Raport z odbytego stypendium w ramach programu ERASMUS Kierunek: Finanse i Rachunkowość Wyjazd na 5. Semestrze (stacjonarne studia licencjackie) Uczelnia zagraniczna: International School of Management (ISM) Dortmund. Czas pobytu: semestr zimowy (01.09 20.12.2012) MIEJSCE POBYTU Dortmund jest miastem położony w zachodniej części Niemiec w Nordrhein-Westfalen (Nadrenia Północna Westfalia). W bliskim sąsiedztwie znajdują się takie miasta jak: Bochum, Essen, Duisburg, Düsseldrof, Kolonia, Bonn, Münster. Miasto posiada około 580 tysięcy mieszkańców, a jego struktura ludnościowa jest dość zróżnicowana, ze względu na dużą ilość ludności imigracyjnej (Turcy, Polacy, Rosjanie). Dortmund jest typowym miastem poprzemysłowym, a więc próżno szukać tam dużej ilości zabytków. Do największych atrakcji miasta należą: Signal Iduna Park (stadion miejscowej Borussi), Wetsfalenpark z wieżą telewizyjną, a także kilka muzeów. Ponadto w okresie świątecznym w centrum Dortmundu odbywa się duży Weinechtsmarkt, na który przyjeżdżają turyści z całych Niemiec i Europy. Jeśli chodzi o Dortmund to nie sposób nie wspomnieć, o tym jak miasto zwariowane jest na punkcie piłki nożnej i Borussi Dortmund. Dosłownie na każdym kroku w mieście da się zauważyć różnego rodzaju symbole związane z klubem (np. niektóre tramwaje czy śmieciarki wymalowane w barwach klubu). Kulminacją są mecze Borussi, kiedy większość miasta zamiera w pubach a całe miasto przez cały dzień jest żółto-czarne. DOJAZD Do Dortmundu można dotrzeć na różne sposoby: 1. W mieście znajduje się niewielkie lotnisko, na które latają samoloty Wizz Air z kilku miast Polski (Łódź, Gdańsk, Katowice). Ponadto w granicach 1-1,5 godziny pociągiem znajdują się dwa lotniska w Düsseldorfie, z czego na jedno (Weeze) lata Ryanair z Modlina. 2. Raz dziennie przez Dortmund przejeżdża pociąg Jan Kiepura. Około 5:00 pociąg przejeżdża przez Dortmund jadąc do Amsterdamu, natomiast około północy pociąg przejeżdża w kierunku Warszawy. 3. Ostatnią możliwością jest transport samochodowy lub autobusowy. Dortmund oddalony jest od Warszawy o około 1050 km. Obecnie przy wybudowanej autostradzie A2 czas przejazdu samochodem osobowym wynosi około 9 9,5 godziny. W Dortmundzie znajduje się również dworzec autobusowy, na który przyjeżdża spora liczba autobusów z różnych miejsc Polski. UNIWERSYTET ISM jest uczelnią prywatną, która zyskuje z każdym rokiem coraz lepszą renomę. ISM posiada kampusy w kilku miastach Niemiec, ale kampus w Dortmundzie jest największym. Znajduje się w miasteczku akademickim (głównie obiekty Technische Universität Dortmund) na obrzeżach miasta (dojazd z Hauptbanhof w centrum zajmuje około 20 minut). Kampus ISM składa się z dwóch niewielkich budynków. Na uczelni studiuje około 1000 studentów. W trakcie mojego pobytu było 1
około 70 studentów zagranicznych na różnych programach wymian (większość oczywiście w ramach Erasumusa). KURSY ISM oferuje specjalnie przygotowany dla studentów zagranicznych program International Business Certificate, w ramach którego zajęcia prowadzone są w języku angielskim. Do uzyskania IBC należy zrealizować jeden z dwóch bloków programowych (każdy blok liczy 4 przedmioty) i dodatkowo dwa przedmioty specjalizacyjne oferowane w ramach kilku ścieżek (przedmioty specjalizacyjne można pomieszać, tzn. nie trzeba brać dwóch z jednej ścieżki). Każdy przedmiot na ISM ma wagę 5 ECTSów. Ponadto ISM oferuje zajęcia językowe z Niemieckiego i Włoskiego (po 3 ECTSy). Ja osobiście zrealizowałem następujące przedmioty w ramach bloku II: 1. Doing Business in a Global Economy (wykładowca: Nathaniel Peltier) Przedmiot prowadzony jest przez wykładowcę z Dominiki, który posiada specyficzny dla siebie styl wykładu, polegający na ciągłym używaniu kilku tych samych zwrotów i przywoływaniu tych samych przykładów. Przez to też wykład jest dość nudzący. Ponadto wykładowca na każdych zajęciach przepytuje z newsów. Sam przedmiot podzielony jest na dwie części. Pierwsza zajmuje się ogólnie pojętą globalizacją i problemami z nią związanymi. Druga zaś dotyczy sektora usług i jakości z tym związanej. Materiał jest dość prosty i niezbyt obszerny (slajdy dostępne w Internecie). Egzamin trwał 70 minut (jak wszystkie egzaminy na ISM) i polegał na odpowiedzi na 4 pytania z 8 zaproponowanych (po 2 z globalizacji i usług). Pytania dotyczyły konkretnie wymienionych rzeczy na slajdach i nie były zbyt trudne. 2. Crisis Management (wykładowca: Nathaniel Peltier) Przedmiot prowadzony przez tego samego wykładowcę, co powyższy, więc forma prowadzenia zajęć jest ta sama. Przedmiot dotyczył zarządzania kryzysowego, ale z uwagi na fakt, że wykładowca zajmuje się branżą turystyczną, to przedmiot tak naprawdę sprowadzał się tylko do zarządzania kryzysowego w turystyce. Przedmiot również nie należał do najtrudniejszych i nie był zbyt obszerny (aczkolwiek zawierał trochę więcej suchej teorii aniżeli Doing Business). Również i do tego przedmiotu był skrypt w Internecie. Na egzaminie trzeba było odpowiedzieć na 4 pytania z 6 zaproponowanych. Jak wyżej, pytania dotyczyły tego co na slajdach i były jak najbardziej do odpowiedzenia. 3. Strategic Controlling (wykładowca: Mathias Lütke-Entrup) Przedmiot prowadzony przez sympatycznego wykładowcę, który stara się wszystko dokładnie tłumaczyć. Mimo to przedmiot ten jest najtrudniejszym w tym bloku (przedmiot jak na standardy SGH można uznać za średnio trudny) i sprawiał problemy wielu osobom. Jest on naładowany dużą dawką wiedzy z pogranicza różnych dziedzin (m.in. ekonomii czy rachunkowości). Do przedmiotu obowiązuje skrypt i zbiór ok. 15 zadań. Egzamin składa się z kilku pytań praktycznych (schemat zadań takich jak w zbiorze) i teoretycznych, ale przeważają zadania. Na egzaminie jest bardzo mało czasu i ciężko wyrobić się z napisaniem wszystkiego. Zalecam, aby naukę do egzaminu zacząć na kilka dni przed ponieważ skrypt jest naładowany dużą dawką wiedzy czysto teoretycznej. 2
4. Branding and Communication Management (wykładowca: Jane Townsend) Przedmiot prowadzony jest przez rodowitą Brytyjkę. Zagadnienia poruszane na zajęciach przypominają zakres tematyczny Marketingu na SGH. W trakcie zajęć jest miejsce również na kilka case ów. Podobnie jak do innych przedmiotów i do tego jest dostępny skrypt wykładowcy. Egzamin jest z tych o średnim poziomie trudności i składa się z kilku pytań odnoszących się do zaprezentowanego materiału. Ponadto zrealizowałem następujące przedmioty specjalizacyjne i język włoski: 5. Intercultural Communication (wykładowca: Clint Leahr) Przedmiot należał do Communication Track. Prowadzony był przez Amerykanina, który na co dzień wykłada w Innsbrucku i przyjeżdża do Dortmundu co semestr tylko na jeden tydzień. W trakcie tego tygodnia zajęcia odbywają się codziennie przez kilka godzin. Zakres materiału nie jest zbyt duży, a duża część zajęć polega na swobodnej rozmowie i anegdotach wykładowcy. Ponadto w trakcie zajęć uczymy się salsy i jednego dnia po zajęciach poszliśmy do klubu salsy. Przedmiot z racji tego, że odbył się na początku semestru dał możliwość szybkiego poznania ludzi. Jednakże jego minusem była forma zaliczenia, w postaci egzaminu, którego część pytań w ogóle nie dotyczyła przerobionego materiału. 