LITERATURA I TREŚCI PROGRAMOWE STUDIÓW PODYPLOMOWYCH TECHNOLOGIA TYPU CISCO PROJEKTOWANIA SIECI KOMPUTEROWYCH W PRZEDSIĘBIORSTWIE 1
Technologia typu CISCO projektowania sieci komputerowych w Przedmiot: PODSTAWY SIECI KOMPUTEROWYCH Media transmisyjne. wykład 15 laboratorium 20 wykład: dr hab. Piotr Porwik ćwiczenia lab.: Program przedmiotu: Pojęcia podstawowe. Terminal, stacja robocza, system wielodostępny, sieć komputerowa. Sieci LAN oraz WAN. Rozdział zadań klient-serwer oraz peer-to-peer. Dostęp do plików na dysku twardym, dostęp do centralnej drukarki, dostęp do różnych aplikacji oraz innych urządzeń (modem). Sieciowy i nie sieciowy system operacyjny. Transmisja ARCNET oraz Ethernet. Elementy składowe sieci komputerowej: Stacje robocze, serwery, zasoby sieciowe systemy operacyjne, karty sieciowe, okablowanie i gniazda, huby, przełączniki, wzmacniaki, routery, bramy,mosty. Podstawowe protokoły transmisji danych. Protokoły połączeniowe i bezpołączeniowe. Karta sieciowa, adres MAC. Protokół ARP oraz RARP. Adresy IP. Odwzorowanie domen. Serwer DNS. Zapytania rekurencyjne i iteracyjne w serwisie DNS. Klasy sieci. Podział sieci na podsieci za pomocą adresu IP i maski sieciowej. Wyznaczanie adresu sieciowego. Wykład z wykorzystaniem środków audiowizualnych. Ćwiczenia laboratoryjne praktyka w środowisku systemu operacyjnego. Podstawowym celem dydaktycznym zajęć jest zaznajomienie słuchaczy z zasadami budowy i projektowania lokalnych sieci komputerowych. Studenci poznają zasady fizycznej i logicznej integracji sprzętu komputerowego. 2
1. Cieślak K., Windows i sieci komputerowe. Helion, Gliwice, 1998. 2. Comer D.E., Sieci komputerowe i intersieci. WNT, Warszawa 2003. 3. Comer D.E., Sieci komputerowe TCP/IP. WNT, Warszawa 1999. 4. Haugdahl J.S., Diagnozowanie i utrzymanie sieci. Księga eksperta. Helion, Gliwice 2001. 5. Krysiak K., Sieci komputerowe. Kompendium. Helion, Gliwice, 2003. 6. Mucha M., Sieci komputerowe. Budowa i działanie. Helion, Gliwice, 2003 7. Simmons C., Causey J., Microsoft Windows XP w Sieciach dla Ekspertów, ReadMe 2003. 8. Sportack M., Sieci komputerowe - księga eksperta. Helion, Gliwice 2004. Technologia typu CISCO projektowania sieci komputerowych w Przedmiot: METODY ORGANIZACJI SIECI KOMPUTEROWYCH Podstawy sieci komputerowych. wykład 10 laboratorium 10 wykład: dr hab. Piotr Porwik ćwiczenia lab.: Program zajęć: Fizyczne topologie sieci LAN. Różnice, zalety i wady. Praca w grupie roboczej i praca w domenie na przykładzie systemów operacyjnych Windows. Podstawy mostowania i przełączania. Podstawy trasowania. Podstawowe funkcje trasowania. Algorytmy trasowania. Statyczne i dynamiczne protokoły trasowania. Miary trasowania. Zastosowanie zapory ogniowej (Firewall). Ochrona antywirusowa. Zasady podziału sieci na podsieci. Uprawnienia do zasobów i sprzętu. Rola administratora. Usługi serwerów i stacji roboczych. Uruchamianie dodatkowych usług i serwerów sieciowych: DNS, DHCP, WINS, Proxy. Serwer pocztowy oraz serwer WWW. 3
