Liczby pierwsze na straży tajemnic

Podobne dokumenty
Tajemnice liczb pierwszych i tych drugich

Kongruencje twierdzenie Wilsona

Przykładowe zadania z teorii liczb

Kongruencje. Sławomir Cynk. 24 września Nowy Sącz. Instytut Matematyki Uniwersytetu Jagiellońskiego

Kryptografia. z elementami kryptografii kwantowej. Ryszard Tanaś Wykład 6a

KONGRUENCJE. 1. a a (mod m) a b (mod m) b a (mod m) a b (mod m) b c (mod m) a c (mod m) Zatem relacja kongruencji jest relacją równoważności.

Dr inż. Robert Wójcik, p. 313, C-3, tel Katedra Informatyki Technicznej (K-9) Wydział Elektroniki (W-4) Politechnika Wrocławska

Jak Ali-Baba może nas przekonać, że umie otworzyć Sezam?

Zadania do samodzielnego rozwiązania

Pierwiastki pierwotne, logarytmy dyskretne

1. Wielomiany Podstawowe definicje i twierdzenia

Wersja testu A 18 czerwca 2012 r. x 2 +x dx

LICZBY PIERWSZE. 14 marzec Jeśli matematyka jest królową nauk, to królową matematyki jest teoria liczb. C.F.

Twierdzenie Eulera. Kongruencje wykład 6. Twierdzenie Eulera

Kongruencje pierwsze kroki

Analiza kongruencji. Kongruencje Wykład 3. Analiza kongruencji

WIELOMIANY. Poziom podstawowy

Projekt Era inżyniera pewna lokata na przyszłość jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Kongruencje i ich zastosowania

Kryptografia. z elementami kryptografii kwantowej. Ryszard Tanaś Wykład 5

Matematyka dyskretna

0.1 Pierścienie wielomianów

Kongruencje oraz przykłady ich zastosowań

Odwrotne twierdzenie Fermata. Odwrotne twierdzenie Fermata

Przykładowe rozwiązania zadań. Próbnej Matury 2014 z matematyki na poziomie rozszerzonym

Sumy kwadratów kolejnych liczb naturalnych

Funkcja kwadratowa. f(x) = ax 2 + bx + c = a

Równania wielomianowe

Funkcja kwadratowa. f(x) = ax 2 + bx + c,

Dane są wielomiany, i. Znajdź wielomian. Iloczyn dwóch wielomianów jest wielomianem, suma dwóch wielomianów jest wielomianem.

Zegar ten przedstawia reszty z dzielenia przez 6. Obrazuje on jak kolejne liczby można przyporządkować do odpowiednich pokazanych na zegarze grup.

Jednoznaczność rozkładu na czynniki pierwsze I

MADE IN CHINA czyli SYSTEM RESZTOWY

Jeśli lubisz matematykę

Teoria liczb. Magdalena Lemańska. Magdalena Lemańska,

Matematyka dyskretna

Wymagania edukacyjne z matematyki klasa II technikum

Podstawy systemów kryptograficznych z kluczem jawnym RSA

Ataki na RSA. Andrzej Chmielowiec. Centrum Modelowania Matematycznego Sigma. Ataki na RSA p. 1

Kierunek i poziom studiów: Sylabus modułu: Wstęp do algebry i teorii liczb (03-M01N-WATL) Nazwa wariantu modułu (opcjonalnie): -

1. Liczby wymierne. x dla x 0 (wartością bezwzględną liczby nieujemnej jest ta sama liczba)

Funkcje wymierne. Funkcja homograficzna. Równania i nierówności wymierne.

Liczby całkowite. Zadania do pierwszych dwóch lekcji

Matematyka dyskretna

Warmińsko-Mazurskie Zawody Matematyczne Eliminacje cykl styczniowy Poziom: szkoły ponadgimnazjalne, 10 punktów za każde zadanie

Projekt Era inżyniera pewna lokata na przyszłość jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Podstawowe struktury algebraiczne

Wybrane zagadnienia teorii liczb

1. Określenie pierścienia

Wielomiany podstawowe wiadomości

Algorytmy i struktury danych. Wykład 4

Scenariusz lekcji z matematyki w szkole ponadgimnazjalnej

WIELOMIANY I FUNKCJE WYMIERNE

Obóz Naukowy Olimpiady Matematycznej Gimnazjalistów

Zastosowanie teorii liczb w kryptografii na przykładzie szyfru RSA

LICZBY PIERWSZE. Jan Ciurej Radosław Żak

1. Informacje ogólne. 2. Opis zajęć dydaktycznych i pracy studenta. wykład

Podstawowe struktury algebraiczne

2. LICZBY RZECZYWISTE Własności liczb całkowitych Liczby rzeczywiste Procenty... 24

ZAGADNIENIA PROGRAMOWE I WYMAGANIA EDUKACYJNE DO TESTU PRZYROSTU KOMPETENCJI Z MATEMATYKI DLA UCZNIA KLASY II

Treść wykładu. Pierścienie wielomianów. Dzielenie wielomianów i algorytm Euklidesa Pierścienie ilorazowe wielomianów

