Spotkanie komisji ECOTECH 03.06.2010, Rzym Notatka ze spotkania W dniu 03.06.2010r. odbyło się spotkanie komisji ECOTECH poświęcone problematyce nowelizacji normy EN 206-1. Pierwsza część spotkania poświęcona była przekazaniu członkom komisji informacji o stanie prac nad nowelizacją normy EN 206-1. Komitet CEN/TC104/SC1 formalną decyzję o nowelizacji normy 206-1 podejmie we wrześniu. Zostanie powołany zespół roboczy do tego celu, a prace zespołu, oraz nowelizacja zostanie opublikowana w przeciągu najbliższych trzech lat. Pomimo braku formalnej decyzji prace nad nowelizacją normy EN 206-1 są prowadzone od dłuższego czasu i wypracowano już stanowiska w wielu ważnych kwestiach. Stworzona została grupa robacza do celów powiązania standardów projektowych zawartych w Eurokodach, ze standardami materiałowymi zawartymi między innymi w normie EN 206-1 (Joint Working Group Concrete Structural Eurocode). Jednym z głównych zadań grupy roboczej będzie wyselekcjonowanie, które standardy i informacje winny być powiązane ściśle pomiędzy normami na projektowanie konstrukcji, a normami materiałowymi. CEN/TC250/SC2 oraz CEN/TC104/SC1 wspólnie z pomocą powołanej grupy roboczej chcą wypracować stanowisko i zarazem decyzję w sprawie zakresu poszerzenia informacji i wymagań
zamieszczonych w Eurokodzie, a dotyczących takich problemów jak np.: klasy ekspozycji, które komisja CEN/TC250/SC2 proponuje umieścić w Eurokodach. Polityka ERMCO w tym zakresie jest następująca, aby zachować w normie EN 206-1 wszystkie tematy obecnie wskazane w funkcjonującej normie (w tym właśnie także obszary strukturalnych właściwości materiałów) uzasadniając to tym, iż norma EN 206-1, a właściwie jej użytkownicy to nie tylko projektanci zajmujący się projektowaniem struktury materiałowej. Jednakowoż pewne możliwości zmiany struktury i zawartości normy EN 206-1 oczywiście są do negocjacji. Wszystkie grupy robocze zajmujące się nowelizacjami zarówno Eurokodu jak i norm materiałowych są zgodne co do tego, aby zwiększyć nacisk na projektowanie zarówno konstrukcji jak i materiałów z uwzględnieniem cyklu życia. Związane jest to z coraz większym naciskiem na problemy zrównoważonego rozwoju, które powinny znaleźć odzwierciedlenie w publikowanych dokumentach odniesienia. Uszczegółowienia metod oraz procedur podejścia związanych ze zrównoważonym rozwojem do określania cech materiałów, warunków pracy, procedur projektowych etc. Spowoduje powstanie nowych wymagań w zakresie materiałów w tym betonu. ERMCO wstępnie zaakceptowało nowe płaszczyzny określania trwałości jednak tylko pod warunkiem iż będą opierać się one na normowych metodach badawczych. Same warunki oceny wyników badań uzyskanych z metody będą podlegać dyskusji przed ich opublikowaniem w ostatecznym kształcie. W pewnych cechach zbyt dalekie uszczegółowienie wymagań lub postawienie ich zbyt ostro budzi sprzeciw ERMCO (na przykład metoda badania karbonatyzacji nie ma zgody na ustanowienie oceny jako głębokości w mm skarbonatyzowanej powierzchni nie większej niż xx po 50 latach).