Wykład z wykorzystaniem środków audiowizualnych. Ćwiczenia laboratoryjne praktyka w środowisku sieci komputerowej z ustalonymi usługami oraz uprawnieniami użytkowników. Podstawowym celem dydaktycznym zajęć jest zaznajomienie słuchaczy z zasadami funkcjonowania lokalnych sieci komputerowych. Studenci zapoznają się ze sposobami wprowadzania ograniczeń usług i uprawnień oraz zasadami wprowadzania dodatkowych usług poprzez serwery usług. 9. Cieślak K., Windows i sieci komputerowe. Helion, Gliwice, 1998. 10. Comer D.E., Sieci komputerowe i intersieci. WNT, Warszawa 2003. 11. Comer D.E., Sieci komputerowe TCP/IP. WNT, Warszawa 1999. 12. Haugdahl J.S., Diagnozowanie i utrzymanie sieci. Księga eksperta. Helion, Gliwice 2001. 13. Krysiak K., Sieci komputerowe. Kompendium. Helion, Gliwice, 2003. 14. Mucha M., Sieci komputerowe. Budowa i działanie. Helion, Gliwice, 2003. 15. Simmons C., Causey J., Microsoft Windows XP w Sieciach dla Ekspertów, ReadMe 2003. 16. Sportack M.: Sieci komputerowe - księga eksperta. Helion, Gliwice 2004. Technologia typu CISCO projektowania sieci komputerowych w Przedmiot: MEDIA TRANSMISYJNE I METODY PRZESYŁANIA DANYCH Znajomość podstaw sieci komputerowych. wykład 10 laboratorium 20 wykład: dr inż. Jarosław Zyguła ćwiczenia lab.: Program zajęć: - Transmisja szeregowa synchroniczna i asynchroniczna - Modulacja sygnału w celu dostosowania do parametrów psin. 4
- Zadania 1,2 i 3 warstwy modelu OSI-7. - Topologia fizyczna i logiczna LAN. - Topologia logiczna TokenRing komunikacja w sieci ARCNET. - Kodowanie informacji metodą Manchester. - Sieć z rywalizacją o dostęp do łącza. Metoda dostępu CSMA/CD. - Topologia fizyczna typu magistrala, kable koncentryczne, terminatory. - Ramka transmisyjna Ethernet (IEEE 802.3). - Kolizje lokalne i spóźnione, domena kolizyjna. - Powiększanie obszaru kolizyjnego przy użyciu wtórników i hub-ów. - Segmentacja sieci, tablica przełączeń, domena rozgłoszeniowa. - Łączenie sieci 10 i 100 Mb przy użyciu skrętki nieekranowanej UTP, (znoszenie, kategoria kabla, duplex i półdupleks,standard EIA/TIA 586A i 586B ). - Dobór kabla ze złączem RJ45 do łączenia urządzeń warstwy 2 i 3 modelu OSI-7. - Metody przesyłu informacji w sieci Gigabit Ethernet (4-ry pary przewodów, pełen dupleks, Kategoria 5e, topologia peer-peer). - Światłowód jedno i wielo modowy. - Osprzęt światłowodowy. - Standard Ethernet w łączach światłowodowych. - Media transmisyjne miedziane i światłowodowe (przepustowość, długość, rys historyczny perspektywy rozwoju). - Powiększanie odległości w sieciach lokalnych przez wstawianie konwerterów i fragmentów łączy światłowodowych. - Router jako urządzenie przełączające warstwy 3. - Media transmisyjne sieci rozległych łącza szeregowe, FDDI. - Urządzenia końcowe typu modem analogowy PSTN, modem kablowy, modem DSL. - Standard transmisji bezprzewodowych (IEEE 803.11). - Topologia sieci Ad-Hoc i infrastruktura (Access Point). - Typy anten i pojęcie zysku energetycznego. - Podstawowe metody zabezpieczania sieci bezprzewodowych. Wykład z wykorzystaniem środków audiowizualnych i symulatorów. Podstawowym celem dydaktycznym jest zapoznanie słuchaczy z zagadnieniami transmisji w sieciach komputerowych, doborem metod przesyłu i sprzętu do wymagań dedykowanej sieci. Nauka krosowania urządzeń sieciowych oraz testowanie poprawności połączeń oraz kabli sieciowych, budowa sieci bezprzewodowej. 1. http://www.cisco.com/web/learning/netacad/index.htm 2. Siudak J., Wstęp do współczesnej telekomunikacji światłowodowej, Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Warszawa 1999 3. Praca zbiorowa, NetWorld. Vademecum Teleinformatyka. Tom I. Wydawnictwo IDG POLAND, 2002; 5
