078 26 4 3078 3078 wielkopolskie 934 15353 44 7 15353 15353 zachodniopomorskie 273 8238 17 4 8238 8238 Kraj 10770 143189 470 80 143189 143189 Źródło: ZUŻYCIE PALIW I NOŚNIKÓW ENERGII W 2013 R., GUS, Departament Produkcji, Warszawa 2014 Na terenie Gminy Krzeszowice łączna powierzchnia mieszkalna, zgodnie z danymi Banku Danych Lokalnych GUS, wynosiła w 2013 roku 808 843 m 2. Co stanowiło 0,94 % całkowitej powierzchni mieszkalnej na terenie województwa małopolskiego (łączna powierzchnia mieszkalna wynosiła w 2013 roku 86 396 907 metrów kwadratowych BDL GUS). Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 91

Podsumowanie Na podstawie danych określono, iż zużycie energii finalnej w ciągu roku przez sektor mieszkalny zlokalizowany na terenie Gminy Krzeszowice wynosi 141 690 MWh, co daje emisję CO 2 na poziomie 53 903 Mg na rok. VI.2. Oświetlenie uliczne Zgodnie z informacjami udzielonymi przez Urząd Miejski w Krzeszowicach, w 2013 r. na terenie Gminy znajdują się łącznie 3553 lampy, z czego 868 sztuk stanowi własność Gminy Krzeszowice. Szczegółowe zestawienie ilości i mocy opraw według lokalizacji stacji trafo przedstawia tabela poniżej. Tabela 29 zestawienie ilości i mocy opraw według lokalizacji stacji trafo na terenie Gminy Krzeszowice w 2013 r. Lp Nr Moc opraw RAZEM Miejscowość stacji Ilość 35 42 50 70 100 125 150 250 400 Moc opraw W W W W W W W W W szt. W 1 Czatkowice 4489 0 0 0 0 0 8 1 7 0 16 2900 2 Czatkowice 4731 0 0 0 0 0 3 13 37 0 53 11575 3 Czatkowice 4491 0 0 0 0 0 2 5 20 0 27 6000 4 Czerna 44315 0 0 0 0 19 0 2 0 0 21 2200 5 Czerna 44314 0 0 0 0 36 2 5 8 0 51 6600 6 Czatkowice 44338 0 0 0 0 0 2 2 2 0 6 1050 7 Czerna 4725 0 0 0 0 25 0 0 0 0 25 2500 8 Czerna 4487 0 0 0 0 43 0 4 1 0 48 5150 9 Czerna 4488 0 0 0 0 25 1 3 1 0 30 3325 10 Dębnik 4500 0 0 0 0 0 0 22 0 0 22 3300 11 Czerna 44367 0 0 0 0 0 0 4 0 0 4 600 12 Czerna 44367 SON 0 0 0 0 1 0 8 1 0 10 1550 13 Dubie 4541 0 0 0 0 0 0 14 0 0 14 2100 14 Dubie 44324 0 0 0 0 0 5 20 1 0 26 3875 15 Filipowice 44327 0 0 0 0 2 4 3 14 0 23 4650 16 Filipowice 4413 0 0 0 0 2 9 6 13 0 30 5475 17 Filipowice 4412 0 0 0 0 2 5 7 20 0 34 6875 18 Filipowice 44357 0 0 0 0 1 8 2 12 0 23 4400 19 Filipowice 4411 0 0 0 0 4 8 6 14 1 33 6200 20 Frywałd 4429 0 0 0 0 15 5 3 5 0 28 3825 21 Krzeszowice 4716 SON 0 0 0 0 0 0 7 0 0 7 1050 22 Krzeszowice 4750 0 0 0 0 0 2 43 1 0 46 6950 23 Krzeszowice 4473 0 0 0 0 0 1 33 0 0 34 5075 24 Krzeszowice 4457 17 0 2 19 35 2 13 0 0 88 7725 25 Krzeszowice 4717 0 0 24 0 0 0 27 0 0 51 5250 26 Krzeszowice 4715 0 0 9 0 0 0 26 0 0 35 4350 27 Krzeszowice 4476 0 0 0 0 0 3 19 0 0 22 3225 28 Krzeszowice 4463 5 23 18 26 4 9 16 0 0 101 7786 92 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 92

Lp Nr Moc opraw RAZEM Miejscowość stacji Ilość 35 42 50 70 100 125 150 250 400 Moc opraw W W W W W W W W W szt. W 29 Krzeszowice 4453 0 0 0 0 0 0 24 0 0 24 3600 30 Krzeszowice 4452 0 0 0 43 0 0 11 0 0 54 4660 31 Krzeszowice 4466 0 0 0 0 0 0 14 0 0 14 2100 32 Krzeszowice 4466 SON 1 wiaduk 0 0 0 0 34 0 0 0 0 34 3400 t 33 Krzeszowice 4466 SON 2 wiaduk 0 0 0 0 6 0 0 0 0 6 600 t 34 Krzeszowice 4466 SON 3 wiaduk 0 0 0 0 0 0 31 0 0 31 4650 t 35 Krzeszowice 44337 0 0 0 0 0 1 2 17 2 22 5475 36 Krzeszowice 44316 0 0 0 0 0 0 16 0 0 16 2400 37 Krzeszowice 4465 0 0 0 0 0 0 39 0 0 39 5850 38 Krzeszowice 4465 SON 0 0 34 0 0 0 0 0 0 34 1700 39 Krzeszowice 44319 0 0 0 0 0 0 21 1 0 22 3400 40 Krzeszowice 4455 0 0 22 0 6 1 0 0 0 29 1825 41 Krzeszowice 4459 SON ul. 0 0 0 0 0 0 1 0 0 1 150 Sienkie wicza 42 Krzeszowice 4459 SON ul. 0 0 0 0 0 0 8 0 0 8 1200 Bandur skiego 43 Krzeszowice 4459 SON 1 k. 0 0 0 0 0 0 27 0 0 27 4050 Cerami ki 44 Krzeszowice 4459 SON/k. Kościu 0 0 0 0 15 0 29 0 0 44 5850 szki 7A 45 Krzeszowice 4459 SON II k. 0 0 0 6 16 0 17 14 0 53 8070 pawilo nu 46 Krzeszowice 4459 SON ul. Akacjo wa 0 0 0 0 0 0 2 0 0 2 300 93 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 93

Lp Nr Moc opraw RAZEM Miejscowość stacji Ilość 35 42 50 70 100 125 150 250 400 Moc opraw W W W W W W W W W szt. W 47 Krzeszowice 4776 0 0 0 0 10 0 8 6 0 24 3700 48 Krzeszowice 4749 son 0 0 0 0 0 0 7 0 0 7 1050 49 Krzeszowice 44320 0 0 0 0 0 0 13 0 0 13 1950 50 Krzeszowice 44320 SON 1 0 0 0 0 0 0 1 0 0 1 150 51 Krzeszowice 44320 SON 2 0 0 0 0 0 0 1 0 0 1 150 52 Krzeszowice 44317 0 0 0 0 0 0 31 0 0 31 4650 53 Krzeszowice 44317 SON 0 0 0 0 0 0 7 0 0 7 1050 54 Krzeszowice 44318 0 0 0 0 0 0 32 1 0 33 5050 55 Krzeszowice 44328 0 0 37 0 0 0 0 0 0 37 1850 56 Krzeszowice 44336 0 0 0 0 0 2 14 0 0 16 2350 57 Miękinia 4435 0 0 0 0 0 1 29 3 0 33 5225 59 Miękinia 44375 0 0 0 0 0 2 35 10 0 47 8000 60 Miękinia 44365 0 0 0 0 0 0 2 4 0 6 1300 61 Miękinia 4436 0 0 0 0 0 0 18 0 0 18 2700 62 Miękinia 44340 0 0 0 0 0 0 18 0 0 18 2700 64 Krzeszowice 4468 0 0 0 0 0 0 10 1 0 11 1750 65 Nawojowa Góra 4795 0 0 0 0 0 6 6 14 0 26 5150 66 Nawojowa Góra 4794 0 0 0 0 2 16 2 5 0 25 3750 67 Nawojowa Góra 4522 0 0 0 0 1 11 7 8 0 27 4525 68 Nawojowa Góra 4796 0 0 0 0 1 10 6 9 0 26 4500 69 Nawojowa Góra 4797 0 0 0 0 1 10 5 11 1 28 5250 70 Nawojowa Góra 4445 0 0 0 0 8 0 8 11 0 27 4750 71 Nawojowa Góra 44307 0 0 0 0 0 2 0 7 0 9 2000 72 Nawojowa 44307 Góra SON 0 0 0 0 3 0 0 0 0 3 300 73 Nowa Góra 4441 0 0 0 0 10 0 26 0 0 36 4900 74 Nowa Góra 4442 0 0 0 0 0 5 27 0 0 32 4675 75 Nowa Góra 44353 0 0 0 0 0 3 22 0 0 25 3675 76 Nowa Góra 44362 0 0 0 0 10 0 22 1 0 33 4550 77 Ostrężnica 44325 0 0 0 0 1 0 0 15 0 16 3850 78 Ostrężnica 4443 0 0 0 0 0 17 2 21 0 40 7675 79 Ostrężnica 4439 0 0 0 0 0 0 7 14 0 21 4550 80 Paczółtowice 4771 0 0 0 0 0 12 8 0 0 20 2700 81 Paczółtowice 4495 0 0 0 0 0 15 7 7 0 29 4675 82 Ostrężnica 44354 0 0 0 0 0 11 0 5 0 16 2625 83 Paczółtowice 4496 0 0 0 0 0 16 4 6 0 26 4100 84 Rudno 4699 0 0 0 0 9 0 13 0 0 22 2850 94 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 94

