ZESPÓŁ SZKÓŁ ARTYSTYCZNO PROJEKTOWYCH W TARNOWSKICH GÓRACH KATALOG TEMATÓW NA CZĘŚĆ USTNĄ EGZAMINU MATURALNEGO Z JĘZYKA POLSKIEGO W ROKU SZKOLNYM 2013/14 1
Literatura 1. Różne ujęcia motywu szkoły i nauczycieli w literaturze. Przedstaw na 2. Dwór ziemiański jego wygląd i znaczenie. Omów temat, analizując wybrane utwory literatury polskiej. 3. Polska pieśń narodowa. Na przykładach wybranych utworów scharakteryzuj jej odmiany, funkcje i związki z dziejami narodu. 4. Literatura staropolska o człowieku, narodzie i społeczeństwie. Omów zagadnienie odwołując się do wybranych utworów. 5. Carpe diem radość życia utrwalona w literaturze polskiej i obcej. Zilustruj problem, analizując wybrane przykłady. 6. Dobro i zło jako odwieczne motywy literackie. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów. 7. Rola literatury pięknej w rozwoju i popularyzowaniu myśli filozoficznej. Omów na 8. Obłąkani i szaleni w dramatach Szekspira i utworach romantyków. Przedstaw różne kreacje bohaterów. 9. Kobiecość jako temat liryki. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do utworów poetek XIX i XX wieku. 10. Biografia jako klucz do zrozumienia twórczości poety. Omów temat na wybranym przykładzie. 11. Literackie interpretacje przypowieści biblijnych. Odwołując się do wybranych przykładów, scharakteryzuj sposoby i cele tego zjawiska. 12. Kultura baroku źródłem inspiracji dla poetów współczesnych. Omów na 13. Obraz PRL-u w poezji Nowej Fali. Dokonaj analizy wybranych utworów. 14. Starość jako motyw literacki. Omów zagadnienie na 15. Obraz Boga w literaturze. Omów temat na 16. Literatura polska o mężczyznach. Scharakteryzuj sposób kreowania bohaterów w utworach różnych epok. 17. Porównaj świat wartości i typy bohaterów prezentowane w epice XX wieku (np. Camus, Saint-Exupery, Kafka, Hemingway ). 18. Wewnętrzna przemiana bohatera literackiego. Omów jej istotę oraz funkcję, odwołując się do wybranych dramatów romantycznych. 19. Obrazy stolicy w literaturze. Porównaj różne realizacje tego motywu w literaturze XIX wieku. 20. Literacki obraz zazdrości. Przedstaw sposób funkcjonowania tego motywu, analizując wybrane utwory literackie. 21. Obraz doświadczeń wojennych w poezji. Omów temat, wykorzystując wybrane utwory. 22. Różne obrazy przyrody w literaturze. Przedstaw sposoby ich kreowania i funkcje, analizując wybrane utwory. 23. Negatywny bohater, czarny charakter. Analizując wybrane utwory literackie, przedstaw sposób i cel kreowania takich postaci. 24. Omów różne ujęcia tematyki erotycznej w twórczości wybranych pisarzy różnych epok. 2
25. Powstania narodowe i konspiracja jako temat literatury polskiej. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów. 26. Pycha jako czynnik determinujący działania człowieka. Określ jej źródła i konsekwencje, analizując wybrane utwory literackie. 27. Bunt i pokora jako sposoby zachowań człowieka wobec Boga. Przedstaw je i określ ich konsekwencje dla ludzkiego istnienia, odwołując się do tekstów literackich różnych epok. 28. Dzieło literackie jako forma polemiki ze społeczeństwem na temat aktualnych spraw politycznych lub społecznych. Omów problem na wybranych 29. Dwie epoki dwie drogi do odzyskania wolności. Na podstawie wybranych utworów literackich porównaj walkę o wolna ojczyznę romantyków i pozytywistów. 30. Literatura w obronie wartości ogólnoludzkich. Przedstaw temat, odwołując się do wybranych tekstów. 31. Literatura w służbie ideologii. Omów problem odwołując się do twórczości wybranych autorów. 32. Deformacja świata i jej funkcje w różnych tekstach literackich. Zaprezentuj zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów. 33. Horacjański motyw exegi monumentum w poezji. Przedstaw jego obecność odwołując się do przykładów pochodzących z literatury polskiej. 34. Motyw szkoły w literaturze. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych tekstów. 35. Przyjaźń jako wartość. Omów temat, odwołując się do wybranych dzieł literackich. 36. Różne ujęcia motywu szczęścia człowieka. Przedstaw problem odwołując się do wybranych utworów literackich. 