Jeszcze nie koniec wzrostów na giełdzie w Indiach? 11 grudnia, 2014 r. Od początku roku główny indeks na giełdzie w Indiach S&P BSE SENSEX wzrósł o ok. 30%, co doprowadziło go do najwyższego poziomu w historii. W pierwszej połowie roku o tym ruchu decydowały przede wszystkim oczekiwania na pozytywne dla tamtejszej gospodarki zmiany polityczne, które narastały przed i po wyborach parlamentarnych. W drugiej oczekiwania na poprawę kondycji gospodarczej Indii i tamtejszych przedsiębiorstw na skutek planowanych w kraju reform. Po dużej skali wzrostów indeksów giełdowych warto przyjrzeć się bliżej sytuacji w Indii, by ocenić, czy jest szansa na kontynuację pozytywnych tendencji, czy też dotychczasowe zwyżki były na wyrost. Oczekiwane przyspieszenie wzrostu PKB Gospodarka Indii prawdopodobnie najgorsze w obecnym cyklu ma już za sobą. Po stopniowym spowalnianiu od 2011 r. i jak na tamte warunki stagnacji przy wzroście w pobliżu 4,5% r/r w 2012 r., ostatnie 2 kwartały przyniosły przyspieszenia do ponad 5%. Struktura PKB w III kw. 2014r., kiedy tempo wzrostu gospodarki spadło z 5,7% r/r do 5,3% pokazuje, że jeszcze nie wszystkie silniki pracują w 100% dobrze. Wciąż niewystarczająco silnie wzrasta przemysł, który według wybranego w tym roku premiera N. Modiego miał być jednym z głównych motorów rozwoju w Indiach. Słabiej niż kwartał wcześniej radziło sobie również m.in. rolnictwo, choć w tym przypadku decydowały przede wszystkim względy pogodowe. W IV kw. br. dynamika wzrostu PKB w Indiach będzie prawdopodobnie zbliżona do tej z III kw., choć w listopadzie indeks PMI dla indyjskiego przemysłu wzrósł do 53,3 pkt, najwyższego poziomu od lutego 2013 r., wspierany m.in. nowymi zamówienia, co stanowi dobry prognostyk na kolejne miesiące. Indeks dla sektora usług znalazł się na poziomie 52,6 pkt, najwyżej od czerwca br. W kolejnych kwartałach powinniśmy już obserwować przyspieszenie tempa wzrostu PKB Indii. W II kw. 2015 dynamika prawdopodobnie przekroczy już 6%. Wykres: Historyczne i prognozowane tempo wzrostu PKB Indii (w % r/r) 7 konsensus prognoz 6 5 4 3 2 1 0 Q4 13 Q1 14 Q2 14 Q3 14 Q4 14 Q1 15 Q2 15 Q3 15 Q4 15 Spadek cen ropy Indiom w najbliższych kwartałach istotnie będą sprzyjać niskie ceny ropy. Kraj ten jest importerem ropy i w przeciwieństwie do niektórych innych dużych państw wschodzących (jak np. Rosja i Brazylia), korzysta na spadkach cen tego surowca. Popyt Indii na ropę i produkty ropopochodne Klauzula ograniczenia odpowiedzialności znajduje się na ostatniej stronie.
