Wykaz tematów do matury wewnętrznej w roku szkolnym 2014/2015 L.p. Temat LITERATURA 1. Bunt przeciwko moralnemu porządkowi świata w wybranych utworach literackich XX i XXI wieku. Rozwio zagadnienie, sięgając do odpowiednich kontekstów filozoficznych. 2. Czy inny znaczy gorszy? Omów zagadnienie tolerancji, odwołując się do wybranych utworów literackich XIX, XX i XXI weku. 3. Różne sposoby wykorzystania motywu szaleostwa i szaleoca w literaturze. Omów na wybranych przykładach z różnych epok. 4. Bohater z książką w ręku, czyli o znaczeniu lektur w świecie postaci Zaprezentuj zagadnienie, analizując wybrane przykłady utworów epickich. 5. Literatura wobec cierpienia. Porównaj różne ujęcia tego tematu w wybranych utworach literatury średniowiecza, romantyzmu, XX i XXI wieku. 6. Motyw homo viator w literaturze różnych epok. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów 7. Przedstaw problem wierności i zdrady w decyzjach moralnych bohaterów Odwołaj się do kilku wybranych przykładów. 8. Demaskowanie w literaturze form, konwenansów, pozorów. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych dzieł 9. Harmonia i niepokój metafizyczny w literaturze renesansu i baroku. Rozwio temat na przykładzie wybranych utworów. 10. Dramat kobiety w wybranych utworach literackich różnych epok. Przedstaw różne ujęcia tematu. 11. Polscy Don Kichoci. Przedstaw literackie kreacje idealistów, odwołując się do kilku utworów z różnych epok. 12. Metamorfoza bohatera i jej sens w literaturze. Omów na przykładach wybranych utworów. 13. Fenomen Zakopanego. Przedstaw na wybranych przykładach wpływ góralszczyzny na literaturę. 14. Z Biblii ukradzione. Omów funkcje motywów biblijnych w literaturze różnych epok. 15. Świat lat dziecięcych jako temat utworów Przedstaw różne sposoby realizacji tego motywu, odwołując się do wybranych utworów 16. Anioł, diabeł, duch goście z zaświatów. Zaprezentuj temat, odwołując się do wybranych przykładów 17. Niepokoje ludzi schyłku wieków. Dokonaj analizy zjawiska na przykładzie twórczości trzech wybranych autorów. 18. Outsiderzy i poeci przeklęci w polskiej poezji współczesnej. Poprzez analizę kilku przykładów określ przyczyny i formy buntu. 19. Porównaj różne ujęcia motywu miłości w wybranych utworach
20. Samotnośd przekleostwo czy wartośd? Przeanalizuj problem, odwołując się do wybranych utworów 21. Raciborszczyzna lub inne regiony Śląska w literaturze. Omów zagadnienie na wybranych 22. Między dziennikarstwem a literaturą Hanna Krall i Ryszard Kapuścioski. Omów zagadnienie na przykładzie ich twórczości. 23. Literackie lekcje dla sprawujących władzę. Omów temat, odwołując się do utworów z różnych epok. 24. Kreacja bohatera negatywnego, czarnego charakteru. Porównaj różne typy wybranych postaci, odnosząc się do kilku dzieł 25. Przedstaw sposoby pokazywania polskiej rzeczywistości w tekstach kabaretowych. Omów problem na wybranych 26. Obrzędy i obyczaje ludowe w literaturze omów sposoby ich przedstawiania i funkcje w wybranych utworach. 27. Refleksje nad sensem i tajemnicami życia ludzkiego. Przedstaw różne ujęcia zagadnienia podejmowanego przez literaturę, odwołując się do odpowiednich kontekstów filozoficznych. 28. Wątki feministyczne w najnowszej prozie polskiej. Omów zagadnienie na kilku wybranych 29. Literatura w służbie ideologii. Przedstaw zjawisko, odwołując się do wybranych dzieł literackich z różnych epok. 30. Relacje między ojcem a synem. Omów różnorodne ujęcia tego tematu, analizując wybrane utwory literackie. 31. Poezja religijna XX wieku. Przedstaw temat, analizując wybrane utwory literackie. 32. Twórcza i destrukcyjna siła miłości w życiu człowieka. Przedstaw problem na wybranych przykładach 33. Gombrowicz i Mrożek jako demaskatorzy mitów o naturze ludzkiej. Omów temat na wybranych 34. "I śmiech niekiedy może byd nauką" na przykładzie wybranych utworów uzasadnij słusznośd stwierdzenia Ignacego Krasickiego. 35. Starośd i śmierd na przestrzeni epok. Porównaj sposoby kreowania postaci, analizując wybrane utwory literackie. 36. Różne sposoby obrazowania Szoah (holocaustu). Omów zagadnienie, odwołując się do kilku wybranych tekstów. 37. Wizerunek Rosji i Rosjan w literaturze polskiej. Omów temat w oparciu o wybrane utwory XX i XXI wieku. 38. Od herosa do pantoflarza. Przedstaw portret mężczyzny w wybranych utworach literatury polskiej i obcej. 39. Lata wojny i okupacji hitlerowskiej były czasem wielkiej próby dla człowieka. Omów problem w oparciu o dowolnie wybrane utwory literackie. 40. Dom jako przestrzeo życia człowieka. Porównaj ujęcia tego tematu w wybranych dziełach 41. Kategorie estetyczne w czasach popkultury. Pokaż, co o pięknie i brzydocie mówi literatura XX i XXI wieku, odwołując się do wybranych tekstów