Lp Nr Moc opraw RAZEM Miejscowość stacji Ilość 35 42 50 70 100 125 150 250 400 Moc opraw W W W W W W W W W szt. W 85 Rudno 44443 0 0 0 0 6 3 4 0 0 13 1575 86 Rudno 44442 0 0 0 0 9 0 1 0 0 10 1050 87 Rudno 4701 0 0 0 0 10 0 3 1 0 14 1700 88 Rudno 44441 0 0 0 0 10 1 10 1 0 22 2875 89 Rudno 44440 0 0 0 0 16 0 3 1 0 20 2300 90 Sanka 4722 0 0 0 0 0 17 9 8 0 34 5475 91 Sanka 4723 0 0 0 0 25 0 5 0 0 30 3250 92 Sanka 4593 0 0 0 0 14 20 9 5 0 48 6500 93 Sanka 4593 SON 0 0 0 0 1 0 1 1 0 3 500 94 Sanka 4461 0 0 0 0 25 18 1 1 0 45 5150 95 Siedlec 44303 0 0 0 0 0 0 5 17 1 23 5400 96 Siedlec 4494 0 0 0 0 0 2 0 26 2 30 7550 97 Siedlec 44302 0 0 0 0 0 0 1 11 2 14 3700 98 Siedlec 44302 SON 0 0 0 0 0 0 1 3 0 4 900 99 Siedlec 44304 SON 0 0 0 0 0 0 0 3 1 4 1150 100 Tenczynek 4517 0 0 0 0 18 5 0 0 3 26 3625 101 Tenczynek 4479 0 0 0 0 0 0 2 15 0 17 4050 102 Tenczynek 4756 0 0 0 0 0 9 4 11 1 25 4875 103 Tenczynek 4760 0 0 0 0 5 15 1 2 1 24 3425 104 Tenczynek 4743 0 0 0 0 0 0 0 28 0 28 7000 105 Tenczynek 4757 0 0 0 0 1 11 3 28 2 45 9725 106 Tenczynek 4510 0 0 0 0 0 19 2 14 3 38 7375 107 Tenczynek 4467 0 0 0 0 0 1 1 3 0 5 1025 108 Tenczynek 44345 0 0 0 0 7 0 0 0 0 7 700 109 Tenczynek 4467 SON 0 0 0 0 0 1 1 4 1 7 1675 110 Tenczynek 4761 0 0 0 0 18 5 7 9 1 40 6125 111 Tenczynek 4755 0 0 0 0 0 9 2 4 2 17 3225 112 Tenczynek 4758 0 0 0 0 18 7 0 0 0 25 2675 113 Tenczynek 4759 0 0 0 0 9 6 1 8 0 24 3800 114 Tenczynek 44372 0 0 0 0 0 0 1 0 0 1 150 115 Tenczynek 44377 0 0 0 0 19 3 2 1 0 25 2825 116 Tenczynek 44377 SON 0 0 0 0 4 0 0 0 0 4 400 117 Wola Filipowska 4410 0 0 0 0 3 26 13 13 2 57 9550 118 Wola Filipowska 44014 0 0 0 0 3 20 9 10 1 43 7050 119 Wola Filipowska 4979 0 0 0 0 5 12 1 1 0 19 2400 120 Wola Filipowska 4506 0 0 0 0 8 1 4 19 0 32 6275 121 Wola Filipowska 4981 0 0 0 0 3 4 13 17 0 37 7000 95 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 95

Lp 122 123 124 125 126 127 128 129 Miejscowość Wola Filipowska Wola Filipowska Wola Filipowska Wola Filipowska Wola Filipowska Wola Filipowska Wola Filipowska Wola Filipowska Nr stacji Moc opraw RAZEM Ilość 35 42 50 70 100 125 150 250 400 Moc opraw W W W W W W W W W szt. W 4978 0 0 0 0 15 0 11 0 0 26 3150 44009 0 0 0 0 6 8 6 7 0 27 4250 4509 SON 4509 SON 2 0 0 0 0 0 0 2 1 1 4 950 0 0 0 0 1 1 2 5 0 9 1775 4407 0 0 0 0 2 2 2 17 2 25 5800 4978 SON 0 0 0 0 5 0 0 0 0 5 500 4980 0 0 0 0 0 2 1 3 0 6 1150 4980 SON 1 SON 2 0 0 0 0 1 4 1 0 0 6 750 130 Zalas 4420 0 0 0 0 4 12 3 1 0 20 2600 131 Zalas 4414 0 0 0 0 6 10 13 2 0 31 4300 132 Zalas 4416 0 0 0 0 8 13 2 4 0 27 3725 133 Zalas 4422 0 0 0 0 0 12 0 0 0 12 1500 134 Zalas 4422 SON 0 0 0 0 0 0 0 1 5 6 2250 135 Zalas 44310 0 0 0 0 6 8 1 0 0 15 1750 136 Zalas 44311 0 0 0 0 3 8 1 5 1 18 3100 137 Zalas 44309 0 0 0 0 0 10 1 8 0 19 3400 138 Zalas 44312 0 0 0 0 4 12 7 8 0 31 4950 139 Zalas 44308 0 0 0 0 2 6 6 7 1 22 4000 139 Zalas 44313 0 0 0 0 0 0 0 3 0 3 750 140 Zalas 44313 SON 0 0 0 0 0 4 0 2 0 6 1000 141 Żary 4820 0 0 0 0 0 14 2 2 0 18 2550 142 Żbik 44305 0 0 0 0 0 8 8 6 0 22 3700 143 Żbik 4493 0 0 0 0 0 1 21 5 0 27 4525 144 Żbik 44306 0 0 0 0 0 2 13 1 0 16 2450 145 Żbik 44306 SON 0 0 0 0 0 0 10 1 0 11 1750 146 Tenczynek 44334 0 0 0 0 17 7 0 0 0 24 2575 147 Dubie 44324 0 0 0 0 0 3 7 0 0 10 1425 148 Ostrężnica 44349 0 0 0 0 0 7 2 24 0 33 7175 149 Baczyn 4427 0 0 0 0 0 8 0 3 1 12 2150 150 Filipowice 44356 0 0 0 0 0 2 4 9 0 15 3100 151 Miękinia 44378 0 0 0 0 0 5 2 0 0 7 925 152 Miękinia 44348 0 0 0 0 0 1 12 0 0 13 1925 153 Nawojowa Góra 44384 0 0 0 0 0 0 0 9 0 9 2250 RAZEM 22 23 146 94 664 605 1214 747 38 3553 541691 Źródło: Urząd Miejski w Krzeszowicach 96 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 96

W oparciu o pozyskane dane oszacowano, iż łączna emisja CO 2, związana z sektorem oświetlenia ulicznego na terenie Gminy Krzeszowice stanowi 1 812 Mg na rok, a wartość energii finalnej 2 179 MWh na rok. Przy obliczeniach założono ilość lamp na obszarze Gminy Krzeszowice, a także średni czas użytkowania jednej lampy w wysokości 4024 h w ciągu roku. VI.3. Działalność gospodarcza Na terenie Gminy Krzeszowice działało w 2013 roku łącznie 3 041 podmiotów gospodarczych, z czego większość, tj. 71,82 % działała w sferze usług i handlu, 26,73 % działało w dziedzinie przemysłu i budownictwa, a 1,45 % rolnictwa, leśnictwa, łowiectwa i rybactwa. W ramach przeprowadzonej ankietyzacji otrzymano 26 sztuk ankiet przedsiębiorców. Wielkość emisji dwutlenku węgla i zużycie energii finalnej z sektora działalności gospodarczej została wyliczona na podstawie danych z ankiet, a także danych zbiorczych dotyczących zużycia nośników paliw i energii przekazanych przez podmioty odpowiedzialne za sieci przesyłowe i dystrybucyjne. Dodatkowo, uwzględnione zostało również opracowanie Głównego Urzędu Statystycznego Zużycie paliw i nośników energii w 2013 r., a podstawą do wyliczenia wielkości zużycia poszczególnych paliw na terenie Gminy była wielkości zużycia paliw na terenie województwa. W danych zawarte zostały wszystkie nośniki zużywane przez cały sektor działalności gospodarczej, z uwzględnieniem kopalni i innych dużych zakładów przemysłowych, w tym zużycie energii do celów transportowych i przesyłowych zgodnie z opisem metodologii zestawienia statystycznego. W związku z tym faktem, pominięto kwestię osobnego wyliczenia zużycia energii do celów transportowych w zakresie transportu kopalnianego. Charakterystykę zużycia paliw i nośników energii dla województwa małopolskiego, a także w celach porównawczych dla całego kraju, przedstawia tabela poniżej. Tabela 30 Zużycie paliw w sektorze przemysłu w podziale na województwa w 2013 roku Zużycie gazu Zużycie Zużycie Zużycie ciekłego lekkiego Zużycie węgla gazu (zużycie Województwo oleju ciepła kamiennego ziemnego stacjonarne, opałowego [TJ] [tys. ton] [TJ] bez [tys. ton] pojazdów) [tys. ton] Zużycie energii elektrycznej [GWh] małopolskie 1282 19352 2 8 2549 19352 Kraj 17883 273302 235 324 273302 273302 Źródło: ZUŻYCIE PALIW I NOŚNIKÓW ENERGII W 2013 R., GUS, Departament Produkcji, Warszawa 2014 97 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 97