w 2013 r. wyniósł 3,7 mln baryłek dziennie (czwarte miejsce na świecie), podczas gdy produkcja ok. 1 mln baryłek dziennie, co oznacza, że z importu pochodziło aż 73% tych produktów. Z kolei w przypadku paliw kopalnych w 2012 import stanowił 38% zapotrzebowania. Wobec tej skali importu spadek cen ropy w tym roku o 40% to duża ulga dla gospodarki Indii i impuls do przyspieszenia wzrostu. Niższe ceny surowca oznaczają też niższe wydatki z budżetu tego kraju, bowiem w ostatnim czasie wartość subsydiów na zakupy produktów ropopochodnych wynosiła około 4,4% wydatków budżetowych. Dzięki niższej wartości ropy rząd z tych subsydiów zaczyna rezygnować. Wykres: Zużycie paliw kopalnych w indiach Źródło: U.S. Energy Information Administration, International Energy Statistics Struktura gospodarki Spojrzenie na strukturę gospodarki Indii potwierdza, iż spadek cen surowców w zdecydowanym stopniu bardziej jej pomoże niż zaszkodzi. W III kw. bowiem górnictwo wytworzyło zaledwie 2% PKB, podczas gdy kategoria handel/hotelarstwo/transport komunikacja, która korzysta na niższych cenach ropy, aż 27%. W najbliższych kwartałach w strukturze tej może zwiększyć się udział przemysłu (obecnie 15%). Sektor ten również wspierany jest przez niż ceny ropy. Wykres: Udział poszczególnych sektorów w tworzeniu PKB Indii
Reformy Oczekiwania inwestorów odnośnie zdecydowanych reform w Indiach, jak na razie, w ciągu pierwszych 6 miesięcy urzędowania N. Modiego nie zostały spełnione. Przeprowadzone jedynie niewielkie zmiany, a kluczowe dla gospodarki reformy, jak zmiana prawa odnośnie nabywania gruntów, dostaw energii i węgla, transportu, inwestycji zagranicznych w sektorze ubezpieczeń i uproszczenia systemu podatkowego wciąż czekają na realizację. Istnieje szansa na rozpoczęcie prac nad tymi zmianami zimą. Jeśli faktycznie zostaną przeprowadzone, zaufanie do indyjskiej gospodarki powinno dodatkowo wzrosnąć. Polityka pieniężna Indyjska gospodarka w najbliższych miesiącach powinna dostać dodatkowe wsparcie w postaci obniżek stóp procentowych. W październiku br. inflacja spadła tam pod cel inflacyjny ustalony przez bank centralny na poziomie 6% i będzie prawdopodobnie kontynuować zniżkę m.in. na skutek niższych cen ropy. Konsensus rynkowy zakłada, że główna stopa procentowa zostanie tam obcięta w 2015 r. z obecnego poziomu 8% do 7,5%. Wykres: Historyczne poziomy i prognozy inflacji CPI (%r/r) i głównej stopy procentowej (%) Indii konsensus prognoz Źródło: Opracowanie własne, Bloomberg Kurs walutowy Największa zmienność w notowaniach indyjskiej rupii panowała w 2013 r., kiedy najpierw obserwowaliśmy jej dynamiczne osłabienie względem dolara (chwilowo nawet 30-procentowe), a następnie częściowe odreagowanie (ponad 10-procentowe). W okresie tym notowaniom indyjskiej waluty szkodził m.in. wysoki deficyt na rachunku obrotów bieżących. W 2014 r. rupia podobnie jak większość walut traciła na wartości względem dolara. Warto jednak zauważyć, że w stosunku do złotego w ostatnich miesiącach odrabiała straty ponoszone od 2010 r. Trend ten może zostać zahamowany przez oczekiwane obniżki stóp w Indiach, jednak silniejszego spadku wartości rupii nie powinniśmy obserwować. Kurs USDINR będzie prawdopodobnie pozostawał w przedziale 60,0-65,0, bliżej jego dolnego ograniczenia.