WIELOMIANY. ZADANIE 1 (5 PKT) Reszta z dzielenia wielomianu x 3 + px 2 x + q przez trójmian (x + 2) 2 wynosi 1 x. Wyznacz pierwiastki tego wielomianu.

KURS MATURA ROZSZERZONA część 1

OPRACOWANIE MONIKA KASIELSKA

Parametry systemów klucza publicznego

MATURA Przygotowanie do matury z matematyki

Obóz Naukowy Olimpiady Matematycznej Gimnazjalistów

Krzywe Freya i Wielkie Twierdzenie Fermata

Ciała i wielomiany 1. przez 1, i nazywamy jedynką, zaś element odwrotny do a 0 względem działania oznaczamy przez a 1, i nazywamy odwrotnością a);

W. Guzicki Próbna matura, grudzień 2014 r. poziom rozszerzony 1

WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE OCENY MATEMATYKA STOSOWANA - KLASA II I. POWTÓRZENIE I UTRWALENIE WIADOMOŚCI Z ZAKRESU KLASY PIERWSZEJ

Funkcje wymierne. Jerzy Rutkowski. Działania dodawania i mnożenia funkcji wymiernych określa się wzorami: g h + k l g h k.

Matematyka dyskretna. Wykład 11: Kryptografia z kluczem publicznym. Gniewomir Sarbicki

Dwa równania kwadratowe z częścią całkowitą

Wielomiany. dr Tadeusz Werbiński. Teoria

I) Reszta z dzielenia

Joanna Kluczenko 1. Spotkania z matematyka

WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE OCENY

Zastosowania arytmetyki modularnej. Zastosowania arytmetyki modularnej

Rzut oka na współczesną matematykę spotkanie 3: jak liczy kalkulator i o źródłach chaosu

Przykładowe rozwiązania

Grupy, pierścienie i ciała

LV Olimpiada Matematyczna

WIELOMIANY SUPER TRUDNE

Pierścień wielomianów jednej zmiennej

19 Własności iloczynu skalarnego: norma, kąt i odległość

Bukiety matematyczne dla gimnazjum

Próbny egzamin maturalny z matematyki Poziom rozszerzony

Wielomiany podstawowe wiadomości

Dr Maciej Grzesiak, Instytut Matematyki

Liczby pierwsze. Kacper Żurek, uczeń w Gimnazjum nr 1 im. Jana Pawła II w Giżycku.

Sumy kolejnych bikwadratów

Badanie pierwszości liczby, klasa NP i test Rabina

Wykład VII. Kryptografia Kierunek Informatyka - semestr V. dr inż. Janusz Słupik. Gliwice, Wydział Matematyki Stosowanej Politechniki Śląskiej

Matematyka dyskretna

Spis treści. Przedmowa... 9

Pozostała algebra w pigułce

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z MATEMATYKI DLA KLASY III

Wykład z równań różnicowych

Transkrypt:

Liczby pierwsze na straży tajemnic Barbara Roszkowska-Lech MATEMATYKA DLA CIEKAWYCH ŚWIATA

Liczby rzadzą światem

Ile włosów na głowie? Dowód z wiedzą zerową Reszty kwadratowe Dzielenie sekretu

Ile włosów na głowie? Dowód z wiedzą zerową Ali-Baba Reszty kwadratowe Dzielenie sekretu

Szukamy pierwiastów kwadratowych mod n Mamy daną liczbę całkowitą 1 y n 1

Szukamy pierwiastów kwadratowych mod n Mamy daną liczbę całkowitą 1 y n 1 Chcemy znaleźć liczbę całkowitą x, taką że y n x 2

Szukamy pierwiastów kwadratowych mod n Mamy daną liczbę całkowitą 1 y n 1 Chcemy znaleźć liczbę całkowitą x, taką że y n x 2

Przykład Niech n = 7. Kongruencja y n x 2 ma rozwiązanie wtedy i tylko wtedy, gdy y {1, 4, 2}. Ponadto, dla każdego y z tego zbioru bedą istniały dokładnie dwa rozwiązania tej kongruencji.