Na terenie Gminy Krzeszowice łączna liczba przedsiębiorstw działających w sektorze przemysłu, w tym również i kopalni, wynosiła w 2013 roku 813, co stanowiło 0,97 % całkowitej liczby przedsiębiorstw tego rodzaju na terenie województwa małopolskiego (łączna liczba przedsiębiorstw wynosiła w województwie małopolskim w 2013 roku 83 630 podmiotów). Oszacowany wskaźnik procentowy, został następnie przemnożony przez sumaryczne wartości zużycia paliw i nośników energii przedstawione w tabeli powyżej, przy założeniu, iż sektor przedsiębiorstw w Gminie Krzeszowice zużywa 0,97 % całkowitej energii i paliw z terenu województwa małopolskiego. Sumaryczne zużycie energii finalnej w ciągu roku przez sektor przedsiębiorstw zlokalizowane na terenie Gminy Krzeszowice wynosi rocznie 175 327 MWh, co daje emisję CO 2 na poziomie 72 937 Mg/rok. VI.4. Gospodarka odpadami Na terenie Gminy Krzeszowice zlokalizowane są oczyszczalnie ścieków będące w zarządzie spółki Wodociągi i Kanalizacja Krzeszowice Sp. z o.o., nie ma natomiast składowiska odpadów, dlatego też emisja z powyższego sektora została oszacowana na podstawie danych z oczyszczalni ścieków. Otrzymane dane od ww. spółki dotyczące ilości biogazu na podstawie badań własnych firmy pozwoliły na oszacowanie emisji gazów cieplarnianych (dwutlenku węgla i metanu) z sektora gospodarki odpadami. W procesie fermentacji mezofilowej uzyskiwane jest rocznie 204 743 m 3 biogazu, z czego około 50 % jest wykorzystywana do podgrzewania osadu. Założono więc, iż pozostała część zostaje wyemitowana do atmosfery i wpływa na emisję dwutlenku węgla na obszarze Gminy. Przy uwzględnieniu średniej gęstości biogazu na poziomie 1,21 kg/m 3, a także procentowej zawartości na poziomie 60 % metanu i 35 % dwutlenku węgla oszacowano, iż roczna emisja z sektora gospodarki odpadami wynosi ok. 1 604 Mg dwutlenku węgla. 98 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 98

VI.5. Budynki użyteczności publicznej Na terenie Gminy Krzeszowice znajdują się budynku użyteczności publicznej, które można pogrupować pomiędzy: 1) urzędy i instytucje; 2) sport; 3) edukacja; 4) służba zdrowia; 5) pozostałe. W ramach opracowania Planu Gospodarki Niskoemisyjnej pozyskane zostały ankiety dotyczące gospodarki energetycznej dla budynków użyteczności publicznej w zakresie powierzchni użytkowej i wykorzystywanych źródeł energii i paliw. Pozyskane dane odnośnie zużycia poszczególnych nośników energii pozwoliły na oszacowanie sumarycznej ilości energii finalnej z tego sektora, a następnie obliczenia emisji dwutlenku węgla. Szczegółowe zestawienie przedstawia tabela poniżej. 99 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 99

Tabela 31 Charakterystyka źródeł ciepła w budynkach użyteczności publicznej na terenie Gminy Krzeszowice w 2013 r. Nazwa Urząd Miejski w Krzeszowicach Urząd Miejski w Krzeszowicach Sąd Rejonowy, Straż Miejska, Biblioteka Publiczna, Usługi Komunalne Krzeszowice, Zakład Administracji Budynków Komunalnych Zespół Szkół im. Władysława Jagiełły w Tenczynku Sala Sportowa Zespół Szkół im. Władysława Jagiełły w Tenczynku budynki dydaktyczne Zespół Placówek Oświatowych w Woli Filipowskiej Szkoła Podstawowa im. H. Sienkiewicza w Krzeszowicach (budynek nr 2 ul. Krakowska 11) Kod pocztowy Miejscowość Ulica Nr budynku Powierzchnia użytkowa [m 2 ] Rodzaj źródła ciepła c.o. 32-065 Krzeszowice Ogrodowa 1 599,5 kocioł c.o. 32-065 Krzeszowice Grunwaldzka 4 1084 kocioł c.o. 32-065 Krzeszowice Plac F. Kulczyckiego Rodzaj źródła ciepła c.w.u. bojler elektryczny bojler elektryczny Rodzaj paliwa/energii gaz ziemny gaz ziemny 1 1982,9 kocioł c.o. Jak c.o. gaz ziemny 32-067 Tenczynek Szkolna 6 924,69 kocioł c.o. jak c.o. gaz ziemny 32-067 Tenczynek Szkolna 6 2912,9 kocioł c.o. jak c.o. gaz ziemny 32-065 Wola Filipowska Szkolna 2 2221,02 kocioł c.o. piecyk gazowy, kolektory słoneczne gaz ziemny 32-065 Krzeszowice Szkolna 7 1076,98 kocioł c.o. jak c.o. gaz ziemny 100 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 100

Nazwa Szkoła Podstawowa im. H. Sienkiewicza w Krzeszowicach (budynek nr 1 przy ul. Szkolnej 7) Szkoła Podstawowa im. Jana Brzechwy Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia im. Z. Noskowskiego Przedszkole Samorządowe w Krzeszowicach Zespół Szkół im. M. Konopnickiej w Nowej Górze Szkoła Podstawowa im. Mjr Józefa Ryłko Szkoła Podstawowa im. Mjr Józefa Ryłko Szkoła Podstawowa im. Jana Łachuta w Ostrężnicy Kod pocztowy Miejscowość Ulica Nr budynku Powierzchnia użytkowa [m 2 ] Rodzaj źródła ciepła c.o. 32-065 Krzeszowice Szkolna 7 2289,05 kocioł c.o. 32-067 Sanka - 266 1010 kocioł c.o. 32-065 Krzeszowice Ogrodowa 7 32-065 Krzeszowice Batalionów Chłopskich 640 87 kocioł c.o. 9 2500 kocioł c.o. Rodzaj źródła ciepła c.w.u. piecyk gazowy, kolektory słoneczne, bojler elektryczny piecyk gazowy, bojler elektryczny bojler elektryczny jak c.o., kolektory słoneczne Rodzaj paliwa/energii gaz ziemny gaz ziemny gaz ziemny gaz ziemny 32-065 Nowa Góra - 331 1427,92 kocioł c.o. jak c.o. gaz ziemny 32-065 Czerna - 274 375 kocioł c.o. 32-065 Czerna - 31 195,3 kocioł c.o. 32-065 Ostrężnica - 47 723,06 kocioł c.o. piecyk gazowy jak c.o. (zima), bojler elektryczny bojler elektryczny gaz ziemny gaz ziemny gaz ziemny Zespół Szkół w Zalasiu 32-067 Zalas - 1097 kocioł c.o. jak c.o. gaz ziemny 101 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 101

Nazwa Kod pocztowy Miejscowość Ulica Nr budynku Powierzchnia użytkowa [m 2 ] Rodzaj źródła ciepła c.o. Publiczne Gimnazjum im. Adama Mickiewicza w Krzeszowicach 32-065 Krzeszowice Długa 22 - - Przedszkole Samorządowe w 32-067 Tenczynek W. Reymonta 3 - - Tenczynku OSP Nowa Góra 32-065 Nowa Góra 446,35 OSP Tenczynek 32-067 Tenczynek 105,6603774 Budynek dworca PKP 32-065 Krzeszowice Kolejowa 1 kocioł c.o. Komisariat Policji w Krzeszowicach Centrum Kultury i Sportu w Krzeszowicach Dom Pomocy Społecznej Czerna - budynek główny i administracyjny Dom Pomocy Społecznej Czerna - pawilony mieszkalne Gminny Klub Sportowy "ŚWIT" Krzeszowice Liceum Ogólnokształcące im. T. Kościuszki 32-065 Krzeszowice 32-065 Krzeszowice Szarych Szeregów ul. Dr J. Walkowskiego Rodzaj źródła ciepła c.w.u. kolektory słoneczne kolektory słoneczne kolektory słoneczne Rodzaj paliwa/energii gaz ziemny gaz ziemny gaz ziemny 2 1227 kocioł c.o. jak c.o. gaz ziemny 1 644 kocioł c.o. jak c.o. gaz ziemny 32-065 Czerna 110 1898 kocioł c.o. 32-065 Czerna 110 850,5 32-065 Krzeszowice pl. F. Kulczyckiego piec akumulacyjny piecyk gazowy jak c.o. gaz ziemny energia elektryczna 2 600 kocioł c.o. jak c.o. gaz ziemny 32-065 Krzeszowice Ogrodowa 3 1036 kocioł c.o. bojler elektryczny gaz ziemny 102 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 102

Nazwa Kod pocztowy Miejscowość Ulica Nr budynku Powierzchnia użytkowa [m 2 ] Rodzaj źródła ciepła c.o. Rodzaj źródła ciepła c.w.u. Rodzaj paliwa/energii OSP Czatkowice 32-065 Krzeszowice Os. Czatkowice 242 kocioł c.o. jak c.o. gaz ziemny OSP Czerna 32-065 Czerna - 325 754,37 kocioł c.o. jak c.o. gaz ziemny OSP Dębnik 32-065 Dębnik - 140 grzejniki piecyk energia elektryczne gazowy elektryczna OSP Miękinia 32-065 Miękinia - 533 kocioł c.o. jak c.o. gaz ziemny OSP Nawojowa Góra 32-065 Nawojowa Góra - 220 kocioł c.o. bojler elektryczny gaz ziemny OSP Ostrężnica 32-065 Ostrężnica - 650 kocioł c.o. jak c.o. gaz ziemny OSP Paczółtowice 32-065 Paczółtowice - 317 427,36 kocioł c.o. jak c.o. gaz ziemny OSP Rudno 32-067 Rudno - 254 229,6 kocioł c.o. gaz ziemny OSP Sanka 32-065 Sanka - 600 kocioł c.o. piecyk węgiel gazowy kamienny OSP Siedlec 32-065 Siedlec - 212 120 kocioł c.o. jak c.o. gaz ziemny OSP Wola Filipowska 32-065 Wola węgiel Szkolna 1 210 kocioł c.o. jak c.o. Filipowska kamienny OSP Zalas 32-065 Zalas - 450 kocioł c.o. piecyk węgiel gazowy kamienny OSP Żbik 32-065 Krzeszowice Os. Żbik 165 450 grzejnik bojler energia elektryczny elektryczny elektryczna Ośrodek Rehabilitacji Narządu Ruchu 32-065 Krzeszowice Daszyńskiego 1 5320 kocioł c.o. jak c.o. gaz ziemny "Krzeszowice" SP ZOZ Placówka Opiekuńczo- Wychowawcza "Spokojna Przystań" 32-065 Miękinia 198 491,21 kocioł c.o. jak c.o. gaz ziemny 103 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 103