Technologia typu CISCO projektowania sieci komputerowych w Przedmiot: SPRZĘT SIECIOWY FIRMY CISCO Znajomość podstaw sieci komputerowych. Znajomość mediów transmisji oraz metod przesyłania danych. wykład 5 laboratorium 35 Wykład: Ćwiczenia lab.: mgr inż. Rafał Doroz Tematyka wykładu: Klasyfikacja i podział urządzeń sieciowych -adaptery sieciowe, konwertery, koncentratory, przełączniki, mosty, routery, bramy - zasada działania, podstawowe parametry i zastosowanie. Praktyczna i teoretyczna wiedza z zakresu budowy i zasad działania poszczególnych elementów składowych routera oraz przełącznika firmy Cisco. Konfiguracji urządzeń oraz konfigurację programu IOS firmy Cisco Program zajęć: Budowa routera oraz przełącznika firmy CISCO (procesor, pamięć, interfejsy, moduły). Podłączenie komputera do portu konsoli routera. Sekwencja startowa i tryby pracy routerów CISCO. System operacyjny przełącznika. System operacyjny routera IOS Konfiguracja routera i przełącznika. Wykład z wykorzystaniem środków audiowizualnych i symulatorów. Celem zajęć jest zapoznanie studentów z budowa i konfiguracją aktywnych urządzeń sieciowych firmy Cisco. Uczestnik studiów pozna sprzętowe elementy składowe routerów oraz przełączników sieciowych. Podczas zajęć uczestniczy nabędą umiejętności konfiguracji zarówno sprzętowej jak i programowej poznawanych urządzeń. Omówione zostaną zagadnienia związane z budową sieci oraz zasadami współpracy poszczególnych urządzeń 6
sieciowych i protokołów komunikacyjnych wykorzystywanych przez te urządzenia. Nabyta wiedza pozwoli na wykorzystywanie urządzeń sieciowych przy projektowaniu, eksploatacji oraz diagnostyce sieci komputerowych. 4. Józefiok A., Budowa sieci komputerowych na przełącznikach i routerach Cisco. Helion, 2009. 5. Leinwand A., Pinsky B., Konfiguracja Routerów Cisco. Podstawy. MIKOM 2002. 6. Cisco Systems, Inc, Akademia sieci Cisco, semestry 1 & 2. MIKOM, Warszawa, 2004. 7. Materiały szkoleniowe programu CNAP, http://cisco.netacad.net. Technologia typu CISCO projektowania sieci komputerowych w Przedmiot: ZINTEGROWANE SYSTEMY SIECIOWE CISCO Znajomość podstaw sieci komputerowych. Znajomość mediów transmisji oraz metod przesyłania danych. Znajomość podstawowej konfiguracji routerów i przełączników firmy CISCO. wykład 10 laboratorium 35 Wykład: dr Iwona Kostorz Ćwiczenia lab.: Tematyka wykładu: Charakterystyka zintegrowanych systemów sieciowych obejmujących technologię routingu, przełączania, zarządzania siecią oraz oprogramowaniem w celu wydajnego i skutecznego udostępniania aplikacji oraz usług. Zaawansowane metody projektowania i konfiguracji sieci lokalnych oraz rozległych z zastosowaniem integracji komunikacji głosowej, wideo oraz systemów wymiany danych. Skalowalne schematy tworzenia sieci z wykorzystaniem protokołów routingu bezklasowego. Zasady tworzenia i konfiguracji wirtualnych sieci prywatnych (VPN) w routerach CISCO. 7
Program zajęć: Projekt zintegrowanego systemu usług sieciowych w architekturze urządzeń sieciowych CISCO z wykorzystaniem oprogramowania symulacyjnego Packet Tracer. Analiza projektu. Zarządzanie siecią rozległą i lokalną. Instalacja i konfiguracja routerów usług zintegrowanych (ISR) według zadanego schematu. Zarządzanie siecią lokalną. Instalacja i konfiguracja przełączników o stałej konfiguracji według przyjętego na zajęciach schematu. Oprogramowanie systemowe routerów CISCO IOS. Konfiguracja wybranego protokołu routingu bezklasowego. Konfiguracja usług protokołu IPv4 oraz usług protokołu IPv6. Konfiguracja i testowanie wirtualnych sieci prywatnych (VPN). Wykład z wykorzystaniem środków audiowizualnych i symulatorów. Podstawowym celem dydaktycznym jest zapoznanie słuchaczy z zagadnieniami integracji usług sieciowych w procesie projektowania i analizy struktur sieciowych przedsiębiorstwa, począwszy od analizy przepływu informacji pomiędzy jego działami oraz projekt i konfigurację infrastruktury sieciowej a kończąc na doborze oprogramowania. Celem dydaktycznym jest również nabycie umiejętności zastosowań zaawansowanych protokołów routingu, oraz konfiguracji i wykorzystania wirtualnych sieci prywatnych w procesie komunikacji pomiędzy jednostkami przedsiębiorstwa. 