6. International Accounting (wykładowca: Manfred Bolin) Przedmiot należał do Financial Track. W trakcie zajęć były omawiane przez wykładowcę kolejne MSRy i MSSFy. Materiał był dość skomplikowany i złożony, ale zaliczenie przedmiotu odbywało się poprzez przygotowanie grupowej prezentacji związanej tematycznie ze sprawozdawczością finansową. Więc w praktyce przedstawiony materiał nie był konieczny do nauczanie, bo wykładowca oceniał tylko przedstawioną prezentację i nie pytał z materiałów z wykładu. 7. Italienisch (Pascal Fannasch) Przyjemny kurs podstaw gramatyki i słownictwa języka włoskiego. Prowadzony przez młodego wykładowcę, który miał bardzo fajne podejście do studentów. Osobiście polecam. WARUNKI STUDIOWANIA ISM dysponuje nowoczesnymi, dobrze wyposażonymi salami różnej wielkości. Na terenie uczelni znajdują się sala komputerowa, gdzie można swobodnie korzystać z Internetu i drukować oraz kserować za opłatą materiały. Ponadto ISM posiada własną niewielką bibliotekę (do wyżej wymienionych przedmiotów korzystanie z niej nie jest konieczne). Na parterze głównego budynku znajduje się również mensa, ale jedzenie w niej jest niezbyt smaczne i dość drogie. Dlatego lepiej jest korzystać z mensy uniwersytetu technicznego (TU), która znajduje się nieopodal. Z ciekawostek można dodać, że plan zajęć zmienia się w każdym tygodniu (ale plan podany jest z góry na cały semestr) a zajęcia są prowadzone przeważnie w blokach (tzn. typowe dwa wykłady SGH jeden po drugim z tego samego przedmiotu). Dzięki temu na uczelni bywa się nie więcej niż 4 razy w tygodniu i jest sporo czasu wolnego na różne wycieczki itp.. WARUNKI MIESZKANIA 3
Do najpopularniejszych form zakwaterowania w Dortmundzie należą: 1. Carl Duisburg Center (CDC), który jest prywatnym akademikiem współpracujący z ISM. To właśnie tam mieszka największa grupa Erasmusów ISM. Zakwaterowanie tam jest w pokojach jednoosobowych, ze wspólną łazienką z drugim pokojem. Cena pokoju wynosi 270 Euro za miesiąc. Do minusów na pewno należy brak WiFi i słaby Internet jedynie w tzw. common roomach na każdym piętrze. 2. Zakwaterowanie w jednym z akademików uniwersytetu technicznego (TU), które zlokalizowane są w pobliżu miasteczka akademickiego i ISM. Najczęściej mieszka się tam w mieszkaniu (każdy student ma swój osobny pokój). Mieszkając tam ma się kontakt z wieloma innymi studentami w tym z Erasmusami z TU. W rejonie tych akademików zlokalizowanych jest kilka małych pubów studenckich. 3. Ja osobiście pojechałem do Dortmundu z dziewczyną i postanowiliśmy wynająć wspólnie mieszkanie. Wybór jest dość duży, ale problemem jest wynajęcia na tak krótki okres czasu, dlatego szybciej i łatwiej można znaleźć mieszkanie przez agencję nieruchomości (jedna HomeCompany polecana jest przez ISM). Nasz czynsz wynosił 540 Euro uwzględniając wszystkie koszty. PRZYJĘCIE NA UCZELNI Pierwsze, co należy napisać to bardzo dobrze zorganizowany International Office. Pracująca tam Magdalene Lindemman jest osobą bardzo pomocną we wszelkiego rodzaju sprawach. Trochę gorzej wygląda integracja z niemieckimi studentami ISM, ponieważ nie są oni zbyt do tego chętni. Bardzo wielu Buddy ch w ogóle się nie odezwało do swoich Erasmusów. Ja miałem to szczęście, że nawiązałem fajny kontakt ze swoją Buddy. Na uczelni organizowany jest jeden Orientation Day, w trakcie którego dowiadujemy się wielu ważnych informacji odnośnie warunków studiowania i przechodzimy szkolenia z zakresu systemu elektronicznego i biblioteki. Po tej części