Nazwa Szkoła Podstawowa im. S. Wyspiańskiego w Filipowicach Szkoła Podstawowa im. Krystyny i Andrzeja Potockich w Miękini Szkoła Podstawowa im. Marsz. J. Piłsudskiego Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych Kod pocztowy Miejscowość Ulica Nr budynku Powierzchnia użytkowa [m 2 ] Rodzaj źródła ciepła c.o. Rodzaj źródła ciepła c.w.u. Rodzaj paliwa/energii 32-065 Filipowice 554 4745 kocioł c.o. jak c.o. gaz ziemny 32-065 Krzeszowice Miękinia 180 771 kocioł c.o. jak c.o. gaz ziemny 32-065 Nawojowa Góra Szkolna 1 1576,5 kocioł c.o. jak c.o. gaz ziemny 32-065 Krzeszowice Krakowska 15 2561,34 kocioł c.o. jak c.o. gaz ziemny Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych pozyskanych od Zarządców obiektów i Urzędu Miejskiego w Krzeszowicach 104 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 104

W oparciu o dane pozyskane od wyżej wymienionych podmiotów dotyczące zużycia paliwa i energii w każdym z obiektów oszacowano, iż łączna emisja CO 2, związana z sektorem instytucji publicznych na terenie Gminy Krzeszowice stanowi 2 593 Mg na rok, a wartość energii finalnej 8 840 MWh na rok. VI.6. Transport VI.6.1. Transport ogółem Transport drogowy na terenie Gminy Krzeszowice obejmuje istotne szlaki komunikacyjne jak część autostrady A4 o długości 11 km i drogę krajową nr 79 w południowej części miasta (Ul. Kościuszki i Ul. Trzebińska) o długości 9,0 km, a także odcinek o długości 3 km drogi wojewódzkiej nr 791. Na obszarze Gminy Krzeszowice znajdują się również drogi powiatowe zarządzane przez Zarząd Dróg Powiatu Krakowskiego i drogi gminne znajdujące się w kompetencji samorządu lokalnego (Urząd Miejski w Krzeszowicach). W Gminie Krzeszowice znaczenie ma również transport kolejowy, gdyż przez obszar gminy przebiega linia kolejowa 133 relacji Kraków Katowice. Sektor transportu został również uwzględniony w ramach przeprowadzonej ankietyzacji w zakresie sposobu dotarcia mieszkańców do miejsca pracy. Najpopularniejszym środkiem transportu codziennego do pracy pozostaje samochód prywatny (69 %), a z transportu publicznego korzysta 21 % mieszkańców, zgodnie z wykresem poniżej. Wykres 15 Sposób dotarcia do miejsca pracy Inne (pieszo, różnie, rower) 10% transport publiczny 21% samochód prywatny 69% Źródło: Opracowanie własne na podstawie ankietyzacji W ramach przeprowadzonej ankietyzacji mieszkańców otrzymano również informację o średnim, rocznym przebiegu samochodów użytkowanych w gospodarstwie domowym. 105 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 105

Mieszkańcy, w wypełnianych ankietach szacowali średni miesięczny przebieg dla wszystkich posiadanych pojazdów, zgodnie z czym średni przebieg wynosi 5 600 km/rok. W celu wyliczenia zużycia energii finalnej, a tym samym emisji gazów cieplarnianych związanych z transportem prywatnym wykorzystano statystyczne dane dotyczące średniego spalania samochodów wykorzystujących dany rodzaj paliwa, jak również procentową ilość użytkowanych pojazdów, w podziale na rodzaj paliwa. W obliczeniach przyjęta została wartość opałowa benzyny na poziomie 44,80 MJ/kg, LPG na poziomie 47,31 MJ/kg i oleju napędowego 43,33 MJ/kg. Wskaźniki przyjęte do wyliczeń przedstawiają tabele poniżej. Tabela 32 Charakterystyka zużycia paliw przez samochody osobowe Paliwo Średnia arytmetyczna w l/100 km Benzyna 7,40 Gaz ciekły LPG 9,71 Olej napędowy 6,83 Źródło: Zużycie energii w gospodarstwach domowych w 2012 roku, GUS, Departament Produkcji, Warszawa 2014 r., s. 122 Tabela 33 Samochody osobowe według rodzajów używanych paliw Paliwo Benzyna Benzyna + LPG w % Olej napędowy Gaz ziemny Udział samochodów 50,83% 19,81% 29,36% 0,00% Źródło: Zużycie energii w gospodarstwach domowych w 2012 roku, GUS, Departament Produkcji, Warszawa 2014 r., s. 122 Tabela 34 Liczba pojazdów na terenie Gminy Krzeszowice w 2013 roku Pojazd Pojazdy samochodowe na 1000 ludności Liczba ludności w tys. Liczba pojazdów samochody osobowe 564,40 32,492 18338 Źródło: Opracowanie własne na podstawie Bank Danych Lokalnych GUS Na podstawie pozyskanych danych z Urzędu Miejskiego w Krzeszowicach opracowano strukturę procentową dróg na analizowanym obszarze Gminy, w podziale na drogi krajowe, wojewódzkie, powiatowe i gminne zgodnie z tabelą poniżej. Drogi gminne mają istotne znaczenie w sektorze transportu, stanowiąc niemal 60 % całkowitej ilości dróg na obszarze 106 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 106

Gminy Krzeszowice. W strukturze wszystkich dróg, drogi powiatowe, droga wojewódzka, droga krajowa i autostrada A4 stanowią 40 %. Tabela 35 Struktura dróg według kategorii na terenie województwa małopolskiego w 2013 roku Wskaźnik Ogółem Krajowe Wojewódzkie Powiatowe Gminne Długość dróg w km 276 20 3 90 163 Udział dróg w podziale na kategorie w % 100% 7% 1% 33% 59% Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Urzędu Miejskiego w Krzeszowicach W oparciu o dane przedstawione powyżej i informacje pozyskane od zaangażowanych podmiotów obliczone zostało zużycie energii finalnej dla każdego paliwa, a następnie obliczono emisję gazów cieplarnianych. Metodologia wyliczeń, przedstawionych w tabeli poniżej, obejmowała na wstępie oszacowanie ilości samochodów wykorzystujących dany rodzaj paliwa w oparciu o przyjęty wskaźnik procentowy i całkowitą ilość samochodów w Gminie. Następnie wartość ta została pomnożona przez średni roczny przebieg samochodu, przez co otrzymano łączny dystans dla wszystkich samochodów wykorzystujących dane paliwo. Przemnożenie tej wartości przez wartość średniego spalania pozwoliła na wyliczenie łącznego zużycia benzyny, oleju napędowego i LPG przez samochody osobowe w Gminie. Wyliczona wartość zużycia paliwa została następnie wymnożona przez gęstość paliwa i jego wartość opałową w celu uzyskania zużycia energii finalnej w MWh, co zostało następnie ujęte w bazowej inwentaryzacji emisji i na tej podstawie, przy użyciu wskaźników emisji, obliczono emisję gazów cieplarnianych. Tabela 36 Samochody osobowe - szacowane zużycie paliw na terenie Gminy Krzeszowice Paliwo Benzyna LPG Olej napędowy Liczba samochodów przyjęta do wyliczeń na terenie całej Gminy 18338 18338 18338 Udział samochodów 50,83% 19,81% 29,36% Liczba samochodów przyjęta do wyliczeń 9321 3632 5384 Średnie spalanie samochodu osobowego przyjęte dla danego 7,40 9,71 6,83 paliwa Średni przebieg roczny samochodu osobowego przyjęty dla danego paliwa 5600 5600 5600 107 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 107