1. Odom W., Knott T., Akademia sieci Cisco. CCNA semestr 1. Podstawy działania sieci. PWN, Warszawa, 2008. 2. Odom W., McDonald R., Akademia sieci Cisco. CCNA semestr 2. Routery i podstawy routingu. PWN, Warszawa, 2008. 3. Lewis W., Akademia sieci Cisco. CCNA semestr 3. Podstawy przełączania oraz routing pośredni. PWN, Warszawa, 2008. 4. Reid A., Akademia sieci Cisco. CCNA semestr 4. Sieci rozlegle - technologie WAN. PWN, Warszawa, 2008. 5. Akademia sieci Cisco. CCNA. Pełny przegląd poleceń. PWN, Warszawa, 2008. 6. Desmeules R., IPv6. Sieci oparte na protokole IP w wersji 6. Implementacja, projektowanie, konfiguracja, wdrożenia. PWN, Warszawa, 2008. 7. Oppenheimer P., Cisco. Projektowanie sieci metodą Top-Down. PWN, 2008. 8
Technologia typu CISCO projektowania sieci komputerowych w Przedmiot: ZINTEGROWANE SYSTEMY INFORMATYCZNE I PORTALE DANYCH Podstawowa znajomość systemów Linux i Windows. Podstawy języka HTML, SQL i C#.NET. wykład 5 laboratorium 10 Wykład: Ćwiczenia lab.: mgr Łukasz Smacki Program przedmiotu: Tworzenie bazy danych: 1. Projekt bazy i normalizacja 2. Implementacja w MySQL Budowa systemu edycji bazy danych w C#.NET: 1. Budowa formularzy zapisujących dane w bazie danych. 2. Kontrola poprawności formularzy. 3. Przeglądanie danych w bazie. Prezentacji danych z bazy danych na stronie internetowej 1. Budowa strony WWW w języku HTML i CSS 2. Stworzenie skryptów PHP do pobierania danych z bazy MySQL 3. Prezentacji danych z wykorzystaniem technologii JavaScript i AJAX Wykład: Wykład z wykorzystaniem środków audiowizualnych. Laboratorium: Na zajęciach studenci poznają praktyczny przykład zintegrowanego systemu informatycznego, który umożliwia wprowadzania danych i prezentację danych dla użytkownika końcowego. Zaliczenie będzie odbywać się poprzez oddanie gotowego projektu, który będzie realizowany krok po kroku na zajęciach. 9
Cel dydaktyczny przedmiotu: Zapoznanie studentów z zasadami budowy zintegrowanych systemów informatycznych do zarządzania danymi. 1. Schmitt Ch., Wandschneider M., PHP i MySQL. Tworzenie aplikacji WWW. Wyd. Helion, 2006. 2. Kevin L., Blessing K., Trammell M.,, Evans M.K., Cherny R., CSS i Ajax. Strony WWW zgodne ze standardami sieciowymi W3C. Wyd. Helion, 2008. 3. Rychlicki-Kicior K., C#. Tworzenie aplikacji graficznych w.net 3.0. Wyd. Helion 2007. Technologia typu CISCO projektowania sieci komputerowych w Przedmiot: BEZPIECZEŃSTWO SYSTEMU SIECIOWEGO Znajomość podstaw sieci komputerowych. wykład 10 laboratorium 10 Wykład: dr inż. Jarosław Zyguła Ćwiczenia lab.: Program zajęć: - Stos protokołów TCP/IP, - Protokoły warstwy internetowej (IP, ICMP i ARP), - Format pakietu IP, - Protokoły warstwy transportowej (TCP i UDP), - Format segmentu TCP i UDP), - Pojęcie portu i gniazda, otwierania i nasłuchiwanie portów, standardowe numery usług, - Nawiązywanie trójstronnego połączenia, stanowość protokołu TCP, - Maszyna stanów systemu Linux dla protokołów TCP, UDP i ICMP (stany połączenia), - Tablica IPTables w systemie Linux kolejność przetwarzania łańcuchów i tabel, - Składnia reguł IPTables, - Metodologia tworzenia efektywnych reguł (polityka domyślna, przetwarzanie od szczegółu do ogółu), 10
