K. Ocieczek, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Planowanie przychodów ze sprzedaży na przykładzie przedsiębiorstwa z branży związanej z administracyjną obsługą biura i pozostałą działalnością wspomagającą prowadzenie działalności gospodarczej. Słowa kluczowe: Planowanie przychodów ze sprzedaży, prognozowanie, procent od sprzedaży Streszczenie: Niniejszy raport przedstawia sposób prognozowania przychodów ze sprzedaży na przykładzie przedsiębiorstwa, które prowadzi działalność związaną z administracyjną obsługą biura i pozostałą działalnością wspomagającą prowadzenie działalności gospodarczej. W raporcie zostaną również przedstawione wolne przepływy pieniężne przedsiębiorstwa prognozowane przy użyciu metody procentu od sprzedaży. Dane finansowe wykorzystane do obliczeń pochodzą ze sprawozdań finansowych danego przedsiębiorstwa.
WSTĘP: Planowanie finansowe oraz prognozowanie oparte na danych finansowych jest ważnym elementem zarządzania przedsiębiorstwem. Każda firma chcąca efektywnie prowadzić działalność oraz racjonalnie wykorzystywać zasoby przedsiębiorstwa powinna przeprowadzać prognozy, które umożliwiają dalsze planowanie wydatków, inwestycji czy sprzedaży w przyszłych okresach. Proces planowania sprzedaży jest jednym z ważniejszych etapów tworzenia prognozy, bowiem jest on punktem wyjściowym dla dalszych obliczeń, które wspierają proces podejmowania decyzji w przedsiębiorstwie. Prognozowanie finansowe nie należy do prostych działań, bowiem mają na nie wpływ zarówno czynniki wewnętrzne przedsiębiorstwa jak i czynniki makroekonomiczne, na które przedsiębiorstwo nie ma wpływu. Czynniki zewnętrzne mogą ograniczać działalność przedsiębiorstwa, a co za tym idzie zmniejszać jego sprzedaż czy możliwości inwestycyjne. Najczęstsze prognozy są upraszczane, a do ich wyliczeń stosuje się dane historyczne, które można znaleźć w sprawozdaniu finansowym każdego przedsiębiorstwa i na ich podstawie wyznacza się przyszłościowy trend sprzedaży. Zazwyczaj prognozy wykonuje się dla okresu 12 miesięcy co pozwala na zredukowanie błędów. 1 Należy jednak pamiętać że dane finansowe zawarte w bilansie czy rachunku zysków i strat mogą być w pewnym stopniu dostosowywane do potrzeb spółki, co może zniekształcić obraz prognozy. Poniższa praca przedstawi prognozę przychodów ze sprzedaży dla przedsiębiorstwa należącego do PKD 82 ( Działalność związana z administracyjną obsługą biura i pozostała działalność wspomagająca prowadzenie działalności gospodarczej) w oparciu o analizę jego sprawozdania finansowego, przychodów z ostatnich lat oraz sytuacji rynkowej. Wybrana firma działa w imieniu dużego przedsiębiorstwa międzynarodowego, którego celem strategicznym jest badanie oraz rozwój. 2 Analiza została przeprowadzona w oparciu o dane finansowe dostępne w bazie EMIS Emergencing Markets. Opis teoretyczny zastosowanej metody: Każda prognoza przeprowadzana przez przedsiębiorstwo może być wykonana przy użyciu różnych metod, które można podzielić na dwie grupy: 1) ilościowe 2) jakościowe. 3 W niniejszej pracy została wykorzystana jedna z najpopularniejszych oraz najprostszych metod badawczych jaką jest procent od sprzedaży. To właśnie dzięki swojej prostocie znajduje częste zastosowanie w planowaniu przyszłych przychodów ze sprzedaży. Istota tej metody sprowadza się do ustalenia prognozowanej zmiany procentowej sprzedaży. W zależności od przewidywań dana zmiana może być dodatnia, co świadczy o przypuszczalnym wzroście sprzedaży w następnym okresie, bądź ujemna. Takie założenie może się wiązać z pogarszającą się sytuacją na rynku bądź wzrostem konkurencji. Szacowanie zmiany procentowej sprzedaży można dokonać w oparciu o CAGR (Compound Annual Growth Rate) czyli skumulowany roczny wskaźnik wzrostu, przy założeniu że roczne wzrosty są dodawane do wartości bazy 1 Pluta W. Planowanie finansowe w przedsiębiorstwie, PWE, Warszawa 2009r. 2 Internetowa strona wybranego przedsiębiorstwa 3 Pluta W., Planowanie finansowe w przedsiębiorstwie, wyd. 2 zm., PWE, Warszawa 2003