42. Polonez tango walc chocholi taniec. Motyw taoca w literaturze polskiej. Omów jego funkcjonowanie w wybranych utworach. 43. Czym jest poezja, która nie ocala narodów ani ludzi? (Cz. Miłosz). Przedstaw sposoby kreacji poezji i poety w literaturze. 44. Deformacja świata jako świadomy chwyt w literaturze XX wieku. Zilustruj powyższą tezę, odwołując się do wybranych przykładów. 45. Marionetki!... Wszystko marionetki!..., czyli świat jako teatr lalek. Rozważ problem na wybranych przykładach 46. Nauczyciel i uczeo w literaturze. Porównaj różne ujęcia tego tematu w oparciu o analizę wybranych utworów z różnych epok 47. Praca jako jedna z metod upodlenia człowieka czy kryterium jego wartości? Omów motyw pracy w oparciu o przykłady literackie z wybranych epok. 48. Motyw wadzenia i godzenia się z Bogiem w literaturze. Zaprezentuj na wybranych 49. Konflikty rodzinne i ich źródła. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów 50. Odwołując się do wybranych przykładów, zaprezentuj funkcjonowanie w literaturze archetypów biblijnych niegodziwców. 51. Portret matki w literaturze. Omów różne sposoby jego kreacji i funkcje w utworach literatury polskiej i obcej. 52. Omów zagadnienie imperatywu moralnego w literaturze, odwołując się do wybranych utworów. 53. Portret inteligenta w literaturze. Omów problem, odwołując się do kilku wybranych przykładów. 54. Omów i porównaj rodzaje kreacji świata przedstawionego i bohatera w wybranych powieściach science fiction. 55. Omów i porównaj sposoby funkcjonowania świata fantastycznego na przykładzie utworów 56. Przedstaw wzajemne relacje Polaków i Żydów na przykładzie wybranych utworów XIX, XX i XXI wieku. 57. Rozmowy z Bogiem w literaturze. Omów zagadnienie na podstawie wybranych utworów. 58. Krajobraz jako motyw literacki. Przedstaw jego funkcjonowanie w twórczości pisarzy różnych epok. 59. Uwielbiana, pożądana, znienawidzona. Porównaj różne wizerunki kobiet ukazane w twórczości literackiej wybranych epok. 60. Koncepcja Boga i człowieka w utworach Jana Kochanowskiego i Mikołaja Sępa Szarzyoskiego. Interpretując wybrane przez siebie utwory, przedstaw metafizyczne motywy w twórczości poetów. 61. Człowiek istota nieznana. Interpretując wybrane utwory literackie o tematyce wojennej, przedstaw przemiany postaw bohaterów w sytuacji zagrożenia (możesz wykorzystad utwory dotyczące nie tylko II wojny światowej). 62. Polska wieś: mitologia i demitologizacja. Rozwio temat na przykładzie wybranych utworów
JĘZYK 1. Dokonując analizy języka informatyków, ocen zasadnośd występowania w nim anglicyzmów. Omów charakterystyczne cechy języka tej grupy zawodowej. 2. Język bohatera jako element charakterystyki postaci. Zaprezentuj zagadnienie na wybranych 3. Jak mówią mieszkaocy środowiska, w którym żyjesz? Zbadaj język różnych grup pokoleniowych. 4. Gwara mojej miejscowości. Zaprezentuj cechy odmiany terytorialnej języka na podstawie zebranego materiału. 5. Manipulacja językowa w tekstach publicystycznych. Odwołując się do wybranych tekstów, scharakteryzuj środki językowe służące temu celowi. 6. Metaforyka tytułów prasowych. Zanalizuj wybrane przykłady i oceo ich trafnośd. 7. Błąd językowy jako źródło komizmu. Omów temat, odwołując się do polskich tekstów kabaretowych. 8. Gra słów jako przejaw mistrzostwa poetyckiego i sprawności językowej. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów z literatury polskiej. 9. Źródła i przyczyny błędów językowych Twoich rówieśników. Przedstaw temat, dokonując analizy zgromadzonego materiału. 10. Zmiany w języku polskim związane z rozwojem współczesnych sposobów komunikacji czat, e-mail, SMS. Omów problem, analizując materiał językowy. 11. Język potoczny jako tworzywo literackie w wybranej powieści współczesnej i dramacie. Omów efekty wykorzystania dla celów artystycznych tej odmiany języka. 12. Obraz rzeczywistości w tekstach utworów rockowych. Dokonaj oceny tych tekstów pod względem poprawności językowej. 13. Język jako instrument walki o władzę. Zanalizuj wybrane materiały wyborcze. 14. Gra językowa w tekstach kabaretowych. Scharakteryzuj zjawiska na podstawie zgromadzonego materiału. 15. Stylistyka kazao współczesnych księży katolickich. Dokonaj analizy wybranych przykładów. 16. W świecie reklam... Na wybranych przykładach omów specyfikę środków wyrazu reklamy. 17. Zmiennośd form korespondencji w różnych epokach. Porównaj wybrane przykłady. 18. Język sprawozdawców sportowych wobec zagadnieo poprawnościowych. Omów zagadnienie na wybranych przykładach (prasowych, telewizyjnych i radiowych), wskazując typy błędów i przyczyny ich powstawania.
