UNIWERSYTET MIKOŁAJA KOPERNIKA W TORUNIU UCHWAŁA Nr 61 Senatu Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu z dnia 26 czerwca 2007 r. Regulamin Udostępniania Zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu Na podstawie 76 ust. 3 Statutu UMK z dnia 30 maja 2006 r. uchwala się, co następuje: I. Postanowienia ogólne 1 1. Podstawę niniejszego Regulaminu stanowi Statut UMK oraz Regulamin Organizacyjny Biblioteki Uniwersyteckiej UMK. 2. Biblioteka Uniwersytecka jest ogólnouczelnianą jednostką Uniwersytetu podległą rektorowi i pełni funkcję ogólnodostępnej biblioteki naukowej, której głównym zadaniem jest obsługa pracowników i studentów własnej uczelni. Prawo do korzystania ze zbiorów Biblioteki mają wszyscy zainteresowani na zasadach zawartych w niniejszym regulaminie. 3. W związku z rozporządzeniem Ministra Kultury i Sztuki z dnia 24 listopada 1998 r. w sprawie ustalenia wykazu bibliotek, których zbiory tworzą Narodowy Zasób Biblioteczny, określenia organizacji tego zasobu oraz zasad i zakresu jego szczególnej ochrony (Dziennik Ustaw 1998 nr 146, poz. 955), Biblioteka Uniwersytecka może ograniczyć dostęp do zbiorów wchodzących w skład Narodowego Zasobu Bibliotecznego. 2 1. Zbiory biblioteczne udostępnia się w Bibliotece Głównej UMK oraz bibliotekach systemu biblioteczno-informacyjnego UMK. 2. Biblioteka Uniwersytecka udostępnia swe zbiory: a) na miejscu w czytelniach, b) przez wypożyczanie indywidualne, c) przez wypożyczanie międzybiblioteczne innym bibliotekom, d) poprzez sieć komputerową w przypadku zbiorów elektronicznych. 3 Biblioteka Uniwersytecka udostępnia na miejscu zbiory innych bibliotek krajowych i zagranicznych, sprowadzone za pośrednictwem wypożyczalni międzybibliotecznej.
4 Szczegółowe zasady korzystania ze zbiorów Biblioteki Medycznej, bibliotek wydziałowych i instytutowych UMK określa dyrektor Biblioteki Uniwersyteckiej w porozumieniu odpowiednio z prorektorem UMK ds. Collegium Medicum, dziekanami i dyrektorami instytutów, w oparciu o Regulamin Organizacyjny Biblioteki Uniwersyteckiej. 5 Obiekty wchodzące w skład Narodowego Zasobu Bibliotecznego, dla których zostały wykonane kopie cyfrowe, udostępnia się w oryginale w wyjątkowych wypadkach. 6 Biblioteka Uniwersytecka może pobierać opłaty za niektóre prace zlecone i usługi. Zakres tych prac oraz cennik usług ustala dyrektor Biblioteki Uniwersyteckiej, a zatwierdza rektor. 7 Czytelnicy korzystający z wypożyczalni międzybibliotecznych Biblioteki Uniwersyteckiej mogą być obciążeni kosztami usługi. 8 Prawo do korzystania ze zbiorów i urządzeń Biblioteki Uniwersyteckiej mają: a. pracownicy, emerytowani pracownicy, studenci i doktoranci UMK oraz uczniowie Gimnazjum i Liceum Akademickiego UMK, b. uczestnicy studiów podyplomowych i kursów dokształcających oraz seminariów doktoranckich na UMK, po uzyskaniu przez Bibliotekę potwierdzenia uczestnictwa, c. pracownicy uniwersyteckich zakładów opieki zdrowotnej, nauczyciele akademiccy i studenci innych szkół wyższych w Toruniu i regionie jeżeli instytucje te posiadają stosowne umowy z UMK lub Biblioteką Uniwersytecką, d. kwalifikowani użytkownicy Regionalnego Centrum Informacji Medycznej w ramach zakresu działania Centrum, e. pracownicy naukowi PAN i innych placówek naukowo-badawczych w Toruniu, po podpisaniu stosownych umów, f. absolwenci UMK, na zasadach określonych w programie Absolwent UMK, g. inne osoby mające co najmniej 18 lat, na warunkach określonych w niniejszym Regulaminie w 15 ust. 2 oraz w 19 ust. 8. 9 1. Prawo do korzystania ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej nabywa się z chwilą otrzymania elektronicznej legitymacji studenckiej lub karty bibliotecznej oraz po aktywacji konta bibliotecznego. 