następnego okresu. 4 Dany wskaźnik jest obliczany wzorem: Źródło: http://finansopedia.forsal.pl/wiki/cagr Wskaźnik pokazuje o ile rosłyby przychody za sprzedaży aby uzyskać wartość końcową oznaczoną we wzorze jako V(t n). Czasami daną wielkość należy skorygować aby uzyskać wynik jak najbardziej rzeczywisty. 5 Praktyczne zastosowanie modelu: Celem przeprowadzanej prognozy jest ustalenie przyszłych prognozowanych przychodów ze sprzedaży. W pierwszym etapie prognozy zostanie dokonana uproszczona analiza finansowa wybranego przedsiębiorstwa z PKD 82. Analiza zostanie przeprowadzona w oparciu o sprawozdanie finansowe spółki. 4 Harvard Business School Confidential: Secrets of Success, Emily Chan, John Wiley & Sons, 2012, ISBN9781118583449 5 Gołębiewski G. Tłaczała A. Analiza ekonomiczno-finansowa w ujęciu praktycznym, Difin, Warszawa 2005
Tabela nr 1: Bilans wybranego przedsiębiorstwa. Dane w tys. PLN. Źródło: Sprawozdanie finansowe przedsiębiorstwa. Analizując załączony bilans możemy zaobserwować iż majątek firmy składa się głównie z aktywów obrotowych oraz kapitałów własnych. Aktywa obrotowe w 2011 roku stanowiły 97,34% aktywów ogółem natomiast kapitały własne przedsiębiorstwa stanowią 80,25% sumy bilansowej. Oznacza to iż spółka w znikomym stopniu finansuje swoja działalność majątkiem obcym. Taka sytuacja mimo iż redukuje koszty obsługi długu do wartości minimalnych, nie stawia spółki w dobrym świetle. Przedsiębiorstwo posiada jedynie kilkumilionowe zobowiązania bieżące. Bilans na rok 2011 oraz 2010 pokazuje nam że spółka rozwija się powoli, systematycznie zwiększając składniki majątku. Wynika to z niespełna kilkumilionowych wzrostów składników majątku, które w porównaniu do całej sumy bilansowej wynoszącej w 2011 roku 59 387 270 PLN są niewielkie. Tabela nr 2: Rachunek zysków i strat przedsiębiorstwa. Źródło: Opracowanie własne na podstawie Sprawozdania Finansowego wybranego przedsiębiorstwa. Załączony rachunek zysków i strat, który został wykonany w wariancie porównawczym pokazuje spadek przychodów ze sprzedaży o 12,57%. Analizując RziS przedsiębiorstwa możemy zaobserwować gorszą sytuację finansową w 2011 roku w porównaniu z 2010r. Wynik netto zmniejszył się o ponad 8% w porównaniu z wynikiem za 2010r.
Dokonując prognozowania metodą procentu od sprzedaży musimy obliczyć wskaźnik CAGR. Dany wskaźnik obliczony na podstawie wartość przychodów ze sprzedaży w latach 2005-2011, czyli okresie 6 letnim przyjął wartość równą: -0,865%. Został on policzony w oparciu o dane dotyczące przychodów ze sprzedaży z lat 2005-2011r. Dane zostały zaprezentowane poniżej. Tabela nr 3: Przychody za sprzedaży w latach 2005-2011 oraz ich procentowe zmiany. Źródło: Opracowanie własne na podstawie Sprawozdań finansowych firmy z lat 2006-2011. Dostosowując model do sytuacji rynkowej, a zatem nadając mu lepszą wartość poznawczą należy skorygować wskaźnik CAGR o 4%. Dzięki zmniejszeniu wskaźnika o podaną wartość model lepiej dopasuje się do otoczenia w jakim funkcjonuje przedsiębiorstwo. Skorygowany wskaźnik CARG przyjął wartość -4,865%, i właśnie ta wielkość będzie podstawą prognozy sprzedaży na 2012r. Tabela nr 4: Rachunek wolnych przepływów pieniężnych. Źródło: Opracowanie własne na podstawie: http://michalskig.files.wordpress.com/2012/03/planowaniefinansowe_wyklad2012.ppt 2011 2012 CR Przychody ze sprzedaży 116,606,010.00 PLN 111,941,769.60 PLN - CE Koszty wydatkowe 108,318,640.00 PLN 103,985,894.40 PLN EBITDA 