Dystans łączny samochodów osobowych dla danej kategorii paliwa Zużycie paliwa łączne dla samochodów osobowych dla danej kategorii paliwa Wartość opałowa paliwa [MJ/kg] 71859830 32219650 52628045 5317627 3128528 3594495 44,80 47,31 43,33 Gęstość paliwa [kg/l] 0,80 1,82 0,85 Energia finalna w MWh 38455 47236 20944 VI.6.2. Źródło: Opracowanie własne Publiczny transport zbiorowy Publiczny transport zbiorowy realizowany jest w oparciu o zasoby prywatnych przewoźników realizujących przejazdy autokarami i busami na terenie Gminy Krzeszowice jak i przewoźników przejeżdżających przez teren gminy. Na obszarze gminy funkcjonuje linia 278 Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego S.A. w Krakowie, a także usługi przewozowe ok 35 firm transportowych realizowane z obszaru Gminy Krzeszowice przez dworzec autobusowy przy ul. Św. Floriana. Na obszarze Krzeszowic realizowane są trasy przewozowe wskazane w tabeli poniżej. Tabela 37 Trasy przewozowe w Gminie Krzeszowice L.p. Przebieg trasy 1. Krzeszowice Tenczynek Zalas Sanka (Głuchówki) Zalas Tenczynek - Krzeszowice 2. Krzeszowice Miękinia Nowa Góra Ostrężnica Nowa Góra - Miękinia - Krzeszowice 3. Nawojowa Góra Krzeszowice Nawojowa Góra 4. Krzeszowice Siedlec (Pętla) Żary Krzeszowice 5. Krzeszowice Tenczynek Zalas Frywałd Sanka Głuchówki 6. Krzeszowice Filipowice Sklep Nowa Góra Paryż Filipowice Krzeszowice 7. Krzeszowice Filipowice Miękinia 8. Krzeszowice Nowa Góra Ostrężnica 9. Kraków Krzeszowice Chrzanów Krzeszowice Kraków 10. Krzeszowice Kraków - Krzeszowice 11. Krzeszowice Alwernia - Krzeszowice 12. Krzeszowice Chrzanów - Krzeszowice 13. Krzeszowice Czerna - Krzeszowice 14. Krzeszowice Dubie Żary Krzeszowice 15. Krzeszowice Olkusz Krzeszowice 108 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 108

L.p. Przebieg trasy 16. Krzeszowice Ostrężnica Krzeszowice 17. Krzeszowice Paczółtowice Racławice Krzeszowice Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych ze strony internetowej Urzędu Gminy Krzeszowice W ramach opracowania Planu Gospodarki Niskoemisyjnej zwrócono się do wszystkich przewoźników o przekazanie danych, z czego uzyskano odpowiedź od 2, tj.: Józef Wójcik Usługi Przewozowe Mini Bus, Usługi transportowe Jan Seremak. Firma Usługi Przewozowe Mini Bus realizuje przewozy, dla których średnia ilość wozokilometrów na terenie Gminy w 2013 roku wyniosła 215 000 km. Wszystkie busy wykorzystywane do przewozów wykorzystują jako paliwo olej napędowy. Zgodnie z informacją uzyskaną od tego przewoźnika średnie zużycie paliwa na 100 kilometrów wynosiło 10 litrów oleju napędowego. Firma planuje w najbliższych latach wymianę posiadanego taboru na samochodu z silnikami spełniającymi normę EUR 5 i EUR 6. Firma Usługi transportowe Jan Seremak realizuje przewozy mikrobusami, dla których średnia ilość wozokilometrów na terenie Gminy w 2013 roku wyniosła 49 440 km, a także przewóz autokarem którym przejechano 10 000 km. Wszystkie autobusy i busy wykorzystywane do przewozów wykorzystują jako paliwo olej napędowy. Zgodnie z informacją uzyskaną od tego przewoźnika średnie zużycie paliwa na 100 kilometrów wynosiło 10 litrów oleju napędowego dla busów i 20 dla autobusów. Wyliczenie emisji w sektorze transportu publicznego oparto o podane wartości rocznego przebiegu, która po przedzieleniu przez średnie spalanie pozwoliła na oszacowanie zużycia paliwa, a po przemnożeniu przez gęstość i wartość opałową paliwa otrzymano zużycie energii finalnej. 109 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 109

Tabela 38 Zestawienie danych i obliczonych wartości dla sektora transportu publicznego Jednostka Wartość Nazwa firmy przewozowej Usługi Przewozowe Mini Bus Rodzaj paliwa olej napędowy Średnie spalanie l/100 km 10 Średni roczny przebieg na terenie Gminy km 215000 Zużycie paliwa l 21500 Gęstość paliwa kg/dm 3 0,85 Zużycie energii finalnej MWh 218 Emisja dwutlenku węgla Mg CO 2 57 Usługi transportowe Jan Seremak Rodzaj paliwa olej napędowy Mikrobus - średnie spalanie l/100 km 10 Mikrobus - Średni roczny przebieg na terenie Gminy km 49440 Autokar - średnie spalanie l/100 km 20 Autokar - Średni roczny przebieg na terenie Gminy km 10000,00 Zużycie paliwa l 6944 Gęstość paliwa kg/dm 3 0,85 w MWh MWh 70 w MgCO2 Mg CO 2 18 Istotnym przewoźnikiem, działającymi na terenie Gminy Krzeszowice jest również Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne S.A. w Krakowie jak i transport kolejowy. Nie otrzymano jednak, na etapie tworzenia Planu Gospodarki Niskoemisyjnej, danych dotyczących zużycia energii bądź przebiegu realizowanego w granicach Gminy. Pozostałe firmy zajmujące się przewozem osób również nie były zainteresowane udziałem w tworzeniu opracowanie. 110 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 110

Na podstawie przyjętej metodologii i zgodnie z zaleceniami SEAP, aby w opracowaniach dotyczących zużycia energii uwzględniać jak najbardziej rzetelne i faktyczne dane, nie uwzględniono pozostałych firm w bazowej inwentaryzacji emisji. Jakiekolwiek szacunki, oparte na ilości tras, bez informacji o wykorzystywanym taborze i średnim przebiegu, obarczone byłyby zbyt dużym błędem i mogłyby spowodować błędne wykonanie inwentaryzacji. Gmina, jako główny wykonawca Planu, z uwagi na brak spółki miejskiej zajmującej się przewozem osób, nie ma wpływu na sektor transportu publicznego, a tym samym nie może wymusić udzielenia informacji od potencjalnych interesariuszy. Emisja związana z transportem kopalnianym, a także z innych form gospodarczych, została uwzględniona w rozdziale dotyczącym sektora przemysłu. W oparciu o przedstawione powyżej dane, w sektorze transportu publicznego zużycia energii wyniosło 288 MWh/rok, a emisja gazów cieplarnianych wyniosła 75 Mg/rok. Transport prywatny odpowiedzialny był za zużycie 106 635 MWh energii finalnej w 2013 r. i emisję 25 645 Mg dwutlenku węgla. Łączna emisja dwutlenku węgla w sektorze całego transportu wyniosła 25 721 Mg/rok, co stanowiło 16,22 % całkowitej emisji z terenu Gminy Krzeszowice. 111 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 111

VII. WYNIKI BAZOWEJ INWENTARYZACJI EMISJI CO2 Głównym celem działań gminy w zakresie gospodarki niskoemisyjnej jest zrealizowanie unijnego celu, polegającego na ograniczeniu do 2020 r. emisji CO 2 o co najmniej 20% oraz poprawa jakości powietrza na terenie Gminy. Realizacja tego postanowienia opiera się na wdrożeniu planu działań określonych w niniejszym dokumencie. W celu określenia stanu aktualnego tj. oszacowania wielkości emisji gazów cieplarnianych, przeprowadzono inwentaryzację obejmującą Gminę Krzeszowice w granicach administracyjnych. Inwentaryzacja obejmowała wszystkie sektory związane z produkcją gazów cieplarnianych, wynikających ze zużycia energii finalnej. Zużycie energii finalnej wynika z użytkowania: 1. paliw kopalnych (węgiel, gaz ziemny, olej opałowy, benzyna itp.), 2. energii elektrycznej, 3. energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych. W ramach określenia zużycia energii finalnej, w inwentaryzacji zostały uwzględnione sektory, określające: 1. końcowe zużycie energii w budynkach, urządzeniach i przemyśle, 2. końcowe zużycie energii w transporcie, 3. inne źródła emisji (nie związane ze zużyciem energii). VII.1. Metodyka pozyskania danych W celu określenia emisji z terenu gminy zapoznano się m.in. z: 1. zasobami zarządców nieruchomości, 2. informacjami nt. budynków użyteczności publicznej, 3. działalnością i planami lokalnych systemów ciepłowniczych, 4. działalnością i planami gestorów energetycznych działających na terenie Gminy, 5. materiałami z pozyskanymi z Urzędu Miejskiego w Krzeszowicach, 6. materiałami z Urzędu Marszałkowskiego, 7. informacjami dotyczącymi budynków jednorodzinnych. Rozesłano pisma do zarządców nieruchomości z terenu gminy, gestorów dostawców gazu, ciepła i energii elektrycznej z prośbą o podanie danych dotyczących gospodarki energetycznej budynków, zużycia ciepła i paliw. 112 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 112

Ankiety i informacje zebrane od różnych podmiotów były podstawą do opracowania niniejszego dokumentu, a także pozwoliły na zaplanowanie działań, które będą realizowane w ramach Planu. Dotyczyły one zarówno domów jednorodzinnych, jak i mieszkań, a także całych budynków wielorodzinnych. W oparciu o powyższe założenia na terenie Gminy Krzeszowice została przeprowadzona ankietyzacja, w celu określenia zużycia energii finalnej oraz emisji CO 2 w 2013 r. Rok 2013 to rok bazowy wybrany ze względu na dostęp do danych od instytucji i mieszkańców. Pozyskanie danych dla ww. roku bazowego wynika również z faktu, iż wiarygodność danych pozyskanych od poszczególnych sektorów jest stosunkowo największa w porównaniu do danych z lat wcześniejszych (nie we wszystkich inwentaryzowanych sektorach). Z uwagi na konieczność archiwizacji danych przez jednostki samorządu terytorialnego przez okres 5 lat, możliwe byłoby uzyskanie danych z lat wcześniejszych, jednakże dane te dotyczyłyby jedynie sektora budynków użyteczności publicznej. Niemożliwe byłoby pozyskanie wiarygodnych danych od przedsiębiorstw i osób prywatnych, a także z sektora transportu. Zaproponowany rok bazowy pozwala ponadto, określić działania już zrealizowane. Przyjęty rok bazowy jest również zgodny z metodologią SEAP, która określa, iż w przypadku braku możliwości pozyskania wiarygodnych danych należy przyjąć dane najbliższe danemu okresowi. Do rozpoznania charakteru, funkcji i cech szczególnych budynku (np. sklep, usługi, mieszkalny, niski, wysoki, bliźniak, szeregowiec) wykorzystano serwis internetowy Google Maps, umożliwiający wyszukiwanie obiektów, oglądanie map i zdjęć lotniczych powierzchni ziemi oraz udostępniający pokrewne im funkcje, ze szczególnym uwzględnieniem usługi Street View, dzięki której można było dokładniej przyjrzeć się obiektom. Do ustalenia adresu obiektu na mapie korzystano z serwisu internetowego Targeo. Pomocne przy ustalaniu charakteru obiektu było również korzystanie z portalu internetowego Geoportal oraz serwisu internetowego Panorama Firm. Dla nielicznych obiektów, pomimo zastosowania wyżej opisanych narzędzi, nie udało określić się ich charakteru i funkcji. Dla każdego z sektorów przedstawiony zostało źródło przyjęte do wyliczeń sumarycznego zużycia energii finalnej, a tym samym i emisji dwutlenku węgla. VII.2. Wskaźniki emisji Wskaźniki emisji informują nt. ilości ton CO 2 przypadających na jednostkę zużycia poszczególnych nośników energii. Wskaźniki emisji zostały przyjęte dla wszystkich nośników 113 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 113