ZWIĄZKI LITERATURY Z INNYMI DZIEDZINAMI SZTUKI 1. Omów funkcję motywów secesyjnych w wybranych utworach 2. Komiks papka dla umysłu czy jeden z najpopularniejszych sposobów przekazu fabularnego? Omów temat na wybranych 3. Rycerz a Superman. Etos rycerski żywa tradycja czy relikt przeszłości? Rozważ problem na podstawie wybranych tekstów kultury. 4. Obrazy śmierci i umierania w literaturze i sztuce. Omów na wybranych 5. Świat z punktu widzenia dziecka. Porównaj takie sposoby narracji oraz ich funkcje w wybranych utworach literackich i filmowych. 6. Bunt w polskiej literaturze i muzyce rockowej. Przedstaw temat w oparciu o teksty literackie (np. Rafała Wojaczka, Andrzeja Bursy, Marka Hłaski), jak i teksty piosenek (np. Krzysztofa Grabowskiego (Grabaża), Katarzyny Nosowskiej, Artura Rojka, Tymona Tymaoskiego). Zwród uwagę na źródła buntu i językowe środki wyrazu. 7. Bardziej niźli chleba poezji trzeba w czasach, gdy wcale jej nie trzeba (L. Staff) omów zagadnienie współczesnej poezji śpiewanej, odwołując się do wybranych utworów (np. Wysockiego, Okudżawy, Kaczmarskiego, Turnaua, Grechuty, Wójcickiego, Gintrowskiego). 8. Sztuka nowoczesna bełkot czy mądrośd artysty? Odwołując się do różnych tekstów kultury, odpowiedz na to pytanie. 9. Kultura masowa a kultura elitarna. Przedstaw tę opozycję na podstawie wybranych przykładów z literatury i innych dziedzin sztuki. 10. Fotografia jako temat literacki, literatura jako temat fotografii. Omów na wybranych 11. Szok, skandal w jaki sposób wykorzystują je artyści. Omów problem, odwołując się do wybranych przykładów z literatury i innych dziedzin twórczości artystycznej. 12. Ja wobec Boga. Omów problem, odwołując się do tekstów zespołu Dżem (lub innego artysty) 13. Filmy Andrzeja Wajdy jako interpretacje dzieł literatury polskiej. Omów wybrane przykłady. 14. Przedstaw i omów sposób prezentacji tematu holocaust we współczesnej literaturze i filmie na wybranych 15. Literackie wędrówki a film drogi. Odwołując się do wybranych przykładów, porównaj sposoby przedstawiania motywu wędrówki. 16. Parodia rzeczywistości w literaturze, malarstwie i filmie. Omów problem, odwołując się do wybranych przykładów. 17. Porównaj wybrane obrazy wesela w literaturze polskiej z tradycyjną obyczajowością wesela śląskiego. 18. Różne ujęcia motywu Sądu Ostatecznego w literaturze i sztuce. Odwołaj się do wybranych przykładów.
19. Różnorodnośd krajobrazu Śląska w literaturze i filmie. Omów na wybranych Porównaj wykorzystane środki wyrazu. 20. Różne wizerunki diabła w literaturze i sztuce. Omów i porównaj na wybranych 21. Portrety ludzi szczęśliwych w literaturze i sztuce. Prezentacja i porównanie wybranych przykładów. 22. Omów funkcje motywu taoca na podstawie przykładów w literaturze, malarstwie i filmie. Porównaj wykorzystane środki wyrazu. 23. Walka dobra ze złem we współczesnej literaturze fantasy i grach komputerowych. Omów na wybranych 24. Patologia społeczna w literaturze i filmie. Omów i wskaż na funkcjonalnośd tego motywu na podstawie wybranych dzieł. 25. Zbadaj, jak funkcjonuje motyw Hioba w literaturze i malarstwie. 26. Systemy totalitarne w literaturze i filmie. Porównaj wykorzystane środki wyrazu. 27. Różne spojrzenia na świat obozów w literaturze i filmie. Omów na wybranych Porównaj wykorzystane środki wyrazu. 28. Motyw ikaryjski w literaturze i sztuce. Zaprezentuj temat w oparciu o znane Ci lektury i dzieła sztuki. 29. Omów na wybranych przykładach literatury i filmu funkcjonowanie biblijnego motywu ofiary.