8,287,370.00 PLN 7,955,875.20 PLN - NCE Koszty bezwydatkowe 433,740.00 PLN 416,390.40 PLN EBIT Zysk ope racyjny brutto 7,853,630.00 PLN 7,539,484.80 PLN - T podatek 1,992,060.00 PLN 1,912,377.60 PLN NOPAT Zysk operacyjny netto 5,861,570.00 PLN 5,627,107.20 PLN + NCE Koszty bezwydatkowe 433,740.00 PLN 416,390.40 PLN - A NWC Zmiana kapitału obrotowego netto 7,322,710.00 PLN 2,137,148.12 PLN - CAPEX Nakłady inwestycyjne netto 0.00 PLN 0.00 PLN FCF Wolne prze pływy pienię żne -1,027,400.00 PLN 3,906,349.48 PLN Rachunek wolnych przepływów pieniężnych sporządzony na rok 2011 pokazuje, że wybrane przedsiębiorstwo posiadało ujemne FCF w wysokości 1 027 4000 zł, co oznacza że przedsiębiorstwo było nierentowne. Taki wynik jest w głównej mierze spowodowany znacznym spadkiem przychodów ze sprzedaży w porównaniu z rokiem poprzednim, oraz wysoką zmianą kapitału obrotowego netto. Prognozując wielkość zmiany NWC na 2012 rok, widać widoczny spadek danej wielkości do poziomu 2 137 148.12 zł czyli o 71%. Ten nagły spadek przyczynił się do tego iż prognozowane wolne przepływy pieniężne wzrosły do poziomu 3 906 349.48 zł mimo spadku przychodów ze sprzedaży o 4,865%. Prognoza na
2012 rok przewiduje że przedsiębiorstwo zacznie być rentowne a wolne środki pieniężne będzie można zainwestować w celu zwiększenia wartości firmy. Spis tabel: Tabela nr 1: Bilans wybranego przedsiębiorstwa. Dane w tys. PLN. Tabela nr 2: Rachunek zysków i strat przedsiębiorstwa. Tabela nr 3: Przychody za sprzedaży w latach 2005-2011 oraz ich procentowe zmiany. Tabela nr 4: Rachunek wolnych przepływów pieniężnych. Bibliografia: 1) Michalski G., Planowanie Finansowe, Wykład nr 2 2013:http://erasmusmichalski.files.wordpress.com/2013/02/planowaniefinansowe_wyklad2013.pdf 2) Michalski G. Wprowadzenie do zarządzania finansami przedsiębiorstw, (Introduction to Entrepreneurial Financial Management), Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=1934041 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.1934041 3) Michalski G., Płynność finansowa w małych i średnich przedsiębiorstwach, PWN, Warszawa 2005. 4) Michalski G. (2008), Operational risk in current assets investment decisions: Portfolio management approach in accounts receivable, Agricultural Economics Zemedelska Ekonomika 5) Michalski G., Płynność finansowa w małych i średnich przedsiębiorstwach, PWN, Warszawa 2005 6) Michalski G., Strategie finansowe przedsiębiorstw, wyd. oddk, Gdańsk 2009 7) Harvard Business School Confidential: Secrets of Success, Emily Chan, John Wiley & Sons, 2012, ISBN9781118583449 8) Sprawozdanie Finansowe spółki za rok 2011 9) Pluta W., Planowanie finansowe w przedsiębiorstwie, wyd. 2 zm., PWE, Warszawa 2003 10) Wędzki D., Analiza wskaźnikowa sprawozdania finansowego. Tom 1. Sprawozdanie finansowe, Wolters Kluwer Polska-Oficyna, 2009 11) M.Goroczyńska, M. Wieczorek-Kosmala, K. Znaniecka, Finanse przedsiębiorstwa, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice 2008 12) R.W.Griffin, Podstawy zarządzania organizacjami, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001 13) Z.Messer, J.Pfaff, Rachunkowość Finansowa część I, Stowarzyszenie Księgowych w Polsce, Warszawa 2007 14) Więcław W. Kariozen M. Pielaszek M. Rybarczyk K. Sprawozdanie finansowe i jego analiza w Sprawozdanie finansowe bez tajemnic rachunkowość finansowa w praktyce pod redakcją Świderska G.K. Więcław W. Difin,
Warszawa 2006 15) Wagnerova E. Ekonomika i zarządzanie przedsiębiorstwem, Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa im. Wojciecha Korfantego, Katowice 2005 16) Stepień K. Rentowność a wypłacalność przedsiębiorstw, Difin, Warszawa 2008 17) Gołębiewski G. Tłaczała A. Analiza ekonomiczno-finansowa w ujęciu praktycznym, Difin, Warszawa 2005