Wykres: Świecowy wykres kursu USDINR w interwale tygodniowym Deficyt na rachunku obrotów bieżących W 2013 r. notowaniom rupii ciążył wysoki deficyt na rachunku obrotów bieżących Indii. Działania tamtejszych władz ograniczające import złota doprowadził do spadku deficytu z rekordowego poziomu 88 bln USD (ponad 5%) w roku fiskalnym kończącym się w marcu 2013 r. do 32,4 mld USD rok później. Obecnie deficyt ten wynosi już ok. 1% PKB. Dodatkowo w kierunku ograniczenia deficytu będzie oddziaływać spadek cen ropy. Niższy deficyt powinien wspierać notowania rupii i zwiększać zaufanie inwestorów zagranicznych do Indii. Był on obok oczekiwanego ograniczenia deficytu budżetowego jednym z powodów podniesienia przez agencję S&P perspektywy ratingu Indii we wrześniu. Wykres: Deficyt na rachunku obrotów bieżących Indii w % PKB. Wyceny spółek Tegoroczne dynamiczne wzrosty cen akcji na giełdzie w Indiach doprowadziły wyceny spółek bazujące na historycznych wynikach do dość wysokich poziomów mnożnik Cena/Zysk znalazł
się ponad 19,0, podczas gdy Cena/Wartość Księgowa ponad 3,0. Porównując jednak te wartości do historycznych poziomów, spółki nie wydają się być bardzo drogimi. Mnożnik C/Z co prawda znajduje się ponad 10-letnią średnią, jednak duża brakuje mu do maksimów z okresu 2006-2007. Z kolei C/WK kształtuje się nawet poniżej 10-letniej średniej. Wykres: Historyczne mnożniki Cena/Zysk i Cena/Wartość Księgowa z naniesionymi 10-letnimi średnimi Poziomy tych mnożników prezentują się lepiej, gdy uwzględni się prognozowane zyski w perspektywie 2-letniej. Wtedy mnożnik C/Z schodzi pod 13,0, a C/WK w okolice 2,0. Wykres: Mnożnik Cena/Zysk bazujący na historycznych i prognozowanych wynikach Biorąc pod uwagę przyspieszającą gospodarkę, oczekiwane obniżki stóp procentowych i w rezultacie zakładaną poprawę wyników spółek, obecne wyceny nie są zbyt wysokie i mimo rekordowo wysokiego poziomu indeksu SENSEX pozostawiają przestrzeń do wzrostów.
Analiza techniczna Wykres: Świecowy wykres indeksu SENSEX w interwale dziennym z naniesioną 100- i 200-sesyjną średnią ruchomą Trend wzrostowy w notowaniach indeksu SENSEX silnie przyspieszył w 2014 r. Przedostatnia korekta spadkowa zatrzymała się na 100-sesyjnej średniej ruchomej, która w najbliższym czasie powinna hamować kolejne korekty. Pierwszym sygnałem ostrzegawczym, sugerującym, że obecny trend wzrostowy może ulec odwróceniu byłoby zejście pod 26000 pkt, a kolejnym przebicie 200- sesyjnej średniej ruchomej, która obecnie znajduje się nieco powyżej 25000 pkt. Dopóki indeks znajduje się ponad tymi wartościami tendencja wzrostowa pozostaje niezagrożona. Podsumowanie Oczekiwane pozytywne tendencje zachodzące i oczekiwane w gospodarce Indii tj. spadek inflacji, spadek deficytu na rachunku obrotów bieżących, zakładane obniżki stóp procentowych i przyspieszenie tempa rozwoju czynią z tego kraju atrakcyjny rynek dla inwestycji. W takich warunkach wyniki spółek powinny się poprawiać nie tylko na tyle, by uzasadnić obecne rekordowo wysokie poziomy indeksy giełdowych, ale również by tworzyć przestrzeń do dalszych wzrostów w przyszłym roku.
Raiffeisen Polbank ul. Piękna 20. 00-549 Warszawa www.raiffeisenpolbank.com Departament Sprzedaży Rynków Finansowych Telefon: + 48 22 585 37 86 Faks: + 48 22 585 33 68 Dealing: Bydgoszcz tel.: (22) 585 37 73 Gdańsk tel.: (22) 585 37 71 Katowice tel.: (22) 585 37 69 Kielce tel.: (22) 585 37 70 Kraków tel.: (22) 585 37 70 Lublin tel.: (22) 585 37 75 Łódź tel.: (22) 585 37 75 Poznań tel.: (61) 655 47 51 Rzeszów tel.: (22) 585 37 75 Szczecin tel.: (22) 585 37 71 Toruń tel.: (22) 585 37 72 Warszawa tel.: (22) 585 37 79 Wrocław tel.: (22) 585 37 74 Zielona Góra tel.: (22) 585 37 73 Klauzula Ograniczenia Odpowiedzialności Raiffeisen Bank Polska SA: Niniejsza wiadomość