Odpłatne wydawanie kart bibliotecznych podlega zwolnieniu z podatku od towarów i usług. Odpłatne wydawanie kart bibliotecznych jako czynność zaklasyfikowana do grupowania PKWiU 92.5, mieści się w pozycji 11 załącznika nr 4 do ustawy o VAT. Podlega zatem zwolnieniu od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 tej ustawy. Biblioteka publiczna jest instytucją kultury. Działa ona na podstawie ustawy z dnia 27 czerwca 1997 roku o bibliotekach (Dz. U. z 1997 roku Nr 85, poz. 539 ze zm.), ustawy z dnia 25 października 1991 roku o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz. U. z 2001 roku Nr 13, poz. 123 ze zm.) oraz ustawy z dnia 30 czerwca 2005 roku o finansach publicznych (Dz. U. z 2005 roku Nr 249, poz. 2104 ze zm.). Usługi bibliotek - zgodnie z art. 14 ww. ustawy o bibliotekach - są ogólnodostępne i bezpłatne. Statystycznie usługi bibliotek są sklasyfikowane w Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług w dziale PKWiU 92: Usługi związane z kulturą, rekreacją i sportem". Dokładnie mieszczą się one w grupowaniu PKWiU 92.5 Usługi świadczone przez biblioteki, archiwa, muzea i inne usługi związane z kulturą". A jeszcze dokładniej w grupowaniu PKWiU 92.51.11-00.00 Usługi bibliotek". 1 / 5
Szczegółowo w zakresie usług bibliotecznych mieszczą się takie czynności, jak: - nieodpłatny wstęp do biblioteki oraz wypożyczanie książek i czasopism (PKWiU 22.11, PKWiU 22.12 i PKWiU 22.13); - sprzedaż kart czytelniczych na rzecz czytelników służących wyłącznie identyfikacji osób przy wypożyczaniu książek, - pobieranie opłat za przedłużenie ważności kart czytelniczych, - pobieranie opłat za wydanie duplikatu karty w przypadku jej zagubienia przez czytelnika, - pobieranie opłat w przypadku zagubienia książki przez czytelnika, - obciążanie czytelnika kosztami upomnień, - wykonywanie na zamówienie czytelnika odpłatnych odbitek kserograficznych wyłącznie własnych zbiorów bibliotecznych, - odpłatne skanowanie materiałów należących do zbiorów bibliotecznych, - odpłatne bindowanie materiałów ze zbiorów własnych biblioteki na zamówienie czytelnika, - odpłatne laminowanie na zamówienie czytelnika wyłącznie własnych materiałów bibliotecznych. Usługi związane z kulturą są - co do zasady - zwolnione od VAT. Tak wynika z poz. 11 załącznika nr 4 do ustawy o VAT. Załącznik ten zawiera katalog usług objętych zwolnieniem od VAT i jednocześnie wyłączonych od tych zwolnień. Oznacza to, że wśród usług związanych z kulturą tylko niektóre czynności nie podlegają zwolnieniu od VAT. Czyli tylko te czynności, które zostały wyraźnie wymienione jako wyłączone ze zwolnień. I tak: w poz. 11 w pkt. 5 załącznika nr 4 do ustawy VAT zapisano, iż zwolnieniu od podatku VAT nie podlega: Wstęp oraz wypożyczanie wydawnictw (PKWiU 22.11, 22.12, 22.13) w zakresie usług świadczonych przez biblioteki, archiwa, muzea i innych usług związanych z kulturą (PKWiU 92.5)". 2 / 5
Jednocześnie ww. usługi zostały wymienione w poz. 157 załącznika nr 3 do ustawy o VAT. Treść tej pozycji brzmi: Usługi świadczone przez biblioteki, archiwa, muzea i inne usługi związane z kulturą - wyłącznie w zakresie wstępu oraz wypożyczania wydawnictw, wymienionych w pozycji 48 i 49". Powyższa treść obydwu załączników sugerowałaby, iż usługi świadczone przez biblioteki są opodatkowane stawką VAT w wysokości 7%. A to nic bardziej błędnego. Z uwagi bowiem na fakt, że zgodnie z art. 14 ww. ustawy o bibliotekach wstęp do biblioteki oraz usługi wypożyczania mają charakter nieodpłatny, wyłączenie określone w pkt. 5 poz. 11 załącznika nr 4 nie będzie miało zastosowania. Potwierdza to treść art. 5 ust 1 pkt 1 ustawy o VAT, wskazującego, iż tylko odpłatnie świadczone usługi są przedmiotem opodatkowania podatkiem VAT. Jednocześnie należy podkreślić, iż odpłatne wydawanie kart bibliotecznych oraz pobieranie opłat za przedłużenie ważności kart czytelniczych nie jest tożsame ze sprzedażą usług wstępu. Sprzedaż kart czytelniczych na rzecz czytelników służy bowiem wyłącznie identyfikacji czytelnika przy wypożyczaniu książek. Nie jest natomiast odpłatnym wstępem do biblioteki. Zatem zwolnienie od VAT dotyczy także odpłatnie wydawanych kart bibliotecznych. Zwolnienie obejmuje również: 3 / 5
1. wykonywanie na zamówienie czytelnika odpłatnych odbitek kserograficznych wyłącznie własnych zbiorów bibliotecznych, 2. odpłatne skanowanie materiałów należących do zbiorów bibliotecznych, 3. odpłatne bindowanie materiałów ze zbiorów własnych biblioteki na zamówienie czytelnika, 4. odpłatne laminowanie na zamówienie czytelnika wyłącznie własnych materiałów bibliotecznych. Powyższe czynności są bowiem usługami w zakresie bibliotek. Potwierdzają to wydawane przez Urząd Statystyczny w Łodzi opinie statystyczne w tym zakresie. Odpłatne wydawanie kart bibliotecznych jako czynność zaklasyfikowana do grupowania PKWiU 92.5 mieści się w pozycji 11 załącznika nr 4 do ustawy o VAT. Podlega zatem zwolnieniu od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 tej ustawy. Natomiast pobieranie opłat w przypadku zagubienia książki przez czytelnika, za wydanie duplikatu karty bibliotecznej w przypadku zagubienia jej przez czytelnika, a także obciążanie czytelnika kosztami upomnień nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Wynika to z charakteru pobieranych opłat. A mianowicie są to opłaty sankcyjne z zasady nie stanowiące podstawy opodatkowania podatkiem VAT (art. 29 ust. 1 ustawy o VAT). Biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, iż wszystkie wymienione na wstępie usługi bibliotek podlegają zwolnieniu na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług (poz. 11 załącznika nr 4 do ustawy). 4 / 5
Potwierdzają to także wydane przez Ministra Finansów indywidualne interpretacje prawa podatkowego VAT (zobacz np. interpretację indywidualną wydaną w imieniu ministra przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 28 listopada 2008 r. Sygnatura ITPP2/443-816a/08/RS). 5 / 5