2. Kartę biblioteczną otrzymuje się w wypożyczalni Biblioteki Głównej lub Biblioteki Medycznej, na podstawie dokumentu potwierdzającego studia albo zatrudnienie na UMK lub ważnego dokumentu potwierdzającego uprawnienia, o których mowa w 8 pkt a, c, e i f. 3. Karta biblioteczna studentów aktywowana jest z początkiem roku akademickiego, a innych czytelników z początkiem roku kalendarzowego. 4. Karty bibliotecznej nie wolno odstępować innym osobom. 5. O utracie karty bibliotecznej należy niezwłocznie zawiadomić wypożyczalnię; straty powstałe na skutek zaniedbania tego obowiązku obciążają właściciela karty. 6. Za wystawianie duplikatu karty bibliotecznej pobiera się opłatę, której wysokość ustala dyrektor Biblioteki Uniwersyteckiej, a zatwierdza rektor. 2
7. Prawo do korzystania ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej traci się z chwilą dezaktywacji konta bibliotecznego. II. Udostępnianie na miejscu 10 1. Zbiory na miejscu udostępniane są w czytelniach Biblioteki Głównej, Biblioteki Medycznej, bibliotek wydziałowych i instytutowych, a w przypadku zbiorów elektronicznych we wszystkich terminalach komputerowych wchodzących w skład sytemu biblioteczno-informacyjnego oraz sieci informatycznej UMK. 2. Do korzystania ze zbiorów bibliotecznych w czytelniach uprawnione są osoby posiadające ważną kartę biblioteczną. 11 1. We wszystkich czytelniach można korzystać z księgozbiorów podręcznych. 2. W czytelni głównej Biblioteki Głównej udostępnia się dzieła przechowywane w magazynach w tym zastrzeżone do korzystania na miejscu. 3. W czytelni odpowiedniej agendy Biblioteki Głównej można korzystać ze zbiorów specjalnych. 4. Z zasobów elektronicznych Biblioteki Uniwersyteckiej można korzystać na miejscu w Bibliotece Uniwersyteckiej na wyznaczonych stanowiskach komputerowych lub zdalnie dla uprawnionych grup użytkowników. 12 Dzieł udostępnianych w czytelniach nie wolno wynosić poza ich obręb. Przepis ten nie dotyczy studentów niepełnosprawnych; procedury udostępniania materiałów bibliotecznych do pracowni komputerowej dostosowanej do ich potrzeb reguluje Regulaminu użytkowania pracowni komputerowej dla studentów niepełnosprawnych UMK, zatwierdzony przez prorektora ds. studenckich. 13 Pracownicy Biblioteki Uniwersyteckiej, w uzasadnionych wypadkach, uprawnieni są do kontrolowania osób opuszczających czytelnie. 14 Wykonywanie i zamawianie kopii możliwe jest po uzyskaniu zgody pracownika czytelni i pod warunkiem respektowania prawa autorskiego i praw pokrewnych, a w przypadku zbiorów elektronicznych z zachowaniem warunków licencji. III. Wypożyczanie z Biblioteki Uniwersyteckiej 15 1. Prawo do wypożyczania książek poza Bibliotekę Uniwersytecką mają osoby wymienione w 8 lit. a-g niniejszego regulaminu. 2. Osoby wymienione w 8 lit. g mogą wypożyczać książki po wpłaceniu kaucji pieniężnej. 3. Wysokość kaucji ustala dyrektor Biblioteki Uniwersyteckiej, a zatwierdza rektor. 4. Zwrot kaucji następuje po uregulowaniu zobowiązań wobec Biblioteki Uniwersyteckiej. 3
16 1. Poza Bibliotekę Uniwersytecką nie wypożycza się dzieł wydanych przed 1945 r. Pracownicy naukowi UMK mogą wypożyczać druki wydane po 1918 r. dyrektor w uzasadnionych przypadkach może złagodzić lub zaostrzyć ten zakaz. 2. Poza drukami wymienionymi w ust. 1, nie wypożycza się: a. kolekcji znajdujących się w Oddziale Zbiorów Specjalnych, b. dzieł rzadkich i cennych, przeznaczonych decyzją dyrektora Biblioteki Uniwersyteckiej do korzystania na miejscu, c. innych materiałów wchodzących w skład Narodowego Zasobu Bibliotecznego, d. dzieł powierzonych bibliotece jako depozyt, e. wydawnictw ciągłych (gazet, czasopism), f. wydawnictw zgromadzonych w księgozbiorach podręcznych i prezencyjnych, dzieł w złym stanie zachowania, g. dzieł sprowadzonych z innych bibliotek w ramach wypożyczeń międzybibliotecznych. 