37. Wpływ filozofii franciszkańskiej na literaturę epok późniejszych. Dokonaj prezentacji na 38. Analizując wybrane utwory literackie, zestaw i porównaj sielankowy charakter renesansowych opisów życia na wsi z obrazem realiów wiejskich w literaturze polskiej XIX i początku XX wieku. 39. Literatura współczesna wobec komunizmu. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów. 40. Motyw kata i ofiary w literaturze XX wieku. Omów zagadnienie, odwołując się wybranych utworów. 41. Literacki obraz miasta i jego mieszkańców. Omów na przykładach wybranych utworów pochodzących z XIX i XX wieku. 42. Obowiązki inteligencji w świetle polskiej literatury XIX i XX wieku. Omów zagadnienie na 43. Święty i świętość w literaturze. Omów temat na przykładach z wybranych utworów. 44. Jak powstał świat? Porównaj mity stworzenia świata i człowieka zapisane w mitologiach różnych krajów świata. 45. Wpływ wstrząsających wydarzeń na postawy życiowe. Omów problem przywołując utwory pochodzące z literatury współczesnej. 46. Specyfika świata przedstawionego w literaturze fantasy. Omów na przykładach wybranych utworów. 3
47. Metamorfoza bohatera i jej sens w literaturze. Omów temat na wybranych 48. Losy bohaterów, które stają się przestrogą. Zaprezentuj na przykładach wybranych utworów literackich. 49. Przywołując wybrane utwory, przedstaw funkcjonowanie motywu faustycznego w literaturze. Związki literatury z innymi dziedzinami sztuki 50. Różne ujęcia motywu Sądu Ostatecznego w literaturze i sztuce. Omów temat na 51. Wpływ dzieł malarskich na literaturę. Omów temat, przywołując stosowne utwory. 52. Obraz ojczyzny w literaturze i malarstwie. Omów temat analizując wybrane przykłady. 53. Symbolika stroju. Omów ją, analizując wybrane dzieła z literatury i innych dziedzin sztuki. 54. Dzieciństwo jako temat literatury i filmu. Przedstaw różne jego ujęcia, analizując wybrane przykłady. 55. Topos ogrodu w dziełach literackich i malarskich. Omów na wybranych 56. Przeciw stereotypom kata. Scharakteryzuj portrety dobrych Niemców, odwołując się do wybranych przykładów literackich i filmowych. 57. Symbol jako środek wyrazu w literaturze i malarstwie. Omów jego najciekawsze, Twoim zdaniem, realizacje. Scharakteryzuj kryteria oceny, którymi się posłużyłeś przy wyborze. 58. Funkcje barw w tworzeniu nastroju. Przeanalizuj wybrane dzieła literackie i malarskie. 59. Przedstaw ujęcie motywu rewolucji w literaturze i malarstwie, odwołując się do wybranych dzieł. 60. Motyw powrotu ukazany w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów. 61. Naturalizm jako światopogląd i metoda twórcza. Przedstaw problem, odwołując się do wybranych dzieł literackich i malarskich. 62. Młodość jako temat literacki i filmowy. Scharakteryzuj sposób kreowania młodych bohaterów na 63. Swoi czy obcy? Omów literackie kreacje i malarskie wizerunki Żydów powstałe w XIX i XX w. 64. Muzyka jako źródło inspiracji literackiej. Przedstaw funkcję, jaką pełnią motywy muzyczne w wybranych utworach literackich. 65. Porównaj obraz wojny w znanych Ci filmach i w literaturze, odwołując się do wybranych przykładów. 66. Portrety władców w tekstach literackich i dziełach malarskich. Omów zagadnienie, analizując teksty kultury wybranej epoki. 67. Dekalog człowieka XX wieku w twórczości Zbigniewa Herberta i Krzysztofa Kieślowskiego. Porównaj autorskie propozycje, odwołując się do wybranych utworów literackich i dzieł filmowych. 68. Tatrzańskie krajobrazy w malarstwie i poezji Młodej Polski. Porównaj na przykładach wybranych tekstów kultury. 4