- Zastosowanie dodatkowych modułów i maszyny stanów przy tworzeniu warunków; - Budowa statycznej ściany ogniowej (FireWall), - Ściana ogniowa dynamiczna (stanowa, z możliwością blokowania nadmiernej liczby zapytań), - Translacja adresów i portów w IPTables, - Raportowanie intruzów w logach, - Listy ACL (Access Control List) w routerach CISCO, - Składnia i przeznaczenie listy standardowej (numerowanie list, pojęcie maski blankietowej, pojęcia host i any), - Składnia i przeznaczenie list rozszerzonych (możliwość kontroli protokołu, adresu docelowego, portu i stanu połączenia, zapisy w logach), - Kojarzenie list ACL z interfejsami routera, - Metodologia umiejscawiania list standardowych i rozszerzonych, Wykład z wykorzystaniem środków audiowizualnych i symulatorów. Podstawowym celem kursu jest zapoznanie studentów ze źródłami zagrożeń atakami sieciowymi i sposobami przeciwdziałania. W trakcie zajęć przedstawione będą również metody wykorzystania elementów sieciowych do budowy ścian ogniowych w routerach pracujących pod kontrolą systemu Linux i systemu IOS CISCO. 8. http://www.cisco.com/web/learning/netacad/index.htm 9. Siudak J., Wstęp do współczesnej telekomunikacji światłowodowej, WKŁ, Warszawa 1999, 10. Praca zbiorowa, NetWorld. Vademecum Teleinformatyka. Tom I. Wydawnictwo IDG POLAND, 2002; 11. Scrimger R., LaSalle P., Leitzke C., Parihar M., Gupta M., TCP/IP Biblia. Wydawnictwo Helion S.A., Warszawa 2002 Shah S., Linux. Administracja. Kurs podstawowy, Wyd. Edition 2000 11
Technologia typu CISCO projektowania sieci komputerowych w Przedmiot: ADMINISTRACJA SERWERAMI I ZASOBAMI DANYCH Podstawowa znajomość systemów Linux i Windows. Podstawy Sieci Komputerowych. Forma: wykład 5 laboratorium 25 Wykład: Ćwiczenia lab.: Program zajęć: Administracja w systemie Windows: 1. Zarządzanie kontami i grupami użytkowników 2. Zarządzanie usługą Active Directory 3. Zarządzanie zaporą sieciową systemu Windows Server Administracja w systemie Linux: 1. Zarządzanie kontami i grupami użytkowników (LDAP) 2. Administracja serwerami: 1. www (Apache) 2. plików (pure-ftpd) 3. domen (bind9) 4. poczty (Postfix) 5. zasobów sieciowych (Samba, NFS) 6. DHCP 7. baz danych (mysql, posgresql) 8. usług terminalowych (ssh, LTSP) 3. Zarządzanie zaporą sieciową (iptables) 4. Kształtowanie pasma przepustowości (QOS) Zajęcia z wykorzystaniem środków audiowizualnych. Na zajęciach słuchacze poznają metody oraz zasady zarządzania serwerami. Zajęcia prowadzone są na bazie systemów operacyjnych Linux i Windows, pracujących w środowiskach wirtualnych. Zajęcia podzielone są na dwie części. 12
W pierwszej, studenci poznają konfigurację serwerów (usług) systemowych. W ramach tych zadań każdy słuchacz powinien zrealizować samodzielny projekt zgodnie Natomiast wytycznymi prowadzącego zajęcia.. W drugiej części zajęć rozwiązywane są praktyczne zadania z zakresu zarządzania połączeniami sieciowymi z naciskiem na zastosowanie serwera jako zaawansowanego routera. Słuchacze zapoznają się również z zasadami zarządzania zasobami systemów serwerowych. 1. William R. Stanek, Microsoft Windows Server 2003 vademecum. Wyd. MicrosoftPress, 2006. 2. Nemeth Evi, Snyder Garth, Hein Trent, Linux przewodnik administratora. WNT, WNT, 2008. 3. Benjamin Mako Hill, David B. Harris, Jaldhar Vyas, Debian GNU/LINUX 3.1. Bbiblia. Wyd. HELION, 2006. 13