17 1. Biblioteki systemu biblioteczno-informacyjnego UMK mają prawo do wypożyczania zbiorów innym bibliotekom systemu. Zgodę podejmuje oraz zasady wypożyczenia określa dyrektor Biblioteki Uniwersyteckiej oraz w stosunku do swoich zbiorów: z-ca dyrektora Biblioteki Uniwersyteckiej ds. Biblioteki Medycznej lub kierownik biblioteki wydziałowej. 2. Wypożyczone zbiory udostępnia się wyłącznie na miejscu w czytelniach. 3. Inne jednostki organizacyjne UMK mogą wypożyczać zbiory Biblioteki Głównej i Biblioteki Medycznej za zgodą dyrektora Biblioteki Uniwersyteckiej lub z-cy dyrektora Biblioteki Uniwersyteckiej ds. Biblioteki Medycznej. 4. Za stan zachowania i zwrot wypożyczonych dzieł odpowiada kierownik jednostki wypożyczającej. 18 1. Możliwe jest zawarcie umowy o wypożyczenie depozytowe zbiorów Biblioteki Głównej przez biblioteki systemu biblioteczno-informacyjnego UMK. 2. Umowę o wypożyczenie depozytowe zawiera na okres 5 lub 10 lat dyrektor Biblioteki Uniwersyteckiej oraz dziekan wydziału. 3. Umowa taka może być rozwiązana przez Bibliotekę Główną przed upływem terminu w przypadku nieprzestrzegania przepisów umowy przez bibliotekę otrzymującą depozyt. 19 Liczba dzieł wypożyczonych jednocześnie jednemu czytelnikowi w całym systemie biblioteczno-informacyjnym UMK wynosi: 1. nauczyciele akademiccy UMK, bibliotekarze systemu biblioteczno-informacyjnego 50 wol. (w tym w BG lub BM 30 wol.). 2. doktoranci 20 wol. (w tym w BG lub BM 10 wol.). 3. studenci UMK, słuchacze studiów podyplomowych 10 wol. 4. studenci uczelni, z którymi Biblioteka podpisała porozumienie o wypożyczaniu 5 wol. 5. uczniowie Gimnazjum i Liceum Akademickiego, inni pracownicy UMK oraz pracownicy uniwersyteckich zakładów opieki zdrowotnej 5 wol. 6. emerytowani pracownicy UMK, pracownicy naukowi PAN i innych placówek naukowo-badawczych w Toruniu 10 wol. 7. absolwenci UMK 3 wol. 8. czytelnicy wymienieni w 8 lit. g do 5 wol. 4
9. czytelnicy wymienieni w 8 lit. d do 3 wol. (tylko w Bibliotece Medycznej). 20 1. System biblioteczno-informacyjny umożliwia wypożyczanie dzieł na okres: a. nauczyciele akademiccy UMK, bibliotekarze systemu biblioteczno-informacyjnego 12 miesięcy, b. doktoranci 3 miesiące, c. studenci UMK, słuchacze studiów podyplomowych 30 dni, d. studenci uczelni, z którymi Biblioteka Uniwersytecka podpisała porozumienie o wypożyczaniu 30 dni, e. uczniowie Gimnazjum i Liceum Akademickiego, inni pracownicy UMK oraz pracownicy uniwersyteckich zakładów opieki zdrowotnej 30 dni, f. emerytowani pracownicy UMK, pracownicy naukowi PAN i innych placówek naukowo-badawczych w Toruniu 3 miesiące, g. absolwenci UMK 30 dni, h. czytelnicy wymienieni w 8 lit. g 30 dni. i. czytelnicy wymienieni 8 lit. d 30 dni. 2. Dyrektor Biblioteki Uniwersyteckiej oraz w odniesieniu do swoich zbiorów: z-ca dyrektora Biblioteki Uniwersyteckiej ds. Biblioteki Medycznej i kierownicy bibliotek wydziałowych mogą podjąć decyzję o ograniczeniu liczby i okresu wypożyczenia dzieł. 21 System elektronicznej rejestracji wypożyczeń i zwrotów nie przewiduje pisemnego potwierdzania zwrotu książek. Czytelnicy mogą każdorazowo sprawdzać stan swojego konta w komputerze, a ewentualne wątpliwości zgłaszać niezwłocznie w Wypożyczalni. 22 1. System elektronicznej rejestracji wypożyczeń umożliwia przedłużenie okresu wypożyczenia dzieła, jeśli nie ma na nie innych zamówień. 2. Biblioteka Uniwersytecka może z ważnych powodów zażądać zwrotu dzieła przed upływem terminu wypożyczenia lub w chwili wypożyczenia zastrzec wcześniejszy termin zwrotu. 