energii, wykorzystywanych na terenie Gminy. W niniejszym opracowaniu wykorzystano standardowe wskaźniki według wytycznych IPPC (opisane w Dyrektywie 96/61/WE z dnia 24 września 1996 r. dotycząca zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom i ich kontroli, zwana popularnie Dyrektywą IPPC (ang. Integrated Pollution Prevention and Control), a także wskaźniki KOBiZE (Krajowego Ośrodka Bilansowania i Zarządzania Emisjami). Dla wyliczenia efektu ekologicznego przyjęte zostały wskaźniki na podstawie Regulaminu Programu KAWKA. Przyjęte wskaźniki emisji dla paliw zestawiono w tabeli poniżej. Tabela 39 Wskaźniki emisji dla paliw stosowanych na terenie Gminy dane za rok 2013 Wskaźniki emisji CO Wartość opałowa (WO) 2 Rodzaj paliwa (WE) [Wartość] [Jednostka] [Wartość] [Jednostka] Gaz ziemny wysokometanowy 35,98 MJ/m 3 55,82 kg/gj Gaz ziemny zaazotowany 24,85 MJ/m 3 55,82 kg/gj Gaz z odmetanowania kopalń 17,47 MJ/m 3 55,82 kg/gj Drewno opałowe i odpady 15,6 MJ/kg 109,76 kg/gj pochodzenia drzewnego Biogaz 50,4 MJ/kg 54,33 kg/gj Koks i półkoks (w tym gazowy) 28,2 MJ/kg 106 kg/gj Gaz ciekły 47,31 MJ/kg 62,44 kg/gj Benzyny silnikowe 44,8 MJ/kg 68,61 kg/gj Paliwa odrzutowe 44,59 MJ/kg 70,79 kg/gj Olej napędowy (w tym olej 43,33 MJ/kg 73,33 kg/gj opałowy lekki) Oleje opałowe 40,19 MJ/kg 76,59 kg/gj Węgiel kamienny 23,08 MJ/kg 94,62 kg/gj Węgiel brunatny 8,57 MJ/kg 108,6 kg/gj Ciepłownie 21,76 MJ/kg 94,94 kg/gj Źródło: Wartości opałowe (WO) i wskaźniki emisji CO2 (WE) w roku 2010 do raportowania w ramach Wspólnotowego Systemu Handlu Uprawnieniami do Emisji za rok 2013, Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami, Warszawa, Listopad 2012 Tabela 40 Wskaźniki ekwiwalentu CO2 dla innych gazów (wybranych) Rodzaj gazu cieplarnianego Wskaźnik GWP Dwutlenek węgla (CO 2) 1 Metan (CH 4) 21 Podtlenek azotu (N 2O) 310 Źródło: https://www.ipcc.ch/publications_and_data/ar4/wg1/en/ch2s2-10-2.html 114 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 114

Tabela 41 Wskaźniki użyte do wykonania obliczeń efektu ekologicznego planowanych działań Źródła poniżej 50 KW Zanieczyszczenie Paliwo stałe (z wyłączeniem biomasy) Wskaźniki emisji Gaz ziemny Olej opałowy Biomasa drewno Pył PM 10, 380 0,5 3 810 Pył PM 2,5 360 0,5 3 810 CO 2 94,71 55,82 76,59 0 Benzo(a)piren 270 no 10 250 SO 2 900 0,5 140 10 NO x 130 50 70 50 Źródła od 50kW do 1 MW Zanieczyszczenie Paliwo stałe Wskaźniki emisji Gaz ziemny Olej opałowy Biomasa drewno (z wyłączeniem biomasy) Pył PM 10, 190 0,5 3 76 Pył PM 2,5 170 0,5 3 76 CO 2 94,71 55,82 76,59 0 Benzo(a)piren 100 no 10 50 SO 2 900 0,5 140 20 NO x 160 70 70 150 Źródła od 1 MW do 50 MW Zanieczyszczenie Paliwo stałe Wskaźniki emisji Gaz ziemny Olej opałowy Biomasa drewno (z wyłączeniem biomasy) Pył PM 10, 76 0,5 3 76 Pył PM 2,5 72 0,5 3 76 CO 2 94,75 55,82 76,59 0 Benzo(a)piren 13 no 10 50 SO 2 900 0,5 140 20 NO x 180 70 70 150 Źródło: Załącznik do Regulaminu Programu KAWKA 115 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 115

VII.3. Obliczenia wielkości emisji CO2 Całkowitą emisję CO 2 z obszaru gminy otrzymujemy poprzez zsumowanie emisji CO 2 wyliczonej dla wszystkich nośników energii, stosowanych na terenie gminy w poszczególnych sektorach. Otrzymana wielkość stanowi podstawę do określenia celu redukcyjnego wyrażonego w tonach CO 2. W obliczeniach wielkości emisji wykorzystano wzór: E CO2 = C EF E CO2 wielkość emisji CO 2 [Mg CO 2], C wielkość zużycia energii [MWh] EF wskaźnik emisji CO 2 [MgCO 2/MWh]] W 2013 r. zużycie energii elektrycznej w Gminie Krzeszowice wyniosło 70 081 MWh. Wartości zużycia energii elektrycznej wraz z emisją CO 2 związaną z ich zużyciem zestawiono w poniższej tabeli. Tabela 42 Emisja CO2 wynikająca z zużycia energii elektrycznej 2013 Grupa taryfowa Zużycie energii elektrycznej Wskaźnik emisji Emisja CO 2 MWh/a Mg CO 2/MWh Mg/a Budynki mieszkalne 24 631 0,8315 20 481 Budynki użyteczności publicznej 1 294 0,8315 1 076 Przedsiębiorcy 41 977 0,8315 34 904 Oświetlenie uliczne 2 179 0,8315 1 812 Suma 70 081-58 272 Źródło: Opracowanie własne 116 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 116

Tabela 43 Końcowe zużycie energii w Gminie Krzeszowice w 2013 roku Paliwa kopalne Odnawialne źródła energii Lp Kategoria Energia elektryczna Gaz ziemny Gaz ciekły Olej opałowy Benzyna Olej napędowy Węgiel kamienny Inna biomasa Słoneczna cieplna Geotermiczna RAZEM MWh/a I BUDYNKI, WYPOSAŻENIE/URZĄDZENIA I PRZEMYSŁ I.1 Budynki, wyposażenie/ urządzenia 1294 6983 0 0 0 0 337 0 229 0 8842 komunalne I.2 Budynki mieszkalne 24631 38946 3322 451 0 0 58040 12539 3762 0 141690 I.3 Komunalne oświetlenie uliczne 2179 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2179 I.4 Przemysł 41977 52258 256 936 0 0 79901 0 0 0 175327 RAZEM I: 70081 98186 3577 1387 0 0 138277 12539 3990 0 328038 II TRANSPORT II.1 Transport ogółem 0 0 47236 0 38455 20944 0 0 0 0 106635 II.2 Transport publiczny 0 0 0 0 0 288 0 0 0 0 288 RAZEM II: 0 0 47236 0 38455 21232 0 0 0 0 106923 RAZEM: 70081 98184 50814 1387 38455 21232 138277 12539 3990 0 434958 Źródło: Opracowanie własne 117 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 117

Tabela 44 Emisje CO2 lub ekwiwalentu CO2 w Gminie Krzeszowice w 2013 roku Paliwa kopalne Energia Lp Kategoria Olej elektryczna Gaz ciekły Benzyna I I.1 Gaz ziemny opałowy BUDYNKI, WYPOSAŻENIE/URZĄDZENIA I PRZEMYSŁ Budynki, wyposażenie/ urządzenia komunalne Olej napędowy Mg/a Węgiel kamienny Inna biomasa Odnawialne źródła energii Słoneczna cieplna Geotermiczna RAZEM 1076 1403 0 0 0 0 115 0 0 0 2594 I.2 Budynki mieszkalne 20481 7826 747 124 0 0 19770 4955 0 0 53903 I.3 Komunalne oświetlenie uliczne 1812 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1812 I.4 Przedsiębiorcy 34904 10501 57 258 0 0 27217 0 0 0 72937 II II.1 II.2 III RAZEM I: 58272 19731 804 382 0 0 47102 4955 0 0 131246 TRANSPORT Transport ogółem Transport publiczny 0 0 10618 0 9498 5529 0 0 0 0 25645 0 0 0 0 0 75 0 0 0 0 75 RAZEM II: 0 0 10618 0 9498 5604 0 0 0 0 25720 GOSPODARKA ODPADAMI III.1 Gospodarka odpadami 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1604 RAZEM III: 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1604 RAZEM: 58272 0 19730 11422 382 9498 5604 4955 0 0 158569 Źródło: Opracowanie własne 118 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 118