Użycie dodatków do betonu. Spotkanie w dniu 03 czerwca w dużej części poświęcone było końcowemu ustaleniu w sprawie stosowania współczynnika k w odniesieniu do granulowanego mielonego żużla wielkopiecowego. k-value koncept zostało za zgodą wszystkich rozszerzone o zastosowanie współczynnika k do granulowanego mielonego żużla wielkopiecowego. Granulowany mielony żużel wielkopiecowy jest materiałem, którego właściwości uzależnione są od wielu czynników. W Europie występują żużle o różnej aktywności, różnych modułach wobec czego zastosowanie ich staje się dość kłopotliwe w ramach jednych wytycznych. Przyjęcie zbyt dużego współczynnika k dla żużla może rodzić niebezpieczeństwo popełnienia błędu w przypadku stosowania do żużla o słabych parametrach. Brak jednoznacznej metody oceny jakości żużla w kontekście ustalania współczynnika k spowodował odmienne stanowiska różnych krajów. Zeszłoroczne propozycje ustanowienia współczynnika k dla żużla na poziomie 0,9 zostały zrewidowane. Ustalono ostatecznie, iż przyjęte zostaną następujące wytyczne w nowelizacji EN 206-1 dla granulowanego mielonego żużla wielkopiecowego: Maksymalna ilość granulowanego, mielonego żużla wielkopiecowego brana do obliczeń w świetle k-value koncept winna wynikać z nierówności: GGBS CEMENT 1,0 w stosunku masowym GGBS granulowany mielony żużel wielkopiecowy
k w wysokości 0,6 dla cementów CEM I oraz CEM II/A zgodnego z EN 197-1. ECOTECH zarekomenduje do zarządu ERMCO w/w podstawowe zasady. W ramach rozważań zaproponowany został temat ustanowienia metody oceny żużla jako wskaźnik aktywności żużla na podstawie którego miałby być dopuszczony wyższy współczynnik k dla żużli wysoko-aktywnych. Jako metodę oceny zaproponowano badanie aktywności żużla z użyciem CEM I 42,5 i na podstawie wyników badań ustanowienie dodatkowych poziomów k. (podejście to stosowane jest we Francji) Dyskusja na spotkaniu toczyła się także w sprawie dodatkowych związanych badaniem właściwości żużla oraz zastosowaniem wytrzymałości na ściskanie, jako prognozy trwałości układu spoiwowego skomponowanego z cementu oraz żużla dodawanego do cementu na wytwórniach betonu towarowego. Wspólnie zgodzono się na rozważenie podejścia badania wytrzymałości jako jednego ze sposobów określenia trwałości. Niemniej jednak jeśli w pewnych klasach ekspozycji wytrzymałość na ściskanie jest pewnego rodzaju odzwierciedleniem trwałości betonu w danej klasie ekspozycji (na przykład ścieranie) to w innych klasach ekspozycji, zwłaszcza agresji chemicznej to podejście jest bardzo dyskusyjne i z pewnością wprost nie przekłada się na trwałość więc jako takie nie może samodzielnie stanowić o trwałości. Nie uzyskano jednak jednomyślności w sprawie wydłużenia oceny trwałości po okresie 96 dni (wydłużenie z obecnego z 28 dni do 96 dni).
Ponieważ nie ma tradycji stosowania granulowanego mielonego żużla wielkopiecowego jako dodatku do betonów nie wnosiliśmy żadnych wniosków do uzgodnień poczynionych w ramach niniejszego tematu. Na spotkaniu poruszono także problem cementu referencyjnego (cementu odniesienia). Dotychczas jako cement referencyjny stosowany był cement CEM I. Przy pomocy tego cementu badano i określano w pierwotnej wersji EN 206-1 zależności stosowania dodatków typu II oraz ustalano na tej podstawie wartości współczynnika k. Stosowanie dodatku popiołu lotnego oraz granulowanego mielonego żużla wielkopiecowego do betonu wraz z cementem CEM I przy zastosowaniu zasad równoważnego przeliczenia stosunku wodno-spoiwowego z pewnością redukowało obawy o aspekt uzyskania odpowiedniej trwałości w/w układu spoiwowego. W rzeczywistości taki układ spoiwowy był bardzo zbliżony do zastosowania cementów z dodatkami w miejsce mieszaniny cementu czystego i dodatku. W świetle nowych kierunków opracowań metod badawczy oraz spoiw odpornych na agresywne środowiska (na przykład chlorkowa agresja) CEM I nie jest cementem pożądanym do zastosowania w materiałach pracujących w niektórych szczególnie agresywnych środowiskach. Dlatego też dalsze stosowanie CEM I jako cementu referencyjnego budzi wiele obaw o trafność podejścia. W świetle także zrównoważonego rozwoju CEM I może zostać w przyszłości wyeliminowany z funkcjonujących specyfikacji. Rozważane było poszerzenie rodzaju cementu używanego jako cement referencyjny o cement CEM II/A. Omówiono wstępnie problematykę zrównoważonego rozwoju oraz aspekty jakie w przyszłości będą przedmiotem obrad komisji ECOTECH.
W ramach niniejszego tematu przedstawiono konieczności stworzenia procedur opisujących i wpasowujących się w tematykę projektowania właściwości betonu w świetle cyklu życia produktu. Przedstawiono projekt normy na roboty geotechniczne pren 1536. Omówione zostały podatkowe wymagania oraz właściwości w odniesieniu do materiałów zastosowanych do produkcji oraz do badań produktu. Ostatnią sprawą poruszaną w ramach prac nad nowelizacja EN 206-1 było zastosowanie jasnych i rzeczowych kryteriów w sprawie stosowania włókien do mieszanki betonowej. Zaproponowane zostały procedury kontroli jakie miałby się pojawić w normie EN 206-1 dotyczące dokładności dozowania, sposobu i częstotliwości kontroli oraz kryteriów oceny zgodności i identyczności w odniesieniu do świeżej mieszanki betonowej. Ustalono szczegółowe obrady na zasygnalizowane tematy na spotkaniu w Brukseli we wrześniu. autor: mgr inż. Sebastian Kaszuba Członek Komisji ECO-TECH z ramienia SPBT Centrum Technologiczne BETOTECH Sp. z o.o.