23 1. System elektronicznej rejestracji wypożyczeń automatycznie nalicza opłaty za przekroczenie terminu zwrotu wypożyczonego dzieła. Wysokość opłaty podana jest w Cenniku i uregulowana odrębnym zarządzeniem rektora. Uzyskane kwoty w całości przeznaczone są na zakup literatury dydaktycznej. 2. W uzasadnionych wypadkach, na pisemny wniosek czytelnika, dyrektor Biblioteki Uniwersyteckiej, z-ca Biblioteki Uniwersyteckiej ds. Biblioteki Medycznej oraz kierownik biblioteki wydziałowej może zmniejszyć lub anulować opłatę wymienioną w ust. l. 3. Uchylanie się od zwrotu dzieł, a także odmowa uregulowania naliczonej opłaty może pozbawić czytelnika prawa do wypożyczania okresowo lub trwale. 24 1. Korzystający ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej ponoszą odpowiedzialność za stan wypożyczonych im dzieł i ich terminowy zwrot. 5
2. W razie zagubienia lub zniszczenia dzieła czytelnik zobowiązany jest zwrócić identyczny egzemplarz tej pozycji. 3. W przypadku braku takich możliwości czytelnik zakupuje wskazane przez dyrektora Biblioteki Uniwersyteckiej, z-cę dyrektora Biblioteki Uniwersyteckiej ds. Biblioteki Medycznej lub kierownika biblioteki wydziałowej wydawnictwa, których koszt może być wyższy niż cena zagubionego dzieła. 4. Dyrektor Biblioteki Uniwersyteckiej, z-ca dyrektora Biblioteki Uniwersyteckiej ds. Biblioteki Medycznej lub kierownik biblioteki wydziałowej w wyjątkowym wypadku może wyrazić zgodę na przyjęcie zamiast zagubionego dzieła jego kopii. 5. Czytelnik ponosi też koszty opracowania i oprawy dzieła dostarczonego zamiast zagubionego lub zniszczonego egzemplarza. 6. Z chwilą uregulowania zobowiązań wobec Biblioteki Uniwersyteckiej czytelnik nie nabywa prawa własności do zagubionego lub uszkodzonego obiektu. 25 Czytelnik pokrywa wszelkie inne koszty wynikłe z nieprzestrzegania przez niego regulaminu, a poniesione przez Bibliotekę Uniwersytecką (np. odkupienia zniszczonych lub naprawę uszkodzonych urządzeń i sprzętu bibliotecznego). IV. Wypożyczanie międzybiblioteczne 26 Biblioteka Uniwersytecka umożliwia korzystanie dla celów naukowych ze zbiorów innych bibliotek krajowych i zagranicznych poprzez wypożyczanie międzybiblioteczne. 27 Z wypożyczania międzybibliotecznego mogą korzystać: a. nauczyciele akademiccy UMK, b. studenci uczestnicy seminariów magisterskich i doktoranci UMK, c. studenci UMK za pisemnym potwierdzeniem opiekuna naukowego, d. inne osoby i instytucje, dla celów naukowych i ekspozycyjnych, pod warunkiem pokrycia przez nie kosztów wypożyczeń i uzyskania zgody dyrektora Biblioteki Uniwersyteckiej oraz instytucji użyczającej, 28 Dzieła sprowadzone z innych bibliotek udostępnia się w czytelni biblioteki zamawiającej przez okres wyznaczony przez bibliotekę wypożyczającą. V. Udostępnianie zbiorów specjalnych 29 1. Zasady udostępniania zbiorów specjalnych określa wewnętrzny Regulamin zatwierdzony przez dyrektora Biblioteki Uniwersyteckiej. 2. Wszystkie zbiory specjalne udostępnia się tylko na miejscu w czytelniach i gabinetach odpowiednich agend Biblioteki Głównej. 3. Korzystanie z obiektów szczególnie cennych oraz prowadzenie prac wydawniczych w oparciu o zbiory specjalne wymaga zgody dyrektora Biblioteki Uniwersyteckiej. 4. Postanowienia te dotyczą dokumentów tworzących Narodowy Zasób Biblioteczny, w szczególności zbiorów gromadzonych w sekcjach: a. gabinet rękopisów i starych druków, b. gabinet zbiorów kartograficznych, 6