oficjalnej zorganizowane zostało wyjście na zwiedzanie Signal Iduna Park, a dzień później integracja w kawiarni i potem w klubie. Podczas Orientation Day zostają wręczone także Welcome Packi, w których tak naprawdę najbardziej wartościowym dodatkiem jest niemiecka prepaidowa karta SIM z 5 Euro na koncie. I tutaj moja uwaga: najlepiej jest zarejestrować tę kartę SIM bezpośrednio w salonie O 2, a nie jak napisane w instrukcji przez Internet. KOSZTY UTRZYMANIA Ceny w Dortmundzie są nieco wyższe niż w Warszawie, ale nie przerażają. W Niemczech bardzo popularne jest robienie zakupów w dyskontach takich jak Lidl czy Aldi, dlatego w szczególności ceny żywności nie są zbyt wygórowane. Trochę inaczej sprawa wyglądaj jeśli chodzi o ceny w restauracjach, fastfoodach, pubach, klubach, kinach itp.. W tych miejscach ceny czasem są faktycznie zdecydowanie wyższe (np. McZestaw to ok. 6 Euro, bilet do kina ok. 8 Euro). W Dortmundzie droga jest również komunikacja miejska, ponieważ miesięczny bilet (tzw. YoungTicket) kosztuje nieco ponad 46 Euro. Ogólnie rzecz biorąc, stypendium w żaden sposób nie wystarcza na pokrycie tych kosztów (pokrywa jedynie znaczną część kosztów związanych z zakwaterowaniem). KOMUNIKACJA 4
Dortmund jest miastem o dość dobrze zorganizowanej komunikacji miejskiej, na którą składają się linie: U-Bahn, S-Bahn i autobusowe. Do głównego środka komunikacji w centrum miasta należą linie U-Bahn, które poza centrum wyjeżdżają na powierzchnię i działają na zasadzie tramwajów. Należy wspomnieć, że częstość kursowania komunikacji jest zdecydowania rzadsza niż w Warszawie. Jeśli chodzi o podróżowanie po Niemczech to ceny pociągów są dość wysokie. Najlepszym sposobem na tanie podróżowanie jest kupowanie biletów grupowych (np. Wocheende Ticket). Ponadto do podróżowania w obrębie miast w Zagłębiu Rury można do biletu miesięcznego dokupić jednorazowo tzw. Zusatz Ticket za 2,4 lub 3,5 Euro (w zależności jak daleko chcemy jechać). ŻYCIE STUDENCKIE I CZAS WOLNY Dortmund z pewnością nie oferują tak szerokiej gamy możliwości na spędzanie czasu jak Warszawa. W mieście działa zaledwie kilka klubów; do najpopularniejszych wśród Erasmusów należą Nightrooms (studenci ISM mają tam darmowe wejście pod warunkiem, że w środku kupią coś w barze, za co najmniej 3 Euro) i Keller. Popularne i dość tanie są puby zlokalizowane przy akademikach TU. W Dortmundzie życie miasta skupia się w centrum, gdzie na deptakach zlokalizowane jest większość klubów, pubów, sklepów i centrum handlowe. W centrum znajduje się również siłownia, w której studenci ISM mają zniżkę i płacą 30 Euro za miesiąc. Ponadto w Dortmundzie znajduje się również kino, aquapark i lodowisko. ADAPTACJA KULTUROWA Niemcy nie odbiegają zbytnio pod względem kulturowym od Polski. W oczy rzuciły mi się następujące rzeczy. Po pierwsze bardzo wcześnie zamykane sklepy w ciągu tygodnia (przeważnie ok. 20) i brak handlu w niedzielę (wtedy miasto wygląda na strasznie opustoszałe). Ponadto w Niemieckich kinach dominują filmy z dubbingiem i np. w Dortmundzie w ogóle nie ma kina, gdzie można by było obejrzeć filmy w oryginalnej wersji językowej (najbliższe kino jest w sąsiednim Bochum). Ocena wyjazdu w skali od 1 do 5: 1. Ocena pod względem wyjazdu: 4,5 Dodatkowym plusem z pewnością była LM w Dortmundzie i szlagierowe spotkanie z Realem Madryt 2. Ocena pod względem merytorycznym: 4 Minusem jest dość uboga oferta programowa i brak udziału studentów niemieckich w przedmiotach dla Erasmusów. Bardzo chętnie odpowiem też na wszystkie inne pytania czy to mailowo czy też osobiście. 5