została przesłana zgodnie z Pani/Pana zleceniem. Informujemy, że zgoda na otrzymywanie informacji może zostać w każdej chwili odwołana. Jeżeli nie życzy sobie Pani/ Pan dalszego otrzymywania materiałów przygotowanych przez Zespół Analiz Ekonomicznych Raiffeisen Bank Polska S.A (dalej: RBPL lub Bank) lub niniejszy materiał został wysłany na Pani/Pana adres przez pomyłkę, prosimy o przesłanie e- maila o tytule "REZYGNACJA" na skrzynkę e-mailową: ekonomistarez@raiffeisen.pl. Opracowanie to nie stanowi oferty w rozumieniu art. 66 Kodeksu Cywilnego i zostało przesłane na podstawie ustnej zgody, która w każdej chwili może być odwołana. Ma ono charakter wyłącznie informacyjny. Powielanie bądź publikowanie go lub jego części bez pisemnej zgody Banku jest zabronione. Decyzja inwestycyjna w odniesieniu do papieru wartościowego, produktu finansowego lub inwestycji powinna być podjęta na podstawie opublikowanego prospektu emisyjnego lub kompletnej dokumentacji dla papieru wartościowego, produktu finansowego lub inwestycji. Ostateczna decyzja zawarcia transakcji należy wyłącznie do Klienta. Bank nie występuje w roli pośrednika ani przedstawiciela Klienta. Przed zawarciem każdej transakcji Klient powinien nie opierając się na informacjach przekazanych przez Bank określić jej ryzyko, potencjalne korzyści oraz straty z nią związane, jak również w szczególności charakterystykę, konsekwencje prawne, podatkowe i księgowe transakcji oraz konsekwencje zmieniających się czynników rynkowych, a także w sposób niezależny ocenić czy jest w stanie sam lub po konsultacjach ze swoimi doradcami podjąć takie ryzyko. Niniejszy dokument nie stanowi rekomendacji kupna lub sprzedaży instrumentów finansowych. Dokument, ani żadna z jego części nie stanowi podstawy do zawarcia jakiejkolwiek umowy lub powstania zobowiązania. Opracowanie to nie zastępuje niezbędnych porad odnośnie zakupu lub sprzedaży papieru wartościowego, inwestycji lub innego produktu finansowego. Analiza oparta jest na informacjach publicznie dostępnych do jej sporządzenia nie wykorzystano żadnych informacji poufnych. Wyrażane opinie są niezależnymi opiniami Banku. W opracowaniu wykorzystano źródła informacji, które Bank uważa za wiarygodne i dokładne, lecz nie istnieje gwarancja, że są one wyczerpujące i w pełni odzwierciedlają stan faktyczny. Wykresy i diagramy przestawione w niniejszym opracowaniu mają charakter wyłącznie ilustracyjny oraz nie są doradztwem inwestycyjnym ani prognozą. Informacje zawarte w tej publikacji są aktualne na datę utworzenia dokumentu i mogą ulec zmianie w przyszłości. Analitycy zatrudnieni przez RBPL nie są wynagradzani z tytułu konkretnych transakcji inwestycyjnych zawartych w związku z niniejszym opracowaniem. Wynagrodzenie autorów niniejszego raportu oparte jest na ogólnym zysku RBPL, który obejmuje między innymi przychody z bankowości inwestycyjnej i innych transakcji RBPL. W ogólności RBPL zabrania swoim analitykom i osobom raportującym do analityków dokonywania transakcji papierami wartościowymi lub innymi instrumentami finansowymi przedsiębiorstwa, które jest przedmiotem opracowania analitycznego, o ile transakcja ta nie była wcześniej zaakceptowana przez Departament Zgodności RBPL. RBPL wdrożył następujące rozwiązania organizacyjne i administracyjne, włączając w to bariery informacyjne przeciwdziałające powstawaniu konfliktów interesów związanych z rekomendacjami. Jeżeli jakiekolwiek postanowienie niniejszej Klauzuli okaże się niezgodne z prawem, nieważne lub niewykonalne na mocy obowiązujących przepisów prawa, postanowienie takie, o ile da się je oddzielić od pozostałych postanowień, może być pominięte z niniejszej Klauzuli, Postanowienie takie nie będzie w żaden sposób wpływać na legalność, ważność i wykonalność pozostałych postanowień.