Wykres 16 Końcowe zużycie energii w Gminie Krzeszowice w 2013 roku Źródło: Opracowanie własne Wykres 17 Emisje CO2 lub ekwiwalentu CO2 w Gminie Krzeszowice w 2013 roku Źródło: Opracowanie własne 119 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 119

VIII. CHARAKTERYSTYKA EMISJI ZANIECZYSZCZEŃ VIII.1. Charakterystyka źródeł niskiej emisji i substancji zanieczyszczających Stan powietrza atmosferycznego jest istotny ze względu na oddziaływanie bezpośrednie na organizm człowieka poprzez oddychanie, jak i pośrednio, dzięki opadowi substancji toksycznych do wód i gleb, a także odkładanie się ich w roślinach czy negatywny wpływ na elewację budynków. Najistotniejsza, z punktu widzenia mieszkańców, jest tzw. niska emisja zanieczyszczeń do atmosfery związana zarówno z emisją komunalno-bytową, jak i komunikacyjną czy z emisją przedsiębiorstw. Niska emisja określa całość emitowanych do atmosfery zanieczyszczeń, pyłów i szkodliwych gazów związane ze spalaniem paliw stałych, gazowych i ciekłych ze źródeł znajdujących się na wysokości niższej niż 40 m. Produktami spalania paliw, wpływającymi na występowanie niskiej emisji, są dwutlenek i tlenek węgla, dwutlenek siarki, tlenki azotu, benzo(a)piren, a także metale ciężkie i pyły zawieszone PM10 i PM2.5. W opracowaniu uwzględniono emisji komunalno-bytową, z budynków mieszkalnych, emisję zanieczyszczeń z budynków użyteczności publicznej i sektora przedsiębiorstw, a także emisję liniową związaną z komunikacją i emisję punktową. Emisja napływowa i emisja niezorganizowana zostały określone w rozdziale dotyczącym stanu jakości powietrza atmosferycznego na obszarze Gminy. Ocena emisji z poszczególnych sektorów została przeprowadzona z uwzględnieniem danych i opracowań otrzymanych od Urzędu Miejskiego, a także na podstawie ankietyzacji. Wskaźniki emisji zanieczyszczeń ze spalania paliw zostały przyjęte na podstawie danych Krajowego Ośrodka Bilansowania i Zarządzania Emisjami. VIII.1.1. Emisja zanieczyszczeń związana z sektorem mieszkalnictwa Sektor mieszkalnictwa stanowiący zarówno budynki jednorodzinne, jak i wielorodzinne będące pod zarządem wspólnot bądź spółdzielni mieszkaniowych odpowiada, w głównej mierzę, za emisję komunalno-bytową. Z tego też względu, charakterystyka emisji znacząco wzrasta w okresie zimowym, a w okresie letnim związana jest jedynie ze spalaniem paliw na cele przygotowania ciepłej wody użytkowej. Łączna, roczna emisja z sektora mieszkalnictwa 120 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 120

została wyliczona dla poszczególnych paliw i nośników energii użytkowanych na terenie Gminy Krzeszowice w tabeli poniżej. Tabela 45 Roczna emisja z sektora mieszkalnictwa w podziale na substancje zanieczyszczające Tlenki siarki (SO x / SO 2) Tlenki azotu (NO x / NO 2) Substancja zanieczyszczająca [ Mg ] CO CO 2 TSP (Całkowity pył zawieszony) B(a)P 248,16 79,54 1 684,91 53 903 15,77 0,43 Źródło: opracowanie własne VIII.1.2. Emisja zanieczyszczeń związana z budynkami użyteczności publicznej Pozyskane dane dotyczące zużycia nośników energii w poszczególnych obiektach użyteczności publicznej pozwoliły na wyznaczenie emisji z tego sektora w tabeli poniżej. Tabela 46 Roczna emisja z sektora budynków użyteczności publicznej w podziale na substancje zanieczyszczające Tlenki siarki (SO x / SO 2) Tlenki azotu (NO x / NO 2) Substancja zanieczyszczająca [ Mg ] CO CO 2 TSP (Całkowity pył zawieszony) B(a)P 3,72 1,19 25,3 2 490 0,24 0,01 VIII.1.3. Źródło: opracowanie własne Emisja zanieczyszczeń związana z sektorem transportu Emisja liniowa związana z transportem na obszarze gminy powodowana jest spalaniem paliw przez samochody osobowe, ciężarowe jak i środki transportu zbiorowego. Na obszarze Gminy Krzeszowice największe znaczenie ma transport lokalny po drogach wewnętrznych, gminnych i powiatowych, które stanowią ponad 95 % długości całej sieci drogowej i w większości są użytkowane przez pojazdy osobowe. Rodzaj i ilość substancji zanieczyszczających emitowanych z sektora transportu przedstawiono w tabeli. Tabela 47 Roczna emisja z sektora transportu w podziale na substancje zanieczyszczające Substancja zanieczyszczająca [ Mg ] Tlenki siarki (SO x / SO 2) Tlenki azotu (NO x / NO 2) CO CO 2 TSP (Całkowity pył zawieszony) 259,65 68,33 54,66 33 773 13,66 Źródło: opracowanie własne 121 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 121

VIII.1.4. Emisja zanieczyszczeń związana z sektorem przedsiębiorstw Emisja zanieczyszczeń związana z sektorem przedsiębiorstw może zostać wyliczona na podstawie danych GUS w publikacji dotyczącej zużycia paliw i nośników energii w układzie regionalnym przy uwzględnieniu danych pozyskanych w ramach przeprowadzonej ankietyzacji. Emisja ta, często określana jako emisja punktowa, stanowi istotne źródło zanieczyszczeń na obszarze Gminy i została przedstawiona w tabeli. Tabela 48 Roczna emisja z sektora przedsiębiorstw w podziale na substancje zanieczyszczające Substancja zanieczyszczająca [ Mg ] Tlenki siarki (SO x / SO 2) Tlenki azotu (NO x / NO 2) CO CO 2 TSP (Całkowity pył zawieszony) B(a)P 340,07 93,95 1 910,39 72 937 16,99 0,59 Źródło: opracowanie własne VIII.1.5. Emisja napływowa Gmina Krzeszowice zlokalizowana jest pomiędzy dwoma istotnymi ośrodkami zanieczyszczeń, które wpływają na emisję na analizowanym obszarze. Ze strony zachodniej występuje wpływ gmin Chrzanów i Trzebinia, a od strony wschodniej bardzo duży wpływ posiada miasto Kraków. Od północy i południa Krzeszowice objęte są wpływem obszarów leśnych, które ograniczają negatywny wpływ napływających substancji zanieczyszczających. Ponadto, ukształtowanie terenu Gminy, zlokalizowanej w obrębie Rowu Krzeszowickiego mezoregionu fizycznogeograficznego (341.33) stanowiącego część Wyżyny Krakowsko- Częstochowskiej wpływa na warunki pogodowe i wietrzne, a także powoduje gromadzenie się substancji zanieczyszczających na analizowanym obszarem. Przeważający udział wiatrów zachodnich powoduje, że w Gminie Krzeszowice to z tego kierunków zanieczyszczenia napływowe są najbardziej odczuwalne. Ocena emisji napływowej została przeprowadzona w oparciu o dane ze stacji pomiarowej zlokalizowanej w Gminie Trzebinia graniczącej z Gminą Krzeszowice w rozdziale dotyczącym oceny jakości powietrza. VIII.1.6. Łączna emisja zanieczyszczeń z terenu Gminy Krzeszowice Całkowita emisja zanieczyszczeń z terenu gminy, zsumowana dla emisji komunalno-bytowej, emisji liniowej i punktowej została przedstawiona w tabeli i na wykresie poniżej. 122 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 122

Tabela 49 Łączna roczna emisja z obszaru Gminy w podziale na substancje zanieczyszczające Tlenki siarki (SO x / SO 2) Tlenki azotu (NO x / NO 2) Substancja zanieczyszczająca [ Mg ] CO CO 2 TSP (Całkowity pył zawieszony) B(a)P 851,6 243,0 3 675,2 166 519 46,66 1,03 Źródło: opracowanie własne Wykres 18 Procentowy udział każdego z sektorów w emisji tlenków siarki na obszarze Gminy Krzeszowice użyteczność publiczna 0,44% transport 30,49% mieszkalnictwo 29,14% przedsiebiorstwa 39,93% Źródło: opracowanie własne Wykres 19 Procentowy udział każdego z sektorów w emisji tlenków azotu na obszarze Gminy Krzeszowice użyteczność publiczna 0,49% transport 28,12% mieszkalnictwo 32,73% przedsiebiorstwa 38,66% Źródło: opracowanie własne 123 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 123

Wykres 20 Procentowy udział każdego z sektorów w emisji tlenku węgla na obszarze Gminy Krzeszowice transport użyteczność 1,49% publiczna 0,69% przedsiebiorstwa 51,98% mieszkalnictwo 45,85% Źródło: opracowanie własne Wykres 21 Procentowy udział każdego z sektorów w emisji pyłu zawieszonego całkowitego na obszarze Gminy Krzeszowice użyteczność publiczna 0,51% transport 29,29% mieszkalnictwo 33,79% przedsiebiorstwa 36,41% Źródło: opracowanie własne 124 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 124