c. gabinet zbiorów graficznych, d. gabinet zbiorów muzycznych, e. gabinet dokumentów życia społecznego, f. Archiwum Emigracji, g. Muzeum Uniwersyteckie. 30 Wypożyczaniu na zewnątrz podlegają tylko nuty. Decyzję w sprawie ich wypożyczenia podejmuje każdorazowo opiekun zbiorów muzycznych. 31 Korzystający po raz pierwszy ze zbiorów specjalnych mogą być zobligowani do wypełnienia deklaracji czytelnika i metryki rękopisu oraz określenia celu wykorzystywania tych zbiorów. Biblioteka Główna może zażądać poświadczenia celu wykorzystania przez instytucję naukową. 32 Kierownik Oddziału Zbiorów Specjalnych może w uzasadnionych wypadkach odmówić udostępnienia oryginalnych egzemplarzy (zły stan zachowania, szczególna wartość obiektu itp.) proponując o ile jest to możliwe ich kopię dostępną na miejscu w czytelni. VI. Postanowienia końcowe 33 Czytelnicy zobowiązani są do zapoznania się z treścią niniejszego regulaminu i do stosowania się do zawartych w nim postanowień. 34 1. Osoby korzystające ze zbiorów i urządzeń Biblioteki Uniwersyteckiej są zobowiązane do przestrzegania przepisów obowiązujących w poszczególnych jej agendach, dbałości o należyty stan i bezpieczeństwo wypożyczonych dzieł. 2. W pomieszczeniach Biblioteki Uniwersyteckiej należy zachować ciszę. Używanie telefonów komórkowych w czytelniach i pracowniach jest zakazane. 3. Palenie tytoniu jest zakazane we wszystkich pomieszczeniach Biblioteki Uniwersyteckiej. 4. Konsumpcja dozwolona jest w miejscach do tego przeznaczonych. 5. W przypadku rażącego naruszenia Regulaminu przez czytelnika, dyrektor Biblioteki Uniwersyteckiej, z-ca dyrektora ds. Biblioteki Medycznej oraz kierownicy bibliotek wydziałowych (instytutowych) mogą ograniczyć jego prawo do korzystania ze zbiorów bibliotecznych. 35 1. Rozstrzyganie spraw nie uregulowanych postanowieniami Regulaminu należy do kompetencji dyrektora Biblioteki Uniwersyteckiej. 2. Od decyzji dyrektora przysługuje odwołanie do rektora. 36 1. Czas otwarcia poszczególnych agend Biblioteki Głównej, Biblioteki Medycznej, bibliotek wydziałowych i instytutowych regulują odrębne zarządzenia dziekana lub dyrektora Biblioteki Uniwersyteckiej. Dziekan może okresowo, informując dyrektora Biblioteki Uniwersyteckiej, ograniczyć godziny otwarcia biblioteki wydziałowej 7
(instytutowej), dotyczy to zwłaszcza okresu wakacji oraz przerw międzysemestralnych i świątecznych. 2. Dyrektor Biblioteki Uniwersyteckiej oraz w przypadku Collegium Medicum z-ca dyrektora ds. Biblioteki Medycznej mogą okresowo ograniczyć godziny otwarcia niektórych agend Biblioteki Uniwersyteckiej dotyczy to zwłaszcza okresu wakacji oraz przerw międzysemestralnych i świątecznych. 37 Uwagi w sprawach związanych z korzystaniem ze zbiorów i urządzeń oraz z działalnością informacyjną i usługową Biblioteki Uniwersyteckiej można zgłaszać ustnie lub pisemnie dyrektorowi Biblioteki Uniwersyteckiej, z-cy dyrektora ds. Biblioteki Medycznej oraz kierownikom bibliotek wydziałowych (instytutowych). 38 Wynoszenie poza Bibliotekę Uniwersytecką bez dopełnienia obowiązujących formalności zbiorów bibliotecznych, a także przedmiotów i urządzeń będących własnością Biblioteki, podlega sankcjom karnym. 39 Odrębne przepisy, ustalone wspólnie przez dyrektora Biblioteki Uniwersyteckiej i pełnomocnika Samorządu Studenckiego ds. osób niepełnosprawnych, regulują udostępnianie zbiorów bibliotecznych studentom niepełnosprawnym. 40 Zwiedzanie Biblioteki Głównej oraz fotografowanie pomieszczeń wymaga zgody dyrektora Biblioteki Uniwersyteckiej. 41 1. Traci moc Regulamin Udostępniania Zbiorów Biblioteki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu zatwierdzony przez Rektora UMK w dniu 14 września 2001 r. 2. Regulamin uchwalony przez Senat UMK w dniu 26 czerwca 2007 r., wchodzi w życie z dniem uchwalenia. Przewodniczący Senatu Andrzej Jamiołkowski R E K T O R 8