Przykład Niech n = 7. Kongruencja y n x 2 ma rozwiązanie wtedy i tylko wtedy, gdy y {1, 4, 2}. Ponadto, dla każdego y z tego zbioru bedą istniały dokładnie dwa rozwiązania tej kongruencji.

Definicja Liczbę całkowitą a względnie pierwszą z liczbą n nazywamy resztą kwadratową modulo n, wtedy i tylko wtedy, gdy istnieje liczba całkowita x, taka że x 2 n a.

Przykład Resztami kwadratowymi mod 11 są:

Przykład Resztami kwadratowymi mod 11 są: 1, 4, 9, 5, 3.

Przykład Resztami kwadratowymi mod 11 są: Reszty kwadratowe mod 15 to 1, 4, 9, 5, 3.

Przykład Resztami kwadratowymi mod 11 są: Reszty kwadratowe mod 15 to 1, 4, 9, 5, 3. 1, 4.

Przykład Resztami kwadratowymi mod 11 są: Reszty kwadratowe mod 15 to 1, 4, 9, 5, 3. 1, 4.

Reszty kwadratowe modulo liczby pierwsze Twierdzenie Jest dokładnie p 1 reszt kwadratowych mod liczba pierwsza 2 p > 2.

Reszty kwadratowe modulo liczby pierwsze Twierdzenie Jest dokładnie p 1 reszt kwadratowych mod liczba pierwsza 2 p > 2. Twierdzenie Niech p będzie liczbą pierwszą a 0. Kongruencja x 2 p a ma dwa rozwiązania, jeśli a jest resztą kwadratową mod p.

Przykład 2 2 15 4,

Przykład 2 2 15 4, 7 2 15 4,

Przykład 2 2 15 4, 7 2 15 4, 8 2 15 4,

Przykład 2 2 15 4, 7 2 15 4, 8 2 15 4, 13 2 15 4

Reszty kwadratowe mod n=pq Niech n = pq, gdzie p oraz q liczby pierwsze. Jeśli liczba całkowita y jest kwadratem pewnej liczby całkowitej x modulo n to istnieją dokładnie cztery takie liczby x.

Reszty kwadratowe mod n=pq Niech n = pq, gdzie p oraz q liczby pierwsze. Jeśli liczba całkowita y jest kwadratem pewnej liczby całkowitej x modulo n to istnieją dokładnie cztery takie liczby x. Wynika stąd, że wśród liczb od 1 do n-1 istnieje dokładnie n 1 4 liczb będacych kwadratami mod n.

Reszty kwadratowe mod n=pq Niech n = pq, gdzie p oraz q liczby pierwsze. Jeśli liczba całkowita y jest kwadratem pewnej liczby całkowitej x modulo n to istnieją dokładnie cztery takie liczby x. Wynika stąd, że wśród liczb od 1 do n-1 istnieje dokładnie n 1 4 liczb będacych kwadratami mod n. Załóżmy, że liczba y jest kwadratem mod n i chcemy znaleźć którąkolwiek liczbę całkowitą x taką, że y n x 2.

Chińskie Twierdzenie o resztach Twierdzenie Dla parami względnie pierwszych modułów m 1, m 2,..., m r, oraz liczb całkowitych a 1, a 2,... a r układ kongruencji x m1 a 1 x m2 a 2. x mr ma dokładnie jedno rozwiązanie modulo M = m 1... m r. a r

Nie jest znana żadna efektywna metoda znajdowania któregokolwiek pierwiastka z y modulo n, jeśli znamy tylko n oraz y.

Nie jest znana żadna efektywna metoda znajdowania któregokolwiek pierwiastka z y modulo n, jeśli znamy tylko n oraz y. Umiemy znaleźć wszystkie cztery pierwiastki z liczby y modulo n, jeśli dane są liczby p, q, y

Nie jest znana żadna efektywna metoda znajdowania któregokolwiek pierwiastka z y modulo n, jeśli znamy tylko n oraz y. Umiemy znaleźć wszystkie cztery pierwiastki z liczby y modulo n, jeśli dane są liczby p, q, y Znajomość wszystkich czterech pierwiastków jest równoważna znajomości rozkładu liczby n na iloczyn.

Ali-Baba udowadnia, że zna pierwiastek kwadratowy mod n = pq Ali-Baba wybiera losowo liczbę x, 1 x n 1 oraz oblicza x 2 n y.

Ali-Baba udowadnia, że zna pierwiastek kwadratowy mod n = pq Ali-Baba wybiera losowo liczbę oraz oblicza x, 1 x n 1 x 2 n y. Liczbę y ogłasza publicznie i twierdzi, że zna conajmniej jeden pierwiastek kwadratowy z tej liczby i potrafi każdego przekonać, że taki pierwiastek zna.