Wykres 22 Procentowy udział każdego z sektorów w emisji benzo(a)pirenu na obszarze Gminy Krzeszowice użyteczność publiczna 0,63% transport 0,00% przedsiebiorstwa 57,56% mieszkalnictwo 41,81% Źródło: opracowanie własne Analiza danych dotyczących łącznej emisji substancji zanieczyszczających z terenu Gminy Krzeszowice pokazuje, iż udział sektora przedsiębiorstw, mieszkalnictwa i transportu kształtuje się porównywalnie w granicach około 30 % każdy dla większości substancji zanieczyszczających. W przypadku emisji benzo(a)pirenu i tlenku węgla, udział sektora transportu jest znikomy i w tych wypadkach dominuje emisja komunalno-bytowa z sektora mieszkalnictwa i emisja pochodząca z sektora przedsiębiorstw stanowiąc łącznie ponad 98 %. 125 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 125

IX. STAN POWIETRZA ATMOSFERYCZNEGO IX.1. Ocena jakości powietrza dla strefy małopolskiej Ocena jakości powietrza atmosferycznego w województwie małopolskim jest dokonywana corocznie w oparciu o wyniki pomiarów prowadzonych w stacjach pomiarowych Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Krakowie. Zgodnie z raportem WIOŚ w Krakowie z 2013 roku ocena jakości powietrza została dokonana dla dwutlenku siarki i azotu, tlenku węgla, benzenu, ozonu, pyłów zawieszonych PM10 i PM2,5, a także zawartości pierwiastków (ołów, arsen, kadm i nikiel) i benzo(a)pirenu w pyle zawieszonym PM10. W ww. ocenie dokonano również podziału województwa małopolskiego na 3 strefy, a Gmina Krzeszowice w uchwalonym Programie ochrony powietrza dla województwa małopolskiego, zlokalizowana została w strefie małopolskiej (kod PL1203), stanowiącej obszar całego województwa oprócz miasta Tarnów i aglomeracji krakowskiej. Wyniki oceny z 2013 roku klasyfikują strefę małopolską pod względem ochrony zdrowia do klasy A (stężenie nieprzekraczające poziomu dopuszczalnego) dla dwutlenku siarki, dwutlenku azotu, tlenku węgla, benzenu, ozonu, a także dla wszystkich pierwiastków w pyle zawieszonym (ołów, arsen, kadm, nikiel). Dodatkowo, dla stężenia ozonu wyznaczony został cel długoterminowy do osiągnięcia w roku 2020, który dla strefy małopolskiej określono w kategorii D2, oznaczającej możliwość niespełnienia określonego poziomu. Stężenia występujące powyżej poziomu dopuszczalnego określone jako klasa C w strefie małopolskiej w 2013 roku to: zawartość pyłu zawieszonego PM10, pyłu zawieszonego PM2,5 i benzo(a)pirenu. Przekroczenie wartości stężeń dla powyższych substancji zanieczyszczających jest bezpośrednio związane z oddziaływaniem emisji z indywidualnego ogrzewania budynków czyli niskiej emisji, a w mniejszym stopniu w związku z emisją komunikacyjną i emisją z zakładów przemysłowych. Wykonana klasyfikacja stref za 2013 rok potwierdziła występowanie przekroczeń w poprzednich latach, co skutkuje dalszą kontrolą stężeń zanieczyszczeń na obszarach przekroczeń oraz realizacją działań określonych w Programie ochrony powietrza dla województwa małopolskiego z 2013 roku. 126 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 126

IX.2. Ocena jakości powietrza w Gminie Krzeszowice Na obszarze Gminy Krzeszowice nie zostały zlokalizowane stacje pomiarowe, dlatego ocena jakości powietrza dla analizowanego terenu została określona na podstawie wyników modelowania. Najbliższa, oddalona o kilka kilometrów na zachód od granic Gminy Krzeszowice, stacja monitoringu powietrza zlokalizowana jest na os. ZWM w Trzebini (kod stacji MpTrzebiWIOSZWM0305). Analiza danych pomiarowych z tej stacji, sporządzona dla stężeń dwutlenku siarki, tlenków azotu, tlenku węgla, ozonu, pyłu zawieszonego PM10 i benzo(a)pirenu za rok 2013, została przedstawiona w tabeli poniżej. Z uwagi na występowanie głównie wiatrów zachodnich można założyć zależność i zobrazować jakość powietrza na obszarze Gminy Krzeszowice poprzez dane z tej stacji pomiarowej. Tym samym, można również pokazać ilość emisji napływowej na obszar Gminy Krzeszowice. Tabela 50 Zestawienie wartości pomiarowych stężeń zanieczyszczeń w stacji pomiarowej zlokalizowanej na terenie Gminie Trzebinia w podziale na miesiące w roku 2013 Miesiąc SO2 NO2 NOx NO CO PM10 [µg/m 3 ] [µg/m 3 ] [µg/m 3 ] [µg/m 3 ] [µg/m 3 ] [µg/m 3 ] Styczeń 39 22 28 4 690 61 Luty 27 24 28 3 470 48 Marzec 21 23 26 2 430 42 Kwiecień 14 24 27 2 350 37 Maj 4 14 17 2 240 21 Czerwiec - 11 14 2 280 21 Lipiec 3 12 15 2 230 24 Sierpień 5 11 16 3 280 24 Wrzesień 7 18 25 4 400 22 Październik 9 21 26 3 360 29 Listopad 14 22 33 7 530 - Grudzień 19 28 40 8 660 41 wartość średnia 14,7 19 25 4 410 34 wartość dopuszczalna 20 40 30-10 000 50 minimum 3 11 14 2 230 21 maksimum 39 28 40 8 690 61 Źródło: WIOŚ Kraków 127 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 127

Analiza wykresów pomiarowych wykazuje widoczną zależność pomiędzy wielkością stężenia, a porą roku w przypadku dwutlenku siarki, dwutlenku i tlenku azotu, tlenku węgla i pyłu zawieszonego PM10. Emisja tych zanieczyszczeń jest na najniższym i względnie stałym poziomie w ciągu miesięcy letnich, co odzwierciedla wielkość emisji ze źródeł przemysłowych i komunikacji. Wyraźne podwyższenie stężenia w okresie wiosennym i jesiennym, a także występowanie maksimów w miesiącach grudzień-luty jest spowodowane zjawiskiem niskiej emisji, związanej z sektorem komunalno-bytowym. Jedynie zawartość ozonu w powietrzu zmienia się odwrotnie, czyli z maksimum letnim, z uwagi na charakter zanieczyszczenia powodowanego między innymi, podwyższonym promieniowaniem słonecznym. Biorąc pod uwagę dopuszczalne, określone wielkości stężenia, na obszarze Gminy Krzeszowice występują przekroczenia następujących zanieczyszczeń: dwutlenku siarki, pyłu zawieszonego PM10 i PM2,5, a także benzo(a)pirenu. Stężenia dobowe PM10 przekraczały wartość dopuszczalną wynoszącą 50 µg/m 3 w czasie ponad 35 dni. Ocena jakości powietrza atmosferycznego na obszarze Gminy Krzeszowice, sporządzona na podstawie wyników modelowania, została przeprowadzona na podstawie danych Małopolskiej Infrastruktury Informacji Przestrzennej. Dane obejmują zestawienie stężeń dobowych i średniorocznych dla pyłu PM10, a także stężeń średniorocznych dla pyłu PM2.5, benzo(a)pirenu i stężeń dobowych dwutlenku siarki. Ponadto, cały obszar gminy został oceniony z uwagi na narażenie mieszkańców na zanieczyszczenie. Na rysunkach przedstawiono również główne drogi (DK 79 i autostrada A4) i tory kolejowe w celu określenia przyczyny występowania emisji danej substancji zanieczyszczającej, a także zaznaczono obszar miejski i wiejski Gminy Krzeszowice. 128 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 128

Rysunek 2 Narażenie mieszkańców Gminy Krzeszowice na zanieczyszczenia Źródło: dane MIIP 129 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 129

Rysunek 3 Stężenie dobowe pyłu PM10 w µg/m 3 (percentyl 90,4) na obszarze Gminy Krzeszowice Źródło: dane MIIP 130 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 130

Rysunek 4 Stężenie średnioroczne pyłu PM10 w µg/m 3 na obszarze Gminy Krzeszowice Źródło: dane MIIP 131 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 131

Rysunek 5 Stężenie średnioroczne pyłu PM2.5 w µg/m 3 na obszarze Gminy Krzeszowice Źródło: dane MIIP 132 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 132

Rysunek 6 Stężenie średnioroczne benzo(a)pirenu w ng/m 3 na obszarze Gminy Krzeszowice Źródło: dane MIIP 133 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 133

Rysunek 7 Stężenie dobowe dwutlenku siarki w µg/m 3 na obszarze Gminy Krzeszowice. Źródło: dane MIIP Analiza wyników modelowania stanu powietrza atmosferycznego na obszarze Gminy Krzeszowice pokazuje, iż na większości analizowanego obszaru występuje małe narażenie mieszkańców z uwagi na stan zdrowia, a narażenie w stopniu umiarkowanym jest związane z centrum części miejskiej i głównymi ciągami transportu. Występujące przekroczenia dopuszczalnych wartości substancji zanieczyszczających jest zlokalizowane głównie w części centralnej i południowej Gminy, czyli w części najbardziej zaludnionej i zabudowanej. Wyniki modelowania pokazują sumaryczną ilość zanieczyszczeń, z uwzględnieniem emisji niezorganizowanej i napływowej. 134 S t r o n a Id: 5B60BAB7-CD9B-4886-AFBC-BBA3C5D55B4A. Podpisany Strona 134