69. Architektura wielkich miast sportretowana w dziełach literackich i innych dziedzinach sztuki. Omów zagadnienie przywołując stosowne przykłady. 70. Artystyczne ujęcie motywu macierzyństwa w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Omów, odwołując się do wybranych tekstów kultury. 71. Tekst poetycki jako tworzywo przeboju muzycznego. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów. 72. Różne ujęcia motywu śmierci w literaturze, malarstwie, filmie. Omów na 73. Architektura i literatura odbicie obowiązującego w danej epoce kanonu piękna. Omów na 74. Brzydota jako kategoria estetyczna w literaturze i sztuce. Zanalizuj dowolne przykłady. 75. Język literatury a język filmu. Omów i porównaj środki artystyczne tych dwóch dziedzin. 76. Symbolika zwierząt w literaturze i sztuce. Omów na wybranych przykładach pochodzących z różnych epok. 77. Wierność wartościom a sukces życiowy. Przedstaw i oceń wybory moralne bohaterów literackich i filmowych. 78. Dzieła malarskie źródłem inspiracji dla współczesnych poetów. Omów na 79. Sztuka wywierania wpływu na innych. Przedstaw wybranych bohaterów literackich i filmowych, którzy potrafili wywierać wpływ na życie innych ludzi. 80. Problemy ekranizacji wielkich dzieł literackich. Omów temat przywołując odpowiednie przykłady literackie i filmowe. 81. Obraz Maryi w literaturze i sztuce średniowiecznej. Omów na podstawie wybranych dzieł. 82. Wybitne postacie literackie i sposób ich kreacji w literaturze, malarstwie, filmie. Omów na 83. Obrazy codzienności w literaturze i sztuce. Porównaj ich różne ujęcia w twórczości artystów XIX-wiecznych. 84. Socrealizm w literaturze i sztuce. Przywołując wybrane przykłady, omów środki propagandowe zastosowane przez ten nurt. 85. Erotyzm w malarstwie i literaturze różnych epok. Omów zagadnienie na 86. Porównaj różne wizerunki matki w literaturze i sztukach plastycznych. Przedstaw na 87. Ideał piękna w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Porównaj, odwołując się do dwóch wybranych epok. Zagadnienia językowe 88. Metaforyka tytułów prasowych. Zanalizuj wybrane przykłady i omów związek tytułu artykułu z jego zawartością. 89. Zapożyczenia językowe jako sposób wzbogacania języka. Omów problem na wybranych przykładach z różnych epok. 90. Język dawnych pamiętników i współczesnych blogów. Zanalizuj i porównaj wybrane teksty. 91. Językowe sposoby wyrażania uczuć w listach Twojego pokolenia i pokolenia romantyków. Omów temat, sięgając do wybranych przykładów. 5
92. Komizm słowny i sposoby jego realizacji w utworach literackich i tekstach kabaretowych. Omów na 93. Język prasy młodzieżowej. Omów zagadnienie, analizując język wybranych czasopism. 94. Język jako środek manipulacji odbiorcą. Przedstaw problem, wykorzystując przykłady z literatury i prasy. 95. Analizując zgromadzony materiał językowy, scharakteryzuj neologizmy pojawiające się we współczesny języku polskim. 96. Sposoby wzbogacania słownictwa współczesnej polszczyzny. Omów temat na podstawie zebranego materiału badawczego. 97. Różne środowiska, różne sposoby komunikowania się. Dokonaj analizy materiału językowego dwóch wybranych środowisk. 98. Językowy obraz świata i człowieka w tekstach muzyki disco-polo. Omów na 99. Żart słowny w komedii, fraszce i innych gatunkach literackich. Omów temat, odwołując się do wybranych przez siebie utworów. 100. Biblijne i mitologiczne związki frazeologiczne w języku współczesnych Polaków. Omów na 101. Przedstaw charakterystykę języka i stylu wybranej epoki literackiej na przykładzie dwóch reprezentatywnych dla niej pisarzy. 102. Język Internetu w różnych odsłonach nicki, emotikony, gramatyka. Omów na 103. Nowomowa jako doświadczenie i problem polskiej literatury powojennej. Analizując odpowiednie utwory, przedstaw zagadnienie. 104. Wpływ języków obcych na kształtowanie się współczesnej polszczyzny. Na podstawie wybranych tekstów omów problem zapożyczeń w języku polskim. 105. Moda językowa. Omów problem na podstawie wybranych przykładów. 106. Język polityki. Omów zagadnienie, analizując styl oraz poprawność współczesnych dyskusji i przemówień politycznych. 107. Kicz językowy. Omów zjawisko, analizując cechy języka przykładowych piosenek nurtu disco polo lub podobnych. 108. Stereotypy kobiet w wybranych komunikatach językowych. Omów na 109. Język i stylistyka piosenki hiphopowej. Omów temat, analizując wybrane przez siebie teksty twórców tego stylu. 110. Ironia i jej funkcja w utworach literackich. Omów zagadnienie na wybranych 111. Na podstawie zebranego przez siebie materiału językowego scharakteryzuj tendencje widoczne we współczesnej polszczyźnie mówionej i pisanej. 112. Język radia, prasy i telewizji cechy i funkcje szczególne. Omów na 6