Ali-Baba udowadnia, że zna pierwiastek kwadratowy mod n = pq Ali-Baba wybiera losowo liczbę w, 1 w n 1 oraz oblicza w 2 n z. Liczbę z przesyła Weryfikatorowi.

Ali-Baba udowadnia, że zna pierwiastek kwadratowy mod n = pq Ali-Baba wybiera losowo liczbę w, 1 w n 1 oraz oblicza w 2 n z. Liczbę z przesyła Weryfikatorowi. Weryfikator prosi Ali-Babę o podanie liczby w lub iloczynu xw mod n.

Ali-Baba udowadnia, że zna pierwiastek kwadratowy mod n = pq Ali-Baba wybiera losowo liczbę w, 1 w n 1 oraz oblicza w 2 n z. Liczbę z przesyła Weryfikatorowi. Weryfikator prosi Ali-Babę o podanie liczby w lub iloczynu xw mod n. Weryfikator sprawdza: w pierwszym przypadku czy w 2 n z, a w drugim czy (xw) 2 n yz?

Ali-Baba udowadnia, że zna pierwiastek kwadratowy mod n = pq Ali-Baba wybiera losowo liczbę w, 1 w n 1 oraz oblicza w 2 n z. Liczbę z przesyła Weryfikatorowi. Weryfikator prosi Ali-Babę o podanie liczby w lub iloczynu xw mod n. Weryfikator sprawdza: w pierwszym przypadku czy w 2 n z, a w drugim czy (xw) 2 n yz? Powtarzają procedurę kilkakrotnie. Jeśli za każdym razem odpowiednia równość jest prawdziwa Weryfikator jest przekonany, że Ali-Baba zna pierwiastek kwadratowy z y

Cel Dzielimy sekret pomiędzy n osób z których każde k jest w stanie odtworzyć D. D

Użyteczne wielomiany Wybieramy dużą liczbę pierwszą p taką, że p > n oraz p > D,

Użyteczne wielomiany Wybieramy dużą liczbę pierwszą p taką, że p > n oraz p > D, Wybieramy losowo k-1 liczb w 1,..., w k 1 mniejszych od p,

Użyteczne wielomiany Wybieramy dużą liczbę pierwszą p taką, że p > n oraz p > D, Wybieramy losowo k-1 liczb w 1,..., w k 1 mniejszych od p, k 1 Definiujemy funkcję w(x) = D + w i x i, i=1

Użyteczne wielomiany Wybieramy dużą liczbę pierwszą p taką, że p > n oraz p > D, Wybieramy losowo k-1 liczb w 1,..., w k 1 mniejszych od p, k 1 Definiujemy funkcję w(x) = D + w i x i, i=1 Obliczamy wartości w(1), w(2),..., w(n) mod p

Użyteczne wielomiany Wybieramy dużą liczbę pierwszą p taką, że p > n oraz p > D, Wybieramy losowo k-1 liczb w 1,..., w k 1 mniejszych od p, k 1 Definiujemy funkcję w(x) = D + w i x i, i=1 Obliczamy wartości w(1), w(2),..., w(n) mod p i-tej osobie przekazujemy wartość w(i).

Dzielenie sekretu po chińsku Ustalamy ciag liczb parami względnie pierwszych 1 < m 1 < m 2 <... < m n, spełniających warunek m 1 m 2... m k > D > m n m n 1... m n k+2.

Dzielenie sekretu po chińsku Ustalamy ciag liczb parami względnie pierwszych 1 < m 1 < m 2 <... < m n, spełniających warunek m 1 m 2... m k > D > m n m n 1... m n k+2. Obliczamy fragmenty sekretu do podziału S i, takie że D mi S i.

Dzielenie sekretu po chińsku Ustalamy ciag liczb parami względnie pierwszych 1 < m 1 < m 2 <... < m n, spełniających warunek m 1 m 2... m k > D > m n m n 1... m n k+2. Obliczamy fragmenty sekretu do podziału S i, takie że D mi S i. Obliczamy M = m 1 m 2... m n

Dzielenie sekretu po chińsku Ustalamy ciag liczb parami względnie pierwszych 1 < m 1 < m 2 <... < m n, spełniających warunek m 1 m 2... m k > D > m n m n 1... m n k+2. Obliczamy fragmenty sekretu do podziału S i, takie że D mi S i. Obliczamy M = m 1 m 2... m n Udział i-tej osoby to (S i, m i, M)

Dziękuję za uwagę